Đầu tư mạo hiểm trên thế giới và triển vọng tại việt nam

TRƯỜNG ĐẠI

HỌC NGOẠI T H Ư Ơ N G

KHOA QUẢN TRỊ K I N H DOANH
CHUYÊN NGÀNH KINH DOANH QUỐC TÊ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
VỀ tài:

ĐẦU Tư MẠO HIỂM TRÊN THẾ GIỚI VÀ
TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN TẠI VIỆT NAM

Sinh viên thực hiện : Lê Phương Thùv
Lớp

: Anh 2

Khoa

: 45

Giáo viên hướng dẩn

: TS. Nguyễn Thu Thủy

Hà Nội, tháng 05/2010

LiS^—-

MỤC LỤC
LỜI M Ở Đ À U

Ì

C H Ư Ơ N G ì: C ơ SỞ L Ý L U Ậ N C H Ư N G V È Đ À U T ư M Ạ O H I Ẻ M V À Q U Ỹ
Đ À U T ư M Ạ O HIỂM
ì/ Khái quát chung về đầu tư mạo hiểm và quỹ đầu tư mạo hiềm
1. Tống quát về đầu tư mạo hiểm

4
4
4

LI. Khái niệm và mục đích của đầu tư mạo hiểm

4

1.1.1. Khái niệm

4

ì. 7.2. Mục đích đâu tư mạo hiểm

6

1.2. Đặc điểm cùa đẩu lư mạo hiểm

7

1.2.1. Tính chấp nhận rủi ro cao

7

1.2.2. Tính đỏi mới cao

7

1.2.3. Tam nhìn dài hạn khi đau tư

7

1.2.4. Đầu tư mạo hiếm thực chắt là mội dạng kinh doanh vẩn

8

1.3. Chủ thể tham gia vào hoạt động đầu tư mạo hiểm

9

1.3.1. Các nhà đẩu tư

9

1.3.2. Các nhà quàn lý đầu lư mạo hiểm chuyên nghiệp

lũ

1.3.3. Các doanh nghiệp khởi sự

10

1.4. Các giai đoạn thực hiện đầu tư mạo hiểm
2. Tống quát về quỹ đầu tư mạo hiểm
2.1. Định nghĩa
2.1.1. Vốn mạo hiểm (Venture Capita
)

ỊÌ
12
12
12

2.1.2. Quỹ đầu tư mạo kiêm (Venture Capital Fund)
2.2. Đặc điếm hoại động cùa quỹ đầu tư mạo hiềm
2.2.
. Tinh rủi ro của các khoán đầu tư

12
lỉ
13

2.2.2. Hô trợ phi tài chính cho các doanh nghiệp
2.2.3. Kỹ năng của các nhà đầu tư
2.2.4. Quỹ đẩu tư mạo hiểm là một quỹ đầu tư tu nhăn
2.3. Hình thức hoạt động đầu tư mạo hiểm

14
14

15
/5


2. ì. 1. Hình thức hoạt động không chính thức hay còn gọi là nhà tài trợ kinh
doanh (business angel)

15

2.3.2. Hĩnh thức hoại động chính thức

16

2.4. Cơ chế hoại động của quỹ đầu tư mạo hiếm.

19

2.4.1. Cơ chế lựa chọn dự án

19

2.4.2. Cơ chế tài trợ giai đoạn phái triển của doanh nghiệp

20

2.4.3. Cơ ché quán lý, rư vấn cho các doanh nghiệp nhận đầu tư

21

2.4.4 Cơ chế kế t thúc đầu tư /Thoát vốn

22

li/ Vai trò cùa đầu tư mạo hiểm và quỹ đầu tư mạo hiêm
1. Đối với doanh nghiệp

24
24

1.1. Cung cấp vốn cho các doanh nghiệp khỏi sự

24

1.2, Tư vấn và quản lý nguịn vốn hiệu quả cho doanh nghiệp
ĩ. Đối vói nền kinh tế

25
26

2.1. Gián tiếp tạo ra nhiều việc làm, giâm tỷ lệ thất nghiệp cho xã hội

26

2.2. Góp phần tạo ra những doanh nghiệp sân xuất săn phàm, dịch vụ hiệu
quả, có tính ứng dụng đoi mới cao

26

2.3. Thúc đay sự phát triển cùa thị trường chứng khoán
2.4. Thúc đây quá trình đôi mới công nghệ

C H Ư Ơ N G l i : HOẠT ĐỘNG Đ À U T Ư MẠO H I Ế M TRÊN T H Ê G I Ớ I

27
27
29

ì/ Quá trình ra đòi và phát triển hoạt động đầu tư mạo hiểm trên thế giói . 29
1. Sụ hình thành và phát triển cùa đầu tư mạo hiểm trên thế giới

29

2. Xu hướng hoạt động đầu tư mạo hiểm trên thế giói hiện nay

32

IU Một số hoạt động đầu tư mạo hiểm trên thế giói
1. Đ ầ u tu mạo hiếm tại M Ỹ
/. /. Hoại động đẩu tư mạo hiểm tại Mỹ
1.2. Những lợi ích đem lại cho nền kinh tế Mỹ nhờ vốn đầu tư mạo hiểm
1.3. Các biện pháp khuyến khích đẩu tu mạo hiểm hiệu quả lại Mỹ
Lì. 1. Các quy định về đầu lư
1.3.2. Các biện pháp khuyến khích về thuế
1.3.3. Mạng lưới các nhà tư bán mạo hiểm lư nhân

34
34
34
39
41
41

4]
42


2. Đ ẩ u tư m ạ o h i ể m t ạ i T r u n g Q u ố c

4 3

2.1. Sơ lược về sự hình thành và phát triển đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc ...43
2.1 Nhũng

nhân tố ảnh hưởng trong thu hút vốn đầu tư mạo hiểm tại Trung

Quốc

4

6

2.2. ỉ. Chinh sách khuyến khích đầu tư

46

2.2.2. Sự đa dạng của các quỹ đâu tư mạo hiểm
2.3. Những

47

hạn chế còn tấn tại ương đầu tu-mạo hiểm ở Trung Quốc

47

2.3.1. Nguồn vốn hạn che

47

2.3.2. Tài sàn trí tuệ và tài sán phi vật thế chim được bao vệ một cách thích
đáng

47

2.3.3. Vấn đe minh bạch và pháp quyền

48

3. Đ ầ u tư m ạ o h i ế m t ạ i I s r a e l

48

3.1. So lược về sự hình thành và phái triền đau tư mạo hiểm tại Israel

48

3.2. Những nhân lố ảnh hưởng trong thu húi vắn đầu tư mạo hiếm tại Israel... 52
3.2.1. Các chính sách thúc đây đau tư
3.2.2. Có sự liên kết với sàn chứng khoán N
SDAQ

52
cua Mỹ

52

4. Đ ầ u tư m ạ o h i ế m t ạ i m ộ t số nuóc tiêu b i ế u khác: N h ậ t B ả n , S i n g a p o r e 5 3
4.1. Nhật Bản

53

4.2. Singapore

55

5. Bài học k i n h n g h i ệ m cho V i ệ t N a m
C H Ư Ơ N G HI: TRIỂN V Ọ N G P H Á T TRIỂN Đ À U T Ư MẠO

57
HIÈM TẠI VIỆT

NAM

59

Ì/ T h ụ c t r ạ n g h o ạ t đ ộ n g c ủ a các q u
đ ầ u tư m ạ o h i ể m t ạ i V i ệ t N a m

59

1. T ố n g q u a n về h o ạ t đ ộ n g đ ầ u tư c ủ a các q u
đ ầ u tư m ạ o h i ể m t ạ i V i ệ t
Nam

59

/./. Giai đoạn 1990-2002

59

1.2. Giai đoạn 2002 đến nay
2. H o ạ t đ ộ n g c ủ a m ộ t số q u
đ ầ u tư m ạ o h i ể m ờ V i ệ t N a m
2.1. Quỹ đầu tư mạo hiểm IDGVV.
2.2. Quỹ DFJ

Vma Capital LP (DFJV)

64
hiện nay

65
(55
68


2.3 Mekong Venture CapUaỉ(MV)
3. Đánh giá chung tình hình hoạt động của các quỹ Đ T M H

70
71

3.1. Những thành tựu đạt đuợc.

7/

3.2. Những hạn chế còn tồn tại

72

l i / C ơ hội và thách thức khi hoạt động đẩu tư mạo hiểm tại Việt Nam
l.Cơ hội

73
73

1.1. Sự phái triển và ổn định cùa nền kinh tế Việt Sam trong thời gian qua
1.2. Sự thông thoáng của môi trường đầu tư kinh doanh

75

1.3. Sự phát triền cùa thị trường chứng khoán Việt Nam

76

1.4. Mối quan tâm của chính phủ đoi với ngành công nghệ cao

78

1.5. Tiềm năng về các ý tưẫng và dự án khỏi nghiệp
2. Thách thức

78

79

2. ĩ. Hệ thắng pháp lý còn chưa hoàn thiện.

79

2.2. Thị trường chứng khoán vẫn chưa thực sự là kênh huy động vấn cho nền
kinh tế.

80

2.3. Sự thiếu hụt nguồn nhân lực cho ĐTMH.

80

2.4. Thiếu sự minh bạch trong tài chinh

SI

2.5. Tinh thần ưa mạo Mèm trong kinh doanh cùa người việt Nam còn thấp... 82
I I I / M ộ t số đề xuất góp phần thúc đấy đầu tư mạo hiểm phát triển tại Việt
Nam

84

1. Đối vói nhà nước

84

/./. Hoàn thiện khung pháp lý hỗ trợ cho hoạt động đầu tư mạo hiểm

84

1.2. Cải thiện môi trường kinh doanh trong xã hội nhằm thu hút đầu tư mạo
hiểm

S5

1.2.1 Sáng cao tinh thần kinh doanh trong xã hội

85

1.2.2. Khuyên khích sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh

86

1.3. Các biện pháp khuy ến khích về tài chinh

S6

1.3.1. Ưu đãi về thuế

gg

1.3.2. Tin dụng đâu tư mạo hiểm

87

/. 4. Phái triển mạng lưới hồ trợ hoạt động đẩu tư mạo hiểm

S7

73


1.4.1. Phát triển cơ sở hạ tầng thông tin.

87

1.4.2. Phát triển các mô hình vườn ươm công nghệ

88

1.5. Xúc tiến thành lập hiệp hội các quỹ đầu tư mạo hiểm
2. Đối với doanh nghiệp

89
89

2.1. Đào tạo phái triển nguồn nhân lực lành nghề

89

2.2. Tự chủ động trong việc thu hút vốn mạo hiểm.

90

K É T LUẬN

92

TÀI LIỆU T H A M K H Ả O

94


DANH M Ụ C C H Ữ VIẾT T Ắ T
Từ

Tiếng Việt

Tiêng Anh

CNTT

Công nghệ thõng tin

ĐTMH

Đáu lư mạo kiêm

IPO

Initial Public Offering

LBO

Leveraged Buv Out

MPDF

Mekong Proịect Development Facilìty

ocs

Offlce of the Chief Scientist

R&D

Research & Deveìopmem

SBA

Small Business Ảdministraíion

SBIR

Smơỉì

Business ỉnnovữĩĩon

Research
Thị trường chứng khoán

TTCK
UBCKNN

Uy ban chứng khoán nhà
nước

ve

Venture Capiìaì

VI

Venture ỉnvestment

NVCA

National Venture Capital Associalion


DANH MỤC

BẢNG

BIÊU

Bảng Ì: So sánh giữa đầu tư mạo hiểm và đầu tư từ ngân hàng

8

Bảng 2: Giá trị đầu tư và số doanh vụ đẩu tư mạo hiểm ờ Mỹ giai đoạn 2000-2009..37
Băng 3: Đầu tư mạo hiểm ờ Mỹ theo ngành năm 2009 và 2008

38

Bảng 4: Một số thông tin về 4 quỹ Đ T M H hoạt độne tại Việt Nam

60

Bàng 5:Lĩnh vực đầu tư của một số quỹ Đ T M H hoạt động ờ Việt Nam

63

(giai đoạn 1992-2002)
Bảng 6: Thống kê số lư
ng doanh nghiệp Việt Nam từ 2000 đến 2007

63
74

Bảng 7: Bảng xếp hạng mòi trường kinh doanh của Việt Nam năm 2008

76

Bàna 8: QUY mô aiao dịch thị trường chứna khoán Việt Nam

77

giai đoạn 2006-2009

77

Bảng 9: Một số tiêu chi cần thiết cho Doanh nghiệp khi kêu s
i

91

vốn đầu tư mạo hiểm

91


DANH MỤC HÌNH
Hình Ì: Doanh thu và việc làm được tạo ra bời đầu tư mạo hiểm

39

Hình 2: Doanh thu của hoạt động đầu tư mạo hiểm và GDP của Mỹ

40

Hình 3: Lượng vốn và số quỹ đầu tư mạo hiểm ờ Trung Quôc năm 2002-2009

44

Hình 4: vốn đầu tư mạo hiềm và số thương vụ ờ Trung Quốc năm 2001-2009

45

Hình 5: Lượng vốn và số công ty đầu tư mạo hiểm vào Israel năm 2000-2009

50

Hình 6: Biểu đồ thể hiện sự lượng vốn mạo hiểm đau tư vào các ngành tại Israel năm
2000-2009

51

Hình 7: Lượng vốn mạo hiểm huy độne qua các năm 1997-2007 (triệu USD)

56

giai đoạn 1990-2002

60

Hình 8: Biểu đo thể hiện lượne vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam

61

giai đoạn 1990-2002

61