bài giảng ngữ văn lớp 7 tiết 44 các yếu tố tự sự, miêu tả

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho mạch cảm xúc
nảy sinh, người viết cần làm gì?
1. Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho mạch cảm xúc nảy
sinh, người viết hồi tưởng kỉ niệm quá khứ, suy nghĩ về hiện tại,mơ
2. Yêu cầu của một bài văn biểu cảm đối với người viết phải như thế
ước tới tương lai, tưởng tượng những tình huống gợi cảm, hoặc vừa
nào?
quan sát vừa suy ngẫm, vừa thể hiện cảm xúc.
2. Yêu cầu của một bài văn biểu cảm đối với người viết phải chân
thật và sự việc nêu ra phải có trong kinh nghiệm. Được như thế bài
văn mới làm cho người đọc tin và đồng cảm.


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

1. Bài tập 1


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG
VĂN BIỂU CẢM

Đoạn 1

1.Hãy chỉ ra các
yếu tố tự sự và
Tháng tám, thu cao, gió thét già, miêu tả trong bài
Tự
sự

“Bài ca nhà tranh
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
bị gió thu phá” và
Tranh bay sang sông rãi khắp bờ, nêu ý nghĩa của
Miêu tả:
chúng
đối tròvới
có vai
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mái thấp quay lộn vào nương sa.

tạo bối
bài thơ.

cảnh chung


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM

Đoạn 2

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy, lòng ấm ức!
Tự sự kết
Hợp với
Biểu cảm

-Uất ức vì già yếu


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM

Đoạn 3
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu

1.Hãy chỉ ra các yếu
tố tự sự và miêu tả
trong bài “Bài ca nhà
tranh bịTự
gió thu
phá”
sự,
và nêu ý nghĩa của
tả3
chúngmiêu
đối với đoạn
của bài thơ.

Dày hạt mưa,mưa mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ ghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?

Biểu cảm:

Cam phận


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM

Đoạn 4

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ đều hân hoan,

Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được
Quay về chống gậy lòng ấm ức
Thuần tuý biểu cảm:
Tình cảm cao thượng,
vị tha vươn lên sáng ngời


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

1. Bài tập 1:
Đoạn 1:Tự sự (2 câu đầu) miêu tả (3
câu sau): Bối cảnh chung
Đoạn 2:Tự sự + biểu: Uất ức vì già yếu

Đoạn 3:Tự sự, miêu tả (câu 11 câu
16) và biểu cảm (Câu 17câu 18): Đau
xót nhục nhằn.
Đoạn 4:Biểu cảm trực tiếp: tình cảm cao
thượng, vị tha


Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám
vào đất để khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan
bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một
miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bàn chân
chân móc trắng, bong da từng bãi, lại có nốt lấm tấm . Đêm nào bố
cũng ngâm nước nóng hoà muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốt
mộc. Khi ngủ bố rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân. Rượu
tê thấp không tài nào xo bóp khỏi.
Bố đi chân đất. Bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không
hiểu. Con chỉ thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống
bùn để câu quăng. bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây. Khi
bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Cái thúng câu bao l ần chà
đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẫn mòn, cái cần câu bóng
đầu tay cầm … con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy
tra tông đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.
Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn bàn chân ấy: đôi bàn
chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.
(Duy Khán, tuổi thơ im lặng)


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM

I. Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm

Bài tập1.
Bài tập 2.

BT2:

a)Nếu
Miêu
tả:
bố,
kểtố
- a)
không
cóchân
yếu yếu
tố tự
Hãy
chỉ bàn
ra
các

chuyện:
ngâm
chân
nước
muối:
tả
vàtả
sự

sự
trong
sựmiêu
và bố
miêu
thì
yếu
tố
đoạn
văncóbố
bản
biểu
bộc thơ
lộ
Cảm
xúccảm
thương
.thể“Tuổi
im hay
lặng”
của
nhà văn
được
không?
Duy Khán?
b) Nếu không có yếu tố miêu tả,
tự sự thì yếu tố biểu cảm không
bộc lộ được.

TIẾT 44 – YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
I.Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm
b) Đoạn văn miêu tả, tự
Bài tập 1.
-Miêu
sự trong
tả và niềm
tự sự hồi
chỉ tưởng.
nhằm
Bài tập 2.
b)Tự
sự
và
miêu
tả
góp
khêu
Hãygợi
cho
cảm
biết
xúc
tình
chứcảm
không
đã
a)

phần
khêu
gợisựcảm
xúc,
nhằm
chi phối
mục tự
đích
kể
và chuyện,
miêugửi
tả
gắm
cảm
xúc.
miêu
nhưtả
thế
sự nào?
việc. Không có hai
yếu tố này, yếu tố biểu cảm
không thể hiện được.


TIẾT 44 – CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG
VĂN BIỂU CẢM
I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

II. LUYỆN TẬP :
Bài tập 1:

Bài
tập
1:2:kể lại nội dung bài
Bài
tập
bài ca nhà tranh bị gió thu phá
- Tự
: Chuyện
đổivăn
tóc xuôi
rối lấy
của
Đỗ sự
Phủ
bằng bài
kẹo
mầm
ngày trước.
biểu
cảm
.
- Miêu tả: Cảnh chải tóc…
- Biểu cảm: Lòng nhớ thương
mẹ khôn xiết.


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI VÀ SOẠN BÀI Ở NHÀ
1.Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập 2 còn lại.
2.Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn biểu cảm về tác

phẩm văn học.
3. Chuẩn bị bài:
- Đọc trước ở nhà bài văn “Cảm nghĩ về một bài
ca dao” và trả lời câu hỏi:
* Cho biết Bài văn viết về bài ca dao nào? Hãy
đọc liền mạch bài ca dao đó.