tiết 76

Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
Tiết 76. Làm văn
tóm tắt văn bản thuyết minh
Ngày soạn: 3.03.08
Ngày giảng:
Lớp giảng: 10 B5
Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
Qua bài học, nhằm giúp HS:
1. Tóm tắt đợc một văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản về một sản vật, một
danh lam thắng cảnh, một hiện tợng văn học.
2. Thích thú đọc và viết văn thuyết minh trong nhà trờng cũng nh theo yêu cầu của
cuộc sống.
B. Phơng tiện thực hiện
- SGK, SGV
- Thiết kế bài giảng
- Để học tốt
C. Cách thức tiến hành
- Đọc hiểu
- Đàm thoại phát vấn
- Luyện tập
D. Tiến trình giờ giảng
1. ổn định
2. KTBC
GV:
Khi sử dụng tiếng Việt, ta cần chú ý tới những yêu cầu gì về mặt ngữ âm, chữ
viết, từ ngữ và về ngữ pháp?
HS:
- Về mặt ngữ âm và chữ viết: phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt; viết
đúng theo các quy tắc hiện hành về chính tả và chữ viết nói chung.
- Về mặt từ ngữ: phải dùng đúgn với hình thức và cấu tạo, với ý nghĩa, với đặc

điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.
- Về mặt ngữ pháp: cấu tạo câu theo đúng quy tắc ngữ pháp của tiếng Việt; diễn
đạt đúng các quan hệ ý nghĩa và sử dụng dấu câu thích hợp; câu trong đoạn và câu trong
văn bản liên kết chặt chẽ tạo nên một văn bản mạch lạc, thống nhất.
3. GTBM
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thầy và Trò Yêu cầu cần đạt
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản
1
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
GV yêu cầu HS đọc mục I trong SGK, cho
biết mục đích và yêu cầu của việc tóm tắt
văn bản thuyết minh?
HS trả lời GV ghi bảng
GV thuyết trình bằng ngữ liệu cụ thể
GV: yêu cầu HS đọc văn bản -> trả lời các
câu hỏi SGK
HS trả lời GV chốt lại
GV: yêu cầu HS viết (khoảng 5 phút) -> lấy
kết quả
GV đa ra bản tóm tắt để HS tham khảo:
Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che
để ở hoặc sử dụng vào một số mục đích
khác. Toàn bộ nhà sàn đợc cấu tạo bằng
tre, giang, nứa gỗ; gồm nhiều cột chống,
thuyết minh
1. Mục đích
- Nhằm hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ
bản của bài văn
- Giới thiệu với ngời khác về đối tợng

thuyết minh hoặc về văn bản đó.
2. yêu cầu
- Cần ngắn gọn, rành mạch
- Sát với nội dung của văn bản gốc
II. Cách tóm tắt một văn bản thuyết
minh
1. Tóm tắt văn bản thuyết minh
a. Đối tợng thuyết minh: nhà sàn, một kiểu
công trình kiến trúc dùng để ở của ngời dân
miền núi
- Đại ý: giới thiệu về nguồn gốc, kiến trúc
và giá trị sử dụng của nhà sàn
b. Bố cục của văn bản: gồm 3 phần
- Mở bài: từ đầu......văn hoá cộng đồng -
định nghĩa và nêu mục đích sử dụng của
nhà sàn
- Thân bài: tiếp theo....nhà sàn - thuyết
minh về nguồn gốc, cấu tạo và công dụng
cua rnhà sàn
- Kết bài: còn lại - khẳng định giá trị thẩm
mĩ của nhà sàn.
c. Viết tóm tắt văn bản nhà sàn
2
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
mặt sàn gầm sàn các khoang nhà để ở hoặc
rửa ráy. Hai đầu nhà có 2 cầu thang. Nhà
sàn xuất hiện từ thời đá mới, tồn tại phổ
biến ở miền núi Việt Nam và Đông Nam á.
Nhà sàn có nhiều tiện ích: vừa phù hợp với
nơi c trú miền núi, đầm lầy, vừ tận dụng

nguyên liệu tại chỗ, giữ đợc về sinh và bảo
đảm an toàn cho ngời ở. Nhà sàn ở 1 số
vùng miền núi nớc ta đạt tới trình độ kĩ
thuật và thẩm mĩ cao, đã và đang hấp dẫn
khách du lịch.
GV: cách tóm tắt văn bản thuyết minh?
HS trả lời Gv ghi bảng
GV yêu cầu HS lên bảng làm và sau đó
chữa
GV nêu ra những chi tiết cần phải có trong
bản tóm tắt văn bản này
GV: lập bảng so sánh việc tóm tắt văn bản
tự sự với văn bản thuyết minh? (yêu cầu HS
chỉ ra sự giống nhau và khác nhau)
2. Cách tóm tắt
- Bớc 1: xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt
của văn bản thuyết minh
- Bớc 2: đọc kĩ văn bản gốc để nắm đợc
định nghĩa, số liệu, t liệu nhận định, đánh
giá về đối tợng thuyết minh.
- Bớc 3: viết bản tóm tắt bằng lời văn của
mình
- Bớc 4: kiểm tra, sữa chữa văn bản tóm tắt.
III. Luyện tập
1. Bài tập 1 (trang 71)
a. Đối tợng thuyếtminh của văn bản:
- Tiểu sử và sự nghiệp nhà thơ Ba sô
- Đặc điểm của thể thơ Hai c
b. Bố cục của văn bản
- Phần 1: từ đầu......M. Siki - tiểu sử và tác

phẩm của Ba sô
- Phần 2: phần còn lại - đặc điểm nội dung
và nghệ thuật của thơ Hai c.
c. Viết đoạn văn tóm tắt
2. Bài tập bổ sung
TT VB tự sự TTVB T. minh
3
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
Giống: đều là rút gọn văn bản
- Mục địch: hiểu
tác phẩm
nhận thức đối tợng
- Cách thức: dựa
vào sự việc chính
và nhân vật chính
Dựa vào định
nghĩa, dữ liệu,
thông số, nhận định
- Quy trình: 4 bớc
có nội dung cụ thể
4 bớc với nội dung
cụ thể
5. Củng cố và dặn dò
Hồi trống cổ thành
4