Hoàn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

áo dục và đà
o t ạo
Bộ gi
giá
đào
Trường Đại học kinh tế quốc dân



TRầN thị thu PHONG

Hoàn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh
trong các công ty cổ phần niêm yết trên
thị trường chứng khoán việt nam
ên ng
ành: kế to
án (K
ế to
án, Ki
ểm to
án và Ph
ân tích)
Chuy
Chuyê
ngà
toá
(Kế
toá
Kiể
toá
Phâ

Mã số: 62.34.30.01

ườ
ng dẫn khoa học:
Ng
Ngườ
ườii hướ
ướng
1: GS.ts. nguy
nguyễễn văn công
ạm th
2: pgs.ts. ph
phạ
thịị bích chi

Hà nội, năm 2012


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi tự thực hiện.
Mọi kết quả trình bày trong luận án là trung thực và chưa được ai công
bố trong bất cứ một công trình nào khác.
Tác giả luận án

Tr
Trầần Th
Thịị Thu Phong

MỤC LỤC
TRANG PH
Ụ BÌA
PHỤ
LỜI CAM ĐOAN
Ữ VI
ẾT TẮT
DANH MỤC CH
CHỮ
VIẾ
ỂU, ĐỒ TH
DANH MỤC SƠ ĐỒ
ĐỒ,, BẢNG BI
BIỂ
THỊỊ
U............................................................................................................
MỞ ĐẦ
ĐẦU
............................................................................................................11
ƯƠ
NG 1: CƠ SỞ LÝ LU
ẬN VỀ PH
ÂN TÍCH HI
ỆU QU
Ả KINH
CH
CHƯƠ
ƯƠNG
LUẬ
PHÂ

HIỆ
QUẢ
ỆP.................................................
16
DOANH TRONG CÁC DOANH NGHI
NGHIỆ
.................................................16
ng hi
..............
16
1.1 Hi
Hiệệu qu
quảả kinh doanh và hệ th
thốống ch
chỉỉ ti
tiêêu đo lườ
ường
hiệệu qu
quảả kinh doanh
doanh..............
..............16
1.1.1 Hiệu quả kinh doanh và ý nghĩa của việc phân tích hiệu quả kinh doanh ........... 16
1.1.2 Hệ thống chỉ tiêu đo lường hiệu quả kinh doanh ................................................... 22
26
1.2 Ph
Phâân tích hi
hiệệu qu
quảả kinh doanh trong các doanh nghi
nghiệệp...........................................
...........................................26

1.2.1. Xác định nội dung và chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh ............................. 26
1.2.2. Xác định phương pháp phân tích hiệu quả kinh doanh ........................................34
1.2.3. Tổ chức phân tích hiệu quả kinh doanh ................................................................. 43
1.3 Đặ
Đặcc điểm ph
phâân tích hi
hiệệu qu
quảả kinh doanh trong các công ty cổ ph
phầần ni
niêêm yết tr
trêên
ườ
ng ch
ứng kho
45
th
thịị tr
trườ
ường
chứ
khoáán......................................................................................................
......................................................................................................45
1.3.1 Đặc điểm của công ty cổ phần niêm yết có ảnh hưởng đến phân tích hiệu quả
kinh doanh........................................................................................................................... 45
1.3.2 Đặc điểm phân tích hiệu quả kinh doanh trong các công ty cổ phần niêm yết trên
thị trường chứng khoán ...................................................................................................... 47
1.4 Kinh nghi
nghiệệm ph
phâân tích hi
hiệệu qu

quảả kinh doanh trong các CTCP tại các nướ
ướcc tr
trêên
ới và bài học kinh nghi
.................................................................
49
th
thếế gi
giớ
nghiệệm cho Vi
Việệt Nam
Nam.................................................................
.................................................................49
1.4.1 Kinh nghiệm phân tích hiệu quả kinh doanh trong các công ty cổ phần niêm yết
tại một số nước trên thế giới.............................................................................................. 49
1.4.2 Bài học kinh nghiệm về phân tích hiệu quả kinh doanh cho các công ty cổ phần
niêm yết tại Việt Nam .........................................................................................................59

ẬN CH
ƯƠ
NG 1...............................................................................
61
KẾT LU
LUẬ
CHƯƠ
ƯƠNG
...............................................................................61


CH

ƯƠ
NG 2: TH
ỰC TR
ẠNG PH
ÂN TÍCH HI
ỆU QU
Ả KINH DOANH
CHƯƠ
ƯƠNG
THỰ
TRẠ
PHÂ
HIỆ
QUẢ
TRONG CÁC CÔNG TY CỔ PH
ẦN NI
ÊM YẾT TR
ÊN TH
ƯỜ
NG
PHẦ
NIÊ
TRÊ
THỊỊ TR
TRƯỜ
ƯỜNG
ỨNG KHO
ÁN VI
ỆT NAM
..................................................................... 62

CH
CHỨ
KHOÁ
VIỆ
NAM.....................................................................
ườ
ng ch
ứng kho
2.1 Tổng quan về hệ th
thốống công ty cổ ph
phầần ni
niêêm yết tr
trêên th
thịị tr
trườ
ường
chứ
khoáán
Vi
Việệt Nam ............................................................................................................................ 62
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam......................... 62
2.1.2 Tình hình phát triển của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt
Nam...................................................................................................................................... 67
2.1.3 Đặc điểm tổ chức quản lý của các công ty cổ phần niêm yết trên TTCK Việt
Nam ...................................................................................................................................... 71
ực tế ph
2.2 Tình hình th
thự
phâân tích hi
hiệệu qu

quảả kinh doanh trong các công ty cổ ph
phầần ni
niêêm
ườ
ng ch
ứng kho
án Vi
...................................................................... 73
yết tr
trêên th
thịị tr
trườ
ường
chứ
khoá
Việệt Nam
Nam......................................................................
2.2.1. Thực trạng nội dung và chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh ..........................73
2.2.2. Thực trạng phương pháp phân tích hiệu quả kinh doanh ..................................... 88
2.2.3. Thực trạng tổ chức phân tích hiệu quả kinh doanh ............................................... 90
2.2.4 Kinh nghiệm phân tích HQKD của các công ty niêm yết tại các công ty chứng
khoán.................................................................................................................................... 93
nh gi
ực tr
2.3. Đá
Đánh
giáá th
thự
trạạng ph
phâân tích hi

hiệệu qu
quảả kinh doanh trong các công ty cổ ph
phầần
ườ
ng ch
ứng kho
.............................................................
97
ni
niêêm yết tr
trêên th
thịị tr
trườ
ường
chứ
khoáán Vi
Việệt Nam
Nam.............................................................
.............................................................97
2.3.1 Về nội dung và chỉ tiêu phân tích ............................................................................ 97
2.3.2 Về phương pháp phân tích ......................................................................................101
2.3.3 Về tổ chức phân tích ............................................................................................... 101

ƯƠ
NG 3: QUAN ĐIỂM, NGUY
ÊN TẮC VÀ GI
ẢI PH
ÁP HO
ÀN
CH

CHƯƠ
ƯƠNG
NGUYÊ
GIẢ
PHÁ
HOÀ
ỆN PH
ÂN TÍCH HI
ỆU QU
Ả KINH DOANH TRONG CÁC CÔNG
THI
THIỆ
PHÂ
HIỆ
QUẢ
ẦN NI
ÊM YẾT TR
ÊN TH
ƯỜ
NG CH
ỨNG KHO
ÁN
TY CỔ PH
PHẦ
NIÊ
TRÊ
THỊỊ TR
TRƯỜ
ƯỜNG
CHỨ

KHOÁ
ỆT NAM
....................................................................................................
105
VI
VIỆ
NAM....................................................................................................
....................................................................................................105
3.1 Sự cần thi
thiếết, quan điểm và nguy
nguyêên tắc ho
hoààn thi
thiệện ph
phâân tích hi
hiệệu qu
quảả kinh doanh
ườ
ng ch
ứng kho
..............
105
trong các công ty cổ ph
phầần ni
niêêm yết tr
trêên th
thịị tr
trườ
ường
chứ
khoáán Vi

Việệt Nam
Nam..............
..............105
3.1.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh ...............................105
3.1.2 Quan điểm hoàn thiện............................................................................................. 107


3.1.3 Nguyên tắc hoàn thiện............................................................................................ 108
3.2 Các gi
giảải ph
phááp ho
hoààn thi
thiệện ph
phâân tích hi
hiệệu qu
quảả kinh doanh trong các công ty cổ
ườ
ng ch
ứng kho
.................................................
110
ph
phầần ni
niêêm yết tr
trêên th
thịị tr
trườ
ường
chứ
khoáán Vi

Việệt Nam
Nam.................................................
.................................................110
3.2.1 Xây dựng và lựa chọn nội dung và hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh
doanh.................................................................................................................................. 110
3.2.2 Hoàn thiện cách thức vận dụng phương pháp phân tích ......................................124
3.2.3 Hoàn thiện qui trình tổ chức phân tích ..................................................................133
ực hi
141
3.3 Điều ki
kiệện th
thự
hiệện các gi
giảải ph
phááp..............................................................................
..............................................................................141
3.3.1 Về phía Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước...............................................................141
3.3.2 Về phía các công ty niêm yết................................................................................. 142

ẬN CH
ƯƠ
NG 3.............................................................................
144
KẾT LU
LUẬ
CHƯƠ
ƯƠNG
.............................................................................144
ẬN................................................................................................... 145
KẾT LU

LUẬ
Ả...... 146
DANH MỤC CÁC CÔNG TR
TRÌÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GI
GIẢ
ỆU THAM KH
ẢO........................................................................... 147
TÀI LI
LIỆ
KHẢ
PHỤ LỤC...................................................................................................... 152


Phụ lục số 16:
HỒ SƠ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CỔ
PHẦN VẢI SỢI MAY MẶC MIỀN BẮC (TET)
STT
1

ðVT

Năm
2007

Năm

Năm

2008

2009

Vòng

11,44

9,18

6,22

Lần

1,8

1,04

0,65

Hệ số LNST/DTT

%

8,91

8,39

15,56

Hệ số LNST/Vốn chủ sở hữu

%

31,33

14,93

12,6

Hệ số LNST /Tổng tài sản

%

16,01

8,74

10,17

Hệ số Lợi nhuận từ hoạt ñộng kinh
doanh/DTT

%

4,08

7,81

15,28

Chỉ tiêu

Chỉ tiêu về năng lực hoạt ñộng
Vòng quay hàng tồn kho:
Giá vốn hàng bán/ HTK bình quân
Doanh thu thuần/Tổng tài sản

2

Chỉ tiêu về khả năng sinh lời

(Nguồn: BCTC ñã kiểm toán năm 2007, 2008, BCTC năm 2009 do Công ty tự lập)
Nhóm các chỉ tiêu năng lực hoạt ñộng: giá trị các chỉ tiêu năng lực hoạt ñộng của
Công ty tương ñối tốt, cho thấy năng lực hoạt ñộng của công ty là khá.
Vòng quay hàng tồn kho của Công ty trong hai năm, năm 2007 và 2008 tương ñối cao,
cho biết tốc ñộ vòng quay hàng hóa là nhanh, ñồng thời cũng cho thấy tốc ñộ kinh
doanh của doanh nghiệp cao, doanh nghiệp ñã tận dụng ñược tốt các chi phí cơ hội
trong việc quản lý hàng tồn kho, ñảm bảo hàng hoá, thành phẩm luôn ñáp ứng ñược nhu
cầu thị trường, ñồng thời vừa ñảm bảo hàng hoá mua về, thành phẩm làm ra ñược tiêu
thụ kịp thời nhanh chóng. Tuy nhiên vòng quay hàng tồn kho ñã bị giảm qua các năm,
năm 2007 là 11,44 vòng thì sang năm 2008 chỉ còn 9,18 vòng, năm 2009 vòng quay
hàng tồn kho của Công ty giảm xuống 6,22 vòng.
Chỉ tiêu Doanh thu thuần/Tổng tài sản của doanh nghiệp cũng bị giảm ñáng kể, từ 1,8
lần trong năm 2007 chỉ còn 1,04 lần trong năm 2008, năm 2009 là 0,69 lần. Sự sụt giảm
này là do vốn chủ sở hữu, tổng tài sản của Công ty tăng lên trong năm. Công ty ñã dùng
vốn ñể nâng cấp hai kho bãi: tổng kho ðức Giang, tổng kho Lạc Trung và thực hiện các
dự án ñầu tư. Hai dự án nâng cấp kho cuối năm 2008 hoàn thành, và ñầu năm 2009 mới
ñưa vào sử dụng vì thế hoạt ñộng kinh doanh từ hai kho này bị ảnh hưởng và tổng
doanh thu, lợi nhuận thu ñược từ hoạt ñộng kinh doanh trong năm 2008 bị giảm sút.
Hơn nữa năm 2008 là năm kinh tế thế giới và Việt Nam bị khủng hoảng, hoạt ñộng kinh
doanh của tất cả các ngành ñều giảm sút, Công ty cũng không nằm ngoài trường hợp

ñó. Năm 2009 tuy nền kinh tế ñã ñược phục hồi, nhưng khó khăn thời kỳ hậu khủng
hoảng vẫn tồn tại, tuy nhiên trong năm 2009 lợi nhuận kinh doanh của Công ty cũng ñã
tăng lên ñáng kể, nhưng do tổng tài sản Công ty trong năm cũng ñược chú trọng ñầu tư
và tăng nhanh. Vì vậy, hai chỉ tiêu này của Công ty năm 2009 và 2008 bị giảm so với
năm 2007
Tuy nhiên, khi các dự án nâng cấp ñã ñược hoàn thành và ñi vào hoạt ñộng trong năm
2009 và nền kinh tế thế giới, Việt Nam khả quan hơn thì hứa hẹn hiệu quả hoạt ñộng
của công ty sẽ tăng lên do ñó các chỉ tiêu về năng lực hoạt ñộng của Công ty sẽ ñược
cải thiện hơn nữa.
Nhóm các chỉ tiêu về khả năng sinh lời: Năm 2008, phần lớn các chỉ tiêu thuộc nhóm
các chỉ tiêu về khả năng sinh lời sụt giảm so với năm 2007. Do ảnh hưởng của cuộc
khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu dẫn ñến doanh thu giảm, lợi nhuận
giảm, vốn chủ sở hữu và tổng tài sản tăng lên trong năm ñược sử dụng cho ñầu tư ñã
khiến cho các chỉ số này cùng giảm. Tuy nhiên sự sụt giảm này không thực sự phản ánh
sự ñi xuống của kết quả hoạt ñộng kinh doanh của Công ty. Năm 2009, hai dự án nâng
cấp tổng kho ðức Giang và tổng kho Lạc Trung bắt ñầu ñi vào hoạt ñộng và nền kinh tế
Thế giới và Việt Nam cũng ñang có những dấu hiệu phục hồi rõ rệt nên các chỉ tiêu này
cũng ñã ñược cải thiện hơn rất nhiều so với năm 2008. Trong năm 2008, 1 ñồng doanh
thu thuần có 8,39 ñồng lợi nhuận sau thuế và 7,81 ñồng lợi nhuận từ hoạt ñộng kinh
doanh và 1 ñồng tài sản ñược sử dụng vào hoạt ñộng kinh doanh tạo ra 8,74 ñồng lợi
nhuận sau thuế. Nhưng ñến năm 2009, 1 ñồng doanh thu thuần có 15,56 ñồng lợi nhuận
sau thuế và 15,28 ñồng lợi nhuận từ hoạt ñộng kinh doanh và 1 ñồng tài sản ñược sử
dụng cho hoạt ñộng sản xuất kinh doanh tạo ra 10,17 ñồng lợi nhuận sau thuế. Trong
nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời thì chỉ có chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế trên Vốn chủ sở
hữu là giảm là do ñến ñầu tháng 10 vốn chủ sở hữu của Công ty tăng thêm 10 tỷ ñồng
do chuyển ñổi trái phiếu chuyển ñổi. ðiều này cho thấy, trong những năm tới khi nền
kinh tế thế giới và Việt Nam thực sự vượt qua khó khăn, lạc quan hơn và phát triển
mạnh trở lại và khi các dự án của Công ty ñược triển khai sẽ hứa hẹn khả năng hoạt
ñộng kinh doanh của công ty tốt hơn nhiều.

(Nguồn: Công ty Cổ phần Vải Sợi May Mặc Miền Bắc)