Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần vật tư nông nghiệp quảng bình

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KẾ TỐN TÀI CHÍNH

h

tế
H

uế

----------

cK

in

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

họ

KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ

ng

Đ
ại

NÔNG NGHIỆP QUẢNG BÌNH

Giáo viên hướng dẫn:

Hồng Thị Kiều Trang

ThS. Đào Ngun Phi

Tr

ườ

Sinh viên thực hiện:

Lớp: K43B Kiểm tốn
Niên khóa: 2009 – 2013

Huế, tháng 5 năm 2013


Tr

ườ

ng

Đ
ại

họ

cK

in

h

tế
H

uế

Để hoàn thành đề tài này, tôi xin trân trọng gửi lời cảm
ơn đến các thầy giáo, cô giáo Trường Đại Học Kinh Tế Huế
trong suốt khóa học đã nhiệt tình hướng dẫn, giảng dạy, cung
cấp kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong 4 năm học vừa
qua. Với vốn kiến thức được tiếp thu trong quá trình học tập,
không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên cứu đề tài mà còn
là hành trang quý báu để tôi bước vào đời một cách vững chắc
và tự tin.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc
nhất đến ThS.Đào Nguyên Phi, người đã dành nhiều thời gian
và công sức trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ để tôi hoàn thành
khóa luận tốt nghiệp của mình.
Bên cạnh đó, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến
Ban lãnh đạo Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp Quảng Bình,
đặc biệt là Phòng Kế toán của Công ty đã tạo điều kiện giúp đỡ
trong suốt thời gian thực tập, đã cung cấp số liệu, những kinh
nghiệm thực tế để tôi hoàn thành tốt đề tài này.
Cuốicùng,tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, bạn
bè, những người thân đã luôn theo sát, giúp đỡ và ủng hộ tôi.
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do hạn chế về mặt thời

gian cũng như kinh nghiệm thực tế nên đề tài không tránh
khỏi những thiếu sót nhất định. Kính mong nhận được sự
nhận xét, đánh giá, góp ý của quý thầy cô để đề tài được hoàn
thiện hơn.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!
Huế, tháng 5 năm 2013


Tr

ườ

ng

Đ
ại

họ

cK

in

h

tế
H

uế

Sinh viên thực hiện
Hoàng Thị Kiều Trang


Khóa luận tốt nghiệp

MỤC LỤC
Trang

LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................i
MỤC LỤC ...................................................................................................................... ii

uế

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..............................................................................v
DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................vi

tế
H

DANH MỤC SƠ ĐỒ.................................................................................................... vii
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................. vii

1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................1
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................1

h

3. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................2

in

4. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................2
5. Kết cấu của khóa luận ..............................................................................................2

cK

PHẦN II – NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................3
CHƯƠNG 1 – CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ................................3

họ

XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH.........................................................................3
1.1. Một số khái niệm, ý nghĩa, nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ và xác định KQKD ...............3
1.1.1. Một số khái niệm về tiêu thụ, kết quả tiêu thụ .......................................................... 3

Đ
ại

1.1.1.1. Tiêu thụ.....................................................................................................3
1.1.1.2. Doanh thu bán hàng..................................................................................3
1.1.1.3. Chi phí ......................................................................................................3

ng

1.1.1.4. Kết quả kinh doanh ..................................................................................4
1.1.2. Nhiệm vụ của việc hạch toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ ........................ 4

ườ

1.2. Nội dung kế toán tiêu thụ và xác định KQKD......................................................5
1.2.1. Kế toán tiêu thụ............................................................................................................. 5

Tr

1.2.1.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ....................................5
1.2.1.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.....................................................7
1.2.1.3. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính.....................................................8
1.2.1.4. Kế toán thu nhập khác ..............................................................................9

1.2.2. Kế toán chi phí............................................................................................................10
1.2.2.1. Kế toán giá vốn hàng bán .......................................................................10
1.2.2.2. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp ...................11

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

ii


Khóa luận tốt nghiệp

1.2.2.3. Kế toán chi phí hoạt động tài chính........................................................13
1.2.2.4. Kế toán chi phí khác...............................................................................14
1.2.2.5. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp..........................................14

1.2.3. Kế toán xác định KQKD ...........................................................................................15

uế

1.3. Đặc điểm hình thức sổ kế toán............................................................................16

CHƯƠNG 2 – TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ NÔNG NGHIỆP

tế
H

QUẢNG BÌNH ..............................................................................................................18
2.1. Lịch sử hình thành và phát triển..........................................................................18
2.2. Đặc điểm ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh........................................................19

2.2.1. Đặc điểm ngành nghề của Công ty...........................................................................19

h

2.2.2. Đặc điểm tổ chức công tác tiêu thụ tại Công ty ......................................................20

in

2.3. Bộ máy quản lý của doanh nghiệp ......................................................................21
2.3.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty...........................................................21

cK

2.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận .................................................................. 22
2.4. Bộ máy kế toán của doanh nghiệp ......................................................................22
2.4.1. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty.......................................................................22

họ

2.4.2. Hình thức kế toán tại Công ty ...................................................................................23
2.4.3. Các chính sách kế toán doanh nghiệp áp dụng........................................................25

Đ
ại

2.5. Các nguồn lực của doanh nghiệp ........................................................................25
2.5.1. Tình hình lao động của Công ty năm 2012 .............................................................25
2.5.2. Tình hình tài sản và nguồn vốn của Công ty...........................................................26
2.6. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong 3 năm gần đây ..............................28

ng

CHƯƠNG 3 – THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY ...................................................................................30

ườ

3.1. Đặc điểm về sản phẩm, phương thức tiêu thụ và phương thức thanh toán tại

Tr

Công ty .......................................................................................................................30
3.1.1. Đặc điểm về sản phẩm...............................................................................................30
3.1.2. Đặc điểm về phương thức tiêu thụ tại Công ty cổ phần VTNN Quảng Bình......30
3.1.3. Đặc điểm phương thức thanh toán tại Công ty cổ phần VTNN Quảng Bình......31

3.2. Thực trạng kế toán tiêu thụ tại Công ty ..............................................................31
3.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ...................................................31
3.2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.....................................................................37

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

iii


Khóa luận tốt nghiệp

3.2.2.1. Kế toán giảm giá hàng bán .....................................................................37
3.2.2.2. Kế toán hàng bán bị trả lại .....................................................................39
3.2.2.3. Kế toán chiết khấu thương mại ..............................................................41

3.2.3. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính.....................................................................41

uế

3.2.4. Kế toán thu nhập khác ...............................................................................................41
3.3. Thực trạng kế toán chi phí tại Công ty................................................................42

tế
H

3.3.1. Kế toán giá vốn hàng bán..........................................................................................42
3.3.2. Kế toán chi phí bán hàng...........................................................................................47
3.3.3. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp......................................................................50
3.3.4. Kế toán chi phí hoạt động tài chính..........................................................................54

h

3.3.5. Kế toán chi phí khác................................................................................................... 56

in

3.4. Thực trạng kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty .............................56
CHƯƠNG 4 – ĐÁNH GIÁ VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

cK

KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KQKD TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VTNN
QUẢNG BÌNH ..............................................................................................................62
4.1. Đánh giá về tổ chức công tác kế toán của Công ty .............................................62

họ

4.2. Đánh giá về công tác kế toán tiêu thụ và xác định KQKD tại Công ty ..............63
4.2.1. Ưu điểm.......................................................................................................................63

Đ
ại

4.2.2. Hạn chế........................................................................................................................63
4.3. Một số giải pháp đề xuất .....................................................................................64
4.3.1. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ và xác định KQKD
tại Công ty .............................................................................................................................64

ng

4.3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán và quản lý doanh nghiệp tại
Công ty................................................................................................................................... 68

ườ

PHẦN III – KẾT LUẬN ...............................................................................................70
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................72

Tr

PHỤ LỤC

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

iv


Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

CP

Chi phí

DT

Doanh thu

GVHB

Giá vốn hàng bán

KPCĐ

Kinh phí công đoàn

KQKD

Kết quả kinh doanh

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

TK

Tài khoản

TSCĐ

Tài sản cố định

NV

tế
H

h

in

Tài sản

Nguồn vốn
Vốn chủ sở hữu

Tr

ườ

ng

Đ
ại

VCSH

cK

TS

Vật tư nông nghiệp

họ

VTNN

uế

BHXH

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

v


Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 - Tình hình lao động của Công ty năm 2012 .................................................26

uế

Bảng 2.2 - Tình hình tài sản và nguồn vốn của Công ty ...............................................27
Bảng 2.3 – Phân tích chênh lệch tài sản và nguồn vốn của Công ty.............................27

tế
H

Bảng 2.4 – Kết quả kinh doanh của Công ty.................................................................28
Bảng 3.1 - Tập hợp doanh thu tiêu thụ hàng hóa quý I/2012........................................36
Bảng 3.2 - Bảng kê hàng hóa nhập kho quý I năm 2012 loại hàng Lân Lâm Thao......43

h

Bảng 3.3 – Bảng cân đối Nhập – Xuất – Tồn các mặt hàng chủ yếu của quý I/2012...44

in

Bảng 3.4 - Phân bổ chi phí mua hàng quý I năm 2012 .................................................45
Bảng 3.5 - Bảng tập hợp giá vốn hàng hóa tiêu thụ quý I năm 2012 ............................46

Tr

ườ

ng

Đ
ại

họ

cK

Bảng 3.6 - Kết quả hoạt động kinh doanh quý I năm 2012...........................................59

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

vi


Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1 - Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức trực tiếp và

uế

chuyển hàng theo hợp đồng .......................................................................5
Sơ đồ 1.2 - Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức trả góp...............6

tế
H

Sơ đồ 1.3 - Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng ở đơn vị giao đại lý ........................6
Sơ đồ 1.4 -Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng ở đơn vị nhận làm đại lý .................7
Sơ đồ 1.5 - Trình tự hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu ........................................8

h

Sơ đồ 1.6 - Trình tự hạch toán doanh thu hoạt động tài chính ........................................9

in

Sơ đồ 1.7 - Trình tự hạch toán thu nhập khác ...............................................................10
Sơ đồ 1.8 - Trình tự hạch toán GVHB theo phương pháp KKĐK................................11

cK

Sơ đồ 1.9 - Trình tự hạch toán chi phí bán hàng và chi phí QLDN ..............................12
Sơ đồ 1.10 – Trình tự hạch toán chi phí tài chính .........................................................13

họ

Sơ đồ 1.11 - Trình tự hạch toán chi phí khác ................................................................14
Sơ đồ 1.12 – Trình tự hạch toán chi phí thuế TNDN ....................................................14
Sơ đồ 1.13 -Trình tự hạch toán xác định kết quả kinh doanh .......................................15

Đ
ại

Sơ đồ 2.1- Cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty ............................................................21
Sơ đồ 2.2 - Bộ máy kế toán ở Công ty VTNN Quảng Bình.........................................23

Tr

ườ

ng

Sơ đồ 2.3 - Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ .............................24

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

vii


Khóa luận tốt nghiệp

PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài
Trong tiến trình hội nhập, mở cửa nền kinh tế hiện nay, nước ta vẫn là một nước nông

uế

nghiệp, sản phẩm của ngành nông nghiệp không những phục vụ cho nhu cầu của người dân

tế
H

trong nước mà còn tiêu dùng cho xuất khẩu. Dần dần sản phẩm của ngành nông nghiệp đã

có chỗ đứng trên thị trường trong nước và trên thế giới. Cùng với chủ trương phát triển
ngành nông nghiệp theo hướng tăng hiệu quả kinh tế, chúng ta đang từng bước cơ giới hóa
nền nông nghiệp, áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật mới vào trong sản xuất. Do vậy,

h

việc cung ứng vật tư nông nghiệp phục vụ quá trình sản xuất nông nghiệp đóng vai trò rất

in

quan trọng, đặc biệt là việc sử dụng các loại phân bón sạch để nâng cao năng suất cây trồng
và cải tạo sức sản xuất của đất đai, bảo vệ môi trường sinh thái.

cK

Công ty cổ phần vật tư nông nghiệp Quảng Bình là đơn vị được thành lập để
cung ứng vật tư nông nghiệp, đảm bảo cung cấp đầy đủ các loại phân bón hóa học –

họ

nguồn nguyên liệu đầu vào cho các cơ sở sản xuất nông nghiệp trong tỉnh. Mặt hàng
kinh doanh chủ yếu của Công ty là phân bón nhưng trong thời gian qua hoạt động kinh
doanh gặp không ít khó khăn. Để đánh giá thực trạng kinh doanh phân bón của Công

Đ
ại

ty từ đó tìm ra những giải pháp khắc phục khó khăn cho Công ty thì việc đánh giá hiệu

quả hoạt động kinh doanh của Công ty là việc cần thiết.
Từ những vấn đề trên, nhận thức được tầm quan trọng và để tìm hiểu rõ hơn về

ng

công tác kế toán tiêu thụ và cách hạch toán xác định KQKD ở Công ty, tôi quyết định
chọn đề tài: “Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần

ườ

vật tư nông nghiệp Quảng Bình” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.

Tr

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 Đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu công tác kế toán tiêu thụ và xác định

KQKD tại Công ty Cổ phần vật tư nông nghiệp Quảng Bình.
 Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi không gian: Nghiên cứu trong phạm vị địa bàn hoạt động của Công ty
cổ phần VTNN Quảng Bình.

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

1


Khóa luận tốt nghiệp

- Phạm vi thời gian: Số liệu thu thập và nghiên cứu quý I năm 2012.

- Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu kết quả hoạt động sản xuất kinh

doanh và thực trạng công tác kế toán tiêu thụ và xác định KQKD tại Công ty Cổ phần
VTNN Quảng Bình.

uế

3. Phương pháp nghiên cứu

Để hoàn thành khoá luận này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:

tế
H

- Phương pháp nghiên cứu, tham khảo tài liệu: Đọc, tham khảo, tìm hiểu các
giáo trình; các sách; các website để có cơ sở cho đề tài nghiên cứu.

- Phương pháp thu thập và xử lý số liệu: Được áp dụng để thu thập số liệu thô

h

của Công ty, sau đó toàn bộ số liệu thô được xử lý và chọn lọc để đưa vào khoá luận

in

một cách chính xác, khoa học, đưa đến cho người đọc những thông tin hiệu quả nhất.

4. Mục tiêu nghiên cứu

cK

- Tổng hợp, hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung liên quan đến kế toán tiêu
thụ và xác định KQKD.

họ

- Nghiên cứu thực trạng công tác kế toán tiêu thụ và xác định KQKD tại Công
ty Cổ phần VTNN Quảng Bình.

- Đánh giá những ưu điểm, nhược điểm về công tác kế toán tiêu thụ và xác định

Đ
ại

KQKD của Công ty.

- Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kế toán nói chung và công tác kế toán
tiêu thụ và xác định KQKD nói riêng ở Công ty.

ng

5. Kết cấu của khóa luận

Khóa luận gồm 3 phần chính:

ườ

Phần I – Đặt vấn đề

Tr

Phần II – Nội dung và kết quả nghiên cứu gồm 3 chương
Chương 1 – Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu
Chương 2 – Tổng quan về Công ty
Chương 3 – Thực trạng kế toán tiêu thụ và xác định KQKD tại Công ty
Chương 4 – Một số giải pháp hoàn thiện
Phần III – Kết luận

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

2


Khóa luận tốt nghiệp

PHẦN II – NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

CHƯƠNG 1 – CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH

uế

1.1. Một số khái niệm, ý nghĩa, nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ và xác định KQKD

tế
H

1.1.1. Một số khái niệm về tiêu thụ, kết quả tiêu thụ
1.1.1.1. Tiêu thụ

Tiêu thụ là quá trình trao đổi để thực hiện giá trị của thành phẩm, hàng hoá, tức
là để chuyển hoá vốn của doanh nghiệp từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền tệ.

h

Thành phẩm, hàng hoá của doanh nghiệp được xác định là tiêu thụ khi doanh

in

nghiệp đã chuyển giao sản phẩm hàng hoá hay cung cấp lao vụ, dịch vụ cho khách
1.1.1.2. Doanh thu bán hàng

cK

hàng, đã được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.
Theo chuẩn mực số 14 ban hành ngày 31/12/2001 của Bộ Tài Chính: “Doanh thu
và thu nhập khác là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế

họ

toán, phát sinh từ các hoạt động kinh doanh thông thường và các hoạt động khác của
doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu, không bao gồm các khoản góp vốn

Đ
ại

của người chủ sở hữu.”

* Tiêu chuẩn ghi nhận doanh thu khi đồng thời thỏa mãn năm điều kiện sau:
- Người bán đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu

ng

sản phẩm, hàng hóa cho người mua.
- Người bán không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng

ườ

hóa hoặc kiểm soát hàng hóa.
- Doanh thu đuợc xác định tương đối chắc chắn.

Tr

- Người bán đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bàn hàng.
- Xác định được chi phí liên quan đến việc bán hàng.
1.1.1.3. Chi phí
Chi phí là toàn bộ hao phí về lao động sống, lao động vật hóa và các chi phí cần

thiết khác mà doanh nghiệp phải chi ra trong quá trình hoạt động kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

3


Khóa luận tốt nghiệp

1.1.1.4. Kết quả kinh doanh

Kết quả kinh doanh là số lãi hoặc lỗ do các hoạt động trong doanh nghiệp mang
lại trong một thời gian nhất định (tháng, quý, năm) bao gồm: hoạt động kinh doanh và
hoạt động khác. Kết quả của từng loại hoạt động được xác định như sau:

uế

- Kết quả của hoạt động kinh doanh (lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh) là
số chênh lệch giữa doanh thu bán hàng thuần, doamh thu hoạt động tài chính với giá
Công thức tính:
từ hoạt
động KD

DT thuần
=

về bán

Giá
-

sản phẩm

vốn

DT hoạt
+

HB

CP

động tài
chính

-

tài

chính

h

LN thuần

tế
H

vốn hàng bán, chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

CP

-

bán

hàng

CP

- quản lý

DN

in

- Kết quả khác là số chênh lệch giữa thu nhập khác và chi phí khác (gọi là lợi

Lợi nhuận khác

=

cK

nhuận khác). Kết quả khác được xác định theo công thức:
Thu nhập khác

-

Chi phí khác

- Cuối cùng, kết quả các hoạt động của doanh nghiệp (lợi nhuận trước thuế) được

Lợi nhuận trước thuế

họ

tổng hợp từ kết quả của hai loại hoạt động kinh doanh và khác theo công thức:
=

Lợi nhuận thuần từ hoạt động KD

+ Lợi nhuận khác

Đ
ại

1.1.2. Nhiệm vụ của việc hạch toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ
Những nhiệm vụ cụ thể của kế toán tiêu thụ và xác định KQKD bao gồm:
+ Theo dõi và phản ánh kịp thời, chi tiết hàng hoá ở tất cả các trạng thái: hàng

ng

trong kho, hàng gửi bán,... đảm bảo tính đầy đủ cho hàng hoá ở cả chỉ tiêu hiện vật và
giá trị; đồng thời giám sát chặt chẽ kết quả tiêu thụ của từng mặt hàng, sản phẩm cụ thể.

ườ

+ Phản ánh chính xác doanh thu bán hàng, doanh thu thuần để xác định chính xác

KQKD: Kiểm tra, đôn đốc, đảm bảo thu đủ, thu nhanh tiền bán hàng, tránh bị chiếm

Tr

dụng vốn bất hợp pháp.
+ Phản ánh chính xác, đầy đủ, trung thực các khoản chi phí bán hàng, chi phí

quản lý phát sinh nhằm xác định kết quả kinh doanh cuối kỳ.
+ Phản ánh và giám sát tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch về tiêu thụ sản
phẩm và xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp như mức bán ra, lãi thuần,...
cung cấp đầy đủ số liệu, lập quyết toán kịp thời, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước.

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

4


Khóa luận tốt nghiệp

1.2. Nội dung kế toán tiêu thụ và xác định KQKD
1.2.1. Kế toán tiêu thụ
1.2.1.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
a) Chứng từ sử dụng
Hóa đơn GTGT

-

Phiếu xuất kho

-

Phiếu thu

-

Bảng kê bán lẻ hàng hóa, dịch vụ

-

Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gởi…

tế

H

uế

-

h

b) Tài khoản sử dụng: TK 511, TK 333, TK 521, TK 111, TK 131, TK 911,…
c) Phương pháp hạch toán

in

 Phương thức bán hàng trực tiếp và chuyển hàng theo hợp đồng: Đối với

cK

phương thức tiêu thụ trực tiếp, sản phẩm được xác định tiêu thụ khi hàng đã giao nhận
xong tại kho của doanh nghiệp. Đối với phương thức chuyển hàng theo hợp đồng,
hàng đã xác định tiêu thụ khi khách hàng nhận được hàng và chấp nhận thanh toán.

họ

Doanh thu bán hàng ghi theo giá chưa thuế nếu doanh nghiệp nộp thuế GTGT hoặc
nộp theo phương pháp trực tiếp. Việc hạch toán thể hiện qua sơ đồ 1.1.

Đ
ại

TK 333

Thuế XK, thuế TTĐB

TK 511

TK 111,112,131
Doanh thu bán hàng

Tr

ườ

ng

TK 521

Kết chuyển các khoản
giảm trừ doanh thu

TK 3331
Thuế GTGT
đầu ra

TK 911
Kết chuyển doanh thu
bán hàng

Sơ đồ 1.1 - Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức trực tiếp và
chuyển hàng theo hợp đồng

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

5


Khóa luận tốt nghiệp


Phương thức bán hàng trả góp: Theo hình thức này, người mua được trả

tiền hàng thành nhiều lần. Doanh nghiệp thương mại, ngoài số tiền thu theo giá bán
thông thường còn thu thêm người mua một khoản lãi do trả chậm. Việc hạch toán thể
hiện qua sơ đồ 1.2.
TK 111, 112, 131

uế

TK 511

tế
H

Doanh thu bán hàng

TK 3331

Thuế GTGT đầu ra

h

TK 3387

in

TK 515

Tiền lãi phải thu bán hàng trả góp

cK

Doanh thu lãi bán
hàng trả chậm

Sơ đồ 1.2 - Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng theo phương thức trả góp

họ

 Phương pháp bán hàng đại lý: Theo hình thức này, doanh nghiệp giao hàng
cho cơ sở đại lý, bên nhận đại lý sẽ trực tiếp bán hàng, thanh toán tiền hàng và được
hưởng hoa hồng đại lý. Việc hạch toán thể hiện qua sơ đồ 1.3, 1.4.

Đ
ại

- Kế toán ở đơn vị giao đại lý

TK 111, 112, 131

ng

TK 511

ườ

Doanh thu bán hàng

Chi phí hoa hồng đại lý

TK 3331

Tr

TK 641

TK 133
Thuế GTGT
đầu tư

Sơ đồ 1.3 - Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng ở đơn vị giao đại lý

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

6


Khóa luận tốt nghiệp
- Kế toán ở đơn vị nhận đại lý
TK 511

TK 331

TK 111, 112

(4)

(2)

(1)

(3)

tế
H

TK 3331

uế

TK 003

in

h

Sơ đồ 1.4 -Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng ở đơn vị nhận làm đại lý

(1): Khi nhận hàng để bán.

cK

Chú thích:

(2): Số tiền hàng phải trả cho bên giao đại lý.

họ

(3): Trị giá của số hàng nhận đại lý đã xác định là tiêu thụ.
(4): Xác định hoa hồng phải thu của đơn vị giao đại lý.
1.2.1.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu

Đ
ại

a) Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn GTGT
- Phiếu nhập kho

ng

- Biên bản hàng bán bị trả lại
- Biên bản giảm giá hàng bán…

ườ

b) Tài khoản sử dụng: TK 5211, TK 5212, TK 5213, TK 111, TK 511,...

Tr

c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.5)

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

7


Khóa luận tốt nghiệp
TK 111, 112, 131…

TK 5211

TK 511

Chiết khấu thương mại

uế

TK 5212

K/C các khoản
giảm trừ doanh thu

tế
H

Hàng bán bị trả lại

TK 5213

in

h

Giảm giá hàng bán

TK 3331

cK

Thuế GTGT (nếu có)

họ

Sơ đồ 1.5 - Trình tự hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu
1.2.1.3. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
a) Chứng từ sử dụng
Phiếu thu

-

Sổ phụ ngân hàng

-

Bảng kê tiền lãi…

Đ
ại

-

ng

b) Tài khoản sử dụng: TK 515, TK 112, TK 138, TK 331, TK 911,…

Tr

ườ

c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.6)

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

8


Khóa luận tốt nghiệp
TK 911

TK 515

TK 111, 112, 138

Lãi tiền gửi, lãi tiền cho vay, lãi trái phiếu

uế

Cổ tức được chia
TK 1112, 1122

TK 1111, 1121

tế
H

Bán ngoại tệ
(Tỷ giá ghi sổ) (Tỷ giá thực tế)
Lãi bán ngoại tệ

TK 152, 153,

Cuối kỳ kết chuyển

TK 1112, 1122

Mua vật tư, hàng hoá, TSCĐ,

h

doanh thu hoạt động TC

156, 211, 241, 642

in

dịch vụ bằng ngoại tệ Tỷ giá thực tế

cK

Lãi tỷ giá

TK 121, 221

Dùng cổ tức, lợi nhuận được chia

họ

bổ sung vốn góp
TK 331

do mua hàng
TK 413

K/C lãi tỷ giá hối đoái do đánh giá lại
Số dư cuối kỳ của hoạt động SXKD

ườ

ng

Đ
ại

Chiết khấu thanh toán được hưởng

Sơ đồ 1.6 - Trình tự hạch toán doanh thu hoạt động tài chính

Tr

1.2.1.4. Kế toán thu nhập khác

a) Chứng từ sử dụng
-

Phiếu thu

-

Giấy đề nghị thanh lý

-

Biên bản thanh lý tài sản cố định, công cụ dụng cụ…

b) Tài khoản sử dụng: TK 711, TK 111, TK 131, TK152, TK 331, TK 911,…

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

9


Khóa luận tốt nghiệp

c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.7)
TK 711

TK 111,112,131

uế

Thu nhập thanh lý,nhượng bán TSCĐ

Thu phạt KH, khoản phải thu
Khó đòi đã xóa sổ
TK 3331
(Nếu có)

tế
H

TK 911
Kết chuyển
thu nhập khác

TK 152,156,211

in

h

Được tài trợ, biếu,tặng vật tư
hàng hoá, TSCĐ

TK 331,338

cK

Các khoản nợ phải trả không
xác định được chủ nợ

1.2.2. Kế toán chi phí

họ

Sơ đồ 1.7 - Trình tự hạch toán thu nhập khác

1.2.2.1. Kế toán giá vốn hàng bán
a) Chứng từ sử dụng
Phiếu nhập kho

-

Phiếu xuất kho

-

Thẻ kho

-

Bảng kê chi tiết xuất – nhập – tồn

ng

Đ
ại

-

b) Tài khoản sử dụng: TK 632, TK 611, TK 159, TK 911.

ườ

c) Phương pháp tính giá hàng xuất kho
Có 4 phương pháp tính giá hàng xuất kho:
- Phương pháp bình quân gia quyền

- Phương pháp nhập trước, xuất trước

- Phương pháp nhập sau, xuất trước

Tr

- Phương pháp tính theo giá đích danh

Để phục vụ nghiên cứu tôi xin trình bày phương pháp tính giá xuất kho theo

phương pháp bình quân gia quyền. Phương pháp bình quân gia quyền là giá trị của
từng loại hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

10


Khóa luận tốt nghiệp

kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung
bình có thể được tính theo thời kỳ hoặc mỗi khi nhập một lô hàng về. Cụ thể:
Giá mua hàng i xuất

=

kho trong kỳ

Số lượng hàng i xuất
kho trong kỳ

x

Đơn giá bình
quân hàng i

uế

Đơn giá bình quân hàng tồn kho có thể tính tại từng thời điểm nhập hàng hoặc
có thể tính vào thời điểm cuối kỳ.
Đơn giá bình
quân hàng i

tế
H

Giá thực tế hàng i tồn kho đầu kỳ + Giá thực tế hàng i nhập kho trong kỳ
=

Số lượng hàng i tồn kho đầu kỳ + Số lượng hàng i nhập kho trong kỳ

Đơn giá bình quân hàng

=

Tổng số lượng hàng i có trong kho đến thời điểm j

h

i tại thời điểm j

Tổng giá thực tế hàng i có trong kho đến thời điểm j

d) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.8)

TK 632

cK

TK 611

in

cả kỳ dự trữ

họ

Cuối kỳ kết chuyển trị giá vốn
của hàng xuất bán

TK 1593

Hoàn nhập dự phòng
giảm giá hàng hóa

TK 1593

K/C GVBB trong kỳ

Đ
ại

Trích lập dự phòng
giảm giá hàng hóa

TK 911

Sơ đồ 1.8 - Trình tự hạch toán GVHB theo phương pháp KKĐK

ng

1.2.2.2. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp

ườ

a) Chứng từ sử dụng

- Hóa đơn GTGT

Tr

- Phiếu thu, Phiếu chi
- Bảng kê thanh toán tạm ứng
- Hóa đơn bán hàng thông thường
- Giấy báo nợ, Giấy báo có…

b) Tài khoản sử dụng: TK 6421, TK 6422, TK 111, TK 334, TK 338, TK 911…
c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.9)

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

11


Khóa luận tốt nghiệp
TK 334, 338

TK 6421, TK 6422

TK 111,112,138

Chi phí nhân công
Các khoản ghi giảm chi phí
TK152,153,611

bán hàng, chi phí QLDN

tế
H

uế

Chi phí vật liệu dụng cụ

TK 214
Chi phí khấu hao tài sản cố định

tính vào chi phí

TK 159

Kết chuyển chi phí bán hàng,
chi phí QLDN để xác định

cK

Thuế, phí và lệ phí được

in

h

TK 333

TK 911

kết quả SXKD

họ

Chi phí dự phòng phải thu khó
đòi & giảm giá hàng tồn kho

Đ
ại

TK 142,242,335

Phân bổ dần hoặc trích trước
vào chi phí QLKD

ng

TK111,112,331

ườ

Chi phí dịch vụ mua ngoài

TK 133

Tr

Thuế GTGT đầu vào

(phương pháp khấu trừ)

Sơ đồ 1.9 - Trình tự hạch toán chi phí bán hàng và chi phí QLDN

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

12


Khóa luận tốt nghiệp

1.2.2.3. Kế toán chi phí hoạt động tài chính

a) Chứng từ sử dụng: Phiếu chi, Bảng tính khấu hao TSCĐ
b) Tài khoản sử dụng: TK 635, TK 111, TK 112, TK 131, TK 911,…
c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.10)
TK 635

TK 1591, 229

uế

TK 111, 112, 131

Giá ghi sổ Bán ngoại tệ

cK

Lãi tiền vay phải trả, phân bổ, lãi
mua hàng trả chậm, trả góp
TK 1112, 1122
TK 1111, 1121

h

Hoàn nhập số chênh lệch
dự phòng giảm giá đầu tư TC

in

TK111,112,335,242…

tế
H

Chi phí liên quan đến vay vốn, mua
bán ngoại tệ, hoạt động liên doanh,
Chiết khấu thanh toán cho người mua

Lỗ bán ngoại tệ

họ

TK 152,156,211,6422
Mua vật tư, hàng hoá,
dịch vụ bằng ngoại tệ

TK 121, 221

Đ
ại

Giá ghi sổ Lỗ tỷ giá

Cuối kỳ, kết chyển chi phí
tài chính phát sinh trong kỳ

ườ

ng

Bán các khoản đầu tư
Giá gốc Số lỗ
TK 111, 112

TK 911

Tr

TK 1591, 229
Lập dự phòng giảm giá
đầu tư tài chính
TK 413
K/c lỗ tỷ giá do đánh giá lại các khoản
mục cuối kỳ
Sơ đồ 1.10 – Trình tự hạch toán chi phí tài chính

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

13


Khóa luận tốt nghiệp

1.2.2.4. Kế toán chi phí khác

a) Chứng từ sử dụng: Biên bản thanh lý, nhượng bán TSCĐ, Phiếu chi, Giấy nhận nợ.
b) Tài khoản sử dụng: TK 811, TK 211, TK 213, TK 333, TK 911, TK 111/112.
c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.11)
TK 811

uế

TK 211,213
Thanh lý, nhượng bán TSCĐ

TK 911

tế
H

TK 214

Kết chuyền chi phí khác
TK 333
Các khoản tiền bị phạt thuế

in

h

truy nộp thuế
TK111,112

cK

Chi phí bằng tiền khác

Sơ đồ 1.11 - Trình tự hạch toán chi phí khác

họ

1.2.2.5. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
a) Chứng từ sử dụng: Tờ khai thuế TNDN

Đ
ại

b) Tài khoản sử dụng: TK 821, TK 3334, TK 911.
c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.12)
TK 3334

TK 821

TK 911

ng

Hàng quý tạm tính thuế TNDN nộp,

Thuế TNDN

Tr

ườ

điều chỉnh bổ sung thuế TNDN phải nộp

K/C chi phí

TK 3334

Đ/C giảm số thuế tạm phải nộp
trong năm lớn hơn số phải nộp
xác định cuối năm

Sơ đồ 1.12 – Trình tự hạch toán chi phí thuế TNDN

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

14


Khóa luận tốt nghiệp

1.2.3. Kế toán xác định KQKD
a) Chứng từ sử dụng
-

Các sổ cái các TK liên quan: sổ cái các TK 632, TK 511, TK 6421, TK 6422,
TK 512, TK 515, TK 711,…

-

uế

b) Tài khoản sử dụng
TK 911, TK 632, TK 6421, TK 6422, TK 635, TK 821, TK 511, TK 512, TK

tế
H

515, TK 711,…
c) Phương pháp hạch toán (Sơ đồ 1.13)
TK 632

TK 911

TK 511

K/C doanh thu thuần

in

h

K/C GVHB

cK

TK 6421
K/C chi phí bán hàng

TK 512

K/C doanh thu nội bộ

họ

TK 6422

Đ
ại

K/C chi phí QLDN

TK 515
K/C doanh thu tài chính

TK 635, 821

ng

K/C chi phí tài chính,
Thuế TNDN

Tr

ườ

TK 811

TK 711
K/C thu nhập khác

K/C chi phí khác
TK 421

TK 421
Kết chuyển lãi

K/C lỗ

Sơ đồ 1.13 -Trình tự hạch toán xác định kết quả kinh doanh

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

15


Khóa luận tốt nghiệp

1.3. Đặc điểm hình thức sổ kế toán
Hình thức sổ kế toán là một hệ thống các loại sổ kế toán có chức năng ghi chép,
kết cấu nội dung khác nhau, được liên kết với nhau trong một trình tự hạch toán trên
cơ sở của chứng từ gốc. Các doanh nghiệp khác nhau về loại hình, quy mô và điều

uế

kiện kế toán sẽ hình thành cho mình một hình thức tổ chức sổ kế toán khác nhau.

Theo quyết định số 48/2006/QĐ-BTC ngày 14 tháng 9 năm 2006 của Bộ tài

tế
H

chính về việc ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp thì có các hình thức kế toán sau:
- Hình thức kế toán Nhật ký chung;

- Hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái;

- Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ;

- Hình thức kế toán trên máy vi tính.

h

Để phục vụ cho việc nghiên cứu, tôi xin trình bày về hình thức Chứng từ ghi sổ.

in

Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ là căn cứ trực tiếp để ghi sổ
kế toán tổng hợp là “Chứng từ ghi sổ”. Chứng từ ghi sổ do kế toán lập trên cơ sở từng

cK

chứng từ kế toán hoặc Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại, có cùng nội dung
kinh tế. Chứng từ ghi sổ được đánh số hiệu liên tục trong từng tháng hoặc cả năm
(theo số thứ tự trong Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ) và có chứng từ kế toán đính kèm,

họ

phải được kế toán trưởng duyệt trước khi ghi sổ kế toán.
Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ gồm có các loại sổ kế toán sau:
- Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ;

- Sổ Cái;

- Các sổ, thẻ kế toán chi tiết.

Đ

ại

- Chứng từ ghi sổ;

Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ

ng

Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ kế toán hoặc Bảng Tổng hợp chứng từ kế
toán cùng loại đã được kiểm tra, được dùng làm căn cứ ghi sổ, kế toán lập Chứng từ

ườ

ghi sổ. Căn cứ vào Chứng từ ghi sổ để ghi vào sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ, sau đó
được dùng để ghi vào Sổ Cái. Các chứng từ kế toán sau khi làm căn cứ lập Chứng từ

Tr

ghi sổ được dùng để ghi vào sổ, thẻ kế toán chi tiết có liên quan.
Cuối tháng, phải khoá sổ tính ra tổng số tiền của các nghiệp vụ kinh tế, tài chính

phát sinh trong tháng trên sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ, tính ra Tổng số phát sinh Nợ,
Tổng số phát sinh Có và Số dư của từng tài khoản trên Sổ Cái. Căn cứ vào Sổ Cái lập
Bảng Cân đối số phát sinh.

SVTH: Hoàng Thị Kiều Trang – K43B Kiểm toán

16