SKKN MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY TỐT PHÂN MÔN ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC LỚP 7

Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY TỐT PHÂN MÔN
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC LỚP 7

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
- Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật nhằm phản ánh hiện thực khách quan bằng
những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh và nhịp điệu.
- Âm nhạc là một trong những hình thái của ý thức xã hội, phụ thuộc vào quy luật
chung của tự nhiên. Đồng thời âm nhạc còn có những quy luật riêng bắt nguồn từ
tính chất đặc thù của loại hình nghệ thuật này. Cũng như những loại hình nghệ
thuật khác : Hội họa thì sử dụng đường nét, hình khối, màu sắc. Văn thơ thì sử
dụng bằng sức mạnh của ngôn từ, còn Âm nhạc sử dụng bằng âm thanh.
- “Về tác dụng của âm nhạc, người ta chú ý đến tính hấp dẫn, tính tập hợp, tính cổ
vũ động viên, tính liên tưởng, sự hòa nhập cộng đồng và phát huy óc tưởng tượng,
sáng tạo” ( Trích – sách giáo khoa âm nhạc 6 trang 5).
- Âm nhạc là món ăn tinh thần, nó có tầm quan trọng trong đời sống của con người
từ xưa đến nay. Âm nhạc tạo cho không khí vui vẻ, giải trí tinh thần sau những giờ
học căng thẳng, sau những giờ lao động mệt nhọc. Vì vậy theo chủ trương của Bộ
giáo dục và đào tạo thì bộ môn âm nhạc đã được đưa vào giảng dạy trong các cấp
như : Mầm non, Tiểu học và bậc THCS.
- Âm nhạc trong nhà trường không phải nhằm đào tạo các em thành ca sĩ, nghệ sĩ,
diễn viên, với tư cách là một môn học có mức độ nhất định về mục đích và nội
dung, song mục đích của việc dạy và học môn âm nhạc trong nhà trường phổ thông
là giáo dục văn hoá âm nhạc cho học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến
thức sơ giản, các kĩ năng nhằm tạo điều kiện cho khả năng cảm thụ, hiểu và thể
hiện nghệ thuật âm nhạc, khơi dậy ở các em những khả năng sáng tạo trong hoạt
động âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu nghệ thuật
và nhu cầu âm nhạc.
- Thông qua những phương tiện của nghệ thuật âm nhạc để bồi dưỡng khả năng
nhận thức, phát triển tư duy, óc sáng tạo góp phần cùng các môn học khác phát

Trường THCS Thiện Tân

3

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

triển năng lực trí tuệ cho học sinh, bồi dưỡng những năng khiếu nghệ thuật, đẩy
mạnh phong trào văn nghệ của nhà trường thêm vui tươi lành mạnh.
- Âm nhạc còn là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm
vụ giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ cho học sinh, tạo cơ sở hình thành nhân
cách con người. Âm nhạc giống như là ngôn ngữ, là một thuộc tính biểu đạt cơ bản
của con người, nhấn mạnh yếu tố hồn nhiên – vui chơi và phổ cập rộng rãi, chú
trọng yếu tố nhịp tiết, vận hành trong cơ thể con người cũng như trong vạn vật.
- Âm nhạc thông qua những âm thanh đặc trưng dựa trên hai yếu tố cơ bản là “giai
điệu” và “nhịp điệu”, những âm thanh đã được tổ chức một cách chặt chẽ tạo thành
hệ thống có tính logic để nói lên tất cả những gì mà trong cuộc sống con người đã
trải qua.
- Mặt khác qua đó phát triển bồi dưỡng những mầm non nghệ thuật cho tương lai
đất nước. Môn học nào cũng có thể tạo sự hứng thú và đam mê ở học sinh. Âm
nhạc bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều người, tạo cho các em hứng
thú trong học tập, môn Âm nhạc không chỉ nâng cao hiệu quả giảng dạy mà còn
làm cho các em vui tươi, phấn khởi, thoải mái về tinh thần.
- Quả thật là đúng như vậy, nếu các em đã có hứng thú trong học tập thì chất lượng
giáo dục sẽ cao hơn, nuôi dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc
không ngừng vươn tới những đỉnh cao của việc nắm vững kiến thức, luôn tìm tòi
học tập cái mới, tích cực sáng tạo cái đã học và hoạt động thực tiễn.
- Bộ môn Âm nhạc trong trường THCS gồm 3 phân môn : Học hát, Tập đọc nhạc

– Nhạc lí và Âm nhạc thường thức. Trong đó phân môn Âm nhạc thường thức
(phân môn 3) cung cấp cho học sinh một số kiến thức đáng kể về mặt âm nhạc,
kiến thức về các nhạc sĩ trong và ngoài nước, các tác phẩm và những đóng góp của
họ cho nền âm nhạc của đất nước mình, cho thế giới. Các em cũng được biết nhiều
thể loại và phong cách âm nhạc khác nhau qua từng thời kì, từng giai đoạn lịch sử.
- Thế nhưng phân môn “Âm nhạc thường thức” lại là một phân môn “khó dạy”, để
tạo được hứng thú trong giờ học hát, học tập đọc nhạc thì kết quả sẽ khả quan
nhiều hơn, còn với phân môn Âm nhạc thường thức thì đòi hỏi bản thân người làm
Trường THCS Thiện Tân

4

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

công tác giảng dạy cần phải đưa ra những phương pháp, trò chơi, cách thức lồng
ghép vào tiết dạy để làm sao tạo sự hứng thú và tạo sự yêu thích bộ môn trong lòng
các em.
- Phải làm thế nào để nâng cao được chất lượng giảng dạy, làm sao cho tiết học
thật sinh động, cuốn hút học sinh và phù hợp với việc đổi mới phương pháp giảng
dạy “Thầy chỉ đạo, trò chủ động”, nâng cao chất lượng dạy và học theo hướng tích
cực : “Kiến thức phải được chiếm lĩnh bởi người học”.
- Trải qua gần 9 năm giảng dạy, tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm mà bản thân tôi
đã đúc kết được trong quá trình dạy học đó là “ Một số phương pháp dạy tốt
phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7”. Những phương pháp, trò chơi, cách thức
lồng ghép này có thể vừa dẫn dắt các em vào bài mới hoặc cũng có thể là phần
củng cố kiến thức tạo cho học sinh thêm phần hứng thú, khắc sâu bài học lâu hơn,
và đặc biệt các em yêu thích bộ môn hơn.

II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI :
1. Cơ sở lí luận :
- “Các em sẽ hiểu biết một số danh nhân âm nhạc thế giới, một số nhạc sĩ Việt
Nam có nhiều đóng góp cho nền âm nhạc cách mạng” (Theo sách giáo khoa âm
nhạc 6 trang 5).
- Nhạc sĩ “Zoltan Kodaly” người Hungari đã nói rằng : “Âm nhạc là thức nuôi
dưỡng tâm linh cho tất cả mọi người”.
- Dạy và học âm nhạc ở trường trung học cơ sở là dạy đại trà cho tất cả các em
học sinh, do đó khác với cách dạy ở các trường chuyên nghiệp âm nhạc. Nội dung
chương trình gồm ba phân môn : Học hát, Nhạc lí - Tập đọc nhạc và Âm nhạc
thường thức trong đó phân môn “Âm nhạc thường thức” là phân môn “khó”.
“Khó” ở đây là làm sao lôi cuốn các em tham gia tích cực, hứng thú, làm sao để
thầy trò hoạt động và phối hợp nhịp nhàng, điều đáng chú ý là phải uốn nắn các em
đọc bài trước ở nhà, khuyến khích các em nên tìm hiểu thêm những tư liệu mới
ngoài sách giáo khoa và cuối cùng là các em hiểu bài, khắc sâu kiến thức.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài :
- Qua thực tiễn từ khi còn là sinh viên đến lúc đi thực tập, bản thân tôi cũng học
hỏi được những kinh nghiệm quý báu của các thầy cô đi trước và trong gần 9 năm
công tác liên tục thì tôi cũng ít nhiều đúc kết được những kinh nghiệm riêng cho
Trường THCS Thiện Tân

5

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

bản thân để làm sao cho phương pháp giảng dạy của mình gây được sự hứng thú
cho các em và để làm sao cho kết quả cuối cùng là giữa thầy và trò đều hợp tác

theo chiều hướng tích cực.
- Với một tiết học mà có nội dung phân môn “Âm nhạc thường thức”, giáo viên
phải biết phân bố thời gian hợp lí để làm sao truyền tải hết kiến thức trọng tâm của
bài mà bên cạnh đó vẫn truyền đạt thêm kiến thức ngoài sách giáo khoa, kết hợp
lồng ghép trò chơi để gây hứng thú cho các em.
- Rõ ràng ngay từ bước chân của giáo viên khi vào lớp với thái độ vui vẻ, thân
thiện với học sinh, đánh giá công bằng trong việc kiểm tra, đều là những yếu tố
góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của cả lớp để chuẩn bị vào bài học
mới.
- Về cách thức dạy phân môn Âm nhạc thường thức, khi đã bước sang nội dung
này, giáo viên có thể lồng ghép ngay khi mới chuyển sang nội dung học âm nhạc
thường thức hoặc lồng ghép vào phần củng cố sau khi đã học xong. Giáo viên phải
biết linh hoạt lồng ghép ở từng bài, có như vậy các em mới cảm nhận được phân
môn “Âm nhạc thường thức” không chỉ đơn điệu là đọc bài ở nhà, sau đó thầy hỏi,
trò trả lời rồi ghi ý chính vào vở, mà giáo viên phải cho các em biết thêm nhiều
kiến thức mới ngoài sách giáo khoa, khuyến khích các em tìm hiểu thêm những
kiến thức mới, giáo viên cho học sinh nghe âm nhạc nhiều hơn để các em cảm
nhận bài sâu sắc hơn. Sau đây tôi xin trình bày sáng kiến kinh nghiệm vào những
tiết dạy cụ thể :
2.1 : PHƯƠNG PHÁP “THUYẾT TRÌNH”
Tiết 3 :
- Ôn tập bài hát : Mái trường mến yêu
- Ôn tập Tập đọc nhạc : TĐN số 1
- Âm nhạc thường thức : Nhạc sĩ Hoàng Việt và bài hát Nhạc rừng
Với phương pháp truyền thống, bản thân tôi sẽ tận dụng những ưu điểm của
phương pháp này để truyền tải đến các em. Đầu tiên, tôi đưa hình ảnh của nhạc sĩ
Hoàng Việt cho các em quan sát, nhưng chưa nói tên tác giả.
Trường THCS Thiện Tân

6

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

- Tôi sẽ bắt đầu câu chuyện để dẫn dắt các em vào nội dung thứ 3 : Hôm nay cô
sẽ giới thiệu cho các em biết đến một người con quê ở tỉnh Tiền giang, ông vừa là
nhạc sĩ sáng tác, vừa là một người chiến sĩ trực tiếp cầm súng ra chiến trường, tên
thật của Ông là Lê Chí Trực, sinh ra tại Chợ Lớn (nay thuộc thành phố Hồ Chí
Minh), ông có năng khiếu và đam mê âm nhạc nên sáng tác từ khi còn ít tuổi,
năm 1944 đến 1945, ông đã sáng tác các ca khúc như : “Chị cả”, “Biệt đô thành”
trong những ngày Nam Bộ kháng chiến.
- Năm 1958, ông sang học tập tại Nhạc viện Sofia - Bulgaria và tốt nghiệp hạng ưu
với bản giao hưởng “Quê hương”, để lại cho đời nhiều ca khúc nổi tiếng như : “Lá
xanh”, “Nhạc rừng”, “Lên ngàn”, “Mùa lúa chín” và đặc biệt là bài hát “Tình ca”.
“Tình ca” là những dòng tâm huyết ông gửi lại cho vợ ngày chia tay ở Cà Mau.
Vậy ông là ai ?
- Đó chính là nhạc sĩ Hoàng Việt. Hình ảnh các em đang xem đây chính là nhạc sĩ
Hoàng Việt. Giáo viên bắt đầu ghi tựa đề nội dung phần 3 lên bảng và hỏi một số
câu hỏi mà nội dung đó trong sách giáo khoa đã có, như là :
? Năm sinh và năm mất của nhạc sĩ Hoàng Việt ?
? Tên khai sinh, quê quán của ông ?
? Một số ca khúc nổi tiếng của ông ?
- Học sinh sẽ trả lời các câu hỏi trên và ghi ý chính vào vở :
+ Nhạc sĩ Hoàng Việt (1928-1967)
+ Tên khai sinh là Lê Chí Trực
+ Quê quán : tỉnh Tiền Giang
+ Ca khúc nổi tiếng : Lên ngàn, Lá xanh, Tình ca, Nhạc rừng…
- Giáo viên truyền đạt thêm một số kiến thức ngoài sách giáo khoa để cho học sinh

nắm thêm đôi nét về cuộc đời cũng như sự nghiệp của nhạc sĩ Hoàng Việt.
- Và ngày hôm nay các em sẽ được nghe một bài hát tiêu biểu đó là bài “Nhạc
rừng”.
- Giáo viên đặt câu hỏi :
Trường THCS Thiện Tân

7

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

? Bài hát “Nhạc rừng” sáng tác vào năm nào ? Lúc này nước ta đang chống giặc
nào ?
- Bài hát “Nhạc rừng” sáng tác năm 1953 ở Nam Bộ, trong thời kì kháng chiến
chống thực dân Pháp.
- Học sinh nghe bài hát qua đĩa nhạc, sau đó nêu cảm nhận của mình sau khi nghe
xong.
- Giáo viên giảng giải thêm : Khi ông sáng tác bài hát “Nhạc rừng” là lúc ông
đang công tác tại Đoàn Văn công phân liên khu miền Đông Nam Bộ, chiến đấu ở
núi rừng là khổ, là thiếu thốn tiện nghi, là thiếu thốn lương thực, thiếu thuốc
men…, nói chung là thiếu đủ thứ, nhưng trong con mắt, trong tai người chiến sĩ trẻ
(25 tuổi) lại tràn đầy ánh nắng buổi sáng trong rừng, với tiếng chim hót líu lo, với
tiếng suối róc rách....
Tiết 11 :
- Ôn tập bài hát : Chúng em cần hòa bình
- Ôn tập Tập đọc nhạc : TĐN số 4
- Âm nhạc thường thức : Nhạc sĩ Đỗ Nhuận và bài hát “Hành quân xa”
- Học sinh quan sát hình ảnh của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, giáo viên không nói tên tác

giả.

- Hôm nay Cô giới thiệu cho các em biết đến một người con quê ở Hải Dương,
từng sống nhiều năm ở thành phố cảng Hải Phòng, nơi cha ông phục vụ trong
đội quân nhạc với vai trò “lính kèn Tây”.
- Ông tự học âm nhạc dân tộc và biết chơi một số loại nhạc cụ như : sáo trúc, tiêu,
đàn nguyệt, đàn tứ, đàn bầu. Sau đó, khi âm nhạc cải cách bước đầu nhen nhóm,
ông cũng bắt đầu tiếp xúc với tân nhạc, học đàn guitar, banjo, kèn harmonica và
ghi âm. Sau ông còn học thêm đàn violong.
- Năm 1939, ông sáng tác ca khúc đầu tay ở tuổi 17 - “bản Trưng Vương”.
Có nhiều ca khúc nổi tiếng như : Hành quân xa, Trên đồi Him Lam,

Trường THCS Thiện Tân

8

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

Chiến thắng Điện Biên, Tình Việt Bắc, Lửa rừng, Tiếng hát đầu quân, Áo mùa
đông, Đèo bông lau...
- Vậy ông là ai ? Đó chính là nhạc sĩ Đỗ Nhuận.
- Gv hỏi :
? Nhạc sĩ Đỗ Nhuận sinh và mất năm bao nhiêu ?
? Quê quán của Ông ?
? Hãy kể tên một số ca khúc nổi tiếng của Ông ?
? Bài hát “Hành quân xa” sáng tác vào năm nào ? Trong chiến dịch nào ?
- Hs trả lời và ghi ý chính :

+ Nhạc sĩ Đỗ Nhuận (1922-1991).
+ Sáng tác nhiều ca khúc nổi tiếng : Chiến thắng Điện Biên, Việt Nam quê hương
tôi, Hành quân xa…
+ Bài hát “Hành quân xa” sáng tác vào năm 1954, trong chiến dịch Điện Biên Phủ,
thời kì kháng chiến chống Pháp.
- Học sinh nghe bài hát “Hành quân xa” qua đĩa nhạc, sau đó nêu cảm nghĩ của
mình khi đã được nghe bài hát trên.
2.2 : KHUYẾN KHÍCH HỌC SINH “THỂ HIỆN CA KHÚC”
Tiết 3 :
- Ôn tập bài hát : Mái trường mến yêu
- Ôn tập Tập đọc nhạc : TĐN số 1
- Âm nhạc thường thức : Nhạc sĩ Hoàng Việt và bài hát Nhạc rừng
Sau khi giới thiệu về tiểu sử cũng như sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Hoàng
Việt, các em được nghe giai điệu và cảm nhận về bài hát “Nhạc rừng”. Giáo viên
khuyến khích học sinh tự trình bày bài hát trên, giáo viên mở nhạc nền hoặc đàn
giai điệu cho học sinh hát (vì bài hát này khá phổ biến nên có thể sẽ có học sinh đã
được nghe hoặc giai điệu cũng dễ hát nên học sinh có thể nhớ ngay sau khi được
nghe trên lớp), nếu trình bày tương đối tốt giáo viên sẽ khích lệ, động viên và nhận
xét, xếp loại đạt, ghi nhận vào cột điểm miệng. Có thể các em thể hiện bài hát mặc
dù hát chưa hay, chưa đạt trình độ chuẩn nhưng điều đó cũng làm cho các em cảm
nhận nội dung bài sâu sắc, các em sẽ khắc sâu kiến thức của bài học nhiều hơn, các
em yêu thích các bài hát truyền thống hơn, và điều cuối cùng là các em ngày càng
hứng thú, thích học hơn trong phần học âm nhạc thường thức.
Nhưng cũng tùy bài mà giáo viên sử dụng cách thức này, vì có nhiều tác
phẩm khó, học sinh không thể trình bày được.
Trường THCS Thiện Tân

9

GV : Đồng Thị Hòa

Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

2.3 : “MẮT NHÌN TAI NGHE”
Tiết 6 :
- Nhạc lí : Nhịp lấy đà
- Tập đọc nhạc : TĐN số 3
- Âm nhạc thường thức : Sơ lược về một số nhạc cụ Phương Tây
Mở đầu vào nội dung thứ ba, tôi cho các em quan sát 6 hình ảnh của 6 loại nhạc
cụ khác nhau, giáo viên đặt câu hỏi, trong 6 loại nhạc cụ trên, loại nhạc cụ nào là
nhạc cụ dân tộc Việt Nam, loại nào là nhạc cụ nước ngoài ?

ĂC COOC ĐÊ ÔNG

Trường THCS Thiện Tân

PIANO

10

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

GHI-TA

Trường THCS Thiện Tân

ĐÀN BẦU

11

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

ĐÀN TRANH

VIOLONG

Học sinh quan sát và trả lời : nhạc cụ Việt Nam là đàn bầu và đàn tranh, 4 loại
nhạc cụ còn lại là nhạc cụ Phương Tây.
Sau khi học xong, học sinh được biết về cấu tạo, được nghe đầy đủ âm thanh
của 4 loại nhạc cụ Phương Tây là : đàn Piano, đàn Violin, đàn Ghi-ta và đàn Ắc
cooc đê ông, giáo viên củng cố bằng cách cho học sinh chơi trò chơi : “Mắt nhìn
tai nghe”, các em nhìn hình ảnh của một nhạc cụ, đồng thời được nghe một âm
thanh của nhạc cụ khác, sau đó giáo viên sẽ đặt câu hỏi :
? Cho biết tên của loại nhạc cụ trong hình ảnh trên, âm thanh các em được nghe đó
là âm thanh của nhạc cụ nào ?
+ Thứ nhất : Hình ảnh của đàn Piano, âm thanh của đàn Ghi-ta
+ Thứ hai : Hình ảnh của đàn Ắc cooc đê ông, âm thanh của đàn Violong.
Các em được củng cố bằng cách là nhìn hình ảnh của đàn Piano, đàn Ắc cooc
đê ông nhưng qua nghe thêm hai âm thanh các em lại nhớ tới hình ảnh của hai loại
nhạc cụ nữa là : đàn Violin và đàn Ghi-ta. Các em cũng ghi nhớ và phân biệt được
âm thanh của các loại nhạc cụ.
2.4 : “NGHE NHẠC VÀ ĐƯA RA SUY LUẬN”
Tiết 21 :

- Ôn tập Tập đọc nhạc số 6
- Âm nhạc thường thức : Một số thể loại bài hát
Ở phần âm nhạc thường thức : “Một số thể loại bài hát”, các em được biết đến
những thể loại bài hát như : Hát ru, bài hát lao động, sinh hoạt vui chơi, bài hát
trang nghiêm - trữ tình…Mỗi thể loại, nội dung nói về điều gì, nói về công việc cụ
thể nào, tính chất bài hát ra sao thì các em đã được giáo viên giới thiệu qua bài học
và cho nghe một số bài hát điển hình để dẫn chứng minh họa. Sau đó để các em
hiểu hơn và cũng như củng cố bài, các em sẽ được nghe trích đoạn một số bài hát,

Trường THCS Thiện Tân

12

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

sau khi nghe lời ca và cảm nhận về nội dung các em hãy cho biết bài hát đó thuộc
thể loại nào ?
+ Thứ nhất là bài : Cái bống (Thể loại : Sinh hoạt vui chơi)
+ Thứ hai là bài : Hành khúc Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh
(Thể loại : Hành khúc)
+ Thứ ba là bài : Ru con mùa đông (Thể loại : Hát ru)
2. 5 : “NHÌN HÌNH ẢNH ĐOÁN TÊN NHẠC SĨ”
Tiết 13 :
- Ôn tập bài hát : Khúc hát chim sơn ca
- Tập đọc nhạc : TĐN số 5
- Âm nhạc thường thức : Giới thiệu nhạc sĩ Bê- tô- ven.
Ở phần Âm nhạc thường thức, để dẫn dắt sang nội dung này một cách lôi

cuốn, giáo viên cho học sinh chơi trò chơi : “nhìn hình ảnh đoán tên nhạc sĩ”, giáo
viên sẽ cho học sinh quan sát hình của hai nhạc sĩ. Các em sẽ đoán tên của hai nhạc
sĩ đó. Hình ảnh đầu tiên là nhạc sĩ Mô – Da, nhạc sĩ nổi tiếng người Áo, hình ảnh
thứ hai là nhạc sĩ Bê tô ven, nhạc sĩ nổi tiếng người Đức. Hình số 1 là các em đã
học và biết ở lớp 6, nên các em sẽ đoán được tên, còn nhạc sĩ Bê tô ven các em
chưa được học nhưng ở trong sách giáo khoa đã có hình ảnh của Ông, học sinh nào
có xem bài trước ở nhà thì các em vẫn có thể đoán đúng. Giáo viên giới thiệu cho
học sinh biết là nhạc sĩ Bê tô ven chính là học trò của nhạc sĩ Mô – Da.
Đây cũng là một cách làm cho các em sẽ tích cực, chủ động xem bài trước ở nhà.

Trường THCS Thiện Tân

13

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

MÔ – DA

BÊ – TÔ – VEN

2. 6 : “GIẢI Ô CHỮ” :
Tiết 23 :
- Ôn tập bài hát : Khúc ca bốn mùa
- Ôn tập tập đọc nhạc : TĐN số 7
- Âm nhạc thường thức : Vài nét về âm nhạc thiếu nhi Việt Nam.
Ở bài này, nội dung 3 phần Âm nhạc thường thức sẽ giới thiệu cho các em biết
vài nét về âm nhạc thiếu nhi Việt Nam, giáo viên giảng bài, đặt một số câu hỏi cho

học sinh trả lời, các em sẽ nghe một số bài hát tiêu biểu, nội dung các bài hát giàu
tính giáo dục để từ đó giáo viên liên hệ thực tế giáo dục các em. Sau khi học và
Trường THCS Thiện Tân

M Ộ

14

N

G

L

Â

GV : Đồng Thị Hòa

N


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

được nghe một số bài hát thiếu nhi, giáo viên cho học sinh củng cố bài bằng cách
là chơi trò chơi “giải ô chữ”.

M Ầ
K

I

M Đ

M N

O

N

O

Ồ

N

G

C

H

O

C

Đ

A

D

Ạ

N

G

C

H

Ú

C

U

Ộ

N

I

- Hàng ngang thứ nhất gồm 7 chữ cái, bài hát “Em là mầm non của Đảng” của tác
giả nào ? (Đáp án : Mộng Lân)
- Hàng ngang thứ hai gồm 6 chữ cái, trẻ em ở lứa tuổi nhỏ, khi đi mẫu giáo gọi là
học trường gì ? (Đáp án : Mầm non)
- Hàng ngang thứ 3 gồm 7 chữ cái, Nông Văn Dền còn có tên gọi khác là gì ?
(Đáp án : Kim Đồng)
- Hàng ngang thứ tư gồm 6 chữ cái, đây là tên một bài hát, nội dung muốn nói rằng

cha mẹ luôn là người che chở, bảo vệ con cái và chắp cánh cho ước mơ của các
con bay xa ? (Đáp án : Cho con)
- Hàng ngang thứ 5 gồm 6 chữ cái, sau cách mạng tháng 8 – 1945, các bài hát thiếu
nhi đã trở nên phong phú và …? (Đáp án : Đa dạng)
- Hàng ngang thứ 6 gồm 7 chữ cái, nghe nhạc đoán tên bài hát ? (Đáp án : Chú
cuội)
- Câu hỏi chìa khóa hàng dọc gồm 6 chữ cái, đây là nhu cầu về tinh thần hết sức
cần thiết đối với thiếu nhi ? (Đáp án : Âm nhạc)
Qua phần củng cố kiến thức, các em hiểu bài hơn, nắm kiến thức vững vàng
hơn, các em biết tác dụng của âm nhạc đối với cuộc sống, đặc biệt là âm nhạc dành
Trường THCS Thiện Tân

15

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

cho lứa tuổi thiếu nhi, giáo viên nhắc nhở các em cần biết chọn bài hát có nội
dung, lời ca phù hợp với lứa tuổi.
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI :
- Nhờ sưu tầm các hình ảnh, tài liệu qua sách báo, qua mạng internet, sách giáo
viên, qua các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ hè, giáo viên đã tự bồi dưỡng cho mình
những phẩm chất cao đẹp, bản thân tự tin nhiều hơn, làm việc cũng hiệu quả hơn,
chất lượng giảng dạy cũng cao hơn.
- Về phía học sinh, các em cũng có những kiến thức căn bản, nhận thức đúng đắn,
phát huy hết khả năng của mình và cảm thấy hứng thú hơn.
- Với sự áp dụng các biện pháp nói trên, trong năm qua tôi nhận thấy đa số học
sinh đều rất hứng thú học tập, có nhiều em đã thể hiện rõ năng khiếu của mình đối

với bộ môn âm nhạc. Và sau đây là kết quả mà tôi đã thống kê được.
* So sánh số liệu thống kê : Số liệu của năm học 2014 – 2015
- Trước khi làm đề tài :
STT Khối lớp

SSHS

Thích học
(%)

Hơi thích học Không thích học
(%)
(%)

1

7A

35

25
(71.4%)

7
(20 %)

3
(8.6 %)

2

7B

31

22
(70.9 %)

6
(19.4 %)

3
(9.7 %)

- Sau khi làm đề tài :
STT Khối lớp SSHS

Thích học
(%)

Hơi thích học Không thích học
(%)
(%)

1

7A

35

33
(94.3%)

2
(5.7 %)

0
( 0 %)

2

7B

31

29
(93.5%)

2
(6.5 %)

0
(0 %)

Trường THCS Thiện Tân

16

GV : Đồng Thị Hòa

Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ, KHẢ NĂNG ÁP DỤNG :
1. Đề xuất :
- Qua thực tiễn tại trường, tôi thấy rằng trường nào cũng có thể làm tốt công tác
xây dựng một đội văn nghệ vững mạnh cho trường mình, bởi hoạt động này rất
thiết thực với các em, các em có thể tự hào về phong trào vững mạnh của trường.
- Ngoài việc học ở trên lớp, để các em được trải nghiệm sáng tạo trên thực tế, rất
mong nhà trường, địa phương và cấp trên thường xuyên tổ chức các cuộc thi văn
nghệ, để các em được giao lưu văn nghệ với nhau, không chỉ trong trường mà còn
ở các trường bạn. Có trải nghiệm thực tế, các em sẽ phát huy hết khả năng, bộc lộ
năng khiếu của mình, qua đó giúp cho các em yêu thích bộ môn Âm nhạc hơn.
Khích lệ, động viên các em học tập tốt hơn.
- Kính mong các cấp lãnh đạo thường xuyên mở lớp chuyên đề và các lớp bồi
dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ để cho tất cả thầy (cô) giáo dạy môn Âm nhạc
trong huyện được dự giờ, học tập, trao đổi kinh nghiệm.
2. Khuyến nghị :
- Với bộ môn âm nhạc thì chú trọng đến kiểm tra thực hành, ngoài việc kiểm tra
trên lớp theo quy định của phân phối chương trình, nhà trường có thể tổ chức các
cuộc thi văn nghệ ngoại khóa với nhiều chủ đề, nội dung và hình thức đa dạng : hát
đơn ca, song ca, tam ca, tốp ca, hát tập thể với số lượng nhiều học sinh (lưu ý có cả
học sinh nam và học sinh nữ), với các chủ đề như : cô và mẹ, về ngày nhà giáo
Việt Nam, biển đảo, về anh bộ đội cụ Hồ, mái trường, các bài hát mang tính giáo
dục, các bài hát về lứa tuổi thiếu nhi, học sinh…Khuyến khích các em có múa
minh họa và có trang phục, đạo cụ hỗ trợ. Qua lời ca tiếng hát, cũng giáo dục được
các em rất nhiều mặt.
- Trong các cuộc thi đố em, rung chuông vàng được tổ chức ở trường, ngoài câu
hỏi của các môn học khác thì giáo viên âm nhạc cũng ra đề một số câu hỏi thuộc về
lĩnh vực âm nhạc ( lí thuyết âm nhạc, âm nhạc thường thức, nghe nhạc đoán tên bài

hát…), nhằm đánh giá và củng cố kiến thức cho các em.
3. Khả năng áp dụng :
Trường THCS Thiện Tân

17

GV : Đồng Thị Hòa


Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

- Với sáng kiến kinh nghiệm trên, tôi chỉ làm ở khối lớp 7, tuy nhiên là sáng kiến
này có thể áp dụng được ở cả khối 6, khối 8 và khối 9, vì bộ môn âm nhạc ở khối
THCS gồm có ba phân môn : Học hát, Tập đọc nhạc – Nhạc lí và Âm nhạc thường
thức. Phân môn Âm nhạc thường thức đều có ở môn âm nhạc khối 6, 7, 8 và 9. Các
phương pháp, cách thức ở sáng kiến này, tôi có thể áp dụng ở tất cả các khối với
những bài nào mà giáo viên thấy phù hợp.
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO :
1. Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 6 - Nhà xuất bản giáo dục – Năm 2002.
2. Sách giáo viên Âm nhạc lớp 6 – Nhà xuất bản giáo dục – Năm 2002.

3. Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 7 – Nhà xuất bản giáo dục – Năm 2002.
4. Sách giáo viên Âm nhạc lớp 7 – Nhà xuất bản giáo dục – Năm 2002

Trường THCS Thiện Tân

18

GV : Đồng Thị Hòa

Một số phương pháp dạy tốt phân môn Âm nhạc thường thức lớp 7

MỤC LỤC :
I. Lí do chọn đề tài……………………………………………………………...................................3
II. Tổ chức thực hiện đề tài…….......................................................................................................5
1. Cơ sở lí luận…………………………………………………………………....................................5
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài……………………...................5
III. Hiệu quả của đề tài ……………………………………………………….................................14
IV. Đề xuất, khuyến nghị, khả năng áp dụng...........................................................................15
1. Đề xuất.................................................................................................................................................15
2. Khuyến nghị......................................................................................................................................16
3. Khả năng áp dụng...........................................................................................................................16
V. Tài liệu tham khảo…………………………….............................................................................16

Trường THCS Thiện Tân

19

GV : Đồng Thị Hòa