Bai 3 toc do phan ung va can bang hoa hoc

Khóa h c LT ả KIT-3: Môn ảóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

T C

PH N

T c đ ph n ng và cân b ng hóa h c

NG VÀ CÂN B NG HÓA H C

(TÀI LI U BÀI ẢI NẢ)

Giáo viên: PH M NG C S N
ây là tài li u tóm l

c các ki n th c đi kèm v i bài gi ng “T c đ ph n ng và cân b ng hóa h c” thu c Khóa

h c LT H KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n) t i website Hocmai.vn.

có th n m v ng ki n th c

ph n “T c đ ph n ng và cân b ng hoá h c”, B n c n k t h p xem tài li u cùng v i bài gi ng này.

I. T C
PH N NG
1. Khái ni m v t c đ ph n ng vƠ t c đ trung bình c a ph n ng.
a. T c đ ph n ng
Các ch t ph n ng  các s n ph m.
T c đ ph n ng là đ bi n thiên n ng đ c a m t trong các ch t ph n ng ho c s n ph m trong m t đ n
v th i gian.
b. T c đ trung bình c a ph n ng

M i ph n ng hoá h c đ u có th bi u di n b ng ph ng trình t ng quát sau :
Các ch t ph n ng  Các s n ph m
Trong quá trình di n bi n c a ph n ng, n ng đ các ch t ph n ng gi m d n, đ ng th i n ng đ các s n
ph m t ng d n. Ph n ng x y ra càng nhanh thì trong m t đ n v th i gian n ng đ các ch t ph n ng
gi m và n ng đ các s n ph m t ng càng nhi u. Nh v y, có th dùng đ bi n thiên n ng đ theo th i
gian c a m t ch t b t kì trong ph n ng làm th c đo t c đ ph n ng.
T c đ ph n ng là đ bi n thiên n ng đ c a m t trong các ch t ph n ng ho c s n ph m trong m t đ n
v th i gian.
N ng đ th ng đ c tính b ng mol/l, còn đ n v th i gian có th là giây (s), phút (ph), gi (h)...
T c đ ph n ng đ c xác đ nh b ng th c nghi m.
c. T c đ trung bình c a ph n ng
Xét ph n ng : A  B
th i đi m t1, n ng đ ch t A (ch t ph n ng) là C1 mol/l. th i đi m t2, n ng đ ch t A là C2 mol/l (C2
< C1 vì trong quá trình di n ra ph n ng n ng đ ch t A gi m d n).
T c đ c a ph n ng tính theo ch t A trong kho ng th i gian t t1 đ n t2 đ c xác đ nh nh sau :
C  C2
C  C 1 C
v 1
 2

.
t 2  t1
t 2  t1
t
N u t c đ đ c tính theo s n ph m B thì :
th i đi m t1, n ng đ ch t B là C1 mol/l. th i đi m t2 n ng đ ch t B là C2 mol/l (C2 > C1 vì n ng đ
ch t B t ng theo th i gian di n ra ph n ng). Ta có :

C'2  C1'
C

.

v
t
t 2  t1
Trong đó, v là t c đ trung bình c a ph n ng trong kho ng th i gian t t1 đ n t2.
2. Các y u t nh h ng đ n t c đ ph n ng
a. N ng đ
Khi t ng n ng đ ch t ph n ng, t c đ ph n ng t ng.
Thí d : aA + bB  cC + dD
Vp/ = k. [A]a [B]b. Trong đó : [A] ; [B] là n ng đ các ch t A, B.
k : h ng s t c đ ph n ng ch ph thu c vào nhi t đ và b n ch t các ph n ng (là t c đ ph n ng khi
n ng đ các ch t tham gia ph n ng b ng nhau và b ng 1mol/l).
v : t c đ ph n ng.
b. Áp su t
i v i ph n ng có ch t khí, khi t ng áp su t t c đ ph n ng t ng.

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -


Khóa h c LT ả KIT-3: Môn ảóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

T c đ ph n ng và cân b ng hóa h c

(Khi t ng áp su t lên bao nhiêu l n đ ng ngh a v i t ng n ng đ các ch t ph n ng lên b y nhiêu l n).
c. Nhi t đ
Khi t ng nhi t đ , t c đ ph n ng t ng khi t ng nhi t đ t t01  t20 có :
t 20  t10
a
vt2 = vt1. 
Trong đó : vt10 là t c đ ph n ng nhi t đ ban đ u.
vt2: là t c đ ph n ng nhi t đ cao h n.
 : là h s nhi t đ c a t c đ (cho bi t t c đ ph n ng t ng lên cao nhiêu l n khi t ng a (0C).
d. Di n tích b m t
Khi t ng di n tích b m t ch t ph n ng, t c đ ph n ng t ng.
e. Ch t xúc tác : là ch t làm t ng t c đ ph n ng và còn l i sau khi ph n ng k t thúc.
(Ch t làm gi m t c đ ph n ng đ c g i là ch t c ch ph n ng).
II. CÂN B NG HOÁ H C
1. Ph n ng thu n ngh ch là ph n ng trong cùng đi u ki n ph n ng đ ng th i x y ra theo 2 chi u ng c
nhau.
2. Cân b ng hoá h c là tr ng thái c a ph n ng thu n ngh ch khi t c đ ph n ng thu n b ng t c đ ph n
ng ngh ch.
3. H ng s cân b ng : ch ph thu c vào nhi t đ .

 cC + dD
aA + bB 

c
d
C D

KC 
Aa Bb

[A] ; [B] ; [C] ; [D] là n ng đ mol c a các ch t A, B, C, D lúc cân b ng.
4. S chuy n d ch cân b ng, các y u t nh h ng đ n cân b ng hoá h c.
a. M t ph n ng thu n ngh ch đang tr ng thái cân b ng, có th chuy n sang tr ng thái cân b ng khác do
s thay đ i đi u ki n c a môi tr ng g i là s chuy n d ch cân b ng.
b. Nh ng y u t nh h ng.
- Khi t ng n ng đ m t ch t nào đó trong cân b ng (tr ch t r n) nhi t đ không đ i, thì cân b ng s
chuy n d ch sang phía làm gi m n ng đ ch t đó cho đ n khi đ t cân b ng m i.
- Khi gi m n ng đ m t ch t nào đó trong cân b ng (tr ch t r n) nhi t đ không đ i, thì cân b ng s
chuy n d ch sang phía t ng n ng đ ch t đó cho đ n khi đ t cân b ng m i.
- Khi t ng áp su t chung c a h cân b ng (b ng cách nén bình ph n ng l i) nhi t đ không đ i, thì cân
b ng s chuy n d ch sang phía ph n ng có s mol khí ít h n, cho t i khi đ t cân b ng m i.
- Khi gi m áp su t chung c a h cân b ng (b ng cách t ng th tích bình ph n ng lên) nhi t đ không
đ i, thì cân b ng s chuy n d ch sang phía ph n ng có s mol khí nhi u h n, cho đ n khi đ t cân b ng
m i.
- Khi t ng nhi t đ c a cân b ng, thì cân b ng s chuy n d ch sang phía ph n ng thu nhi t cho đ n khi
đ t cân b ng m i.
- Khi gi m nhi t đ c a cân b ng, thì cân b ng s chuy n d ch sang phía ph n ng to nhi t cho đ n khi
đ t cân b ng m i.
- Ba y u t làm chuy n d ch cân b ng đ c tóm t t trong nguyên lí L Sat liê.

Giáo viên: Ph m Ng c S n
Ngu n:

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Hocmai.vn

- Trang | 2 -