Những khó khăn vướng mắc trong công tác nâng cao chất lượng quản lý về nội dung giáo dục môi trường ở trường tiểu học an lương đông
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (206.28 KB, 23 trang )
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
A- LỜI NÓI ĐẦU:
1- Lý do chọn đề tài :
Môi trường là cơ sở không thể thiếu đối với sự sinh tồn của con người.Nó vừa
là môi trường sống, vừa là nguồn cung cấp duy nhất vật chất cũng như các nguồn
năng lượng để bảo đảm sự sống cho nhân loại.
Qua những khảo sát thực tế gần đây, môi trường đã thực sự lên tiếng cảnh báo
đối với toàn nhân loại. Chất lượng môi trường ngày càng có ý nghĩa to lớn trong sự
phát triển bền vững đối với cuộc sống con người. Vì thế mà trong những năm qua,
bảo vệ môi trường và quản lí giáo dục về bảo vệ môi trường là một trong những
nhiệm vụ giáo dục được Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng. Ngày 31/1/2005 Bộ
trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo đã ra Chỉ thị số 02/2005/CT-BGD-ĐT về: “Tăng
cường công tác giáo dục và bảo vệ môi trường” xác định nhiệm vụ trọng tâm cho
giáo dục phổ thông từ nay đến năm 2010 là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng
về môi trường và bảo vệ môi trường bằng các hình thức phù hợp qua các môn học
và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, xây dựng nhà trường xanh - sạch - đẹp.
Trong những năm gần đây, ở bậc tiểu học nói chung và tại trường Tiểu học An
Lương Đông nói riêng, nội dung giáo dục môi trường đã được đưa vào dạy lồng
ghép trong các môn học như: Khoa học, Tự nhiên - Xã hội, Đạo đức, Tiếng Việt….
Song, việc giáo dục môi trường qua các môn học kể trên hiện nay ít nhiều vẫn còn
hạn chế. Các kiến thức về môi trường hoặc có liên quan đến môi trường đôi lúc còn
tản mạn, chưa có hệ thống. Tri thức về sự tác động qua lại giữa con người và tự
nhiên còn có phần hời hợt, mối quan hệ giữa các yếu tố của môi trường tự nhiên
chưa được đề cập một cách sâu sắc, triệt để nên chưa nêu bật được sự cần thiết phải
bảo vệ môi trường.
Bậc Tiểu học là bậc học nền móng, bậc phổ cập của hệ thống giáo dục quốc
dân. Học sinh tiểu học đang ở độ tuổi định hướng và phát triển về nhân cách. Giáo
dục các em là cơ sở ban đầu làm nền tảng cho việc đào tạo các em thành những
công dân tốt cho đất nước .
Kết quả thực hiện mục tiêu giáo dục môi trường phải là sự kết hợp nhuần
nhuyễn giữa giáo dục lí thuyết và thực hành, giáo dục trong giờ học chính khoá và
qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp, được thực hiện bằng nhiều con đường giáo
dục khác nhau….
Năm học 2010-2011 là năm học tiếp tục thực hiện phong trào xây dựng
“Trường học thân thiện - Học sinh tích cực” đang được triển khai thực hiện rộng
khắp trong toàn ngành nói chung và tại trường Tiểu học An Lương Đông nói riêng.
Hơn lúc nào hết, việc giáo dục cho học sinh có những hiểu biết về môi trường và
hình thành ở các em ý thức, kĩ năng về bảo vệ môi trường trong lúc này là vô cùng
cần thiết.Vừa qua, Bộ Giáo dục cũng đã tổ chức lại các chuyên đề về thực hiện dạy
lồng ghép, tích hợp giáo dục môi trường qua các môn học. Đó cũng là một trong
những nội dung không thể thiếu trong phong trào xây dựng “Trường học thân
thiện - Học sinh tích cực” đang tiếp tục triển khai.
Tiểu luận khoa học.
-1-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
Từ thực tế trên, làm thế nào để nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường ở bậc
tiểu học? làm thế nào để có thể hình thành cho học sinh tiểu học những hiểu biết về
môi trường đang là vấn đề được quan tâm hiện nay.
Bản thân tôi, là một Phó Hiệu trưởng, trực tiếp quản lí công tác dạy và học
cũng như các mặt hoạt động giáo dục khác ở trường tiểu học, qua các hoạt động
giáo dục tại trường, tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Những khó khăn vướng mắc
trong công tác nâng cao chất lượng quản lý về nội dung giáo dục môi trường ở
trường Tiểu học An Lương Đông” làm tiểu luận tốt nghiệp của mình.
2 Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là giáo viên và học sinh trường Tiểu học An Lương
Đông, xã Lộc Điền, huyện Phú Lộc. Qua thời gian học lớp Trung cấp lí luận Chính
trị Khóa III- Phú Lộc .Bản thân tôi đã được trang bị những kiến thức cơ bản của lý
luận Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng với
phương pháp luận của Chủ nghĩa duy vật biện chứng , một hệ thống phương pháp
luận khoa học, đây cũng là một phương pháp chủ yếu để nghiên cứu của đề tài.
Ngoài ra trong quá trình nghiên cứu tôi còn sử dụng một số phương pháp phân tích,
tổng hợp, phương pháp thống kê, phương pháp khảo sát và một số phương pháp
khác nhằm giải quyết các vấn đề mà đề tài đặt ra.
Tiểu luận khoa học.
-2-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
B- NỘI DUNG :
I- Thực trạng vấn đề chất lượng quản lý về nội dung giáo dục môi trường
ở trường Tiểu học An Lương Đông .
Với khả năng thực tế, trên cơ sở quá trình công tác tại trường, tôi đã đi sâu
tìm hiểu, nghiên cứu các vấn đề về môi trường và giáo dục môi trường tại trường
Tiểu học An Lương Đông.Tôi nghĩ rằng, để thực hiện tốt công tác GDMT trong
trường tiểu học, người cán bộ quản lí cần phải thực hiện được những nội dung cơ
bản như sau:
1-Đặc điểm tình hình xã Lộc Điền .
Lộc Điền là một xã đang được ưu đãi về vị trí địa lý,là một xã thuộc diện bãi
ngang, có đường Quốc lộ 1A dài 7 km với nhiều vùng đất đang được nằm
trong quy hoạch khu Thương mại , khu dân cư thuận lợi cho việc đổi đất lấy
cơ sở hạ tầng cũng như phát triển chợ đầu mối.
- Tổng số hộ : 3238
- Tổng số khẩu : trên 17 nghìn.
- Tổng số thôn: 11
- Tổng số các trường đóng trên địa bàn của xã gồm có : 07
Trong đó: + THCS
: 01
+ Tiểu học : 04
+ Mầm Non : 02
2-Đặc điểm tình hình của trường Tiểu học An Lương Đông .
Trường được thành lập từ mùa thu năm 1930, là một ngôi trường có bề dày lịch
sử và truyền thống lâu nhất của địa phương. Trải qua các thời kì chiến tranh tàn phá
đã nhiều lần tu sửa, xây dựng thêm một phòng học để đáp ứng nhu cầu học tập của
con em trong vùng. Khuôn viên trường có một số cây bóng mát được trồng từ rất
lâu nhưng không có quy hoạch đẹp mắt. Hàng rào phía sau trường chưa có, cho nên
việc bảo quản cơ sở vật chất cũng rất khó khăn, nhất là các ngày nghỉ học.
Đa số phụ huynh là dân lao động nghèo, làm nghề nông nên việc ý thức giữ vệ
sinh môi trường và giáo dục con em vẫn hạn chế.
Ý thức của mỗi cán bộ công nhân viên chức chưa hiểu thực sâu sắc tác hại của
môi trường đối với trẻ, nên chưa có ý thức cao trong công tác giữ gìn vệ sinh cá
nhân, vệ sinh môi trường, những hành vi văn hoá đối với các sự vật hiện tượng
xung quanh. Đứng trước thực trạng trên, bản thân tôi suy nghĩ rằng với cương vị
một cán bộ quản lý của nhà trường, trách nhiệm của mình là phải xây dựng một
môi trường xanh sạch đẹp, giáo dục cho học sinh chuyển biến tốt về vệ sinh môi
trường. Chính những suy nghĩ và thao thức như vậy đã thôi thúc bản thân tôi thực
hiện một số biện pháp sâu đây:
- Tổng số CBCNV 33 người.(3 hợp đồng)
Trong đó:
+ Ban Giám hiệu :3.
+Tổng Phụ trách :1
Tiểu luận khoa học.
-3-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
+ Nhân viên :6 (kể cả 3 hợp đồng)
- Giáo viên trực tiếp giảng dạy :23 (4 giáo viên đặc thù)
Tổng số học sinh : 362 em - Nữ: 169 em
+ Khối 1: 3 lớp
Tổng số:
73 em - Nữ: 42
+ Khối 2: 2 lớp
Tổng số:
69 em - Nữ: 33
+ Khối 3: 3 lớp
Tổng số:
80 em - Nữ: 35
+ Khối 4: 2 lớp
Tổng số:
61 em - Nữ: 25
+ Khối 5: 3 lớp
Tổng số:
79 em - Nữ: 34
II- Nguyên nhân và hậu quả tác động :
1- Nguyên nhân:
a- Nguyên nhân khách quan :
- Môi trường sống của chúng ta bao gồm đất, nước, không khí. Tất cả
được duy trì nhờ năng lượng mặt trời. Con người đã phát triển một hệ thống kinh tế
sử dụng những tiến bộ khoa học và công nghệ tận dụng hầu hết mọi nguồn tài
nguyên thiên nhiên, đồng thời cũng thải ra môi trường đủ loại các chất thải làm cho
môi trường bị ô nhiễm. Con người đang gánh chịu hậu quả do chính mình gây ra.
Môi trường ô nhiễm sẽ có hại ngay lập tức hoặc dần dần đến sức khoẻ và cuộc sống
của con người, từ đó ảnh hưởng đến các tiến trình sản xuất, tái sản xuất, các nguồn
tài nguyên của nhân loại.
- Có thể nói, chất lượng môi trường Việt Nam hiện tại đang ở tình trạng báo
động.Tài nguyên rừng cạn kiệt; tài nguyên đất suy thoái; tài nguyên biển suy kiệt;
môi trường đất, nước, không khí ô nhiễm nặng; dân số tăng nhanh và phân bố
không đều đã gây sức ép quá lớn đôi với môi trường.
- Trên 50% diện tích đất tự nhiên bị thoái hoá, diện tích đât bình quân tính trên
đầu người bị thu hẹp từ 0,2ha còn 0,1ha. Diện tích rừng tự nhiên giảm từ 14,3ha
xuống 9,6 ha.
- Môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng do:
+ Nhu cầu nhu cầu nước dùng trong sinh hoạt nông ghiệp, công nghiệp ngày
càng tăng nhanh
+ Nạn sử dụng hoá chất nông nghiệp và các chất tẩy rửa.
+ Các chất thải của công nghiệp, của bệnh viện, của khu chăn nuôi, khu dân cư
không được xử lí đúng quy trình.
- Ô nhiễm không khí do:
+ Chất thải của giao thông, sản xuất nông nghiệp, sản xuất công nghiệp, các
hoạt động dịch vụ sinh hoạt của con người.
+ Khói, chất độc...... của các hiện tượng tự nhiên.
+ Các vi sinh vật tồn tại trong không khí.
b- Nguyên nhân chủ quan:
Đa số phụ huynh là dân lao động nghèo, làm nghề nông nên việc ý thức giữ
vệ sinh môi trường và giáo dục con em vẫn hạn chế.
Ý thức của mỗi cán bộ công nhân viên chức chưa hiểu thực sâu sắc tác hại
của môi trường đối với trẻ, nên chưa có ý thức cao trong công tác giữ gìn vệ sinh cá
Tiểu luận khoa học.
-4-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
nhân, vệ sinh môi trường, những hành vi văn hoá đối với các sự vật hiện tượng
xung quanh .
Do đó viêc giáo dục môi trường cho cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên, học
sinh và mọi người trong xã hội là một việc làm hết sức cấp thiết, nhằm góp phần
vào việc giữ gìn môi trường xã hội trong lành đồng thời tăng cường hoạt động xây
dựng môi trường của nhà trường luôn xanh- sạch- đẹp không những hôm nay mà
cho cả mai sau.
2-Hậu quả tác động :
Những tồn tại , hạn chế vừa nêu trên ở địa phương và trường Tiểu học An
Lương Đông đã gây ảnh hưởng tác động không nhỏ đối với công tác giữ gìn và bảo
vệ môi trường hiện nay.
+ Trong những năm gần đây, ở bậc tiểu học nói chung và tại trường tiểu học
An Lương Đông nói riêng, nội dung giáo dục môi trường đã được đưa vào dạy lồng
ghép trong các môn học như: Khoa học, Tự nhiên - Xã hội, Đạo đức, Tiếng Việt…
và được giảng dạy ngay từ lớp một. Song, việc giáo dục môi trường qua các môn
học kể trên hiện nay ít nhiều vẫn còn hạn chế. Các kiến thức về môi trường hoặc có
liên quan đến môi trường đôi lúc còn tản mạn, chưa có hệ thống. Tri thức về sự tác
động qua lại giữa con người và tự nhiên còn có phần hời hợt, mối quan hệ giữa các
yếu tố của môi trường tự nhiên chưa được đề cập một cách sâu sắc, triệt để nên
chưa nêu bật được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường.
III- Xác định mục tiêu cần đạt :
Giáo dục bảo vệ môi trường nhằm làm cho các em hiểu rõ sự cần thiết phải
bảo vệ môi trường, hình thành và phát triển ở các em thói quen, hành vi ứng xử văn
minh, lịch sự và thân thiện với môi trường. Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, những
xúc cảm, xây dựng cải thiện và hình thành thói quen, kĩ năng sống bảo vệ môi
trường cho các em. Cụ thể:
1- Về kiến thức:
Giáo dục bảo vệ môi trường ở trường tiểu học nhằm giúp học sinh bước đầu
có những kiến thức cơ bản về môi trường như:
- Các thành phần môi trường: đất, nước, không khí, ánh sáng, động thực vật và
quan hệ giữa chúng.
- Các mối quan hệ giữa con người và các thành phần môi trường.
- Ô nhiễm môi trường.
- Các biện pháp bảo vệ môi trường xung quanh.
2- Về thái độ - tình cảm:
- Bước đầu hình thành ở các em những tình cảm, thái độ đúng đắn và thân
thiện với môi trường. Giúp các em biết sống hoà hợp, gần gũi và thân thiện với tự
nhiên; Biết yêu quý thiên nhiên, gia đình, trường lớp, quê hương đất nước; Biết
quan tâm đến môi trường xung quanh.
Giúp học sinh bước đầu có khả năng tham gia các hoạt động bảo vệ môi
trường phù hợp với lứa tuổi các em.
Tiểu luận khoa học.
-5-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
3- Về kĩ năng:
- Học sinh có thể nhận biết các hành vi gây hại đến môi trường.
- Sống tiết kiệm, ngăn nắp, vệ sinh; Biết chia sẻ, hợp tác
- Thực hiện những hành vi bảo vệ môi trường và tham gia vào những hoạt
động bảo vệ môi trường phù hợp với lứa tuổi các em.
IV. Các giải pháp đã thực hiện trong thời gian qua ở trường Tiểu học An
Lương Đông.
1 -Các giải pháp đã thực hiện :
Phân công quản lí GDMT trong trường:
+ Hiệu trưởng phụ trách chung.
Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn khai thác nội dung GDMT trong sách
giáo khoa.
Phó hiệu trưởng phụ trách ngoài giờ khai thác nội dung GDMT thông qua các
hoạt động lao động, hoạt động ngoại khoá, phát động và theo dõi các phong trào thi
đua tìm hiểu về GDMT. Cụ thể :
a. Xây dựng trường học xanh- sạch- đẹp theo các tiêu chí:
- Trồng cây.
- Khu vệ sinh đúng tiêu chuẩn, đảm bảo vệ sinh cho giáo viên và học sinh.
- Quản lí rác thải hợp lí.
- Xanh hoá phòng học và phòng làm việc.
- Tổ chức các hoạt động vì môi trường ( vẽ tranh, viết bài, đố vui…)
- Tổ chức ngày hội về sinh môi trường .
- Tiết kiệm điện nước.
- Trồng cỏ để xanh hoá sân trường và giảm thiểu xói mòn đất.
- Xây dựng vườn trường.
- Theo dõi sự thay đổi môi trường của nhà trường…
b. Triển khai một số Mô - đun giảng dạy giáo dục môi trường:
- Tuỳ theo nội dung giáo dục môi trường mà giáo viên có thể khai thác để giáo
dục cho học sinh thông qua một số bộ môn như : Khoa học, Tự nhiên - Xã hội, Đạo
đức, Tiếng Việt....Trên cơ sở đó giúp cho học sinh có tầm nhìn về môi trường, mối
quan hệ giữa con người với môi trường, học sinh tự nhận thức được việc bảo vệ
môi trường.
- Kiểm tra, rút kinh nghiệm bằng những việc làm cụ thể: dự giờ thăm lớp, tổ
chức hội thảo chuyên đề.
c/ Thực hiện tốt chiến dịch GDMT do Bộ GD phát động với chủ đề “Cho
hôm nay và cho cả mai sau” cụ thể với 3 việc chính:
- Có áp phích khẩu hiệu tuyên truyền.
- Phổ biến GDMT trong các buổi chào cờ.
- Tổ chức thi viết, vẽ tìm hiểu về GDMT.
2-Kết quả về công tác quản lí GDMT:
Tiểu luận khoa học.
-6-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
Nâng cao mục tiêu nhận thức, tạo sự chuyển biến căn bản cho toàn thể đội ngũ
cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng trong
công tác GDMT trong nhà trường. Công tác giữ gìn và bảo vệ môi trường đã trở
thành đạo lý, niềm tin, lẽ sống và được thể hiện bằng hành động thực tiễn, cụ thể
của mọi người trong cuộc sống hằng ngày. Các nội dung cơ bản về GDMT được
khai thác từ nội dung, chương trình giáo dục hiện hành và được thực hiện thường
xuyên, có hệ thống phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình giáo dục trong
trường Tiểu học An Lương Đông..
Nhà trường thực hiện nội dung cơ bản về GDMT trong kế hoạch dạy học
chính khoá bằng cách khai thác từ nội dung các môn học trong chương trình như:
Khoa học, Tự nhiên - Xã hội, Đạo đức, Tiếng Việt... thực hiện các chuyên đề thích
hợp về GDMT, tổ chức các hoạt động ngoại khoá về GDMT, tham gia tích cực các
hoạt động BVMT ở trường học, ở địa phương như: vệ sinh môi trường, trồng cây
xanh, thảm cỏ, tiết kiệm điện nước, bảo vệ tài sản….
3-Đánh giá giải pháp đã thực hiện trong thời gian qua:
Qua thực trạng công tác quản lí GDMT, chúng tôi nhận thấy:
a-Ưu điểm : Qua việc triển khai đồng bộ công tác giáo dục môi trường trong cả
chương trình chính khoá và chương trình ngoại khoá. Kết hợp giáo dục môi trường
vào tất cả các môn học cốt lõi ở tất cả các lớp học, cùng với tổ chức các hoạt động
độc lập ngoài các môn học (ngoài giờ lên lớp). Chúng tôi đã nhận thấy sự chuyển
biến rất rõ về ý thức của học sinh biểu hiện qua các hành vi như:
+ Học sinh biết vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
+ Ở nhà, các em đã biết dọn dẹp nhà cửa gọn gàng.
+ Biết giữ vệ sinh trường, lớp tốt.
+ Tích cực trong việc tham gia bảo vệ và chăm sóc cây xanh tại trường.
+ Có ý thức giữ gìn nhà vệ sinh chung, đi tiêu, đi tiểu đúng nơi quy định.
+ Không ăn quà vặt được bày bán không hợp vệ sinh, không ăn quả xanh,
không uống nước lã.
+ Biết bảo vệ các loài vật có ích.
Trong phong trào xây dựng "Trường học thân thiện- học sinh tích cực"
trường Tiểu học An Lương Đông là một trong những trường đạt kết quả cao trong
phong trào này. Tất cả các phòng học, phòng làm việc, nhà về sinh, các cây xanh
…đều được trang trí, tạo cảnh quang môi trường "thân thiện" với học sinh.
- Tất cả các bồn hoa trong sân trường đều được trồng hoa và chăm sóc tốt.
Các bộ phận và học sinh các lớp theo dõi, trực vệ sinh sân trường hằng ngày.Với ý
thức giữ vệ sinh chung của mỗi cá nhân học sinh, sân trường và lớp học lúc nào
cũng luôn sạch sẽ .
b-Hạn chế : Để nâng cao chất lượng một mặt hoạt động nào trong nhà trường,
trước hết phải có tổ chức, chỉ đạo, quản lý, biết phối hợp và phát huy vai trò của
các tổ chức đoàn thể trong trường, các lực lượng ngoài xã hội. Thực tiễn công tác
Tiểu luận khoa học.
-7-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
GDMT của trường Tiểu học An Lương Đông trong thời gian qua tuy đã đem lại
những kết quả khả quan, song cũng còn những hạn chế:
+ Một số tiêu chí mà trường chưa thực hiện được như: xây dựng vườn trường
ươm cây, theo dõi sự thay đổi môi trường của nhà trường.
+ Một số hoạt động có triển khai nhưng việc kiểm tra thực hiện chưa cụ thể,
chưa rõ ràng.
+ Nhân thức về GDMT của số ít giáo viên chưa cao, nhiều học sinh ý thức
BVMT còn kém
+ Sự phối hợp quản lí chỉ đạo GDMT trong quản lý chưa đồng bộ.
+ Sự phối hợp để thực hiện của các lực lượng trong và ngoài nhà trường chưa
được sự đồng bộ.
+ Các điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí, con người chưa đáp ứng được yêu cầu
để thực hiện các hoạt động GDMT.
4 - Những phương án , giải pháp trong thời gian tới:
a- Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn :
* Cơ sở lý luận :
Môi tường sống của chúng ta bao gồm đất, nước, không khí. Tất cả được duy
trì nhờ năng lượng mặt trời. Con người đã phát triển một hệ thống kinh tế sử dụng
những tiến bộ khoa học và công nghệ tận dụng hầu hết mọi nguồn tài nguyên thiên
nhiên, đồng thời cũng thải ra môi trường đủ loại các chất thải làm cho môi trường
bị ô nhiễm. Con người đang gánh chịu hậu quả do chính mình gây ra. Môi trường ô
nhiễm sẽ có hại ngay lập tức hoặc dần dần đến sức khoẻ và cuộc sống của con
người, từ đó ảnh hưởng đến các tiến trình sản xuất, tái sản xuất, các nguồn tài
nguyên của nhân loại.
Trước tình hình đó, để giảm thiểu ô nhiễm môi trường thì phải giáo dục môi
trường (GDMT) cho cán bộ quản lí, giáo viên, học sinh và mọi người trong xã hội.
Giáo dục về môi trường nhằm cung cấp những kiến thức về môi trường, các mối
quan hệ qua lại giữa con người và giới tự nhiên, trên cơ sở khai thác triệt để tri thức
về môi trường hiện có ở các môn học trong nhà trường. GDMT là giáo dục việc sử
dụng môi trường như là một nguồn lực cho các hoạt động nội khoá và ngoại khoá.
Những năm qua Sở GD-ĐT tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai chương trình
hành động GDMT trong trường phổ thông với nội dung nâng cao nhận thức cho
giáo viên và học sinh về giữ gìn và bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh và nâng cao chất
lượng các hoạt động giáo dục nội khoá và ngoại khoá, tạo sự chuyển biến tích cực
về xây dựng trường học xanh- sạch- đẹp.
*-Cơ sở thực tiễn :
Trong thực tế, những năm qua trường Tiểu học An Lương Đông đã GDMT
cho giáo viên và học sinh những hoạt động xây dựng và bảo vệ môi trường xanhsạch- đẹp đã được kết quả nhất định, nhưng so với nhu cầu vẫn còn nhiều hạn chế
như: nhận thức của học sinh chưa cao, kết quả xây dựng chưa nhiều, ý thức bảo vệ
chưa tốt. Với yêu cầu và thực tế đó đã thôi thúc tôi chọn đề tài nghiên cứu về
Tiểu luận khoa học.
-8-
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
GDMT nhằm tìm ra giải pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng và hoàn thiện công
tác xây dựng môi trường xanh- sạch- đẹp ở trường Tiểu học An Lương Đông .
+ Nhận thức của giáo viên về vai trò, ý nghĩa của giáo dục môi trường
thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp và chương trình chính khoá :
Giáo viên là người trực tiếp thực hiện công tác dạy và học, thực hiện nhiệm vụ
giáo dục môi trường cho học sinh. Mục tiêu giáo dục môi trường đạt đến mức
độ nào là phụ thuộc phần lớn vào giáo viên. Bởi vậy, khi đưa giáo dục môi trường
vào trường tiểu học phải chú ý đến nhận thức và thái độ của giáo viên tiểu học.
Chúng tôi đã phát phiếu tìm hiểu đến từng giáo viên, trao đổi với giáo viên trên
cơ sở ý kiến trả lời: đồng ý, phân vân, hay không đồng ý với những nội dung đưa
ra và kết quả thu được như sau:
TRẢ LỜI
STT
NỘI DUNG CÁC Ý KIẾN
Đồng ý %
Phân
Không
vân%
đồng ý%
- GDMT phải đưa vào thực hiện ở
1
cấp tiểu học
98
02
/
- GDMT cho học sinh Tiểu học là
2
một phần quan trọng đối với việc phát
/
triển bền vững cuộc sống con người 98
02
vào đầu thế kỉ 21.
3
Đưa GDMT vào bậc tiểu học là việc
dễ thực hiện.
75
25
/
4
Đưa GDMT vào trường tiểu học là
một gánh nặng cho giáo viên và học 09
02
89
sinh.
5
Việc đưa GDMT vào trường tiểu học
thực hiện trong giờ dạy chính khoá và
cả trong hoạt động ngoài giờ lớp là 88
12
40
việc làm:
- Cần thiết:
94
06
/
- Có thể thực hiện dễ dàng
63
29
08
-Rất khó thực hiện vì thiếu thời gian,
thiếu phương tiện giảng dạy và 47
39
24
những điều kịên cần thiết khác .
- Giáo viên còn thiếu kiến thức về 87
09
04
môi trường và giáo dục môi trường
TT
Nội dung giáo dục môi trường
1
2
Bảo vệ cây trồng
Yêu quý và chăm sóc vật nuôi
Tiểu luận khoa học.
Đồng ý
(%)
100
98
-9-
Phân vân
(%)
/
02
Không đồng ý
(%)
/
/
Người thực hiện: Trần Hiền
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
3
Giữ vệ sinh, bảo vệ sạch sẽ nơi
ở, học tập, nơi công cộng
Bảo vệ động vật có ích
Bảo vệ những di tích lịch sử
Bảo vệ đất trồng
Bảo vệ tài nguyên khoáng sản
Bảo vệ môi trường đất
Bảo vệ môi trường nước
Bảo vệ môi trường không khí
Vệ sinh môi trường
Vệ sinh thân thể
Giữ gìn các nguồn nước sạch
Yêu quý và chăm sóc cây hoa
Giữ gìn môi trường nhân tạo, các
công trình do con người tạo nên.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
100
/
/
84
90
73
59
87
99
97
89
100
99
98
87
07
06
23
30
09
01
/
/
/
01
/
03
09
04
04
11
04
/
03
11
/
/
02
10
Qua việc khảo sát thông tin về việc đưa các nội dung trên vào giáo dục môi
trường cho học sinh tiểu học, nhìn chung các nội dung về giáo dục môi trường hầu
hết đều được các giáo viên đồng ý. Điều đó cho thấy những nội dung trên nhất thiết
phải được đưa vào giáo dục môi trường cho học sinh tiểu học.
Kết quả khảo sát trên, đã thể hiện nhận thức của giáo viên về vai trò, vị trí,
nhiệm vụ của giáo dục môi trường cho học sinh.Việc đi vào thực tế, vận dụng
phương pháp cụ thể, còn tuỳ thuộc vào từng nội dung cụ thể, từng đối tượng học
sinh, từng địa phương, từng điều kiện dạy học khác nhau. Để học sinh có hành
động thái độ đúng đắn với môi trường, vấn đề quan trọng hàng đầu đặt ra là phải
nâng cao nhận thức đúng đắn và toàn diện của giáo viên về giáo dục môi trường.
Việc tổ chức bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng cho đội ngũ giáo viên đang giảng dạy
để nắm vững về giáo dục môi trường cần phải được tổ chức định kì, thường xuyên.
+ Tìm hiểu nhận thức và nhu cầu giáo dục môi trường ở học sinh:
Để tìm hiểu nhận thức, nắm bắt khả năng thích ứng và nhu cầu của học sinh
nhằm thực hiện giáo dục môi trường cho học sinh đạt hiệu quả cao, chúng tôi cũng
đã khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến từng học sinh và kết quả như sau:
TT
1
2
Câu hỏi
Có
(%)
Con người có thể sống 83
khoẻ mạnh ở những nơi không
khí thiếu trong lành được
không?
Có cần phải tiết kiệm và 81
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 10 -
Không
(%)
11
Lưỡng lự
(%)
06
09
10
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
3
4
5
6
7
8
9
10
11
giữ gìn nguồn nước đang sử
dụng hằng ngày không?
Trồng và bảo vệ cây xanh
có phải là việc làm góp phần
bảo vệ môi trường trong sạch
hay không?
Chất thải từ các nhà máy
có gây tác hại cho môi trường
sống của con người hay
không?
Những hành vi như đào bới
khoáng sản, chặt phá rừng, săn
bắt muôn thú bừa bãi có phải là
hành vi phá hoại môi trường
hay không?
Diệt ruồi muỗi, các con vật
có hại có phải là hành vi bảo vệ
môi trường hay không?
Sự gia tăng dân số nhanh
có ảnh hưởng đến môi trường
tự nhiên hay không?
Bảo vệ môi trường sống có
phải là nhiệm vụ của học sinh
hay không?
Học sinh có nên làm những
việc gây ô nhiễm môi trường
không?
Để góp phần bảo vệ môi
trường, học sinh có cần nghe
đài, đọc sách, xem phim ảnh vè
môi trường hay không?
Nhà trường có nên yêu cầu
học sinh làm vệ sinh trường
lớp thường xuyên hay không?
89
03
08
89
8
03
98
01
01
56
32
12
97
/
03
98
/
02
/
100
/
100
/
/
100
/
/
Qua trò chuyện với học sinh, tôi đã nêu ra một số tình huống khác nhau và yêu
cầu học sinh giải quyết theo ý kiến riêng của mỗi cá nhân. Kết quả thu được như
sau:
Hành động
Tiểu luận khoa học.
Hiền
Can ngăn
Đồng tình Muốn can ngăn Không
- 11 -
Người thực hiện: Trần
có
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
nhưng ngại
phản ứng gì
Vứt rác ra đường
89
01
08
02
93
06
01
/
91.5
/
/
5.5
/
/
/
03
/
/
Phóng uế bừa bãi
Vẽ bậy lên tường nơi
công cộng.
Trồng cây
Diệt chuột, ruồi, muỗi.
100
100
b- Các giải pháp để nâng cao chất lượng quản lý về nội dung giáo dục môi
trường ở trường Tiểu học An Lương Đông :
*-Định vị các địa chỉ có thể lồng ghép các nội dung giáo dục môi trường
của từng môn học:
Từ các nội dung cụ thể về giáo dục môi trường, trên cơ sở các môn học ở bậc
tiểu học, chúng tôi tổ chức cho giáo viên thảo luận, học tập, thống nhất định vị các
địa chỉ giáo dục môi trường cụ thể ở từng môn học, từng khối lớp. Chỉ đạo giáo
viên thực hiện lồng ghép trên cơ sở các nội dung giáo dục môi trường đã được định
hướng như sau:
TT
Vấn đề về môi
trường
1
Những vấn đề
chung về môi
trường toàn cầu.
2
Dân số, tài nguyên
môi trường.
3
Các nguồn năng
lượng
4
Môi trường XanhSạch-Đẹp
Tiểu luận khoa học.
Hiền
Các nội dung cụ thể về
giáo dục môi trường
Môn học có cơ hội lồng
ghép giáo dục môi
trường
Vẻ đẹp thiên nhiên
Tiếng Việt (1-2-3-4-5)
Hat nhạc (1-2-3-4-5)
Mĩ Thuật (1-2-3-4-5)
Loài vật quanh ta
TNXH1-2-3
Địa lí 4-5
Sự gia tăng nhiệt độ trên Khoa học 4-5; Địa lí 4-5.
trái đất.
Dân số tăng nhanh- khai Tự
nhiên
và
xã
thác quá mức tài nguyên hội(TNXH)lớp1-2-3;
đất, rừng dẫn đến cạn kiệt Tiếng Việt lớp 5 ; khoa
tài nguyên và suy thoái học lớp 4-5.
môi trường.
Sử dụng các nguồn năng Tiếng Việt lớp (3-4-5)
lượng tự nhiên và chất đốt TNXH lớp 3
hằng ngày.
Khoa học 4-5
Bảo vệ và chăm sóc cây Đạo đức, TNXH, tiếng
trồng.
việt các lớp 1-2-3-4-5.
- 12 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
Giữ vệ sinh môi trường Môn Tiếng Việt từ lớp 1
xung quanh.
đến lớp 5.
Môn TNXH lớp 1-2-3
Môn khoa học lớp 4-5
Bảo vệ nguồn nước
Môn TNXH lớp 3
Đặc biệt, chúng tôi rất chú trọng nội dung giáo dục môi trường địa phương. Căn
cứ thực tế môi trường ở địa phương nói chung và trường Tiểu học An Lương Đông
nói riêng , chúng tôi đã lựa chọn kiến thức về môi trường và bảo vệ môi trường của
địa phương thông qua môn địa lí lớp năm như sau:
TT
Bài 1: Việt nam đất -HS xác định được vị trí của Huế trên bản đồ
nước chúng ta
Việt Nam.Nắm được đặc điểm điều kiện tự
nhiên của Huế và thuận lợi về tự nhiên của Huế
so với các địa phương khác.
1
Bài 2: Địa hình và
- Xác định vị trí của Huế trên bản đồ Việt
khoáng sản
Nam. Đặc điểm về địa hình và khoáng sản của
Huế.
2
Bài 3: Khí hậu
- Mùa hè ở thành phố Huế chịu ảnh hưởng
của gió gì là chính?
- Mùa mưa bão thường xảy ra khi nào?
- Ảnh hưởng của khí hậu với môi trường ở
Huế.
3
Bài 4: Sông ngòi
Học sinh nhận biết được thực trạng về môi
trường trên các con sông ở Huế nói chung và của
xã Lộc Điền nói riêng. Nguyên nhân về ô nhiễm
môi trường trên sông, biện pháp khắc phục.
4
Bài 5: Vùng biển nước
- Học sinh thấy được vai trò của biển với
ta.
cuộc sống con người.
- Giới thiệu với học sinh các bãi tắm đẹp ở
Huế, đặc biệt là giới thiệu vịnh đẹp nhất thế
giới của Huế là Lăng Cô.
-Giáo dục hoc sinh ý thức và hành vi bảo vệ
môi trường biển.
5
Bài 6: Đất và rừng
Liên hệ với môi trường địa phương bằng cách
cung cấp số liệu và các tranh ảnh minh hoạ.
• Giáo viên cung cấp một số số liệu về diện
tích đất rừng của huyện Phú Lộc nói
chung và xã Lộc Điền nói riêng, qua
những năm gần đây và những hình ảnh về
sự tàn phá rừng.
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 13 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
6
Bài 8: Dân số nước ta
7
Bài 9: Các dân tộc, sự
phân bố dân cư
8
Bài 10: Nông nghiệp
9
Bài 11: Lâm nghiệp và
thuỷ sản.
10
Bài 12: Công nghiệp
11
• Diện tích của rừng địa phương giảm do
đâu? cần phải làm gì để bảo vệ rừng?
Liên hệ với giáo dục dân số địa phương bằng
phương pháp đàm thoại gợi mở, cung cấp số
liệu.
• Giáo viên cung cấp số liệu về dân số và
mức độ tăng dân số của huyện Phú Lộc
nói chung và của xã Lộc Điền nói riêng.
• Cho học sinh nhận xét dân số tăng nhanh
như vậy gây ảnh hưởng gì đến dân số địa
phương.
• Hiện tượng người dân sử dụng phân hoá
học, thuốc trừ sâu đã gây ô nhiễm môi
trường và gây ảnh hưởng đến sức khoẻ
con người như thế nào? Liên hệ đến việc
sử dụng phân hóa học và thuốc trừ sâu
của gia đình .
• Cung cấp cho học sinh số liệu về diện tích
rừng và nuôi trồng thuỷ sản ở huyện Phú
Lộc nói chung và ở xã Lộc Điền nói riêng.
• Khả năng phát triển về lâm nghiệp và thuỷ
sản ở Phú Lộc và ảnh hưởng của khai thác
lâm nghiệp và thuỷ sản bừa bãi đối với
môi trường.
• Gợi ý cho học sinh kể tên các nhà máy xí
nghiệp, các khu công nghiệp lớn ở Huế
mà em biết?
• Các nhà máy xí nghiệp, các khu công
nghiệp có ảnh hưởng gì đến cuộc sống ở
các khu dân cư.
Bài 14: Giao thông vận
Gợi ý cho học sinh nhận xét về thực trạng
tải
các phương tiện tham gia giao thông trên các
đường phố hiện nay.
• Ảnh hưởng của tiếng ồn, khói bụi do các
phương tiện tham gia giao thông gây ra.
• Làm thế nào để hạn chế tác hại về môi
trường do các phương tiện giao thông gây
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 14 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
ra và bảo vệ sức khoẻ con người.
12
13
Bài 15: Thương mại và
Cung cấp cho học sinh 1 số các số liệu
du lịch
chứng tỏ sự phát triển vượt bậc của du lịch ở
Huế trong những năm gần đây, mà cụ thể là
huyện Phú Lộc.
• Những vấn đề về môi trường nảy sinh do
sự phát triển của hoạt động du lịch và
thương mại.
• Liên hệ, tìm ra những biện pháp cần thực
hiện để bảo vệ môi trường.
Bài 32-33: Địa lí địa
• Giới thiệu với học sinh cụ thể về vị trí địa
phương .
lí, điều kiện tự nhiên ở huyện Phú Lộc nói
chung và xã Lộc Điền nói riêng.
• Sự phát triển về kinh tế, văn hoá, công
nghiệp, nông nghiệp của huyện trong
những năm gần đây.
• Những vấn đề cần quan tâm về môi
trường hiện tại địa phương và ở nhà
trường..
• Trách nhiệm và vai trò của mỗi cá nhân
với việc bảo vệ môi trường của thành
phố.
Việc định vị cụ thể chương trình, bộ môn và kết hợp các kiến thức về môi
trường và bảo vệ môi trường của địa phương và của nhà trường vào chương trình là
cách làm đúng và đã đem lại hiệu quả khả quan trong thời gian qua.
*-Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ý nghĩa và tầm quan
trọng của giáo dục môi trường trong giáo viên, học sinh và cộng đồng :
Giáo dục môi trường có ý nghĩa sống còn với tương lai đất nước và của
thành phố. Hiện nay, việc giáo dục môi trường được hoà nhập vào chương trình
học chung. Muốn thực hiện giáo dục môi trường đạt hiệu quả, việc nâng cao nhận
thức trong các đối tượng thực hiện là rất quan trọng.
Bởi vậy, việc tập trung tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của
các lực lượng giáo dục và học sinh về ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục môi
trường trong điều kiện hiện nay là một trong những biện pháp bức thiết
Muốn đạt hiệu quả trong giáo dục môi trường, điều trước tiên phải có sự
chuyển biến trong nhận thức của bộ máy quản lý, chỉ đạo về ý nghĩa và tầm quan
trọng của giáo dục môi trường cho học sinh. Các đối tượng quản lý bao gồm: Ban
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 15 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
Giám hiệu, Tổ trưởng chuyên môn, Chi uỷ Chi bộ, Ban Chấp hành Công Đoàn,
Ban Chấp hành Chi Đoàn, Tổng phụ trách Đội phải được tập trung tuyên truyền
nâng cao về nhận thức giáo dục môi trường. Để từ đó, phát huy hơn nữa tinh thần
trách nhiệm và tăng cường hiệu quả chỉ đạo, quản lý công tác giáo dục môi trường
để xây dựng kế hoạch, chương trình triển khai công tác giáo dục môi trường trong
nhà trường đạt hiệu quả.
Đồng thời, vì sự nghiệp giáo dục môi trường là sự nghiệp của toàn dân cho
nên cần đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân, đặc biệt là phụ huynh
học sinh về ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục môi trường để mọi người tích
cực hưởng ứng, góp phần với nhà trường trong công tác giáo dục môi trường.
Chính nhân dân vừa là chủ thể vận động vừa là chủ thể thực hiện để trở thành
những tấm gương sáng về bảo vệ môi trường cho con em mình noi theo.
*-Tổ chức các hoạt động ngoại khoá, hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ
điểm giáo dục môi trường:
- Các vấn đề môi trường diễn ra chung quanh học sinh hết sức đa dạng và
sinh động. Bản thân các cơ hội giáo dục môi trường trong chương trình giảng dạy
chưa đầy đủ phong phú. Hơn nữa, không thể tách rời giáo dục môi trường ra khỏi
cuộc sống thực đang đụng chạm từng giờ, từng phút đến quá trình phát triển của
học sinh.
- Trong khuynh hướng đổi mới giáo dục hiện nay, biên giới giữa nhà trường và
xã hội dần dần bị xoá nhoà để có thể giúp học sinh phát triển thật sự toàn diện về
thể lực, trí lực, đạo đức và nhân cách văn hoá nói chung.
- Học sinh cũng cần phải có được cơ hội thực tiễn để thực hành trách nhiệm
công dân chuẩn bị cho một đời sống trưởng thành sau này; việc tích luỹ kinh
nghiệm sống là một yếu tố quan trọng trong giáo dục.
- Ngoài ra, sự thay đổi thái độ, hành vi và thước đo giá trị môi trường trong học
sinh chỉ hình thành và diễn ra trong bối cảnh có thực. Sự lạm dụng việc dàn dựng
các‘‘tình huống sư phạm’’ dễ dẫn đến những kết quả ngược lại.Vì vậy, cần tăng
cường tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp với các hình thức có tính giáo dục
môi trường như:
+ Tổ chức cắm trại, tham quan dã ngoại;
+ Tổ chức tuyên truyền măng non về chủ đề môi trường;
+ Tổ chức các cuộc thi đố vui, thi vẽ trang, thi sưu tầm tranh ảnh ....về
môi trường.
+ Triển lãm tranh ảnh về môi trường…
*- Phát huy vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp, của tập thể học sinh và
của các lực lượng giáo dục trong nhà trường trong công tác giáo dục môi
trường:
Có thể nói GVCN có một vai trò rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dạy
học cũng như việc hình thành nhân cách cho học sinh. Trong giáo dục môi trường
cũng vậy, nếu kế hoạch chủ nhiệm của giáo viên nào được xây dựng tốt việc thực
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 16 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
hiện các nội dung giáo dục môi trường với học sinh thì chắc chắn lớp dó sẽ thực
hiện công tác giáo dục môi trường có hiệu qủa tốt. Bởi giáo viên chủ nhiệm là
người gần gũi học sinh nhất, nắm bắt được đầy đủ tâm tư nguyện vọng của học
sinh, có điều kiện theo dõi, thực hiện và hướng cho học sinh thực hiện những hành
vi bảo vệ môi trường phù hợp nhất.
Cùng với giáo viên chủ nhiệm, việc phối hợp chặt chẽ của các tổ chức đoàn
thể trong nhà trường như Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền phong
Hồ Chí Minh trong giáo dục môi trường cho học sinh là rất quan trọng. Thực hiện
tốt nội dung đó là một thuận lợi lớn cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, cho việc tổ chức thực hiện và theo dõi các hành vi bảo vệ môi trường
của học sinh. Giáo viên sẽ thuận lợi hơn trong việc kết hợp giữa giáo dục môi
trường tự nhiên và giáo dục môi trường xã hội, tạo điều kiện cho học sinh xâm
nhập thực tế tốt hơn.
Để thực hiện thành công giáo dục môi trường không thể không kể đến vai trò
của tập thể lớp.Tập thể lớp sẽ là môi trường tốt nhất có tác động trực tiếp nhất đến
mỗi cá nhân học sinh. Tập thể lớp tốt sẽ giúp phát huy tốt nhận thức đúng đắn của
học sinh về môi trường.Tập thể lớp cũng là nơi theo dõi thường xuyên, nhắc nhở
kịp thời nhất các hành vi về môi trường của mỗi học sinh.
*- Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường trong
phạm vi nhà trường và ở địa phương:
Quá trình đô thị hoá nhanh chóng đã làm cho tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung
và xã Lộc Điền nói riêng tăng trưởng nhanh đến mức vượt xa khả năng quản lý của
chính quyền; khả năng tự tổ chức cuộc sống của các cụm dân cư. Trong quá trình
xây dựng quy hoạch phát triển cần giải quyết vấn đề quản lý và hợp tác nhằm đáp
ứng nhu cầu của người dân, kết hợp hài hoà môi trường tự nhiên với môi trường
nhân tạo để đem lại cuộc sống thoả mái cho mỗi người dân.
Việc thường xuyên tổ chức cho giáo viên, học sinh tham gia dọn dẹp vệ sinh
trong nhà trường, ngoài địa phương, trong ngày “Thứ sáu xanh, sạch, đẹp”; ra
quân làm sạch đường Quốc lộ và đường làng, ngõ xóm trong hoạt động “ Vì một
hành tinh xanh”; tham gia trồng cây, bảo vệ cây trồng trong sân trường, nơi em ở;
“đoạn đường em chăm”…Chính các hoạt động này sẽ làm cho các em thấy yêu quý
thiên nhiên..
Có nhiều điều sẽ được học hỏi thông qua việc chăm sóc môi trường trường học
của các em; các hoạt động xoay quanh việc thực hiện “Xanh hoá Nhà trường phổ
thông” là một phương pháp tiếp cận mới cho việc giảng dạy và học tập về các kỹ
năng mang tính môi trường trong nhà trường. Sau đây là một số hoạt động gợi ý
thực hiện:
- Trồng cây là một trong những hoạt động mang chủ đề bảo vệ môi trường đơn
giản và trực quan. Các hoạt động như: trồng và chăm sóc hoa, cây cảnh trong vườn
trường; mỗi lớp có chậu cảnh của riêng lớp mình; trang trí dây leo ở các cửa sổ
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 17 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
phòng học; trồng cây bóng mát…Tuỳ vào vị trí của từng lớp học, khuôn viên
trường học mà chọn lựa hình thức thích hợp.
- Quản lý rác thải trường học là chủ đề hướng học sinh thực hành các hoạt động
quản lý rác trong trường học. Qua các hoạt động: bỏ rác vào thùng; phân loại rác;
chôn rác; làm kế hoạch nhỏ thu gom giấy vụn, phế liệu…học sinh sẽ được cung cấp
các kiến thức cơ bản về quản lý rác thải. Thông qua các hoạt động thực hành đơn
giản, nhà trường sẽ được giữ gìn sạch đẹp, giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh trường
lớp và bảo vệ môi trường nói chung cho học sinh.
*- Chỉ đạo tổ chức các hoạt động xây dựng môi trường “Xanh-Sạch Đẹp”trong tập thể sư phạm nhà trường và thực hiện công tác xã hội hoá giáo
dục trong xây dựng cảnh quang sư phạm của nhà trường:
- Nhà trường cần có kế hoạch xây dựng môi trường“Xanh- Sạch - đẹp” cụ thể
ngay từ đầu năm học. Việc tạo cảnh quang “Xanh- Sạch - đẹp” rất cần thiết trong
việc giáo dục môi trường cho học sinh. Trước hết, học sinh có điều kiện tham gia
trực tiếp vào công tác xây dựng môi trường và bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó,
môi trường “Xanh- Sạch - đẹp” là nơi giáo viên có thể liên hệ thực tế trực tiếp
nhất. Và sau cùng, là học sinh có thể thể hiện những hành vi bảo vệ môi trường cụ
thể nhất.
- Năm học 2010-2011 là năm học mà toàn Ngành đang tiếp tục quyết tâm thực
hiện phong trào xây dựng “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực”, đó cũng
là một nội dung trọng tâm, thực tế, gần gũi nhất để liên hệ giáo dục và yêu cầu học
sinh tham gia. Nhà trường có thể vận động phụ huynh cùng tham gia hỗ trợ nhà
trường trong việc xây dựng “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực” qua các
hình thức hỗ trợ trồng cây xanh, trang trí lớp, tạo cảnh quang sư phạm gần gũi, tổ
chức các hoạt động thân thiện.
- Nhà trường cần phối hợp với các đoàn thể ở địa phương trong công tác tuyên
tryền, giới thiệu, hướng dẫn học sinh tìm hiểu, chăm sóc các di tích lịch sử và di
tích văn hoá ở địa phương. Tổ chức các hoạt động như: tổ chức các cuộc thi vẽ về
“Môi trường thân thiện”; chương trình “Học từ thiên nhiên”, phát triển các trò
chơi dân gian trong nhà trường…
5- Một số kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn:
- Dù đã có chú ý triển khai nhiều hoạt động về môi trường, tuy nhiên việc
tuyên truyền về môi trường trong thời gian qua vẫn chưa thường xuyên liên tục, nội
dung tuyên truyền chưa thật phong phú, thiếu đồng bộ, việc liên hệ thực tế các vấn
đề về môi trường vẫn có lúc chưa được cụ thể sâu sát.
- Nhận thức của học sinh về bảo vệ môi trường đôi lúc còn chưa cao. Các kĩ
năng về bảo vệ môi trường cho học sinh vẫn còn chưa được đầy đủ. Tính tự giác
trong bảo vệ môi trường của học sinh ít nhiều vẫn còn hạn chế. Hiện tượng bẻ
cành, hái hoa, xả rác... đôi khi vẫn còn xảy ra trong nhà trường.
- Cần phải nhìn nhận đúng vai trò của giáo dục môi trường cho học sinh
trong nhà trường là hết sức quan trọng và cần thiết, nó là vấn đề cấp bách trong vấn
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 18 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
đề phòng chống ô nhiễm hiện nay. Bên cạnh những kết quả đáng khích lệ, những
vấn đề còn tồn tại đang đòi hỏi cần phải có những biện pháp và kế hoạch chỉ đạo
hoạt động giáo dục môi trường ngày càng tốt hơn. Trong đó cần chú trọng những
vấn đề như sau:
+ Trước hết, muốn khắc sâu kiến thức thì phải đi vào thực tế; phải kết hợp
thành quả bài học trên lớp bằng cách tổ chức thêm hoạt động ngoài giờ trên lớp.
Đồng thời phải lồng ghép với việc giáo dục bảo vệ môi trường địa phương, có vậy
việc giáo dục môi trường mới đạt hiệu quả cao.
+ Tăng cường tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Một mặt tạo điều
kiện cho học sinh gần gũi với giáo viên để học hỏi thêm về kiến thức môi trường.
Mặt khác, về thời gian cũng rộng rãi hơn một giờ học trên lớp. Những nội dung
giáo dục môi trường và hoạt động ngoài giờ lên lớp cần phải được chuẩn bị chu
đáo, công phu bằng những bài thực hành cụ thể; tuyệt đối tránh dùng hình thức
gượng ép vừa không đạt được mục tiêu của giáo dục môi trường, vừa cản trở tiếp
thu những kiến thức cần đạt được.
+ Người giáo viên cần phải đầu tư thời gian, phải có sự nghiên cứu, tìm tòi để
đặt ra những câu hỏi phù hợp với nội dung bài, phù hợp với đối tượng học sinh. Vì
thực hiện giáo dục lồng ghép nên câu hỏi phải càng ngắn gọn càng tốt. Khi cần
thiết, giáo viên phải giao nhiệm vụ, để học sinh về tự nghiên cứu, tìm hiểu theo các
yêu cầu của giáo viên. Nên tổ chức cho học sinh đi tham quan, hoạt động thực tế
những khu vực gần trường, hoặc ở địa phương để các em thấy rõ hơn sự ô nhiễm
môi trường .
+ Tạo cơ chế, chính sách đồng bộ trong giáo dục, hoạt động bảo vệ môi
trường bao gồm cả trong chương trình chính khoá lẫn các hoạt động ngoại khoá và
có sự đồng bộ cả ba môi trường giáo dục: Nhà trường, gia đình và xã hội.
6 -Đề xuất kiến nghị.
1/ Ở phòng giáo dục phải có một chuyên viên kiêm công tác GDMT để giúp cho
lãnh đạo phòng quản lý chỉ đạo và triễn khai cho các trường.
2/ Cần có sự kiểm tra chỉ đạo GDMT ở trường Tiểu học An Lương Đông và
xem đây là hoạt động giáo dục trong nhà trường.
3/ Hằng năm cần có hội nghị đánh giá và phương hướng công tác GDMT ở
trường Tiểu học An Lương Đông .
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 19 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
C- KẾT LUẬN :
Sau khi thực hiện các biện pháp quản lý, chỉ đạo nêu trên, qua khảo sát đề tài,
chúng tôi đã thu được một số kết quả ban đầu:
Cảnh quang sân trường hiện nay được sạch hơn, diện tích thảm cỏ được mở
rộng, nhiều cây xanh đã toả bóng mát, vươn lên cho nhịp sống mới.
Nhìn chung qua GDMT đã tác động lên ý thức xây dựng và BVMT của học
sinh, tạo nên một bước chuyển biến nhất định. Các em đã có hiểu biết về môi
trường, đất, nước, con người, xã hội, bản thân để có cơ sở lý giải cho việc GDMT.
Cùng với việc tích cực đổi mới nội dung và phương pháp dạy học, giáo viên đã
tích cực tìm ra những bước cải tiến mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong
nhà trường.Thực hiện tốt công tác quản lí giáo dục môi trường trong nhà trường sẽ
góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học
sinh. Tôi hy vọng rằng, cùng với việc thực hiện những đổi mới trong dạy học,
những bước cải tiến nhỏ trong công tác quản lí của mình sẽ góp phần làm cho chất
lượng giáo dục môi trường, giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung ngày một
nâng cao.
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 20 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
Mặc dù trong một thời gian ngắn vừa đi học, vừa công tác, vừa làm tiểu luận ,
bản thân tôi gặp rất nhiều khó khăn nhưng tôi đã cố gắng tìm tòi, nghiên cứu tài
liệu.Mặt khác, trong quá trình thực hiện đề tài còn có sự phối hợp của các tổ
chuyên môn, các thầy cô giáo của trường Chính trị Nguyễn Chí Thanh. Đặc biệt là
thầy giáo Thạc sĩ: Trần Trọng Hướng là người trực tiếp hướng dẫn viết tiểu luận,
cùng với sự giúp đỡ của các đồng chí, đồng nghiệp, các em học sinh của trường
Tiểu học An Lương Đông đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi hoàn thành tiểu luận này
Tóm lại:
Qua một số kết quả thu được, chúng tôi thấy các biện pháp có mối quan hệ hữu
cơ với nhau trong quá trình tổ chức thực hiện, có một số biện pháp tuy không phải
là mới, song nó điều có một ý nghĩa thực tiễn trong công tác GDMT cho giáo viên
và học sinh, nhằm nâng cao chất lượng xây dựng và BVMT. Với phạm vi thực hiện
còn hạn hẹp, tôi nghĩ rằng nội dung đề tài của tôi vẫn còn nhiều khiếm khuyết, rất
mong được đón nhận những ý kiến góp ý chân thành để đề tài được hoàn thiện hơn.
*- Hướng phát triển của đề tài:
Căn cứ vào kết quả thu được, tôi thấy việc nâng cao chất lượng GDMT của
trường Tiểu học An Lương Đông trong giai đoạn tiếp theo cần triển khai là:
1/ Tiếp tục nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, phụ
huynh học sinh về công tác GDMT.
2/ Chỉ đạo tăng cường khai thác các tài liệu có nội dung GDMT.
3/ Mở rộng nhiều hình thức ngoại khoá về nội dung GDMT.
4/ Có qui hoạch, kế hoạch xanh hoá nhà truờng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Giáo trình Trung cấp Chính trị
2- Chỉ thị số 02/2005/CT-BGD-ĐT ngày 31/1/2005 Bộ trưởng Bộ
Giáo dục & Đào tạo.
3- Luật bảo vệ môi trường 1993.
4- Giáo dục và bảo vệ môi trường trong nhà trường phổ thông. NXB
Giáo dục 1986.
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 21 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
5- Sách giáo khoa các môn học : Khoa học, Tự nhiên - Xã hội, Đạo
đức, Tiếng Việt khối tiểu học.
6- Báo cáo tình hình phát triển kinh tế của xã Lộc Điền năm 2010.
7- Báo cáo nhiệm vụ năm học của nhà trường năm 2010-2011.
8- Một số tài liệu khác .
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
Đề tài : Những khó khăn vướng mắc trong công tác nâng cao chất lượng
quản lý về nội dung giáo dục môi trường ở trường Tiểu học An Lương Đông.
Của học viên : Trần Hiền
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 22 -
Người thực hiện: Trần
Lớp Trung cấp Chính trị huyện Phú Lộc – Khóa III
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………
Huế, ngày
tháng
năm 2010
Giáo viên hướng dẫn
Ths: Trần Trọng Hướng
Tiểu luận khoa học.
Hiền
- 23 -
Người thực hiện: Trần
