SKKN: Sử dụng phương pháp đóng vai để giảng dạy môn GDCD

I. Đặt vấn đề
Môn giáo dục công dân ở nhà trờng THCS nhằm giáo dục cho học sinh các
chuẩn mực xã hội đối với ngời công dân ở mức độ phù hợp với lứa tuổi. Trên cơ
sở đó góp phần hình thành những phẩm chất, nhân cách của con ngời Việt Nam
trong giai đoạn hiện nay, phù hợp với xu thế phát triển và tiến bộ của thời đại.
Qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy bộ môn giáo dục công dân, tôi đã tiếp thu và
vận dụng nhiều phơng pháp dạy học mới ngoài phơng pháp truyền thống (diễn
giảng, đàm thoại, kể chuyện..) nh thảo luận nhóm, tổ chức trò chơi đóng vai... trong
đó đóng vai là một phơng pháp có nhiều u điểm. Nếu thực hiện đợc phơng pháp này
thì hiệu quả của nó rất rõ dệt.
Việc đóng vai giúp học sinh liên hệ đến các vấn đề liên quan một cách cụ thể để
các em phát huy vốn kinh nghiệm sống của bản thân để phân tích, lí giải, tranh luận
các tình huống, các sự kiện thực tế từ đó các em tự rút ra bài học và khắc sâu kiến
thức.
II. Giải quyết vấn đề
1. Đặc điểm của ph ơng pháp đóng vai
Đóng vai là phơng pháp giáo viên tổ chức cho học sinh thực hành làm thử một
số cách ứng xử trong một tình huống đạo đức hoặc pháp luật giả định.
2. Tác dụng của ph ơng pháp đóng vai
Khi sử dụng phơng pháp đóng vai trong bộ môn giáo dục công dân, một bộ môn
có nhiều tình huống đạo đức, pháp luật sẽ có những tác dụng sau:
Th nhất: Phơng pháp đóng vai gây đợc hứng thú và sự chú ý cho ngời học.
Thứ hai: Rèn cho học sinh tính mạnh dạn, tự tin khi đứng trớc đông ngời.
Thứ 3: Đóng vai giúp học sinh thực hành những kĩ năng trong môi trờng an toàn, đ-
ợc giám sát trớc khi xảy ra các tình huống thực.
Thứ 4: Đóng vai khích lệ thay đổi thái độ, hành vi của ngời học theo hớng định tr-
ớc. Ta có thể thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói hoặc việc làm của các vai
diễn.
Thứ 5: Phơng pháp đóng vai buộc giáo viên và học sinh phải dành thời gian để
chuẩn bị bài trên lớp. điều đó sẽ nâng cao đợc hiệu quả giờ dạy, học bộ môn.
3. Các b ớc tiến hành

Phơng pháp đóng vai có thể thực hiện dới dạng hoạt cảnh tình huống để giới
thiệu bài hay để tìm hiểu mục đặt vấn đề. Phơng pháp đóng vai có thể xây dựng
thành tiểu phẩm để củng cố bài học. Nghĩa là ở mỗi phần của bài học chúng ta đều
có thể sử dụng phơng pháp đóng vai tuỳ theo nội dung và mục đích của bài dạy.
Để phơng pháp đóng vai thực sự có hiệu quả ta cần tiến hành theo các bớc sau:
Bớc 1. Giáo viên giới thiệu tình huống vào cuối tiết học tuần trớc để học sinh các tổ
nhóm xây dựng kịch bản và phân công sắm vai.
bớc 2. Thể hiện kịch bản(tình huống)
Bớc 3. Học sinh nhận xét rút ra bài học.
Bớc 4: Giáo viên nhận xét đánh giá
III. Bài dạy minh hoạ
Đóng vai tình huống phần củng cố bài
Tuần 7
Tiết 7
Xây dựng tình bạn trong sáng lành mạnh
A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
- Giúp học sinh hiểu đợc thế nào là tình bạn trong sáng lành mạnh; biểu hiện
của tình bạn trong sáng lành mạnh.
2. Thái độ:
- HS có thái độ quý trọng tình bạn, mong muốn xây dựng tình bạn trong sáng
lành mạnh.
3. Kĩ năng:
- Xây dựng tình bạn trong sáng lành mạnh; tránh xa tình bạn thiếu lành mạnh.
B. Nội dung
HS nắm đợc
Thế nào tình bạn? Biểu hiện của tình bạn trong sáng lành mạnh? ý nghĩa
của tình bạn trong sáng lành mạnh.
C. Tài liệu và ph ơng tiện
- SGK, SGV GDCD 8

- Giấy Ao + Bút dạ
- Phiếu học tập
- Truyện, thơ, tục ngữ, ca dao, danh ngôn
- Máy chiếu
D. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1
1. Kiểm tra bài cũ:
Thế nào là pháp luật kỉ luật? Em đã thực hiện pháp luật và kỉ luật nh thế nào?
2. Giới thiệu bài mới:
Hoạt động 2
Hớng
Chia nhóm thảo luận
Nêu những việc mà Ăng
ghen đã làm cho Mác
Nhận xét về tình bạn của
Mác và Ăng ghen
Tình bạn của Mác và Ăng
ghen dựa trên cơ sở nào?
đọc truyện
trong sgk
Thảo luận
I. Đặt vấn đề
- Ăng ghen là ngời bạn thân thiết,
giúp đỡ Mác trong lúc khó khăn,
làm kinh doanh để lấy tiền giúp
Mác.
- Quan tâm giúp đỡ lẫn nhau,
thông cảm sâu sắc
Tình bạn vĩ đại, cảm động nhất.
- Đồng cảm sâu sắc, có chung xu

hớng hành động, chung lí tởng.
Hoạt động 3
Chiếu câu hỏi lên máy học
sinh thảo luận
Thế nào là tình bạn?
Tình bạn trong sáng lành
mạnh có đặc điểm gì?
Em cho biết ý kiến và giải
thích vì sao? Có ngời cho
rằng:
Không có tình bạn trong
sáng lành mạnh giữa hai ng-
ời khác giới.
TB TSLM chỉ cần có từ 1
phía.
Cảm xúc của em khi:
Cùng chia sẻ niềm vui, nỗi
trả lời
đọc nội dung
bài học
trong sgk
II. Nội dung bài
học
1. Thế nào là tình bạn trong sáng
lành mạnh? sgk
2. Đặc điểm của tình bạn trong sáng
lành mạnh.
sgk
3.ý nghĩa của tình bạn trong sáng
lành mạnh.

sgk
buồn với bạn bè.
Cùng bạn bè học tập, vui
chơi giải trí.
Hoạt động 4
Hớng
làm phiếu
bài tập
III. Bài tập
Bài 1. hs giải thích lí do
Bài 2. ý đúng: 1, 2, 3
Hoạt động 5. Củng cố dặn dò
1. Tiểu phẩm
Món quà tuyệt vời nhất
(Tiểu phẩm đợc biên soạn phỏng theo câu chuyện cùng tên trong cuốn sách Qùa tặng cuộc
sống, Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành)
Nhân vật:
..........trong vai Kyle
..........trong vai San- côp
..........trong vai học sinh 1
...........trong vai học sinh 2
............Dẫn chuyện:
Vào giờ tan học, trên đờng phố có một bạn nhỏ trên vai mang cặp sách một cách rất
nặng nề. Bất chợt có một nhóm học sinh chạy rợt theo cậu bé.
HS 1: Thằng kia, đứng lại tao bảo!
Kyle: Dừng lại
HS2: Đa tao cặp sách!
Kyle: Không đợc.
HS2: Không này(giằng cặp của Kyle xổ tung sách vở xuống đất)
Cho mày nhặt này, đáng đời thằng gù.

HS1+2: bai bai!
Kyle: (khóc, ngồi xuống nhặt sách vở)
San- cốp: Đi đến:
Bạn để mình nhặt cho.
San- cốp: Kéo Kyle dậy, an ủi bạn:
Bọn nhóc ấy đùa giỡn thật ngốc nghếch. Nhng chúng chẳng có ác ý gì đâu!
Kyle: Vâng! Cảm ơn bạn!
San- cốp: Nào chúng ta cùng đi!
Trên đờg đi về cả hai cùng trò chuyện vui vẻ. Hoá ra cậu bé ở gần nhà San cốp.
Sau lần làm quen ấy Kyle đã nhận lời mời tham gia đội bóng của San cốp. Những cuộc
chơi bóng sôi nổi vào những ngày cuối tuần làm Kyle vui hơn và đám trẻ cũng hiểu
Kyle và đều tỏ ra quý mến cậu bé.
Cuối năm học Kyleđợc chọn là đại diện học sinh đọc lời phát biểu rớc toàn trờng. Kyle
bớc lên bục cao, trông cậu ấy thật chững chạc
Kyle: Kính tha các thầy cô giáo, tha toàn thể các bạn! Ngày lễ tổng kết năm học là một dịp
để chúng ta bày tỏ lòng biết ơn với những ngời đã tận tuỵ nuôi dạy chúng ta nên ngời. Đó
là cha mẹ, thầy cô giáo, anh chị em của các bạnvà nhất là những ngời bạn của các bạn.
Tôi muốn nói rằng, tình bạn là một trong những món quà tuyệt vời nhất mà bạn có thể
trao tặng cho ngời khác. Nhân dịp này tôi muốn kể cho các bạn nghe một câu chuyệncó
thật.
Có một cậu bé nọ đang toan tính tự tử vì cậu quá mặc cảm, buồn khổ và tuyệt vọng
bởi đôi vai bị dị tật của mình. Cậu luôn bị bạn bè cùng trang lứa trêu chọc, khinh bỉ. Cho
đến một ngày nọ, bất chợt cậu bé nhận đợc một nụ cời cảm thông và gíup đỡ từ một ngời
bạn cha từng quen biết trên đờng từ trờng học trở về nhà. Vâng, tôi xin cảm ơn những ng-
ời bạn từng giúp đỡ tôi. giúp đỡ một cách tận tuỵ, thầm lặng mà không cần một lời cảm
ơn. Đó chính là bạn Sancốp.
Sancốp: (đứng dậy)
Kyle: Quay xuống ôm lấy bạn, cả hai đều dng dng nớc mắt
Toàn trờng nh lặng đi sau đó tiếng vỗ tay nổi lên
H/S phát biểu cảm nghĩ

Qua câu chuyện về tình bạn giữa Kyle và Sancốp em thấy chúng ta đừng bao giờ
quên ý nghĩa của những việc làm. Chỉ một cử chỉ nho nhỏ thôi, bạn có thể làm thay đỏi
cuộc đời của một ngời khác. Cuộc đời ngời khác trở nên tốt đẹp hơn hay xấu đi, rất có
thể là do hành động của bạn đối xử với họ nh thế nào.
2. BTVN: 3,4
Su tầm ca dao, tục ngữ về tình bạn
Đọc truyện Lu Bình, Dơng Lễ.
IV. Kết quả
Qua việc theo dõi tình huống , học sinh tự rút ra bai học cho bản thân mình.
Đây là một cách để học sinh tiếp cận kiến thức, vận dụng một cách nhẹ nhàng
không gò bó ép buộc nhng kết quả thật tuyệt vời để đi đến hành động đúng trong
cuộc sống nhờ vậy mà giờ hoc GDCD trở nên hấp dẫn. Bên cạnh đó, các em học
sinh tham gia đóng vai rất phấn khởi tự tin và lôi cuốn nhiều em khác xung phong
nhận vai diễn cho tình huống ở các giờ học tiếp theo.