Phân tích và đề xuất một số giải pháp phát triển thị phần môi giới thuê tàu của công ty cổ phần vận tải và thuê tàu vietfrach trong quá trình hội nhập

PHÂN TÍCH VÀ BỂ XUẤT HỘT sẽ H ồ i PHÁP PHÁT TRIỂN
THỊ PHẨN Môi Giới THUÊ Tầy CÙA CỐNG TY l ể PHẨN VẶN l ả i
& ĨHUễ TẦU VKimcm TRONS QUÀ TBỈHH Hội NHẬP


T R Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C NGOẠI T H Ư Ơ N G
KHOA KINH T Ế V À KINH DOANH Q U Ố C T Ê
C H U Y Ê N N G À N H KINH T Ê Đ Ố I NGOẠI
***

KHOA LUẬN TỐT NGHIỆP
(ĐỀ tài!

PHÂN TÍCH VÀ DÊ XUẤT MỘT sô GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
THỊ PHẦN MÔI GIỚI THUÊ TÀU CỦA CỒNG TY cổ PHẦN VẬN TẢI
& THUÊ TÀU VIETPRACHT TRONG QUÁ TRINH HỘI NHẬP
Sinh viên thẶc hiện

: Vũ Thị Hiền

Lớp

: Anh 9

Khoa

: 43C -

KT&KDQT

GiẶ(£TTêư1nrớng dẫn: TS. Trần Sĩ Lăm

'•ti Lì a , ì 4 .íOíiiil

—

- lị

H à Nói -2008


LỜI CẢM ƠN
Sau bảy kỳ học tập tại trường Đ H Ngoại Thương, cùng với thời gian ba
tháng tìm hiểu và nghiên cứu, em đã hoàn thành khoa luận này. Em xin gửi
lời cảm ơn chân thành tới: Ban giám hiệu nhà trường; các Thầy Cô giáo đã
dạy dỗ và truyền đạt những nền tảng kiến thức vô cùng giá trị. Em cũng xin
được gửi làm cảm ơn sâu sổc tới chú Nguyễn Giang Tiến - Phó tông giám
đốc Công ty cổ phần Vận tải và Thuê tàu Vietíracht đã hết sức tận tình giúp
đỡ em điều tra thông tin và chia sẻ cho em những kinh nghiệm quý báu đối
với người làm nghê môi giới thuê tàu.
Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới thầy giáo - T.s Trần Sĩ
Lâm - người đã nhiệt tình hướng dẫn và chia sẻ rất nhiều khó khăn với em
trong quá trình tìm hiêu, nghiên cứu và hoàn thành khoa luận này.
Cuối cùng, em x i n chân thành cảm ơn các bác, các cô, các anh các chị
làm việc tại thư viện trường Đ H Ngoại Thương Hà Nội đã tạo điều kiện cho
chúng em trong quá trình tìm kiếm và nghiên cứu tài liệu.


Khoa luận tốt nghiệp
MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐÀU Ì

C H Ư Ơ N G Ì: KHÁI Q U Á T CHUNG V È THỊ T R Ư Ờ N G T H U Ê T À U V À
DỊCH VỊ M Ô I GIỚI T H U Ê T À U

3

ì. KHÁI NIỆM V È HOẠT Đ Ộ N G M Ô I GIỚI T H U Ê T À U

3

1. Khái niệm

3

LI Môi giới

3

1.2 Môi giới thuê tàu

4

2. Phân loại dịch vụ môi giới thuê tàu

4

3. Lợi ích của hoạt động môi giới thuê tàu

6

4. Lịch sử ra đời phát triển của hoạt động môi giới thuê tàu

8

4. Ì Lịch sử ra đời

8

4.2 Quá trình phát triền cùa hoạt động môi giới thuê tàu

9

l i . C ơ SỎ T R Á C H NHIỆM V À ĐỊA VỊ PHÁP L Ý C Ủ A N G Ư Ờ I M Ô I
GIỚI T H U Ê T À U

12

Ì. Địa vị pháp lý của người môi giới thuê tàu

12

2. C ơ sờ trách nghiệm cùa hoạt động môi giới thuê tàu

13

2. Ì Trách nhiệm chung cùa người môi giới

14

2.2 Một số quy định về quyền và nghĩa vụ của người môi giới thuê tàu
theo luật pháp Việt Nam

16

2.3 Phi hoa hông môi giới thuê tàu

18

HI. VAI T R Ò CỦA N G Ư Ờ I M Ô I GIỚI T R Ê N THỊ T R Ư Ờ N G T H U Ê
TÀU

!9

Ì. Khái quát chung về thị trường thuê tàu

19

1.1 Đặc diêm của thị trường thuê tàu

19

1.2 Phân loại thị trường thuê tàu

21

ĩ. Vai trò của người môi giới thuê tầu đối với từng phương thức thuê tàu 23

Vũ Thị Hiền

Lóp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp
C H Ư Ơ N G 2: T H Ự C TRẠNG HOẠT Đ Ộ N G KINH DOANH M Ô I GIỚI
T H U Ê T À U Ở VIETFRACHT

28

ì. GIỚI THIỆU KHÁI Q U Á T V È C Ô N G TY

28

l i . T H Ự C TRẠNG HOẠT Đ Ộ N G KINH DOANH DỊCH vụ M Ô I
GIỚI T H U Ê T À U TẠI VIETFRACHT

37

1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển dịch vụ M G T T của
Vietíracht

37

1.1 Hoạt động môi giới thuê tàu của Vieựracht trước thời kỳ mở cưa

37

1.2. Hoạt động môi giới thuê tàu cùa Vietỷracht sau những năm mở cữơĩ9
2. Những thành công về môi giới thuê tàu cùa Vietíracht trong những năm
gần đây

42

3. Những thị trường lớn về M G T T Công ty đang khai thác

46

HI. C Á C MẶT T Ồ N TẠI ẢNH H Ư Ở N G TỚI VIỆC P H Á T TRIỂN THỊ
T R Ư Ờ N G MGTT CỦA VIETFRACHT

49

Ì. Những tồn tại từ phía Công ty

49

/. / Khó khăn vê nguồn nhân lực

49

1.2 Hạn chế về yếu tố thông tin

50

1.3. Uy tin của Công ty

52

2. Các yếu tố ảnh hường từ phía Nhà nước

52

2.1. Chính sách quản lý đối với hoạt động môi giới thuê tàu

53

2.2. Chính sách hô trợ phát tri
n thị trường môi giới thuê tàu Việt Nam. 54
C H Ư Ơ N G 3: GIẢI P H Á P P H Á T TRIỂN THỊ P H À N MGTT CỦA
VIETFRACHT TRONG Q U Á TRÌNH HỘI NHẬP

59

ì. ĐỊNH H Ư Ớ N G P H Á T TRIỂN HOẠT Đ Ộ N G M Ô I GIỚI T H U Ê
T À U CỦA VIETFRACHT

59

1. Bối cảnh kinh tế và dịch vụ môi giới thuê tàu

59

/. Ì Vai trò của dịch vụ môi giới thuê tàu trong thời gian tới
1.2. Bối cảnh kinh tê thê giới

Vũ Thị mền

59
60

Lớp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp
Lĩ. Bối cảnh kinh tế trong nước

61

2. Định hướng chiến lược phát triển của Vietíracht

64

l i . C ơ HỘI V À T H Á C H THỨC ĐÓI VỚI P H Á T TRIỂN THỊ
T R Ư Ờ N G M Ô I GIỚI T H U Ê T À U CỦA VIETFRACHT TRONG Q U Á
TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ

66

l.Cơ hội

67

2. Thách thức

68

HI. GIẢI PHÁP P H Á T TRIỂN THỊ P H À N M Ô I GIỚI T H U Ê T À U
CỦA VIETFRACHT

70

Ì. Những giải pháp đối với Vietíracht
/. ì. Nâng

71

cao hiệu quả của công tác nghiên cứu thị trường và đổi tác ...71

1.2. Đáu tư phát triền đội ngũ cán bộ mỏi giới có đủ năng lực và phàm
chất

75

1.3. Đầu tư phát triển m
ng

lưới thông tin

78

2. Những giải pháp đề xuất đối với Nhà nước và các quan quản lý chức
năng

79

2.1 Nhóm

giải pháp ho trợ trực tiếp

2.2 Nhóm

giải pháp ho trợ gián tiếp

79
80

KẾT LUẬN

84

TÀI LIỆU THAM KHẢO

86

Vũ Thị mền

Lớp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp

L Ờ I NÓI Đ À U
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động kinh doanh môi giới thuê tàu là một dịch vụ Hàng hải không
thể thiếu được trong sự phát triển của thương mại Hàng hải thế giới. ơ Việt
Nam hoạt động môi giới thuê tàu là một trong những dịch vụ Hàng hải góp

phần phát triển nền kinh tế quốc dân. Trong cơ chế thị trưắng hiện nay, sự
cạnh tranh là không thế tránh khỏi, thậm chí ngày càng gay gắt, đặc biệt là khi
nước ta đã gia nhập Tố chức thương mại thế giới. Các ngành kinh tê sẽ có
nhiêu cơ hội phát triên hơn nữa nhưng đông thắi cũng sẽ gặp nhiều nguy cơ
thách thức về sức cạnh tranh. Thị trưắng vận tải biến nói chung và môi giới
thuê tàu nói riêng cũng không nằm ngoài quy luật đó. Đ ố i với vận tải biên,
dịch vụ môi giới thuê tàu vẫn là một trong những vũ khí sắc bén, nếu công ty
nào có dịch vụ thoa mãn tét nhất nhu cầu của khách hàng thì công ty đó đạt
được hiệu quả kinh doanh cao. vấn đề quan trọng nhất hiện nay là các công ty
kinh doanh dịch vụ môi giới thuê tàu phải tìm ra giải pháp để duy trì được thị
phân trong nước, sau đó mới mắ rộng ra ắ bên ngoài.
Vietíracht là công ty môi giới thuê tàu ra đắi đầu tiên tại Việt Nam và
hiện nay có uy tín rất lớn trên thị trưắng thế giới trong lĩnh vực này. Nhưng vị
thế độc quyền môi giới của Công ty không còn nữa do Nhà nước thực hiện cơ
chế mắ cửa nền kinh tế. Không những thế, các công ty tư nhân và công ty
nước ngoài kinh doanh dịch vụ này trong nước đang ngày càng có khả năng
cạnh tranh cao hơn do đó phần lớn lượng tàu/ hàng môi giới được đều thuộc
về những công t y này. Thị phần môi giới trong nước của Công ty đang dần
thu hẹp lại. Vì vậy cần thiết phải có những biện pháp cải thiện để tiếp tục duy
trì và phát triển uy tín của Vietíracht về lĩnh vực môi giới thuê tàu đổi với thị
trưắng trong nước và dần mắ rộng ra nước ngoài. Đ ã đến lúc Vietíracht cần

Vũ Thị Hiền

Lớp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp

tìm ra giải pháp đê tận dụng được những lợi thế của mình, tăng thị phân môi
giới thuê tàu trong nước.
Xuất phát từ thực tiễn trên, em quyết định chọn đề tài: "Phân tích và
đê xuôi một số giải pháp phát triển thị phần môi giới thuê tàu của Công ty
co phần vận tải & thuê tàu Vietfracht trong quả trình hội nhập" là đề tài
khoa luận tốt nghiệp.
2. M ụ c tiêu nghiên cứu
Đê ra những giải pháp phù hợp nhờm phát triển thị phần môi giới thuê
tàu ờ Vietíracht trong thời kỳ hội nhập.
3. Đôi tượng, phạm v i nghiên cứu
Nghiên cứu, phân tích thực trạng hoạt động môi giới thuê tàu cùa Công
ty cô phần Vận tải & Thuê tàu Vietíracht trong những năm gần đây và các
biện pháp nhờm phát triển dịch vụ môi giới thuê tàu của Công ty đối với chủ
hàng và chủ tàu Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu
itìện-văn sử dụng tông hợp các phương pháp nghiên cứu như duy vật
biện chứng, phương pháp lịch sử, logic, phàn tích tổng hợp và so sánh, thống
kê để nghiên cứu và trình bày các vấn đề thực tiễn và lý luận. Trong đó
phương pháp duy vật biện chứng là chủ yếu.
5. Bố cục của khoa luận

.

-"ịch™

Ị,
loai-,

Ngoài L ờ i mờ đầu, Kết luận, và Tài liệu tham khảo,4uânJ/ăn bao gồm
3 chương:

•

Chương ì: Khái quát về hoạt động môi giới thuê tàu

•

Chuông li: Thực trạng hoạt động môi giới thuê tàu tại Vietíracht

•

Chương HI: Giải pháp phát triển thị phần môi giới thuê tàu của
Vietíracht trong thời kỳ hội nhập.

Sau đây là nội dung của khoa luận của em.

Vũ Thị Hiền

2

Lớp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp

C H Ư Ơ N G 1: KHÁI Q U Á T C H Ư N G V È THỊ T R Ư Ờ N G T H U Ê T À U V À
DỊCH VỤ M Ô I GIỚI T H U Ê T À U

ì. KHÁI NIỆM VÊ HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI THUÊ TÀU

1. Khái niệm
1.1 Môi giới
"Môi g i ớ i " được công nhận là một ngành kinh doanh từ rát lâu trên thè
giới và giờ đây cũng đã được Việt Nam công nhận là một ngành kinh doanh
hợp pháp và ngày càng trờ nên phát triển. K h i phân công lao động phát triền
sâu sắc, người mua và người bán không cần mất thời gian chọn lọc thông tin
tim hiếu đối tác nữa bời việc đó đã được giao cho bên thứ ba đảm trách, hay
còn gọi là bên trung gian mua bán bời họ rất am hiêu thụ trường và có đây đủ
thông tin. Có rất nhiều loại dụch vụ trung gian, nhưng phổ biến và phát triển
hơn cả là dụch vụ môi giới thương mại.
Điều 150, Luật Thương mại Việt Nam 2005 đụnh nghĩa về môi giới
thương mại như sau:
"Môi giới thương mại là hoạt động thương mại, theo đó một
nhân làm trung gian (gọi là bên mỏi giới) cho các bên mua

thương

bán hàng hoa,

cung ứng dịch vụ (gọi là bên được môi giới) trong việc đàm phán, giao kết
hợp đổng mua

bán hàng hoa, dịch vụ và được hưởng

thù lao theo hợp

đồng

môi giới. "

N h ư vậy, một cách chung nhát môi giới thương mại được hiểu là một
thương nhân trung gian - làm cầu nối cho bên bán và bên mua gặp nhau, có
thể làm việc theo uỳ thác cho một hoặc cả hai bên (as agent for), không thực
hiện hợp đồng (trừ khi được uỷ thác), và được hưởng hoa hồng môi giới.

Vũ Thị Hiền

3

Lóp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp
1.2 Môi giới thuê tàu
Những cụm từ như "môi giới nhà đất", "môi giới chứng khoán", "môi
giới hàng hoa", "môi giới việc làm" v.v...đã trờ nên vô cùng quen thuộc v ớ i
tất cả mọi người. Nhưng "môi giới thuê tàu" vẫn còn là một khái niệm mới lạ
bời nghê môi giới thuê tàu ra đời muộn hơn các nghề môi giới khác. Môi giới
thuê tàu xuât hiện đâu tiên ờ Anh vào khoảng thế kỷ 17 nhằm mục đích phục
vụ trong nước là chủ yêu, sau đó dắn phát triên ra bên ngoài. Môi giới thuê
tàu được định nghĩa rất ngắn gọn trong các nguyên tắc quốc tế. Sỡ giao dịch
thuê tàu Baltic định nghĩa về môi giới thuê tàu trong quy tắc của mình như
sau: "Brokers, who act as intermediaries between shipovtners ơnd cargo
interests, and do nót trade ôn their own behalf - "Người môi giới là bén
trung gian hành động vì lợi ích của chủ tàu hoặc chủ hàng, không nhân danh
mình thực hiện hợp đồng ".
Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2005, định nghĩa về môi giới hàng hải tại
Khoản Ì - Điều 166 như sau:

" Mói giới hàng hải là dịch vụ làm trung gian cho các bên liên quan
trong việc giao dịch, đàm phán, ký kết hợp đồng vận chuyển, hợp đồng bào
hìêm hàng hải, hợp đồng thuê tàu, hợp đồng mua bán tàu biển, hợp đồng lai
dắt tàu biển, hợp đồng thuê thuyền viên và các hợp đồng khác liên quan đến
hoạt động hàng hải theo hợp đ
ng môi giới hàng hải".
Từ đó có thể suy ra rằng môi giới thuê làu là loại hình môi giới hàng
hải trong đó người môi giới thuê tàu là trung gian giữa chủ tàu (the
shipowner) và người thuê tàu (the charterer) trong việc kỷ kết hợp đồng
chuyên chở và được hưởng hoa hồng môi giới từ chủ tàu.
2. Phân loại dịch vụ môi giới thuê tàu
Do người môi giới thuê tàu thường đảm nhiệm nhiều chức năng nên rất
khó để phàn biệt chính xác giữa các loại môi giới với nhau nhung vẫn có thể
chia thành một số loại môi giới chính như sau:

Vũ Thị Hiền

4

Lớp Anh 9 - K43C-

KT&KDQT