Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong hoạt động xuất nhập khẩu của công ty

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI T H Ư Ơ N G
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHUYÊN NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH

KHÓA LUÂN TÓT NGHIÊP
Đề tài:

MỘT SỎ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG Lực CẠNH TRANH
TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU CỦA CÔNG TY
XUẤT NHẬP KHÂU THIẾT BỊ TOÀN Bộ VÀ KỸ THUẬT
(TECHNOIMPORT)

Giáo viên hướng dân
Sinh viên thực hiện
Khoa / Lớp

Ths. Nguyễn Thúy Anh
Vũ Mạnh Quân
CN1-QTKD

T H Ư viễn ì
[ỊỊCỊỊỊỊ-rswaxG|

Hà Nội - 09/2008

X


MỤC LỤC
MỤC LỤC

LỜI Nói ĐÀU
DANH MỰC BẢNG BIÊU
...
C H Ư Ơ N G ì - TỐNG QUAN VÉ NĂNG Lực CẠNH TRANH TRONG HOẠT
ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP
C H Ư Ơ N G ì - TỎNG QUAN VÊ NĂNG Lực CẠNH TRANH TRONG HOẠT
ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẤU CỦA DOANH NGHIỆP.....
ì. KHÁI QUÁT VÈ HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHÂU

Ì
Ì
4
6
6
6

1. Quá trinh ra đời và phát triền của hoạt động xuất nhập khẩu

6

2. Khái niệm xuất nhập khẩu

6

3. V a i trò cùa xuất nhập khẩu đối v ớ i nền kinh tế

7

3.1. V a i trò của nhập khẩu

7

3.2. V a i trò cùa xuất khẩu

9

4. Quy trình xuất nhập khẩu cùa doanh nghiệp

12

4.1. Hòi hàng

12

4.2. Chào hàng

12

4.3. Đ ặ t hàng

.........................12

4.4. Hoàn giá

12

4.5. Chấp nhận

13

4.6. Xác nhận

13

4.7. K ý kết hợp đồng

13

4.8. Thực hiện hợp đồng

13

li. NĂNG Lực CẠNH TRANH TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU
CỦA DOANH NGHIỆP
.'
15
Ì. M ộ t số lý thuyết về cạnh tranh
Ì. Ì. Lý thuyết cạnh tranh cổ điển

15
15

Ì .2. Lý thuyết cạnh tranh tân cồ điền

16

Ì .3. L ý thuyết cạnh tranh hiện đại

16

ĩ. Khái niệm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp

17

2. Ì. Tiên trình phát triên lý thuyết năng lực cạnh tranh doanh nghiệp

17

2.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh cùa doanh nghiệp

19

3. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh cùa doanh nghiệp xuất nhập khẩu

20

3.1. K h ầ năng duy tri và m ờ rộng thị phân của doanh nghiệp xuất nhập khẩu. ...22
3.2. Năng lực cạnh tranh cùa sàn phàm

24

3.3. Năng lực duy trì và nâng cao hiệu quà kinh doanh cùa doanh nghiệp xuất
nhập khẩu

24

3.4. Năng suất các yếu tố sàn xuất

25

3.5. K h ầ năng thích ứng và đổi mới của doanh nghiệp

26

3.6. Khầ năng thu hút nguồn nhân lực

27

3.7. K h ầ năng liên kết và hợp tác cùa doanh nghiệp

27

4. Sự cần thiết cùa việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất nhập
khẩu
4. Ì. Yêu cầu cùa doanh nghiệp

27
27

4.2. Yêunhân
cầu tố
tù ánh
thị trường
khẩu
5. Những
hường tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất nhập 28
28


5.1. Các nhân tố bên trong doanh nghiệp xuất nhập khẩu

28

5.2. Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp xuất nhập khẩu
.33
C H Ư Ơ N G l i - N Ă N G Lực CẠNH TRANH TRONG HOẠT Đ Ộ N G XUẤT NHẬP
K H Á U TẠI TECHNOIMPORT
36
ì. Đ Á N H GIÁ CHUNG V È N Â N G Lực CẠNH TRANH C Ủ A C Á C DOANH
NGHIỆP VIỆT NAM

36

1. về chiến lược kinh doanh

36

1.1. Chiến lược sản phẩm có hàm lượng tri thức và công nghệ không cao

36

Ì .2. Chiến lược phân phối chưa được quan tầm đúng mức

36

1.3. Chiến lược truyền thông và xúc tiến hỗn hợp ở trinh độ giàn đem

37

2. Năng lực quản lý và điều hành doanh nghiệp hạn chế

37

3. Hoạt động nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới (R&D) khiêm tốn

38

4. Trình độ công nghệ chưa đọng đều

38

5. Nhân lực trong các doanh nghiệp có năng suất lao động trang bình

39

6. hoạt động nghiên cứu thị trường và lựa chọn thị trường mục tiêu chưa được chú
trọng

39

li. GIỎI THIỆU CHUNG V È C Ô N G TY TECHNOIMPORT

40

Ì. Sự hình thành và phát triển cùa công ty

40

2. Đặc điểm kinh doanh cùa Technoimport

42

3. Cơ cấu, tổ chức bộ máy quàn lý của công ty

42

4. Phân tích môi trường kinh doanh của công ty

45

4.1. Chính sách thuế của Nhà nước

45

4.2. Chinh sách tài chính và tín dụng quốc gia

46

4.3. Cơ sờ hạ tầng, công nghệ vả thiết bị mảy móc của Công ty

46

4.4. Trình độ lao động, trình độ quàn lý và lãnh đạo Công ty

47

4.5. Thị trường xuất nhập khẩu của Technoimport

48

5. Kết quả kinh doanh của Technoimport

49

HI. T H Ự C TRẠNG HOẠT Đ Ộ N G XUẤT NHẬP K H Á U C Ủ A C Ô N G TY
TECHNOIMPỎRT

51

Ì. Quy trình xuất nhập khẩu của Công ty Technoimport

51

1.1. Quy trình xuất khẩu cùa Công ty

51

Ì .2. Quy trình nhập khẩu của Công ty

52

2. Kết quà hoạt động xuất nhập khẩu

53

IV. Đ Á N H GIA NẮNG Lực CẠNH TRANH TRONG HOẠT Đ Ộ N G XUẤT
NHẬP KHẨU C Ủ A C Ô N G TY TECHNOIMPORT......
Ì. Năng lực cạnh tranh của Công ty trong hoạt động xuất nhập khẩu

54

54

1.1. Khá năng duy trì và mở rộng thị phần xuất nhập khẩu cùa doanh nghiệp. ...54
1.2. Năng lực duy trì và nâng cao hiệu quà kinh doanh cùa doanh nghiệp

56

Ì .3. Năng suất các yếu tố sản xuất

58

Ì .4. Khả năng thích ứng và đọi mới của doanh nghiệp

59

Ì .5. Khá năng thu hút nguọn nhân lực

60

Ì .6. Khá năng liên kết và hợp tác cùa doanh nghiệp

60

2. So sánh năng lực cạnh tranh cùa Technoimport với Công ty cọ phần Xuất nháp
khẩu Tổng hợp ì Việt Nam - Generalexim

.61

2. Ì Giới thiệu chung về Công ty cọ phần Xuất nhập khẩu Tọng hợp ì Việt Nam
2.2. So sánh năng

Technoimport
và Generalexim
lực cạnh tranh
• trong hoạt động .xuất
..... nhập khẩu cùa

64
61


3. Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh cùa Technoimport trong hoạt động xuât
nhập khẩu

70

3. Ì. K ế t quả đạt được

70

3.2. Hạn chế và nguyên nhân

71

C H Ư Ơ N G HI - MỘT SO GIẢI PHÁP N H À M NÂNG CAO NĂNG Lực CẠNH
TRANH TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHÂU TẠI CÔNG TY
TECHNOIMPORT
73
ì. ĐỊNH HƯỚNG CỦA NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP
KHAU
73

li. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỰC TIÊU XUẤT NHẬP KHẨU CỦA
TECHNOIMPORT
75
Ì. Phương hướng phát triển hoạt động xuất nhập khấu cùa Technoimport

75

2. M ụ c tiêu

76

IU. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG Lực CẠNH TRANH
TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHÂU Ở CÔNG TY TECHNOIMPORT
.'.
.'
77
1. Giải pháp chung

77

1.1. Nâng cao năng lực hoạt động

77

1.2. Sừ dụng có hiệu quả các nguồn lực cùa Technoimport

80

2. Giãi pháp nhằm nâng cao năng lục cạnh tranh của Technoimport địi v ớ i hoạt
động nhập khẩu

82

2.1. Xây dựng và thực hiện chiến lược kinh doanh hàng nhập khẩu

82

2.2. Tăng cường hoạt động tạo nguồn hàng nhập khẩu

83

2.3. Chấn chỉnh các hoạt động nghiệp vụ liên quan đến quy trinh nhập khẩu

84

2.4. Đ ẩ y manh tiêu thụ hàng hoa nhập khẩu tại thị trường n ộ i địa

84

2.5. T ổ chức đánh giá thường xuyên hiệu quà hoạt động nhập khẩu

85

3. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cùa công ty địi v ớ i hoạt động xuất
khẩu

"...

.' .'

3.1. M ờ rộng phạm v i hoạt động thu mua hàng xuất khẩu

85
85

3.2. Thiết lập kênh phàn phịi hàng hoa xuất khẩu

86

3.3. Tổ chức đánh giá thường xuyên hiệu quà hoạt động xuất khẩu

86

3.4. Á p dụng các biện pháp phòng ngừa rủi ro về tý giá

86

4. M ộ t sị kiến nghị địi v ớ i Nhà nước

87

4.1. Đ ị i v ớ i chính sách thuế

87

4.2. Đ ị i v ớ i thù tục hải quan

88

4.3. Đ ị i v ớ i chính sách tỷ giá h ị i đoái và quàn lý ngoại tệ

88

4.4. về việc quàn lý cùa nhà nước trong hoạt động đấu thầu

89

4.5. M ộ t sị kiến nghị khác v ớ i chính phù

89

KÉT LUẬN
'.
„..'.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

..................................91
92


L Ờ I NÓI Đ À U
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Với chính sách đổi mới của nền kinh tế kể từ năm 1986, Việt Nam đã và đang
nhanh chóng hội nhập vào xu thế toàn cầu hoa, khu vực hoa bằng việc tích cực tham
gia vào các tổ chức kinh tế trong khu vực và thế giới như AFTA, WTO.

APEC

v.v... Thương mại Quốc tế đưọc coi là chiếc cầu nối giữa nền kinh tế trong nước
với nền kinh tế thế giới, là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy sản xuất trong nước, thu hút

đầu tư, và thúc đẩy sự phân công lao động quốc tế.
Tuy nhiên, một trong những khó khăn trên con đường hội nhập kinh tế thế giới
là năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trong hoạt động xuất nhập
khẩu nói chung và hoạt động xuất nhập khẩu thiết bị toàn bộ nói riêng.
Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và Kỹ thuật (Technoimport) là một
công ty của Bộ Công thương, có thế mạnh trong hoạt động xuất nhập khẩu trước
thời kỳ đổi mới, Công ty đưọc độc quyền xuất nhập khẩu, đưọc giao tiến hành các
hoạt động xuất nhập khẩu uy thác cho các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên.
hiện nay khi Nhà nước cho phép các doanh nghiệp trong nước đưọc tự do xuất nhập
khẩu thì thế mạnh cùa Technoimport không còn đưọc duy trì nữa. Làm thế nào để
công ty có thể đứng vững trên thị trường, trước sự cạnh tranh của các đối thủ, câu
trả lời một phần nằm ờ việc nâng cao năng lực cạnh tranh cùa công ty trong hoạt
động xuất nhập khẩu.
Nhận thức đưọc vai trò và tầm quan trọng của hoạt động xuất nhập khẩu thiết
bị toàn bộ trong sự nghiệp phát triên kinh tê của đất nước, trên cơ sờ những kiến
thức về kinh tế và nghiệp vụ xuất nhập khẩu dã đưọc truyền thụ tại nhà trường và
những số liệu thu thập đưọc tại Công ty Xuất Nhập Khẩu Thiết Bị Toàn Bộ Và KỸ
Thuật (tên tiếng Anh là Technoimport). tôi đã lựa chọn đề tài luận văn tốt nghiệp là:
"Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong hoạt động xuất nhập
khấu của Công t y Xuất nhập khâu Thiết bị toàn bộ và kỹ thuật Technoimport".

I


2. Mục đích của đề tài:
- Tồng kết những lý luận cơ bàn về xuất nhập khẩu. năng lực cạnh tranh của
doanh nghiệp và năng lực cạnh tranh trong hoạt động xuất nhập khâu.
- Đánh giá năng lực cạnh tranh cùa Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ
và kỹ thuật trong hoạt động xuất nhập khẩu trên cơ sờ so sánh với một doanh nehiệp
cùng ngành đã niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

- Đê xuất một sợ giải pháp nhằm nâna cao năng lực cạnh tranh trong hoạt động
xuất nhập khẩu của Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và kỹ thuật.
3. Đ ợ i tượng và phạm v i nghiên cứu:
Đ ề tài nghiên cứu về năng lực cạnh tranh trong hoạt động xuất nhập khau của
Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và kỹ thuật trong vòng 5 năm (từ năm
2003 đến năm 2007) trên cơ sỡ so sánh với Công ty Cô phần Xuất nhập khâu Tông
hợp ì Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Đe tài sử dụna phương pháp nghiên cứu lí thuyết và phương pháp duy vật biện
chứng làm phương pháp luận nghiên cứu. đồng thời kết hợp với việc thu thập các
thông tin gắn liền với tinh hình thực tế trong hoạt động xuất nhập khẩu thiết bị toàn
bộ tại Công ty Xuất nhập khâu Thiết bị toàn bộ và kỹ thuật. SŨ dụng phương pháp
so sánh. phàn tích tong hợp để minh chứng cho nhũng luận điểm được đưa ra.
5. Bợ cục cùa khoa luận: Trên cơ sờ mục đích đề tài. ngoài lời mờ đầu. mục
lục. kết luận. tài liệu tham khảo, khoa luận tợt nehiệp bao gồm 3 chương:
Chương ì: Tổng quan về năng lực cạnh tranh trong hoạt động xuất nhập khâu
cùa doanh nghiệp
Chương li: Năng lực cạnh tranh trong hoạt độna xuất nhập khẩu thiết bị toàn
bộ tại Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và Kỳ thuật
ChưoBg I U : Một sợ giải pháp nhăm nâng cao năna lực cạnh tranh trona hoạt
độne xuất nhập khẩu tại Technoimport

2


Do thời gian cũng như kiến thức còn nhiều hạn chế nên bài viết không thê
tránh khỏi nhiều thiếu sót. tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp và nhũng
lời khuyên quý báu của các thầy. cô giáo, tập thể cán bộ, công nhân viên trong công
ty Technoimport, cũng như những ý kiến đóng góp từ phía bạn bè đè có thê rút ra
những kinh nghiệm bổ ích cho việc học tập, nghiên cứu sau này.

Qua đày, tôi xin chân thành cựm ơn Thạc sỹ Nguyễn Thúy Anh - cô giáo trực
tiếp hướng dẫn, các cô chú, anh chị trong phòng Kế hoạch Tài chính và phòng
Nghiệp vụ xuất nhập khẩu 5 cùa Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và Kỹ
thuật đã tận tình hướng dần. giúp đỡ, chì bào, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn
thànhtìấikhoa luận này.

3


D A N H M Ụ C B Ả N G BIÊU
Hình 1.1. M ô hình K i m cương cùa Michael Porter, 1990

21

Hình 1.2: M ô hình chuỗi giá trị của M. Porter

28

Sơ đồ 2.1. Co' cấu tố chức của Technoimport

44

Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh cùa Technoimport các năm 2003 2007

49

Bảng 2.2: Tình hình xuất nhập khẩu năm 2003 - 2007 của Technoimport

53

Báng 2.3: Tốc độ tăng trưởng thị phần xuất khẩu của Technoimport:

54

Bảng 2.4: Tốc độ tăng trưởng thị phần nhập khấu cùa Technoimport:

55

Bảng 2.5: Tốc độ tăng trirỷng doanh thu của Technoimport

55

Bảng 2.6: Chỉ số R O A - L ọ i nhuận / vốn của Technoimport

57

Bảng 2.7: Tỷ suất lọi nhuận trên doanh thu của Technoimport

57

Bảng 2.8: Tỳ suất sinh lòi của vốn chủ sở hữu của Technoimport

58

Bàng 2.9: Năng suất lao động của Technoimport

58

Bảng 2.10: Hiệu suất sử dụng vốn của Technoimport

59

Bảng 2.11: Năng suất sử dụng tài sản cố định của Technoimport

59

Bảng 2.12: số lao động của Technoimport các năm

60

Bảng 2.13: Tống họp số liệu của Generalexim

62

Bảng 2.14: So sánh tốc độ tăng trường thị phần xuất khẩu giữa Technoimport
và Generalexim

64

Bảng 2.15: So sánh tốc độ tăng trưởng thị phần nhập khẩu giữa Technoimport
và Generalexim:

65

Bảng 2.16: So sánh tốc độ tăng trưởng doanh thu giữa Technoimport và
Generalexim

65

4

Bảng 2.17: So sánh tỷ suất lọi nhuận giữa Technoimport và Generalexim

66

Bàng 2.18: So sánh năng suất lao động giữa Technoimport và Generalexim ...67
Bảng 2.19: So sánh hiệu suất sử dụng vốn giữa Technoimport và Generalexim
67
Bảng 2.20: So sánh năng suất sử dụng tài sản giữa Technoimport và
Generalexim

68

Bảng 2.21: số lao động của Technoimport và Generalexim

69

5