Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị trong các đơn vị xây lắp trên địa bàn Hà nội

1

LỜI MỞ ĐẦU
Kế toán quản trị ngày càng đóng vai trò quan trọng là một công cụ quản lý
đắc lực phục vụ cho việc quản lý, kiểm soát và ra quyết định của nhà quản trị
trong các doanh nghiệp.
Báo cáo kế toán quản trị với vai trò là sản phẩm cuối cùng cung cấp cho
nhà quản trị các thông tin cần thiết phục vụ chức năng của mình. Một hệ thống
báo cáo kế toán quản trị tốt sẽ giúp cho các nhà quản trị đưa ra các quyết định
đúng đắn.
Ở các doanh nghiệp xây lắp ở Hà Nội hiện nay hệ thống báo cáo kế toán
quản trị chưa trở thành công cụ đắc lực cho nhà quản trị doanh nghiệp. Bên cạnh
đó quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ngày càng mở
rộng nên việc xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị tại các đơn vị xây lắp
ở Hà nội là thực sự cần thiết. Vì lý do đó, luận văn chọn đề tài” Hoàn thiện hệ
thống báo cáo kế toán quản trị trong các đơn vị xây lắp trên địa bàn Hà Nội”
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG QUẢN
TRỊ DOANH NGHIỆP
Trong chương này, luận văn tập trung phân tích những vấn đề mang tính
lý luận chung về báo cáo kế toán quản trị trong doanh nghiệp.
1.1 BẢN CHẤT CỦA BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

1.1.1 Khái niệm về kế toán quản trị
Có hai đối tượng sử dụng thông tin kế toán là bên ngoài doanh nghiệp và
bên trong doanh nghiệp. Các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp như các cơ quan
chức năng của Nhà nước, nhà cung cấp tín dụng, cung cấp hàng hóa, cổ đông,
công nhân viên. Các đối tượng bên trong doanh nghiệp như hội đồng quản trị,
giám đốc điều hành.
Để cung cấp thông tin cho cả hai loại đối tượng này hệ thống kế toán
trong tổ chức được chia thành hai bộ phận: hệ thống kế toán tài chính và hệ

thống kế toán quản trị.


2

Kế toán quản trị là một công cụ chuyên ngành kế toán nhằm thực hiện quá
trình nhận diện, đo lường, tổng hợp và truyền đạt các thông tin hữu ích, giúp cho
nhà quản trị doanh nghiệp thực hiện tốt các chức năng lập kế hoạch, kiểm tra,
đánh giá và ra các quyết định trong quản lý.
1.1.2 Đặc điểm của thông tin kế toán quản trị
Nhà quản trị thường phải ra các loại quyết định sau: quyết định đầu tư và
quyết định ngắn hạn.
Nhu cầu thông tin của nhà quản trị trong việc thực hiện chức năng kiểm
soát đòi hỏi phải có công cụ thu thập, xử lý, tổng hợp tình hình thực hiện các chỉ
tiêu thuộc đối tượng kiểm soát và lượng hóa được các nhân tố ảnh hưởng đến
tình hình thực hiện các chỉ tiêu.
Báo cáo kế toán quản trị là công cụ cung cấp thông tin thực hiện phục vụ
trực tiếp cho nhà quản trị. Nếu nhà quản trị nhận thức được vai trò của thông tin
thực hiện đối với hiệu quả của công tác quản lý thì sẽ thấy được sự cần thiết của
báo cáo kế toán quản trị.
1.1.3. Báo cáo kế toán quản trị trong chu trình kế toán quản trị
Với chức năng là thu thập, xử lý và cung cấp thông tin, quy trình của kế
toán quản trị được thể hiện theo trình tự sau đây:
- Xây dựng hệ thống chỉ tiêu
- Dự toán ngân sách sản xuất kinh doanh
- Thu thập, xử lý các thông tin thực hiện
- Lập báo cáo kế toán quản trị
Báo cáo kế toán quản trị là sản phẩm cuối cùng của quy trình thực hiện
công tác kế toán quản trị. Báo cáo kế toán quản trị là sản phẩm trực tiếp của
phương pháp tổng hợp và cân đối trong kế toán quản trị. Báo cáo kế toán quản trị

được lập xuất phát từ nhu cầu thông tin của nhà quản trị trong quá trình quản trị
doanh nghiệp.
Báo cáo kế toán quản trị có tính linh hoạt, đa dạng và không phụ thuộc
vào những nguyên tắc kế toán được thừa nhận rộng rãi hiện nay.
1.2 CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ


3

1.2.1 Chức năng của báo cáo kế toán quản trị
- Chức năng định hướng: Báo cáo kế toán quản trị là một công cụ đắc lực
để cung cấp thông tin có tính chất định hướng cho nhà quản trị
- Chức năng đánh giá tình hình thực hiện tiêu chuẩn kiểm soát: Báo cáo
kế toán quản trị cung cấp thông tin tổng hợp về tình hình thực hiện các chỉ tiêu
sản xuất kinh doanh của từng đơn vị nội bộ, so sánh nó với chỉ tiêu kế hoạch,
định mức, dự toán từ đó nhà quản trị biết mức chênh lệch cần kiểm soát.
1.2.2 Vai trò của báo cáo kế toán quản trị
- Cung cấp những thông tin kinh tế, tài chính cần thiết, giúp quản trị
doanh nghiệp kiểm tra một cách toàn diện và có hệ thống tình hình sản xuất kinh
doanh, tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
- Cung cấp những thông tin cần thiết giúp quản trị doanh nghiệp và các
nhà chuyên môn phân tích mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Cung cấp những tài liệu, số liệu quan trọng và cần thiết trong việc lập kế
hoạch sản xuất kinh doanh, kế hoạch đầu tư, các dự toán sản xuất kinh doanh
ngắn hạn cũng như dài hạn của toàn doanh nghiệp.
1.3 PHÂN LOẠI VÀ YÊU CẦU ĐỐI VỚI BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

1.3.1 Phân loại hệ thống báo cáo kế toán quản trị.
1.3.1.1 Phân loại báo cáo kế toán quản trị theo chức năng
Căn cứ vào tiêu thức này, hệ thống báo cáo kế toán quản trị được phân

thành các loại sau:


Báo cáo kế toán quản trị đánh giá tình hình thực hiện tiêu chuẩn kiểm
soát (gọi tắt là báo cáo kiểm soát): Trong doanh nghiệp, báo cáo kiểm
soát gồm có:
- Báo cáo chi phí của từng đơn vị
- Báo cáo thu nhập
- Báo cáo hàng tồn kho
- Báo cáo ngân sách



Báo cáo kế toán quản trị có chức năng định hướng: là những báo cáo
cung cấp thông tin để nhà quản trị lựa chọn phương án kinh doanh mới.


4

Thuộc loại báo cáo định hướng thường có:
- Báo cáo kết quả kinh doanh theo từng mặt hàng
- Báo cáo kết quả kinh doanh theo điều kiện giới hạn
- Báo cáo kết quả kinh doanh theo phương tiện kinh doanh
- Báo cáo kết quả kinh doanh theo từng thị trường hoặc từng kênh tiêu thụ
- Báo cáo kết quả kinh doanh tổng hợp
1.3.1.2 Phân loại báo cáo kế toán quản trị theo phạm vi lập báo cáo
Theo phạm vi lập báo cáo, báo cáo kế toán quản trị được chia thành 2 loại
- Báo cáo bộ phận (hay báo cáo chi tiết)
- Báo cáo tổng hợp
1.3.1.3 Phân loại báo cáo kế toán quản trị theo kỳ lập báo cáo

Trên cơ sở kỳ lập báo cáo, báo cáo kế toán quản trị chia thành hai loại:
- Báo cáo kế toán quản trị định kỳ
- Báo cáo kế toán quản trị bất thường:
1.3.2 Yêu cầu đối với báo cáo kế toán quản trị
Để thực hiện được chức năng và phát huy được tác dụng của mình, báo
cáo kế toán quản trị phải đáp ứng được những yêu cầu nhất định sau:
- Yêu cầu phù hợp
- Yêu cầu kịp thời
- Yêu cầu độ tin cậy
- Yêu cầu tính hiệu quả
1.3.3 Yêu cầu và nhiệm vụ đối với nhà quản trị trong việc xây dựng và tổ
chức vận dụng hệ thống báo cáo kế toán quản trị
1.3.3.1 Yêu cầu đối với nhà quản trị trong việc xây dựng và tổ chức vận dụng
hệ thống báo cáo kế toán quản trị
Để xây dựng được hệ thống báo cáo kế toán quản trị thì yêu cầu đối với nhà
quản trị là cần phải loại bỏ một số trở ngại trong quá trình xác định các mục tiêu
và ra quyết định quản lý, cụ thể là:
- Loại bỏ thói quen thích hành động hơn là suy nghĩ
- Phải coi trọng công việc dự đoán tương lai


5

- Phải đặt lợi ích của doanh nghiệp lên trên lợi ích của cá nhân
- Phải rèn luyện tác phong quản lý theo khoa học
- Phải chú trọng việc xây dựng hệ thống định mức, dự toán và kế hoạch
1.3.3.2 Nhiệm vụ của nhà quản trị doanh nghiệp với việc xây dựng và tổ chức
vận dụng hệ thống báo cáo kế toán quản trị
- Phải phân định rõ chức năng của kế toán quản trị và kế toán tài chính.
- Nhà quản trị định hướng thiết lập hệ thống báo cáo kế toán quản trị.

1.4 HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CỦA MỘT SỐ NƯỚC CÓ NỀN
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG PHÁT TRIỂN VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT
NAM

Trong phần này, luận văn đưa ra các quan điểm, hệ thống báo cáo kế toán
quản trị của nước Pháp, và nước Mỹ, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho
các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn
Hà Nội nói riêng trong việc xây dựng hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản
trị.

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
2.1 KHÁI QUÁT VỀ CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

2.1.1 Giới thiệu chung về các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội
Hiện nay trên địa bàn Hà Nội có 17 Tổng công ty hoạt động trong lĩnh
vực xây lắp với hơn 300 đơn vị thành viên, gần 100 doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài và gần 800 doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Trước năm 1982, Hà Nội chỉ có doanh nghiệp xây lắp thuộc sở hữu nhà
nước được tổ chức theo mô hình tổng công ty, từ cuối những năm 1990 ngành
xây lắp ở Hà Nội có những khởi sắc, ngoài doanh nghiệp xây lắp thuộc sở hữu
nhà nước còn có nhiều Công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần tiến hành
hoạt động xây lắp trên địa bàn Hà Nội. Năm 1995 ra đời hàng loạt các tổng công
ty xây dựng. Tuy nhiên hiện nay, rất nhiều đơn vị trực thuộc tổng công ty tiến


6

hành cổ phần hóa và bản thân các tổng công ty cũng đang trong quá trình chuyển

đổi sang mô hình công ty mẹ - công ty con.
2.1.2 Đặc điểm hoạt động tổ chức sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp
xây lắp trên địa bàn Hà Nội
2.1.2.1 Đặc điểm của hoạt động xây lắp
Thứ nhất: Sản phẩm xây lắp mang tính đơn chiếc rõ rệt, mỗi sản phẩm là
một công trình hay hạng mục công trình được xây lắp theo thiết kế kỹ thuật, theo
từng hợp đồng giao nhận thầu xây lắp của bên giao thầu.
Thứ hai: Sản phẩm xây lắp chỉ được tiến hành sản xuất sau khi có đơn đặt
hàng với người giao thầu.
Thứ ba: Sản phẩm xây lắp có kích thước và giá trị lớn thường vượt quá số
vốn lưu động của doanh nghiệp xây lắp, thời gian thi công tương đối dài.
Thứ tư: Hoạt động xây lắp thường tiến hành ngoài trời, chịu tác động trực
tiếp bởi điều kiện môi trường thiên nhiên và thường bị gián đoạn do những thay
đổi bất thường của thời tiết, điều kiện làm việc nặng nhọc.
Thứ năm: Sản phẩm xây lắp có giá trị sử dụng dài qua nhiều năm. Các sai
lầm trong xây lắp vừa gây lãng phí, vừa để lại hậu quả.
Thứ bảy: Sản phẩm xây lắp chịu ảnh hưởng của lợi nhuận chênh lệch do
điều kiện của địa điểm xây dựng đem lại.
2.1.1.2 Đặc điểm tổ chức sản xuất – kinh doanh
Quy trình sản xuất được tiến hành theo một số giai đoạn chính như sau:
Giai đoạn 1: Giai đoạn chuẩn bị
Phòng kế hoạch tiến hành lập dự toán công trình, kế hoạch sản xuất, kế
hoạch nguyên vật liệu. Khâu chuẩn bị vốn do phòng kế toán - tài chính cung cấp.
Một số điều kiện khác và máy móc thi công cũng được chuẩn bị.
Giai đoạn 2: Giai đoạn thi công công trình
Công trình được thi công theo kế hoạch đã lập. Thi công từng hạng mục
công trình theo đúng điểm dừng kỹ thuật và tiến hành nghiệm thu luôn từng hạng
mục công trình theo đúng tiến độ thi công.
Giai đoạn 3: Giai đoạn hoàn thành và nghiệm thu công trình

7

Đây là giai đoạn kết thúc công trình và đưa vào nghiệm thu cho chủ đầu
tư, đưa công trình vào sử dụng và quyết toán.
Đối với các công trình xây lắp theo chế độ giao khoán quy trình công nghệ
sản xuất gồm có các bước: Sau khi hợp đồng kinh tế đã được ký kết với chủ đầu
tư, giao khoán cho các đội thi công, các đội thi công triển khai vật tư, nhân công,
máy thi công tổ chức sản xuất tại công trình, có biện pháp đảm bảo kỹ thuật công
trình. Khi công trình hoàn thành sẽ được nghiệm thu nội bộ nếu đảm bảo đúng
bản vẽ, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng như đã giao khoán thì công trình
hoàn thành mới được thông qua chủ đầu tư nghiệm thu bàn giao công trình.
2.1.2 Đặc điểm tổ chức quản lý của các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn
Hà Nội
Mô hình tổ chức quản lý chung của các doanh nghiệp xây lắp là tổ chức
bộ máy quản lý theo phương thức trực tuyến chức năng, phân chia bộ máy quản
lý doanh nghiệp thành các bộ phận chức năng chịu các trách nhiệm chuyên môn
độc lập. Đứng đầu doanh nghiệp là bộ máy lãnh đạo, và các phòng ban chức
năng, dưới doanh nghiệp là các đội thi công xây lắp, đứng đầu đội xây lắp là đội
trưởng chịu trách nhiệm về tổ chức sản xuất, điều hành quá trình thi công các
công trình, hạng mục công trình.
2.1.3 Đặc điểm tổ chức kế toán của các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn
Hà Nội
Hiện nay, các doanh nghiệp xây lắp thuộc trên địa bàn Hà nội có hai hình
thức tổ chức bộ máy kế toán đó là: hình thức tập trung và hình thức phân tán.
Hình thức kế toán áp dụng tại các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội là
Nhật ký chung. Công tác kế toán tại các doanh nghiệp xây lắp hiện nay hầu hết
đều được thực hiện trên các phần mềm kế toán, kết hợp với Excel, phần mềm kế
toán do doanh nghiệp thiết kế xây dựng, hoặc mua phần mềm kế toán.
2.2 THỰC TRẠNG HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG CÁC

DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

2.2.1 Tổ chức nguồn thông tin để lập báo cáo kế toán quản trị


8

Để thực hiện được quá trình này, bộ phận kế toán đã thực hiện các nội
dung cơ bản sau:
Thứ nhất là tổ chức hạch toán ban đầu
- Đối với đơn vị nhận khoán không có bộ máy tổ chức kế toán riêng thì
đơn vị nhận khoán thu thập, kiểm tra, phân loại ban đầu các chứng từ về các chi
phí sản xuất kinh doanh cho từng công trình, hạng mục công trình (trường hợp
đơn vị nhận khoán thi công nhiều công trình cùng một lúc) và chuyển về phòng
kế toán để xử lý, ghi sổ và báo cáo.
Tại đơn vị giao khoán có trách nhiệm kiểm tra, xử lý các chứng từ về chi
phí sản xuất kinh doanh cho từng đơn vị nhận khoán theo từng công trình cụ thể.
- Đối với đơn vị nhận khoán hạch toán độc lập
Tại đơn vị nhận nhận khoán tiến hành thu thập toàn bộ các chứng từ phục
vụ công tác hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh, kiểm tra phân loại, xử lý các
chứng từ tương tự như trường hợp đơn vị giao khoán trong trường hợp đơn vị
nhận khoán hạch toán phụ thuộc.
Tại đơn vị giao khoán tiến hành thu thập, kiểm tra, xử lý các chứng từ có
liên quan đến công nợ phải thu, phải trả nội bộ, tình hình thanh toán đối với từng
đơn vị nhận khoán theo từng công trình, hạng mục cụ thể.
Thứ hai, tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán
Hiện nay, các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà nội đều vận dụng
những tài khoản thuộc hệ thống tài khoản theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC ra
ngày 20/3/2006.
Thứ ba, tổ chức hệ thống sổ kế toán quản trị

Hệ thống sổ kế toán trong doanh nghiệp xây lắp bao gồm hai loại sổ:
+ Sổ kế toán tổng hợp để ghi chép phản ánh các chỉ tiêu kinh tế tài chính ở
dạng tổng quát.
+ Sổ kế toán chi tiết ghi chép chi tiết, tỉ mỉ, cụ thể số liệu được ghi ở sổ kế
toán tổng hợp nhằm hệ thống hóa thông tin kế toán cụ thể theo từng công trình,
hạng mục công trình, theo từng bộ phận, đơn vị thi công phục vụ cho quản trị
doanh nghiệp.


9

2.2.2 Tổ chức bộ máy kế toán quản trị
Do mô hình kế toán quản trị còn mới mẻ với các doanh nghiệp xây lắp nói
chung và doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội nói riêng nên tổ chức bộ
máy kế toán ở các doanh nghiệp xây lắp hiện nay chỉ tập trung vào thiết kế, thu
thập các thông tin thuộc kế toán tài chính, còn việc xây dựng bộ máy kế toán
quản trị riêng thì hầu như chưa có.
2.2.3 Hệ thống báo cáo kế toán quản trị trong doanh nghiệp xây lắp.
- Báo cáo chi tiết khối lượng công trình hoàn thành: Báo cáo này gắn với
nội dung của dự toán, Báo cáo tiến hành thống kê chi tiết khối lượng công việc
đã thực hiện, chi phí phát sinh và được so sánh với dự toán chi tiết của công
trình. Báo cáo này gồm cả báo cáo chi tiết, báo cáo tổng hợp, báo cáo so sánh
phân tích dưới góc độ khác nhau được lập thường xuyên cho các hạng mục nhỏ
khi nó được hoàn thành.
Báo cáo tổng hợp giá trị xây dựng của công trình theo các đầu mục chi
phí lớn: Báo cáo tổng hợp giá trị xây dựng của công trình theo các đầu mục chi
phí lớn, với sự so sánh tổng thể với dự toán giúp cho nhà quản trị có sự so sánh
tổng hợp giữa giá thực tế với dự toán.
- Bảng tổng hợp chi phí sản xuất kinh doanh xây lắp theo từng công trình,
từng hạng mục theo các khoản mục và yếu tố chi phí: Phản ánh chi phí phát sinh

trong kỳ của từng công trình, và được phân loại chi tiết theo từng khoản mục chi
phí.
- Báo cáo chi phí, giá thành công trình – hạng mục công trình xây lắp: Báo cáo chi phí quản lý doanh nghiệp: Dùng để tập hợp, phân tích chi phí quản
lý doanh nghiệp phát sinh theo cơ cấu chi phí.
- Báo cáo thu nhập: Các doanh nghiệp xây lắp hầu như chưa chú ý đến
việc lập báo cáo thu nhập.
- Báo cáo tình hình sử dụng nguyên vật liệu theo từng công trình, từng hạng
mục: Phản ánh số lượng và giá trị nhập xuất hàng tồn kho của từng loại vật tư tại
từng thời điểm khác nhau cho từng công trình, hạng mục công trình.


10

- Báo cáo về công nợ: Cho biết tình hình thanh toán, và thời hạn thanh
toán của từng khách hàng, từng công trình.
-Báo cáo về vốn bằng tiền: Tiền mặt tại quỹ theo từng loại tiền, tiền gửi
theo từng TK ngân hàng theo từng loại tiền (VNĐ, ngoại tệ các loại).
- Báo cáo kết quả kinh doanh theo từng công trình: Phản ánh tổng doanh
thu, tổng giá vốn, trên cơ sở đó xác định lãi (lỗ) của từng công trình.
- Báo cáo sử dụng các quỹ của Công ty (Xí nghiệp): Phản ánh tình hình
tăng, giảm và số hiện có đầu kỳ, cuối kỳ của các quỹ công ty (xí nghiệp).
- Báo cáo một số chỉ tiêu về tài chính thực hiện: Giúp ban lãnh đạo công
ty (xí nghiệp) phân tích, đánh giá tình hình thực hiện các chỉ tiêu về tổng doanh
thu, chi phí, kết quả hoạt động kinh doanh.
2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

2.3.1 Kết quả đã đạt được
Bên cạnh những kết quả đạt được về việc lập và luân chuyển chứng từ, về
hệ thống tài khoản kế toán, về phân loại chi phí, về ghi nhận chi phí, về lập và

phân tích báo cáo phân tích chi phí...công tác lập và sử dụng báo cáo kế toán
quản trị trong các doanh nghỉệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội vẫn còn những tồn
tại nhất định.
2.3.3 Những hạn chế trong hệ thống báo cáo kế toán quản trị trong các
doanh nghiệp xây lắp ở Hà Nội
- Bộ máy kế toán được xây dựng theo mô hình kết hợp kế toán tài chính
và kế toán quản trị, chưa có bộ phận kế toán quản trị riêng.
- Chi phí chủ yếu được phân loại theo chức năng hoạt động và chi phí sản
xuất theo yếu tố.
- Các doanh nghiệp xây lắp chưa thiết lập được hệ thống thông tin hoàn
thiện và có tính thống nhất cao, giữa các bộ phận (ví dụ như phòng vật tư, phòng
kế hoạch, kế toán).


11

- Lập kế hoạch dài hạn tại các doanh nghiệp xây lắp mới chỉ tập trung vào
việc lập dự toán cho công trình, nhưng việc tham gia của kế toán quản trị vào
công tác lập dự toán này lại khá mờ nhạt.
- Hệ thống báo cáo của kế toán quản trị mới chỉ dừng lại ở các báo cáo
đánh giá tình hình thực hiện tiêu chuẩn kiểm soát còn thiếu các báo cáo mang
tính định hướng.

CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN
QUẢN TRỊ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP Ở HÀ NỘI
3.1 SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN
QUẢN TRỊ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP Ở HÀ NỘI

3.1.1 Chiến lược phát triển

Các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội xác định mục tiêu dài hạn
là chiếm lĩnh thị trường xây dựng trong nước và từng bước mở rộng ra thị trường
xây lắp Quốc tế.
Việc lập kế hoạch tại các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp
xây lắp trên địa bàn Hà Nội nói riêng đều rất quan trọng. Để doanh nghiệp có thể
phát triển vững chắc, đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải có những kế hoạch ngắn hạn
cũng như dài hạn.
3.1.2 Nhu cầu thông tin cho việc ra các quyết định kinh doanh
Nguyên tắc thỏa mãn thông tin của nhà quản trị doanh nghiệp phải được
thiết lập là xuất phát từ chức năng của báo cáo kế toán quản trị. Chức năng của
báo cáo kế toán quản trị là định hướng và đánh giá tình hình thực hiện tiêu chuẩn
kiểm soát. Tác dụng chính của báo cáo kế toán quản trị là cung cấp thông tin đề
nhà quản trị thực hiện các chức năng hoạch định và kiểm soát quá trình sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Như vậy, điều kiện cần để xây dựng báo cáo ké
toán quản trị là nhà quản trị phải có nhu cầu về thông tin để thực hiện chức năng
hoạch định và kiểm soát quá trình sản xuất kinh doanh.


12

3.1.3 Yêu cầu cơ bản của việc hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán
quản trị trong các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội
- Phải đảm báo vận dụng hợp lý các văn bản hướng dẫn về tổ chức kế toán
quản trị do Nhà nước ban hành.
- Phải thỏa mãn yêu cầu quản lý kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
- Phải đảm bảo phù hợp với đặc điểm tổ chức kinh doanh, tổ chức quản lý,
trình độ và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp.
- Phải đảm bảo phù hợp với trình độ của đội ngũ cán bộ kế toán, điều kiện
trang bị các phương tiện kỹ thuật tính toán của doanh nghiệp.
- Phải thể hiện tính kế thừa và học tập kinh nghiệm của các nước có nền

kinh tế phát triển nhưng đồng thời không gây biến động lớn về công tác kế toán
trong doanh nghiệp.
- Phải đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
3.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP Ở HÀ NỘI

Luận văn đã đưa ra các phương hướng hoàn thiện cụ thể là:
3.2.1 Hoàn thiện tổ chức nguồn thông tin để lập báo cáo kế toán quản trị
Thứ nhất, hoàn thiện tổ chức hạch toán ban đầu
Luận văn để xuất một số giải pháp để các doanh nghiệp xây lắp tập hợp
chứng từ kịp thời, nhanh chóng.
Thứ hai, hoàn thiện tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán
Dựa trên nền tảng hệ thống tài khoản kế toán của chế độ kế toán hiện hành
và các tài khoản kế toán mà các doanh nghiệp xây lắp. Luận văn đưa ra hệ thống
tài khoản chi tiết áp dụng ở các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà nội.
Thứ ba, hoàn thiện tổ chức hệ thống sổ kế toán quản trị
Nhằm phục vụ cho việc lập các báo cáo quản trị, luận văn đề nghị cần
phải tổ chức sổ kế toán để ghi chép theo mục tiêu kế toán quản trị.
Thứ tư, đa dạng hóa thông tin đầu ra


13

Luận văn đề nghị kế toán quản trị trong các doanh nghiệp xây lắp trên địa
bàn Hà nội tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản và xây dựng kết cấu của sổ kế
toán phù hợp để thu thập và xử lý thông tin theo yêu cầu của từng báo cáo.
Thứ năm, hiện đại hóa công nghệ xử lý thông tin
Luận văn đưa ra 3 nguyên nhân khiến quá trình lấy số liệu bị sai sót và
không kịp thời. Từ đó kiến nghị các doanh nghiệp cần phải đầu tư cho công nghệ
xử lý thông tin, trang bị đầy đủ phương tiện tính toán đó là máy vi tính.

Thứ sáu, doanh nghiệp phải thiết lập trung tâm thông tin kinh tế
Xuất phát từ vai trò của thông tin đối với công tác của kế toán quản trị và
chức năng của trung tâm thông tin kinh tế, luận văn kiến nghị doanh nghiệp phải
thiết lập trung tâm thông tin kinh tế.
Thứ bảy, tổ chức thu thập thông tin tương lai trong kế toán quản trị
Luận văn xây dựng quá trình thu thập thông tin tương lai gồm 3 bước:
Bước 1: Xác định loại thông tin cần thu thập
Bước 2: Tiến hành thu thập thông tin tương lai trong kế toán quản trị
Bước 3: Lập báo cáo kế toán quản trị trình bày và cung cấp thông tin
tương lai cho nhà quản trị doanh nghiệp.
3.2.2 Hoàn thiện mô hình tổ chức kế toán quản trị
Luận văn trình bảy những yêu cầu tổ chức bộ máy kế toán quản trị của
doanh nghiệp xây lắp nói chung và doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội
phải thỏa mãn. Từ đó xây dựng 02 mô hình tổ chức bộ máy kế toán quản trị áp
dụng cho doanh nghiệp lớn và tổ chức bộ máy kế toán áp dụng cho doanh nghiệp
vừa và nhỏ.
3.2.3 Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị.
Luận văn đề xuất hệ thống báo cáo kế toán quản trị trong các doanh
nghiệp xây lắp gồm:
- Báo cáo đánh giá trách nhiệm của quản lý: Nhằm kiểm tra đánh giá các
trung tâm trách nhiệm.


14

- Báo cáo cung cấp thông tin cho quá trình kiểm tra đánh giá: Kiểm tra
tình hình thực hiện dự toán chi phí, đánh giá kết quả thực hiện của từng đơn vị
nội bộ trong doanh nghiệp.
- Báo cáo giá thành sản phẩm xây lắp
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

- Báo cáo tiến độ sản xuất
- Báo cáo dự báo vật tư theo kế hoạch sản xuất kinh doanh
- Báo cáo tình hình nợ theo thời hạn nợ và khách hàng: Theo dõi công nợ
của khách hàng về giá trị và thời gian nợ, khả năng thanh toán.
- Báo cáo dự toán của trung tâm chi phí
- Báo cáo dự toán trung tâm lợi nhuận (các công ty xây dựng): Báo cáo dự
toán của trung tâm lợi nhuận được thiết kế theo từng công trình, hạng mục công
trình.
- Báo cáo dự toán trung tâm đầu tư: Báo cáo dự toán trung tâm đầu tư
được lập tại cấp cao nhất của công ty.
- Báo cáo thực hiện của trung tâm chi phí: đánh giá hiệu quả của trung
tâm chi phí là chênh lệch giữa các khoản mục chi phí thực tế so với chi phí dự
toán đã được lập theo định mức thiết kế.
- Báo cáo thực hiện của trung tâm lợi nhuận (các công ty)
- Báo cáo thực hiện của trung tâm đầu tư: được lập tại công xây lắp để
theo dõi, phân tích, đánh giá hiệu quả, chất lượng đầu tư.
- Báo cáo ngân sách: Báo cáo ngân sách được lập ra để kiểm soát tình
hình thực hiện dự toán thu chi trên phạm vi toàn doanh nghiệp
Điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán
quản trị trong các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội
3.3.1 Về phía Nhà nước
- Nhà nước cần ban hành những quy định mang tính hướng dẫn, định
hướng về tổ chức kế toán quản trị.
- Nhà nước cần ban hành các văn bản hướng dẫn tổ chức hệ thống báo cáo
kế toán quản trị cho các doanh nghiệp xây lắp.


15

- Nhà nước cần tạo điều kiện thúc đẩy và tăng cường hơn nữa các hoạt

động dịch vụ tư vấn về kế toán và kiểm toán.
- Nhà nước cần xây dựng và thống nhất nội dung giảng dạy kế toán quản trị
trong các trường đại học cao đẳng chuyên ngành kế toán.
- Nhà nước cần xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị có tính chất
hướng dẫn.
3.3.2 Về phía các doanh nghiệp xây lắp
Các doanh nghiệp xây lắp cần phải:
- Hoàn thiện cơ chế tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp
- Về bố trí cán bộ: Những cán bộ làm việc ở trung tâm thông tin phải là
những người có trình độ chuyên môn tốt
- Về trang bị cơ sở vật chất: Trung tâm thông tin phải được trang bị đầy đủ
các phương tiện tính toán đó là máy vi tính được nối mạng.
- Xây dựng tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hệ thống báo cáo kế toán quản trị.

KẾT LUẬN
Trong điều kiện kinh doanh trong cơ chế thị trường, mục tiêu của các
doanh nghiệp là lợi nhuận. Muốn vậy, ngoài việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản
trong việc thiết lập các báo cáo tài chính cho các đối tượng sử dụng bên ngoài,
người quản trị cần phải hiểu biết, tổ chức, phối hợp, tiên liệu, ra quyết định và
kiểm soát mọi hoạt động trong doanh nghiệp, chỉ đạo và hướng dẫn doanh
nghiệp hoạt động có hiệu quả cao nhất. Báo cáo kế toán quản trị là nguồn cung
cấp tốt nhất những thông tin cần thiết này. Để góp phần xây dựng hệ thống kế
toán quản trị hoàn chỉnh ở các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội. Luận
văn đã đề cập những vấn đề cơ bản để hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản
trị như:
- Luận văn đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về báo cáo kế toán
quản trị, thông tin kế toán quản trị, báo cáo kế toán quản trị.


16

- Luận văn tập trung phản ánh thực trạng hệ thống báo cáo kế toán quản trị
trong các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn. Đồng thời rút ra những ưu điểm và
những tồn tại về thu thập thông tin kế toán quản trị, tổ chức bộ máy kế toán quản
trị và hệ thống báo cáo kế toán quản trị.
- Trên cơ sở thực trạng của hệ thống báo cáo kế toán quản trị, xu hướng
phát triển của các doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội, luận văn khẳng
định sự cần thiết phải hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị trong các
doanh nghiệp xây lắp trên địa bàn Hà Nội.


47