SKKN : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra, đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.

SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.

A.MỞ ĐẦU
I.Lý do chọn đề tài.
Báo cáo của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá X tại đại hội Đảng
lần XI đã khẳng định rằng chúng ta cần phải "Đổi mới căn bản, toàn diện nền
giáo dục theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá; đổi mới chương
trình, nội dung, phương pháp dạy và học; đổi mới cơ chế quản lý giáo dục,
phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đào tạo….” điều đó
khẳng định việc đổi mới giáo dục là nhiệm vụ vừa cấp thiết vừa lâu dài đối
với đất nước ta nói chung, ngành GD – ĐT nói riêng. Để đổi mới giáo dục,
đổi mới PPDH thì việc đổi mới kiểm tra – đánh giá (KT- ĐG) là một yêu cầu
cần thiết, quan trọng và đó cũng là nhiệm vụ của mỗi giáo viên. Đánh giá
được tầm quan trọng của việc đổi mới KT - ĐG của các cấp học nói chung,
của cấp THPT nói riêng bộ GD và ĐT đã tổ chức nhiều hội thảo, chuyên đề
về đổi mới kiểm tra, đánh giá đồng thời đã phát hành nhiều tài liệu, các công
văn hướng dẫn thực hiện. Là một giáo viên trẻ, với trách nhiệm và tâm huyết
của mình tôi đã sớm ý thức được ý nghĩa của việc đổi mới phương pháp dạy
học cùng với việc tiếp thu các kiến thức từ các chuyên đề do sở GD và ĐT
Thanh Hóa tổ chức, nghiên cứu các tài liệu liên quan để áp dụng vào thực tiễn
dạy học, đó chính là lí do thứ nhất để tôi chọn đề tài nghiên cứu này.
Qua kinh nghiệm dạy học tôi nhận thấy rằng việc kiểm tra, đánh giá học
sinh còn nhiều bất cập như: Ở một số lớp, một số bộ môn việc kiểm tra ở lớp
chưa thực sự nghiêm túc tình trạng học sinh không tự giác, thiếu trung thực
khi làm bài kiểm tra vẫn diễn ra. Việc biên soạn đề kiểm tra chưa được đầu tư
thỏa đáng và có chiều sâu ở một số giáo viên…Những bất cập này sẽ ảnh
hưởng rất lớn đến kết quả đánh giá năng lực học tập của học sinh. Đánh giá
thiếu khách quan, không chính xác năng lực học tập của học sinh sẽ ảnh
hưởng nghiêm trọng đến hành vi, thái độ học tập của học sinh, ảnh hưởng đến
niềm tin của học sinh trong học tập và quan trọng hơn ảnh hưởng đến việc

hình thành nhân cách, con người học sinh. Ý thức được tầm quan trọng, ý
nghĩa của việc kiểm tra để đánh giá đúng năng lực học sinh là động lực để tôi
thực hiện nhiệm vụ giáo dục của mình và đó cũng chính là lí do thứ hai tôi
chọn đề tài nghiên cứu: “Một số hình thức đổi mới kiểm tra, đánh giá để nâng
cao kết quả dạy học môn Toán THPT” .
Kiểm tra như thế nào? Đánh giá ra sao? Để có được kết quả đúng, để có
tạo được niềm tin và động lực học tập cho học sinh là hai câu hỏi thường trực
mà tôi luôn tìm cách trả lời từ khi bắt đầu dạy học môn Toán THPT. Đối với
môn Toán là môn học chính, quan trọng có ảnh hưởng đến nhiều môn học
khác, ảnh hưởng đến việc hình thành hành vi, thái độ và tính cách của người
học, hơn nữa môn Toán là một trong các môn chính trong các kỳ thi TN, thi
tuyển vào các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp nên có
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
nhiều ảnh hưởng đến việc lập nghiệp và định hướng tương lai của học sinh.
Chính vì vậy việc tìm ra hình thức kiểm tra đánh giá sao cho phù hợp với đối
tượng học sinh là việc làm rất quan trọng với giáo viên. Từ kinh nghiệm của
bản thân tôi trong quá trình dạy học môn Toán THPT đến kết quả đã và chưa
đạt được chính là động lực và cũng là lí do thứ ba để tôi chọn đề tài nghiên
cứu này.

II.Mục đích nghiên cứu:
Thông qua quá trình dạy học để tìm ra phương pháp phù hợp trong kiểm
tra đánh giá học sinh từ đó nâng cao kết quả dạy và học môn Toán THPT.

III.Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh THPT ( cụ thể đối tượng học sinh lớp 11A5, 11A6, 12 C6
trường THPT Hà Tông Huân – Yên Định)

IV.Giới hạn của đề tài:
Đề tài tập chung vào các phương pháp, biện pháp cụ thể về đổi mới kiểm
tra đánh giá áp dụng trong dạy học môn Toán THPT nói riêng, trong dạy học
nói chung.

V.Nhiệm vụ của đề tài:
Đề tài sẽ trả lời cho các câu hỏi khoa học:
1.
Hình thức đổi mới KT ĐG nào phù hợp trong dạy học nói chung,
dạy học môn Toán THPT nói riêng?
2.
Kiểm tra như thế nào giúp giáo viên đánh giá đúng năng lực học
môn Toán của học sinh?
3.
Kết quả thực nghiệm của đề tài như thế nào?

VI.Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của đề tài, trong quá trình nghiên
cứu người viết đã sử dụng, kết hợp nhiều phương pháp đó là:
+Nghiên cứu các loại tài liệu sư phạm, tâm lí có liên quan đến đề tài.
+Phương pháp quan sát (công việc dạy và học của giáo viên và HS).
+Phương pháp điều tra (nghiên cứu chương trình, đối tượng học sinh,…).

+ Phương pháp phân tích.
+Phương pháp đàm thoại phỏng vấn (lấy ý kiến của giáo viên và HS
thông qua trao đổi trực tiếp).
+Phương pháp thực nghiệm ( thống kê có đánh giá kết quả theo từng đối
tượng, từng thời điểm…. )

VII.Thời gian nghiên cứu:
Năm học 2009- 2010; 2010 – 2011.

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.

B. NỘI DUNG
I: Cơ sở lí luận:
1.Cơ sở tâm lí học:
Theo các nhà tâm lí học: “Con người chỉ bắt đầu tư duy tích cực khi nảy
sinh nhu cầu tư duy và đứng trước một khó khăn cần phải khắc phục” Vì vậy
GV cần phải để học sinh ý thức được nhiệm vụ và trực tiếp thực hiện nhiệm
vụ của mình, qua việc kiểm tra học sinh giáo viên sẽ tổng hợp kết quả để đánh
giá học sinh, phân loại khả năng học tập của học sinh từ đó tiếp tục tìm ra
những biện pháp phù hợp giáo dục học sinh.

Đặc điểm tâm lý của học sinh lứa tuổi THPT đó là ý thích muốn chứng tỏ
mình trước bạn bè, thầy cô và người khác, muốn khám phá, tìm tòi những cái
mới, muốn thể hiện khả năng chinh phục những khó khăn. Tuy nhiên học sinh
lứa tuổi này cũng rất dễ thiếu kiên nhẫn, bi quan sau những thất bại. Vì lẽ đó
trong việc kiểm tra học sinh giáo viên cần đưa ra những yêu cầu, thử thách để
học sinh tìm hiểu, khám phá. Tuy nhiên nếu yêu cầu đưa ra quá cao mà năng
lực của học sinh không đáp ứng để giải quyết được yêu cầu hoặc việc đánh
giá của giáo viên thiếu chính xác, thiếu khách quan sẽ rất dễ làm cho học sinh
chán nản, thiếu tự tin từ đó giảm sút niềm tin trong học tập, trong cuộc sống…
Những nhận định trên chứng tỏ rằng để đổi mới PPDH, đổi mới KT– ĐG
không thể không tìm hiểu, nắm bắt tâm lý lứa tuổi của học sinh.

2.Cơ sở giáo dục học:
Trong từ điển Tiếng Việt, Nguyễn Như Ý định nghĩa kiểm tra là xem
xét thực chất, thực tế. Theo Bửu Kế, kiểm tra là tra xét, xem xét, kiểm tra là
soát xét lại công việc, kiểm tra là xem xét tình hình thực tế để đánh giá, nhận
xét. Còn theo Trần Bá Hoành, kiểm tra là cung cấp những dữ kiện, những
thông tin làm cơ sở cho việc đánh giá.
Như vậy, các nhà khoa học và các nhà giáo dục đều cho rằng kiểm tra
với nghĩa là nhằm thu thập số liệu, chứng cứ, xem xét, soát xét lại công việc
thực tế để đánh giá và nhận xét.
Đánh giá trong giáo dục, theo Dương Thiệu Tống là quá trình thu thập và
xử lý kịp thời, có hệ thống thông tin về hiện trạng và hiệu quả giáo dục. Căn
cứ vào mục tiêu dạy học, làm cơ sở cho những chủ trương, biện pháp và hành
động trong giáo dục tiếp theo. Cũng có thể nói rằng đánh giá là quá trình thu
thập phân tích và giải thích thông tin một cách hệ thống nhằm xác định mức
độ đạt đến của các mục tiêu giáo dục về phía học sinh. Đánh giá có thể thực
hiện bằng phương pháp định lượng hay định tính.
Do vậy kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh có thể xem là
hai mặt của một vấn đề có quan hệ mật thiết với nhau. Kiểm tra nhằm cung

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
cấp thông tin để đánh giá và đánh giá thông qua kết quả của kiểm tra. Hai
khâu đó hợp thành một quá trình thống nhất là kiểm tra- đánh giá.

3. Cơ sở thực tiễn:
Đánh giá chất lượng học tập các môn học của học sinh thực chất là xem
xét mức độ hoàn thành mục tiêu giáo dục của môn học đó. Bao gồm:Kiến
thức, kỹ năng, thái độ.
Kiểm tra là công cụ, phương tiện, là hình thức chủ yếu quan trọng của
đánh giá.Đổi mới kiểm tra đánh giá giúp cho người dạy đánh giá chính xác
kết quả giáo dục một cách toàn diện từ đó điều chỉnh phương pháp dạy học để
không ngừng nâng cao chất lượng dạy học. Đổi mới kiểm tra đánh giá giúp
cho người học đánh giá chính xác thực lực của bản thân đối với từng môn,
từng bài, từ đó giúp cho người học phấn đấu vươn lên trong học tập đồng thời
nó còn là động lực để thúc đẩy phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”. Đổi mới
kiểm tra đánh giá giúp cho công tác quản lý đánh giá đúng phong trào thi đua
dạy và học của nhà trường.
Đổi mới kiểm tra đánh giá giúp cho các nhà nghiên cứu giáo dục điều
chỉnh hợp lý nội dung phương pháp dạy học để đạt tới mục tiêu. Đổi mới
kiểm tra đánh giá là giải pháp thiết thực trong việc quán triệt cuộc vận động

“Hai không”.

II: Thực trạng của đề tài:
Qua quá trình nghiên cứu để thực hiện đề tài, cùng với thực tiễn quá
trình dạy học của bản thân. Tôi nhận thấy rằng việc đổi mới KT – ĐG trong
dạy học môn Toán THPT gặp những thuận lợi và khó khăn sau:

1. Thuận lợi:
Được trang bị các trang thiết bị dạy học mới thuận lợi cho đổi mới PPDH
nói chung, đổi mới KT – ĐG nói riêng như: Máy chiếu, máy tính có nối
mạng….
Được cung cấp các tài liệu liên quan, được tiếp thu các chuyên đề về đổi
mới KT-ĐG do các nhà giáo dục, các nhà giáo có kinh nghiệm, chuyên môn
cao và tâm huyết hướng dẫn.
Được sự ủng hộ, tạo điều kiện của Ban giám hiệu, của tổ chuyên môn,
đồng nghiệp, học sinh và phụ huynh.
Dễ dàng tiếp cận phương pháp dạy học mới, tài liệu, thông tin, số liệu
hữu ích trong dạy học thông qua kho tài nguyên trên mạng Internet

2. Khó khăn:
Việc thực hiện đối mới KT – ĐG ở các trường nói chung, các bộ môn
trong trường nói riêng chưa đồng bộ, quyết liệt dẫn đến khó khăn cho giáo
viên khi thay đổi hình thức, phương pháp KT – ĐG.
Thói quen đối phó, không tự giác trong các giờ kiểm tra của nhiều học
sinh được hình thành từ trước nên khó thay đổi trong một thời gian ngắn.
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
Đối với môn Toán THPT hàm lượng kiến thức rộng, có liên quan nhiều
đến kiến thức đã học ở các cấp học, lớp học trước nên thời gian dành cho
kiểm tra trong PPCT chưa đáp ứng được yêu cầu kiểm tra.
Việc nắm bắt kết quả tự KT – ĐG của học sinh khó bởi giáo viên không
dễ có được số liệu thật sự chính xác từ học sinh do tâm lý đối phó, thiếu tự
giác vẫn tồn tại và không dễ thay đổi ở nhiều học sinh.

III: Các giải pháp giải quyết vấn đề:
Từ việc tìm hiểu, nghiên cứu các giải pháp cụ thể để thực hiện đề tài.
Thông qua quá trình thực tiễn dạy học môn Toán THPT tôi đã đúc rút và thực
hiện có hiệu quả cá nhóm giải pháp sau:

1.Giải pháp 1: Kiểm tra ban đầu để đánh giá, phân loại học
sinh.
Kiểm tra ban đầu (ngay từ những buổi học đầu tiên của năm học) không
nằm trong PPCC nên không bắt buộc và cũng không dễ để thực hiện. Bản
thân tôi nghĩ rằng việc kiểm tra ban đầu để đánh giá phân loại học sinh là việc
làm cần thiết. Bởi hoạt động này sẽ giúp giáo viên bước đầu đánh giá khái
quát năng lực học bộ môn của học sinh. Việc đánh giá ban đầu và so sánh với
kết quả của năm học trước giáo viên sẽ đánh giá khái quát được việc ôn tập,
củng cố kiến thức trọng tâm của học sinh sau khoảng thời gian nghỉ chuyển
giao năm học (nghỉ hè), đồng thời giáo viên bước đầu sẽ phân loại được năng
lực học tập bộ môn của học sinh từ đó lên kế hoạch giảng dạy phù hợp với đối
tượng học sinh. Từ nhận định và suy nghỉ đó tôi đã thực hiện việc KT – ĐG

này như sau:
* Các bước tiến hành kiểm tra:
Bước 1: Lên kế hoạch về nội dung kiểm tra, hình thức kiểm tra và
báo cáo chuyên môn nhà trường xin sắp xếp thời gian kiểm tra.
+ Nội dung kiểm tra: Kiểm tra kiến thức trọng tâm môn toán đã học ở
năm học trước của học sinh các lớp 11 A5, 11 A6 và 12 C6.
+ Hình thức kiểm tra: Kết hợp câu hỏi TNKQ và tự luận (4 điểm TNKQ,
6 điểm tự luận).
+ Thời gian: 2 tiết (không thuộc phân phối chương trình)
+ Yêu cầu về kiến thức, kĩ năng: nhận biết (30 %), thông hiểu (40 %),
vận dụng (30%).
Bước 2: Soạn đề kiểm tra theo yêu cầu về kiến thức, kỹ năng dự tính
kiểm tra.
Bước 3: Thông báo cho học sinh chuẩn bị.
Ở bước này tôi tôi nêu rõ hình thức, nội dung và ý nghĩa của việc kiểm
tra để học sinh hiểu được tác dụng của việc kiểm tra ban đầu đối với việc học
của mình trong năm học. Từ đó học sinh chuẩn bị và có tâm lý tự tin và sẵn
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
sàng cho việc kiểm tra (kể cả với học sinh có năng lực học tập trung bình và
yếu).

Bước 4: Kiểm tra, chấm, trả bài.
Trong kiểm tra tôi quán triệt học sinh thực hiện nghiêm túc, tự giác theo
đúng quy chế thi. Việc chấm bài, nhận xét bài làm, trả bài và thu thập số liệu
được thực hiện cẩn thận, khách quan ngay sau khi kiểm tra.
* Các bước tiến hành đánh giá:
Bước 1: Thu thập số liệu, tổng hợp số liệu ( đo lường).
Ở bước này tôi tổng hợp kết quả kiểm tra và lập bảng so sánh với kết quả
năm học trước, từ đó bước đầu đánh giá, phân loại học sinh.
Minh chứng 1: Bảng số liệu tổng hợp kết quả kiểm tra đầu năm.
Lớp

Sĩ Kết quả học tập môn Toán năm

Kết quả kiểm tra môn Toán

số học 2009 - 2010
Giỏi
Khá
TB

đầu năm học 2010 - 2011
Giỏi Khá TB
Yếu,

Yếu,
Kém

SL %

11A5 52 2

11A6 50 3
12C6 46 4

3.8
6
8.7

SL %

6 11.6
8 16
8 17.4

SL

%

SL %

32 61.5 12 23.1
25 50 14 28
24 52.1 10 21.8

Kém
SL

% SL %

0 0
0 0

2 4.3

SL

%

SL

23

44.2

16

32

6 13.1 18

39.1

25 48.1
30 60
20 43.5

4 7.7
4 8

%

Bước 2: Sử lí số liệu ban đầu (Lượng giá kết quả kiểm tra).

+Các lớp đều có tỉ lệ học sinh đạt điểm Yếu, Kém tăng hơn so với điểm
TB môn cả năm, ngược lại tỉ lệ học sinh đạt điểm Khá, Giỏi giảm.
Bước 3: Đánh giá sau khi kiểm tra, thống kê và sử lí số liệu.
+ Việc thực hiện kiểm tra được tổ chức nghiêm túc ở cả ba lớp. Tuy
học sinh tự giác làm bài xong nhiều em vẫn có thái độ xem nhẹ, thậm chí coi
thường ý nghĩa của việc kiểm tra đầu năm.
+ Các lớp 11 (11 A5, 11 A6) nhiều học sinh ít ôn tập, củng cố kiến
thức trong hè. Một số học sinh đạt kết quả kém, không nắm được các kiến
thức cơ bản, trọng tâm trong chương trình toán lớp 10.
+ Lớp 12 C6 số em học sinh đạt kết quả học tập Khá, Giỏi ở năm học
2009 – 2010 tích cực ôn tập, củng cố và mở rộng kiến thức, một số em học
sinh có kết quả TB không hoặc ít đầu tư thời gian ôn tập. Số lượng học sinh
có kết quả Yếu, Kém so với điểm TB môn tăng hơn. Tuy nhiên học sinh lớp
12 C6 vẫn có nhiều cố gắng hơn trong việc ôn tập, củng cố kiến thức so với
học sinh hai lớp 11 A5, 11 A6
Bước 4: Quyết định.
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
Sau khi kiểm tra, tổng hợp và đánh giá kết quả tôi bước đầu đã tìm hiểu
được việc tự học, tự ôn tập của học sinh trong khoảng thời gian nghỉ hè. Từ
đó tôi đã xây dựng kế hoạch dạy học cho phù hợp với đối tượng học sinh các

lớp. Cụ thể một số biện pháp thực hiện như sau:
+ Tăng cường kiểm tra, đánh giá kịp thời các kiến thức cơ bản với các đối
tượng học sinh có kết quả TB, Yếu, Kém.
+ Đưa thêm những bài tập, tài liệu tham khảo nâng cao với đối tượng học
sinh Khá, Giỏi.
+ Lên kế hoạch phụ đạo kiến thức cho đối tượng học sinh Yếu, Kém. Bồi
dưỡng đối tượng học sinh Khá, Giỏi….
Mặc dù kết quả kiểm tra chỉ mang tính tương đối, tuy nhiên nếu thực hiện
nghiêm túc và theo đúng các bước tôi nghĩ rằng ít nhất giáo viên cũng nắm
bắt được thái độ tự ôn tập, tự học kiến thức bộ môn của học sinh nói riêng, tập
thể học sinh nói chung. Đây chính là một kênh khá quan trọng giúp ích cho
giáo viên trong quá trình dạy học năm học mới.

2. Biện pháp 2: Đổi mới các hình thức kiểm tra, đánh giá.
Kết quả việc KT – ĐG học sinh thường được thể hiện quả điểm số.
Điểm số là số liệu không thể thiếu để đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Các môn học nói chung, môn toán nói riêng đều có các điểm kiểm tra miệng,
kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm tra học kỳ…. Hệ số của mỗi
con điểm đều được quy định rất khoa học và chặt chẽ. Chính vì thế nếu điểm
số của học sinh không phản ánh thực chất năng lực của học sinh đó sẽ dẫn đến
việc đánh giá học sinh không đúng. Kinh nghiệm qua một số năm trực tiếp
giảng dạy và qua quan sát, điều tra thực trạng giáo dục tôi nhận thấy một số
khuyết điểm dẫn đến việc cho điểm học sinh không phản ánh đúng năng lực
của học sinh như sau:
+ Điểm kiểm tra miệng: Giáo viên thường gọi học sinh lên bảng kiểm tra
bài cũ. Do yêu cầu về thời lượng tiết học nên số học sinh được kiểm tra bài cũ
không nhiều. Kết quả kiểm tra bài cũ được tính một điểm kiểm tra miệng,
môn Toán thường được lấy 1 điểm KT miệng/ HS/ Học kỳ. Vì thế có nhiều
học sinh khi được KT miệng và đạt điểm số cao hoặc vài điểm kém thường ít
được kiểm tra trong các lần khác điều này dẫn đến tình trạng học sinh đối phó

với việc kiểm tra miệng của giáo viên, nếu đã được tính điểm sẽ có tâm lý chủ
quan hoặc bi quan dẫn đến thiếu động lực trong việc học bài cũ. Nếu vẫn tiếp
tục theo hình thức trên theo tôi sẽ dẫn đến tình trạng điểm KT miệng chỉ phản
ánh kết quả nhất thời của học sinh đồng thời sẽ làm học sinh nảy sinh tâm lý
đối phó và thiếu tự giác học bài cũ.
+ Điểm kiểm tra thường xuyên (KTTX), kiểm tra định kỳ (KTĐK):
Thường chỉ được tính điểm thông qua các bài kiểm tra. Như vậy nếu một học
sinh rất tích cực xây dựng bài, tích cực học và làm bài tập xong nếu kết quả
bài kiểm tra viết không tốt sẽ ảnh hưởng đến điểm TB môn của học sinh còn
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
việc tích cực học tập, xây dựng bài trong cả một thời gian sẽ không được tính
theo điểm.
+ Việc thực hiện nghiêm túc quy chế thi trong các giờ thi, kỳ thi ở nhiều
giáo viên vẫn chưa tốt. Tình trạng học sinh sử dụng tài liệu, trao đổi bài vẫn
diễn ra ở một số lớp, một số bộ môn. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến
kết quả kiểm tra, kết quả thi của học sinh.
Từ việc đánh giá một số hạn chế, nhược điểm tồn tại ở một số đồng
nghiệp và cả bản thân tôi ở những năm học trước tôi nhận thấy cần thiết phải
đổi mới hình thức kiểm tra để đánh giá kết quả học tập của học sinh thực sự
khách quan, chính xác. Cụ thể tôi đã thực hiện khi dạy học các lớp 11 A5, 11

A6 và 12 C6 như sau:
2.1. Biện pháp đổi mới kiểm tra miệng:
Trong học kỳ 2 năm học 2010 – 2011 tôi đã thực hiện đổi mới hình thức
kiểm tra miệng như sau:
Đối với mỗi lớp ngoài sổ ghi điểm cá nhân tôi lập một sổ riêng để tổng
hợp kết quả sau các lần kiểm tra kiến thức đã học của học sinh. Trong một
học kỳ mỗi học sinh ít nhất được kiểm tra 5 lần. Việc kiểm tra bài cũ không
cứng nhắc thực hiện kiểm tra chỉ ở những bài, tiết vừa học mà rộng hơn ở
những bài cũ đã học trong chương, những kiến thức cơ bản đã học có áp dụng
trực tiếp vào bài học mới. Số điểm bình quân sau các lần kiểm tra sẽ được
tính một điểm kiểm tra miệng. Ngoài ra mỗi học sinh còn có một điểm kiểm
tra miệng vào đầu các tiết học. Việc làm này sẽ hạn chế tình trạng học sinh
sau khi được kiểm tra miệng thường ít học bài cũ vì hoặc là tự mãn với kết
quả cao, hoặc là bi quan với kết quả thấp.
Minh chứng 2:
Bảng số liệu thống kê kết quả kiểm tra điểm miệng lớp 11 A5, 11 A6
năm học 2010 – 2011.
Lớp
Học kỳ 1
Học kỳ 2
(SS) *
Giỏi
Khá
TB
Yếu, * Giỏi
Khá
TB
Yếu,
Kém

Kém

SL % SL % SL % SL
SL % SL % SL % SL %
11A5 1 12 23.1 16 30.8 12 23.1 12 23.1 2 18 17.3 25 24.1 35 33.7 26

%
25

(52)
11A6

1 13

9

18

2 20 20 26 26 32

32

(50)
12C6

1 15 32.6 16 34.8 8 17.4 6

13

2 26 28.2 28 30.4 24 26.1 14

26

18

36

9

18

32

22

15.2

(46)

Ghi chú: cột (*) = Số điểm kiểm tra miệng/ HS/ HK
Qua bảng số liệu tổng hợp được tôi nhận xét, đánh giá như sau:
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-

SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
+ Phần trăm điểm KT miệng Khá, Giỏi ở học kỳ 2 thấp hơn ngược lại %
điểm TB, Yếu – Kém cao hơn học kỳ 1. Tuy nhiên điểm số học kỳ 2 phản ánh
trung thực và toàn diện hơn bởi học sinh quan tâm nhiều hơn đến việc học bài
cũ, đến việc ôn tập kiến thức trọng tâm đã được học trong cả học kỳ.
+ Những học sinh đạt được 1 điểm KT miệng cao vẫn tích cực học bài
cũ, ít tâm lý chủ quan. Học sinh đạt 1 điểm KT miệng thấp tích cực hơn trong
việc học bài cũ.
+ Hình thức kiểm tra này giúp đánh giá việc học bài cũ của học sinh
được thực hiện trong suốt học kỳ, việc đánh giá kết quả khách quan và chính
xác hơn.
2.2. Biện pháp đổi mới kiểm tra thường xuyên.
Trong tập thể học sinh thường có sự phân hóa, có nhiều em kiến thức,
năng lực tiếp thu tốt ngược lại có nhiều em còn kém. Những học sinh có năng
lực khá, giỏi thường xung phong chữa các bài tập, tích cực xây dựng bài
ngược lại học sinh có năng lực trung bình, yếu, kém thường tự ti, rụt rè ngại
phát biểu xây dựng bài trước tập thể. Chính vì thế để tạo thêm động lực,
khuyến khích học sinh chủ động, tích cực học tập tôi tăng cường việc kiểm tra
thường xuyên khi gọi ngẫu nhiên các em lên bảng chữa bài tập. Kết quả của
quá trình thực hiện này sẽ được tổng hợp và quy điểm ( tính bình quân số
điểm các lần kiểm tra) để tính vào điểm kiểm tra thường xuyên.
Sau khi thực hiện hình thức đổi mới này tôi đã tổng hợp số liệu và đánh
giá tính hiệu quả như sau:
+ Học sinh có động lực, tích cực hơn trong việc làm bài tập ở nhà.
+ Đối với học sinh có lực học trung bình ít biểu hiện tâm lý thụ động, tự
ti khi được gọi lên bảng chữa bài tập.
+ Điểm kiểm tra thường xuyên phản ánh trung thực hơn kết quả học tập
của học sinh trong cả học kỳ.
Giải pháp này theo tôi nếu thực hiện tốt và hiệu quả sẽ hạn chế được tình

trạng học đối phó với kiểm tra của học sinh đồng thời giúp giáo viên đánh giá
tương đối chính xác năng lực, thái độ học tập của học sinh. Để thực hiện tốt
đòi hỏi giáo viên phải thu thập, cập nhật số liệu thường xuyên, kịp thời.
Thông qua cả quá trình dạy học để có biện pháp khích lệ, động viên, hướng
dẫn, bồi dưỡng, phụ đạo cho từng đối tượng học sinh. Trong việc kiểm tra này
nếu không sử lí khéo léo, phù hợp giáo viên rất dễ gây áp lực cho học sinh
nhất là học sinh có lực học từ TB trở xuống.

3. Giải pháp 3: Đổi mới công tác biên soạn các đề ôn tập, đề kiểm
tra. Thực hiện kiểm tra và đánh giá kết quả.
3.1. Đổi mới công tác biên soạn các đề ôn tập, đề kiểm tra:
Việc chuẩn bị và biên soạn các đề ôn tập, đề kiểm tra là rất quan trọng đối
với giáo viên, bởi đây là một công cụ hiệu quả nhất và thường được sử dụng
nhất trong việc kiểm tra kết quả học tập của học sinh sau khi học xong một
chủ đề, một chương, một học kỳ hay toàn bộ chương trình. Nên nếu giáo viên
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
không xác định rõ các mục tiêu dạy học về kiến thức, kỹ năng, không xác
định rõ hình thức kiểm tra ( trắc nghiệm, tự luận hay kết hợp giữa trắc nghiệm
và tự luận), không xây dựng ma trận mục tiêu giáo dục và mức độ nhận thức
theo chuẩn kiến thức, không xây dựng được ma trận đề kiểm tra thì đề kiểm

sẽ khó đảm bảo được các yêu cầu giáo dục đặt ra.
Đánh giá được điều đó cùng với việc được tiếp thu các chuyên đề về đổi
mới kiểm tra, đánh giá của Sở GD và ĐT tôi đã thực hiện công tác chuẩn bị
và biên soạn các đề kiểm tra theo các bước sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu giáo dục của đề kiểm tra bằng cách thiết lập
ma trận.
Trước khi tiếp thu chuyên đề về “ biên soạn đề kiểm tra, xây dựng câu hỏi
và bài tập” do sở GD và ĐT tổ chức ở bước này tôi chưa nắm được cách thiết
lập ma trận về mục tiêu giáo dục, mức độ nhận thức đồng thời cũng chưa hiểu
hết ý nghĩa và tầm quan trọng của vấn đề này. Trước đây ở bước này tôi
thường thực hiện bằng cách liệt kê mục tiêu kiểm tra chính, có đánh giá mức
độ kiến thức cần được kiểm tra song không được mã hóa bằng số liệu cụ thể.
Ngay sau khi chuyên đề được tổ chuyên môn triển khai và áp dụng thực hiện
tôi ngày càng nhận thấy được ý nghĩa của việc thiết lập này. Cụ thể trong học
kỳ 2 – năm học 2010 – 2011 tôi đã thực hiện vấn đề này theo hướng dẫn của
tổ chuyên môn và qua tham khảo, nghiên cứu tài liệu .
Minh chứng 3: Ma trận mục tiêu giáo dục và mức độ nhận thức theo
chuẩn kiến thức, kĩ năng lớp 12, môn Toán, chủ đề ứng dụng đạo hàm.
Chủ đề hoặc mạch kiến thức,

Mức cơ bản, Trọng số (Mức độ Tổng

kỹ năng

trọng

1. Sự liên quan giữa tính đơn

của KT KN
15

tâm nhận

thức

của điểm

Chuẩn KT KN)
2

30

điệu của một hàm số và dấu của
đạo hàm cấp một của hàm số.
2. Cực trị của hàm số
3. GTLN, GTNN của hàm số.
3. Tiệm cận của đồ thị hàm số.
5. Khảo sát đồ thị hàm số. Giao

15
25
5
40

2
3
1
4

30

75
5
160

điểm của hai đồ thị. Sự tiếp xúc
giữa hai đường cong

100%

300

Minh chứng 4: Ma trận mục tiêu giáo dục và mức độ nhận thức theo
chuẩn kiến thức, kĩ năng lớp 12, môn Toán – chương trình cơ bản, chủ đề
phương pháp tọa độ trong không gian.
Chủ đề hoặc mạch kiến thức, Mức cơ bản,
Trọng số
Tổng
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
kỹ năng
trọng tâm của (Mức độ nhận điểm

KT KN

thức của Chuẩn
KT KN)
3
4
4

1.Hệ tọa độ trong không gian.
2. Phương trình mặt phẳng.
3. Phương trình đường thẳng.

30
90
35
90
35
140
100%
370
Bước 2: Xác định mục tiêu dạy học và hình thức ra đề kiểm tra.
Trong những năm học trước đây tôi thường chọn hình thức kiểm tra tự
luận, tuy nhiên nhược điểm của hình thức này đó là số lượng câu hỏi cần kiểm
tra ít so với yêu cầu về kiến thức cần được kiểm tra điều này ảnh hưởng đến
việc đánh giá, phân loại học sinh. Năm học 2010 – 2011 tôi đã tiến hành ra đề
kiểm tra theo hình thức kết hợp cả tự luận và trắc nghiệm. Để so sánh và đánh
giá tính hiệu quả của hình thức kiểm tra tôi đã thực hiện hai hình thức kiểm
tra (tự luận và kết hợp giữa tự luận với TNKQ) đối với hai tập thể lớp 11A5,
11A6.
Cụ thể trong biên soạn đề kiểm tra 1 tiết – Chương I – Đại số và giải tích

11(Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác) tôi tiến hành kiểm tra theo
hình thức tự luận với lớp 11A5, tự luận kết hợp với TNKQ với lớp 11 A6.
Yêu cầu về kiến thức, kỹ năng: nhận biết (30 %), thông hiểu (40 %), vận dụng
(30%). Sau khi chấm, tổng hợp kết quả tôi lập bảng so sánh với kết quả kết
quả lần kiểm tra trước (cụ thể kiểm tra đầu năm).
Minh chứng 5: Bảng tổng hợp kết quả kiểm tra 1 tiết – Chương I –
Đại số 11 – Chương trình cơ bản.
Lớp Sĩ Kết quả bài kiểm tra chương I – Kết quả kiểm tra đầu năm 2010
số ĐS và GT 11 – Cơ bản.

- 2011

Giỏi

Khá

TB

Yếu,

Giỏi

Khá

SL %

SL %

SL %

Kém
SL %

SL % SL %

TB

Yếu, kém

SL %

SL %

11A5 52 3 5.8 7 13.5 30 57.7 12 23.1 0 0 4 7.7 23 44.2 25 48.1
11A6 50 3 6 4 8 20 40 23 46 0 0 4 8 16 32 30 60
Qua bảng số liệu thống kê, so sánh với kết quả kiểm tra ban đầu và kết quả
học tập năm học 2009 – 2010 tôi đánh giá như sau:
+ Về mức độ yêu cầu về kiến thức của hai đề kiểm tra: Tương đương.
+ Về số lượng câu hỏi: Với lớp 11 A5 tổng số câu là 8, với lớp 11 A6
tổng số câu là 18 (12 câu TNKQ, 6 câu tự luận).
+ Về việc tổ chức kiểm tra: Thực hiện nghiêm túc, đúng quy chế xong ở
lớp 11A5 tình trạng trao đổi bài vẫn còn diễn ra, tình trạng này hầu như không
diễn ra ở lớp 11 A6.
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-

SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
+ Độ chênh lệch so với kết quả kiểm tra ban đầu ở lớp 11 A5 nhiều hơn
so với lớp 11 A6.
Mặc dù kết quả kiểm tra ở lớp 11 A5 tốt hơn lớp 11 A6 (số học sinh đạt
điểm từ TB trở lên cao hơn) xong qua so sánh và đánh giá trên tôi vẫn nhận
được kết quả thực nghiệm đó là: Hình thức kiểm tra kết hợp giữa tự luận và
TNKQ bao quát được nội dung câu hỏi cần kiểm tra hơn, phân loại khá chính
xác học sinh, hạn chế việc trao đổi bài của học sinh trong thời gian kiểm tra,
thu được kết quả chính xác và trung thực hơn.
Bước 3: Thiết lập ma trận đề kiểm tra.
Đây là một khâu rất quan trọng và cần thiết trong biên soạn đề kiểm tra.
Việc thiết lập ma trận đề kiểm tra đã được các cấp quản lí giáo dục, các thầy
cô giáo đánh giá là một trong những hình thức đổi mới kiểm tra đánh giá, đổi
mới giáo dục cần thiết và hữu ích. Ma trận đề kiểm tra có thể xem như một
tấm bản đồ quý của các nhà địa lý học. Nếu không thiết lập ma trận hoặc
không coi trọng vấn đề này giáo viên rất dễ biên soạn một đề kiểm tra bị lạc
chủ đề (giống như người đi đường bị lạc lối khi không có bản đồ vậy), không
có ma trận đề sẽ được biên soạn một cách chủ quan, định tính và rất khó để
phân loại học sinh, rất khó để bao quát chương trình, rất khó để thể hiện được
mức độ trọng tâm kiến thức.
Đánh giá được vai trò và ý nghĩa đó tôi đã rất nghiêm túc và thực hiện
đúng quy trình thiết lập ma trận cho đề kiểm tra. Năm học 2010 – 2011 tôi đã
thực hiện việc thiết lập ma trận từ các đề kiểm tra 15 phút, 1 tiết, kiểm tra học
kỳ và cả các hệ thống câu hỏi ôn tập theo chương, học kỳ, cả năm học.
Việc thiết kế ma trận được tiến hành theo các bước:
+ Liệt kê tên chủ đề chính cần kiểm tra.
+ Quyết định tổng số điểm bài kiểm tra ( 10 điểm), tỉ lệ % tổng số điểm

của các chủ đề.
+ Tính số điểm cho mỗi chủ đề tương ứng với tỉ lệ %.
+ Tính số điểm và quyết định số câu hỏi cho mỗi chuẩn tương ứng.
+ Tính tổng số điểm và tổng số câu cho mỗi cột.
+ Tính tỉ lệ % tổng số điểm phân phối cho mỗi cột.
+ Đánh giá lại ma trận và chỉnh sửa nếu thấy cần thiết.
Minh chứng 6: Ma trận đề kiểm tra 1 tiết – Chương I – Giải tích 12.
Nội dung
Mức độ
Tổng
– Chủ đề

Nhận biết
TNKQ

1. Tính đơn điệu 2
của hàm số
2. Cực trị của hàm 1

TL

Thông hiểu
TNKQ

TL

1
0,5
1

----------------------------------------------------------

TNKQ

TL

1
0,25

số

Vận dụng
3
0,25

1

1
3

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
số.

3. Đường tiệm cận 1

0,25

của hàm số.
4. GTLN, GTNN 1

0,25

của hàm số.
5. Khảo sát h/s. Sự

0,25

0,25

1,5

2

1

2
0,25

0,5

2

1

0,5

1
0,25

1

5
1,5

2

2,5
3

tương giao giữa hai
đồ thị. Tiếp tuyến
của đường cong.
Tổng số

1,5
5

2,5

7

5

1,25

4
17

4,75

4

10

Minh chứng 7: Ma trận đề kiểm tra 1 tiết – Chương III : Phương
pháp tọa độ trong không gian– Hình học 12 – cơ bản.
Nội dung
Mức độ
Tổng
– Chủ đề

Nhận biết
TNKQ

Hệ tọa độ trong 1

TL

TNKQ

1

không gian
Phương trình mặt 1

0,4

phẳng
Phương

0,4

đường thẳng
Tổng

Thông hiểu
1
1

0,4

TNKQ
1

0,8

1
1

5
1

1
0,4

6
2,2

3,6
1

0,4

0,4

4

6

1

1
0,4

TL

2

1
0,4

trình 1

TL

1

1

số

Vận dụng

5
1

6
4,2

3,2
3,2
16

3,6

10

Bước 4: Biên soạn câu hỏi và bài tập theo ma trận đề.
Sau khi thiết lập ma trận đề kiểm tra tôi tiến hành biên soạn đề kiểm tra,
đây là khâu quan trọng nhất. Tôi tiến hành biên soạn theo ma trận mục tiêu
giáo dục, ma trận đề kiểm tra. Đề kiểm tra được biên soạn theo nguyên tắc:
Mỗi câu hỏi chỉ kiểm tra một đơn vị kiến thức, kĩ năng ( khái niệm, định lý,
công thức, thuật toán, quy tắc….); tổng số câu hỏi và mức độ về nội dung do
ma trận quyết định.
Minh họa 8:

Đề kiểm tra 45 phút – Chương III: Phương pháp tọa độ trong không gian –
Hình học 12 – Cơ bản.

Phần 1: Câu hỏi TNKQ
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
Câu 1: Trong không gian Oxyz cho hai điểm A(-2; 1; 3) và B(1; -1; 2) nếu
M là trung điểm của đoạn AB thì M có tọa độ là:
A. (-3/2; 1; 1/2)
B. (3/2; 1; -1/2)
C. (-1/2; 0; 5/2)
D. (1/2; 0; -5/2)



a
=
(
−
2
;

3
;
−
1
)
Câu 2: Trong không gian Oxyz cho
và b = (1;−2;2) , véc



 

tơ v = −2a + b có tọa độ là:
A. (5; -8; 3)

B. (5; 8; -3)

C. (3; 4; 0)







D. (-3; 4; 0)

Câu 3: Trong không gian Oxyz cho véc tơ v = −5i + 3 j có tọa độ là:
A. (0; -5; 3)

B. (-5; 3; 0)

C. (3; 0; -5)

D. (-5; 0; 3)

Câu 4: Trong không gian Oxyz cho A (-1; 2; -3) và B(3; -2; -5) phương
trình mặt cầu nhận AB làm đường kính là:
A. ( x − 1) 2 + y 2 + ( z + 4) 2 = 3
B. ( x − 1) 2 + y 2 + ( z + 4) 2 = 9
C. ( x − 1) 2 + y 2 + ( z − 4) 2 = 3

D. ( x − 1) 2 + y 2 + ( z − 4) 2 = 9

Câu 5: Trong không gian Oxyz cho A (-1; -2; 1) ; B(3; -2; 1) và C(-2;1;1)
phương trình mặt phẳng (P) đi qua A và vuông góc với BC là:
A. -5x – 3y + 2z – 13 = 0
B. 5x – 3y – 2z+1 = 0
C. 5x + 3y – 2z +13 = 0

D. -5x +3y -2z +3 =0.

Câu 6: Trong không gian Oxyz cho A (3; 2; -1) ; B(1; 2; 1) và C(0; 1; -1)
phương trình mặt phẳng (P) đi qua A; B; C là:
A. 3x – y + z +4 = 0
B. x – 3y – z+ 4 = 0
C. x + 3y – z + 4 = 0
D. x - 3y + z +4 =0.
Câu 7: Trong không gian Oxyz cho (P): mx -3ny + z + m = 0 và
(Q): -4x +6y -2z – 4 = 0 trong trường hợp nào sau đây thì (P) và (Q) song

song với nhau :
A. m=1; n = 1
B. m = -4; n= 2
C. m = 1; n = -1

D. m = -1; n = 1

Câu 8: Trong không gian Oxyz cho A (-2; 3; -2) và B (-1; 2; 1) phương
trình nào không phải là phương trình đường thẳng qua hai điểm A, B:
 x = −2 + 2t

A.  y = 3 − 2t
 z = −2 + 6t


 x = −1 − t

B.  y = 2 + t
 z = 1 − 3t


 x = −2 + t

C.  y = 3 + t
 z = −2 + 3t


 x = −1 + t

D.  y = 2 − t

 z = 1 + 3t


Câu 9: Cho hai đường thẳng:
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
 x = 1 + 2t

(d):  y = −5 − 4t
 z = 2 + 3t


và

 x = −2 + t '

(d’):  y = 1 − 2t '
 z = −3 + 2t '


Vị trí tương đối giữa (d) và (d’) là:

A. Song song

B. Trùng nhau

C. Cắt nhau

D. Chéo nhau

Câu 10: Cho (d):

x −1 y +1 z − 2
=
=
và (P): x + y - z + 2 =0
2
−1
2

Phương trình hình chiếu của (d) lên (P) là:
A.

x −1 y +1 z − 2
=
=
7
2
−5

B.

x −1 y +1 z − 2
=
=
−7
2
−5

C.

x −1 y +1 z − 2
=
=
−7
2
5

D.

x +1 y +1 z − 2
=
=
−7
2
−5

Phần 2: Câu hỏi tự luận.
Câu 1: Trong không gian Oxyz cho A(1; -2; 2); B(-1; -1;1) và C(1; -1; 0)
a. Chứng tỏ A; B; C không thẳng hàng.
b. Viết phương trình mặt phẳng (ABC).
c. Viết phương trình tham số của đường cao hạ từ đỉnh A của tam giác

ABC.
d. Tính thể tích khối chóp OABC.
Câu 2: Trong không gian Oxyz cho hai đường thẳng
(d):

x − 2 y +1 z − 2
=
=
1
−1
2

và (d’):

x +1 y +1 z −1
=
=
2
−1
1

a. Chứng tỏ (d) và (d’) chéo nhau.
b. Viết phương trình mặt phẳng (P) chứa (d) và song song với (d’)./.
(Ghi chú: Phần TNKQ các đáp án in đậm là đáp án đúng)
Bước 5: Xây dựng hướng dẫn chấm ( đáp án) và biểu điểm.
Sau khi biên soạn đề kiểm tra tôi xây dựng đáp án và biểu điểm đảm bảo
các yêu cầu: Nội dung khoa học và chính xác, trình bày cụ thể, chi tiết nhưng
ngắn gọn, phù hợp với ma trận đề kiểm tra. Tổng số điểm bài kiểm tra được
quy tính theo thang điểm 10.
Bước 6: Xem lại việc biên soạn đề kiểm tra, chỉnh sửa, bổ sung đề

kiểm tra.
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
Đây là một khâu cần thiết trong biên soạn đề kiểm tra. Nếu không kiểm tra
lại giáo viên thường dễ mắc các lỗi sau:
+ Đề hoặc đáp án có sai sót.
+ Số lượng câu hỏi và mức độ câu hỏi không phù hợp với mục tiêu chuẩn
kiến thức kỹ năng, không khớp với ma trận đề kiểm tra đã lập.
Đánh giá được vấn đề này nên tôi thường cẩn thận rà soát, kiểm tra nội
dung từng câu hỏi, kiểm tra đáp án, biểu điểm, đối chiếu với ma trận về mục
tiêu chuẩn kiến thức, ma trận đề thi. Vì làm tốt khâu này nên đề kiểm tra
thường rất ít sai sót về nội dung. Ngoài việc kiểm tra kỹ và đối chiếu với mục
tiêu chuẩn kiến thức để điều chỉnh mức độ câu hỏi tôi còn điều chỉnh thông
qua kết quả đã kiểm tra, đánh giá.
Việc biên soạn đề kiểm tra đảm bảo đầy đủ yêu cầu mục tiêu kiến thức, kỹ
năng chương trình, giúp phân loại học sinh, tuyển chọn đúng đối tượng học
sinh….là điều không hề đơn giản. Để biên soạn một đề kiểm tra, một đề thi
tốt đòi hỏi giáo viên không chỉ vững vàng về kiến thức chuyên môn, thực hiện
theo trình tự các bước mà còn phải không ngừng nghiên cứu, học hỏi, cải tiến,
đổi mới, chỉnh sửa…..Xong theo tôi một nguyên nhân quan trọng nữa để đánh
giá một đề kiểm tra đó là thông tin từ học sinh sau khi làm bài kiểm tra. Nếu

xem nhẹ đánh giá ngược lại từ phía học sinh thì giáo viên rất dễ có nhận định
phiến diện, điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc điều chỉnh, đổi mới đề
kiểm tra.
3.2. Thực hiện kiểm tra và đánh giá kết quả:
Biên soạn tốt đề kiểm tra giáo viên mới thực hiện được một phần nhỏ
trong KT – ĐG. Việc thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả là những bước tiếp
theo cần được tiến hành nghiêm túc và cần được đổi mới. Năm học 2010 –
2011 tôi đã tiến hành thực hiện như sau:
* Về thực hiện kiểm tra:
Bước 1: Thông báo trước thời gian kiểm tra, hình thức kiểm tra cho học sinh
để học sinh ôn tập, chuẩn bị.
Bước 2: Tiến hành kiểm tra: Khi học sinh làm bài kiểm tra tôi quán triệt
để học sinh nghiêm túc làm bài theo đúng quy chế ( không sử dụng tài liệu,
không trao đổi bài, nhìn bài……)
Bước 3: Chấm điểm, nhận xét bài làm của học sinh ngay sau khi kiểm tra.
Bước 4: Trả bài kiểm tra: Được thực hiện ngày sau khi chữa bài kiểm tra.
* Về đánh giá kết quả kiểm tra:
Bước 1: Thu thập số liệu ( Bước đo lường).
Sau khi chấm bài tôi lập bảng số liệu thống kê. Thông thường tôi sử dụng
phần mềm Excel có lập sẳn bảng mẫu. Việc sử dụng phần mềm Excel với
bảng mẫu lập sẵn giúp tôi tiết kiệm được thời gian, bởi sau khi chấm bài chỉ
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-

SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
cần cập nhật số liệu vào bảng mẫu, phần mềm sẽ tự động thống kê những
thông tin cần thiết giúp tôi sử lí số liệu.
Minh họa 10. Bảng mẫu
Lớp

STT Họ và tên

Điểm
Bài KT …
lần 1

Xếp
loại

%
Khá,
Giỏi

%
TB

%
Điểm
Yếu Bài KT……
Kém lần 2

………
………

……………
Bước 2: Sử lí số liệu ban đầu.
Thông qua bảng số liệu thông kê tôi đã có thể đánh giá ban đầu về chất lượng
bài làm của tập thể học sinh. So sánh với các cột về % điểm Khá, Giỏi, TB,
Yếu – Kém trong cùng một bảng ở bài kiểm tra trước tôi đã có nhận định về
chất lượng học tập của tập thể học sinh cũng như của từng học sinh.
Bước 3: Đánh giá:
Bước này tôi đưa ra những nhận định phán đoán về thực chất trình độ của một
học sinh, của cả lớp trước vấn đề được kiểm tra. Đồng thời thông qua quá
trình dạy học, thăm dò học sinh để nhận xét, đánh giá mức độ phù hợp của đề
kiểm tra. Từ đó đề ra biện pháp thực hiện.
Để nắm bắt được việc tự KT – ĐG của học sinh, thông thường sau khi
chữa bài kiểm tra tôi phát phiếu thăm dò.
Minh họa 11: Một số mẫu phiếu thăm dò.
Mẫu 1:
Em tự đánh giá kết quả bài thi của mình đạt bao nhiêu
điểm? Trả lời:……….
Theo em yêu cầu về kiến thức đề kiểm tra ở mức nào?
A. Rất khó
B. Khó
C. Bình thường
D. Dễ
Theo em nội dung đề kiểm tra như thế nào?
A. Phù hợp chương trình học
Mẫu 3:
B. Không phù hợp nội dung chương trình học
C. Một số câu không phù hợp.
Theo tôi việc phát các phiếu thăm dò nếu được thực hiện tốt sẽ là một
kênh thông tin quan trọng để giáo viên nắm bắt khả năng tự KT – ĐG của học
sinh, đồng thời có thông tin ngược để đánh giá đề kiểm tra. Việc làm này

muốn hiệu quả cần thực hiện nhiều lần, có thống kê, tổng hợp số liệu và quan
trọng phải tạo cho học sinh thói quen trả lời trung thực theo quan điểm của
mình.
Bước 4: Quyết định:
Từ việc nhận xét đánh giá kết quả qua sử lí thông tin tôi đề ra các biện
pháp, kế hoạch cụ thể trong việc dạy học đối tượng học sinh, lớp học sinh đã
kiểm tra trong thời gian tới.
Mẫu 2:

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
Trong quá trình dạy học môn Toán THPT năm học 2010 – 2011, tôi đã
tiến hành đổi mới KT – ĐG bằng cách lồng ghép, kết hợp để đồng thời thực
hiện theo 3 nhóm giải pháp trên và đã thu được một số những kết quả tích
cực. Kết quả đó chính là động lực để tôi tiếp tục nghiên cứu, thực hiện đề tài.

IV. Kết quả thực nghiệm của đề tài.
Trong quá trình áp dụng đề tài vào thực tiễn giáo dục thông qua việc dạy
học các lớp 11A5, 11 A6 và 12 C6 với mỗi hình thức, giải pháp đổi mới tôi
đều tổng hợp kết quả, số liệu để phân tích tính khả thi. Đồng thời thông qua
thăm dò học sinh để nắm bắt tính phù hợp, hiệu quả của giải pháp thực hiện.

Ngoài các kết quả thực nghiệm của các giải pháp cụ thể được thể hiện qua các
minh chứng trên, đề tài đã đạt được những kết quả chung như sau:

1. Kết quả thực nghiệm qua bảng số liệu thống kê.
Bảng số liệu 1:
Kết quả thực hiện hai nhóm giải pháp (Nhóm giải pháp 1 và 3)
Sĩ Kết quả học tập môn Toán năm
Kết quả học tập môn toán học
Lớp

số học 2009 - 2010
Giỏi
Khá
TB

Yếu,

học kỳ 1 năm học 2010 - 2011
Giỏi
Khá
TB
Yếu,

Kém
SL %

11A5
11A6
12C6

52
50
46

2
3
4

3.8
6
8.7

SL %

6 11.6
8 16
8 17.4

SL

%

SL %

32 61.5 12 23.1
25 50 14 28
24 52.1 10 21.8

Kém
SL

%

3 5.8
3 6
5 10.9

SL

%

8 13.4
10 20
9 19.6

SL

%

SL %

32
28
24

61.5

17.3

56

18

9
9
52.2 8

17.3

Bảng số liệu 2:
Kết quả thực hiện cả ba nhóm giải pháp.
Sĩ Kết quả học tập môn toán học Kết quả học tập môn toán học
Lớp

số học kỳ 1 năm học 2010 - 2011
Giỏi
Khá
TB
Yếu,

kỳ 2 năm học 2010 - 2011
Giỏi
Khá
TB
Yếu,

Kém

Kém

SL %

11A5
11A6
12C6

52
50
46

SL %

3 5.8 8 13.4
3 6 10 20
5 10.9 9 19.6

SL

%

SL %

32 61.5 9 17.3
28 56 9 18
24 52.2 8 17.3

SL

%

4 7.7
3 6
5 10.9

SL

%

9 17.3
12 24
12 16.1

SL

%

32
30
26

61.5

SL %

7
60 5
56.5 3

2. Kết quả thực nghiệm qua điều qua, thăm dò.

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-

13.5

10
6.5


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.

3.

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.

C. KẾT LUẬN.
Việc đổi mới KT – ĐG là rất quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy
học, đổi mới giáo dục. thực tế đã chứng minh nếu giáo viên làm tốt công tác
kiểm tra, đánh giá sẽ đánh giá chính xác kết quả học tập bộ môn của học sinh,
từ đó khơi gợi động cơ học tập cho học sinh. Nếu không đánh giá khách quan
học sinh hoặc yêu cầu quá cao, hoặc quá thấp trong quá trình kiểm tra đánh
giá sẽ dẫn đến tình trạng người học hoặc là quá chủ quan, tin tưởng vào khả
năng của mình hoặc là quá bi quan, chản nản việc học. Đối với môn Toán
THPT nếu làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá không những giúp giáo viên
đánh giá chính xác năng lực học tập bộ môn của học sinh, giúp học sinh có
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
thêm động lực , hứng thú để học tập mà còn giúp học sinh tự đánh giá chính
xác năng lực của mình để định hướng cho nghề nghiệp cho tương lai.
Qua thời gian thực tiễn trực tiếp giảng dạy môn toán THPT, được sự
góp ý, giúp đỡ của đồng nghiệp tôi đã đúc rút kinh nghiệm, nghiên cứu tài
liệu để thực hiện đề tài này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng song thiếu xót của đề
tài là không thể tránh khỏi. Tôi rất mong muốn được lắng nghe những nhận
xét, góp ý thẳng thắn và chân tình của các bạn đồng nghiệp, các thầy cô giáo
đi trước. Những nhận xét, góp ý đó sẽ là giúp tôi rất nhiều trong việc hoàn

thiện đề tài và ứng dụng đề tài vào công việc dạy học, giáo dục !
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Ngày 20/05/2011
Người viết

Trịnh Trọng Trung

Minh chứng 9: Sau khi kiểm tra ở lớp 11A5 ( theo đề kiểm tra ở minh họa
8) tôi thông kê kết quả và nhận thấy có trên 40% HS đạt điểm dưới TB, qua
chấm bài tôi đánh giá đề kiểm tra trên mặc dù khá sát với yêu cầu mục tiêu
giáo dục, yêu cầu về chuẩn kiến thức kỹ năng xong có một số câu tự luận mức
độ vận dụng khó so với nhiều học sinh có lực học trung bình. Tôi đã điều
chỉnh phần tự luận như sau:
Phần 1: TNKQ (Giữ nguyên)
Phần 2: ( Câu hỏi tự luận)Điều chỉnh như sau:
Câu 1: Trong không gian Oxyz cho A (-2; 1; -2); B (1; -1; 1) và C (1;-1;0)




a. Tìm tọa độ các véc tơ AB ; AC từ đó chứng tỏ A, B, C không thẳng
hàng.
b. Viết phương trình mặt phẳng (ABC).
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
c. Viết phương trình tham số của đường cao hạ từ đỉnh A của tam giác
ABC.
d. Tính thể tích khối chóp OABC.
Câu 2: Trong không gian Oxyz cho hai đường thẳng (d):
x − 2 y +1 z − 2
=
=
1
−1
2

và mặt phẳng (P): 3x – y – z -2 = 0

a. Chứng tỏ (d) cắt (P). Tìm tọa độ giao điểm M của (d) và (P)
b. Viết phương trình mặt phẳng (Q) chứa d và vuông góc với (P).
Sau khi điều chỉnh tôi áp dụng vào kiểm tra học sinh lớp 11A6 ( năng lực
học tập của tập thể lớp 11A5 và 11 A6 khá tương đương) và đã thu được kết
quả tích cực hơn ( 30% HS đạt điểm dưới TB của lớp 11A6 so với 40 % học
sinh đạt điểm dưới TB của lớp 11A5).

MỤC LỤC

Phần

A. MỞ ĐẦU

Mục
I. Lí do chọn đề tài
II. Mục đích nghiên cứu
III. Đối tượng nghiên cứu
IV.Giới hạn của đề tài
V. Phương pháp nghiên cứu
VI.Nhiệm vụ nghiên cứu
VII. Thời gian nghiên cứu
1. Cơ sở triết học
2. Cơ sở tâm lí học
I. Cơ sở lí luận
3. Cơ sở giáo dục học
II. Thực trạng của đề tài

----------------------------------------------------------

Trang
1
2
2
2
3
3
3
4
4 -5
5
6 -7

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
Kinh nghiệm 1
7
Kinh nghiệm 2
8 - 11
Kinh nghiệm 3
11 -12
Kinh nghiệm 4
12 -14
Kinh nghiệm 5
14 – 15
Kinh nghiệm 6
15 -16
III. Giải quyết vấn đề Kinh nghiệm 7
16 -17
B.NỘI DUNG
Kinh nghiệm 8
17 - 18
Kinh nghiệm 9
18 - 19
Kinh nghiệm 10
19

I. Kết quả thực nghiệm
20
21
II. Kiến nghị
C.KẾT LUẬN III. Lời kết
21 -22

TÀI LIỆU THAM KHẢO
01.Sách giáo khoa môn toán lớp 10.
02.Sách giáo viên môn lớp 10.
03.Sách hướng dẫn giảng dạy đại số lớp 10.
04.Sách hướng dẫn giảng dạy hình học lớp 10.
05.Phương pháp dạy học môn toán ( tác giả Nguyễn Bá Kim)
06.Tạp chí giáo dục và thời đại.
07.Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm.
08.Giáo trình triết học Mác – Lê Nin.

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP
TRƯỜNG
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-


SKKN năm học 2010 - 2011 : Một số hình thức hiệu quả đổi mới kiểm tra,
đánh giá để nâng cao kết quả dạy học môn Toán THPT.

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP CƠ SỞ

----------------------------------------------------------

------------------------------------------------

GV: Trịnh Trọng Trung - Trường THPT Hà Tông Huân

-2-