Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
Bài 7:
KHÁI QUÁT NGÀNH LU T LAO
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
NG
1. Khái ni m ngành Lu t Lao ng
1.1.
i t ng i u ch nh: Ngành lu t Lao ng i u ch nh nh ng quan h c
b n sau ây:
1.1.1 Quan h lao ng gi a ng i lao ng làm công n l ng v i ng i s
d ng lao ng.
Quan h lao ng gi a ng i lao ng làm công n l ng v i ng i s
d ng lao ng.trên c s h p ng lao ng là i t ng i u ch nh ch y u, quan
tr ng nh t c a pháp lu t lao ng hi n hành n c ta. Lo i quan h này khác v i
quan h lao ng gi a công ch c, viên ch c v i th tr ng c quan nhà n c
c
i u ch nh b i pháp lu t hành chính v i c tr ng qu n lý lao ng b ng ph ng
pháp m nh l n hành chính.
Quan h lao ng thu c i t ng i u ch nh c a Lu t lao ng g m:
Quan h lao ng gi a ng i lao ng làm công n l ng v i ng i s
d ng lao ng là các doanh nghi p, t ch c, cá nhân s n xu t kinh doanh
m i thành ph n kinh t ho c trong các c quan hành chính s nghi p,
các t ch c ng, oàn th …có thuê m n lao ng b ng hình th c h p
ng lao ng.
Quan h lao ng trong các doanh nghi p, t ch c có y u t n c ngoài,
g m;
- Quan h lao ng gi a ng i Vi t nam và ng i s d ng lao ng là
doanh nghi p có v n u t n c ngoài, c quan, t ch c, cá nhân n c
ngoài ho c qu c t óng trên lãnh th Vi t nam;
- Quan h lao ng gi a ng i n c ngoài v i các t ch c, cá nhân là
ng i Vi t nam
c phép s d ng lao ng là ng i n c ngoài;
- Quan h lao ng c a ng i Vi t nam i làm vi c n c ngoài.
N i dung c a quan h làm công n l ng t ng i phong phú, trong ó
ch a ng nh ng v n c b n thu c v tuy n ch n, b trí, i u hành, qu n lý lao
ng, th i gi làm vi c, th i gi ngh ng i, k! lu t lao ng, an toàn laao ng, v
sinh lao ng, b o hi m xã h i…v…v..
1.1.2 Các quan h xã h i liên quan tr c ti p v i quan h lao ng
Quan h vi c làm và h c ngh : Quan h "#y phát sinh gi a m t bên là
các cá nhân có nhu c u tìm ki m vi c làm ho c h c ngh v i m t bên
là doanh nghi p, t ch c ho c cá nhân có kh n ng và i u ki n t o
vi c làm, gi i thi u vi c làm ho c d y ngh . Lo i quan h này th ng
phát sinh tr c khi có quan h lao ng, có ngh$a không ph i là quan
h lao ng.
Quan h gi a t ch c công oàn, i di n c a t p th lao ng v i
ng i s d ng lao ng. Quan h này th ng
c th hi n qua s
tham gia c a công oàn trong vi c c th hoá nh ng i u ki n lao ng
nh ti n l ng, ti n th ng, th i gi làm vi c, th i gi ngh ng i, giám
sát vi c tuân th nh ng qui %nh c a pháp lu t và các tho thu n khác.
Quan h v b o hi m xã h i: Quan h này g m nhi u l$nh v c nh ng
chúng th hi n hai quan h chính là quan h l p qu& b o hi m xã h i
Trang 1 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
-
-
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
và quan h th c hi n ch
b o hi m xã h i. Quan h th nh t phát
sinh gi a m t bên là ng i s d ng lao ng và ng i lao ng ( óng
b o hi m xã h i) v i m t bên là c quan b o hi m xã h i (thu và qu n
lý qu& BHXH). Quan h th hai phát sinh gi a m t bên là c quan b o
hi m XH (chi tr các ch
BHXH) v i m t bên là ng i lao ng
ho c thân nhân c a h .
Quan h v b i th ng thi t h i: Thh hi n trong nh ng tr ng h p
sau:
B i th ng thi t h i v tài s n: Thông th ng, trách nhi m này là c a
ng i lao ng do hành vi gây thi t h i v t ch t cho ng i s d ng lao
ng.
B i th ng thi t h i v tính m ng và s c kho': Là trách nhi m c a
ng i s d ng lao ng i v i ng i lao ng tronmg tr ng h p
ng i lao ng b% t i n n lao ng, b nh ngh nghi p.
B i th ng thi t h i khi ch m d t h p ng lao ng trái pháp lu t.
Trách nhi m này thu c v c hai ch th trong quan h pháp lu t lao
ng khi không th c hi n y
các qui %nh c a pháp lu t lao ng
v ch m d t H L .
Quan h v gi i quy t tranh ch p lao ng:
i v i tranh ch p lao ng cá nhân
c gi i quy t b i H i ng hoà
gi i lao ng c s ho c hoà gi i viên lao ng, Toà án.
i v i tranh ch p lao ng t p th ; N u tranh ch p v quy n s( do
H i ng hoà gi i lao ng c s , Ch t%ch UBND c p huy n, Toà án.
N u tranh ch p v l i ích s( do H i ng hoà gi i c s , H i ng
tr ng tài lao ng.
Quan h v qu n lý và thanh tra lao ng: Lu t lao ng i u ch nh quan
h này b ng cách qui %nh nhi m v quy n h n c a các c quan qu n lý
và thanh tra nhà n c v lao ng, n i dung c a vi c qu n lý, thanh tra
c)ng nh các hình th c, m c
x ph t các vi ph m pháp lu t lao ng.
1.2. Ph ng pháp i u ch nh
1.2.1 Ph ng pháp tho thu n: Ph ng pháp này
c s d ng trong vi c thi t
l p quan h pháp lu t lao ng, thay i quy n và ngh$a v lao ng, ch m d t
quan h lao ng, gi i quy t tranh ch p lao ng.
1.2.2 Ph ng pháp m nh l nh: Ph ng pháp này th hi n quy n uy c a ng i
s d ng lao ng i v i ng i lao ng trong quá trình lao ng, nh : Ki m
tra giám sát công vi c c a ng i lao ng, x lý k! lu t i v i ng i lao ng
vi ph m n i qui lao ng.
1.2.3 Ph ng pháp thông qua ho t ng c a t ch c công oàn tác ng vào
các quan h phát sinh trong quá trình lao ng
2. M t s ch
nh c b n c a ngành Lu t Lao
2.1. H p ng lao ng:
ng
2.1.1 Khái ni m H L : H p ng lao ng là s tho thu n gi a ng i lao
ng và ng i s d ng lao ng v vi c làm có tr công, i u ki n lao ng,
quy n và ngh a v c a m i bên trong quan h lao ng ( i u 26 BLL ).
Trang 2 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
2.1.2
c i mc aH L
- Th nh t, i t ng c a H L là vi c làm: S c lao ng là m t lo i
hàng hoá tr*u t ng, không h u hình nh các lo i hàng hoá thông th ng khác,
do v y i t ng mà các bên tho thu n trong h p ng lao ng bi u hi n ra
bên ngoài là công vi c ph i làm. Khi các bên tho thu n v công vi c ph i làm
thì các bên ã tính toán cân nh+c v s c lao ng c a ng i lao ng là ph i
áp ng các i u ki n
th cc hi n công vi c ó. Vi c làm là i u kho n u
tiên, quan tr ng nh t c a h p ng lao ng, là lý do các bên xác l p quan h
lao ng.
- Th hai, khi th c hi n h p ng lao ng, ng i lao ng ph i t ho t
ng ngh nghi p c a mình d i quy n qu n lý c a ng i s d ng lao ng.
Trong quan h lao ng, m c dù các bên ch th xác l p quan h trên c s bình
,ng, t do, t nguy n, nh ng trong quá trình th c hi n, ng i lao ng ph i
t ho t ng ngh nghi p c a mình d i quy n qu n lý c a ng i s d ng lao
ng, ho c ph i ch%u s l thu c v m t pháp lý vào ng i s d ng lao ng.
Ng i s d ng lao ng có quy n qu n lý, giám sát, i u hành quá trình lao
ng c a ng i lao ng
m b o hàng hoá s c lao ng có th
c chuy n
giao sang cho ng i s d ng lao ng.
- Th ba, trong quá trình th c hi n h p ng lao ng, ng i lao ing
ph i t mình th c hi n công vi c n u không có tho thu n nào khác. Khi ng i
s d ng lao ng ký H L v i ng i lao ng (mua s c lao ng) ã xem xét
s c kho', chuyên môn, k& n ng… c a ng i lao ng.
m b o cho ng i
s d ng lao ng nh n
c úng hàng hoá s c lao ng mà h ã mua, ng i
lao ng ph i t mình th c hi n công vi c nh ã giao k t trong h p ng lao
ng. M t khác, quá trình th c hi n h p ng lao ng còn g+n li n v i m t s
v n
liên quan tr c ti p n b n thân ng i lao ng nh : B o hi m XH, k!
lu t lao ng. N u không có s
ng ý c a ng i s d ng lao ng thì ng i
lao ng không
c chuy n giao công vi c cho ng i khác.
- Th t , vi c th c hi n h p ng lao ng có liên quan n tính m ng s c
kho , danh d , nhân ph m c a ng i lao ng.
- Th n m, H p ng lao ng ph i
c th c hi n m t cách liên t c. Khi
giao k t h p ng, các bên tho thu n v th i h n c a h p ng, th i gi làm
vi c c a ng i lao ng. Trong th i gian h p ng có hi u l c, ng i lao ng
ph i th c hi n ngh$a v lao ng m t cách liên t c theo th i gi làm vi c ã
tho thu n trong H L . H L ch có th
c t m hoãn trong m t s tr ng
h p pháp lu t qui %nh ho c do hai bên tho thu n.
2.1.3 Phân lo i h p
ng lao
ng.
H p ng lao ng không xác nh th i h n: Là h p ng mà trong ó
hai bên không xác %nh th i h n, th i i m ch m d t hi u l c c a h p
ng. H p ng lao ng không xác %nh th i h n áp d ng cho nh ng
công vi c không xác %nh
c th i i m k t thúc ho c nh ng công vi c
có th i h n trong 36 tháng;
H p ng lao ng xác nh th i h n: Là h p ng mà trong ó hai bên
xác %nh th i h n, th i i m ch m d t hi u l c c a h p ng trong
Trang 3 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
kho ng th i gian t*
12 tháng n 36 tháng. H p ng lao ng xác
%nh th i h n áp d ng cho nh ng công vi c xác %nh
c th i i m k t
thúc trong kho ng th i gian t*
12 tháng n
36 tháng;
H p ng lao ng theo mùa v ho c theo m t công vi c nh t nh có
th i h n d i 12 tháng. H p ng lao ng theo mùa v ho c theo m t
công vi c nh t %nh có th i h n d i 12 tháng áp d ng cho nh ng công
vi c có th hoàn thành trong kho ng th i gian d i 12 tháng ho c t m
th i thay th ng i lao ng b% k! lu t chuy n làm công vi c khác có
th i h n, ng i lao ng t m hoãn th c hi n h p ng lao ng, ng i
lao ng ngh vi c vì lý do khác và h p ng v i ng i ã ngh h u.
L u ý:
- Khi h p ng lao ng xác %nh th i h n ho c h p ng theo mùa v ho c công
vi c nh t %nh h t h n mà ng i lao ng v-n ti p t c làm vi c thì trong th i h n
30 ngày, k t* ngày h p ng lao ng h t h n, hai bên ph i ký k t h p ng lao
ng m i. Trong th i gian ch a ký
c h p ng lao ng m i, hai bên ph i tuân
theo h p ng lao ng ã giao k t.
- Khi h t th i h n 30 ngày mà không ký h p ng lao ng m i, h p ng lao
ng ã giao k t tr thành h p ng lao ng không xác %nh th i h n. Tr ng h p
ký h p ng lao ng m i là h p ng xác %nh th i h n, thì ch
c ký thêm m t
th i h n không quá 36 tháng, sau ó n u ng i lao ng ti p t c làm vi c thì ký
h p ng lao ng không xác %nh th i h n; n u không ký thì
ng nhiên tr
thành h p ng lao ng không xác %nh th i h n.
2.1.4 Hình th c ký k t h p ng lao ng
+ H p ng lao ng ký k t b ng v n b n, theo m-u quy %nh c a B Lao ng Th ng binh và Xã h i.
+ H p ng lao ng ký k t b ng v n b n ho c giao k t b ng mi ng ph i b o
m n i dung quy %nh t i i u 29 c a B lu t Lao ng ã s a i, b sung.
+ Trong tr ng h p giao k t b ng mi ng, n u c n có ng i ch ng ki n thì hai bên
tho thu n. H p ng lao ng có th i h n d i 03 tháng ho c h p ng lao
ng
giúp vi c gia ình hai bên có th giao k t h p ng lao ng mi ng,
nh ng ph i b o m n i dung theo qui %nh t i kho n 1 i u 29 c a B Lu t
Lao ng.
2.1.5 Hi u l c h p ng lao ng: Khi ký k t h p ng lao ng hai bên ph i
tho thu n c th ngày có hi u l c c a h p ng lao ng và ngày b+t u làm
vi c. Tr ng h p ng i lao ng i làm ngay sau khi ký k t h p ng lao ng, thì
ngày có hi u l c là ngày ký k t. Tr ng h p ng i lao ng ã i làm m t th i
gian sau ó m i ký h p ng lao ng ho c h p ng lao ng mi ng, thì ngày có
hi u l c là ngày ng i lao ng b+t u làm vi c.
2.1.6 Ch m d t h p ng lao ng: H p ng lao ng ch m d t trong nh ng
tr ng h p sau ây:
- H t h n h p ng;
- ã hoàn thành công vi c theo h p ng;
- Hai bên th.a thu n ch m d t h p ng;
- Ng i lao ng b% k t án tù giam ho c b% c m làm công vi c c) theo quy %nh c a
tòa án;
- Ng i lao ng ch t, m t tích theo tuyên b c a tòa án.
Trang 4 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
n ph ng ch m d t h p ng
a. Quy n n ph ng ch m d t h p ng lao ng c a ng i lao ng
Ng i lao ng làm vi c theo h p ng lao ng xác %nh th i h n t*
12
tháng n 36 tháng, h p ng lao ng theo mùa v ho c theo m t công vi c nh t
%nh có th i h n d i 12 tháng có quy n n ph ng ch m d t h p ng tr c th i
h n trong nh ng tr ng h p sau ây:
Nh ng tr ng h p ph i báo tr c ít nh t 3 ngày:
• Không
c b trí theo úng công vi c, %a i m làm vi c ho c không
c b o m các i u ki n làm vi c ã tho thu n trong h p ng
• Không
c tr công y
ho c tr công không úng th i h n ã tho
thu n trong h p ng
• B% ng c ãi; b% c /ng b c lao ng
• Ng i lao ng b% m au, tai n n ã i u tr% ba tháng li n i v i ng i
làm vi c theo h p ng lao ng xác %nh th i h n t*
12 tháng n
36 tháng và m t ph n t th i h n h p ng i v i ng i làm vi c theo
h p ng lao ng theo mùa v ho c theo m t công vi c nh t %nh có
th i h n d i 12 tháng mà kh n ng lao ng ch a
c h i ph c
Ph i báo tr c ít nh t 30 ngày n u là h p ng xác %nh th i h n t*
12
tháng n 36 tháng; ít nh t ba ngày n u là h p ng theo mùa v ho c theo m t
công vi c nh t %nh có th i h n d i 12 tháng i v i nh ng tr ng h p sau ây:
• B n thân ho c gia ình th t s có hoàn c nh khó kh n không th ti p t c
th c hi n h p ng;
•
c b u làm nhi m v chuyên trách các c quan dân c ho c
c
b nhi m gi ch c v trong b máy nhà n c;
Ng i lao ng n có thai ph i ngh vi c theo ch %nh c a th y thu c; theo
th i h n quy %nh t i i u 112 c a B lu t này.
Ng i lao ng làm theo h p ng lao ng không xác %nh th i h n có
quy n n ph ng ch m d t h p ng lao ng, nh ng ph i báo cho ng i s
d ng lao ng bi t tr c ít nh t 45 ngày; ng i lao ng b% m au, tai n n ã i u
tr% sáu tháng li n thì ph i báo tr c ít nh t ba ngày.
b. Quy n n ph ng ch m d t h p ng lao ng c a ng i s d ng lao
ng
Ng i s d ng lao ng có quy n n ph ng ch m d t h p ng lao ng
trong nh ng tr ng h p sau ây:
• Ng i lao ng th ng xuyên không hoàn thành công vi c theo h p
ng;
• Ng i lao ng b% x lý k! lu t sa th i;
• Khi ng i lao ng b% m trong nh ng tr ng h p sau:
- Ng i lao ng làm theo h p ng lao ng không xác %nh th i
h n m au ã i u tr% 12 tháng li n;
- Ng i lao ng làm theo h p ng lao ng xác %nh th i h n t*
12 tháng n 36 tháng m au ã i u tr% sáu tháng li n;
- Ng i lao ng làm theo h p ng lao ng theo mùa v ho c theo
m t công vi c nh t %nh có th i h n d i 12 tháng m au ã i u tr%
quá n a th i h n h p ng lao ng, mà kh n ng lao ng ch a h i
ph c.
Trang 5 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
L u ý: Khi s c kho c a ng i lao ng bình ph c, thì
c xem
xét giao k t ti p h p ng lao ng.
• Do thiên tai, ho ho n ho c nh ng lý do b t kh kháng khác theo quy
%nh c a Chính ph , mà ng i s d ng lao ng ã tìm m i bi n pháp
kh+c ph c nh ng v-n bu c ph i thu h0p s n xu t, gi m ch1 làm vi c;
• Doanh nghi p, c quan, t ch c ch m d t ho t ng.
Tr c khi n ph ng ch m d t h p ng lao ng trong ba tr ng h p u
tiên ã nêu trên, ng i s d ng lao ng ph i trao i, nh t trí v i Ban ch p hành
công oàn c s . Trong tr ng h p không nh t trí, hai bên ph i báo cáo v i c
quan, t ch c có th2m quy n. Sau 30 ngày, k t* ngày báo cho c quan qu n lý nhà
n c v lao ng %a ph ng bi t, ng i s d ng lao ng m i có quy n quy t
%nh và ph i ch%u trách nhi m v quy t %nh c a mình. Tr ng h p không nh t trí
v i quy t %nh c a ng i s d ng lao ng, Ban ch p hành công oàn c s và
ng i lao ng có quy n yêu c u gi i quy t tranh ch p lao ng theo trình t do
pháp lu t quy %nh.
Khi n ph ng ch m d t h p ng lao ng, tr* tr ng h p ch m d t h p
ng lao ng do ng i lao ng b% k! lu t sa th i, ng i s d ng lao ng ph i
báo cho ng i lao ng bi t tr c:
• Ít nh t 45 ngày i v i h p ng lao ng không xác %nh th i h n;
• Ít nh t 30 ngày i v i h p ng lao ng xác %nh th i h n t*
12
tháng n 36 tháng;
• Ít nh t ba ngày i v i h p ng lao ng theo mùa v ho c theo m t
công vi c nh t %nh có th i h n d i 12 tháng.
Trách nhi m khi n ph ng ch m d t h p ng lao ng
Trong tr ng h p ng i s d ng lao ng n ph ng ch m d t h p ng
lao ng trái pháp lu t thì ph i nh n ng i lao ng tr l i làm công vi c theo h p
ng ã ký và ph i b i th ng m t kho n ti n t ng ng v i ti n l ng và ph c p
l ng (n u có) trong nh ng ngày ng i lao ng không
c làm vi c c ng v i ít
nh t hai tháng ti n l ng và ph c p l ng (n u có).
Trong tr ng h p ng i lao ng không mu n tr l i làm vi c, thì ngoài
kho n ti n
c b i th ng quy %nh t i o n 1 kho n này, ng i lao ng còn
c tr c p theo quy %nh c a pháp lu t.
Trong tr ng h p ng i s d ng lao ng không mu n nh n ng i lao ng
tr l i làm vi c và ng i lao ng ng ý thì ng i kho n ti n b i th ng và ti n tr
c p, hai bên th.a thu n v kho n ti n b i th ng thêm cho ng i lao ng ch m
d t h p ng lao ng.
Trong tr ng h p ng i lao ng n ph ng ch m d t h p ng lao ng
trái pháp lu t thì không
c tr c p th i vi c và ph i b i th ng cho ng i s
d ng lao ng n a tháng ti n l ng và ph c p l ng (n u có).
Trong tr ng h p ng i lao ng n ph ng ch m d t h p ng lao ng
thì ph i b i th ng chi phí ào t o (n u có) theo quy %nh c a Chính ph .
Trong tr ng h p n ph ng ch m d t h p ng lao ng, n u vi ph m
quy %nh v th i h n báo tr c, bên vi ph m ph i b i th ng cho bên kia m t
kho n ti n t ng ng v i ti n l ng c a ng i lao ng trong nh ng ngày không
báo tr c.
2.2. Quy n và ngh a v c a ng i lao ng, ng i s d ng lao ng
2.2.1 Quy n và ngh$a v c a ng i lao ng
Trang 6 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
Các quy n c b n c a ng i lao ng:
c tr công theo s l ng, ch t l ng lao ng và hi u qu lao
ng;
c b o h lao ng toàn di n,
c làm vi c trong i u ki n an toàn
cho s c kho' và tính m ng;
c ngh ng i theo ch
nhà n c qui %nh nh : ngh hàng
n m(phép), ngh ngày T t, ngh ngày l3, ngh hàng tu n,v..v.. mà v-n
h ng l ng;
c h ng các ch
b o hi m xã h i khi m au, thai s n, gi m
ho c m t kh n ng làm vi c, r i ro, h t tu i lao ng ho c m t vi c
làm…;
c h ng phúc l i t p th và các quy n l i khác;
c ình công theo quy %nhc a pháp lu t
Ngh$a v c a ng i lao ng:
- Làm tròn trách nhi m theo úng h p ng lao ng ã ký k t;
- Ch p hành k! lu t lao ng, n i qui lao ng;
- Tuân theo s qu n lý, i u hành h p pháp c a ng i s d ng lao ng.
2.2.2 Quy n và ngh$a v c a ng i s d ng lao ng
Quy n c a ng i s d ng lao ng
- Quy n tuy n ch n, b trí và i u hành lao ng theo nhu c u s n xu t,
công tác;
- Quy n
cc
i di n th ng l ng, ký k t tho
c lao ng t p
th trong doanh nghi p ho c trong ngành;
- Quy n khen th ng và x lý vi ph m k! lu t lao ng theo pháp lu t;
- Quy n
c ch m d t h p ng lao ng trong nh ng tr ng h p nh t
%nh.
Ngh$a v c a ng i s d ng lao ng
- Th c hi n h p ng lao ng, tho
c lao ng t p th và các tho
thu n khác v i ng i lao ng;
m b o an toàn, v sinh lao ng và các i u ki n lao ng khác;
m b o k! lu t lao ng;
Tôn tr ng nhân ph2m và i x úng +n v i ng i lao ng, ng
th i ph i quan tâm n i s ng c a h và gia ình.
Trên ây là nh ng quy n và ngh$a v chung nh t c a ng i lao ng trong
t t c các quan h pháp lu t lao ng. Quy n và ngh$a v c th c a các bên
c xác %nh tu4 theo t*ng m i quan h riêng mà h tham gia.
2.3. Th i gi làm vi c, th i gi ngh ng i.
2.3.1 Th i gi làm vi c.
Th i gi làm vi c là m t n i dung nh h ng tr c ti p n s c kho' c a
ng i lao ng, nh h ng n hi u qu c a vi c s d ng s c lao ng, do v y
vi c qui %nh th i gi làm vi c khoa h c, phù h p có ý ngh$a r t quan tr ng i
v i c ng i lao ng và ng i s d ng lao ng. i u 48 Tuyên ngôn qu c t
nhân quy n c a Liên hi p qu c n m 1948 quy %nh: “ M i ng i u có quy n
ngh ng i và quy n gi i trí k! c quy n có ngày làm vi c
c gi i h n m t
Trang 7 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
cách h p lý và
c ngh nh k" có h #ng l ng”. T ch c lao ng th gi i
c)ng a ra tiêu chu2n v th i gi làm vi c t i a trong Hi n ch ng c a mình:
“M t tiêu chu2n ph i t là ch p nh n m1i ngày làm vi c 8 gi ho c m1i tu n
làm vi c 48 gi ”.
Th i gi làm vi c bình th ng: là lo i th i gi làm vi c áp d ng
cho a s ng i lao ng làm vi c trong i u ki n lao ng bình th ng. Th i
gi làm vi c bình th ng
c qui %nh t i i u 68 B lu t lao ng: Th i gi
làm vi c không quá 8 gi /ngày ho c 48 gi trong m t tu n. Ng i s d ng lao
ng có quy n qui %nh th i gi làm vi c theo ngày ho c theo tu n nh ng ph i
thông báo tr c cho ng i lao ng bi t.
Th i gi làm vi c rút ng n: là th i gi làm vi c có
dài ng+n h n
gi làm vi c bình th ng mà ng i lao ng v-n h ng
l ng. Theo pháp
lu t lao ng Vi t nam, các tr ng h p áp d ng th i gi làm vi c rút ng+n bao
g m:
Ng i lao ng làm các công vi c c bi t n ng nh c, c h i, nguy
hi m theo danh m c do BL TBXH và B y t ban hành: Th i gi làm vi c
c rút ng+n 2 gi /ngày (kho n 2 i u 68 BLL ; m c II.1 Thông t
16/BL TBXH – TT ngày 23/4/1997)
Ng i lao ng ch a thành niên: Th i gi làm vi c
c rút ng+n 5t
nh t 1 gi /ngày so v i ng i lao ng bình th ng (kho n 1 i u 122BLL ).
Ng i lao ng là ng i cao tu i: i v i lao ng nam trên 60, n
trên 55, v-n còn làm vi c thì n m cu i cùng tr c khi ngh h u, ng i lao ng
cao tu i có th
c rút ng+n th i gi làm vi c (gi m 4 gi làm vi c trong m t
ngày) ho c
c áp d ng ch
làm vi c không tr n ngày, không tr n tu n
( i u 123 BLL ).
Ng i lao ng là ng i tàn t t
c rút ng+n ít nh t 1 gi /ngày
(Kho n 4 i u 125 BLL )
Ng i lao ng n : trong th i gian hành kinh
c rút ng+n m1i
ngày 30 phút, trong th i gian nuôi con nh. d i 12 tháng tu i
c rút ng+n
m1i ngày 60 phút (Kho n 3 i u 115 BLL ).
Th i gi làm thêm: Là kho ng th i gian v t quá th i gi
làm vi c tiêu chu2n ã
c n %nh,
c h ng thêm ti n l ng theo s tho
thu n gi a ng i lao ng và ng i s d ng lao ng trong nh ng tr ng h p
và gi i h n qui %nh c a pháp lu t.
Khi mu n s d ng ng i lao ng làm thêm gi , trong m i tr ng h p,
ng i s d ng lao ng u ph i tho thu n v i ng i lao ng và ph i tuân theo
các i u ki n khác r t ch t ch(.
Th i gi làm thêm không
c v t quá 50% s gi làm vi c
c quy
%nh trong m1i ngày i v i t*ng lo i công vi c. Trong tr ng h p qui %nh th i
gi làm vi c theo tu n thì t ng c ng th i gi làm vi c bình th ng và th i gi làm
thêm trong m t ngày không
c v t quá 12 gi . T ng s th i gi làm thêm trong
m t n m không
c v t quá 200 gi .
•
Tr ng h p làm thêm n 200 gi trong m t n m: Ng i s d ng lao ng
c s d ng ng i lao ng làm thêm n 200 gi trong m t n m trong các
tr ng h p sau:
x lý s c trong s n xu t;
gi i quy t công vi c c p bách
Trang 8 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
không th trì hoãn;
x lý k%p th i các m t hàng t i s ng, công trình xây d ng
và s n ph2m do yêu c u nghiêm ng t c a công ngh không th b. d
c; và
gi i quy t các công vi c òi h.i lao ng có trình
chuyên môn k& thu t cao mà
th% tr ng lao ng không cung ng y , k%p th i
c.
•
Tr ng h p làm thêm t$ trên 200 gi
n 300 gi trong m t n m: Ng i s
d ng lao ng
c s d ng ng i lao ng làm thêm t* trên 200 gi
n 300 gi
trong m t n m trong các tr ng h p sau:
i v i các doanh nghi p, các c s s n xu t, kinh doanh có s n xu t ho c gia
công hàng xu t kh2u, bao g m s n ph2m d t, may, da, giày và ch bi n th y s n
c làm thêm t* trên 200 n 300 gi /n m khi c n ph i quy t công vi c c p bách,
không th trì hoãn do: yêu c u c p thi t c a s n xu t; ho c do tính ch t th i v c a
s n xu t; ho c do y u t khách quan không d li u tr c mà ã t ch c làm thêm
n 200 gi nh ng không gi i quy t
c h t kh i l ng công vi c. Trong tr ng
h p này, ng i s d ng lao ng ph i ph i áp ng các i u ki n: Ph i tho thu n
v i ng i lao ng; n u ng i lao ng làm vi c trong ngày t* 10 gi tr lên thì
ph i b trí cho h ngh thêm ít nh t 30 phút tính vào th i gi làm vi c, ngoài th i
gi ngh ng i trong ca làm vi c bình th ng; trong 7 ngày liên t c ph i b trí cho
ng i lao ng ngh ít nh t 24 gi liên t c
Th i gi làm vi c ban êm: Th i gi làm vi c ban êm là th i gian
làm vi c
c tính t* 22 gi
n 6 gi sáng i v i khu v c t* Hu tr ra phía B+c
và tính t* 21 gi
n 5 gi
i v i khu v c t* à N6ng tr vào phía Nam ( i u 70
BLL , i u 6 Ngh% %nh 195/1994/N -CP) và
c tr thêm l ng so v i làm
vi c vào ban ngày.
Th i gi làm vi c t ch n: Th i gi làm vi c t ch n là th i gi làm
vi c áp d ng trong m t s tr ng h p c bi t và cho phép ng i lao ng và
ng i s d ng lao ng t do th.a thu n. ó là các tr ng h p quy %nh t i i u
81 BLL : “Th i gi làm vi c và th i gi ngh ng i c a nh ng ng i làm h p ng
không tr%n ngày, không tr%n tu&n, làm khoán do ng i lao ng và ng i s d ng
lao ng th'a thu n”.
2.3.2. Th i gi ngh ng i: Th i gi ngh ng i là kho ng th i gian mà trong ó
ng i lao ng không ph i th c hi n ngh$a v lao ng, g m:
Ngh gi a ca, ngh chuy n ca
Ngh gi a ca là kho ng th i gian ng i lao ng
c ngh gi a ca làm vi c,
c
tính vào th i gi làm vi c và
c tr nguyên l ng.
Theo quy %nh c a pháp lu t, th i gian ngh gi a ca là: 30 phút i v i ng i
lao ng làm vi c 8 gi liên t c trong i u ki n bình th ng; ho c làm vi c 6 gi , 7
gi liên t c trong tr ng h p
c rút ng+n th i gi làm vi c; 45 phút i v i
ng i lao ng làm vi c vào ban êm t* 22 n 6 gi ho c t* 21 n 5 gi .
Ngh chuy!n ca là th i gian ng i lao ng
c ngh gi a hai ca làm vi c.
Theo quy %nh t i i u 71 BLL thì th i gian ngh chuy n ca ít nh t là 12 gi :
“Ng i làm vi c theo ca
c ngh ít nh t 12 gi tr c khi chuy!n sang ca khác”.
Ngh hàng tu n
Th i gian ngh hàng tu n là kho ng th i gian pháp lu t quy %nh cho ng i
lao ng
c ngh trong m t tu n làm vi c.
Th i gian ngh hàng tu n
c quy %nh t i i u 72 BLL nh sau:
M1i tu n ng i lao ng
c ngh ít nh t m t ngày (24 gi liên t c).
Trang 9 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
Ng i s d ng lao ng có th s+p x p ngày ngh hàng tu n vào ch nh t
ho c vào m t ngày c %nh khác trong tu n.
Trong tr ng h p c bi t do chu k4 lao ng không th ngh hàng tu n thì
ng i s d ng lao ng ph i b o m cho ng i lao ng
c ngh bình
quân m t tháng ít nh t là 04 ngày.
Ngh l
Ngh l3 là th i gian pháp lu t lao ng quy %nh cho ng i lao ng
c
ngh trong nh ng ngày t t, nh ng ngày l3 k! ni m quan tr ng c a t n c ho c
c a th gi i. Vi c quy %nh ngh l3 nh m m b o i s ng tinh th n cho ng i lao
ng và
nhân dân ghi nh nh ng ngày l3 t t quan tr ng c a t n c, góp ph n
gi gìn b n s+c v n hóa dân t c.
Theo quy %nh t i i u 73 BLL , ng i lao ng
c ngh làm vi c, h ng
nguyên l ng nh ng ngày l3 sau ây:
T t D ng l%ch: 1 ngày (ngày 1/1 d ng l%ch);
T t Âm l%ch: b n ngày (m t ngày cu i n m và 3 ngày u n m âm l%ch);
Ngày Gi1 t Hùng V ng: m t ngày (ngày 10/3 âm l%ch);
Ngày Chi n th+ng: m t ngày (30/4 d ng l%ch);
Ngày Qu c t lao ng: m t ngày (1/5 d ng l%ch);
Ngày Qu c khánh: m t ngày (2/9 d ng l%ch).
N u nh ng ngày ngh nói trên trùng vào ngày ngh hàng tu n thì ng i lao
ng
c ngh bù vào ngày ti p theo.
i v i nh ng ng i lao ng là ng i n c ngoài làm vi c trong các doanh
nghi p, t ch c c a ng i Vi t Nam thì ngoài nh ng ngày ngh l3 quy %nh t i i u
73 BLL , h
c ngh thêm m t ngày t t c truy n dân t c và m t ngày qu c
khánh c a n c h (n u có) và
c h ng nguyên l ng. ( i u 8 Ngh% %nh
195/CP)
Ngh hàng n m
Ngh hàng n m là kho ng th i gian ng i lao ng
ng nhiên
c ngh và
c h ng nguyên l ng và là m t kho ng th i gian ng i lao ng
c ngh t ng
i dài và liên t c. pháp lu t ( i u 7 BLL ) t ra nguyên t+c ngh hàng n m nh sau:
L%ch ngh hàng n m do ng i s d ng lao ng quy %nh sau khi tham kh o ý ki n
Ban Ch p hành công oàn c s và ph i thông báo tr c cho m i ng i trong
doanh nghi p.
Ng i lao ng có th th.a thu n v i ng i s d ng lao ng ngh hàng n m
thành nhi u l n. Ng i làm vi c n i xa xôi, h'o lánh, n u có yêu c u,
cg p
s ngày ngh c a hai n m ngh m t l n; n u ngh g p ba n m m t l n thì ph i
c ng i s d ng lao ng ng ý.
Ng i lao ng do thôi vi c ho c vì các lý do khác mà ch a ngh hàng n m ho c
ch a ngh h t s ngày ngh hàng n m, thì
c tr l ng nh ng ngày ch a ngh .
•
Th i gian ngh hàng n m:
Th i gian ngh hàng n m là kho ng th i gian ng i lao ng
c ngh trong m t
n m làm vi c, do v y v nguyên t+c, ng i lao ng ph i có
12 tháng làm vi c cho
ng i s d ng lao ng thì m i
c ngh h t kho ng th i gian này. Th i gian ngh
hàng n m i v i ng i lao ng có 12 tháng làm vi c
c quy %nh nh sau:
12 ngày làm vi c, i v i ng i làm công vi c trong i u ki n bình th ng;
Trang 10 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
14 ngày làm vi c, i v i ng i làm công vi c n ng nh c, c h i, nguy hi m;
ng i lao ng d i 18 tu i; ng i làm công vi c trong i u ki n lao ng
bình th ng vùng có h s ph c p khu v c 0,7 tr lên;
16 ngày làm vi c, i v i ng i làm công vi c c bi t n ng nh c, c h i,
nguy hi m; ng i làm công vi c n ng nh c, c h i, nguy hi m vùng có h
s ph c p khu v c 0,7 tr lên.
Trong m t n m, ng i lao ng làm vi c
12 tháng tr lên, n u có th i gian
làm công vi c n ng nh c, nguy hi m, c h i ho c c bi t n ng nh c, nguy hi m,
c h i ho c vùng có m c ph c p khu v c 0,7 t* 6 tháng tr lên thì c)ng
c
ngh hàng n m m c 14 ngày, ho c 16 ngày.
Ngoài nh ng ngày ngh theo quy %nh trên, i v i ng i lao ng có m t th i
gian làm vi c nh t %nh cho ng i s d ng lao ng s(
c ngh thêm m t kho ng th i
gian n a tùy thu c vào thâm niên làm vi c c a h . Theo quy %nh t i i u 75 BLL thì
“s ngày ngh hàng n m
c t ng thêm theo thâm niên làm vi c t i m t doanh nghi p
ho c v i m t ng i s d ng lao ng, c 5 n m làm vi c
c ngh thêm 1 ngày”.
Thâm niên làm vi c
c tính thêm ngày ngh hàng n m là t ng s n m th c t
ng i lao ng ã làm vi c cho m t ng i s d ng lao ng bao g m c th i gian h c
ngh , t p ngh . Trong tr ng h p có gián o n, thì thâm niên làm vi c b ng t ng s
n m th c t làm vi c theo t*ng giai o n v i m t ng i s d ng lao ng.
Ngoài ra, khi ngh hàng n m, n u ng i lao ng i b ng ph ng ti n ôtô, tàu
th y, tàu h.a mà s ngày i
ng (c i và v ) trên hai ngày thì t* ngày th ba tr i
c tính thêm th i gian i
ng ngoài ngày ngh hàng n m. Th i gian i
ng
c
tính thêm này ch
c tính m t l n trong m1i n m làm vi c c a ng i lao ng. N u
trong m t n m ng i lao ng chia k4 ngh hàng n m ra nhi u l n ngh thì ch
c tính
th i gian i
ng m t l n.
i v i ng i lao ng ch a có 12 tháng làm vi c cho ng i s d ng lao ng
thì th i gian ngh hàng n m
c tính theo t! l t ng ng v i s th i gian làm vi c và có
th
c thanh toán b ng ti n
•
Các ch
c a ng i lao ng liên quan n th i gian ngh hàng n m:
c t m ng ti n l ng trong nh ng ngày ngh : Theo quy %nh t i i u 77
BLL , “Khi ngh hàng n m ng i lao ng
c ng tr c m t kho n ti n ít nh t
b ng ti n l ng c a nh ng ngày ngh ”.
Khi thôi vi c, ng i lao ng
c tr ti n l ng nh ng ngày ch a
c ngh
hàng n m: Ng i lao ng do thôi vi c ho c vì các lý do khác mà ch a ngh hàng
n m ho c ch a ngh h t s ngày ngh hàng n m, thì
c tr l ng nh ng ngày
ch a ngh . ó là tr ng h p ng i lao ng t m hoãn h p ng lao ng
i
làm ngh$a v quân s , h t h n h p ng, n ph ng ch m d t h p ng lao
ng, b% m t vi c làm do thay i c c u công ngh , b% sa th i, ngh h u, ch t.
Thanh toán ti n tàu, xe và ti n l ng trong nh ng ngày i
ng: Ng i làm
vi c nh ng vùng xa xôi, h'o lánh (vùng núi cao, vùng sâu, h i o theo danh
m c c a 7y ban dân t c mi n núi quy %nh t i Quy t %nh 21/UB-Q ngày
26/1/1993 và các quy t %nh b sung),
c ng i s d ng lao ng thanh toán
ti n tàu, xe và ti n l ng cho nh ng ngày i
ng trong n c trong nh ng
tr ng h p ngh hàng n m
i th m v ho c ch ng, con, b m0 (k c hai bên
ch ng ho c bên v ). Nh ng tr ng h p khác s( do ng i lao ng và ng i s
d ng lao ng th.a thu n.
Ngh v vi c riêng
Trang 11 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
Ngh v vi c riêng là th i gian pháp lu t quy %nh cho ng i lao ng
c ngh
gi i quy t các vi c riêng v hi u, h! mà v-n
c h ng nguyên l ng. Các tr ng
h p ngh v vi c riêng
c quy %nh t i i u 78 BLL , bao g m:
K t hôn: ngh 3 ngày;
Con k t hôn: ngh 1 ngày;
B m0 (c bên ch ng và bên v ) ch t, v ho c ch ng ch t, con ch t: ngh 3
ngày.
Ngh không h !ng l ng
Ngh không h ng l ng là tr ng h p ng i lao ng th.a thu n v i ng i s
d ng lao ng ngh trong m t th i gian nh t %nh mà không h ng l ng. Theo quy
%nh t i i u 79 BLL , “Ng i lao ng có th! th'a thu n v i ng i s d ng lao ng
! ngh không h #ng l ng”.Ý ngh$a c a quy %nh này là m b o cho ng i lao ng có
th i gian gi i quy t các vi c riêng mà c n ph i ngh thêm ngoài th i gian ngh ng i pháp
lu t quy %nh cho h .
2.4 Ti n l ng và ph c p
2.4.1 Ti n l ng
- Ti n l ng c a ng i lao ng do hai bên tho thu n trong h p ng lao ng và
c tr theo n ng su t lao ng, ch t l ng và hi u qu công vi c. M c l ng c a
ng i lao ng không
c th p h n m c l ng t i thi u do Nhà n c quy %nh.
- M c l ng t i thi u
c n %nh theo giá sinh ho t, b o m cho ng i lao ng
làm công vi c gi n n nh t trong i u ki n lao ng bình th ng bù +p s c lao
ng gi n n và m t ph n tích lu& tái s n xu t s c lao ng m r ng và
c
dùng làm c n c
tính các m c l ng cho các lo i lao ng khác.
Chính ph quy t %nh và công b m c l ng t i thi u chung, m c l ng t i thi u
vùng, m c l ng t i thi u ngành cho t*ng th i k4 sau khi l y ý ki n T ng liên oàn
lao ng Vi t Nam và i di n c a ng i s d ng lao ng.
Khi ch s giá sinh ho t t ng lên làm cho ti n l ng th c t c a ng i lao
ng b% gi m sút, thì Chính ph i u ch nh m c l ng t i thi u b o m ti n
l ng th c t .
2.4.2 Ph ng th c thanh toán ti n l ng
- Ng i s d ng lao ng có quy n ch n các hình th c tr l ng theo th i gian
(gi , ngày, tu n, tháng), theo s n ph2m, theo khoán nh ng ph i duy trì hình th c tr
l ng ã ch n trong m t th i gian nh t %nh và ph i thông báo cho ng i lao ng
bi t.
- Ng i lao ng h ng l ng gi , ngày, tu n
c tr l ng sau gi , ngày, tu n
làm vi c y ho c
c tr g p do hai bên tho thu n, nh ng ít nh t 15 ngày ph i
c tr g p m t l n.
- Ng i lao ng h ng l ng tháng
c tr l ng c tháng m t l n ho c n a
tháng m t l n.
- Ng i lao ng h ng l ng theo s n ph2m, theo khoán,
c tr l ng theo
tho thu n c a hai bên; n u công vi c ph i làm trong nhi u tháng thì hàng tháng
c t m ng l ng theo kh i l ng công vi c ã làm trong tháng.
L u lý:
- Ng i lao ng
c tr l ng tr c ti p, y , úng th i h n và t i n i làm
vi c.
Trong tr ng h p c bi t ph i tr l ng ch m, thì không
c ch m quá m t
tháng và ng i s d ng lao ng ph i n bù cho ng i lao ng m t kho n ti n ít
Trang 12 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
nh t b ng lãi su t ti n g i ti t ki m do Ngân hàng Nhà n c công b t i th i i m
tr l ng.
- Ng i lao ng có quy n
c bi t lý do m i kho n kh u tr* vào ti n l ng c a
mình. Tr c khi kh u tr* ti n l ng c a ng i lao ng, ng i s d ng lao ng
ph i th o lu n v i Ban ch p hành công oàn c s ; tr ng h p kh u tr* thì c)ng
không
c kh u tr* quá 30% ti n l ng hàng tháng.
- Ng i s d ng lao ng không
c áp d ng vi c x ph t b ng hình th c cúp
l ng c a ng i lao ng.
2.4.3 Ti n l ng làm thêm gi ( i u 61)
- Ng i lao ng làm thêm gi
c tr l ng nh sau:
a) Vào ngày th ng,
c tr l ng ít nh t b ng 150% c a ti n l ng gi c a ngày
làm vi c bình th ng;
b) Vào ngày ngh hàng tu n ho c ngày l3,
c tr l ng ít nh t b ng 200% c a
ti n l ng gi c a ngày làm vi c bình th ng.
- N u làm thêm gi vào ban êm thì còn
c tr thêm theo quy %nh t i kho n 2
i u này.
N u ng i lao ng
c ngh bù nh ng gi làm thêm, thì ng i s d ng lao ng
ch ph i tr ph n ti n chênh l ch so v i ti n l ng gi c a ngày làm vi c bình
th ng.
- Ng i lao ng làm vi c vào ban êm quy %nh t i i u 70 c a B lu t này, thì
c tr thêm ít nh t b ng 30% c a ti n l ng làm vi c vào ban ngày.
2.5 K lu t lao ng
- K! lu t lao ng là nh ng quy %nh v vi c tuân theo th i gian, công ngh và i u
hành s n xu t, kinh doanh th hi n trong n i quy lao ng. N i quy lao ng không
c trái v i pháp lu t lao ng và pháp lu t khác. Doanh nghi p s d ng t* 10
ng i lao ng tr lên ph i có n i quy lao ng b ng v n b n.
- Ng i vi ph m k! lu t lao ng, tu4 theo m c
ph m l1i, b% x lý theo m t
trong nh ng hình th c sau ây:
a) Khi n trách;
b) Chuy n làm công vi c khác có m c l ng th p h n trong th i h n t i a là sáu
tháng;
c) Sa th i: Hình th c x lý k! lu t sa th i ch
c áp d ng trong nh ng tr ng h p
sau ây:
- Ng i lao ng có hành vi tr m c+p, tham ô, ti t l bí m t công ngh , kinh doanh
ho c có hành vi khác gây thi t h i nghiêm tr ng v tài s n, l i ích c a doanh
nghi p;
- Ng i lao ng b% x lý k! lu t chuy n làm công vi c khác mà tái ph m trong
th i gian ch a xoá k! lu t;
- Ng i lao ng t ý b. vi c b y ngày trong m t tháng ho c 20 ngày trong m t
n m mà không có lý do chính áng.
- Sau khi sa th i ng i lao ng, ng i s d ng lao ng ph i báo cho c quan lao
ng c p t nh bi t.
L u ý:
- Không
c áp d ng nhi u hình th c x lý k! lu t lao ng i v i m t hành vi
vi ph m k! lu t lao ng.
- Th i hi u x lý vi ph m k! lu t lao ng t i a là ba tháng, k t* ngày x y ra
vi ph m, tr ng h p c bi t c)ng không
c quá sáu tháng.
Trang 13 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng
Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H
ng –
i h c Lu t Tp.HCM
- Ng i b% khi n trách sau ba tháng và ng i b% x lý k! lu t chuy n làm công vi c
khác sau sáu tháng, k t* ngày b% x lý, n u không tái ph m thì
ng nhiên
c
xoá k! lu t.
- Ng i b% x lý k! lu t chuy n làm công vi c khác, sau khi ch p hành
cm t
n a th i h n, n u s a ch a ti n b , thì
c ng i s d ng lao ng xét gi m th i
h n.
H T
Trang 14 – Môn Pháp lu t Vi t nam
ic
ng