Van 10 - Tiet 52

Ngày soạn: 3/12/06
Ngày dạy: 5/12/06
TIẾT52: Đặc điểm của văn bản nói và văn bản viết
A. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh
-Nắm được những đặc điểm khác nhau giữa văn bản nói và văn bản viết
- Biết vận dụng vào đọc hiểu và làm văn
B. Phương tiện thực hiện- Cách thức tiến hành
- sgk, sgv
- thiết kế bài học.
- GV tổ chức giờ dạy học theo cách thức nêu vấn đề kết hợp với các hình thức trao đổi thảo
luận, trả lời các câu hỏi
C. Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ:Tóm tắt văn bản theo nhân vật chính là như thế nào? Làm bài tập thực
hành gv đã cho về nhà
2. Nội dung bài dạy
Hoạt động gv-hs Yêu cầu cần đạt
Họat động1
Giáo viên hướng dẫn học sinh
tìm hiểu các khái niệm
- Đọc sgk
- Cho biết văn bản nói là gì?
Ví dụ?
- Văn bản viết là gì? Ví dụ
LƯU Ý
Hoạt động 2:
Phân nhóm cho học sinh thảo
luận tìm hiểu đặc điểm văn
bản nói
- Em hãy cho biết những đặc
điểm của văn bản nói?

- Văn bản nói thường sử dụng
câu tỉnh lược, em hãy cho ví
dụ?
Hoạt động 3:
Gv hướng dẫn học sinh tìm
hiểu đặc điểm văn bản viết.
- HS đọc sgk.
Em hãy trình bày những đặc
điểm cơ bản của văn bản viết?
I.Tìm hiểu bài
1. Khái niệm
a.văn bản nói
Vb nói là lời trò chuyện trong đời sống hàng ngày ở gia
đình , nơi công cộng, là lời phát biểu ở các buổi phỏng
vấn, là lời giảng bài trong các tiết học
b. Văn bản viết: là văn bản ghi bằng chữ viết như thư tư,
sách báo, các văn bản hành chính, pháp luật
Ngôn ngữ được sử dụng ở văn bản nói và văn bản viết có
những đặc điểm riêng khác nhau, cần nắm vững để tránh
nói như viết và viết như nói
2. Đặc điểm:
a. Đặc điểm của văn bản nói: có 3 đặc điểm cơ bản
+ dùng để giao tiếp với sự có mặt của người nói và người
nghe, là hình thức giao tiếp sống động, tự nhiên
+ Sử dụng âm thanh và ngữ điệu làm phương tiện biểu
hiện. Thường kèm theo nét mặt, dáng điệu, cử chỉ nên
khả năng tác động gợi cảm thường mạnh mẽ hơn, trức
tiếp hơn so với văn bản viết
+ Phát ra bằng âm thanh khi giao tiếp, người nói thường
lặp nhằm nhấn mạnh nội dung để người nge dễ

nhớ.Thường sử dụng câu tỉnh lược
2. Đặc điểm của văn bản viết: có 4 đặc điểm
+ Thực hiện bằng chữ viết: chép, in , khắc-> lưu giữ lâu
dài, phạm vi người đọc rộng hơn
+ Không có người nghe, không sử dụng âm thanh và các
yếu tố phi ngon ngữ nên văn bản viết sử dụng hệ thống
các dấu câu, kí hiệu qui ước làm cho văn bản đầy đủ về ý
Bt2: Có trường hợp VB nói
cũng đựoc ghi lại bằng chữ
viết. Đó là trường hợp nào?
Bt3: Có trường hợp văn bản
viết được trình bày bằng hình
thức nói, đó là trường hợp
nào?
BT4: Các phần trích au mang
đặc điểm của văn bản nói hay
viết?
nghĩa
+ có những từ ngữ đặc thù không có trong văn bản nói
+ do yêu cầu diễn đạt sáng rõ, mạch lạc, văn bản viết có
các kiểu câu dài, nhiều thành phần đựợc nối kết chặt chẽ
từ các quan hệ, văn bản thường tinh luyện, trau chuốt
II. LUYỆN TẬP
BT2.Có 2 trường hợp
+ Đối thoại trong tác phẩm văn học
+ Lời phát biểu trong hội nghị, cuộc họp dược ghi lại
trong biên bản
BT3
+ Các bài phát biểu được viết sẵn
+ Các bản tin được truyền đi qua phát thanh truyền hình

Chú ý: Khi trình bày ở dạng nói, văn bản viết cũng có thể
biến đổi đôi chút cho phù hợp với dạng nói, đặc biệt khi
trình bày kèm theo các phương tiện phi ngôn ngữ
BT4:
Mục A, B chứa các đặc điểm của văn bản viết:
+ Câu viết chặt chẽ, đầy dủ các thành phần
+ Năm sinh, năm mất để trong ngoặc đơn
Mục c chứa các đặc điểm của văn bản nói
+ sử dụng hiện tượng tỉnh lược
+ người nghe và người nói đều có mặt
+ Có nét đặc thù của văn bản nói
IV. Dặn dò: Học bài
Chuẩn bị bài Nhàn