Quản lý hoạt động xã hội hóa giáo dục tiểu học ở thành phố Điện Biên Phủ trong giai đoạn hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (328.82 KB, 12 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
BÙI THỊ THÚY
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC
TIỂU HỌC Ở THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
BÙI THỊ THÚY
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC
TIỂU HỌC Ở THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số
: 60.14.01.14
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. LÊ NGỌC HÙNG
HÀ NỘI - 2015
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn tốt nghiệp tác
giả đã được sự giúp đỡ tận tình của:
Thầy Cô Ban Giám hiệu trường Đại học Giáo dục Hà Nội, quí thầy cô ở
phòng sau đại học, Thầy, Cô trong khoa Quản lý giáo dục, Thầy, cô trực tiếp
giảng dạy lớp Cao học quản lý giáo dục khóa 13 của trường Đại học Giáo dục
Hà Nội đã tận tình giảng dạy, tạo mọi điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình
học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự nhiệt tình, tận tâm
hướng dẫn, giúp đỡ của Thầy giáo hướng dẫn – GS.TS Lê Ngọc Hùng trong quá
trình hướng dẫn tác giả viết luận văn.
Ngoài ra tác giả cũng nhận được sự hỗ trợ, động viên, kích lệ và tạo điều
kiện thuận lợi về nhiều mặt của:
Lãnh đạo các ban ngành, đoàn thể thành phố, xã, phường; lãnh đạo, chuyên
viên phòng Giáo dục và đào tạo, Ban giám hiệu các trường tiểu học ở Thành phố
Điện Biên Phủ; Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Đồng nghiệp, gia đình và bạn hữu.
Dù đã cố gắng, song chắc chắn luận văn này còn nhiều thiếu sót mong sự
giúp đỡ góp ý của quí Thầy, cô và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn !
Điện Biên, tháng 11 năm 2015
Tác giả
Bùi Thị Thúy
i
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI
Viết tắt
Viết đầy đủ
Bộ GD&ĐT
Bộ giáo dục và Đào tạo
CBGV
Cán bộ giáo viên
CBQL
Cán bộ quản lý
CMHS
Cha mẹ học sinh
CNH-HĐH
Công nghiệp hóa - hiện đại hóa
CNTT
Công nghệ thông tin
CN-TTCN
Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp
CSVC
Cơ sở vật chất
GDMN
Giáo dục mầm non
GDTH
Giáo dục tiểu học
GDTX
Giáo dục thường xuyên
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
HĐCĐ
Huy động cộng đồng
HĐGD
Hội đồng giáo dục
HĐND
Hội đồng nhân dân
KT-XH
Kinh tế - Xã hội
KTTH - HN
Kỹ thuật tổng hợp - hướng nghiệp
LLXH
Lực lượng xã hội
NQTW4
Nghị quyết trung ương 4
NQTW2
Nghị quyết trung ương 2
NXB
Nhà xuất bản
ii
PCGD
Phổ cập giáo dục
PGD và ĐT
Phòng giáo dục và Đào tạo
QLGD
Quản lý giáo dục
PHHS
Phụ huynh học sinh
TH
Tiểu học
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
THPT - DTNT
Trung học phổ thông - Dân tộc nội trú
TT HTCĐ
Trung tâm học tập cộng đồng
UBND
Uỷ ban nhân dân
UDCNTT
Ứng dụng công nghệ thông tin
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
XHH
Xã hội hoá
XHHGD
Xã hội hoá giáo dục
iii
LỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn .............................................................................................................. i
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt .................................................................. ii
Mục lục ................................................................................................................... iv
Danh mục các bảng................................................................................................. ix
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. lý do chọn đề tài.................................................................................................. 1
2. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 3
3. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................................ 3
4. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 3
5. Đối tượng, khách thể nghiên cứu ....................................................................... 4
6. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 4
7. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 4
8. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 4
9. Những đóng góp của đề tài ................................................................................. 5
10. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về quản lý xã hội hoá Giáo dục ....................................... 7
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề xã hội hóa Giáo dục nói chung
và Giáo dục tiểu học nói riêng ............................................................................... 7
1.1.1. Khái quát nghiên cứu về xã hội hóa giáo dục ........................................ 7
1.1.2. Khái quát nghiên cứu về xã hội hóa Giáo dục tiểu học .......................... 10
1.2. Một số khái niệm cơ bản ................................................................................. 12
1.2.1. Khái niệm xã hội ..................................................................................... 12
1.2.2. Xã hội hoá .............................................................................................. 13
1.2.3. Khái niệm xã hội hoá giáo dục ................................................................ 16
1.2.4. Khái niệm về giáo dục ............................................................................. 18
1.2.5. Khái niệm về Giáo dục tiểu học .............................................................. 18
1.2.6. Quản lý .................................................................................................... 19
1.2.7. Quản lý giáo dục ..................................................................................... 21
1.2.8. Quản lý xã hội hóa giáo dục .................................................................... 21
1.3. Bản chất của XHHGD và các quan điểm chính sách về XHHGD .................. 22
iv
1.3.1. Bản chất của Giáo dục mang tính xã hội hóa sâu sắc ............................. 22
1.3.2. Hệ thống các quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về XHHGD ................ 23
1.4. Mục tiêu của xã hội hoá giáo dục ..................................................................... 25
1.5. Nội dung xã hội hoá Giáo dục tiểu học ........................................................... 26
1.5.1. Nhà trường phục vụ xã hội, làm cho xã hội, cộng đồng
hưởng lợi cao nhất về giáo dục ............................................................................... 26
1.5.2. Các lực lượng xã hội cùng tham gia thực hiện mục tiêu,
nội dung Giáo dục tiểu học ..................................................................................... 27
1.5.3. Toàn xã hội tham gia xây dựng môi trường thuận lợi
cho Giáo dục tiểu học ............................................................................................. 28
1.5.4. Huy động xã hội đầu tư các nguồn lực cho Giáo dục tiểu học ..................... 29
1.5.5. Xây dựng phát triển hệ thống trường, lớp và các loại hình
giáo dục tiểu học ..................................................................................................... 29
1.6. Con đường thực hiện xã hội hóa Giáo dục ..................................................... 30
1.6.1. Dân chủ hoá quá trình tổ chức và quản lý .............................................. 30
1.6.2. Đa dạng hoá Giáo dục - Đào tạo ............................................................ 31
1.6.3. Xây dựng và phát triển các tổ chức khuyến học ..................................... 31
1.6.4. Xây dựng và đẩy mạnh hoạt động của ba môi trường giáo dục.............. 32
1.6.5. Tổ chức Đại hội Giáo dục các cấp .......................................................... 33
1.6.6. Củng cố hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường học ............. 33
Kết luận chương 1 .......................................................................................... 34
Chƣơng 2. Thực trạng việc thực hiện xã hội hoá Giáo dục tiểu học ở
thành phố Điện Biên Phủ trong thời gian qua ................................................... 35
2.1. Vài nét về tỉnh Điện Biên ................................................................................ 35
2.2. Đặc điểm tình hình thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên ....................... 36
2.2.1. Đặc điểm địa lý, hành chính, điều kiện tự nhiên ................................... 36
2.2.2. Đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội ......................................................... 37
2.2.3. Tình hình phát triển Giáo dục - Đào tạo TP. Điện Biên Phủ ................ 39
2.3. Thực trạng Giáo dục tiểu học và xã hội hoá Giáo dục tiểu học ở thành phố Điện
Biên Phủ ................................................................................................................. 43
2.3.1. Thực trạng Giáo dục tiểu học thành phố Điện Biên Phủ....................... 43
v
2.3.2. Thực trạng xã hội hóa Giáo dục tiểu học ở thành phố ĐBP.................. 52
2.4. Thực trạng các biện pháp quản lý XHHGD ở thành phố ĐBP ....................... 57
2.4.1. Thực trạng chỉ đạo thực hiện xã hội hoá Giáo dục tiểu học .................. 57
2.4.2. Thực trạng thực hiện xã hội hóa Giáo dục tiểu học .............................. 59
2.4.3. Các biện pháp đã tiến hành .................................................................... 63
2.5. Đánh giá thực trạng ......................................................................................... 64
2.5.1. Những thành tựu .................................................................................... 64
2.5.2. Tồn tại và nguyên nhân ......................................................................... 66
Kết luận chương 2 .................. ...............................................................................68
Chƣơng 3. Các biện pháp quản lý xã hội hoá Giáo dục tiểu học trong
giai đoạn hiện nay ................................................................................................. 69
3.1. Định hướng phát triển Giáo dục ..................................................................... 69
3.1.1. Định hướng phát triển Giáo dục - Đào tạo trong giai đoạn mới ........... 69
3.1.2. Định hướng phát triển Giáo dục - Đào tạo tỉnh Điện Biên ................... 70
3.1.3. Định hướng phát triển Giáo dục - Đào tạo thành phố Điện Biên Phủ đến
năm 2020 ................................................................................................................ 72
3.2. Các biện pháp quản lý công tác xã hội hóa Giáo dục tiểu học thành phố Điện Biên
Phủ ......................................................................................................................... 74
3.2.1. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng
của xã hội hoá Giáo dục tiểu học ........................................................................... 74
3.2.2. Phát huy vai trò tích cực nòng cốt của phòng Giáo dục, các loại
hình trường tiểu học trong xã hội hoá giáo dục ...................................................... 77
3.2.3. Đổi mới công tác quản lý xã hội hoá Giáo dục tiểu học ....................... 80
3.2.4. Đa dạng hoá các loại hình Giáo dục tiểu học ........................................ 82
3.2.5. Nâng cao hiệu quả hoạt động của ba môi trường giáo dục: nhà trường,
gia đình và xã hội.................................................................................................... 84
3.2.6. Xây dựng cơ chế phối hợp nhằm huy động sức mạnh tổng hợp
của các lực lượng xã hội tham gia xã hội hoá Giáo dục tiểu học .............................. 88
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................................... 91
3.4. Kết quả thăm dò mức độ cần thiết và tính khả thi các biện pháp ................... 92
Kết luận chương 3 .................................................................................................. 94
vi
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................... 95
1. Kết luận........................................................................................................ 95
2. Khuyến nghị ................................................................................................ 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................... 98
PHỤ LỤC .............................................................................................................. 100
vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU
Cơ cấu và chất lượng đội ngũ GD - ĐT thành phố Điện
1
Bảng 2.1
2
Bảng 2.2
Thống kê cơ sở vật chật của các trường tiểu học
3
Bảng 2.3
Xếp loại học lực và hạnh kiểm của học sinh
4
Bảng 2.4
Kết quả công tác học sinh giỏi ở ba cấp
5
Bảng 2.5
Nhận thức về tầm quan trọng của xã hội hóa giáo dục
6
Bảng 2.6
Nhận thức về mục tiêu của xã hội hóa giáo dục
7
Bảng 2.7
Nhận thức về lợi ích của xã hội hóa giáo dục
8
Bảng 2.8
9
Bảng 2.9
10
Bảng 2.10
11
Bảng 2.11
12
Bảng 2.12
13
Bảng 2.13
Các biện pháp đã tiến hành
14
Bảng 2.14
Nguyên nhân của tồn tại
15
Bảng 3.1
Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện
pháp
Biên Phủ
Cha mẹ học sinh tham gia thực hiện xã hội hóa giáo dục tiểu
học
Mức độ thực hiện xã hội hóa giáo dục tiểu học của các lực
lượng xã hội
Mức độ thực hiện xã hội hóa giáo dục tiểu học của cán bộ
quản lý giáo dục
Huy động sự đóng góp của xã hội cho giáo dục tiểu học
(2010 - 2014)
Kinh phí đầu tư xây dựng CSVC tiểu học năm học 2013 2014
viii
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (1993). Văn kiện Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ tư khóa VII. NXB Sự thật - Hà Nội.
2. Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (1997). Văn kiện Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ VIII. NXB Chính trị quốc gia
3. Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (2001). Văn kiện Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ IX. NXB Chính trị quốc gia - Hà Nội.
4. Báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII ngày 15/01/ 2015 của Tỉnh
ủy tỉnh Điện Biên
5. Báo cáo tổng kết năm học 2013-2014 của Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Điện Biên
ngày 14/8/2014
6. Báo cáo số 1832 /BC-UBND ngày 18/12/2014 của UBND thành phố Điện Biên Phủ
về tình hình thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2014
7. Báo cáo số 54/BC-PGDĐT ngày 28/5/2014 của Phòng Giáo dục - Đào tạo
thành phố Điện Biên Phủ về tổng kết năm học 2013-2014
8. Báo cáo ngày 27/01/2015 của Hội khuyến học thành phố Điện Biên Phủ về
tổng kết hoạt động công tác Khuyến học năm 2014
9. PGS.TS. Đặng Quốc Bảo - Những vấn đề cơ bản về QLGD
10. Bộ GD&ĐT (2010); Điều lệ trường tiểu học
11. Chính phủ (1997), Nghị quyết số 90/NQ-CP về phương hướng và chủ trương xã
hội hóa các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa.
12. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
VIII, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. “
13. Đề án số 502/ĐA-UBND ngày 25/6/2009 của UBND tỉnh về xã hội hóa các
hoạt động về Giáo dục - Đào tạo giai đoạn 2010-2015, định hướng đến năm 2020
14. Phạm Minh Hạc (1997), Xã hội hoá công tác giáo dục, NXB Giáo dục, Hà Nội.
15. GS.TS. Lê Ngọc Hùng (2013), Xã hội học giáo dục, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội
16. Bùi Hiền (2001) , Từ điển giáo dục học, NXB bách khoa Hà Nội.
17. Bùi Minh Hiền (Chủ biên) -Vũ Ngọc Hải - Đặng Quốc Bảo (2006) - Quản lý
Giáo dục. NXB Đại học Sư phạm - Hà Nội.
18. Hồ Chí Minh về vấn đề Giáo dục (1990), NXB Giáo dục, Hà Nội. 21.
19. Tác giả Trần Kiểm - Những vấn đề cơ bản của khoa học QLGD
1
20. GS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Lộc và TS. Nguyễn Quốc Chí (1998); Lý luận quản lý
giáo dục và QL nhà trường - Trường cán bộ quản lý GD&ĐT TUW1 Hà Nội 1998.
21. Luật Giáo dục năm 2005
22. Luật phổ cập Giáo dục tiểu năm 1991.
23. Luật Giáo dục (2006) - NXB Chính trị quốc gia - Hà Nội.
24. Nguyễn Thiện Nhân và Phạm Vũ Luận (19/12/2007), Sơ kết 2 năm thực hiện chủ trương xã hội hóa GD-ĐT “VietnamNet”.
25. Phạm Viết Nhụ (2001), Hệ thống thông tin quản lý Giáo dục, Đề cương bài
giảng cho các lớp cao học chuyên ngành quản lý Giáo dục, Trường cán bộ Quản lý
Giáo dục - Đào tạo, Hà Nội
26. Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2003) Kế hoạch hành động quốc
gia Giáo dục cho mọi người.
27. GS.TS. Nguyễn Ngọc Quang (1998); Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo
dục - Trường cán bộ quản lý GD&ĐT TUW1 Hà Nội 1998
28. Sở Giáo dục - Đào tạo Điện Biên, Thống kê GDTH các năm học từ 2013 đến 2015
29. Bùi Gia Thịnh - Võ Tấn Quang - Nguyễn Thanh Bình (2007), Xã hội học tập yêu cầu
đổi mới quản lý giáo dục, NXB viện khoa học và giáo dục.
30. Tìm hiểu những quy định mới về Luật Giáo dục ( 2005), NXB Lao động.
31. Nguyễn Khắc Viện (1994): Từ điển Xã hội học. NXB Thế giới. Hà Nội.
2
