Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ trong giai đoạn hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

LƯƠNG TRỌNG THÀNH

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN - 2016


ii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN........................................... vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ ............................................................ vii
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu........................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 3
6. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu .............................................. 4
7. Những luận điểm cần bảo vệ của luận án ......................................................... 6
8. Đóng góp của luận án....................................................................................... 6
9. Cấu trúc của luận án......................................................................................... 7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ

CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TRONG GIAI ĐOẠN
HIỆN NAY ............................................................................................................ 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề........................................................................ 8
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................ 8
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước .......................................................... 11
1.1.3. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu........................................ 17
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .................................................................. 18
1.2.1. Cán bộ quản lý và cán bộ quản lý trường chính trị ............................... 18
1.2.2. Đội ngũ và đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ............................. 19
1.2.3. Phát triển và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ........... 19
1.2.4. Giải pháp và giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường
chính trị ............................................................................................... 21
1.3. Cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ...... 22
1.3.1. Vị trí, vai trò của cán bộ quản lý trường chính trị................................. 22
1.3.2. Đặc trưng lao động của cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương ......................................................................... 25
1.3.3. Mô hình nhân cách của cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương ......................................................................... 30


iii
1.4. Một số vấn đề về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương....................................................................... 37
1.4.1. Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị..... 37
1.4.2. Mục đích, yêu cầu phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị .... 41
1.4.3. Nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ................ 42
1.4.4. Chủ thể quản lý phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương................................................. 46
1.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương........................ 48

Kết luận chương 1.............................................................................................. 52
Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ..................................... 54
2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................. 54
2.1.1. Mục đích khảo sát................................................................................ 54
2.1.2. Nội dung khảo sát ................................................................................ 54
2.1.3. Đối tượng khảo sát............................................................................... 54
2.1.4. Phương pháp khảo sát .......................................................................... 54
2.2. Khái quát về các trường chính trị ................................................................ 56
2.2.1. Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các trường chính trị ........... 56
2.2.2. Tình hình phát triển của các trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ... 58
2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ..... 67
2.3.1. Thực trạng về số lượng, cơ cấu ............................................................ 67
2.3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực
Bắc Trung Bộ ...................................................................................... 69
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực
Bắc Trung Bộ .................................................................................................... 88
2.4.1. Hoạt động phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị............... 88
2.4.2. Thực trạng nâng cao nhận thức cho các chủ thể quản lý về sự cần
thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực
Bắc Trung Bộ ...................................................................................... 89
2.4.3. Thực trạng xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................ 90
2.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ........................ 90


iv
2.4.5. Thực trạng sử dụng cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc
Trung Bộ ............................................................................................. 91

2.4.6. Thực trạng đánh giá cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc
Trung Bộ ............................................................................................. 92
2.4.7. Thực trạng việc tạo động lực để đội ngũ cán bộ quản lý phát huy tốt
vai trò của mình ................................................................................... 92
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản
lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ.......................................................... 93
2.5.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................ 93
2.5.2. Mức độ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................ 94
2.6. Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý và công tác phát
triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ................. 95
2.6.1. Điểm mạnh .......................................................................................... 95
2.6.2. Điểm yếu ............................................................................................. 97
Kết luận chương 2.............................................................................................. 99
Chương 3. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ................................... 100
3.1. Sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi và định hướng phát triển trường chính
trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................................................. 100
3.1.1. Sứ mệnh ............................................................................................ 100
3.1.2. Tầm nhìn ........................................................................................... 100
3.1.3. Giá trị cốt lõi...................................................................................... 100
3.1.4. Định hướng........................................................................................ 101
3.2. Nguyên tắc đề xuất giải pháp .................................................................... 101
3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu....................................................................... 101
3.2.2. Đảm bảo tính toàn diện ...................................................................... 102
3.2.3. Đảm bảo tính hiệu quả ....................................................................... 102
3.2.4. Đảm bảo tính thực tiễn....................................................................... 102
3.2.5. Đảm bảo tính khả thi.......................................................................... 102
3.3. Một số giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực

Bắc Trung Bộ .................................................................................................. 102


v
3.3.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho các chủ thể quản lý về sự cần thiết
phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc
Trung Bộ ........................................................................................... 102
3.3.2. Đổi mới quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị
khu vực Bắc Trung Bộ....................................................................... 105
3.3.3. Bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ quản lý trường
chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ......................................................... 109
3.3.4. Nâng cao hiệu quả sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị
khu vực Bắc Trung Bộ....................................................................... 118
3.3.5. Xây dựng bộ tiêu chí làm cơ sở đánh giá đội ngũ cán bộ quản lý
trườngchính trị khu vực Bắc Trung Bộ............................................... 121
3.3.6. Hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo động lực để phát huy vai trò của
đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ......... 131
3.4. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp .............................. 136
3.4.1. Mục đích khảo sát.............................................................................. 136
3.4.2. Nội dung khảo sát .............................................................................. 136
3.4.3. Phương pháp khảo sát ........................................................................ 136
3.4.4. Đối tượng khảo sát............................................................................. 136
3.4.5. Kết quả khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất... 137
3.5. Thử nghiệm giải pháp ............................................................................... 139
3.5.1. Tổ chức thử nghiệm........................................................................... 139
3.5.2. Đánh giá kết quả thử nghiệm ............................................................. 141
Kết luận chương 3............................................................................................ 145
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 147
1. Kết luận ....................................................................................................... 147
2. Kiến nghị ..................................................................................................... 148

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC
CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI............................................................ 149
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 150
PHỤ LỤC


vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
TT

Các chữ viết tắt

Các chữ viết đầy đủ

1

BTB

Bắc Trung Bộ

2

CBQL

Cán bộ quản lý

3

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

4

CTQGHCM

Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

5

ĐT, BD

Đào tạo, bồi dưỡng

6

HĐND

Hội đồng nhân dân

7

LLCT-HC

Lý luận chính trị - Hành chính

8

NCKH, TKTT

Nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn

9

QLGD

Quản lý giáo dục

10

UBND

Ủy ban nhân dân


vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ
Trang
Sơ đồ:
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy ......................................................................... 57
Bảng:
Bảng 2.1. Số lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc
Trung Bộ .............................................................................................. 67
Bảng 2.2. Trình độ đào tạo chuyên môn và chính trị............................................. 68
Bảng 2.3. Tổng hợp các tiêu chí triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị...... 89
Bảng 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của đội ngũ cán bộ quản lý
trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ................................................ 94
Bảng 2.5. Kết quả khảo sát mức độ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển
đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ............ 95
Bảng 3.1. Tiêu chí chung của cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc

Trung Bộ ............................................................................................ 123
Bảng 3.2. Tiêu chí cụ thể các chức danh cán bộ quản lý trường chính trị............ 126
Bảng 3.3. Đánh giá sự cần thiết của các giải pháp .............................................. 137
Bảng 3.4. Đánh giá về tính khả thi của các giải pháp .......................................... 138
Bảng 3.5. Kết quả khảo sát trình độ ban đầu về kiến thức về lãnh đạo, quản lý
của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng ........................................ 141
Bảng 3.6. Kết quả khảo sát ban đầu về phong cách lãnh đạo của nhóm thực nghiệm
và nhóm đối chứng ............................................................................. 142
Bảng 3.7. Kết quả thử nghiệm kiến thức về lãnh đạo, quản lý của cán bộ quản lý
trường chính trị................................................................................... 143
Bảng 3.8. Kết quả thử nghiệm phong cách lãnh đạo của cán bộ quản lý trường
chính trị.............................................................................................. 144
Biểu đồ:
Biểu đồ 2.1. Tổng hợp các tiêu chí phẩm chất đạo đức........................................ 69
Biểu đồ 2.2. Tổng hợp các tiêu chí tư tưởng chính trị.......................................... 70
Biểu đồ 2.3. Tổng hợp các tiêu chí lối sống, tác phong và ứng xử ....................... 71
Biểu đồ 2.4. Tổng hợp tiêu chí nắm vững chương trình đào tạo .......................... 72


viii
Biểu đồ 2.5. Tổng hợp trình độ chuyên môn ....................................................... 72
Biểu đồ 2.6. Tổng hợp tiêu chí năng lực sư phạm ............................................... 73
Biểu đồ 2.7. Tổng hợp tiêu chí khả năng tự học và sáng tạo trong công việc....... 74
Biểu đồ 2.8. Tổng hợp số tiêu chí năng lực ngoại ngữ......................................... 75
Biểu đồ 2.9. Thống kê năng lực công nghệ thông tin........................................... 75
Biểu đồ 2.10. Tổng hợp khả năng phân tích, dự báo.............................................. 76
Biểu đồ 2.11. Tổng hợp tầm nhìn.......................................................................... 77
Biểu đồ 2.12. Tổng hợp năng lực thiết kế và định hướng và triển khai .................. 78
Biểu đồ 2.13. Thống kê năng lực quyết đoán có bản lĩnh đổi mới ......................... 79
Biểu đồ 2.14. Tổng hợp năng lực lập kế hoạch hoạt động ..................................... 80

Biểu đồ 2.15. Tổng hợp năng lực tổ chức bộ máy và phát triển đội ngũ ................ 81
Biểu đồ 2.16. Tổng hợp năng lực quản lý đào tạo, bồi dưỡng................................ 82
Biểu đồ 2.17. Tổng hợp năng lực quản lý tài chính và tài sản nhà trường.............. 83
Biểu đồ 2.18. Tổng hợp năng lực xây dựng môi trường giáo dục giàu tính Đảng.... 84
Biểu đồ 2.19. Tổng hợp năng lực quản lý hành chính............................................ 85
Biểu đồ 2.20. Tổng hợp năng lực công tác thi đua, khen thưởng ........................... 86
Biểu đồ 2.21. Tổng hợp năng lực xây dựng hệ thống thông tin ............................. 86
Biểu đồ 2.22. Tổng hợp năng lực kiểm tra, đánh giá ............................................. 87


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, với sự
phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ thông tin,
truyền thông và sự phát triển của nền kinh tế tri thức, ngày càng tạo ra nhiều cơ hội to
lớn, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với sự nghiệp ĐT, BD cán bộ. Muốn
thực hiện thành công sự nghiệp CNH, HĐH; nâng cao năng lực cạnh tranh của đất
nước, đòi hỏi phải có nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó giữ vị trí, vai trò quan
trọng là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Để có nguồn nhân lực chất lượng
cao và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có phẩm chất, năng lực; phương pháp lãnh
đạo, quản lý khoa học, dân chủ, đúng pháp luật… cần phải thực hiện đồng bộ nhiều
giải pháp. Trong đó ĐT, BD vừa là một khâu trong công tác cán bộ của Đảng, vừa là
giải pháp quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Nhằm thực hiện
tốt sứ mệnh đào tạo ra lớp cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, “có đức, có tài” đòi hỏi
phải đổi mới toàn diện và thực hiện đồng bộ các khâu trong công tác ĐT, BD từ việc
hoàn thiện thể chế, đổi mới công tác tuyển sinh, tăng cường quản lý dạy - học, xây
dựng cơ sở vật chất đến việc phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý. Văn kiện
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã khẳng định: “Phát triển đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới. Gắn đào tạo với nghiên cứu khoa

học, chuyển giao công nghệ và thu hút các nhà khoa học tham gia giảng dạy” [47,
tr.296]. Bởi vậy, cần phải coi trọng việc xây dựng đội ngũ CBQL đủ về số lượng, đồng
bộ về cơ cấu, đảm bảo về chất lượng.
1.2. Trong hệ thống các cơ sở ĐT, BD cán bộ của cả nước, trường chính trị tỉnh
có vai trò quan trọng. Quyết định số: 184-QĐ/TW, ngày 3 tháng 9 năm 2009 của Ban
Bí thư Trung ương Đảng xác định: Trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương có chức năng tổ chức ĐT, BD cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị
cấp cơ sở, cán bộ, công chức ở địa phương về LLCT-HC; đường lối, các nghị quyết,
chỉ thị của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; kiến thức và chuyên môn,
nghiệp vụ về công tác xây dựng đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể
chính trị - xã hội; kiến thức về pháp luật và quản lý nhà nước và một số lĩnh vực khác
[3]. Để ĐT, BD đội ngũ cán bộ của các địa phương, cơ sở có phẩm chất, quyết tâm
chính trị; có năng lực tạo ra sự thay đổi, năng lực thuyết phục, năng lực vượt khó, năng


2
lực tập hợp, năng lực tổng kết thực tiễn… đòi hỏi các trường chính trị tỉnh phải không
ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng ĐT, BD. Đồng thời với việc hoàn thiện thể chế
công tác ĐT, BD; hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ nghiên cứu, giảng
dạy và học tập; đổi mới đồng bộ các khâu trong quản lý dạy - học, vấn đề xây dựng
đội ngũ CBQL trường chính trị - nhân tố quyết định đến chất lượng ĐT, BD cán bộ và
sự phát triển của các nhà trường có ý nghĩa hết sức quan trọng. CBQL trường chính trị
phải đạt những yêu cầu cao về phẩm chất và năng lực, thực sự là nhà sư phạm, nhà
khoa học giáo dục - chính trị; nhà lãnh đạo - quản lý; nhà hoạt động chính trị - xã hội
thực tiễn.
1.3. Bắc Trung Bộ là khu vực gồm 6 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,
Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, là khu vực có vị trí địa chính trị, kinh tế, an
ninh, quốc phòng quan trọng của cả nước, là vùng đất địa linh, nhân kiệt, giàu truyền
thống cách mạng, kiên định, nghĩa tình và hiếu học. Sự phát triển ngày càng năng
động của khu vực Bắc Trung Bộ, đang đặt ra yêu cầu phải đổi mới, nâng cao chất

lượng toàn diện công tác ĐT, BD cán bộ ở các trường chính trị khu vực BTB, góp
phần xây dựng đội ngũ cán bộ có chất lượng, có trách nhiệm, tận tâm, tận lực với công
việc, có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, có đủ năng lực phát huy tiềm năng thế
mạnh, nắm bắt thời cơ, vận hội, vượt qua khó khăn, thách thức đưa BTB trở thành khu
vực phát triển năng động, nhanh và bền vững, là điểm kết nối quan trọng của cả nước
và trong giao lưu, hợp tác quốc tế. Đồng hành với sự nghiệp đổi mới công tác ĐT, BD
cán bộ ở các trường chính trị nói chung và khu vực BTB nói riêng, đội ngũ CBQL
trường chính trị khu vực BTB đã không ngừng trưởng thành, có nhiều đóng góp quan
trọng vào thực hiện nhiệm vụ chính trị ở các nhà trường, địa phương, đơn vị. Tuy
nhiên, trước yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng toàn diện công tác ĐT, BD cán bộ
phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế, đội ngũ CBQL đã và đang bộc lộ
những bất cập cả về cơ cấu, trình độ đào tạo, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ quản lý.
Nghị quyết số 32-NQ/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng
cao chất lượng công tác ĐT, BD lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý, chỉ rõ:
“Chất lượng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo còn có mặt hạn chế” [94]. Kết
luận của Ban Bí thư Trung ương về công tác ĐT, BD tại các trường chính trị tỉnh,
thành phố Trung ương, nhấn mạnh: Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của nhiều trường
chính trị thiếu đồng bộ, nhiều biến động [79]. Theo đó, vấn đề nghiên cứu cơ sở lý
luận, thực tiễn và đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu


3
vực BTB, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện công tác ĐT, BD cán bộ; xây
dựng các trường trường chính trị khu vực BTB thành trung tâm ĐT, BD cán bộ có chất
lượng cao ở địa phương, đơn vị là việc làm có ý nghĩa thiết thực.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Phát triển đội ngũ cán bộ
quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ trong giai đoạn hiện nay” làm luận án
tiến sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp phát triển

đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB, nhằm nâng cao chất lượng ĐT, BD, xây
dựng đội ngũ cán bộ ở các địa phương đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH
đất nước và hội nhập quốc tế.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong giai
đoạn hiện nay.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB vẫn còn
những hạn chế, bất cập trước yêu cầu đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Nếu
đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp dựa trên trên lý luận về phát triển nguồn nhân lực
và đặc điểm lao động, phẩm chất, năng lực đặc thù của người CBQL trường chính trị thì có
thể phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB đủ về số lượng, đồng bộ về cơ
cấu, nâng cao chất lượng, góp phần đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở các trường
chính trị khu vực Bắc Trung Bộ.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường
chính trị trong giai đoạn hiện nay.
5.1.2. Khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB.
5.1.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực
BTB giai đoạn hiện nay.
5.1.4. Thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất; thử
nghiệm một giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB.


4
5.2. Phạm vi nghiên cứu

5.2.1. Luận án tập trung nghiên cứu công tác phát triển đội ngũ CBQL là Hiệu
trưởng, Phó Hiệu trưởng; Trưởng, phó khoa, phòng ở các trường chính trị khu vực BTB.
5.2.2. Khảo sát thực trạng, thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp
đề xuất ở các trường chính trị khu vực BTB từ năm 2010 đến nay. Thử nghiệm một giải pháp
đề xuất ở trường chính trị tỉnh Thanh Hóa.
6. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
6.1. Quan điểm tiếp cận
6.1.1. Quan điểm tiếp cận hệ thống
Quan điểm này đòi hỏi khi nghiên cứu thực trạng, đề xuất giải pháp phát triển
đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB phải xem xét đối tượng một cách toàn
diện, nhiều mặt, nhiều mối quan hệ, trong trạng thái vận động và phát triển, trong
những điều kiện và hoàn cảnh cụ thể để tìm ra bản chất và quy luật vận động của đối tượng.
6.1.2. Quan điểm tiếp cận hoạt động
Quan điểm này đòi hỏi việc phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB
phải xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ; từ mục tiêu, nội dung chương trình, đối tượng, phạm
vi, qui mô ĐT, BD. Đồng thời, phải xuất phát từ hoạt động, cách thức tư duy; lãnh đạo,
quản lý; giao tiếp, ứng xử; sinh hoạt của đội ngũ CBQL các nhà trường.
6.1.3. Quan điểm thực tiễn
Quan điểm này đòi hỏi trong quá trình nghiên cứu đề xuất giải pháp phát triển
đội ngũ CBQL các trường chính trị phải xuất phát từ thực tiễn phát triển đội ngũ quản
lý, yêu cầu phát triển của các nhà trường và đòi hỏi nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ ở các tỉnh BTB giai đoạn hiện nay. Từ đó, đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ
CBQL trường chính trị khu vực BTB có cơ sở khoa học và có tính khả thi.
6.1.4. Quan điểm tiếp cận theo chuẩn
Quan điểm này đòi hỏi trong quá trình nghiên cứu phát triển đội ngũ CBQL
trường chính trị khu vực BTB phải căn cứ vào tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực, trình
độ của từng chức danh cụ thể.
6.1.5. Quan điểm tiếp cận quản lý phát triển nguồn nhân lực
Quan điểm này đòi hỏi quá trình nghiên cứu phát triển đội ngũ CBQL trường
chính trị khu vực BTB cần phải phân tích tình hình đội ngũ CBQL trường chính trị

khu vực BTB, từ đó, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ, xem xét mức độ đáp ứng của
đội ngũ hiện tại với yêu cầu đổi mới công tác ĐT, BD và sự phát triển của các nhà trường.


5
6.2. Phương pháp nghiên cứu
6.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận (Các tài liệu, văn
kiện của Đảng, Nhà nước) về phát triển giáo dục, đào tạo, công tác ĐT, BD cán bộ,
xây dựng đội ngũ giảng viên, quản lý các trường chính trị để hình thành giả thuyết,
xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
6.2.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
Phương pháp này được sử dụng để phân tích và tổng hợp tài liệu có liên quan
nhằm nhận thức đầy đủ hơn về bản chất và dấu hiệu đặc thù của vấn đề nghiên cứu,
qua đó sắp xếp thành một hệ thống lý thuyết của đề tài.
6.2.1.2. Phương pháp khái quát hóa và nhận định độc lập
Phương pháp này được sử dụng để rút ra những khái quát, nhận định về các vấn
đề nghiên cứu từ những quan điểm, quan niệm của người khác.
6.2.1.3. Phương pháp mô hình hóa
Phương pháp này được sử dụng nhằm nghiên cứu nhân cách người CBQL qua
mô hình của nó.
6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ
sở thực tiễn của đề tài. Thuộc nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn có các phương
pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
6.2.2.1. Phương pháp điều tra
Sử dụng các phiếu hỏi để thu thập ý kiến của Ban Giám đốc Học viện CTQGHCM,
Ban Thường vụ Tỉnh ủy, CBQL, giảng viên các trường chính trị khu vực BTB về:
- Thực trạng đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB;
- Thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB;

- Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính
trị khu vực BTB.
6.2.2.2. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
Sử dụng phương pháp này để thu thập các thông tin thực tế, có ý nghĩa đối với đề tài.
6.2.2.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Sử dụng phương pháp này để thu thập, xin ý kiến các chuyên gia, CBQL, giảng
viên trường chính trị khu vực BTB về vấn đề nghiên cứu, tăng độ tin cậy của kết quả
điều tra.


6
6.2.2.4. Phương pháp thực nghiệm
Phương pháp này để đánh giá tính khả thi và sự cần thiết của các giải pháp phát
triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB hiện nay đã được đề xuất.
6.2.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng các phương pháp toán thống kê với sự trợ giúp của chương trình
phần mềm SPSS 2.0 để xử lý số liệu điều tra, khảo sát sự cần thiết, tính khả thi của
các giải pháp.
7. Những luận điểm cần bảo vệ của luận án
7.1. Phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị giai đoạn hiện nay là phát triển
nguồn nhân lực chủ chốt trường chính trị. Vì thế, nội dung, phương pháp phát triển đội
ngũ CBQL phải dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn của việc phát triển nguồn nhân lực
nói chung, mặt khác phải dựa trên đặc trưng lao động và mô hình nhân cách của CBQL
trường chính trị.
7.2. Công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong thời
gian qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, so với yêu cầu của cách
mạng trong giai đoạn mới, công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực
BTB vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập.
7.3. Để phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB cần thực hiện
đồng bộ các giải pháp cơ bản: tổ chức nâng cao nhận thức cho các chủ thể quản lý về

sự cần thiết phải phát triển đội ngũ CBQL; đổi mới quy hoạch phát triển đội ngũ
CBQL; bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ CBQL; nâng cao hiệu quả sử dụng
đội ngũ CBQL; xây dựng bộ tiêu chí làm cơ sở đánh giá đội ngũ CBQL; hoàn thiện cơ
chế, chính sách tạo động lực để phát huy vai trò của đội ngũ CBQL trường chính trị
khu vực BTB.
8. Đóng góp của luận án
8.1. Về mặt lý luận
Luận án đã góp phần làm sáng rõ hơn một số vấn đề lý luận về xây dựng, phát
triển đội ngũ CBQL giáo dục nói chung, đội ngũ CBQL trường chính trị nói riêng;
đồng thời làm rõ vị trí, vai trò; đặc trưng lao động; mô hình nhân cách của người
CBQL trường chính trị.
8.2. Về mặt thực tiễn
- Làm rõ thực trạng đội ngũ CBQL và thực trạng phát triển đội ngũ này ở các
trường chính trị khu vực BTB;


7
- Xây dựng 06 giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB
trong giai đoạn hiện nay đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và đảm bảo về chất lượng.
- Thiết kế được chương trình bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ
CBQL trường chính trị khu vực BTB và bộ tiêu chí CBQL trường chính trị.
9. Cấu trúc của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận án gồm có 3 chương:
Chương 1:

Cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường chính
trị trong giai đoạn hiện nay.

Chương 2:

Thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB
trong giai đoạn hiện nay.

Chương 3:

Một số giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu
vực BTB trong giai đoạn hiện nay.


8
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Vấn đề phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung và cán bộ
QLGD nói riêng đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố. Song, trong
phạm vi của luận án chỉ xin được tổng quan về một số công trình nghiên cứu ở
trong nước và nước ngoài có liên quan trực tiếp đến đề tài.
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài tập trung vào những vấn đề sau đây:
- Về vị trí, vai trò của đội ngũ CBQL
Tác phẩm Nghệ thuật lãnh đạo” của Trần Văn Long (Trung Quốc) đã làm rõ
về vị trí, vai trò của cấp trưởng, cấp phó.
Đối với cấp trưởng có những vị trí như: i) vị trí hạt nhân: Cấp trưởng là
người đứng đầu, vị trí là hạt nhân trong tập thể lãnh đạo, có sứ mệnh đoàn kết, tập
hợp lực lượng đảm bảo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đã đề ra; ii) vị trí chủ đạo.
Trong quá trình hoạt động, người đứng đầu luôn đứng ở vị trí chi phối chủ đạo. Vị
trí chủ đạo được thể hiện ở việc quán triệt phương châm, chính sách có liên quan
đến Đảng và Nhà nước, quán triệt chỉ thị của lãnh đạo cấp trên; vạch ra đường lối,
phương hướng, xác định mục tiêu công việc để dẫn dắt cả tập thể cùng chung sức,

chung lòng thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả cao nhất; iii) vị trí ảnh hưởng. Người
đứng đầu ảnh hưởng đến nhân viên cấp dưới và quần chúng nhân dân thông qua
nhân cách và năng lực lãnh đạo, quản lý.
Đối với cấp phó, vai trò được thể hiện chủ yếu ở các phương diện sau: i) vai
trò trợ thủ. Cấp phó làm trợ thủ cho cấp trưởng và giúp việc cho cấp trưởng. Vai trò
này được thể hiện khi cấp phó phải bám sát ý đồ của cấp trưởng để triển khai công
việc chứ không được làm theo ý mình hay lựa chọn cách làm khác, phải làm nổi bật
cấp trưởng, lấy cấp trưởng làm trung tâm; ii) vai trò tham mưu. Cấp trưởng là
người đưa ra quyết định chính sách vĩ mô. Quyết định của cấp trưởng có khả thi
hay không một phần do chất lượng tham mưu của cấp phó; iii) vai trò chấp hành.
Một trong những vai trò quan trọng của cấp phó là chấp hành quyết định của người
đứng đầu. Quá trình cấp phó chấp hành quyết định thì quyết sách được triển khai


9
thực hiện; iv) vai trò phối hợp. Trong triển khai thực hiện quyết sách để có chất
lượng, hiệu quả cao đòi hỏi các cấp phó phải phối hợp nhịp nhàng ở bên trong và
bên ngoài đơn vị [80].
Tác phẩm Nghề quản lý - những tư tưởng hàng đầu về quản lý, của tác giả
Mintzberg, đã chỉ ra vai trò của nhà quản lý trong sự kết hợp giữa quyền hạn với
trách nhiệm như: i) người đại diện của tổ chức; ii) người lãnh đạo, người liên lạc,
người tiếp nhận thông tin, người phổ biến thông tin; iii) người khắc phục khó khăn; iv)
Người phân phối nguồn lực; v) Người đàm phán [98].
Tác phẩm Mô hình trường học ưu việt Singapore SEM, đã nghiên cứu đến vị trí,
vai trò của người đứng đầu như: Hiệu trưởng phải vạch ra tầm nhìn đối với những
thành tích, kết quả dự định đạt được và tạo ra một môi trường học tập lý tưởng cho học
sinh và giáo viên. Hiệu trưởng cần duy trì liên tục mục đích tăng cường năng lực cho
giáo viên để đối mặt với thử thách hiện tại và tương lai và luôn phấn đấu vì sự phát
triển để hướng tới nền giáo dục toàn diện cho học sinh và giáo viên [18].
- Về phẩm chất, năng lực của đội ngũ CBQL

Các công trình nghiên cứu về cán bộ lãnh đạo, quản lý của tác giả John
C.Maxwell, như: Để trở thành nhà lãnh đạo quần chúng xuất sắc; Nhà lãnh đạo 360 độ;
21 phẩm chất vàng của nhà lãnh đạo; Phát triển kỹ năng lãnh đạo; Tinh hoa lãnh đạo”
đã tập trung phân tích, lý giải về những phẩm chất, năng lực của người lãnh đạo, quản lý
cần có để thực hiện có hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý và điều hành. Trong đó, tập
trung vào các phẩm chất, năng lực như: i) năng lực lãnh đạo quyết định chất lượng, hiệu
quả công việc; ii) Năng lực lãnh đạo phát triển từng ngày; iii) năng lực chia sẻ quyền
lực; iv) Năng lực thu phục lòng người trước khi bắt tay vào công việc; v) năng lực biết
tiến, biết lui đúng thời điểm. Ngoài ra, còn nghiên cứu các phương pháp và trình tự
quyết sách của người lãnh đạo; nắm vững quy luật lãnh đạo và đổi mới, cải cách phương
thức lãnh đạo; mối quan hệ giữa cấp trưởng và cấp phó; lý luận và thực tiễn lãnh đạo
trong xã hội có nhiều biến động [74], [75],[76],[77],[78].
Công trình nghiên cứu về công tác cán bộ của một số nước, tiêu biểu như:
Làm việc, làm người, làm quản lý của tác giả Thương Mưu Tử (Trung Quốc), đã
phân tích những phẩm chất, năng lực của một nhà quản lý xuất sắc, như đòi hỏi
người quản lý vừa phải có trí thông minh, lại cần phải có trực giác, có lý trí nhưng
cũng cần phải sống tình cảm; lãnh đạo ảnh hướng đến cấp dưới phải bằng sự hấp
dẫn trong nhân cách của mình, lối cuốn người khác bằng sự nhiệt tình với công


10
việc; người làm công tác quản lý cần phải sống tình cảm, chia sẻ với nhân viên, cấp
dưới [124]...
Công trình nghiên cứu về Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung
Quốc, của đồng tác giả Trịnh Cư, Nguyễn Duy Hùng, Lê Văn Yên, đã tập trung
nghiên cứu về trách nhiệm; phẩm chất, năng lực như: cán bộ lãnh đạo phải chấp
hành đường lối, phương châm, chính sách của Đảng; có niềm tin chính trị kiên
định; trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị; thành tâm, thành ý mưu cầu
lợi ích cho nhân dân; có tác phong dân chủ; có năng lực quyết sách khoa học và dân
chủ; có năng lực ứng xử tốt những mâu thuẫn trong nội bộ, điều hòa các mối quan

hệ. Trong đó, tác giả nhấn mạnh đến tiêu chuẩn của người cán bộ lãnh đạo, quản lý
vừa có đức, vừa có tài. Đức là có lập trường chính trị, có thế giới quan, nhân sinh
quan đúng đắn; có phẩm chất chính trị, tư tưởng và tác phong công tác tốt. Tài, tức
là có tri thức văn hóa, khoa học, năng lực làm việc. Trong đó, nhấn mạnh đức là
giải quyết vấn đề “vì ai”, tức phải toàn tâm, toàn ý vì nhân dân phục vụ, chứ không
phải là dốc sức cho lợi ích cá nhân hay một tập thể nhỏ. Nhấn mạnh tài, tức là giải
quyết vấn đề phải như thế nào “để vì”, tức phải có tri thức và bản lĩnh để phục vụ
nhân dân [29].
- Về xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn cho các chức danh quản lý
Trong tác phẩm Mô hình trường học ưu việt của Singapore, SEM của Bộ
Giáo dục đã nghiên cứu, phân tích kỹ công tác lãnh đạo, quản lý nhà trường như:
Người lãnh đạo phải nêu gương sáng; có khả năng lãnh đạo; hiểu rõ mục đích, tôn
trọng, khuyến khích nhân viên; người lãnh đạo phải thấu hiểu được sứ mệnh của
nhà trường gắn với với các mục tiêu cụ thể; có năng lực lãnh đạo tốt, thông cảm và
tôn trọng đồng nghiệp sẽ là động lực cho giáo viên và học sinh noi theo [18].
- Về các giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý
Tác phẩm Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung Quốc, đã nghiên
cứu và đề xuất một số giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung Quốc như: Vai
trò của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc nâng cao tố chất và năng lực đối với
cán bộ; cải cách công tác cán bộ, nhân sự; đổi mới công tác ĐT, BD cán bộ; lựa
chọn, đề bạt và sử dụng, nhận xét, đánh giá cán bộ; công tác quản lý cán bộ. Trong
đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã khẳng định vai trò, vị trí đặc biệt của trường
Đảng trong ĐT, BD đội ngũ cán bộ cho hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở
có đủ những phẩm chất, năng lực để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.


11
“Chấn hưng đất nước bằng khoa giáo, trong đó giáo dục trong hệ thống trường
Đảng đóng vai trò chủ chốt”. Công tác ĐT, BD cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Trung
Quốc đã được thực hiện bằng hệ thống trường Đảng, bao gồm trường Đảng Trung

ương; các phân hiệu chuyên ngành; các trường Đảng tỉnh, thành phố, khu, huyện.
Trong đó, khẳng định trường Đảng Trung ương có trách nhiệm đề ra kế hoạch đào
tạo, biên soạn tài liệu, giáo trình, chỉ đạo chuyên môn, sát hạch học viên ở các
trường Đảng địa phương. Đối với các trường Đảng ở các địa phương dựa vào
chương trình, kế hoạch, giáo trình, tài liệu của Trường Đảng Trung ương và bám
sát với yêu cầu thực tiễn của địa phương để cải tiến nội dung, chương trình ĐT, BD
cho sát, phù hợp với từng đối tượng học viên [29].
Ở một số nước, như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Cộng hòa Liên bang Đức, Trung
Quốc, đặc biệt quan tâm đến công tác cán bộ và phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
quản lý các cấp. Trong tác phẩm Kinh nghiệm công tác nhân sự ở một số nước, tập
trung làm rõ công tác xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ ở một số nước, cụ thể
như: i) Ở Nhật Bản, trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ luôn coi trọng việc
tuyển chọn; ĐT, BD; luân chuyển; chế độ chính sách; đánh giá cán bộ lãnh đạo,
công chức. Trong đánh giá cán bộ lãnh đạo, căn cứ vào năng lực làm việc; hiệu quả
hoàn thành công việc; khả năng phát triển: ii) Ở Hoa Kỳ, trong công tác cán bộ đã tập
trung vào việc tuyển chọn qua hình thức thi cử; ĐT, BD (đào tạo chính quy, tự đào
tạo; đào tạo tại chức; bồi dưỡng tại chức); kiểm tra, đánh giá cán bộ công chức; chính
sách đối với cán bộ công chức; iii) Ở Cộng hòa liên bang Đức, công tác phát triển đội
ngũ cán bộ tập trung vào các giải pháp như: thi tuyển, đào tạo (chú trọng đào tạo đến
cán bộ lãnh đạo nguồn); đề bạt, bổ nhiệm; đánh giá cán bộ. Đánh giá cán bộ tập trung
vào những nội dung về hiệu quả công việc; thái độ làm việc; khả năng phối hợp; đóng
góp và sáng kiến cho cơ quan; iv) Ở Trung Quốc, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ
tập trung vào các giải pháp như: xây dựng tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo, quản lý; tuyển
chọn, bổ nhiệm; đánh giá; ĐT, BD; luân chuyển; chế độ chính sách cho cán bộ. Trong
đó, đối với công tác ĐT, BD cán bộ Trung Quốc tập trung vào các loại hình như: hình
thức đào tạo chính quy; hình thức bồi dưỡng ngắn hạn [116]…
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước
Vấn đề xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đã được Đảng,
Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm đề cập ở nhiều Nghị quyết,
Chỉ thị; được quy định trong luật, trong chiến lược phát triển giáo dục và các nghị

12
định, thông tư, các chương trình, để án của Chính phủ và các bộ, ngành Trung
ương, đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ
quản lý các cấp, các ngành. Chính vì vậy, vấn đề xây dựng và phát triển đội ngũ
cán bộ quản lý nói chung, cán bộ QLGD nói riêng đã thu hút nhiều nhà khoa học
trong nước tham gia nghiên cứu, nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này đã
công bố, tập trung vào những vấn đề cơ bản như:
- Về vị trí, vai trò của cán bộ quản lý
Tác phẩm Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của hệ thống chính trị
tỉnh, thành phố, của Cao Khoa Bảng, đã nghiên cứu về vị trí, vai trò của đội ngũ
cán bộ lãnh đạo quản lý như: i) Cán bộ lãnh đạo, quản lý trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo
hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội; ii) Cán bộ lãnh đạo, quản lý giữ vai trò
quyết định trong việc xây dựng hệ thống chính trị; iii) Lãnh đạo, chỉ đạo việc thực
hiện nhiệm vụ chính trị của cấp ủy, chính quyền; iv) Cán bộ lãnh đạo, quản lý vừa
là chỗ dựa của quần chúng nhân dân, vừa là cầu nối giữa Đảng với nhân dân [8].
Tiếp cận tác phẩm Luận cứ khoa học và một số giải pháp xây dựng đội ngũ
cán bộ lãnh đạo phường hiện nay, tác giả Nguyễn Huy Hùng, đã nêu rõ vị trí, vai
trò của cán bộ lãnh đạo phường hiện nay như: i) Vị trí của cán bộ lãnh đạo phường
là trung tâm định hướng trong lãnh đạo, quản lý, điều khiển các hoạt động của đảng
bộ và chính quyền phường; có tác động trực tiếp và quyết định đến sự phát triển
của phường; ii) Vai trò của cán bộ lãnh đạo phường được thể hiện qua các mối
quan hệ với đường lối, chính sách; với công việc; với bộ máy; với quần chúng [70].
Theo Luật Giáo dục: Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm lãnh đạo, quản
lý các hoạt động của nhà trường. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học
phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học cũng quy định nhiệm vụ, quyền
hạn của Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng. Cán bộ quản lý trường học là người đại diện
cho Nhà nước về mặt pháp lý, có trách nhiệm và thẩm quyền về mặt hành chính và
chuyên môn; chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý cấp trên; ra các quyết định

quản lý, tác động điều khiển các thành tố trong hệ thống nhà trường nhằm thực hiện
mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục và đào tạo được quy định bằng luật pháp hoặc bằng
các văn bản, thông tin hướng dẫn do các cấp có thẩm quyền ban hành [105].
- Về định hướng cách tiếp cận phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
Tác phẩm Đảng lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức
nhà nước tác giả Trần Đình Thắng, đã phân tích, luận giải về các yêu cầu khách


13
quan, có căn cứ khoa học về lý luận và thực tiễn đối với việc Đảng lãnh đạo, chỉ
đạo cải cách chế độ công vụ, công chức, viên chức. Đồng thời, nghiên cứu tổng kết
quá trình lịch sử phân tích, khái quát, hệ thống hóa chuyên sâu về các quan điểm,
chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và đánh giá kết quả, rút ra những kinh
nghiệm chủ yếu trong quá trình Đảng lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng và phát
triển đội ngũ cán bộ [115].
Công trình nghiên cứu Quy hoạch cán bộ lãnh đạo quản lý của tác giả Đỗ
Minh Cương đã tập trung làm rõ những cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quy
hoạch cán bộ, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, đáp ứng
yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước hiện nay. Trong đó, nghiên cứu kỹ
các chủ trương, quan điểm của Đảng về công tác quy hoạch; phân tích, đánh giá
tình hình thực hiện công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý; đồng thời đề xuất
một số giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ lãnh
đạo, quản lý hiện nay [31].
Công trình nghiên cứu Những bài học nhỏ từ tư tưởng lớn Hồ Chí Minh, tác
giả Trần Quang Nhiếp đã làm rõ sự cần thiết phải học tập tư tưởng, đạo đức Hồ Chí
Minh của đội ngũ cán bộ, cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay như: học phải chính
tâm; học phải chính đạo; học phải chính hành.
- Về phẩm chất, năng lực của CBQL
Tác phẩm Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng phong cách làm
việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay, của tác giả Nguyễn Thế

Thắng [114], đã phân tích rõ những phẩm chất của người cán bộ lãnh đạo, quản lý
theo tư tưởng Hồ Chí Minh như: i) biết kết hợp tính nguyên tắc cứng rắn với biện
pháp linh hoạt mềm dẻo; ii) kết hợp tính cách mạng với tính khoa học; iii) biết kết
hợp tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trách và quyết đoán; iv) thống nhất giữa lý
luận với thực tiễn, nói đi đôi với làm; v) phong cách làm việc quần chúng; vi) cần,
kiệm. liêm chính, chí công vô tư. Trong đó, đã tập trung nghiên cứu các mối quan
hệ của người cán bộ lãnh đạo, quản lý như:
Một là, mình đối với mình, không tự kiêu, tự đại; luôn luôn cầu tiến bộ; luôn
luôn tự kiểm điểm.
Hai là, đối với người, phải biết yêu quý, kính trọng, giúp đỡ. Làm người cán
bộ lãnh đạo, quản lý không nịnh hót người trên, không xem thường người dưới,
phải thật thà, đoàn kết.


14
Ba là, đối với việc, phải để công việc nước lên trên việc tư, việc nhà. Đã nhận
nhiệm vụ phải làm cho đến nơi, đến chốn, không sợ khó nhọc, không sợ nguy hiểm.
Công trình Sự thống nhất biện chứng giữa năng lực lãnh đạo, quản lý với bản
lĩnh chính trị trong hoạt động của người cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị ở
nước ta hiện nay tác giả Trần Thành, đã nghiên cứu, phân tích về phẩm chất và năng
lực của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý như: i) Bản lĩnh chính trị và năng lực lãnh
đạo của cán bộ lãnh đạo, quản lý; ii) Bản lĩnh chính trị của cán bộ lãnh đạo, quản lý;
iii) Sự thống nhất giữa năng lực lãnh đạo, quản lý với bản lĩnh chính trị.
Tác phẩm Người lãnh đạo và tập thể, đã phân tích những phẩm chất của
người lãnh đạo như: i) Người lãnh đạo phải tự đánh giá bản thân và hiểu được năng
lực của cấp dưới; ii) Khả năng của nhà lãnh đạo vừa là nhà giáo dục, nhà sư phạm
và nhà tổ chức.
Tiếp cận bài viết Một số vấn đề bồi dưỡng năng lực cho cán bộ quản lý các
cơ sở đào tạo của tác giả Nguyễn Đức Trí, đã đề cập và đưa ra hệ thống các yếu tố
năng lực của người cán bộ quản lý cơ sở đào tạo theo cách tiếp cận của R.Katz, bao

gồm: các năng lực chuyên môn; các năng lực quan hệ với con người; các năng lực
khái quát [119].
- Về các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL và CBQL giáo dục
Tác phẩm Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng phong cách làm
việc của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay, của Nguyễn Thế
Thắng, đã đi sâu nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về phong cách làm việc của đội
ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh xây dựng phong
cách làm việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay như: i) thống nhất
giữa tính đảng, tính nguyên tắc cao với tính năng động, sáng tạo, sự nhạy cảm với
cái mới; ii) thống nhất giữa tính nhiệt tình cách mạng với tính trung thực, khách
quan khoa học; iii) kết hợp cách làm việc dân chủ, tập thể với tính quyết đoán và
tinh thần trách nhiệm cá nhân; iv) thống nhất giữa nhận thức và hoạt động thực
tiễn, nói đi đôi với làm; v) rèn luyện phong cách làm việc có tính chất quần chúng,
sâu sát cơ sở, thường xuyên liên hệ mật thiết với nhân dân; vi) xây dựng phong cách
làm việc cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư [114].
Công trình Quản lý giáo dục, của Bùi Minh Hiền, Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo,
đã tập trung nghiên cứu và đề xuất bốn giải pháp phát triển đội ngũ CBQL giáo dục: i)
mọi cấp quản lý giáo dục đều xây dựng được quy hoạch CBQL giáo dục cho đơn vị và


15
gắn liền với quy hoạch này là các công việc cần triển khai để ĐT, BD CBQL giáo dục
theo quy hoạch; ii) xây dựng hệ thống tiêu chuẩn đối với CBQL giáo dục các cấp; iii)
có chính sách hỗ trợ tinh thần, vật chất thỏa đáng với CBQL giáo dục; iv) tổ chức lại
hệ thống trường khoa đào tạo CBQL giáo dục [64, tr 283-284].
Bài viết Vấn đề chuẩn và chuẩn hóa trong giáo dục phổ thông, của Đặng Thành
Hưng, Trịnh Thị Hồng Hà, đã xác định chuẩn là công cụ để chủ thể quản lý xác định
đối tượng quản lý có đáp ứng được yêu cầu của chủ thể hay không. Thực hiện quản lý
dựa vào chuẩn đảm bảo sự công khai, minh bạch, không tùy tiện, là cơ sở đảm bảo
chất lượng hoạt động giáo dục [71].

Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường
trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, của Trần Thế Lưu, đã
tập trung nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường
trung học cơ sở đảm bảo về chất lượng, đủ về số lượng và đồng bộ về cơ cấu như:
i) xây dựng quy hoạch, tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng, luân chuyển
cán bộ quản lý; ii) xây dựng bộ tiêu chuẩn cán bộ quản lý trường trung học cơ sở;
iii) ĐT, BD nâng cao năng lực quản lý, lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ quản lý; iv) đổi
mới công tác đánh giá đội ngũ cán bộ quản lý; v) tạo động lực làm việc để phát huy
vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý [89].
- Những nghiên cứu về trường chính trị
Đối với trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là trung tâm
ĐT, BD cán bộ lãnh đạo, quản lý cho hệ thống chính trị địa phương. Thời gian qua,
bằng sự nỗ lực vươn lên của tập thể cán bộ, giảng viên và học viên; sự quan tâm
của cấp ủy, chính quyền; Học viện CTQGHCM; sự giúp đỡ của các ban, sở, ngành,
địa phương, các trường chính trị đã từng bước khẳng định được vị trí, vai trò là
trung tâm ĐT, BD cán bộ; NCKH, TKTT chất lượng cao của tỉnh.
Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò quan trọng của công tác ĐT, BD cán bộ,
các trường chính trị cấp tỉnh đã chủ động tổ chức nhiều hội thảo khoa học để
nghiên cứu, trao đổi và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng ĐT, BD
cán bộ, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp cách mạng hiện nay. Hội thảo khoa học Nâng
cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại Trường Chính trị tỉnh Vĩnh Phúc,
năm 2012, đã tập trung nghiên cứu về: i) đổi mới nội dụng chương trình đào tạo
Trung cấp LLCT-HC; ii) đổi mới phương pháp dạy - học LLCT-HC; iii) tăng
cường đầu tư cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy - học; iv) tăng cường công tác


16
phối hợp với các địa phương trong ĐT, BD cán bộ; v) đổi mới công tác nghiên cứu
khoa học, nâng cao chất lượng ĐT, BD cán bộ.
Hội thảo cấp khu vực, Đổi mới công tác quản lý, nâng cao chất lượng đào

tạo, bồi dưỡng cán bộ ở các trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ, năm 2014 tại
Thanh Hóa, đã tập trung nghiên cứu về: i) tầm quan trọng của công tác quản lý đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ; ii) những nội dung, phương pháp mới trong quản lý đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ; iii) chủ thể, quy trình, bước đột phá của việc đổi mới công tác
quản lý đào tạo, bồi dưỡng ở các trường chính trị hiện nay; iv) bài học kinh
nghiệm, xây dựng và nhân rộng các điển hình tiên tiến trong công tác quản lý đào
tạo, bồi dưỡng ở các trường chính trị; v) giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả
công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở các trường chính trị khu vực Bắc
Trung Bộ hiện nay.
Hội thảo, Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại trường Chính
trị Trần Phú đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, năm 2015 đã tập trung
nghiên cứu về: i) vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác ĐT, BD cán bộ trong
công tác xây dựng đảng hiện nay; ii) những kinh nghiệm trong công tác ĐT, BD
cán bộ của Trường Chính trị Trần Phú; iii) những yêu cầu mới, khó khăn, thách
thức đang đặt ra đối với công tác ĐT, BD cán bộ hiện nay.
Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục, Phát triển đội ngũ giảng viên trường
chính trị các tỉnh miền núi phía bắc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục lý luận
chính trị, năm 2015, của tác giả Nguyễn Mạnh Hải, đã tập trung nghiên cứu các
giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ giảng viên các trường Chính trị như: i) xây
dựng khung năng lực nghề nghiệp giảng viên; ii) xây dựng quy hoạch phát triển đội
ngũ giảng viên; iii) đổi mới công tác tuyển dụng, quản lý sử dụng đội ngũ giảng
viên; iv) đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển thực tế cơ sở nâng cao chất lượng đội ngũ
giảng viên. v) thực hiện đánh giá giảng viên theo khung năng lực; vi) hoàn thiện
chế độ đãi ngộ, cơ chế quản lý, tạo môi trường làm việc thúc đẩy phát triển đội ngũ
giảng viên [60].
Hội thảo cấp Học viện, Đổi mới đánh giá hoạt động dạy và học trung cấp lý
luận chính trị - hành chính hiện nay, năm 2016 do Học viện CTQGHCM tổ chức,
đã tập trung nghiên cứu, thảo luận về: i) những nội dung và phương pháp mới trong
đánh giá hoạt động dạy và học; ii) vị trí, tầm quan trọng của việc đổi mới đánh giá
hoạt động dạy và học ở các trường chính trị trong quá trình đổi mới giáo dục và đổi

17
mới hoạt động ĐT, BD cán bộ; iii) giải pháp đổi mới đánh giá hoạt động dạy và ở
các trường chính trị; iv) bài học kinh nghiệm, xây dựng và nhân rộng các phương
pháp, giải pháp điển hình tiên tiến trong đánh giá hoạt động dạy và học ở các
trường chính trị; v) giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả của sự phối hợp giữa
Học viện CTQGHCM với các trường chính trị, giữa Ban Giám hiệu nhà trường với
các khoa, phòng, giữa các cơ quan ban ngành của Trung ương và địa phương với nhà
trường trong đánh giá hoạt động dạy và học.
1.1.3. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu
Từ việc tiếp cận với các công trình nghiên cứu trên, có thể rút ra một số
điểm như sau:
Một là, công tác phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung và
CBQL giáo dục nói riêng là vấn đề được các nhà nghiên cứu, các nhà lãnh đạo đặc
biệt coi trọng, đề cao, nhất là trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục
hiện nay. Các nhà quản lý, nhà giáo dục, các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu
làm rõ những luận chứng, luận cứ khoa học để làm cơ sở quan trọng đề xuất các
giải pháp, biện pháp trọng tâm, có tính khả thi nhằm phát triển, nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ quản lý giáo dục trên phạm vi cả nước và các cơ sở
giáo dục.
Hai là, các công trình đã tập trung nghiên cứu, làm sáng rõ vị trí, vai trò;
phẩm chất, năng lực; tiêu chí, tiêu chuẩn của đội ngũ CBQL nói chung và cán bộ
quản lý giáo dục nói riêng ở nhiều bình diện khác nhau.
Ba là, các công trình mới chỉ tập trung nghiên cứu về công tác phát triển đội
ngũ CBQL và cán bộ quản lý giáo dục ở các cấp học, bậc học hoặc nghiên cứu giới
hạn ở một số địa phương cụ thể. Đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu toàn
diện và sâu sắc về công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị nói chung và
các trường chính trị khu vực BTB nói riêng.
Nghiên cứu công tác phát triển đội ngũ CBQL ở các trường chính trị khu vực

BTB hiện nay, cần tập trung làm sáng rõ các vấn đề sau:
- Cơ sở lý luận phát triển đội ngũ CBQL ở hệ thống các trường chính trị,
trong đó tập trung làm rõ nội hàm các khái niệm; vị trí, vai trò; đặc trưng lao động
của đội ngũ CBQL; mô hình nhân cách của CBQL; các yếu tố ảnh hưởng đến công
tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
hiện nay.