Bài giảng LIPIT

Bài 2

LIPIT
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Hoµng ThÞ Ng©n
Giang


I. KHÁI NIỆM
 Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào

sống, không hòa tan trong nước nhưng tan
nhiều trong dung môi hữu cơ không phân cực.
 Lipit là các este phức tạp, bao gồm: chất

béo (triglixerit), sáp, steroit, photpholipit,…
 Ở động vật, lipit tập trung nhiều nhất trong

mô mỡ. Ở thực vật, lipit tập trung nhiều
trong quả, hạt


II. CHẤT BÉO
 Axit béo: là axit đơn chức, có mạch Cacbon dài,

không phân nhánh và có số nguyên tử C chẵn
 Các axit béo no thường gặp
 C15H31COOH : axit panmitic
 C17H35COOH:

axit stearic

 Các axit béo không no thường gặp
 C17H33COOH

: axit oleic

 C17H31COOH

: axit linoleic


VÍ DỤ:
 (C17H35COO)3C3H5: Tri stearoy glixerol

Tri stearin
 (C17H33COO)3C3H5: Tri oleoy glixerol
Tri olein


2. Tính chất vật lý



2. Tính chất vật lý

 Nhiệt độ thường, trạng thái lỏng hoặc

rắn.
 Gốc R no → lỏng, gốc R không no → rắn.
 Không tan trong nước, nhẹ hơn nước.
 Tan nhiều trong dung môi hữu cơ:

benzen, hexan, clorofom,….



 Nguyên nhân dầu mỡ để lâu

ngày bị ôi thiu:

C = C → peoxit 
→ andehit
[O]

phan huy

Andehit có mùi khó chịu ⇒ dầu mỡ
để lâu bị ôi thiu


Sơ đồ chuyển hóa lipit trong cơ thể
Chất béo

Men dịch tụy, dịch tràng

glixerin
Axit béo

Thủy phân

t/d mật

Dạng tan

hấp thụ trực tiếp
qua mao trạng ruột
vào ruột

các mô và cơ quan khác

bị thuỷ phân
bị oxi hoá

Mô mỡ

CO2 + H2O + Q
Cơ thể hoạt động

Chất béo


Câu hỏi củng cố
1. Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Chất béo không tan trong nước.
B. Chất béo nhẹ hơn nước, tan nhiều trong benzen.
C. Dầu ăn và mỡ bôi trơn có cùng thành phần nguyên tố.
D. Chất béo là trieste của glixerol và axit béo.


Câu hỏi củng cố
2. Trieste của glyxerol với các axit cacboxylic đơn chức có mạch cacbon dài, thẳng gọi là:
A. Chất béo.

B. Protein
C. Gluxit
D. Polieste


Câu hỏi củng cố
3. Dãy các axit béo là:
A. Axit axetic, axit acrylic, axit propionic.
B. Axit panmitic, axit oleic, axit axetic.
C. Axit fomic, axit axetic, axit stearic.
D. Axit panmitic, axit stearic, axit oleic.


Câu hỏi củng cố
4. Phát biểu nào sau đây không chính xác?
A. Khi hiđro hóa chất béo lỏng sẽ thu được chất béo rắn.
B. Khi thuỷ phân chất béo trong môi truờng kiềm sẽ thu được glixerol và xà phòng.
C. Khi thuỷ phân chất béo trong môi trường axit sẽ thu được các axit và rượu.
D. Khi thuỷ phân chất béo trong môi trường axit sẽ thu được glixerol và các axit béo.


Câu hỏi củng cố
5. Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C 17H35COOH và C15H31COOH, số loại trieste được
tạo ra tối đa là:
A. 3.
B. 4.
C. 5.
D. 6.