Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua công tác Đoàn thanh niên ở Trường trung học phổ thông Thanh Nưa huyện Điện Biên - tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THANH TÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH
THÔNG QUA CÔNG TÁC ĐOÀN THANH NIÊN
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THANH NƢA
HUYỆN ĐIỆN BIÊN – TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THANH TÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH
THÔNG QUA CÔNG TÁC ĐOÀN THANH NIÊN
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THANH NƢA
HUYỆN ĐIỆN BIÊN – TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Vũ Đình Chuẩn

HÀ NỘI - 2015


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tôi xin cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trường Đại
học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp giảng dạy, tư vấn tạo điều kiện
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Vũ Đình Chuẩn người đã
tận tình chỉ bảo, giúp đỡ, hướng dẫn, chuyển tải những kiến thức khao học trong
suốt quá trình nghiên cứu hoàn thành luận văn và động viên tôi thực hiện đề tài.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh
Điện Biên, Ban giám hiệu và tập thể cán bộ, giáo viên trường THPT Thanh Nưa
huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi học tập,
nghiên cứu khoa học, cung cấp số liệu và tham gia ý kiến giúp đỡ để tôi hoàn thành
luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về nguồn lực và thời gian
trong quá trình nghiên cứu, nên luận văn này không thể tránh khỏi những hạn chế
thiếu sót. Tôi rất mong được sự chỉ dẫn, góp ý của các nhà khoa học, quý thầy cô
giáo và các bạn bè đồng nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, tháng 9 năm 2015
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thanh Tùng

i


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
HT

Hiệu trưởng

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

GDĐĐ

Giáo dục đạo đức

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

GD

Giáo dục

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

ĐTN

Đoàn thanh niên

PP

Phương pháp

PPDH

Phương pháp dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

TBDH

Thiết bị dạy học

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TNCS

Thanh niên cộng sản

CBGV, NV

Cán bộ giáo viên, nhân viên

CMHS

Cha mẹ học sinh

CNH - HĐH

Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ i
Danh mục chữ viết tắt ....................................................................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................................ iii
Danh mục bảng ................................................................................................................ vi
Danh mục sơ đồ, biểu đồ ................................................................................................. vi

MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH THÔNG QUA CÔNG TÁC ĐOÀN THANH
NIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ........................................... 6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề ....... Error! Bookmark not defined.
1.2. Cơ sở lý luận về việc quản lý công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường
trung học phổ thông ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Một số khái niệm cơ bản ............................ Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Đặc điểm của giáo dục đạo đức ................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Vị trí của giáo dục đạo đức trong trường trung học phổ thông .......... Error!
Bookmark not defined.
1.2.4. Chức năng, nhiệm vụ của quá trình GDĐĐ trong trường THPT ...........15
1.2.5. Nội dung giáo dục đạo đức trong trường trung học phổ thông .......... Error!
Bookmark not defined.
1.2.6. Công tác Đoàn thanh niên trong trường trung học phổ thông ........... Error!
Bookmark not defined.
1.2.7. Vai trò của Đoàn thanh niên trong việc giáo dục đạo đức học sinh ở trường
trung học phổ thông ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua công tác Đoàn thanh
niên ở trường trung học phổ thông ...................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở trường
trung học phổ thông ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở trường trung học
phổ thông ............................................................. Error! Bookmark not defined.

iii


1.3.4. Đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở trường trung học phổ
thông .................................................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận Chương 1 ............................................... Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 2 : THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH THÔNG QUA CÔNG TÁC ĐOÀN THANH NIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG THANH NƢA HUYỆN ĐIỆN BIÊN - TỈNH ĐIỆN BIÊN
................................................................................. .Error! Bookmark not defined.
2.1. Vài nét về khách thể và địa bàn nghiên cứu . Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Tình hình phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện Điện Biên ..... Error!
Bookmark not defined.
2.1.2. Một vài nét chung về công tác giáo dục của huyện Điện Biên .......... Error!
Bookmark not defined.
2.2. Khái quát về tình hình trường trung học phổ thông Thanh Nưa huyện Điện
Biên - tỉnh Điện Biên .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức học sinhError!

Bookmark

not

defined.
2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ................ Error!
Bookmark not defined.
2.4.1. Thực trạng việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức..
.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Thực trạng công tác chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinhError! Bookmark
not defined.
2.4.3. Thực trạng công tác kiểm tra việc giáo dục đạo đức học sinh ........... Error!
Bookmark not defined.
2.5. Đánh giá chung ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Điểm mạnh ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.2. Điểm yếu .................................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận Chương 2 ............................................... Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH THÔNG QUA CÔNG TÁC ĐOÀN THANH NIÊN Ở TRƢỜNG THPT

iv


THANH NƢA HUYỆN ĐIỆN BIÊN TỈNH ĐIỆN BIÊNError! Bookmark not
defined.
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Đảm bảo mục tiêu đổi mới Quản lý Giáo dụcError!

Bookmark

not

defined.
3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ............ Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn và tính hiệu quả ..... Error! Bookmark not defined.
3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ và khả thi ............... Error! Bookmark not defined.
3.2. Các biện pháp quản lý công tác giáo dục đạo đứcError!

Bookmark

not

defined.
3.2.1. Xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông
qua công tác đoàn thanh niên ở trường trung học phổ thông Thanh Nưa, huyện
Điện Biên – tỉnh Điện Biên.................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Tổ chức thực hiện công tác quản lý giáo dục đạo đức học sinh thông qua

công tác đoàn thanh niên ở trường trung học phổ thông Thanh Nưa huyện Điện
Biên – tỉnh Điện Biên .......................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Nâng cao hiệu quả chỉ đạo thực hiện công tác quản lý giáo dục đạo đức
học sinh thông qua công tác đoàn thanh niên ở trường trung học phổ thông
Thanh Nưa huyện Điện Biên – tỉnh Điện Biên .... Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Chú trọng kiểm tra đánh giá công tác quản lý giáo dục đạo đức học sinh thông
qua công tác đoàn thanh niên ở trường trung học phổ thông Thanh Nưa huyện Điện
Biên – tỉnh Điện Biên ............................................ Error! Bookmark not defined.
3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện phápError! Bookmark not
defined.
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm .............................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Nội dung khảo nghiệm ............................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Cách thức khảo nghiệm ............................. Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm ................................ Error! Bookmark not defined.
Kết luận chương 3 ................................................ Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................ Error! Bookmark not defined.

v


1. Kết luận ............................................................ Error! Bookmark not defined.
2. Khuyến nghị ..................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 3
PHỤ LỤC................................................................ Error! Bookmark not defined.

vi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng, chất lượng cán bộ, GV của trường năm học 2013 – 2014

.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2. Độ tuổi cán bộ, GV của trường năm học 2013 – 2014 ................ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.3. Thực trạng hoạt động GDĐĐ học sinh của Đoàn thanh niên ...... Error!
Bookmark not defined.
ở trường THPT Thanh Nưa................................................................................. .32
Bảng 2.4. Kết quả xếp loại hạnh kiểm HS từ 2011 - 2012 đến 2013 - 2014 Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.5. Kết quả xếp loại học lực HS từ 2011 - 2012 đến 2013 - 2014 .... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.6. Kết quả thi HS giỏi cấp tỉnh từ 2011 -2012 đến 2013-2014 ........ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.7 Thực trạng việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo hoạt động GDĐĐ học sinh
của ĐTN ở trường THPT Thanh Nưa ..................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.8. Thực trạngcông tác chỉ đạo GDĐĐ học sinh của ĐTN ở trường THPT
Thanh Nưa .......................................................................................................... .38
Bảng 2.9. Thực trạng công tác kiểm tra việc GDĐĐ học sinh của ĐTN ở trường
THPT Thanh Nưa ................................................ Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.0. Thực trạng đánh giá hoạt động GDĐĐ học sinh của ĐTN ở trường
trung học phổ thông Thanh Nưa. ......................................................................... 70
Bảng 3.1: Tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động
GDĐĐ học sinh ở Trường THPT Thanh Nưa, huyện Điện Biên ................ Error!
Bookmark not defined.

DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ

vii


Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý ....................... Error! Bookmark not defined.

Sơ đồ 1.2. Chu trình quản lý ................................ Error! Bookmark not defined.

Sơ đồ 1.3. Những nội dung cơ bản trong công tác đoàn ở trường THPTError! Bookmark not d
Biểu đồ 3.1. Tính khả thi của các biện pháp ........................................................ 73

viii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rấ t chú trọng đến việc bồi dưỡng và xây
dựng những con người xã hô ̣i chủ nghiã . Trong nhiề u bài viế t , bài nói chuyện của
mình Người đều nhấn mạnh : “Muố n xây dựng chủ nghiã xã hội phải có con người
xã hội chủ nghĩa” . Con người mới xã hô ̣i chủ nghiã là những người có đa ̣o đức và
tri thức, là những người vừa “hồng” vừa “chuyên” . Và hơn hết trước lúc đi xa Bác
Hồ có để la ̣i cho toàn Đảng , toàn dân một bản di chúc vô cùng quý báu , trong đó
Bác ân cầ n da ̣y bảo và quan tâm đế n thế hê ̣ trẻ “Đoàn viên, thanh niên ta nói chung
là tốt , mọi việc đều hăng hái xung phong , không ngại khó khăn có chí tiế n thủ

,

Đảng cầ n phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ , đào tạo cho họ thành
những con người kế thừa xây dựng chủ nghiã xã hội vừa “hồ ng” vừa “chuyên”

.

Bồ i dưỡng thế hê ̣ cách mạng cho đời sau là một viê ̣c quan trọng và rấ t cầ n thiế t” .
Chủ tịch Hồ Chí Minh coi việc ươm trồng những con người xã hội chủ
nghĩa, việc bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là công việc trọng đại của đất
nước, của dân tộc, của Đảng với thông điệp:

“Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây.
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”
Bác đã nói: "Công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường là một bộ phận
quan trọng, có tính chất nền tảng của công tác giáo dục trong nhà trường xã hội
chủ nghĩa. Dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức
chuyên môn, đó là cái gốc rất quan trọng".
Qua đó cho thấy "Đức - Tài" là hai yếu tố quan trọng tạo nên sự phát triển
cân đối, hài hòa của mỗi cá nhân . Đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức học sinh thông
qua những bài học về tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh và việc giáo dục những
kiến thức pháp luật cho học sinh đó là những hoa ̣t đô ̣ng chin
́ h tri ̣trong nhà trường
phổ thông góp phầ n chuyể n biế n nhâ ̣n thức của học sinh , giúp các em có ý thức
trong từng việc làm , từng hành động , sống có lý tưởng , có ước mơ hoài baõ , nhận
thức được giá trị cuộc sống. Vì vậy, làm tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh

1


phổ thông có ý nghĩa to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách của học
sinh.
Trước những biến động của xã hội hiện nay thì vấn đề đặt ra là phải giáo dục
thế hệ trẻ một cách toàn diện, đặc biệt là tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức,
giáo dục những giá trị nhân văn, giá trị đạo đức để thực hiện nhiệm vụ. Do đó, công
tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho HS phổ thông, cần được cải tiến và đẩy
mạnh hơn nữa bằng nhiều biện pháp hữu hiệu có tính thuyết phục thu hút HS, sinh
viên vào các hoạt động giáo dục lành mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo
dục nhân cách phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới của xã hội trong điều
kiện nước ta. Đặc biệt cần tư vấn, giúp đỡ các em biết phân tích, đánh giá các hiện
tượng xã hội, các thang giá trị về đạo đức, biết ủng hộ, làm theo cái đúng, ngăn
chặn cái sai, cần quan tâm giúp các em có ý thức và khả năng chống lại lối sống

thực dụng, chạy theo lối sống vật chất, hưởng thụ, ước mơ hão huyền về "thế giới
xa lạ" bên ngoài Tổ quốc. Giáo dục HS về tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc,
chống lại lối sống buông thả thờ ơ với tương lai, giáo dục cho các em ý thức và khả
năng ngăn ngừa, khắc phục những biểu hiện sai trái…
Đối với trường trung học phổ thông Thanh Nưa, nhà trường được xây dựng
trên địa bàn biên giới trọng điểm giáp với nước bạn Lào với những vấn đề liên
quan tới chính trị, xã hội phức tạp. Với những vấn đề nêu trên, hiện nay thực trạng
một bộ phận học sinh trường trung học phổ thông Thanh Nưa đang có những biểu
hiện suy thoái về đạo đức. Do học sinh nhà trường đa phần là con em đồng bào dân
tộc thiểu số, trình độ dân trí thấp, kém hiểu biết nên dễ bị lôi kéo vào các vấn đề
tiêu cực. Gây ảnh hưởng lớn đến công tác GDĐĐ trong nhà trường, địa phương
cũng như toàn xã hội. Trong những năm qua, trường THPT Thanh Nưa đã rất quan
tấm đến công tác GDĐĐ cho HS. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau
dẫn đến chất lượng GDĐĐ cho HS còn nhiều hạn chế nhất định. Nguyên nhân của
những “lo ngại” về việc hình thành và phát triển nhân cách cũng như giá trị của
con người được nhìn nhận ngoài nguyên nhân khách quan là tác động của mặt
trái của cơ chế thị trường còn nguyên nhân chủ quan l à từ hoạt động QLGD.
Hoạt động QLGD trong nhà trường thường tập trung nhiều vào quản lý hoạt
động dạy học, chưa quan tâm đúng mức đến quản lý hoạt động GDĐĐ, lối

2


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đặng Quốc Bảo. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường. Tập bài giảng cho lớp
Cao học Quản lý Giáo dục. Khoa Sư phạm Đại học Quốc gia Hà Nội.
2. Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc. Đại cương khoa học quản lý. Nhà
xuất bản đại học quốc gia Hà Nội. 2012.
3. Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc. Những cơ sở khoa học về quản lý

giáo dục. Tập bài giảng cho cao học chuyên ngành quản lý giáo dục. Hà Nội.
1994/2004.
4. Phạm Khắc Chƣơng (1995), Một số vấn đề giáo dục đạo đức và giáo dục
đạo đức ở trường phổ thông, NXB Giáo dục.
5. Nguyễn Minh Đƣờng. Chất lượng và hiệu quả giáo dục: Khái niệm và phương
pháp đánh giá. Tạp chí Phát triển giáo dục. Số 7/2004.
6. Vũ Cao Đàm. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nhà xuất bản khoa học
kỹ thuật. Hà Nội. 1997.
7. Đặng Xuân Hải. Quản lý sự thay đổi trong giáo dục ở bối cảnh đổi mới. Tập bài
giảng cho lớp cao học chuyên ngành quản lý giáo dục. Hà Nội, năm 2014.
8. Phạm Minh Hạc (2001), Về phát triển con người toàn diện thời kỳ Công
nghiệp hóa - Hiện đại hoá, NXB Chính trị Quốc gia.
9. Hồ Chí Minh "Về đạo đức cách mạng". NXB Sự thật.
10. Nghị quyết số 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa X.
11. Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII, Nghị quyết Đại hội X Đảng CSVN.
12. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ X.
13. Điều lệ trường Trung học. Nxb Giáo dục.
14. Chiến lược phát triển giáo dục 2001 – 2010. Nxb Giáo dục. Hà Nội. 2002.
15. Luật Giáo dục (đã được sửa đổi bổ sung 2009)(2012). Nxb Lao động. Hà Nội.

3