Luận văn Thạc sĩ đánh giá hiệu quả quản lý môi trường du lịch vườn quốc gia Cát Bà

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.05 MB, 123 trang )

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Tự NHIÊN

KhoA môi trường
&&&

NGÔ THỊ HẰNG

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ

Luận văn thạc sĩ Khoa học

Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Tự
NHIÊN
KHOA MÔI TRƯỜNG
&&&

NGÔ THỊ HẰNG

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ
Mã số:
Chuyên ngành: Khoa học môi trường

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Đình Hòe

Hà Nội

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm,
động viên và hướng dẫn tận tình của PGS. TS Nguyễn Đình Hòe. Tôi xin bày tỏ lòng
biết ơn sâu sắc tới thầy vì sự giúp đỡ quý báu đó.
Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa môi trường đã truyền đạt cho tôi
những kiến thức khoa học bổ ích trong chương trình đào tạo thạc sỹ suốt 2 năm qua.
Tôi cũng gửi lời cảm ơn tới các cán bộ công tác tại Vườn quốc gia Cát Bà, sở
Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hải Phòng đã tận tình giúp đỡ tôi trong chuyến đi thực tế
cũng như tìm kiếm các tài liệu phục vụ cho bài luận văn tốt nghiệp.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã giúp đỡ, hỗ trợ, động
viên tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp vừa qua.
Sinh viên

Ngô Thị Hằng

MỤC LỤC
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH........................................................................................
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ...............................................................................................................................................
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH........................................................................................
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ...............................................................................................................................................

b.Mục tiêu đề tài....................................................................................................................................................

c.Nội dung nghiên cứu..........................................................................................................................................

d.Đối tượng và phương pháp nghiên cứu.............................................................................................................

Đối tượng nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu:.........................................................................................................

Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu...................................................................................................

Phương pháp nghiên cứu:.....................................................................................................................................

e.Bố cục luận văn..................................................................................................................................................

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.............................................................................

2.1.1.Tổng quan về Môi trường du lịch và quan hệ giữa môi trường và phát triển du lịch................................

2.Khái niệm về môi trường du lịch.......................................................................................................................

3.Khái niệm Bảo vệ Môi trường Du lịch..............................................................................................................

4.Mối quan hệ giữa môi trường và phát triển du lịch...........................................................................................

❖ Tác động tích cực..............................................................................................................................................

❖ Tác động tiêu cực..............................................................................................................................................

3.2.Tác động của du lịch lên xã hội - nhân văn....................................................................................................

❖ Tác động tích cực..............................................................................................................................................

Môi trường tự nhiên và hoạt động du lịch ❖ Môi trường địa chất......................................................................

3.2.1.Môi trường nước..........................................................................................................................................

3.2.2.Môi trường không khí..................................................................................................................................

Môi trường văn hóa xã hội - nhân văn và các hoạt động du lịch.........................................................................

❖ Môi trường xã hội.............................................................................................................................................

3.2.5.Môi trường nhân văn....................................................................................................................................

2.1.2.Tổng quan vấn đề phát triển du lịch tại các VQG Việt Nam......................................................................

2.1.4.Tổng quan về khu vực nghiên cứu..............................................................................................................

3.2.1.1.Điều kiện tự nhiên.....................................................................................................................................

3.2.I.2.Vị trí địa lý.................................................................................................................................................

3.2.I.4.Địa hình, địa thế.........................................................................................................................................

3.2.I.5.Địa chất đất đai..........................................................................................................................................

3.2.I.6.Đa dạng sinh học VQG Cát Bà.................................................................................................................

Khu hệ thực vật rừng.............................................................................................................................................

Điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa.......................................................................................................................

b.4. Khai thác và nuôi truồng thủy hải sản...........................................................................................................

b.5. Giao thông vận tải..........................................................................................................................................

Hình 2: Đường xung quanh rìa đảo Cát Bà..........................................................................................................

b.6. Dịch vụ...........................................................................................................................................................

b.7. Lịch sử - văn hóa - Truyền thuyết về Cát Bà................................................................................................

Mô hình SWOT.....................................................................................................................................................

Hình 5: Hội đua thuyền rồng tại xã Phùng Long, Cát Bà tháng 8, 2014 (Nguồn: Tác giải tự chụp
trong quá trình đi thực địa).....................................................................................................................

I.Định hướng QL MTDL đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 của UBND thành phố Hải
Phòng.......................................................................................................................................................

Giải pháp ứng phó với BĐKH:.............................................................................................................................

b.Phân tích sức ép (P - Pressure) lên hoạt động QL MTDL tại VQG Cát Bà.....................................................

Sức ép tự nhiên......................................................................................................................................................

Sức ép nhân tác.....................................................................................................................................................

Hình 7: Ngoài các mặt hàng hải sản chợ tại thị trấn Cát Bà còn bán nhiều loại côn..........................................

trùng, mật/sáp ong rừng cho du khách..................................................................................................................

Hiện trạng phát triển du lịch tại VQG Cát Bà......................................................................................................

Hình 11: Poster giới thiêu các hoat đông du lích tai VQG Cát Bà......................................................................

a. Sức hút khách du lích của VQG Cát Bà...........................................................................................................

b. Các vấn đề bất cập đang gặp phải của hoạt động du lịch tại MTDL VQG Cát Bà.........................................

3.2.5.16.Du lịch mang tính mùa vụ......................................................................................................................

3.2.5.17.Cơ sở hạ tầng...........................................................................................................................................

■ Nhận thức của người dân...................................................................................................................................

LIIIHiện trạng MTDL tại VQG Cát Bà................................................................................................................

a. Hiện trạng môi trường không khí.....................................................................................................................

Bảng 7: Kết quả phân tích mẫu nước ngầm.........................................................................................................

Bảng 9: Thành phần rác thải sinh hoạt.................................................................................................................

Nét độc đáo của thiên nhiên:.................................................................................................................................

Đa dạng sinh học phong phú:...............................................................................................................................

Hình 13: Một vài hình ảnh bên trong VQG Cát Bà.............................................................................................

Hình 14: Con đường lên đình Ngự Lâm...............................................................................................................

0Tác động (I - Impact) của các hoạt động QL MTDL đối với ĐDSH và bảo tồn..............................................

桰 8192Tác động tích cực.....................................................................................................................................

1Đề xuất giải pháp (R - Response) QL MTDL tại VQG Cát Bà.........................................................................

0Phân tích điểm mạnh - Điểm yếu - Cơ hội - Thách thức của MTDL tại VQG Cát Bà.....................................
Bà

70

1Đề xuất giải pháp................................................................................................................................................

0Xây dựng bộ chính sách QL MTDL chặt chẽ theo hướng phát triển bền vững: phát triển kinh tê
- xã hội đi liền với việc bảo vệ môi trường, bảo ton ĐDSH VQG Cát Bà............................................

1Lồng ghép vấn đề QL MTDL tại VQG Cát Bà và kê hoạch phát triển kinh tê - xã hội của địa
phương và kê hoạch phát triển của ngành du lịch..................................................................................

2QL MTDL dựa vào cộng đồng...........................................................................................................................

Hình 15: Sơ đồ cấp độ quản lý dựa vào cộng đồng [30]......................................................................................

3Giáo dục:.............................................................................................................................................................

Hình 16: Một trong những buổi tập huấn cho các bác các bộ địa phương về tầm quan trọng của
MTDL và các giải pháp khuyến khích ngqời dân phát triển các sinh kế thích ứng với
BĐKH và BVMT tháng 11, 2013...........................................................................................................

Hình 19: Một trong những chiến dịch truyền thông về môi trường đối với các xã vùng đệm VQG
Cát Bà của tổ chức MCD năm 2014 mà tác giả được tham gia.............................................................

Phiếu phỏng vẩn công tỵ du lịch:.........................................................................................................................
Câu 1: 88
Câu 2: 88
Câu 4: 89

Tổng hợp:..............................................................................................................................................................
Câu 5: 91
1.1.

Phương pháp nghiên cứu

33

1.1.1.

Tham khảo tài liệu, liên hệ địa phương nơi nghiên cứu, thu thập tài liệu thứ

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH........................................................................................
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ...............................................................................................................................................
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH........................................................................................
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ...............................................................................................................................................

b.Mục tiêu đề tài....................................................................................................................................................

c.Nội dung nghiên cứu..........................................................................................................................................

b.4. Khai thác và nuôi truồng thủy hải sản...........................................................................................................

b.5. Giao thông vận tải..........................................................................................................................................

Hình 2: Đường xung quanh rìa đảo Cát Bà..........................................................................................................

b.6. Dịch vụ...........................................................................................................................................................

b.7. Lịch sử - văn hóa - Truyền thuyết về Cát Bà................................................................................................

Mô hình SWOT.....................................................................................................................................................

Hình 5: Hội đua thuyền rồng tại xã Phùng Long, Cát Bà tháng 8, 2014 (Nguồn: Tác giải tự chụp
trong quá trình đi thực địa).....................................................................................................................

I.Định hướng QL MTDL đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 của UBND thành phố Hải
Phòng.......................................................................................................................................................

Giải pháp ứng phó với BĐKH:.............................................................................................................................

b.Phân tích sức ép (P - Pressure) lên hoạt động QL MTDL tại VQG Cát Bà.....................................................

Sức ép tự nhiên......................................................................................................................................................

Sức ép nhân tác.....................................................................................................................................................

Hình 7: Ngoài các mặt hàng hải sản chợ tại thị trấn Cát Bà còn bán nhiều loại côn..........................................

trùng, mật/sáp ong rừng cho du khách..................................................................................................................

Hình 14: Con đường lên đình Ngự Lâm...............................................................................................................

0Tác động (I - Impact) của các hoạt động QL MTDL đối với ĐDSH và bảo tồn..............................................

桰 8192Tác động tích cực.....................................................................................................................................

1Đề xuất giải pháp (R - Response) QL MTDL tại VQG Cát Bà.........................................................................

0Phân tích điểm mạnh - Điểm yếu - Cơ hội - Thách thức của MTDL tại VQG Cát Bà.....................................
Bà

70

1Đề xuất giải pháp................................................................................................................................................

0Xây dựng bộ chính sách QL MTDL chặt chẽ theo hướng phát triển bền vững: phát triển kinh tê
- xã hội đi liền với việc bảo vệ môi trường, bảo ton ĐDSH VQG Cát Bà............................................

1Lồng ghép vấn đề QL MTDL tại VQG Cát Bà và kê hoạch phát triển kinh tê - xã hội của địa
phương và kê hoạch phát triển của ngành du lịch..................................................................................

2QL MTDL dựa vào cộng đồng...........................................................................................................................

Hình 15: Sơ đồ cấp độ quản lý dựa vào cộng đồng [30]......................................................................................

3Giáo dục:.............................................................................................................................................................

Hình 16: Một trong những buổi tập huấn cho các bác các bộ địa phương về tầm quan trọng của
MTDL và các giải pháp khuyến khích ngqời dân phát triển các sinh kế thích ứng với
BĐKH và BVMT tháng 11, 2013...........................................................................................................

Hình 19: Một trong những chiến dịch truyền thông về môi trường đối với các xã vùng đệm VQG
Cát Bà của tổ chức MCD năm 2014 mà tác giả được tham gia.............................................................

Phiếu phỏng vẩn công tỵ du lịch:.........................................................................................................................

Câu 1: 88
Câu 2: 88
Câu 4: 89

Tổng hợp:..............................................................................................................................................................
Câu 5: 91

Khuyến nghị.........................................

83

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH................................................................................1
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ.......................................................................................................................................1
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG DU LỊCH................................................................................2
VƯỜN QUỐC GIA CÁT BÀ.......................................................................................................................................2

b.Mục tiêu đề tài.................................................................................................................................2
c.Nội dung nghiên cứu.......................................................................................................................2
d.Đối tượng và phương pháp nghiên cứu..........................................................................................2
Đối tượng nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu:......................................................................................2
Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu................................................................................2
Phương pháp nghiên cứu:..................................................................................................................3

e.Bố cục luận văn...............................................................................................................................3
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU..........................................................4
2.1.1.Tổng quan về Môi trường du lịch và quan hệ giữa môi trường và phát triển du lịch.............4
2.Khái niệm về môi trường du lịch....................................................................................................4
3.Khái niệm Bảo vệ Môi trường Du lịch...........................................................................................4
4.Mối quan hệ giữa môi trường và phát triển du lịch........................................................................4
❖ Tác động tích cực...........................................................................................................................4
❖ Tác động tiêu cực...........................................................................................................................5
3.2.Tác động của du lịch lên xã hội - nhân văn.................................................................................8
❖ Tác động tích cực...........................................................................................................................8
Môi trường tự nhiên và hoạt động du lịch ❖ Môi trường địa chất.................................................11
3.2.1.Môi trường nước.....................................................................................................................11

3.2.2.Môi trường không khí.............................................................................................................11
83
Môi trường văn hóa xã hội - nhân văn và các hoạt động du lịch....................................................12
❖ Môi trường xã hội........................................................................................................................12
3.2.5.Môi trường nhân văn..............................................................................................................13
2.1.2.Tổng quan vấn đề phát triển du lịch tại các VQG Việt Nam.................................................14
2.1.4.Tổng quan về khu vực nghiên cứu.........................................................................................18
3.2.1.1.Điều kiện tự nhiên................................................................................................................18
3.2.I.2.Vị trí địa lý............................................................................................................................18
3.2.I.4.Địa hình, địa thế...................................................................................................................19
3.2.I.5.Địa chất đất đai.....................................................................................................................19
3.2.I.6.Đa dạng sinh học VQG Cát Bà............................................................................................20
Khu hệ thực vật rừng.......................................................................................................................21
Điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa..................................................................................................24
b.4. Khai thác và nuôi truồng thủy hải sản......................................................................................27
b.5. Giao thông vận tải.....................................................................................................................27

Hình 2: Đường xung quanh rìa đảo Cát Bà.....................................................................................29
b.6. Dịch vụ......................................................................................................................................29
b.7. Lịch sử - văn hóa - Truyền thuyết về Cát Bà...........................................................................29
Mô hình SWOT................................................................................................................................34
Hình 5: Hội đua thuyền rồng tại xã Phùng Long, Cát Bà tháng 8, 2014 (Nguồn: Tác giải tự chụp
trong quá trình đi thực địa)................................................................................................39
I.Định hướng QL MTDL đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 của UBND thành phố Hải

Phòng..................................................................................................................................43
83
Giải pháp ứng phó với BĐKH:........................................................................................................44
b.Phân tích sức ép (P - Pressure) lên hoạt động QL MTDL tại VQG Cát Bà................................46
Sức ép tự nhiên.................................................................................................................................46
Sức ép nhân tác................................................................................................................................46
Hình 7: Ngoài các mặt hàng hải sản chợ tại thị trấn Cát Bà còn bán nhiều loại côn.....................47
trùng, mật/sáp ong rừng cho du khách............................................................................................47
Hiện trạng phát triển du lịch tại VQG Cát Bà.................................................................................52
Hình 11: Poster giới thiêu các hoat đông du lích tai VQG Cát Bà.................................................53
a. Sức hút khách du lích của VQG Cát Bà......................................................................................53
b. Các vấn đề bất cập đang gặp phải của hoạt động du lịch tại MTDL VQG Cát Bà....................55
3.2.5.16.Du lịch mang tính mùa vụ.................................................................................................55
3.2.5.17.Cơ sở hạ tầng.....................................................................................................................55
■ Nhận thức của người dân.............................................................................................................56
LIIIHiện trạng MTDL tại VQG Cát Bà...........................................................................................57
a. Hiện trạng môi trường không khí................................................................................................57
Bảng 7: Kết quả phân tích mẫu nước ngầm....................................................................................60
Bảng 9: Thành phần rác thải sinh hoạt............................................................................................62
Nét độc đáo của thiên nhiên:...........................................................................................................63
Đa dạng sinh học phong phú:..........................................................................................................75

Hình 13: Một vài hình ảnh bên trong VQG Cát Bà........................................................................67

Hình 14: Con đường lên đình Ngự Lâm..........................................................................................67
83
0Tác động (I - Impact) của các hoạt động QL MTDL đối với ĐDSH và bảo tồn.........................78
桰 8192Tác động tích cực................................................................................................................78
1Đề xuất giải pháp (R - Response) QL MTDL tại VQG Cát Bà....................................................70
0Phân tích điểm mạnh - Điểm yếu - Cơ hội - Thách thức của MTDL tại VQG Cát Bà................70
Bà

70

1Đề xuất giải pháp...........................................................................................................................76
0Xây dựng bộ chính sách QL MTDL chặt chẽ theo hướng phát triển bền vững: phát triển kinh tê
- xã hội đi liền với việc bảo vệ môi trường, bảo ton ĐDSH VQG Cát Bà.......................76
1Lồng ghép vấn đề QL MTDL tại VQG Cát Bà và kê hoạch phát triển kinh tê - xã hội của địa
phương và kê hoạch phát triển của ngành du lịch.............................................................76
2QL MTDL dựa vào cộng đồng......................................................................................................76
Hình 15: Sơ đồ cấp độ quản lý dựa vào cộng đồng [30].................................................................77
3Giáo dục:........................................................................................................................................78
Hình 16: Một trong những buổi tập huấn cho các bác các bộ địa phương về tầm quan trọng của
MTDL và các giải pháp khuyến khích ngqời dân phát triển các sinh kế thích ứng với
BĐKH và BVMT tháng 11, 2013......................................................................................78
Hình 19: Một trong những chiến dịch truyền thông về môi trường đối với các xã vùng đệm VQG
Cát Bà của tổ chức MCD năm 2014 mà tác giả được tham gia........................................80
Phiếu phỏng vẩn công tỵ du lịch:....................................................................................................88
Câu 1: 88
Câu 2: 88
Câu 4: 89

Tổng hợp:.........................................................................................................................................89

Câu 5: 91

83

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BĐKH: Biến đổi khí hậu
BPI (Biodiversity Priortiy Index): Chỉ số ưu tiên Đa dạng sinh học
BTNMT: Bộ tài nguyên môi trường
BVMT: Bảo vệ môi trường
DLST: Du lịch sinh thái
ĐDSH: Đa dạng sinh học
HST: Hệ sinh thái
INDP (United Nations Development Programme): Chương trình phát triển Liên hợp
quốc
IUCN (International Union for Conservation of Nature): Tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế
giới
KBTTN: Khu bảo tồn thiên nhiên
MCD (Centre for Marinelife Conservation and Community Development): Trung tâm
bảo tồn sinh vật biển và phát triển cộng đồng
MTDL: Môi trường du lịch
NGO (Non-governmental organization): Tổ chức phi chính phủ
PTNT: Phát triển nông thôn
QCCP: Quy chuẩn cho phép
QCVN: Quy chuẩn Việt Nam
QL MTDL: Quản lý môi trường du lịch
TB: Trung bình

TN & MT: Tài nguyên và môi trường UBND: Ủy ban nhân dân VQG: Vườn quốc gia
WWF (World Wide Fund For Nature): Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1: Bảng tổng hợp chỉ số BVI của 51 khu BTTN trên đất liền Việt Nam
Bảng 2: Số lượt khách du lịch đến Cát Bà (2009 - 2015)

Bảng 3: Kết quả phân tích chất lượng không khí khu du lịch Cát Bà năm 2014.
Bảng 4: Kết quả phân tích chất lượng không khí khu du lịch Cát Bà năm 2015
Bảng 5: Kết quả phân tích mẫu đất tại một số điểm tại Cát Bà năm 2014 - 2015
Bảng 6: Bảng kết quả phân tích mẫu nước mặt tại thị trấn Cát Bà
Bảng 7: Kết quả phân tích mẫu nước ngầm
Bảng 8: Kết quả phân tích mẫu nước biển
Bảng 9: Thành phần rác thải sinh hoạt

DANH MỤC HÌNH Hình 1: Dự án trồng rau sạch tại
xã Xuân Đán, Cát Bà
Hình 2: Đường rìa xung quanh đảo Cát Bà
Hình 3: Trung tâm dịch vụ, DLST và giáo dục môi trường được xây tại gần cổng vào
VQG Cát Bà
Hình 4: Mô hình DPSIR
Hình 5: Hội đua thuyền rồng tại xã Phùng Long, Cát Bà tháng 8, 2014 Hình 6: Lễ hội
đình Phù Long, Cát Bà tháng 7, 2014
Hình 7: Ngoài các mặt hàng hải sản chợ tại thị trấn Cát Bà còn bán nhiều loại côn
trùng, mật/sáp ong rừng cho du khách
Hình 8: Trên tuyến đường du lịch tại VQG rất dễ dàng bắt gặp các loại rác thải do
khách du lịch để lại
Hình 9: Màn bắn pháo hoa vào một số dịp cuối tuần trong mùa du lịch tại Cát Bà rất thu
hút khách du lịch tuy nhiên gây tiếng nổ lớn ảnh hưởng đến đời sống của các loài động

vật tại VQG
Hình 10: Hình ảnh chen lấn của khách du lịch tại bến phà Tuần Châu vào mỗi dịp cuối
tuần vào mùa du lịch tại Cát Bà
Hình 11: Poster giới thiệu các hoạt động du lịch tại VQG Cát Bà
Hình 12: Hình ảnh giới thiệu một số tuyến/điểm du lịch sinh thái tại VQG Cát Bà
Hình 13: Một vài hình ảnh bên trong VQG Cát Bà
Hình 14: Con đường lên đình Ngự Lâm
Hình 15: Sơ đồ cấp độ quản lý dựa vào cộng đồng

Hình 16: Một trong những buổi tập huấn cho các bác các bộ địa phương về tầm quan
trọng của MTDL và các giải pháp khuyến khích người dân phát triển các sinh kế thích
ứng với BĐKH và BVMT tháng 11, 2013
Hình 17: Các bạn thực tập sinh, cán bộ truyền thông của MCD đến từng hộ dân để phổ
biến kiến thức về môi trường, các giải phát phát triển đời sống xã hội và bảo vệ môi
trường VQG Cát Bà, 2014
Hình 18: Cuộc thi vẽ tranh về MTDL tại trường tiểu học thị trấn Cát Bà và hội thi tìm
hiểu các quy định bảo vệ môi trường cho các em học sinh tại Cát Bà, Tháng 11, 2014
Hình 19: Một trong những chiến dịch truyền thông về môi trường đối với các xã vùng
đệm VQG Cát Bà của tổ chức MCD năm 2014 mà tác giả được tham gia
Hình 20: UBND huyện Cát Hải kết hợp với một số tổ chức NGO (MCD, CR) thực hiện
chương trình truyền thông về môi trường hưởng ứng ngày môi trường thế giới 5/6, ngày
đại dương thế giới 8/6, tuần lễ biển và hải đảo năm 2013

MỞ ĐẦU

a. Lý do chọn đề tài
Việt Nam được quốc tế công nhận là một trong 16 quốc gia có ĐDSH cao nhất thế
giới với nhiều rừng, cây cối, rạn san hô,... tạo nên môi trường sống cho khoảng 10%

loài chim và thú hoang dã trên thế giới. Việt Nam được quỹ bảo tồn động vật hoang dã
(WWF) có 3 trong hơn 200 vùng sinh thái toàn cầu. Tổ chức bảo tồn chim thế giới
(Birdlife International) công nhận là một trong 5 vùng chim đặc hữu. Tổ chức bảo tồn
thiên nhiên thế giới (IUCN) công nhận có 6 trung tâm đa dạng về thực vật [32].
Tuy nhiên trong những năm gần đây vấn đề suy thoái ĐDSH ngày càng nghiêm
trọng. Một trong những dấu hiệu quan trọng nhất của sự suy thoái ĐDSH là sự tuyệt
chủng loài do môi trường sống bị tổn hại. Tốc độ tuyệt chủng các loài đang ở mức báo
động.
VQG Cát Bà là một trong những khu vực có tính ĐDSH cao nhất nước ta, là nơi
tập trung nhiều loài quý hiếm, đặc hữu có tầm quan trọng trong khu vực với 620 loài
thực vật bậc cao phân bố thuộc 438 chi và 123 họ. Với kiểu rừng nhiệt đới thưòng
xanh mưa mùa ở đai thấp.Với nhiều kiểu phụ rừng như: Rừng trên sườn núi đá vôi,
rừng trên đỉnh, rừng kim giao, rừng ngập nước trên núi và rừng ngập mặn. Rừng ngập
mặn nằm ở phía tây Bắc đảo với chủ yêu các loài họ đước, O zô, ráng, cỏ roi ngựa,
thầu dầu, trang, sú... [33].
Trên đảo Cát Bà có 32 loài thú, 69 loài chim và 20 loài bò sát, lưỡng cư. Nhiều
loài quý hiếm Voọc đầu trắng, sơn dương, rái cá, báo, mèo rừng, cầy hương, sóc đen.
Đặc biệt voọc đầu trắng (Trachypithecus francoisi polyocephalus) là loài đặc hữu ở
Cát Bà. Bên cạnh thú nhiều loài chim quý cũng được ghi nhân như chim Sâm cầm,
Khướu, chim Cu xanh, Cu gáy. [33].
Một vấn đề nóng bỏng hiện nay là nguồn tài nguyên động vật rừng nói chung và
nguồn tài nguyên ếch, bò sát nói riêng đang bị suy giảm mạnh. Nguyên nhân chính là
do các hoạt động nhân tác mà cụ thể là do sự phát triển chóng mặt của hoạt động du

1

lịch trên đảo Cát Bà trong những năm gần đây. [34].
Xuất phát từ thực tiễn trên, tác giả tiến hành thực hiện đề tài: ‘‘Đánh giá hiệu
quả Quản lý môi trường du lịch vườn quốc gia Cát Bà” nhằm dung hòa giữa phát

triển kinh tế và bảo tồn ĐDSH.
b. Mục tiêu đề tài
Góp phần nâng cao hiệu quả QL MTDL tại VQG Cát Bà.
c. Nội dung nghiên cứu
2.1. Mức độ và tầm quan trọng của du lịch tại các VQG nói chung và VQG
Cát Bà nói riêng.
2.2. Tài nguyên Du lịch VQG Cát Bà.
2.3. Ảnh hưởng của các hoạt động phát triển du lịch đối với VQG Cát Bà.
2.4. Hiện trạng quản lý MTDL tại VQG Cát Bà.
2.5. Nguyên nhân gây suy thoái MTDL VQG Cát Bà
2.6. Đề xuất giải pháp quản lý MTDL tại VQG Cát Bà.
d. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
-

Đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu:
VQG Cát Bà phần đất liền (Trong phạm vi đề tài không nghiên cứu đến phần

biển của VQG).
Đối tượng nghiên cứu:
2.7. MTDL tại VQG Cát Bà ;
2.8. Các hoạt động phát triển du lịch tại đảo Cát Bà ;
2.9. Các chính sách QL MTDL hiện có tại đảo Cát Bà.
Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận: Tiếp cận hệ sinh thái, tiếp cận quản lý tài nguyên dựa vào

2

cộng đồng và tiếp cận hệ thống trong quản lý TN & MT để thực hiện quản lý môi

trường du lịch tại VQG Cát Bà.
Phương pháp nghiên cứu:
2.10. Tham khảo tài liệu, liên hệ địa phương nơi nghiên cứu, thu thập tài
liệu thứ cấp, thừa kế tài liệu;
2.11. Điều tra, khảo sát thực tế ngoài thực địa: 2 đợt bằng phương
pháp.đánh giá nhanh (Tham vấn cộng đồng và nhà quản lý du lịch, khảo
sát thực địa để kiểm chứng và bổ sung tài liệu);
2.12. Phương pháp SWOT (Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức);
2.13. Quy trình DPSIR (Driver - Pressure - State - impact - Response)
(Động lực chi phối - áp lực - hiện trạng - tác động - ứng phó) trong đánh
giá hiện trạng MTDL.
e. Bố cục luận văn
Bố cục luận văn gồm 3 chương:
Chương I: Tổng quan các vấn đề nghiên cứu
Chương II: Đối tượng và phương pháp nghiên
cứu Chương III: Kết quả nghiên cứu và thảo
luận

3

Luận văn Thạc sĩ đánh giá hiệu quả quản lý môi trường du lịch vườn quốc gia Cát Bà

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về