Thu hung

Ngày 1/1/2009
Tiết 47 Cảm xúc mùa thu
(Thu Hứng) Đỗ Phủ
A.mục đích-yêu cầu:
1.Nội dung : Hs cảm nhận đợc tấm lòng yêu quê của nhà thơ, thấy đợc nét độc đáo của cảnh thu nơi núi
non biên ải.
2.Kĩ năng : phân tích bài thơ TNBC theo hai phần với những đặc điểm nghệ thuật riêng của nó :ý tại
ngôn ngoại, ngụ tình ; tích hợp với thơ về mùa thu, so sánh với bài Tảo phát Bạch Đế thành của Lí Bạch.
3.T tởng : thấy đợc tình yêu quê hơng là một thứ tình cảm cao quí và phổ biến nhất của con ngời, ý thức
về tình cảm của mình với đất nớc trong hiện tại...
B.Chuẩn bị và phơng pháp :
-Chuẩn bị : SGK, giáo án, bình giảng thơ Đờng.
-Phơng pháp: chia nhóm, nêu vấn đề để thảo luận.
C.Tiến trình lên lớp:
1.ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.
2.Hỏi bài cũ: Em hãy phân tích tâm trạng Lí Bạch trong bài thơ HHLTMHNCQL?
3.Nhận xét, chuyển bài mới:
Vào bài:Chúng ta vừa học Lí Bạch, một nhà thơ lớn đời Đờng đợc mệnh danh là
thi tiên với một hồn thơ lãng mạn, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu sang một nhà thơ lớn
khác là Đỗ Phủ ngời đợc mệnh danh là thi thánh với chất thơ hiện thực..
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
-Dựa vào SGK: em hãy nêu những nét
chính về cuộc đời, thơ ca, vị trí của Đỗ
Phủ trong văn học?
-GV cho hs xem tranh minh hoạ.
-Dựa vào chú thích 1/sgk.Em hãy nêu
HCRĐ của bài thơ?
-HS nêu những nét chính ở phần Tiểu
dẫn.
-Hs đọc chia bố cục:4 phần hay 2 phần,
vì sao?

-HS suy nghĩ trả lời.
-Đây là cảnh thu ở đâu ?
-Cảnh hiện lên ntn ở hai câu đầu ?
-Cảnh hiện lên ntn ở hai câu tiếp ?
-GV chia nhóm yêu cầu trả lời :Em nhận
xét gì về sắc thái cảnh thu ở đây ?
I.Tiểu dẫn:
1. Tác giả:
-Đỗ Phủ(712-770) : có cuộc đời lu lạc, nghèo khổ nhng
vĩ đại : để lại 1500 bài thơ, đợc xem là thi sử(Sử =thơ),
ông đợc tôn là thi thánh, Thơ ông đợc coi là thi sử. (Nổi
nhất là chùm :Tam lại gồm : Thạch Hào lại, Tân An lại,
Đồng Quan lại và Tam Biệt gồm : Tân hôn biệt, Vô gia
biệt và Thuỳ lão biệt).
2.Tác phẩm :
-Đỗ Phủ chạy loạn, ở xa quê nghìn dặm, năm 766 : ở
Qùi Châu -TX, ông viết chùm Thu hứng 8 bài, đây là
bài số 1.
II.Phân tích :
-Bố cục : 2 phần.
1.4 câu đầu : Là cảnh thu vùng Vu Sơn, Vu giáp núi
non hiểm trở :
-Hai câu đầu ;
+Rừng phong(Là hình ảnh quen thuộc)- bị sơng móc
tàn phá tiêu điều, xơ xác.
+Núi Vu, kẽm Vu : hiu hắt, mù mịt.
-Hai câu tiếp :
+Sông Trờng Giang :sóng vọt lng trời.
+Cửa ải: mây sà mặt đất, âm u.
=>Cảnh thu ở đây rất khác thờng, không nh những bức

-Các nhóm HS cử đại diẹn trả lời, nhóm
khác bổ sung.
-Cảnh thu ấy hé mở tâm trạng gì ở con
ngời?
-HS suy nghĩ trả lời.
-Khung cảnh thay đổi:từ xa, rộng-gần
nhỏ
-Hai câu đầu có những hình ảnh gì đáng
chú ý?Chúng hiện lên ntn?Em hiểu ntn
về ý nghĩa của chúng?
-HS thảo luận trả lời.
-Thời gian, không gian biến đổi ntn?ý
nghĩa?
-HS trả lời cá nhân.

-Có yếu tố gì xuất hiện?Tác động ntn tới
nhà thơ ?
-Hai câu kết còn hé mở điều gì?
-Em hãy nhận xét về cảnh thu, tình thu
trong bài thơ?
-Hs đọc phần so sánh.
tranh thu thờng thấy trong thơ ca xa nay:
+Vừa có nét tiêu điều xơ xác (2 câu đầu)
+Vừa có nét hùng vĩ, dữ dội, bế tắc(2 câu tiếp)
Không gian rộng, hùng vĩ, cảnh đợc tả từ xa-> con ngời
nhỏ bé, lo âu Đó có thể là tâm trạng của mọt con ng ời
l u lạc, lo sợ cho xã hội loạn li, chiến tranh
2.4 câu thơ tiếp:
-Hai câu đầu:
+Khóm cúc(chỉ mùa thu-thời gian)-2 lần nở (Lỡng

khai)-ra nớc mắt(Có 2 cánh hiểu)->Là nớc mắt tác giả
trong suốt thời gian lu lạc-xa quê.
+Con thuyền cô đơn-Chỉ buộc một(Nhất hệ)-tấm lòng
với vờn cũ->Là hình ảnh tợng trng cho Đõ Phủ.Là tấm
lòng đau đáu nhớ quê của tác giả.
-Hai câu cuối:
+Thời gian về chiều, không gian mở ra cao-rộng
->càng khiến con ngời bé nhỏ, cô đơn.
+Âm thanh: Dao thớc nơi nơi may áo rét.
Tiếng chày đập áo dồn dập.
->Tác giả nghe âm thanh cuộc sống xung quanh: mọi
ngời chuẩn bị áo rét><Mình vẫn lu lạc, đói rét, xa
quê
+Gợi ra cảnh sóng lúc ấy của ngời dân: nhiều ngời đang
xa nhà, đi lính nơi biên ải: cuộc sống cha thanh
bình .Đây là một kết thúc mở.
III.tổng kết:
1.Nội dung :
1. Cảnh thu hùng vĩ hoang sơ miền núi non, biên ải
Tâm trạng nhớ quê, nhớ ngờ thân da diết của nhà thơ.
Những cảm nhận về cuộc sống của nhân dân của thi
thánh Đỗ Phủ
2.Nghệ thuật:
ý tại ngôn ngoại, súc tích mẫu mực.
c.kết thúc bài học:
1.Củng cố:-Giải thích 2 ý ở phần Ghi nhớ/sgk? Đọc bài so sánh của Nguyễn Khắc Phi về bài Thu
hứng và bài Tảo phát Bạch đế thành của Lí Bạch.
2.Dặn học sinh: Về đọc kĩ bài học, soạn bài mới: Đọc thêm Thơ Đờng.
d.rút kinh nghiệm bài dạy: