Sáng kiến kinh nghiệm SKKN các biện pháp nâng cao thành tích cho vđv chạy 100m đội tuyển điền kinh trường THPT hoàng hoa thám

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
"CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO THÀNH TÍCH CHO VĐV CHẠY
100M ĐỘI TUYỂN ĐIỀN KINH TRƯỜNG THPT HOÀNG HOA
THÁM"

1


PHẦN MỞ ĐẦU
A. Đặt vấn đề
1. Cơ sở khoa học của SKKN
1.1 Cơ sở lý luận
Thể dục Thể thao là một bộ phận không thể thiếu trong nền giáo dục xã hội chủ
nghĩa, nhằm đào tạo và xây dựng con người mới phát triển toàn diện. TDTT là phương
tiện rất có hiệu quả trong giáo dục " Đức - trí - thể - mỹ " cho thế hệ trẻ. Cùng với quá
trình công nghiệp hoá hiện đại hoá thì TDTT còn phản ánh sự lớn mạnh của đất nước, tạo
ra sự ổn định chính trị, nâng cao cuộc sống tinh thần văn minh, tạo mối quan hệ hợp tác
hữu nghị giữa nước ta với các nước trong khu vực và trên thế giới. Chính vì vậy Đảng và
nhà nước ta rất coi trọng việc phát triển TDTT nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng nền
TDTT phát triển tiến bộ có tính dân tộc và khoa học.
Ngay từ khi mới thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, dù gặp muôn vàn
khó khăn nhưng Đảng, nhà nước mà trực tiếp Chủ tịch Hồ Chí Minh đã luôn quan tâm
đến phong trào TDTT thông qua thành lập Ty TDTT và viết “ Lời kêu gọi toàn dân tập
thể dục” chính lời kêu gọi đó đã như ánh dương toả chiếu, định hướng cho sự hình thành
và phát triển nền TDTT nước nhà. Có ảnh hưởng sâu sắc tới toàn thể nhân dân, một
phong trào rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại thật sâu rộng và phát triển, có
sức sống mãnh liệt cho tới tận ngày nay: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời
sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành công.
Mỗi một người dân yếu ớt, tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần; mỗi một người

dân mạnh khỏe, tức là góp phần cho cả nước mạnh khỏe.

2


Vậy nên tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe, tức là góp phần cho cả nước mạnh
khỏe.
Vậy nên tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi một người dân yêu
nước.
Việc đó không tốn kém, khó khăn gì, gái trai, già trẻ ai cũng nên làm và ai cũng
làm được. Mỗi người lúc ngủ dậy, tập ít phút thể dục, ngày nào cũng tập thì khí khuyết
lưu thông, tinh thần đầy đủ. Như vậy là sức khỏe.
Dân cường thì nước thịnh. Tôi mong đồng bào ai cũng gắng tập thể dục.
Tự tôi ngày nào cũng tập”.
Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, đồng thời là một bộ phận
không thể tách rời của sự nghiệp giáo dục của Đảng và nhà nước ta.
Sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục thể chất nói riêng đã góp phần hết sức
quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện, hoàn thiện về nhân cách, trí
tuệ và thể chất để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, giữ vững
và tăng cường an ninh quốc phòng.
Để phong trào TDTT nói chung và thể thao thành tích cao nói riêng của đất nước
phát triển thì không thể coi nhẹ giáo dục thể chất trong trường học. Đó là nhân tố phát
hiện, bồi dưỡng và đóng góp các VĐV tài năng cho đất nước.
Muốn các phong trào TDTT phát triển mạnh cần có những chính sách quan tâm tạo
điều kiện hơn nữa cho giáo dục thể chất trường học phát triển.
1.2. Cơ sở thực tiễn
Ở nước ta, tập luyện và thi đấu điền kinh đã trở thành truyền thống hàng năm được
tiến hành tổ chức ở các cấp, các ngành. Thông qua thi đấu nhằm tìm kiếm, tuyển chọn tài

3

năng cho đất nước. Điền kinh là môn được đông đảo học sinh, ở các cấp học tham gia tập
luyện và thi đấu nhằm góp phần tạo ra một thế hệ thanh, thiếu niên phát triển cao về trí
tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức...
Điền kinh là môn thể thao rất đa dạng và phong phú bao gồm các hoạt động tự
nhiên của con người: Đi bộ, chạy , nhảy, ném đẩy và nhiều môn phối hợp. ở nước ta môn
điền kinh đã có lịch sử phát triển từ lâu đời, với các hình thức tập luyện đa dạng. Đã thu
hút đông đảo mọi tầng lớp, đối tượng quần chúng tham gia tập luyện và thi đấu. Khi chạy
tất cả các nhóm cơ cùng tham gia hoạt động nhưng chủ yếu là cơ quan nội tạng. Việc
gắng sức luân phiên với thả lỏng tích cực tạo điều kiện cho việc phát triển các tố chất sức
nhanh, mạnh, bền, sự mềm dẻo, khéo léo và khả năng phối hợp của con người. Môn chạy
nói chung và chạy 100m nói riêng là biện pháp tốt nhất để rèn luyện nâng cao sức khoẻ,
ngoài ra còn trang bị cho người tập những phẩm chất đạo đức ý chí cũng như tăng cường
vốn kỹ xảo vận động cơ bản quan trọng trong cuộc sống.
Điền kinh giữ vai trò quan trọng trong nền giáo dục thể chất trong trường học nói
chung và trong các trường phổ thông trung học nói riêng, đặc biệt là trường THPT Hoàng
Hoa Thám. Ngày nay phong trào TDTT nói chung và điền kinh nói riêng trong chạy cự ly
100m đang được phát triển mạnh mẽ ở các trường học. Chạy cự li 100 mét là một trong 5
nội dung thi đấu điền kinh đối với nam nữ trong tất cả các giải điền kinh THPT, hội khoẻ
Phù Đổng của tỉnh Hưng Yên từ trước tới nay.
Qua thực tế cho thấy trường THPT Hoàng Hoa Thám được sự quan tâm của Ban
giám hiệu nhà trường, cùng các tổ chức trong nhà trường. Bộ môn thể dục đã xây dựng
được rất nhiều đội tuyển, đặc biệt là đội tuyển điền kinh, góp phần đưa các phong trào
của trường ngang tầm với các trường khác trong huyện và tỉnh nhà. Trong chạy 100m
sức nhanh là yếu tố quyết định, bên cạnh đó sức bền tốc độ cũng giữ vị trí hết sức quan

4

trọng, người chạy muốn hoàn thành cự ly phải duy trì được thể lực và phát huy tốc độ của
mình từ khi xuất phát cho đến khi rút đích.
Mặc dù thành tích chạy cự li 100m của các em trường THPT Hoàng Hoa Thám đã
đạt được những thành tích đáng được ghi nhận nhưng vẫn còn kém so với các vận động
viên của các trường bạn. Điều này đang đặt ra cho nhà trường cùng các huấn luyện viên,
các vận động viên nhiệm vụ hết sức nặng nề. Đó là làm sao nhanh chóng tìm ra phương
pháp hệ thống các bài tập nâng cao thành tích của chạy 100m.
Xuất phát từ những lí do trên tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:
“Các biện pháp nâng cao thành tích cho VĐV chạy 100m đội tuyển điền kinh trường
THPT Hoàng Hoa Thám ”
2. Mục đích của SKKN:
Lựa chọn những bài tập và phương pháp có hiệu quả nhằm nâng cao thành tích cho
VĐV chạy 100m đội tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám trong tập luyện và
thi đấu.
B. PHẠM VI ĐỀ TÀI
1. Phạm vi đề tài
Đề tài của tôi được triển khai nghiên cứu trong phạm vi VĐV chạy 100m đội tuyển điền
kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám
2. Đối tượng
- Vận động viên chạy 100m của đội tuyển điền kinh Trường THPT Hoàng Hoa Thám
- Số lượng: 12 VĐV
- Thời gian: Từ tháng 09/2012 đến tháng 5/2013.

5


3. Nhiệm vụ đề tài
Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng thành tích tập luyện và thi đấu chạy 100m của đội
tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám.
Nhiệm vụ 2: Lựa chọn , đánh giá hiệu quả ứng dụng của bài tập nhằm nâng cao thành

tích cho đội tuyển chạy 100m trường THPT Hoàng Hoa Thám.
4. Kế hoạch nghiên cứu:
Đề tài được chia ra làm 3 giai đoạn.
- Giai đoạn 1: Từ tháng 9/2012 đến tháng 10/2012, giai đoạn này giải quyết các vấn đề
sau:
+ Chọn đề tài nghiên cứu
+ Báo cáo thông qua đề cương
+ Chuẩn bị tài liệu, phương tiện, địa điểm nghiên cứu.
- Giai đoạn 2: Từ tháng 11/2012 đến tháng 1/2013, giai đoạn này giải quyết vấn đề :
Giải quyết nhiệm vụ 1 .
- Giai đoạn 3: Từ tháng 2/2013 đến tháng 5/2013, giai đoạn này giải quyết các vấn đề:
Giải quyết nhiệm vụ 2
+ Điều chỉnh xử lý số liệu
+ Sửa chữa và hoàn tất đề tài.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu của đê tài, đề tài sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau:

6


5.1 Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu:
Phương pháp này được chúng tôi sử dụng để tổng hợp tài liệu có liên quan đến vấn đề
cần nghiên cứu. Nhằm tìm hiểu và phát triển các biện pháp nâng cao thành tích cho đội
tuyển chạy 100m trường THPT Hoàng Hoa Thám.
Các tài liệu được tổng hợp phân tích trong đề tài này gồm các sách tạp chí lý luận và phương
pháp giảng dạy huấn luyện như: Lý luận và phương pháp giáo dục thể dục thể thao, sinh lý
học thể thao, sinh hoá học thể thao, tâm lý học thể thao. Các sáng kiến , đề tài của các đồng
nghiệp trong nhà trường, của các trường bạn.
Sách giáo trình điền kinh trường ĐHSPTDTT Hà Nội, ĐHTDTT Từ Sơn, sách giáo khoa thể

dục lớp 10,11,12.
5.2 Phương pháp phỏng vấn, toạ đàm:
Phương pháp phỏng vấn là một phương pháp được sử dụng khá rộng rãi trong nghiên
cứu giảng dạy và huấn luyện thể thao. Trong đề tài này được sử dụng phương pháp
phỏng vấn một số thầy giáo giảng dạy môn thể dục có kinh nghiệm và các huấn luyện
viên điền kinh giàu kinh nghiệm, có trình độ, qua đó lựa chọn các bài tập nhằm phát triển
thành tích đội tuyển chạy 100m.
5.3 Phương pháp quan sát sư phạm:
Phương pháp quan sát sư phạm được tiến hành bằng phiếu quan sát để khảo sát về số
lượng bài tập, lượng vận động của bài tập nhằm tìm hiểu thực trạng việc tập luyện thi đấu
chạy 100m của đội tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám
5.4 Phương pháp kiểm tra sư phạm:
Sử dụng phương pháp kiểm tra sư phạm để kiểm tra đánh giá trình tập luyện của VĐV
trước và sau thực nghiệm trên 2 nhóm đối tượng.

7


5.5 Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Đề tài tiến hành thực nghiệm trên 12 VĐV chạy 100m đội tuyển điền kinh trường
THPT Hoàng Hoa Thám, chia thành 2 nhóm thực nghiệm.
Nhóm đối chứng ( nhóm 1 ) : 6 VĐV.
Nhóm thực nghiệm ( nhóm 2): 6 VĐV
Thời gian thực nghiệm là 6 tuần, số buổi tập luyện là 3 buổi/tuần vào thứ 3, thứ 5,
thứ 7. Mỗi buổi tập là 120 phút.
Mục đích thực nghiệm các bài tập mà chúng tôi lựa chọn nhằm nâng cao thành tích
cho vận đọng viên chạy 100m đội tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám
Cách đánh giá: Sau thực nghiệm, đề tài tiến hành kiểm tra kết quả thực nghiệm
bằng 6 test: chạy 60m, chạy 100m, chạy 30m tốc độ cao, chạy 30 m xuất phát thấp, nhảy
xa tại chỗ, nhảy 3 bước tại chỗ.

Kế hoạch huấn luyện tuần.
Các buổi tập được ứng dụng vào các ngày thứ 3, thứ 5, thứ 7, kế hoạch tuần được
thể hiện như sau:
Thứ 3:
- Phần chuẩn bị: + Khởi động nhẹ nhàng chạy 2 x 400m .
+ Các động tác khởi động chung: 6 động tác x 4 lần x 8 nhịp
+ Các động tác xoay các khớp, ép dây chằng.
+ Khời động chuyên môn: chạy bước nhỏ, nâng cao đùi,
chạy đạp sau, chạy tăng tốc độ 3 x 30m .

8


- Phần cơ bản: + Bật xa tại chỗ ( 1 bước, 3 bước, 5 bước, 7 bước, 10 bước ) hoặc bật ếch
3 x 30m nghỉ giữa 3/ - 5/ .
+ Chạy đạp sau (20m nhanh + 20 chậm) x 6 lần hoặc chạy
biến tốc ( 40m nhanh + 40 chậm) x 4 lần x 2 tổ, chạy
nhanh đạt 80 - 85% tốc độ tối đa .
- Phần kết thúc : Chạy nhẹ nhàng thả lỏng 5 - 7 phút .
Mục đích: nhằm phát triển sức mạnh
Thứ 5:
- Phần chuẩn bị: + Khởi động nhẹ nhàng chạy 2 x 400m .
+ Các động tác khởi động chung: 6 động tác x 4 lần x 8 nhịp
+ Các động tác xoay ép dẻo các khớp.
+ Khời động chuyên môn: chạy bước nhỏ, nâng cao đùi,chạy đạp sau,
chạy tăng tốc độ 3 x 30m .
- Phần cơ bản :

+ Chạy 3 lần x 30 m tốc độ cao
+ Chạy 3 lần x 60m tốc độ cao

+ Chạy 3 lần x 100m tốc độ cao

(Yêu cầu chạy 95 - 100% sức.)
Nghỉ giữa mỗi lần 5 - 7 phút
Nghỉ giữa các tổ 10 - 12 phút
Mục đích: nhằm phát triển tốc độ
- Phần kết thúc: Chạy nhẹ nhàng thả lỏng .

9


Thứ 7:
- Phần chuẩn bị :
+ Chạy nhẹ nhàng 2 x 400m
+ Các động tác khởi động tay không 6 động tác x 4 lần x 8 nhịp
+ Khởi động chuyên môn: chơi trò chơi với bóng 15 – 20p

- Phần cơ bản: + Xuất phát - chạy lao sau xuất phát 25m x 3 lần x 2 tổ
+ Chạy giữa quãng cự li 60m x 3lần x 2 tổ
Yêu cầu chạy nhanh đạt 75 - 80% sức.
+ Chạy 100m x 3 lần x 2 tổ
+ Chạy biến tốc, chạy lên dốc, chạy xuống dốc
Mục đích: nhằm nâng cao sức bền tốc độ

- Phần kết thúc: Chạy thả lỏng nhẹ nhàng.
Trên cơ sở huấn luyện như trên, ở các tuần sau giảm dần về sốlượng vận động,
tăng dần cường độ vận động.

10

Phần II: NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI
A. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận khoa học
Như chúng ta đã biết chạy 100m là một trong những nội dung chạy cự li ngắn của
bộ môn điền kinh. Chạy cự li ngắn ra đời cùng với đời sống lao động của con người, chạy
cự li ngắn là một phương pháp điển hình của phát triển tốc độ, có tác dụng rất lớn trong
giáo dục thể chất cho con người. Nó là cơ sở cho nhiều môn thể thao khác. Nó tạo điều
kiện tốt để hình thành và hoàn thiện các môn : nhảy xa, nhảy cao, chạy vượt rào, các môn
nhảy chống, bóng rổ, bóng đá...Chạy cự li ngắn là môn tiêu biểu cho Điền kinh, nó phù
hợp cho mọi lứa tuổi.
Muốn thực hiện tốt , có thành tích cao trong chạy 100m thì trước hết ta phải biết được
nguyên lí kĩ thuật của chạy ngắn và khái niệm của sức nhanh.
1. Nguyên lí kĩ thuật chạy ngắn
- Chạy là hoạt động có chu kì, mỗi chu kì gồm hai bước. Nhưng chạy khác đi bộ ở chỗ
trong một chu kì chạy có hai thời kì bay và trong chạy tốc độ, biên độ hoạt động lớn.
- Trong chạy, khi ở thời kì chống tựa, trọng tâm cơ thể di chuyển về trước.Lúc chống
trước tốc độ hơi giảm và lúc đạp sau tốc độ lại tăng lên. Tốc độ chạy càng lớn thì phản
lực chống trước càng mạnh, sự kìm hãm tốc độ nằm ngang càng nhiều. Vì thế khi đặt
chân chống trước , vận động viên cần chủ động đặt gần với điểm dọi của trọng tâm của
cơ thể và thực hiện động tác miết bàn chân trước ra sau.
- Động tác đạp sau được bắt đầu khi hình chiếu của trọng tâm cơ thể đi qua điểm chống
và kết thúc lúc chân đạp rời đất. Để tăng cường hiệu quả đạp sau , vận động viên cần đạp
nhanh, mạnh, đúng hướng, duỗi hết các khớp và đạp ở góc độ thích hợp.
- Trong lúc bay, người chạy không tăng được tốc độ vì hoạt động cơ thể lúc này không
tạo nên được phản lực chống, vì thế rút ngắn thời gian bay càng nhiều thì tốc độ càng
tăng. Biên độ động tác đánh tay phụ thuộc tốc độ chạy, tốc độ càng cao thì biên độ đánh
tay càng lớn.
- Hoạt động chéo nhau giữa tay và chân khi chạy làm cho trọng tâm cơ thể đỡ bị dao
động sang hai bên, giữ thăng bằng.

11


2. Khái niệm của sức nhanh
- Sức nhanh là tổ hợp những đặc điểm về hình thái chức năng của cơ thể xác định đặc
tính tốc độ của động tác và phản ứng vận động.
- Sức nhanh có nhiều loại khác nhau, chúng có ít sự liên qua lẫn nhau. Chúng bao gồm
các thành phần sau:
+ Phản ứng vận động
+ Tốc độ từng động tác
+ Tần số động tác
2.1 Phản ứng vận động
- Phản ứng vận động đơn giản : là đáp lại một tín hiệu đã biết trước nhưng xuất hiện một
cách bất ngờ bằng những động tác đã định trước.
Ví dụ: Phản ứng với tiếng súng trong xuất phát, còi, cờ..
- Phản ứng vận động phức tạp: là loại phản ứng đối với vật di động hoặc lựa chọn.
Ví dụ: Hay gặp trong các môn bóng, đối kháng cá nhân
2.2 Tốc độ từng động tác
- Là thực hiện nhanh nhất một động tác riêng lẻ nào đó trong một hành động hoàn chỉnh ,
phức tạp
Ví dụ: Đặt chân giậm nhảy, Ra sức cuối cùng của đẩy tạ
2.3 Tần số động tác
- Tiêu biểu cho các hoạt động có chu kì, thông thường tần số tay lớn hơn chân, tần số
động tác tứ chi lớn hơn thân mình.
- Phương tiện để phát triển tốc độ động tác người ta thường sử dụng các bài tập phát huy
tốc độ tối đa, có chu kì như chạy xuống dốc, chạy có lực kéo cơ học, chạy theo nhịp...
3. Kĩ thuật chạy cự li 100m
Chạy 100m được chia làm 4 giai đoạn

12


+ Xuất phát
+ Chạy lao sau xuất phát
+ Chạy giữa quãng
+ Về đích
3.1 Xuất phát
Trong chạy 100m người ta
thường áp dụng kĩ thuật
xuất phát thấp vì kĩ thuật
này giúp vận động viên
bắt đầu chạy nhanh hơn,
sớm đạt được tốc độ cực
đại trong thời gian ngắn.
Để xuất phát nhanh người
ta sử dụng bàn đạp xuất
phát.Bàn đạp xuất phát
đảm bảo cho vận động
viên có điểm tì vững chắc
để đạp sau, ổn định khi đặt
chân.
( Chú ý: Khoảng cách của
hai bàn đạp trước và sau,
góc độ mặt tựa bàn bàn
đạp, bàn đạp trước khoảng
45 - 500, đạp sau khoảng
60-800.
Người tập thực hiện hai
hiệu lệnh:

+ “vào chỗ” người tập tiến
ra trước 2 bàn đạp, ngồi
xuống, tì hai chân lên bàn
đạp, hai mũi giày chạm
đường chạy, chân sau hạ
gối, hai tay chống sát sau

13


vạch xuất phát, ngón cái
tách ra tạo ra thành hình
vòm, hai tay duỗi thẳng tự
nhiên, trọng lượng cơ thể
được phân đều giữa hai
tay, chân chống trước, đầu
gối chân sau.

+ “sẵn sàng” Người tập duỗi chân, tách khỏi đường chạy, trọng tâm hơi chuyển lên trên
và ra trước. Trọng tâm cơ thể dồn lên hai tay và chân chống trước.Vùng hông cao hơn vai
10 - 20 cm, lúc này hai cẳng chân gần như song song với nhau.
Góc độ gấp chân ở gối có vai trò hết sức quan trọng, tạo điều kiện cho đạp sau nhanh
hơn.
Khi có tín hiệu xuất phát thì phải đột ngột lao về trước được bắt đầu đạp mạnh hai chân
và đánh tay, đẩy cơ thể lao nhanh về trước bằng tạo áp lực lên bàn đạp.

14


3.2 Chạy lao sau xuất phát:

Để đạt được thành tích trong
chạy 100m điều quan trọng
trong xuất phát là nhanh chóng
đạt được tốc độ gần cực đại
trong giai đoạn chạy lao.Thực
hiện đúng và nhanh các bước
chạy từ lúc xuất phát phụ
thuộc vào độ lao của cơ thể
dưới một góc nhọn so với mặt
đường cũng như vào sức
mạnh, sức nhanh của vận động
viên.

Chạy lao sau xuất phát

Cùng với việc tăng tốc độ, độ nghiêng thân trên về trước của vận động viên giảm đi và kĩ
thuật chạy lao chuyển dần sang kĩ thuật chạy giữa quãng. Quãng đường của chạy lao
khoảng 23 - 25 m. Tốc độ chạy lao sau xuất phát được tăng lên chủ yếu do độ dài bước
chạy và một phần không nhiều do tăng tần số bước.
3.3 Chạy giữa quãng
Khi đạt được tốc độ cao nhất,
thân trên của vận động viên chạy
hơi đổ về trước( 72 - 780). Trong
khi chạy giữa quãng các bước
chạy thực hiện thường không
bằng nhau, do bước chân của
chân khoẻ thường dài hơn do vậy
để chạy có nhịp điệu và tốc độ
đều nhau nên tập độ dài bước
chân bằng cách phát triển sức

mạnh cơ chân yếu.Tay đánh cần
chú ý: đánh ra trước hơi đưa vào
trong, đánh ra sau hơi đưa ra
ngoài. Chú ý phải biết thả lỏng

Chạy giữa quãng

15


những nhóm cơ không than gia
tích cực vào hoạt động.

3.4 Về đích.
Để nhanh chóng chạm vào dây
đích được kéo ở độ cao ngang
ngực, ở bước chạy cuối cùng,
vận động viên cần thực hiện
động tác gập thân trên đột ngột
về trước để chạm dây đích, cách
này gọi là “đánh ngực” và có thể
gập thân trên và xoay một bên
vai để chạm dây đích. Sau khi
chạm đích để khỏi ngã, vận động
viên cần đặt chân lăng xa về Kĩ thuật đánh đích bằng ngực
trước để giữ thăng bằng.

Kĩ thuật đánh đích bằng vai
Hình ảnh về kĩ thuật chạy ngắn giai đoạn : xuất phát - chạy lao sau xuất phát

16


II. Đối tượng phục vụ
Thực tiễn quá trình nâng cao thành tích chạy 100m cho đội tuyển điền kinh của
trường THPT Hoàng Hoa Thám
III. Nội dung phương pháp nghiên cứu
Năm học 2012 – 2013 tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 về phát triển
giáo dục đào tạo trọng thời kỳ Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Năm học này
được mở ra trong điều kiện thế giới và trong nước có nhiều thuận lợi. Được sự quan tâm
của Đảng và nhà nước coi giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu
để phát triển kinh tế tri thức.
Trong điều kiện thực tế thường gặp không ít khó khăn về cơ sở vật chất, sân bãi,
trình độ hiểu biết về môn TDTT của học sinh và phụ huynh học sinh. Trong điều kiện
khó khăn như vậy, bản thân tôi phải xác định cho mình vượt mọi thử thách phía trước để

17


có học sinh giỏi huyện, tỉnh để đóng góp một phần nhỏ bé vào sự nghiệp giáo dục thể
chất của huyện, tỉnh.
Là một trường đóng trên địa bàn 5 xã khu vực đông nam huyện Tiên Lữ chủ yếu là
thuần nông để có phong trào rèn luyện thể chất ở tất cả các môn thể thao và đầu tư cho
những môn tham gia thi đấu là cả một thách thức đối với giáo viên TDTT. Tôi và các
đồng nghiệp trong tổ bộ môn đã vượt qua mọi khó khăn để huấn luyện đội tuyển điền
kinh của nhà trường trong nhiều năm qua.
1. Các biện pháp thực hiện nâng cao thành tích chạy
Nội dung chạy ngắn có điều kiện thuận lợi là có trong chương trình chính khoá,
được sắp xếp ngay đầu kì I với số tiết đảm bảo để các em học sinh làm quen, bước đầu
xây dựng khái niệm và nắm được kĩ thuật các động tác bổ trợ. Tuy nhiên với thời lượng

như vậy thì không thể đòi hỏi các em học sinh đạt kết quả về mặt thành tích được. Vậy
làm thế nào để phát hiện được nhân tố thực sự, mà thực tế nhân tố TDTT là yếu tố quyết
định đến thành tích TDTT. Nhân tố phải là những em có tố chất chuyên môn trên cơ sở
của tố chất là nhanh, mạnh, bền và khéo léo. Học sinh có thành tích được tạo bởi nền của
học sinh đại trà. Thông qua giờ dạy chính khoá, tôi đã không ngừng rèn luyện các kỹ
thuật của các động tác bổ trợ, kĩ thuật của các giai đoạn và phát triển các tố chất thể lực,
đồng thời phát hiện những học sinh giỏi hơn, không ngừng nâng cao chất lượng giờ dạy
nhằm rèn luyện các tố chất hình thành trong từng học sinh. Từ đó những em trội hơn sau
lần kiểm tra tôi đã chọn vào đội tuyển của trường.
Ngoài ra, thông qua các phong trào của lớp kết hợp việc thăm gia đình học sinh, tôi
đã làm công tác tư tưởng với các phụ huynh học sinh vốn có tư tưởng thích con mình thi
học sinh giỏi các môn văn hoá (Toán, văn, ngoại ngữ...) để các phụ huynh học sinh hiểu

18


đúng về vai trò của các môn thể thao đồng thời thông qua gia đình tôi có thêm hiểu biết
về tính cách của học sinh trong đội tuyển.
Thông qua nhiệm vụ thực tiễn của từng năm học của ban giám hiệu nhà trường, kế
hoạch của Sở GD & ĐT Hưng Yên là năm nào cũng tổ chức giải điền kinh học sinh để
đánh giá công tác giáo dục thể chất các nhà trường, tuyển chọn học sinh có thành tích cao
thi đấu cấp quốc gia. Nhóm bộ môn giáo dục thể chất tham mưu với ban giám hiệu, ban
chuyên môn tổ chức giải điền kinh truyền thống của nhà trường vào tháng 10 với mục
đích tạo sân chơi lành mạnh cho học sinh, thu hút các em vào các hoạt động rèn luyện
sức khỏe, qua đó tuyển chọn các em có thành tích tốt để thành lập đội tuyển và huấn
luyện đi thi đấu giải điền kinh các cấp. Đội tuyển chạy ngắn của trường gồm có 12 em
trong đó có 6 nam, 6 nữ.
Trong thực tế tôi vẫn tiếp tục lựa chọn những em có thành tích để thay những em
sau một thời gian tập luyện mà thành tích không phát triển. đội tuyển của trường chính
thức có 12 em, nhưng sĩ số có thể thay đổi phụ thuộc vào thành tích. Cuối cùng 4 em có

thành tích cao nhất trong đội tuyển sẽ được chọn đi thi đấu.
* Các biện pháp rèn luyện nâng cao thành tích :
- Buổi sáng ở trường các em học tập văn hoá
- Buổi chiều luyện tập tại trường từ 14 giờ 30 đến 16 giờ 30, số buổi tập luyện là 3 buổi/
tuần. Trong quá trình tập luyện có rất nhiều nội dung, bản thân tôi phải chuẩn bị chu đáo
về các nội dung của từng nội dung nhỏ. Song trên cơ sở những nguyên tắc chung của vận
động TDTT là “khối lượng vận động từ đơn giản đến phức tạp, từ nhẹ đến nặng”.
- Phân công nhóm trưởng trong quá trình tập luyện, nhóm trưởng phải chịu trách nhiệm
về chuẩn bị thiết bị, tính kỷ luật, ý thức hoàn thành khối lượng.

19


- Dựa vào các nghiên cứu của các nhà khoa học TDTT mà trực tiếp là thông qua sơ đồ kỹ
năng thực hành thể thao để có kế hoạch huấn luyện và thực hiện.

Kỹ năng thực
hành thể thao

Thể chất

Hình
thái cơ
thể

Chức
năng
cơ thể

Tâm lý

Kỹ chiến
thuật

Tố
chất
thể
lực

Kỹ
thuật

Chiến
thuật

Phẩm
chất ý
chí

Năng
lực trí
tuệ

Từ sơ đồ và nghiên cứu các bài tập, ứng dụng ở các tài liệu, sách, giáo trình để đưa
ra các nhiệm vụ cụ thể cho công tác huấn luyện chạy cự li 100m bao gồm:
2. Nhiệm vụ cụ thể
- Nhiệm vụ 1: Xây dựng khái niệm kĩ thuật và tìm hiểu đặc điểm của học sinh thông qua
các biện pháp chủ yếu sau:
+ Phân tích kĩ thuật, cho xem tranh ảnh, phim ảnh kĩ thuật
+ Cho học sinh chạy lặp lại cự li 30m - 50m, giáo viên nhận xét

- Nhiệm vụ 2:

20


+ Dạy kĩ thuật chạy trên đường thẳng
+ Các động tác bổ trợ
+ Chạy tăng tốc độ - chạy theo quán tính
+ Tập tại chỗ đánh tay
+ Chạy trên đường thẳng kẻ vôi
+ Chạy quy định độ dài bước chân
+ Chạy biến tốc

- Nhiệm vụ 3:
Dạy kĩ thuật xuất phát thấp
+ Cách đóng bàn đạp
+ Thực hiện khẩu lệnh "vào chỗ", "sẵn sàng"
+ Tự xuất phát không khẩu lệnh
+ Xuất phát với tín hiệu khác nhau
+ Xuất phát thấp - chạy lao sau xuất phát
+ Xuất phát với dây cao su quàng vai
- Nhiệm vụ 4
Dạy chuyển tiếp từ chạy lao sang giữa quãng thông các biện pháp:
+ Chạy tăng tốc độ sau đó chạy theo quán tính
+ Xuất phát thấp sau đó chạy lao sau xuất phát rồi chạy theo quán tính

21


+ Chạy biến tốc các đoạn ngắn

+ Chạy 60 m xuất phát thấp
- Nhiệm vụ 5:
Kĩ thuật chạy về đích
+ Giới thiệu và làm mẫu
+ Chạy chậm 6 - 10m làm động tác đánh đích
+ Chạy tăng tốc độ 15 - 20m làm động tác đánh đích.
- Nhiệm vụ 6:
Hoàn thiện kĩ thuật chạy cự li 100m thông qua các biện pháp
+ Chạy 30m xuất phát thấp (lặp lại)
+ Chạy 60m với tốc độ 80 - 100% sức tối đa
+ Chạy cự li 100m
Để giải quyết được các nhiệm vụ trên thì nhóm và cụ thể cá nhân tôi phải xây dựng cụ
thể cho từng buổi tập. Có kế hoạch giáo án và điều chỉnh kịp thời qua các buổi để điều
chỉnh lượng vận động phù hợp với thể trạng, sức khỏe, tâm sinh lí của từng học sinh để
nâng cao thành tích.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .
3.1. Xác định trình độ sức của các vận động viên chạy 100 m đội tuyển điền kinh
trường THPT Hoàng Hoa Thám
Để đánh giá trình độ thể lực nói chung, trình độ sức nhanh tốc độ nói riêng của
các vận động viên chạy 100m đội tuyển điền kinh, chúng tôi sử dụng các test: chạy 60m,

22


chạy 100m, chạy 30m tốc độ cao, chạy 30 m xuất phát thấp, nhảy xa tại chỗ, nhảy 3 bước
tại chỗ, kết quả cụ thể được tại bảng 1
Bảng 1: Kiểm tra trước thực nghiệm
ST

Nội dung

T

Kết quả
Trung bình

Trung bình

Nam

Nữ

1

Chạy 60m

8.1 - 7.9

8.9 - 8.6

2

Chạy 100m

12.9 - 12.7

14.50

Đánh

giá
TB
- TB

14.30
3

Chạy 30 m tốc độ cao

4.0 - 3.8

4.3 - 4.1

TB

4

Chạy 30 m xuất phát thấp

5.0 - 4.7

5.2 - 5.0

Y

5

Nhảy xa tại chỗ

2.3 - 2.5

2.0 - 2.1

Y

6

Nhảy xa 3 bước tại chỗ

6.6 - 7.0

5.7 - 6.0

Y

Tõ kÕt qu¶ b¶ng 3.1 chóng t«i cho r»ng søc nhanh, tốc độ của các vận động viên
chạy 100m của trường THPT Hoàng Hoa Thám còn ở mức khá khiêm tốn, các chỉ tiêu so
với trình độ thể lực chung của người Việt Nam cùng lứa tuổi thì còn ở mức độ thấp. Thực
tiễn này chứng tỏ cần phải có các bài tập phù hợp nhằm nâng cao và phát triển sức nhanh
cho vận động viên chạy 100m của đội tuyển điền kinh .
3.2. Lựa chọn các bài tập nâng cao và phát triển sức nhanh cho VĐV chạy
100m đội tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám
Qua các phân tích tổng hợp cơ sở lý luận và thực tiễn giáo dục để lựa chọn các bài
tập, chúng tôi xây dựng các bài tập phải đáp ứng được những yêu cầu sau:

23


- Bài tập phải phù hợp với đặc điểm đối tượng.
- Bài tập phải phù hợp với cở sở khoa học bảo đảm về phương pháp và nguyên tắc huấn

luyện.
- Bài tập phải dựa vào đặc điểm các môn thể thao.
- Bài tập có đa số VĐV ủng hộ
* Các bài tập:
Bài tập 1: Luyện tập chạy giữa quãng
+ Chạy lặp lại cự li 60m
+ Chạy lặp lại cự li 80m
Yêu cầu:
Chạy nhanh tốc độ 75% - 85% tốc độ tối đa
Thời gian nghỉ giữa quãng các tổ 3 - 5 phút.
Nghỉ ngơi tích cực nhằm nâng cao khả năng thích nghi đối với các cơ quan trong cơ thể,
đối với sự thay đổi lượng vận động, đặc biệt giáo dục khả năng yếm khí của VĐV.
Bài tập 2: Các bài tập xuất phát, chạy lao sau xuất phát
+ Luyện tập xuất phát thấp: Thực hiện khẩu lệnh: “vào chỗ” - “sẵn sàng”
+ Luyện tập xuất phát với các tín hiệu, khẩu lệnh
+ Xuất phát chạy lao 25m
+ Xuất phát với dây cao su
Yêu cầu: Tốc độ chạy đạt 90 - 95% tốc độ tối đa.
Thời gian nghỉ giữa các bài tập lặp lại theo hình thức giảm dần

24


Mục đích: Nhằm nâng cao khả năng yếm khí glucô phân
Bài tập 3: + Chạy biến tốc các đoạn ngắn
Yêu cầu: Tốc độ đạt 98 - 100% tốc độ tối đa
Thời gian nghỉ giữa các tổ 2 - 4 phút
Nghỉ ngơi: hình thức nghỉ ngơi tích cực
Mục đích : Nhằm nâng cao khả năng yếm khí (phót pho creatin)
Bài tập 4: Luyện tập chạy về đích - Hoàn thiện

+ Luyện tập động tác đánh đích
+ Chạy cự li 15 m đánh đích
+ Luyện tập cự li 100m
Thời gian nghỉ ngơi giữa các lần thực hiện chạy 100m từ 4 phút và tăng dần .
Mục đích: hoàn thiện khả năng phối hợp, nâng cao thành tích.
Bài tập 5:
Các bài tập bật nhảy gồm:
- Bật xa tại chỗ 1 - 10 bước.
- Hoặc ( lò cò) bật đổi chân 3 - 4 lần x 40 - 60m
Mục đích : nâng cao sức mạnh
Bài tập 6: Bài tập thể lực
+ Chạy với dây cao su
+ Chạy lên dốc

25