Tiet 38

Tuần 20
Tiết 78 :KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
-Giúp HS cảm nhận được lòng yêu sự sống, niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến só
CM trẻ tuổi đang bò giam cầm trong tù ngục được thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm và thể
thơ lục bát giản dò mà tha thiết.
II.LÊN LỚP
1. Ổn đònh
2. Bài cũ:
-Đọc thuộc lòng bài thơ Quê hương của Tế Hanh. Đây là bài thơ tả cảnh hay tả tình(trữ tình)? Vì
sao?
-Hình ảnh nào trong bài thơ gây cho em ấn tượng và xúc động nhất?Vì sao?
A.Cánh buồm trắng giương to như mảnh hồn làng
B.Chiếc thuyền nhẹ, hăng như con tuấn mã
C.Cả thân hình nồng thở vò xa xăm
D.Con thuyền nằm im nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
3.Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG
Hoạt động 1
?Nêu vài nét sơ lược về tác
giả và hoàn cảnh ra đời của
bài thơ?
Hoạt động 2
Hướng dẫn đọc:6 câu đầu:
giọng vui, náo nức, phấn chấn
4câu cuối:giọng bực bội.
?Bài thơ được làm theo thể
thơ gì?
?Tìm bố cục của bài thơ? Nêu
chủ đề từng đoạn?

Phân tích 6 câu thơ đầu:
?Em có nhận xét gì về nhan
đề bài thơ? Tiếng chim tu hú
tác động thế nào đến tâm hồn
người chiến só trẻ đang bò
giam cầm?
?Mùa hè hiện ra như thế nào
mà có một sức mạnh lớn lao
H/s đọc chú thích *
H/s đọc bài thơ và tìm hiểu một vài chú
thích
-thơ lục bát
-2 đoạn:
+Đ1: 6 câu đầu: Cảnh trời đất vào hè
trong tâm tưởng người tù cách mạng
+Đ2: 4 câu còn lại: Tâm trạng người tù
cách mạng
-Nhan đề bài thơ rất trữ tình, giàu khêu
gợi. Đó chỉ là một trạng ngữ chỉ một thời
điểm, nó gợi ra những gì đang diễn ra
trong thời điểm đó. Và nó là mạch cảm
xúc xuyên suốt cả bài thơ.
-Tiếng chim tu hú là âm thanh báo hiệu
hè về. Tiếng chim tu hú làm bừng dậy
I.TÁC GIẢ-TÁC PHẨM
II.TÌM HIỂU BÀI THƠ
1.ĐỌC-TÌM HIỂU CHÚ
THÍCH
2.Bố cục: 2 đoạn
3.Phân tích

a.Bức tranh mùa
hè
như thế? Chúng ta cùng tìm
hiểu bức tranh mùa hè nhé!
HS đọc lại Đ1, GV dùng tranh
dẫn dắt HS cảm thụ.
?Nhà thơ đã lựa chọn những
chi tiết, hình ảnh nào để miêu
tả cảnh mùa hè?
?Em có nhận xét gì về nhũng
chi tiết, những từ ngữ mà nhà
thơ dùng để miêu tả?
Cảm nhận chung của em về
bức tranh mùa hè này là gì?
Yêu cầu HS thảo luận-trình
bày
GV b/g: Tác giả đã lựa chọn
những chi tiết, những hình
ảnh thơ rất đặc sắc, tiêu biểu
cho mùa hè ở làng quê Việt
Nam. Những câu thơ lục bát
nghe rạt rào sự sống: Đó là
những cánh đồng lúa chín
vàng, trái cây đượm ngọt
trong vườn rộn tiếng ve ngân,
đó là nhũng vạt bắp rây vàng,
với những tiếng chim tu hú
gọi bầy, với bầu trời xanh
biếc, cao lồng lộng để cho
những cánh diều sáo thoả sức

nhào lộn giữa từng không
mênh mông.
-Tất cả đều chan hoà ánh
nắng, rực rỡ sắc màu, ngọt
ngào hương vò làm cho bức
tranh mùa hè tràn đầy sức
sống và thật khoáng đạt.
?Tác giả có trực tiếp quan sát
để miêu tả không? Theo em
bức tranh mùa hè này có ý
nghóa gì?
cả một mùa hè sôi đội trong tâm hồn tác
giả:
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi!
-Lúa chiêm đang chín
-Trái cây ngọt dần
-Vườn xanh râm mát
-Bắp rây vàng hạt
-Nắng hồng tươi rực rỡ
-Trời xanh mênh mông
-Diều sáo bay lượn
-Tiếng chim, tiếng ve râm ran, rộn rã
……… Bức tranh mùa hè tràn đầy sức sống
-Tác giả không trực tiếp quan sát…
GV d/g: Điều đặc biệt ở đây
là tác giả không trực tiếp
quan sát. Vì bò giam trong bốn
bức tường nhà lao, tác giả chỉ
có thể liên hệ với cuộc sống

bên ngoài bằng những âm
thanh. Trong bài Tâm tư trong
tù, Tố hữu có viết:
Cô đơn thay là cảnh thân tù
Tai mở rộng và lòng sôi rạo
rực
Tôi lắng nghe tiếng đời lăn
náo nức.
-Ở đây tiếng chim tu hú đã
làm bừng dậy trong trí tưởng
tượng của người tù cả một
mùa hè sôi động. Đó là hình
ảnh của quê hương yêu dấu,
là hình ảnh của cuộc sống tự
do. Chỉ có những người gắn
bó với quê hương, yêu cuộc
sống tự do mới có sự rung
động đến thế. Bức tranh mùa
hè chỉ hiện ra trong tâm tưởng
mà rất cụ thể, rất sinh động.
Nó biểu hiện lòng yêu đời,
yêu tự do và hết sức gắn bó
với quê hương, với đất nước
của nhà thơ.
GV: Vậy cuộc sống tự do sôi
động và phóng khoáng của
mùa hè tác động đến tâm
trạng của người tù ra sao, tìm
hiểu phần 2
GV chốt cho HS ghi bài

HS đọc lại đoạn cuối
?Cuộc sống tự do, sôi động và
phóng khoáng của mùa hè tác
động đền tâm trạng của người
tù như thế nào?
?Ý thức hành động "muốn
đạp tan phòng" của người tù
-Bức tranh phong cảnh mùa hè đầy sức
sống tự do và khoáng đạt đối lập với
cảnh tù túng, ngột ngạt trong nhà lao.
Càng say mê tưởng tượng cuộc sống bên
ngoài, càng khao khát cuộc sống tự do,
nhà thơ càng căm uất, bức bối. Sự ngột
-Tác giả đã sử
dụng những chi
tiết, hình ảnh đặc
sắc, nhiều động
từ, tính từ rất gợi
cảm miêu tả một
mùa hè rực rỡ sắc
màu, ngọt ngào
hương vò, rộn rã
âm thanh, không
gian khoáng đạt
tràn đầy sức sống
b.Tâmtrạng người
tù
nói lên điều gì về Tố Hữu?
?Mở đầu bài thơ là tiếng chim
tu hú, kết thúc bài thơ cũng là

tiếng chim tu hú. Em hãy so
sánh sự khác biệt và ý nghóa
của những tiếng chim này?
HS thảo luận-trình bày
GV chốt cho HS ghi bài
Hoạt động 3
?Đặc sắc nghệ thuật của bài
thơ?
HS thảo luận-trình bày
?Có thể đặt cho bài thơ những
nhan đề khác được không?
A.Khúc hát tự do
B.Hè dậy trong lòng
C.m thanh bừng thức
D.Tiếng chim giục giã
ngạt tù túng cùng với sự phẫn uất thôi
thúc nhà thơ hành động:"muốn đạp tan
phòng".
-Mở đầu là tiếng chim tha thiết gọi đàn.
Tiếng chim tượng trưng cho mùa hè,
tiếng chim khơi dậy một mùa hè sôi
động trong tâm tưởng của tác giả.
-Tiếng chim ở cuối bài là tiếng kêu nhức
nhối, thúc giục người tù hành động.
Tiếng chim tu hú đã trở thành tiếng gọi
của đồng chí đồng đội, của cuộc sống tự
do, nó âm vang trong suốt cả bài thơ và
còn vang mãi trong lòng người đọc.
-Tiếng chim tu hú khơi nguồn cảm xúc
-Giọng điệu thơ tự nhiên khi tươi sáng,

khi dằn vặt, sôi trào trong thể thơ lục bát
truyền thống mềm mại, uyển chuyển.
HS đọc mục ghi nhớ,SGK,T20
Ngột ngạt tù túng,
phẫn uất "muốn
đạp tan phòng"
Tinh thần phản
kháng mãnh liệt,
khát khao cuộc
sống tự do.
III.TỔNG KẾT
GHI NHỚ SGK
4.Củng cố:
Đọc diễn cảm lại bài thơ và nêu chủ đề của bài thơ
5.Dặn dò:
Về nhà học thuộc bài thô và phân tích lại bài thơ
Soạn bài: Câu nghi vấn(tiếp)
- Xét các VD trong SGK để rút ra khái niệm
-Làm các bài tập trong SGK