Đề thi HSG 12 (2008-2009)

TRƯỜNG THPT TAM QUAN KÌ THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2008 – 2009
Tổ: Văn – Sử – Đòa Môn: Ngữ văn 12. Thời gian: 150 phút
ĐỀ
Nhà nghiên cứu Đặng Thai Mai cho rằng: “Nhìn chung văn học Việt Nam phong phú,
đa dạng; nhưng nếu cần xác đònh một chủ lưu, một dòng chính, quán thông kim cổ, thì đó là
văn học yêu nước.” (Dẫn theo Trần Văn Giàu tuyển tập, NXB Giáo dục, 2001).
Hãy trình bày suy nghó của anh (chò) đối với ý kiến trên.
ĐÁP ÁN
1. Yêu cầu kó năng: Biết làm một bài văn nghò luận văn học, cụ thể là kiểu bài bình luận.
Kiểu bài này đòi hỏi HS phải biết vận dụng tất cả các thao tác như giải thích, chứng minh,
phân tích, bình luận… Trong đó bình luận là thao tác chủ yếu, tức là người làm bài phải nêu
lên được những suy nghó của mình về ý kiến đã được nêu ra trong đề bài sau khi đã phân tích,
chứng minh. Bài làm có bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ. Diễn đạt trôi chảy, mạch lạc.
Không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.
2. Yêu cầu kiến thức: HS có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, miễn là đảm bảo được
những nội dung kiến thức sau:
a. Giải thích nghóa các từ, cụm từ trong đề bài:
- Phong phú, đa dạng: có nhiều tác phẩm với nhiều hình thức, thể loại khác nhau.
- Chủ lưu: dòng chính (bộ phận chính), khác với phụ lưu, chi lưu.
- Quán thông kim cổ: thông suốt từ xưa đến nay.
b. Phân tích, chứng minh và bình luận: Đề bài yêu cầu trình bày suy nghó về ý kiến của GS.
Đặng Thai Mai: Từ xưa đến nay trong cái phong phú, đa dạng của văn học Việt Nam, dòng
văn học yêu nước là một chủ lưu xuyên suốt. Để làm nổi bật luận đề này, bài viết phải làm rõ
các luận điểm sau:
- Cuộc sống của con người Việt Nam phong phú, đa dạng, thơ văn Việt Nam đã phản ánh
cuộc sống đó nên cũng phong phú, đa dạng.
- Để tồn tại bên cạnh các thế lực quan sự hùng mạnh, nhiều tham vọng, dân tộc Việt Nam từ
xưa đã phải luôn chú tâm phòng bò và chiến đấu kiên cường để giữ vững nến độc lập của
mình. Do hoàn cảnh đặc biệt đó, chủ lưu của văn học Việt Nam là văn học yêu nước. Đặc
điểm đó xuyên suốt từ xưa đến nay. (Cần chọn những dẫn chứng tiêu biểu trải dài qua các
thời kì văn học rồi phân tích để chứng minh như: Nam quốc sơn hà, Hòch tướng só, Đại cáo

bình Ngô, Văn tế nghóa só Cần Giuộc, Tuyên ngôn Độc lập, thơ Tố Hữu, Chế Lan Viên, thơ
Chính Hữu…)
- Trên thế giới, mỗi dân tộc có hoàn cảnh riêng, số phận riêng. Là người Việt Nam, cần nắm
được hoàn cảnh lòch sử của đất nước và đặc điểm văn học của dân tộc mình. Đó cũng là một
cách nhớ đến công lao và tâm sức của cha ông ta. Ý kiến của Đặng Thai Mai giúp chúng ta
nhìn rõ và khắc sâu những điều đó.
BIỂU ĐIỂM
- Điểm 9,10: Nêu đầy đủ tất cả các ý. Giải thích đúng và rõ các từ ngữ cần thiết
trong đề. Chọn được những dẫn chứng tiêu biểu và phân tích tốt các dẫn chứng.
Làm nổi bật được vấn đề cần nghò luận. Nêu được những suy nghó và kiến giải
riêng… Diễn đạt trôi chảy, mạch lạc, bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ. Văn viết
có cảm xúc. Có thể còn mắc vài lỗi nhỏ.
- Điểm: 5,6: Nêu được một nửa số ý, hoặc nêu đủ ý nhưng mức độ trình bày mỗi ý
còn sơ sài. Văn viết thường. Mắc lỗi chính tả, ngữ pháp và dùng từ.
- Điểm: 1, 2: Chưa hiểu đề, không biết cách làm bài. Bài làm sơ sài, mắc nhiều
lỗi chính tả, ngữ pháp và dùng từ.