Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng tmcp công thương chi nhánh nhị chiểu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA KẾ HOẠCH VÀ PHÁT TRIỂN
----------

CHUYÊN ĐỀ
THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
Đề tài :
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG
VIỆT NAM CHI NHÁNH NHỊ CHIỂU

Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
Mã SV
Lớp

: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền
: Đinh Quốc Huy
: 11121678
: Kế hoạch 54B

HÀ NỘI, 05/2016


Chuyên đề thực tập

i

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

LỜI CAM ĐOAN

Em xin cam đoan chuyên đề thực tập này là công trình nghiên cứu thực sự
của cá nhân, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn, dướisự
hướng dẫn của cô giáoThS. Bùi Thị Thanh Huyền.
Các số liệu và kết quả nêu trong chuyên đề là trung thực, xuất phát từ tình
hình hoạt động kinh doanh thực tế của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
chi nhánh Nhị Chiểu.
Nếu có vi phạm em xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước Hội đồng kỷ luật
Khoa Kế Hoạch và Phát Triển và trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân.

Sinh viên thực hiện

Đinh Quốc Huy

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

ii

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, em xin chân thành cảm ơncô giáo ThS. Bùi Thị Thanh Huyền đã
quan tâm, tận tình hướng dẫn, chỉ bảovà giúp đỡ em trong suốt thời gian thực hiện
chuyên đề tốt nghiệp của mình.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô trong Khoa Kế Hoạch và Phát
Triển, trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân đã tận tình giảng dạy trong suốt quá trình

học đại học của em, giúp em trau dồi và nắm vững những kiến thức quý báu để có
thể vận dụng vào việc hoàn thành chuyên đề này.
Cuối cùng, em xin cảm ơnBan giám đốc và các anh chị phòng tín dụng của
Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu đã tạo điều kiện
giúp đỡ em trong quá trình thu thập số liệu cũng như hoàn thiện chuyên đề.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện

Đinh Quốc Huy

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

iii

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC..............................................................................................................iii
DANH MỤC QUY ƯỚC VIẾT TẮT....................................................................vi
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1. Sự cần thiết của đề tài......................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................3
5. Kết cấuđề tài.....................................................................................................3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..............................................................................4
1.1. Tín dụng của ngân hàng thương mại..........................................................4
1.1.1. Ngân hàng thương mại...............................................................................4
1.1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại...............................................................................4
1.1.1.2. Hoạt động của ngân hàng thương mại......................................................................5

1.1.2. Tín dụng ngân hàng thương mại.................................................................8
1.1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng...................................................................................... 8
1.1.2.2. Đặc điểm tín dụng ngân hàng........................................................................................ 8
1.1.2.3. Phân loại tín dụng ngân hàng .......................................................................................9

1.2. Chất lượng tín dụng ngân hàng.................................................................11
1.2.1. Khái niệm chất lượng tín dụng ngân hàng...............................................11
1.2.2. Sự cần thiết nâng cao chất lượng tín dụng ngân hàng.............................12
1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng ngân hàng..............................13
1.2.3.1. Chỉ tiêu huy động vốn...................................................................................................... 13
1.2.3.2. Chỉ tiêu về sử dụng vốn................................................................................................... 14
1.2.3.3. Chỉ tiêu dư nợ..................................................................................................................... 14
1.2.3.4. Chỉ tiêu lợi nhuận. ............................................................................................................ 15
1.2.3.5. Chỉ tiêu vòng quay của vốn...........................................................................................15
1.2.3.6. Chỉ tiêu nợ xấu................................................................................................................... 15

1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng chất lượng tín dụng ngân hàng............................16

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B

Chuyên đề thực tập

iv

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

1.2.4.1. Yếu tố từ môi trường vĩ mô..........................................................................................16
1.2.4.2. Yếu tố từ từ phía ngân hàng........................................................................................18
1.2.4.3. Yếu tố từ phía khách hàng............................................................................................ 19

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN
HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH NHỊ CHIỂU
THỜI GIAN QUA.................................................................................................22
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Công Thương chi nhánh Nhị Chiểu...22
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàngTMCP Công Thương
chi nhánh Nhị Chiểu................................................................................22
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi
nhánh Nhị Chiểu......................................................................................22
2.1.2.1. Bộ máy tổ chức................................................................................................................... 22
2.1.2.2. Nhiệm vụ và chức năng.................................................................................................. 24

2.1.3. Các hoạt động của ngân hàng công thương chi nhánh Nhị Chiểu...........25
2.1.3.1. Hoạt động huy động vốn................................................................................................ 25
2.1.3.2. Hoạt động sử dụng vốn.................................................................................................. 27
2.1.3.3. Tóm lược về các hoạt động khác của chi nhánh.................................................29

2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công Thương chi
nhánh Nhị Chiểu......................................................................................29

2.2. Thực trạng chất lượng tín dụng của ngân hàng công thương chi nhánh
Nhị Chiểu....................................................................................................31
2.2.1. Mô tả chung về chính sách và quy trình tín dụng của Ngân hàng TMCP
Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu .......................................31
2.2.1.1. Về chính sách tín dụng của chi nhánh......................................................................31
2.2.1.2. Về quy trình tín dụng....................................................................................................... 32

2.2.2. Phân tích chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt
Nam chi nhánh Nhị Chiểuthông qua các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín
dụng..........................................................................................................35
2.2.2.1. Hiệu suấtsử dụng vốn...................................................................................................... 35
2.2.1.2. Vòng quay vốn tín dụng................................................................................................. 37
2.2.1.3. Tỷ lệ nợ xấu......................................................................................................................... 39
2.2.1.4. Lợi nhuận............................................................................................................................. 41

2.2.3. Đánh giá chung về chất lượng tín dụng của ngân hàng công thương chi
nhánh chị chiểu........................................................................................42
2.2.3.1. Những kết quả đạt được................................................................................................42
2.2.3.2 Hạn chế................................................................................................................................... 43

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

v

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

2.2.3.3. Nguyên nhân....................................................................................................................... 43

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM
CHI NHÁNH NHỊ CHIỂU...................................................................................45
3.1. Định hướng và mục tiêu phát triển của ngân hàng công thương chi
nhánh nhị chiểu..........................................................................................45
3.1.1. Định hướng chung cho hoạt động của ngân hàng công thương chi nhánh
Nhị Chiểu.................................................................................................45
3.1.2. Mục tiêu tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi
nhánh Nhị Chiểu......................................................................................46
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP
Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu........................................47
3.2.1 Tăng cường huy động vốn để mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng 47
3.2.2 Hoàn thiện chính sách tín dụng góp phần nâng cao chất lượng tín dụng.48
3.2.3. Đa dạng hóa các loại khách hàng, thực hiện chiến lược khách hàng hợp
lý...............................................................................................................50
3.2.4. Hoàn thiện hệ thống thu thập và xử lý thông tin......................................51
3.2.5. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định.................................................51
3.2.6. Nâng cao trình độ nghiệp vụ, trình độ chuyên môn của ngân hàng........52
3.2.7. Đầu tư và ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại...................................53
3.3. Một số kiến nghị..........................................................................................53
3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước..........................................................53
3.3.2. Kiến nghị với Ngân Hàng Công Thương.................................................57
3.3.3. Kiến nghị với NHCT chi nhánh Nhị Chiểu..............................................58
KẾT LUẬN............................................................................................................59
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................viii

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


vi

Chuyên đề thực tập

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

DANH MỤC QUY ƯỚC VIẾT TẮT
Vietinbank

Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam

Vietinbank Nhị Chiểu

Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam
– Chi nhánh Nhị Chiểu

CLTD:

Chất lượng tín dụng

NH

Ngân hàng

NHNN

Ngân hàng nhà nước

NHTM

Ngân hàng thương mại

TCTD:

Tổ chức tín dụng

TMCP

Thương mại cổ phần

RRTD

Rủi ro tín dụng

HMTD

Hạn mức tín dụng

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

vii

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC..............................................................................................................iii
DANH MỤC QUY ƯỚC VIẾT TẮT....................................................................vi
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1. Sự cần thiết của đề tài......................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................3
5. Kết cấuđề tài.....................................................................................................3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..............................................................................4
1.1. Tín dụng của ngân hàng thương mại..........................................................4
1.1.1. Ngân hàng thương mại...............................................................................4
1.1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại...............................................................................4
1.1.1.2. Hoạt động của ngân hàng thương mại......................................................................5

1.1.2. Tín dụng ngân hàng thương mại.................................................................8
1.1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng...................................................................................... 8
1.1.2.2. Đặc điểm tín dụng ngân hàng........................................................................................ 8
1.1.2.3. Phân loại tín dụng ngân hàng .......................................................................................9

1.2. Chất lượng tín dụng ngân hàng.................................................................11
1.2.1. Khái niệm chất lượng tín dụng ngân hàng...............................................11
1.2.2. Sự cần thiết nâng cao chất lượng tín dụng ngân hàng.............................12
1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng ngân hàng..............................13

1.2.3.1. Chỉ tiêu huy động vốn...................................................................................................... 13
1.2.3.2. Chỉ tiêu về sử dụng vốn................................................................................................... 14
1.2.3.3. Chỉ tiêu dư nợ..................................................................................................................... 14
1.2.3.4. Chỉ tiêu lợi nhuận. ............................................................................................................ 15
1.2.3.5. Chỉ tiêu vòng quay của vốn...........................................................................................15
1.2.3.6. Chỉ tiêu nợ xấu................................................................................................................... 15

1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng chất lượng tín dụng ngân hàng............................16
1.2.4.1. Yếu tố từ môi trường vĩ mô..........................................................................................16

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

viii

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

1.2.4.2. Yếu tố từ từ phía ngân hàng........................................................................................18
1.2.4.3. Yếu tố từ phía khách hàng............................................................................................ 19

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN
HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH NHỊ CHIỂU
THỜI GIAN QUA.................................................................................................22
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Công Thương chi nhánh Nhị Chiểu...22
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàngTMCP Công Thương
chi nhánh Nhị Chiểu................................................................................22

2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi
nhánh Nhị Chiểu......................................................................................22
2.1.2.1. Bộ máy tổ chức................................................................................................................... 22
Hình 2.1: Sơ đồ mô hình tổ chức của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt
Nam chi nhánh Nhị Chiểu................................................................................................... 23
2.1.2.2. Nhiệm vụ và chức năng.................................................................................................. 24

2.1.3. Các hoạt động của ngân hàng công thương chi nhánh Nhị Chiểu...........25
2.1.3.1. Hoạt động huy động vốn................................................................................................ 25
Bảng 2.1 Tình hình huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
chi nhánh Nhị Chiểu................................................................................................................... 26
2.1.3.2. Hoạt động sử dụng vốn.................................................................................................. 27
Bảng 2.2: Hoạt động sử dụng vốn của chi nhánh..........................................................27
2.1.3.3. Tóm lược về các hoạt động khác của chi nhánh.................................................29

2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công Thương chi
nhánh Nhị Chiểu......................................................................................29
Bảng 2.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh.............................................29

2.2. Thực trạng chất lượng tín dụng của ngân hàng công thương chi nhánh
Nhị Chiểu....................................................................................................31
2.2.1. Mô tả chung về chính sách và quy trình tín dụng của Ngân hàng TMCP
Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu .......................................31
2.2.1.1. Về chính sách tín dụng của chi nhánh......................................................................31
2.2.1.2. Về quy trình tín dụng....................................................................................................... 32

2.2.2. Phân tích chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt
Nam chi nhánh Nhị Chiểuthông qua các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín
dụng..........................................................................................................35
2.2.2.1. Hiệu suấtsử dụng vốn...................................................................................................... 35

Bảng 2.4: Hiệu suất sử dụng vốn của Chi nhánh............................................................36
Hình 2.2: Hiệu suất sử dụng vốn của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt
Nam chi nhánh Nhị Chiểu................................................................................................... 36
2.2.1.2. Vòng quay vốn tín dụng................................................................................................. 37

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

ix

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

Bảng 2.5: Vòng quay vốn tín dụng của Chi nhánh.........................................................37
Hình 2.3: Vòng quay vốn tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt
Nam chi nhánh Nhị Chiểu................................................................................................... 38
2.2.1.3. Tỷ lệ nợ xấu......................................................................................................................... 39
Hình 2.4: Tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi
nhánh Nhị Chiểu...................................................................................................................... 39
Bảng 2.6: Chi tiết dư nợ của chi nhánh theo các nhóm nợ........................................40
2.2.1.4. Lợi nhuận............................................................................................................................. 41
Bảng 2.7. Lợi nhuận của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh
Nhị Chiểu......................................................................................................................................... 41

2.2.3. Đánh giá chung về chất lượng tín dụng của ngân hàng công thương chi
nhánh chị chiểu........................................................................................42
2.2.3.1. Những kết quả đạt được................................................................................................42

2.2.3.2 Hạn chế................................................................................................................................... 43
2.2.3.3. Nguyên nhân....................................................................................................................... 43

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM
CHI NHÁNH NHỊ CHIỂU...................................................................................45
3.1. Định hướng và mục tiêu phát triển của ngân hàng công thương chi
nhánh nhị chiểu..........................................................................................45
3.1.1. Định hướng chung cho hoạt động của ngân hàng công thương chi nhánh
Nhị Chiểu.................................................................................................45
3.1.2. Mục tiêu tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi
nhánh Nhị Chiểu......................................................................................46
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP
Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu........................................47
3.2.1 Tăng cường huy động vốn để mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng 47
3.2.2 Hoàn thiện chính sách tín dụng góp phần nâng cao chất lượng tín dụng.48
3.2.3. Đa dạng hóa các loại khách hàng, thực hiện chiến lược khách hàng hợp
lý...............................................................................................................50
3.2.4. Hoàn thiện hệ thống thu thập và xử lý thông tin......................................51
3.2.5. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định.................................................51
3.2.6. Nâng cao trình độ nghiệp vụ, trình độ chuyên môn của ngân hàng........52
3.2.7. Đầu tư và ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại...................................53
3.3. Một số kiến nghị..........................................................................................53
3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước..........................................................53
3.3.2. Kiến nghị với Ngân Hàng Công Thương.................................................57

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B

Chuyên đề thực tập

x

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

3.3.3. Kiến nghị với NHCT chi nhánh Nhị Chiểu..............................................58
KẾT LUẬN............................................................................................................59
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................viii

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

1

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Thị trường tài chính luôn luôn được xem là xương sống của bất kỳ nền kinh
tế nào trên thế giới, trong đó hệ thống ngân hàng đóng vai trò quan trọng bậc nhất
trong thị trường tài chính. Do có sự quan trọng này vì nó vừa đóng vai trò là nguồn
cấp tín dụng quan trọng nhất cho nền kinh tế, vừa đóng vai trò là nhà đầu tư (các
ngân hàng đầu tư) để thúc đẩy nền kinh tết phát triển. Đồng thời nó cũng đóng vai
trò là công cụ để Ngân hàng Trung ương điều tiết chính sách tiền tệ quốc gia. Khi

nghiên cứu phạm trù hiệu quả thì không thể không nói đến lợi nhuận, khả năng sinh
lợi của ngân hàng; đồng thời khi đề cập đến vấn đề ổn định thì không thể không bàn
về vấn đề nợ xấu củahệ thống ngân hàng.
Theo báo cáo của Ngân hàng nhà nước Việt Nam đối với hệ thống ngân hàng
củaViệt Nam, dư nợ cho vay nền kinh tế chiếm từ 35-37% GDP và mỗi năm ngành
ngân hàng đóng góp trên 10% tổng mức tăng trưởng kinh tế của cả nước .Như vậy
ngành ngân hàng đã làm tốt vài tròcấp tín dụng cho nền kinh tế đồng thời góp phần
tạo công ăn việc làm mới, thu hút lao động có trình độ cao. Do đó, một hệ thống
ngân hàng tốt, kinh doanh có hiệu quả và đóng góp tích cực vào sự ổn định của hệ
thống tài chính quốc gia là mục tiêu quan trọng mà bất kỳ một quốc gia nào cũng
muốn hướng tới, Việt Nam cũng không ngoại lệ.
Tuy nhiên thực tế trong giai đoạn từ năm 2008 cho đến nay đã cho thấy, vấn
đề chất lượng tín dụng - nợ xấu luôn là căn bệnh cố hữu chưa được giải quyết và từ
đó tiềm ẩn các nguy cơ đổ vỡ của cả hệ thống:
- Tính đến cuối năm 2008, nợ xấu của hệ thống ngân hàng Việt Nam ở
khoảng 43.500 tỷ đồng, chiếm 3,5% tổng dư nợ tín dụng...và đến 31/3/2012 nợ xấu
của hệ thống ngân hàng là hơn 202.000 tỷ đồng, chiếm 8,6% tổng dư nợ cấp tín
dụng. Con số này vượt xa con số 117.000 tỷ đồng theo báo cáo của chính các TCTD
và gấp hơn 4,6 lần so với quy mô giá trị năm 2008.
- Và cho tới cuối năm 2015, số nợ quá hạn là 179.501 tỷ đồng, tỷ lệ nợ quá
hạn là 4,4%, tỷ lệ nợ xấu là 2,9% (xấp xỉ 200.000 tỷ đồng).

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

2

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

Như vậy các diễn biến về nợ xấu luôn được toàn hệ thống NH và các cơ
quan quản lý quan tâm và tìm cách kiểm soát, và giảm tỷ lệ nợ xấu tới mức thấp
nhất có thể. Do vậy, việc tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng tín dụngcủa
hệ thống NHTM Việt Nam là cần thiết trong bối cảnh hiện tại cả về mặt thực tiễn
lẫn lý luận.
Đối với Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu là
chi nhánh được thành lập từ năm 1998 hoạt động trên địa bàn huyện Kinh môn tỉnh
Hải Dương. Huyện Kinh Môn tập trung nhiều doanh nghiệp lớn của tỉnh Hải
Dương, rất phát triển về ngành công nghiệp xi măng. Đây là một môi trường năng
động có nhiều tiềm năng phát triển. Kể từ khi thành lập đến nay, chi nhánh đã từng
bước phấn đấu, ngày một hoàn thiện hơn, có tốc độ phát triển tương đối nhanh về
mọi mặt và đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường.
Trong những năm qua Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh
Nhị Chiểu đã rất chú trọng tới hoạt động tín dụng và từng bước hoàn thiện trong
hoạt động kinh doanh. Tuy vậy để đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước, bên
cạnh đó là sự cạnh tranh của các ngân hàng thương mại khác trên địa bàn thì hoạt
động tín dụng của ngân hàng công thương chi nhánh Nhị Chiểu cũng đang phải đối
mặt với nhiều thách thức mới, tiềm ẩn rủi ro lớn trong kinh doanh.
Nhận thấy vai trò quan trọng của tín dụng ngân hàng đồng thời căn cứ vào
những kiến thức lí luận mà em đã được học ở trường, em đã thực hiện chọn đề tài
“Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương
Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu” làm chuyên đề tốt nghiệp của mình
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở lí thuyết về chất lượng tín dụng ngân hàng, đề tài phân tích và
đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
chi nhánh Nhị Chiểu và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của
Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Nhị Chiểu. Đề

tài giải quyết những mục tiêu cụ thể sau:
• Hệ thống các cơ sở lí thuyết về tín dụng ngân hàng, các chỉ tiêu đánh
giá chất lượng tín dụng ngân hàng.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

3

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

• Phân tích đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng của Ngân hàng
Công Thương chi nhánh nhị chiểu
• Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của ngân
hàng công thương chi nhánh nhị chiểu
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu chất lượng tín dụng của
Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu giai đoạn 2011 –
2015, và đưa ra những giải pháp, định hướng đến năm 2020.
Nội dung nghiên cứu: Dựa trên những cơ sở lí thuyết về tín dụng ngân hàng
nghiên cứu những vấn đề cơ bản về chất lượng tín dụng ngân hàng, các nhân tố ảnh
hưởng, điều kiện phát triển ở ngân hàng công thương chi nhánh nhị chiểu, từ đó đưa
ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của Ngân hàng Công
Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng kết hợp những phương pháp nghiên cứu thống kê, phân tích,

so sánh, tổng hợp số liệu thứ cấp… nhằm đánh giá chất lượng tín dụng của Ngân
hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu.
5. Kết cấuđề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu chính của đề tàibao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lí thuyết về chất lượng tín dụng của ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Công
Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu thời gian qua.
Chương 3: Định hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng
Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Nhị Chiểu.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

4

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN
DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Tín dụng của ngân hàng thương mại
1.1.1. Ngân hàng thương mại
1.1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại
Luật các Tổ chức tín dụng do Quốc hội khóa X thông qua vào ngày 12 tháng
12 năm 1997, định nghĩa: Ngân hàng thương mại là một loại hình tổ chức tín dụng
được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có
liên quan. Luật này còn định nghĩa: Tổ chức tín dụng là loại hình doanh nghiệp

được thành lập theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật để
hoạt động kinh doanh tiền tệ, làm dịch vụ ngân hàng với nội dung nhận tiền gửi và
sử dụng tiền gửi để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán.
Ngân hàng Nhà nước định nghĩa: Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh
doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và
sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán.
Ðạo luật ngân hàng của Pháp (1941): Ngân hàng thương mại là những Xí
nghiệp hay cơ sở mà nghề nghiệp thường xuyên là nhận tiền bạc của công chúng
dưới hình thức ký thác, hoặc dưới các hình thức khác và sử dụng tài nguyên đó cho
chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính là nhận tiền gửi và
sử dụng số tiền này để cấp tín dụng , cung ứng dịch vụ thanh toán.
Như vậy ngân hàng thương mại là định chế tài chính trung gian quan trọng
vào loại bậc nhất trong nền kinh tế thị trường. Nhờ hệ thống định chế này mà các
nguồn tiền vốn nhàn rỗi sẽ được huy động, tạo lập nguồn vốn tín dụng to lớn để có
thể cho vay phát triển kinh tế. Từ đó có thể nói bản chất của ngân hàng thương mại
là một tổ chức kinh tế đặc biệt và hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ tín
dụng và dịch vụ ngân hàng.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

5

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

1.1.1.2. Hoạt động của ngân hàng thương mại

a.Hoạt động huy động vốn
Vốn điều lệ: Là nguồn vốn ban đầu khi các ngân hàng mới bắt đầu đi vào
hoạt động và được ghi vào bản điều lệ của ngân hàng. Vốn điều lệ phải đạt mức tối
thiểu theo quy định của pháp luật (ở các nước và ở Việt Nam đều có quy định mức
vốn pháp định cho mỗi loại hình ngân hàng). Vốn điều lệ được Ngân sách Nhà nước
cấp phát nếu đó là ngân hàng công , do các cổ đông đóng góp theo cổ phần nếu là
ngân hàng cổ phần. Vốn điều lệ có thể được thay đổi theo xu hướng tăng lên nhờ
được cấp bổ sung hoặc phát hành cổ phiếu bổ sung, hoặc được kết chuyển từ quỹ dự
trữ bổ sung vốn điều lệ theo quy định của pháp luật mỗi nước. Vốn điều lệ được sử
dụng trước hết để xây dựng, mua sắm tài sản cố định, các phương tiện làm việc và
quản lý, tức là tạo ra cơ sở vật chất ban đầu cho hoạt động của ngân hàng. Ngoài ra
các NHTM còn được phép sử dụng vốn điều lệ để hùn vốn, liên doanh, cấp vốn cho
các công ty trực thuộc và thực hiện các hoạt động kinh doanh khác.
Các quỹ của ngân hàng: được hình thành khi ngân hàng đã đi vào hoạt động,
bao gồm các quỹ được trích từ lãi ròng hàng năm của ngân hàng như: quỹ dự trữ bổ
sung vốn điều lệ, các quỹ dự phòng (tài chính, mất việc làm), quỹ đầu tư phát triển,
quỹ khác (khen thưởng, phúc lợi…). Ngoài ra còn có các quy định được hình thành
bằng cách trích và tính vào chi phí hoạt động của ngân hàng như: quỹ khấu hao cơ
bản, sửa chữa tài sản, dự phòng để xử lý rủi ro…
Vốn huy động:Đây là nguồn vốn chủ yếu sử dụng trong hoạt động kinh
doanh của ngân hàng, nó chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng nguồn vốn kinh doanh
cùa NHTM. Nguồn vốn huy động gồm có:
-

Tiền gửi không kỳ hạn của khách hàng (còn gọi là tiền gửi giao dịch, tiền
gửi thanh toán)

-

Tiền gửi có kỳ hạn của các tổ chức, đoàn thể

-

Tiền gửi tiết kiệm của dân cư

-

Nguồn vốn huy động qua phát hành các giấy tờ có giá như ký phiếu, trái
phiếu ngân hàng, chứng chỉ tiền gửi…

Nguồn vốn đi vay: Trong trường hợp vốn tự có và vốn huy động không đáp
ứng đủ nhu cầu kinh doanh, NHTM có thể vay vốn của các chủ thể sau:

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

6

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

-

Vay của Ngân hàng Nhà nước dưới hình thức tái cấp vốn như chiết khấu,
tái chiết khấu các chứng từ có giá; cầm cố, tái cầm cố các thương phiếu;
vay lại theo hợp đồng tín dụng…

-

Vay của các NHTM khác qua thị trường lien ngân hàng, hợp đồng mua
lại…

-

Vay của các tổ chức tài chính, tín dụng quốc tế…

Nguồn vốn khác: Vốn tiếp nhận từ ngân sách Nhà nước để thực hiện các
chương trình, dự án theo kế hoạch tập trung của Nhà nước; vốn tiếp nhận để cho
vay ủy thác, vốn chiếm dụng của khách hàng trong quá trình thực hiện thanh toán
không dùng tiền mặt…
b. Hoạt động sử dụng vốn
Với nguồn vốn có được, ngân hàng sử dụng cho các hoạt động sau:
Thiết lập dự trữ: Các NHTM không sử dụng toàn bộ nguồn vốn cho hoạt
động kinh doanh, mà phải dành một phần dự trữ thích hợp nhằm đáp ứng những yêu
cầu sau:
-

Duy trì dự trữ bắt buộc theo quy định của ngân hàng Nhà nước.

-

Thực hiện các lệnh rút tiền và thanh toán chuyển khoản của khách hàng

-

Chi trả các khoản tiền gửi đến hạn, chi trả lãi

-

Đáp ứng nhu cầu vay vốn hợp lý trong ngày của khách hàng

-

Thực hiện các khoản chi tiêu hàng ngày của khách hàng…

Dự trữ của ngân hàng có thể tồn tại dưới hình thức tiền mặt, tiền gửi tại các
ngân hàng khác và các chứng khoán có tính thanh khoản cao.
Cấp tín dụng: Bao gồm các nghiệp vụ cho vay (ngắn, trung và dài hạn); chiết
khấu thương phiếu và chứng từ có giá; cho thuê tài chính; bảo lãnh, bao thanh
toán…
Đầu tư tài chính: NHTM sử dụng các nguồn vốn ổn định để thực hiện các
hình thức đầu tư nhằm kiếm lời và chia sẻ rủi ro với nghiệp vụ tín dụng. Các hình
thức đầu tư tài chính bao gồm:

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

7

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

-

Góp vốn, liên doanh, mua cổ phần các công ty xí nghiệp, và các tồ chức
tín dụng khác.

-

Mua chứng khoán và các giấy tờ có giá trị để hưởng lợi tức và chênh lệch
giá.

Sử dụng vốn cho các mục đích khác như: mua sắm thiết bị, dụng cụ phục vụ
cho hoạt động kinh doanh, xây dựng trụ sở ngân hàng, hệ thống kho bãi và các chi
phí khác.
c. Hoạt động kinh doanh khác
Đây là các dịch vụ mà khi ngân hàng cung cấp cho khách hàng sẽ nhận được
các khoản hoa hồng và phí như:
-

Dịch vụ ngân quỹ

-

Dịch vụ ủy thác

-

Tổ chức thanh toán không dùng tiền mặt cho khách hàng

-

Nhận quản lý tài sản quý giá theo yêu cầu của khách hàng

-

Kinh doanh vàng bạc, đá quý, ngoại tệ

-

Mua bán hộ chứng khoán, phát hành hộ cố phiếu, trái phiếu cho các công
ty, xí nghiệp.

-

Tư vấn về tài chính, đầu tư…

Các nghiệp vụ trên của NHTM không thể tách rời, độc lập nhau mà chúng có
mối quan hệ hỗ tương với nhau trong quá trình kinh doanh của ngân hàng.
Các hợp đồng bảo lãnh tín dụng, trong đó ngân hàng cam kết bảo đảm hoàn
trả khoản vay của khách hàng cho người thứ ba là người cho vay.
Các hợp đồng trao đổi lãi suất, trong đó ngân hàng cam kết trao đổi các
khoản thanh toán lãi của các chứng khoán nợ với một bên khác.
Các hợp đồng tài chính tương lai và hợp đồng quyền chọn lãi suất, trong đó
ngân hàng đồng ý giao hay nhận những khoản chứng khoán từ một bên khác tại một
mức giá được bảo đảm.
Hợp đồng cam kết cho vay, trong đó ngân hàng cam kết cho vay tối đa tới
một số vốn nhất định trước khi hợp đồng hết hiệu lực.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B

Chuyên đề thực tập

8

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

Các hợp đồng tỷ giá hối đoái, trong đó ngân hàng đồng ý giao hay nhận một
lượng ngoại tệ nhất định.
1.1.2. Tín dụng ngân hàng thương mại
1.1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng
Tín dụng là một khái niệm đã tồn tại rất lâu đời, theo nghĩa la tinh tín dụng là
creditim, sự tín nhiệm, tin tưởng. Tên gọi này xuất phát từ bản chất của quan hệ tín
dụng, trong quan hệ đó người cho vay tin tưởng người đi vay sẽ sử dụng vốn đúng
mục dích, đúng các thỏa thuận, làm ăn có lãi và có khả năng hoàn trả tiền vay.
Ngày nay, có rất nhiều diễn giải và định nghĩa về tín dụng, xong có thể định
nghĩa tín dụng Ngân hàng như sau: Tín dụng Ngân hàng là quan hệ tín dụng bằng
tiền tệ giữa một bên là Ngân hàng, một tổ chức kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ với
một bên là các tổ chức, cá nhân trong xã hội, trong đó Ngân hàng đóng vai trò vừa
là người đi vay vừa là người cho vay.
Hiện nay, Ngân hàng thương mại là tổ chức cho vay lớn nhất đối với các tổ
chức kinh tế và dân cư. Hoạt động tín dụng ngân hàng đã góp phần đáp ứng nhu cầu
vốn cho các tổ chức và cá nhân, đã và đang là nhân tố thúc đẩy lực lượng sản xuất
phát triển, điều tiết và di chuyển, tăng thêm tính hiệu quả của vốn tiền tệ trong nền
kinh tế thị trường.
1.1.2.2. Đặc điểm tín dụng ngân hàng
Tín dụng ngân hàng là một phạm trù hẹp của tín dụng, nó xoay quanh các
mối quan hệ cơ bản giữa ngân hàng và các bên đi vay. Tín dụng ngân hàng chỉ xuất
hiện khi có tiền tệ và hệ thống tài chính và ngân hàng đóng vai trò là các trung gian
tài chính trong các mối quan hệ này, do vậy tín dụng ngân hàng sẽ mang các đặc
điểm cơ bản sau:

- Huy động vốn và cho vay vốn đều thực hiện dưới hình thức tiền tệ; đã có rất
nhiều hình thức vật ngang giá được sử dụng trong quá trình trao đổi nhưng tiền tệ là
phát minh vĩ đại nhất của con người khi nó đóng vai trò làm vật ngang giá trong quá
trình trao đổi thúc đẩy lưu thông và được sử dụng mặc nhiên và phổ biến cho tới
thời điểm hiện nay tại mỗi quốc gia.
- Ngân hàng đóng vai trò trung gian trong quá trình huy động vốn và cho
vay; trong quan hệ tín dụng cũ bên cho vay và bên đi vay phải tự tìm kiếm nhau và

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

9

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

đưa ra các điều kiện trao đổi điều này phát sinh rất nhiều rắc rối về thời gian, thủ
tục, chi phí, độ rủi ro, tính linh hoạt và làm tăng tần suất gặp gỡ theo cấp số nhân …
từ những bất cập đấy các trung gian tài chính đã ra đời như một tất yếu để hỗ trợ
người đi vay và cho vay.
- Quá trình vận động và phát triển của tín dụng ngân hàng không hoàn toàn
phù hợp với quy mô phát triển sản xuất và lưu thông hàng hóa; ngân hàng có các
mục tiêu, kế hoạch phát triển riêng và tập trung vào các phân khúc khách hàng khác
nhau từ đó dẫn tới các hoạt động phát triển tín dụng đôi khi không gắn với quy mô
sản xuất và lưu thông hàng hóa. Trên thực tế, ở Việt Nam thời gian qua tín dụng phi
sản xuất của Việt Nam đã tăng trưởng vượt bậc tạo ra sự biến tăng trưởng nóng của
các ngành bất động sản, chứng khoán, vàng, …. Và từ đó kéo theo nhiều hệ lụy cho

nền kinh tế.
- Tín dụng ngân hàng thúc đẩy quá trình tập trung và điều hòa vốn giữa các
chủ thể trong nền kinh tế. Ngân hàng là một định chế tài chính chuyên nghiệp với
các quy định chặt chẽ về các chỉ tiêu nghiệp vụ, định hướng phát triển tốt và là nhà
tài trợ chính cho mọi hoạt động của nền kinh tế. Thông qua ngân hàng vốn được
đưa từ các cá nhân, tổ chức có tiền nhàn rỗi sang các cá nhân, tổ chức đang thiếu
vốn. Cũng xuất phát từ nhu cầu vốn lớn của nền kinh tế nên các ngân hàng cần phải
mở rộng quy mô vốn, từ đó ngày càng thúc đẩy việc tích tụ, tập trung vốn mạnh mẽ
của ngân hàng thông qua việc tăng vốn, tái đầu tư từ lợi nhuận giữ lại, liên doanh,
liên kết, nhận ủy thác ….
1.1.2.3. Phân loại tín dụng ngân hàng
Tuỳ theo cách phân chia khác nhau, tín dụng ngân hàng có các loại khác
nhau cụ thể được xem xét như sau:
a) Dựa vào phương thức cho vay
- Cho vay từng lần: Mỗi lần vay khách hàng vay vốn và tổ chức tín dụng
thực hiện thủ tục vay vốn cần thiết và ký hợp đồng tín dụng. Đặc điểm của loại cho
vay này là mỗi khi phát sinh nhu cầu vay vốn khách hàng phải tiến hành thủ tục làm
đơn xin vay kèm theo các chứng từ, hóa đơn xin vay để cán bộ tín dụng kiểm tra đối
tượng vay đối với từng hồ sơ cụ thể.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


10

Chuyên đề thực tập

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

- Cho vay theo hạn mức tín dụng: hạn mức tín dụng là số dư nợ cho vay cao
nhất mà ngân hàng cam kết cho khách hàng vay có hiệu lực trong một thời gian
nhất định. Hạn mức tín dụng được xác định trên cơ sở nhu cầu vay vốn của khách
hàng và khả năng đáp ứng của ngân hàng. Khi được ngân hàng ấn định Hạn mức tín
dụng thì khách hàng được quyền vay vốn trong phạm vi Hạn mức tín dụng đó.
- Cho vay theo dự án đầu tư: Tổ chức tín dụng cho khách hàng vay vốn để
thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và các dự án đầu
tư phuc vụ đời sống.
- Cho vay trả góp: Cho vay trả góp các doanh nghiệp nhỏ, hộ gia đình
thường được áp dụng cho khách hàng vay vốn là cá nhân, gồm những người buôn
bán nhỏ, thợ thủ công không có nhiều vốn hoặc những cá nhân có nhu cầu vay vốn
để xây nhà, sửa chữa nhà, mua sắm phương tiện…Theo phương thức này, ngân
hàng và khách hàng có thoả thuận mức cho vay, thời hạn cho vay, lãi suất cho vay
và số kỳ hạn trả góp để xác định một Hạn mức tín dụng trả góp trong suốt thời hạn
vay.
- Cho vay hợp vốn: Một nhóm tổ chức tín dụng cùng cho vay đối với một dự
án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng; trong đó, có một tổ chức tín
dụng làm đầu mối giàn xếp, phối hợp với các tổ chức tín dụng khác.
- Cho vay theo hạn mức thấu chi: Thấu chi là một kỹ thuật cấp tín dụng của
ngân hàng cho khách hàng, theo đó Ngân hàng sẽ cho phép khách hàng chi vượt số
dư có trên tài khoản thanh tốn của khách hàng để thực hiện các giao dịch thanh tốn
kịp thời cho nhu cầu sản xuất kinh doanh.
- Cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: Đối với
những khách hàng thỏa mãn điều kiện của ngân hàng phát hành thẻ tín dụng, sau
khi ký hợp đồng tín dụng thẻ với ngân hàng, ngân hàng sẽ cấp cho khách hàng một
thẻ tín dụng với một số tiền được cài sẵn trong bộ nhớ theo Hạn mức tín dụng đã
được hai bên thỏa thuận. Khách hàng sử dụng thẻ tín dụng để thanh tốn tiền hàng
hóa, dịch vụ trong phạm vi Hạn mức tín dụng đã được chấp thuận.
b) Dựa vào mục đích của tín dụng:

-

Cho vay sản xuất công, thương nghiệp

-

Cho vay tiêu dùng cá nhân

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


11

Chuyên đề thực tập

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

-

Cho vay bất động sản, chứng khoán, đầu cơ ngắn hạn

-

Cho vay nông nghiệp

-

Cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu

c) Dựa vào thời hạn tín dụng:
- Cho vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng, mục
đích của loại cho vay này thường là tài trợ cho việc đầu tư vào tài sản lưu động;
- Cho vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 12 tháng
đến 60 tháng, mục đích của loại cho vay này thường là tài trợ cho việc đầu tư vào
tài sản cố định;
- Cho vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 60 tháng trở
lên, mục đích của loại cho vay này là tài trợ đầu tư vào các dự án đầu tư.
d) Dựa vào mức độ tín nhiệm của khách hàng
- Cho vay không có bảo đảm là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm
cố hoặc bảo lãnh của người khác mà chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng
vay vốn để quyết định cho vay.
- Cho vay có bảo đảm là loại cho vay dựa trên cơ sở có bảo đảm cho tiền vay
như thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thứ ba nào khác.
1.2. Chất lượng tín dụng ngân hàng
1.2.1. Khái niệm chất lượng tín dụng ngân hàng
Chất lượng tín dụng là một chỉ tiêu tổng hợp, nó phản ánh mức độ hiệu quả
của hoạt động ngân hàng, sức mạnh của ngân hàng trong quá trình cạnh tranh để tồn
tại và phát triển.
Tín dụng được coi là có chất lượng cao khi vốn vay được của khách hàng sử
dụng vào đúng mục đích, tạo được số tiền lớn, ngân hàng thu được cả vốn và lãi,
còn doanh nghiệp vừa trả được nợ ngân hàng đúng hạn vừa bù đắp được chi phí và
có lợi nhuận. Như vậy, ngân hàng vừa tạo ra hiệu quả kinh tế, vừa đem lại hiệu quả
xã hội .
Để có thể có được chất lượng tín dụng tốt thì hoạt động quản lý phải có hiệu
quả và quan hệ tín dụng phải được thiết lập trên cơ sở sự tin cậy và uy tín trong hoạt

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

12

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

động. Hiểu đúng bản chất về chất lượng tín dụng, phân tích, đánh giá đúng chất
lượng tín dụng hiện tại cũng như xác định chính xác các nguyên nhân những tồn tại
của chất lượng tín dụng sẽ giúp cho ngân hàng tìm được các biện pháp quản lý thích
hợp để có thể đứng vững trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh sôi nổi và gay gắt.
1.2.2. Sự cần thiết nâng cao chất lượng tín dụng ngân hàng
Hoạt động kinh doanh ngân hàng là một lĩnh vực đặc biệt bởi hàng hoá là
tiền tệ có sức nhạy cảm và cuốn hút. Vì vậy mà rủi ro trong Ngân hàng rất lớn và đa
dạng; nó ảnh hưởng xấu đến mọi hoạt động của Ngân hàng và từ đó liên quan đến
sự ổn định và phát triển của nền kinh tế quốc dân. Do vậy việc nâng cao chất lượng
tín dụng ngày càng trở nên cấp thiết và mang nhiều ý nghĩa vô cùng to lớn:
- Nâng cao chất lượng tín dụng góp phần làm giảm thiểu rủi ro trong hoạt
động kinh doanh của Ngân hàng, làm lành mạnh tình hình tài chính của ngân hàng
từ đó giúp Ngân hàng ổn định và phát triển lâu dài.
- Nâng cao chất lượng tín dụng góp phần làm tăng thêm các hoạt động dịch
vụ của Ngân hàng do tạo thêm nhiều nguồn vốn từ việc tăng cường vòng quay vốn
tín dụng và thu hút thêm nhiều khách hàng bởi các hình thức của sản phẩm, dịch vụ,
và tạo ra hình ảnh tốt về biểu tượng và uy tín của Ngân hàng.
- Nâng cao chất lượng tín dụng góp phần củng cố các mối quan hệ xã hội của
Ngân hàng, điều đó cũng có ý nghĩa là tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động của
Ngân hàng. Nó cho phép Ngân hàng có thêm nhiều khách hàng trung thành và
những khoảng lợi nhuận bổ sung cho vốn đầu tư.

- Nâng cao chất lượng tín dụng, góp phần làm tăng khả năng sinh lợi của
ngân hàng thông qua việc tăng dư nợ tín dụng, giảm chi phí nghiệp vụ, chi phí quản
lý, các chi phí thiệt hại do không thu hồi được vốn vay từ đó tăng thu lãi về hoạt
động tín dụng cho Ngân hàng.
- Nâng cao chất lượng tín dụng góp phần nâng cao vị thế cạnh tranh của các
Ngân hàng ; đặc biệt trong bối cảnh xu hướng toàn cầu hoá, khu vực hoá với những
đặc trưng nổi bật là tự do hóa thương mại và tự do hoá tài chính ngày càng rộng
khắp và mạnh mẽ đã và đang chi phối khuynh hướng và cấu trúc vận động của hệ
thống tài chính ngân hàng từng quốc gia.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập

13

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng ngân hàng
Hoạt động tín dụng ngân hàng là hoạt động “đi vay để cho vay”, do đó chất
lượng tín dụng phụ thuộc rất lớn vào công tác huy động và cho vay vốn. Tín dụng là
cầu nối giữa hoạt động của ngân hàng và các hoạt động sản xuất kinh doanh, tiêu
dùng của xã hội và đồng thời tín dụng từ lâu đã được sử dụng như một công cụ
cung cấp nguồn vốn với lãi suất ưu đãi cho những người thiếu vốn, khó khăn để họ
có điều kiện mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, áp dụng kỹ thuật mới, mở rộng
thị trường... từ đó mà tăng thu nhập... Các khoản tín dụng do đó có vai trò lớn trong
việc giải quyết các vấn đề kinh tế cũng như xã hội.

Đối với các ngân hàng thương mại (là các tổ chức kinh doanh tiền tệ) để
đánh giá chất lượng của tín dụng, bên cạnh các chỉ tiêu định tính như :Uy tín,
thương hiệu của ngân hàng ; Quy trình thẩm định, xét duyệt, cho vay ; Năng lực,
đạo đức cán bộ tín dụng ; Vị thế và năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Còn có các
chỉ tiêu định lượng cụ thể sau :
1.2.3.1. Chỉ tiêu huy động vốn.
Một ngân hàng luôn đáp ứng được nhu cầu vay của khách hàng và có đủ
khối lượng tiền khách hàng cần rút sẽ tạo niềm tin cho khách hàng và chứng tỏ
được tiềm lực tài chính mạnh của mình. Đồng thời với đáp ứng được nhu cầu của
khách hàng, ngân hàng phải tính toán để cho lợi nhuận của mình được đảm bảo một
tỉ lệ nhất định đối với mỗi khoản vay. Muốn đạt được những tiêu chuẩn đó, ngân
hàng phải có khả năng huy động được những nguồn vốn có thời hạn dài với chi phí
thấp nhất có thể được. Khả năng huy động vốn được thể hiện ở hai chỉ tiêu:
- Tổng số vốn huy động được và tốc độ tăng của nguồn vốn này qua mỗi
năm, thể hiện tốc độ tăng trưởng và khả năng huy động vốn của ngân hàng; hiện
nay ngân hàng nhà nước không quy định tỉ lệ lãi suất bắt buộc mà thay bằng lãi suất
cơ bản và tỉ lệ giao động. Chính vì vậy, các ngân hàng thương mại có thể điều chỉnh
dễ dàng đầu vào và đầu ra của tín dụng bằng các chính sách lãi suất nhằm làm cân
đối bảng cân đối tài sản của mình. Nếu xét thấy số lượng khách hàng rút tiền ra tăng
hay nhu cầu vay vốn tăng trong hiện tại hay dự đoán trong tương lai, các ngân hàng
sẽ thực hiện huy động vốn và đó sẽ là biểu hiện cụ thể của mở rộng tín dụng và
ngược lại.

SV: Đinh Quốc Huy

Lớp: Kế hoạch 54B


14

Chuyên đề thực tập

Tốc dộ tăng =
nguồn vốn

GVHD: Th.S Bùi Thị Thanh Huyền

TNVHĐ năm nay - TNVHĐ năm trước
TNVHĐ năm trước

x 100%

1.2.3.2. Chỉ tiêu về sử dụng vốn.
Chỉ tiêu này được tính bằng cách lấy tổng số vốn sử dụng chia cho tổng
nguồn vốn huy động ; chỉ tiêu càng lớn thì chứng tỏ ngân hàng sử dụng có hiệu quả
nguồn vốn huy động được. Đối với các nguồn vốn huy động, ngân hàng phải trả lãi
suất dù sau đó có cho vay lại hay sử dụng vào các mục đích khác hay không. Do đó
nếu nguồn vốn đã huy động được mà không sử dụng chiếm tỉ lệ lớn, ngân hàng sẽ
bị thua lỗ. Tuy nhiên bên cạnh việc nâng cao hiệu suất sử dụng vốn ngân hàng cũng
phải đối mặt với rủi ro tín dụng nhiều hơn.
Hệ số sử
dụng vốn

=

Tổng dư nợ tín dụng
Tổng nguồn vốn huy động

x 100%

1.2.3.3. Chỉ tiêu dư nợ.
Đây là chỉ tiêu đáng được quan tâm nhất khi xem xét đến chất lượng tín dụng
một ngân hàng thương mại. Qua đó có thể nghiên cứu được biến động quy mô, khối
lượng tín dụng, mức độ phát triển của nghiệp vụ, chứng tỏ mối quan hệ giữa ngân
hàng và khách hàng là đáng tin cậy và có hiệu quả, nói chung là khoản tín dụng có
chất lượng cao.
Tổng dư nợ tín dụng ngân hàng bao gồm: Dư nợ vốn ngắn hạn, dư nợ vốn
trung dài hạn, vốn góp đồng tài trợ. Chỉ tiêu dư nợ này được tính bằng số tuyệt đối,
nó phản ánh doanh số cho vay của ngân hàng trong một thời kỳ nhất định thường là
một năm. Tổng dư nợ cao chứng tỏ ngân hàng cho vay được nhiều, uy tín của ngân
hàng tương đối tốt, có khả năng thu hút khách hàng. Ngược lại, khi tổng dư nợ thấp
chứng tỏ ngân hàng không có khả năng mở rộng và phát triển cho vay, từ đó có thể
thấy rằng uy tín của ngân hàng chưa cao, chưa có khả năng thu hút khách hàng, khả
năng tiếp thị kém, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của cả ngân hàng. Tuy
nhiên chúng ta không thể chỉ dựa vào riêng một chỉ tiêu này để đánh giá, Tuỳ từng
thời điểm chỉ tiêu này sẽ phản ánh những thực trạng khác nhau. Do đó khi đánh giá
chúng ta phải đặt vào mối quan hệ với nguồn vốn điều kiện kinh doanh cụ thể, của
khách hàng và ngân hàng.
Hệ số dư nợ =
ngắn hạn

SV: Đinh Quốc Huy

Tổng dự nợ tín dụng ngắn hạn

x 100%

Lớp: Kế hoạch 54B