Những biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ ở trung tâm nội trú sinh viên đại học quốc gia hà nội giai đoạn 2005 2010

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA SƢ PHẠM

Trần Huyền Trân

Những biện pháp xây dựng và phát
triển đội ngũ cán bộ ở trung tâm nội
trú sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội
giai đoạn 2005 - 2010

Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học

Hà Nội - 2005

1


MỤC LỤC
Trang
Mục lục

1

MỞ ĐẦU

4

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

8

1.1.

Tổng quan nghiên cứu về công tác XD và phát triển ĐNCB

8

1.2.

Một số khái niệm được sử dụng trong đề tài

9

1.2.1. Quản lý

9

1.2.2. Quản lý giáo dục, quản lý trường học

12

1.2.3. Quản lý sinh viên, QL SV nội trú

14

1.2.4. Quản lý nguồn nhân lực, quản lý nguồn nhân lực trong giáo
dục

15

1.2.5. Cán bộ công chức, đội ngũ cán bộ công chức

18
1.2.6. Xây dựng đội ngũ cán bộ, phát triển đội ngũ cán bộ
20
1.3.

Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ở TTNTSV- ĐHQGHN
26

1.3.1. Đặc trưng cơ bản của TTNTSV

26

1.3.2. Vị trí, nhiệm vụ của TTNTSV

26

1.3.3. Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ TTNTSV

28

1.3.4. Vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ TTNTSV

29

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC
QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ TTNTSV HIỆN NAY

30

2.1. Sơ lược về Đại học Quốc gia Hà Nội

30

2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ĐHQGHN

30

2.1.2. Cơ chế quản lý

31

2.1.3. Tổ chức bộ máy

30

2


2.1.4. Đội ngũ cán bộ, công chức của ĐHQGHN

32

2.1.5. Công tác cán bộ ở ĐHQGHN

33

2.2.

Vài nét về Trung tâm Nội trú sinh viên- ĐHQGHN

33

2.2.1 Sự hình thành và phát triển TTNTSV

33

2.2.2 Cơ cấu tổ chức

35

2.2.3 Bộ máy tổ chức

36

2.2.4 Cơ chế quản lý

37

2.2.5 Sự phối hợp của TTNTSV với các đơn vị

38

2.3.

Thực trạng đội ngũ cán bộ ở TTNTSV

38

2.3.1. Cơ cấu cán bộ được phân theo đơn vị quản lý
39

2.3.2. Cơ cấu cán bộ được phân theo trình độ
41
2.3.3. Cơ cấu cán bộ được phân theo chức danh

42

2.3.4. Cơ cấu cán bộ được phân theo độ tuổi và giới
43
2.3.5. Đánh giá chung về chát lượng ĐNCB
2.4.

Thực trạng công tác xây dựng và phát triển

2.5.

Nhận xét về thực trạng ĐNCB, công tác xây dựng và phát triển
đội ngũ cán bộ ở TTNTSV

44
48

51

2.5.1. Những thành tựu

52

2.5.2. Những hạn chế

52

CHƢƠNG 3: NHỮNG BIỆN PHÁP XÂY DỰNG VÀ PHÁT
TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ TTNTSV GIAI ĐOẠN 2005-2010
53
3.1.

Định hướng phát triển TTNTSV và những vấn đề đặt ra cho việc
xây dựng và phát triển đội ngũ

3

53


3.1.1. Định hướng phát triển TTNTSV
53
3.1.2. Tình hình nhiệm vụ của TTNTSV từ nay đến năm 2010

56

3.1.3. Những vấn đề đặt ra cho công tác XD&PT đội ngũ cán bộ
57
3.2.

Những biện pháp XD và phát triển ĐNCB từ nay đến 2010

58

3.2.1. Biện pháp 1:Xây dựng kế hoạch chiến lược, quy hoạch tổng
thể để phát triển ĐNCB đến năm 2010

58

3.2.2. Biện pháp 2: Kế hoạch hoá phát triển nguồn nhân lực đáp ứng
yêu cầu phát triển ĐNCB đến năm 2010

60

3.2.3. Biện pháp 3: Tuyển dụng, lựa chọn , sử dụng ĐNCB hơp lý
62
3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường công tác ĐT, bồi dưỡng ĐNCB
64
3.2.5. Biện pháp 5: Thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, tạo
mơi trường làm việc thuận lợi cho ĐNCB phát triển
67
3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra
3.3.

Mối liên hệ giữa các nhóm biện pháp

69
70

3.4. Kiểm chứng mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 71

Kết luận

74

Khuyến nghị

76

Danh mục tài liệu tham khảo

78

4


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sau nhiều năm đổi mới, nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn
và quan trọng trên tất cả các lĩnh vực kinh tế và xã hội. Trong q trình
thực hiện cơng nghiệp hóa(CNH), hiện đại hóa(HĐH) Đảng ta ln coi
giáo dục(GD) và đào tạo(ĐT) là quốc sách hàng đầu, coi con người là vốn
quý nhất, đầu tư cho con người là đầu tư cho sự phát triển, lấy việc phát
huy nguồn lực con người là yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền
vững đất nước.
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng Cộng sản Việt
Nam đã khẳng định: “Tiếp tục đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước
ta vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng văn minh; phấn đấu
đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp, trong đó
nhân tố có tính quyết định đến thắng lợi của sự nghiệp CNH, HĐH đất
nước chính là yếu tố con người, bởi vì “con người vừa là mục tiêu, vừa là
động lực của sự phát triển”.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ II của Ban chấp hành Trung ương Đảng
(khoá VIII) đã chỉ rõ một trong các giải pháp thực hiện nhiệm vụ và mục
tiêu phát triển giáo dục - đào tạo là công tác đổi mới giáo dục, cụ thể là:
“Đổi mới cơ chế quản lý, bồi dưỡng cán bộ, xắp xếp, chấn chỉnh và

nâng cao năng lực của bộ máy quản lý GD - ĐT và khâu then chốt để phát
triển giáo dục là phải đặc biệt chăm lo đào tạo bồi dưỡng và tiêu chuẩn hoá
đội ngũ giáo viên cũng như cán bộ quản lý giáo dục cả về chính trị tư
tưởng, đạo đức và năng lực chun mơn”.
Để thực hiện được mục tiêu đó, trong những năm đầu thế kỷ XXI,
chúng ta cần phát triển giáo dục và đào tạo, đặc biệt là giáo dục đại học vì
GDĐH giữ vai trị hết sức quan trọng trong hệ thống GD quốc dân Việt
Nam, là nơi đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao cho đất nước. Ngoài
việc phải nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên (giữ vai trò quyết định
đến chất lượng đào tạo), việc phát triển đội ngũ cán bộ trong các trường đại
học cũng hết sức quan trọng, họ là những nhân tố hỗ trợ và thúc đẩy quá

5


trình đào tạo của nhà trường phát triển tồn diện hơn. Do đó muốn nâng
cao chất lượng đào tạo ngay lập tức nhà trường đại học phải xây dựng một
đội ngũ cán bộ đủ về số lượng, mạnh về chất lượng. Ngay tại Đại học Quốc
Gia Hà Nội( ĐHQGHN) là một Trung tâm đa ngành, đa lĩnh vực chất
lượng cao nhưng chất lượng cán bộ còn thấp đặc biệt là đội ngũ cán bộ
phục vụ đào tạo ở các Trung tâm phục vụ và dịch vụ thuộc ĐHQGHN.
Nguyên nhân của tình trạng đó là do hạn chế về trình độ và năng lực quản
lý, chế độ chính sách chưa kịp thời và phù hợp, chính điều này đã làm ảnh
hưởng rất nhiều đến q trình đào tạo.
Để góp phần phát triển GD-ĐT và phát triển Đại học Quốc gia Hà
nội ngang tầm khu vực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp GD trong giai đoạn
hiện nay, cùng với đội ngũ giảng viên, đội ngũ cán bộ ở các đơn vị thuộc
ĐHQGHN phải được quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ
lý luận, trình độ chun mơn nghiệp vụ và năng lực quản lý, hoàn thành tốt
nhiệm vụ được Nhà nước giao.

Trung tâm Nội trú sinh viên (TTNTSV) là một đơn vị phục vụ thuộc
Đại học Quốc gia Hà nội, một mơ hình hồn tồn mới về cơng tác phục vụ
sinh viên nội trú. Gần mười năm qua TTNTSV đã vượt qua khơng ít khó
khăn để trưởng thành và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Song
cơng tác cán bộ vẫn cịn nhiều bất cập: Cơ cấu đội ngũ cán bộ chưa đồng
bộ, trình độ cán bộ thấp so với các đơn vị thuộc ĐHQGHN, năng lực quản
lý còn yếu, đời sống cán bộ chưa cao, điều kiện và phương tiện làm việc
còn thiếu. Xuất phát từ thực tế của đơn vị làm nảy sinh những vấn đề cần
nghiên cứu về lý luận và thực tiễn, tác giả đã chọn đề tài: “Những biện
pháp xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ của Trung tâm Nội trú sinh
viên trong giai đoạn 2005 – 2010” với mong muốn nghiên cứu để đưa ra
những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đáp
ứng nhu cầu đào tạo chất lượng cao của ĐHQGHN trong giai đoạn hiện
nay. Đây còn là bước tiền đề chuẩn bị một đội ngũ cán bộ có đủ năng lực
quản lý và trình độ chun mơn để đón nhận khoảng 30.000 sinh viên Đại
học Quốc gia Hà nội tại Hồ lạc vào năm 2010.
2. Mục đích nghiên cứu

6


Nghiên cứu để đề xuất những biện pháp xây dựng và phát triển đội
ngũ cán bộ của Trung tâm Nội trú sinh viên nhằm nâng cao chất lượng cán
bộ phù hợp với sự phát triển chung của ĐHQGHN.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề phát triển nguồn nhân lực ở
TTNTSV-ĐHQGHN
3.2 Khảo sát thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ và quản lý đội ngũ cán
bộ ở Trung tâm Nội trú sinh viên hiện nay.
3.3 Đề xuất một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ ở

Trung tâm Nội trú sinh viên trong giai đoạn 2005- 2010.
4. Đối tƣợng nghiên cứu
Những biện pháp quản lý để xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ ở
Trung tâm Nội trú sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội giai đoạn 20052010.
5. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ cán bộ ở Trung tâm Nội trú sinh viên Đại học Quốc gia Hà
Nội
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu chất lượng đội ngũ cán bộ và đề ra
những biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ ở Trung tâm Nội
trú sinh viên giai đoạn 2005 - 2010.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
Nghiên cứu các văn kiện chính trị của Đảng và Nhà nước, các tài
liệu, các cơng trình khoa học về quản lý giáo dục, quản lý cán bộ, quản lý
nhà trường liên quan đến công tác xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ
phục vụ đào tạo ở trường đại học liên quan đến đề tài.
7.2 Nhóm nghiên cứu phương pháp thực tiễn:
- Tiến hành phân tích, tổng hợp, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn qua
các báo cáo về công tác xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ.

7


- Điều tra ý kiến cán bộ bằng phiếu hỏi.
- Lấy ý kiến chuyên gia về vấn đề xây dựng và phát triển đội ngũ cán
bộ
- Trao đổi, phỏng vấn cán bộ quản lý, nhân viên phục vụ có kinh
nghiệm.
8. Giả thuyết khoa học

Trước những yêu cầu phát triển của Đại học Quốc gia Hà nội và của
Trung tâm Nội trú sinh viên trong giai đoạn hiện nay. Nếu đưa ra được
những biện pháp mang tính chiến lược trong việc xây dựng và phát triển
đội ngũ cán bộ sẽ tạo ra một đội ngũ cán bộ có chất lượng đáp ứng yêu cầu
và nhiệm vụ của Trung tâm Nội trú sinh viên trong những năm tới.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn được trình bày trong ba
chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của vấn đề xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ
ở Trung tâm Nội trú sinh viên- ĐHQGHN
Chƣơng 2: Thực trạng đội ngũ cán bộ và quản lý cán bộ ở TTNTSV
Chƣơng 3: Những biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ ở
TTNTSV giai đoạn 2005-2010.
Cuối luận văn là danh mục các tài liệu tham khảo và phụ lục

8


CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hố. Xu thế tồn cầu hố và hội nhập kinh tế thế giới đã trở thành tất yếu.
Yêu cầu về một đội ngũ cán bộ, cơng chức có phẩm chất, năng lực, trí tuệ
và tay nghề cao là một vấn đề cấp thiết, vấn đề này có vai trị quan trọng
hàng đầu quyết định đến sự phát triển của đất nước. Để hồn thành nhiệm
vụ cách mạng đặt ra vai trị của người cán bộ là vô cùng quan trọng, đây là
nhân tố có tính quyết định đến sự thành cơng hay thất bại của tổ chức. Bác
Hồ đã nói: “ Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “công việc thành công
hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [17, tr 269; 273].
Trong những năm qua Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến công tác

cán bộ, đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ, công chức về cơ bản đáp
ứng được các yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra. Tuy nhiên trong quá trình chuyển
đổi cơ cấu kinh tế từ một nền kinh tế tập thể sang nền kinh tế thị trường có
định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN), đội ngũ cán bộ, cơng chức cịn bộc
lộ nhiều bất cập và hạn chế. Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung
ương Đảng lần thứ 3 khoá VIII đã chỉ rõ: “ Đội ngũ cán bộ, công chức tuy
đơng nhưng khơng đồng bộ, vẫn cịn tình trạng vừa thừa vừa thiếu. Trình
độ kiến thức, năng lực lãnh đạo quản lý chưa đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ
mới”. Cho nên “ xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức có phẩm chất , năng
lực là yếu tố quyết định chất lượng của bộ máy Nhà nước”.[13, tr 15]
Ở nước ta, có rất nhiều cơng trình nghiên cứu khoa học quản lý giáo
dục về đội ngũ ở các trường đại học và cao đẳng, nhưng hầu hết các đề tài
đó nghiên cứu về đội ngũ giảng viên, đội ngũ cán bộ quản lý:

9


Luận văn của tác giả Nguyễn Thị Minh Cảnh “ Những giải pháp chủ
yếu nhằm phát triển đội ngũ giảng viên tiếng nước ngồi trong tình hình
hiện nay ở trường Cao đẳng Nam Định”
Luận văn của tác giả Lưu Hoài Nam “ Một số biện pháp xây dựng và
phát triển đội ngũ giảng viên của trường Đại học Dân lập Quản lý Kinh
doanh Hà Nội”
Luận văn của tác giả Lê Quốc Băng “ Một số biện pháp xây dựng và
phát trển đội ngũ cán bộ quản lý ở trường Đại học Hải phịng”
Tuy nhiên, chưa có tác giả nào nghiên cứu về vấn đề xây dựng và
phát triển đội ngũ cán bộ quản lý và phục vụ sinh viên nội trú.
Ở Đại học Quốc gia Hà Nội cũng chưa có tác giả nào nghiên cứu về
vấn đề này. Chính vì vậy tác giả chọn đề tài này để tập trung nghiên cứu
một số biện pháp xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý sinh viên nội trú của Đại

học Quốc gia Hà Nội, nhằm giúp các em học sinh, sinh viên có một cuộc
sống nội trú tốt hơn đồng thời góp phần hỗ trợ cơng tác giáo dục - đào tạo
học sinh, sinh viên của Đại học Quốc gia Hà Nội ngày một hoàn thiện.
1.2. Một số khái niệm đƣợc sử dụng trong đề tài nghiên cứu
1.2.1. Khái niệm Quản lý
Từ khi xuất hiện xã hội loài người, con người đã biết quy tụ thành
bày, thành nhóm để tồn tại và phát triển. Từ lao động đơn lẻ đến lao động
phối hợp, phức tạp, con người đã biết phân công, hợp tác với nhau trong
cộng đồng nhằm đạt được năng xuất lao động cao hơn, hiệu quả hơn. Sự
phân công, hợp tác đó địi hỏi phải có sự chỉ huy, phối hợp, điều hành… và
đó chính là chức năng quản lý.
Các quan điểm truyền thống hay các học thuyết quản lý cổ điển ra
đời đã ngót một thế kỷ nay nhưng ý nghĩa luận cũng như giá trị thực tiễn
của chúng vẫn cịn nóng hổi, bởi vì các thuyết ấy ra đời trong bối cảnh nền
văn minh công nghiệp đã khá phát triển và nền văn minh ấy vẫn tồn tại.

10


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Nội vụ. Các văn bản quy định về chế độ tiền lương năm 2004,
tập1. Nxb Hà nội, năm 2004.
2. Các Mác và Ănghen toàn tập, tập 23. Nxb Chính trị Quốc gia. HN,
1993.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ VII,VIII, IX

của Đảng. Nxb Chính trị Quốc gia. Hà Nội,

1996,1998.

4. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Hội nghị lần thứ 3 Ban chấp
hành Trung ương Đảng khoá VIII. Nxb Chính trị Quốc gia. Hà Nội,
1997.
5. Đại học Quốc gia Hà Nội. Đại học Quốc gia Hà Nội năm học 20052006. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. HN, 2005.
6. Đặng Quốc Bảo và Nguyễn Đắc Hưng. Giáo dục Việt Nam hướng tới
tương lai - Vấn đề và giải pháp. Nxb Chính trị Quốc gia. Hà Nội,
2004.
7. Đặng Quốc Bảo. Một số khái niệm về quản lý giáo dục. Trường cán
bộ quản lý giáo dục. Hà Nội , 1997.
8. Đặng Xuân Hải. Cơ cấu tổ chức và quản lý hệ thống giáo dục quốc
dân. Tập bài giảng cao học chuyên ngành QLGD. Hà Nội, 2004.
9. Đặng Xuân Hải. Quản lý sự thay đổi. Tập bài giảng cao học chuyên
ngành QLGD. Hà Nội, 2004.
10. Harold Koontz,Cyril Odonnell, Heinz Weirich. Những vấn đề cốt
yếu của quản lý. Nxb Khoa học kỹ thuật. Hà nội, 1998
11. Hồ chí Minh - Vấn đề về giáo dục. Nxb Giáo dục. Hà Nội,1990.
12. Hồ Chí Minh tồn tập, tập 5. Nxb Sự thật, HN năm 1985.

11


13. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương khoá
VIII- Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương. Nxb Chính trị Quốc gia.
Hà Nội, 1997.
14. Nguyễn Ngọc Quang. Những khái niệm cơ bản về lý luận Quản lý
giáo dục. Trường Cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo, Hà Nội, 1990.
15. Nguyễn Quốc Chí- Nguyễn Thị Mỹ Lộc: Cơ sở lý luận về khoa học
quản lý (Tài liệu giảng dạy lớp cao học QLGD) Khoa Sư phạmĐHQGHN. HN, 2003.
16. Nguyễn Quốc Chí- Nguyễn Thị Mỹ Lộc. Lý luận quản lý nhà
trường (Tài liệu giảng dạy lớp cao học QLGD). Khoa Sư phạmĐHQGHN. HN, 2003

17.Nguyễn Đức Chính. Kiểm định chất lượng trong giáo dục đại học.
Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. HN, 2002.
18.O.V Kozloova: Những cơ sở khoa học của quản lý. Nhà xuất bản
Khoa học xã hội. Hà nội, 1996.
19. Phạm Minh Hạc. Nguồn lực con người, yếu tố quyết định sự phát
triển xã hội. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. Hà Nội, năm 1998.
20. Phạm Minh Hạc-Trần Kiều- Đặng Bá Lãm- Nghiêm Đình Vì. Giáo
dục thế giới đi vào thế kỷ XXI (sách tham khảo). Nxb Chính trị Quốc
gia. Hà Nội , 2002.
21.Pháp lệnh cán bộ công chức (đã được sửa đổi bổ sung năm 2000 và
2003). Nxb Chính trị Quốc gia. Hà Nội, 2004.
22. Raja Roy Singh. Nền giáo dục cho thế kỷ hai mươi mốt: Những triển
vọng của Châu á- Thái bình dương. Hà Nội, 1994
23.Trần Khánh Đức. Quản lý và Kiểm định chất lượng đào tạo nhân lực
theo ISO&TQM. Nxb Giáo dục. HN, 2004.
24.Trần Khánh Đức. Quản lý và quản trị nhân sự trong giáo dục và đào
tạ ( Tài liệu tham khảo).HN, 2005

12


25.Trần Khánh Đức. Chất lượng giáo dục đại học và phát triển ( Tài
liệu tham khảo). HN, 2005
26.Trần Khánh Đức. Giáo dục và tư duy về giáo dục trong thời đại mới(
Tài liệu tham khảo).HN, 2005
27.Trung tâm nghiên cứu khoa học tổ chức, quản lý. Nghệ thuật lãnh
đạo, quản lý. Nxb Thống kê, Hà nội, 1999.
28.Vũ Văn Tảo. Xu thế phát triển giáo dục Việt Nam. Tập bài giảng cao
học chuyên ngành QLGD. HN, 2003.
29. Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ VIII của Đảng. Nxb Chính trị Quốc gia,

1996.
30.Viện Ngơn ngữ- Uỷ ban Khoa học xã hội. Từ điển Tiếng Việt. Nxb
Khoa học Xã hội, 1988.
31. Vũ Ngọc Hải và Trần Khánh Đức. Hệ thống giáo dục hiện đại trong
những năm đầu thế kỷ XXI ( Việt Nam và thế giới). Nxb Giáo dục.
HN, 2003.
32.Vũ Cao Đàm. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nxb Khoa
học và kỹ thuật. Hà Nội, 2003.

13