Một số biện pháp hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua hoạt động góc

GVHD: Trần Thị Hà

A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong công cuộc hội nhập quốc tế, đứng trước những khó khăn và thách
thức mỗi đất nước đòi hỏi phải có một nguồn nhân lực tiến bộ, có trình độ và tay
nghề cao. Để có được nguồn nhân lực đó thì mỗi dân tộc luôn chú trọng tới việc
tổ chức giáo dục – đào tạo, đặc biệt là giáo dục mầm non bởi trẻ em ở lứa tuổi này
chính là lực lượng nòng cốt giúp một đất nước phát triển phồn thịnh. Giáo dục
mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân ở nước ta, giáo
dục mầm non giữ vai trò đặc biệt quan trọng với mục tiêu: “Phát triển một số giá
trị, nét tính cách, phẩm chất cần thiết phù hợp với lứa tuổi như: mạnh dạn, tự tin,
tự lực, độc lập, sáng tạo, linh hoạt, tự giác phù hợp theo lứa tuổi, tạo điều kiện cho
trẻ tham gia vào cuộc sống, chuẩn bị học tập ở bậc tiểu học và các bậc học sau có
kết quả”. Do đó, việc hình thành các biểu tượng sơ đẳng về toán giữ một vai trò
quan trọng trong cuộc sống của trẻ. Đối với trẻ em lứa tuổi mầm non, việc hình
thành biểu tượng toán học đặc biệt là hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ
cũng đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển trí tuệ của trẻ và chuẩn bị cho
trẻ bước vào trường phổ thông, giúp trẻ xác định chính xác hình dạng của sự vật,
hiện tượng xung quanh, là một nội dung giáo dục đặc trưng bởi tính chính xác,
lôgic chặt chẽ. Vì vậy nó hình thành kỹ năng nhận biết hình dạng, phát triển khả
năng nhận biết, khả năng tư duy đúng cho trẻ. Tuy nhiên việc hình thành biểu
tượng hình dạng cho trẻ rất khó và khô khan. Đây là một hoạt động hết sức quan
trọng nhưng trẻ còn mơ hồ chưa có thể nắm rõ, cho nên ngoài giờ học cần tổ chức
cho trẻ 4 – 5 tuổi nắm được các kiến thức cơ bản thông qua các hoạt động nhất là
thông qua hoạt động góc. Đây là hoạt động mà trẻ có thể tự do hoạt động và tiếp
thu một cách tốt nhất, thỏa mãn được nhu cầu khám phá của trẻ.
Nhận thức được điều này, Trường Mẫu giáo Sao Biển đã đầu tư xây dụng
cơ sở vật chất, sắm sửa đồ chơi tại các góc, dụng cụ học tập, tạo môi trường hình
dạng phong phú cho trẻ, tạo điều kiện, tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với
toán. Tuy nhiên còn sơ sài, mang tính khái quát, một số giáo viên trình độ còn non

SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 1


GVHD: Trần Thị Hà

kém, chưa có kinh nghiệm trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng
toán, khi tổ chức cho trẻ hoạt động giáo viên cũng chưa chuẩn bị giáo án, kế
hoạch cụ thể, không bao quát hết các nhóm,… trẻ này còn chưa nắm hết những
kiến thức liên quan tới hình dạng. Xuất phát từ những vấn đề thực tiễn trên tôi
quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp hình thành biểu tượng về hình dạng
cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua hoạt động góc tại trường mẫu giáo Sao Biển” để từ
đó góp phần đưa ra những biện pháp thích hợp để góp phần giúp trẻ 4 – 5 tuổi có
thể nắm được các biểu tượng về hình dạng thông qua hoạt động góc.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp hình thành biểu tượng về hình
dạng cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động góc cho trẻ tại trường mẫu giáo Sao
Biển để từ đó giúp trẻ nắm rõ các kiến thức liên quan đến hình dạng.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ 4 – 5 tuổi
thông qua hoạt động góc.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
- Đưa ra một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi hình thành biểu tượng về hình
dạng thông qua hoạt động góc.
5. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu một số biện pháp hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ 4 –
5 tuổi thông qua hoạt động góc tại trường mẫu giáo Sao Biển.
6. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài này được thực hiện với một số phương pháp sau đây:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Những phương pháp thực tiễn: quan sát, điều tra.
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
- Phương pháp phân tích – Tổng hợp
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 2


GVHD: Trần Thị Hà

B. NỘI DUNG
Chương I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.1.

Một số vấn đề về hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ

1.1.1. Một số khái niệm biểu tượng về hình dạng
1.1.1.1. Biểu tượng là gì?
Biểu tượng là cái gì đó đại diện cho một ý tưởng, thực thể vật chất hoặc
một quá trình. Mục đích của một biểu tượng là để truyền thông điệp ý nghĩa.
Theo triết học Mác - Lê Nin: Biểu tượng là hình ảnh về khách thể đã được
tri giác còn lưu lại trong bộ óc con người và do một tác động nào đó được tái
hiện nhớ lại.
Theo từ điển Tiếng Việt (GS Hoàng Phê CB):"Biểu tượng là hình ảnh
tượng trưng, là hình ảnh của nhận thức, cao hơn cảm giác, cho ta hình ảnh của
sự vật còn giữ lại trong đầu óc khi tác dụng của sự vật vào giác quan đã chấm
dứt".

Như vậy, biểu tương là những hình ảnh của những sự vật, hiện tượng của thế
giới xung quanh, được hình thành trên cơ sở các cảm giác và tri giác đã xảy ra
trước đó, được giữ lại trong ý thức hay là những hình ảnh mới được hình thành
trên cơ sở những hình ảnh đã có từ trước. Biểu tượng không phải hoàn toàn là
thực tế, bởi vì nó là sự xây dựng lại thực tế sau khi đã được tri giác. Tuy nhiên,
những hình ảnh đó cũng không hoàn toàn là kết quả chủ quan xuất phát từ
những hoạt động tâm trí của chủ thể.
Tóm lại: Biểu tượng là “Từ những tri giác nhận thức cảm tính chuyển sang
nhận thức cao hơn đó là biểu tượng”.
1.1.1.2. Hình dạng là gì?

Hình dạng của các vật trong môi trường xung quanh rất đa dạng và phong
phú. Tuy nhiên hình dạng của bất kỳ vật thể nào đều được phản ánh khái quát
bằng hình dạng của hình học nào đó hay bằng sự kết hợp của một số hình học
nào đó theo một kiểu nhất định trong không gian. Hình học là các chuần mà
người ta dựa vào đó để xác định hình dạng của vật.
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 3


GVHD: Trần Thị Hà

Hình dạng là những dấu hiệu bên ngoài của vật thể và đồng thời là một
khái niệm khái quát, dựa vào chúng mà người ta có thể phân biệt được sự giống
và khác của các vật thể.
1.1.1.3. Biểu tượng về hình dạng

Các biểu tượng về hình dạng xuất hiện ở trẻ từ rất sớm, sự hình thành chúng
là một quá trình lâu dài và phức tạp. Ban đầu những biểu hiện về hình dạng

được dựa trên cơ sở thực tiễn của cuộc sống xung quanh trẻ cùng với sự giúp đỡ
của phức hợp giác quan như: thị giác, thính giác, giác quan vận động…Sau đó,
các biểu tượng về hình dạng sẽ dần dần được tích lũy khái quát hóa lên tạo thành
vốn kinh nghiệm thực tiễn, đa dạng. Vì vậy, nhận biết được nhiều vậy có hình
dạng quen thuộc là rất cần thiết.
1.1.2. Đặc điểm của trẻ mẫu giáo 4 -5 tuổi
1.1.2.1. Đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ 4 – 5 tuổi
- Trẻ đã có khả năng nhận biết các hình học, biết sử dụng các thao tác: tư
duy, so sánh,… để phân tích dấu hiệu chung của các vật ra khỏi những dấu hiệu
khác. Biết chọn hình theo mẫu và gọi tên.
- Trẻ đã biết chủ động cầm nắm vật bằng tay, nhưng các ngón tay vẫn chưa
tham gia vào quá trình sờ nắm vật. Trẻ vẫn chưa biết nhìn lần lượt theo đường
bao quanh vật.
- Trẻ có khả năng nhận biết các khối thông dụng như: khối vuông, chữ
nhật, cầu. Ví dụ hộp bánh có dạng là khối hình chữ nhật, hay khúc gỗ có dạng
khối trụ.
1.1.2.2. Đặc điểm phát triển biểu tượng về hình dạng cho mầm non nói
chung và của trẻ 4 – 5 tuổi nói riêng.
Từ khi còn nhỏ, trẻ đã có khả năng nhận biết về hình dạng các vật trong
môi trường xung quanh. Trẻ ở các lứa tuổi khác nhau thì khả năng nhận biết về
hình dạng vật thể và các hình hình học khác nhau.
* Trẻ dưới 3 tuổi: Khả năng nhận biết về hình dạng vật thể xuất hiện ở trẻ
từ rất sớm. Trẻ có thể phân biệt được các vật. Sự nhận biết này không phụ thuộc
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 4


GVHD: Trần Thị Hà

vào sự sắp xếp vị trí của các vật trong không gian. Ví dụ: Trẻ 2 tuổi có thể phân
biệt được ở trên mặt bàn đâu là lọ hoa, đâu là con lật đật. Hoặc con lật đật được
đặt ở trên tủ, trên bàn, trên cửa sổ thì trẻ vẫn nhận ra đó là con lật đật. Trong quá
trình hoạt động trẻ có điều kiện để nhận biết hình dạng khác nhau của các vật
thể, song trẻ chưa nhận thấy sự giống hệt nhau về hình dạng của các vật khác
nhau nếu không có sự tác động của người lớn. Ví dụ: Trẻ có thể nhận ra hình
dạng của các xắc xô, cái đĩa, cái vòng nhưng trẻ không nhận thấy tất cả các đồ
vật ấy đều có dạng hình tròn. Như vậy ở lứa tuổi này trẻ chưa có khả năng khái
quát, coi hình học là một tiêu chuẩn để so sánh, đối chiếu các vật giống nhau về
hình dạng thường gặp trong cuộc sống.
* Trẻ 3 - 4 tuổi: Trẻ có khả năng gọi đúng tên, phân biệt được hình dạng
khác nhau của các vật thể. Trẻ có thể nhận biết gọi đúng tên một số các hình
hình học nhờ sự tác động của người lớn và trẻ vẫn thường so sánh hình dạng các
hình học với các đồ vật thường gặp hàng ngày. Ví dụ: Hình tròn giống cái đĩa,
cái vòng,… Việc trẻ nhận biết hình dạng các vật thể và các hình hình học có sự
tham gia của các giác quan là tay và mắt. Song, do hoạt động của tay còn vụng
về, khả năng quan sát của mắt còn hạn chế nên hoạt động của tay mới dừng lại ở
việc cầm nắm, chưa có ý thức. Quan sát của mắt chỉ tập trung vào một dấu hiệu
chi tiết đặc trưng cho vật. Ở lứa tuổi này trẻ chưa có khả năng so sánh, phân biệt
các hình hình học, đặc biệt là các hình có sự khác nhau ít như hình vuông và
hình chữ nhật. Tuổi 3 - 4 thì vốn ngôn ngữ và kinh nghiệm sống còn ít việc diễn
đạt còn gặp nhiều khó khăn và thiếu chính xác nên việc cô giáo hướng dẫn trẻ
dùng lời nói để khái quát sự cảm giác hình dạng các vật thể và các hình hình học
là việc quan trọng giúp trẻ khắc sâu việc nhận biết các hình. Vì vậy, ngay từ khi
còn nhỏ cần cho trẻ tiếp xúc với các đồ vật có hình dạng là các hình hình học.
Đối với trẻ 3 - 4 tuổi phải cho trẻ hoạt động nhận biết các hình hình học như là
một tiêu chuẩn dựa vào đó để tri giác các sự vật.
* Trẻ 4 - 5 tuổi: Trẻ đã có khả năng nhận biết các hình hình học như là một
tiêu chuẩn để trẻ dựa vào đó so sánh, cảm giác các vật thường gặp trong cuộc
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 5


GVHD: Trần Thị Hà

sống hằng ngày. Trẻ có thể lựa chọn các hình hình học theo mẫu và theo tên gọi.
Khả năng nhận biết các hình hình học và các vật thể bằng các giác quan phát
triển hơn; Trẻ đã chủ động dùng các ngón tay để cầm, nắm, khảo sát hình, sự
hoạt động của mắt đã bắt đầu tập trung quan sát các dấu hiệu riêng đặc trưng cho
từng hình. Vì vậy trẻ 4 - 5 tuổi có khả năng so sánh phân biệt các hình học
phẳng theo đường bao của chúng nếu được sự tổ chức hướng dẫn của các nhà
giáo dục. Trẻ có khả năng nhận biết được hình dạng của một số hình khối thông
dụng: khối cầu, khối vuông, khối chữ nhật.
* Trẻ 5 - 6 tuổi: Khả năng nhận biết, phân biệt các hình hình học bằng các
hoạt động của tay và mắt của trẻ theo đường bao được tiến triển hoàn thiện trẻ
chủ động sờ mó vật bằng hai tay, cầm nắm vật bằng các đầu ngón tay, biết đưa
mắt quan sát theo đường bao của vật, phần chủ yếu đặc trưng cho hình dạng của
vật. Đó là điều kiện giúp trẻ khảo sát hình đúng và đầy đủ. Ngôn ngữ của trẻ
phát triển hơn, có sự kết hợp chặt chẽ giữa các giác quan, các cơ quan thị giác,
xúc giác và ngôn ngữ đã tạo điều kiện giúp trẻ thu nhận các kiến thức về hình
dạng chính xác hơn, giúp trẻ củng cố nhớ lâu điều mà mình cảm giác được. Lời
nói còn giúp cho nhận thức của trẻ được tổng quát hơn. Trẻ có thể hiểu được các
tính chất đơn giản của các hình hình học, có thể phân biệt được các hình các vật
theo các nhóm phù hợp và gọi tên được các nhóm cơ bản của chúng theo dấu
hiệu. Ví dụ: Nhóm có đường bao cong, nhóm có đường bao thẳng,… Trẻ có khả
năng đối chiếu hình dạng các vật trong thực tế với các hình hình học.
1.1.3. Quá trình dạy học nhằm hình thành biểu tượng hình dạng cho
trẻ 4 – 5 tuổi
1.1.3.1. Nội dung hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ 4-5 tuổi

Trẻ 4-5 tuổi đã nhận biết được các hình phẳng như: hình tròn, hình vuông,
hình chữ nhật, hình tam giác và bước đầu đã biết sử dụng chúng như những hình
chuẩn để trẻ dựa vào đó mà so sánh và xác định hình dạng của các vật có xung
quanh trẻ.Vì vậy, nội dung hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ 4-5 tuổi
gồm những nội dung sau:

SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 6


GVHD: Trần Thị Hà

- Mở rộng và làm phong phú hơn biểu tượng về các hình tròn, hình vuông, hình
tam giác và hình chữ nhật cho trẻ
- Dạy trẻ biện pháp khảo sát các hình hình học phẳng nhằm giúp trẻ nắm được
một số dấu hiệu đặc trưng của các hình như: cấu tạo đường bao quanh hình, số
lượng các góc, các cạnh và độ dài của các cạnh.
- Giáo viên cần dạy trẻ phân biệt được sự giống và khác nhau giữa các hình như:
giữa hình tròn với hình vuông, hình tam giác, hình chữ nhật, hình vuông với
hình chữ nhật…
- Dạy trẻ nhận biết và nắm được tên gọi của các hình khối: khối cầu, khối
vuông, khối trụ và khối chữ nhật.
- Luyện tập cho trẻ xác định hình dạng của những vật xung quanh trẻ trên cơ sở
so sánh hình dạng của chúng với các hình học đã biết.
1.1.3.2. Quá trình dạy học nhằm hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ 4
– 5 tuổi
Bước vào độ tuổi 4 – 5 tuổi trẻ đã nhận biết và nắm được tên gọi của một
số hình phẳng như: Hình tròn, vuông, chữ nhật. Cho nên khi bắt đầu hình thành
biểu tượng về hình dạng người giáo viên cần tiến hành ôn luyện nhằm củng cố

những kiến thức, kỹ năng mà trẻ đã học từ lớp dưới bằng các trò chơi. Ví dụ: bài
tập chọn hình theo mẫu giống hình của cô đưa lên, hoặc chọn hình theo tên gọi...
Để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách có hiệu quả đòi hỏi giáo viên cần
nắm rõ các đặc điểm tâm lý, nhận thức, khả năng của trẻ từ đó có những phương
pháp và nội dung dạy học phù hợp với khả năng của trẻ. Để trẻ dễ dàng nhận
biết hình dạng của các vật, tiếp thu kiến thức một cách có hiệu quả thì giáo viên
phải cho trẻ nhận biết từ đơn giản đến phức tạp.
Ví dụ: Đầu tiên giáo viên có thể cho trẻ nêu tên các hình mà cô đã chuẩn bị
sẵn sau đó yêu cầu trẻ tạo nhóm theo các hình theo số lượng cạnh: 3 cạnh, 4
cạnh.và yêu cầu trẻ so sánh hình tam giác với hình vuông và hình vuông với
hình chữ nhật.
Sau khi trẻ đã bắt đầu nắm vững những kiến thức cũ giáo viên tiến hành
cung cấp những kiến thức mới mở rộng thêm cho trẻ về biểu tượng về các hình,
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 7


GVHD: Trần Thị Hà

cho trẻ khảo sát tìm hiểu về những đặc điểm của các hình, từ đó tiến hành cho
trẻ so sánh khác và giống của các hình học từ đó trẻ có thể nhận biết chính xác
hơn về các hình.
Ví dụ: Cô cho trẻ so sánh hình tròn và hình tam giác có điểm gì khác và
giống nhau.
Sau khi đã nắm vững cô tiếp tục cho trẻ thực hiện các bài tập để ôn luyện
kiến thức, cho trẻ tạo nhóm với các dấu hiệu đặc trưng.
Ví dụ: cô cho trẻ chơi trò chơi “ai nhanh chân hơn” Cô cho trẻ chọn và dán
đúng hình.
Dạy trẻ sử dụng kiến thức về các hình để xác định hình dạng của các vật ở

xung quanh trẻ. Cho trẻ luyện tập xác định hình dạng của các đối tượng và các
thành phần của chúng với các hình hình học phẳng mà trẻ biết.
Tóm lại, quá trình hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ được thực hiện
qua các giai đoạn sau:
+ Giai đoạn 1: Hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ mọi lúc, mọi nơi.
+ Giai đoạn 2: Hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ trên tiết học:
• Hoạt động 1: Ổn định, ôn tập và củng cố kiến thức đã học, giới thiệu bài
học mới.
•

Hoạt động 2: Hình thành những tri thức về biểu tượng hình dạng, kỹ
năng mới.

•

Hoạt động 3: Luyện tập và củng cố những kiến thức mới về biểu tượng
hình dạng, kỹ năng vừa học vào các hoạt động thực hành khác nhau.

• Hoạt động 4: Kết thúc.
- Giai đoạn 3: Hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ trên tiết học và
ngoài tiết học.
1.2. Tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4-5 tuổi
1.2.1. Khái niệm hoạt động góc?
Hoạt động góc chính là hoạt động vui chơi của trẻ, nó chính là nơi thể hiện
sự sáng tạo, tư duy của bản thân trẻ. Tại các góc trẻ sẽ thõa mãn được nhu cầu
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 8

GVHD: Trần Thị Hà

được làm người lớn. Hoạt động góc là một thế giới thu nhỏ của xã hội nó góp
phần giúp trẻ tích lũy những kiến thức, kinh nghiệm giải quyết những vấn đề mà
trẻ sẽ gặp khi va chạm với cuộc sống sau này.
1.2.2. Tiến trình tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4 – 5 tuổi.
Tiến trình tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non được
tiến hành theo 3 bước:
•

Bước 1: Thỏa thuận trước khi chơi.

Giáo viên đề xuất gợi ý chủ đề chơi. Cô gợi ý trẻ kết hợp các mối quan hệ
giữa các vai chơi, các nhóm chơi nhỏ sẽ phục vụ cho chủ đề chơi chung. Sau khi
bàn bạc xong cô cho trẻ về các góc chơi theo ý thích.
•

Bước 2: Quá trình chơi

Trẻ sẽ cùng chơi với bạn của mình, giáo viên sẽ không tham gia mà sẽ bao
quát tất cả các góc và kịp thời gợi mở, giúp đỡ trẻ khi cần thiết. Đối với những
chủ đề lạ cô sẽ hướng dẫn trẻ chơi, khi trẻ đã chơi được cô sẽ rút lui để trẻ tự
chơi. Cô thường xuyên phải đổi vai chơi cho trẻ và các góc chơi tránh tình trạng
trẻ chỉ chơi một góc, một vai. Và giáo viên cũng phải tạo ra cho trẻ nhiều hoàn
cảnh để trẻ tự giải quyết.
•

Bước 3: Nhận xét sau khi chơi

Giáo viên cho các nhóm hoặc cá nhân trẻ tự giới thiệu về sản phẩm của

mình, đồng thời cho trẻ tự nhận xét về bản thân, cho các nhóm tự nhận xét về
nhau. Sau đó giáo viên sẽ thau tóm, nhận xét, bổ xung những điều còn thiếu.
Cuối cùng cô hướng dẫn trẻ dọn dẹp và cất đồ chơi đúng nơi quy định.
1.2.3. Tầm quan trọng của hoạt động góc ở trường mầm non
Đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống của trẻ. Tuy
nhiên, không phải ai cũng có tiền để mua hoặc mua được hết đồ chơi cho trẻ, để
thoả mãn hoạt động vui chơi của trẻ chúng ta có thể tự làm lấy đồ chơi cho trẻ.
Ở trường mầm non muốn trẻ phát triển tốt thì cô giáo phải là người thể hiện tốt
nhiệm vụ giáo dục của mình luôn linh động sáng tạo giúp trẻ thông qua chơi mà
học, bằng cách thông qua giờ “Hoạt động góc”. Trong quá trình giáo dục trẻ nói
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 9


GVHD: Trần Thị Hà

chung, tổ chức cho trẻ chơi nói riêng giáo viên cần phải biết dạy cho trẻ chơi cái
gì? Chơi như thể nào để đem lại kiến thức phục vụ cho hoạt động học, phục vụ
cho sự phát triển tư duy của trẻ, vì vậy đồ chơi càng phong phú bao nhiêu thì
càng kích thích sự hứng thú và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến
thức về thế giới xung quanh ở trẻ bấy nhiêu. Từ những thực tế mà tôi đã thể hiện
ở lớp, việc cho trẻ hoạt động góc từ các đồ dùng, đồ chơi tôi đã nhận thấy được
rằng việc thực hiện hoạt động góc không phải để cho trẻ chơi không, mà còn
giúp trẻ phát triển toàn diện trong các lĩnh vực ngôn ngữ, thẩm mỹ, thể chất,
nhận thức và tình cảm xã hội.
Trẻ chơi chủ yếu do nhu cầu và khả năng của trẻ, nhu cầu muốn bắt chước,
muốn làm người lớn, nhưng khả năng và sức lực của trẻ chưa đủ để làm người
lớn do đó trẻ giải tỏa nhu cầu đó dưới hình thức là hoạt động góc:
+ Góc phân vai

+ Góc xây dựng
+ Góc học tập
+ Góc nghệ thuật
+ Góc thiên nhiên.
Chúng tham gia vào xã hội người lớn theo cách riêng của mình chúng
tưởng tượng mình là người lớn và cũng đóng một cương vị xã hội như Cô giáo,
bác sỹ, chú công nhân, cô bán hàng…với vai trò đó chúng tái tạo lại cuộc sống
của người lớn một cách tổng quát trong hoàn cảnh tưởng tượng vì chơi của trẻ
không phải thật mà là giả vờ, nhưng sự giả vờ ấy lại mang tính chất rất thật.
Ví dụ: Góc xây dựng: Trẻ giả vờ đóng vai chú công nhân, những việc làm
của trẻ thể hiện rất cần cù, cặm cụi làm công việc của người công nhân đồng
thời trẻ biết hợp tác với nhau để thực hiện một công việc được giao.
Góc góc phân vai: trẻ giả vờ đóng vai bác sỹ trẻ thể hiện là một bác sỹ tốt
hết lòng chăm sóc bệnh nhân của mình, nhưng hoạt động của trẻ không nhằm
đến mục đích cuối cùng là chửa khỏi bệnh cho bệnh nhân mà chỉ để thỏa mản
nhu cầu của trẻ tham gia vào xã hội người lớn.
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 10


GVHD: Trần Thị Hà

Góc học tập: trẻ tái tạo lại những gì đã được cô dạy trẻ trên tiết học nhằm
tạo cho trẻ sự ghi nhớ vững bền hơn. Và tư duy trừu tượng phát triển kèm theo
tư duy logic, tư duy ngôn ngữ cũng phát triển.
Như vậy giờ hoạt động góc được phát triển và mở rộng theo sự phong phú
và mở rộng các mối quan hệ qua lại của trẻ với môi trường xung quanh, phản
ảnh sáng tạo độc đáo sự tác động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh
một cách tích cực, tự lực tự nguyện và tự tin.

Hoạt động góc có giá trị lớn và đã trở thành phương tiện để giáo dục trẻ
phát triển tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, phát triển thể chất, phát triển
ngôn ngữ, phát triển nhận thức và là phương tiện không thể thiếu nhằm phát
triển toàn diện nhân cách và trí tuệ cho trẻ ở trường mầm non.
1.2.4. Vai trò của hoạt động góc trong việc hình thành biểu tượng về
hình dạng cho trẻ 4 – 5 tuổi
Hoạt động hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ là một hoạt động
khô khan và khó. Thông qua hoạt động học có chủ đích thì trẻ không thể hiểu
được cụ thể, thế nhưng trẻ ở độ tuổi 4 – 5 tuổi rất hiếu động ham học, tìm tòi và
nhận định mọi hiện tượng theo cách riêng của bản thân. Chính vì vậy việc giúp
trẻ hình thành biểu tượng về hình dạng thông qua hoạt động góc sẽ giúp trẻ tiếp
thu dễ dàng hơn, trẻ sẽ không bị nhàm chán mà sẽ tham gia tích cực vào hoạt
động. Qua hoạt động góc trẻ sẽ tự tìm tòi khám phá, phát hiện những điều mới lạ
của những hình dạng vật thể. Các kiến thức, kỹ năng nhận biết các hình sẽ được
cũng cố, bổ sung tạo cho trẻ khả năng bộc lộ sự hiểu biết của bản thân về các
hình dạng. Dưới sự chỉ đạo của giáo viên trẻ sẽ tự mình hoạt động, tìm hiểu
khám phá những điều xung quanh, những đồ vật có những hình dạng khác nhau,
từ đó trẻ sẽ dễ dàng phân biệt các hình dạng của vật, biết từ những vật thể tạo
nên những mô hình mà trẻ đã thấy. Ví dụ như: Ở góc xây dựng từ khối hình trụ,
tam giác, vuông, chữ nhật có thể tạo nên những ngôi nhà, hay những con tàu.
Cũng thông qua hoạt động góc trẻ sẽ dễ dàng nắm vững kiến thức đã học và áp
dụng nó thông qua hoạt động chơi ở các góc, từ đó sẽ kích thích được trí tưởng
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 11


GVHD: Trần Thị Hà

tượng của trẻ phát triển. Ví dụ : Khi đã biết về hình tròn, vuông, tam giác trẻ ở

góc nấu ăn sẽ biết cách tạo ra nhưng chiếc bánh hình tròn, vuông dễ thương. Từ
đó trẻ sẽ dễ dàng phân biệt sự khác nhau giữa các hình. Việc chơi ở các góc sẽ
giúp trẻ thỏa mãn được ý thích của bản thân từ đó khi tiến hành hình thành biểu
tượng về hình dạng cho trẻ sẽ dễ dàng trẻ sẽ chủ động hơn trong việc tìm hiểu,
khám phá các hình dạng.
1.2.5. Vai trò của giáo viên trong quá trình trong việc hình thành biểu
tượng về hình dạng thông qua hoạt động góc
Giáo viên đóng vai trò chủ đạo trong việc tổ chức hình thành biểu tượng
hình dạng cho trẻ thông qua hoạt động góc, là người hướng dẫn, chỉ đạo cho trẻ
tham gia hoạt động.
Đối với trẻ thì ngoài gia đình thì cô giáo dạy mầm non có thể xem như một
“người mẹ thứ hai” để giúp trẻ có thêm tự tin, học hỏi được nhiều điều và giáo
dục những kiến thức đầu tiên cho trẻ trong môi trường trường lớp, chính vì vậy
mà người làm giáo viên mần non có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo
dục ra một thế hệ “mầm non” tương lai cho đất nước. Để thực hiện được vai trò to
lớn của mình thì điều trước tiên không thể thiếu ở giáo viên mầm non là tình yêu
thương đối với trẻ, luôn luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm của mình, thực sự là
người mẹ hiền thứ hai và kiên trì trong quá trình dạy trẻ, có lòng nhiệt tình và có
lòng ham muốn môn học. Nắm vững phương pháp giáo dục dành cho trẻ, phải tìm
các giải pháp và sử dụng các biện pháp dạy trẻ sao cho phù hợp, sáng tạo và
thường xuyên thay đổi các hình thức tổ chức cho trẻ để tránh sự nhàm chán.
Thứ 2, giáo viên phải là người có kinh nghiệm, phải có tính linh hoạt, tính tích
cực tìm tòi, sáng tạo, học hỏi kinh nghiệm qua mạng, từ bạn bè đồng nghiệp.
Thứ 3, giáo viên mầm non có vai trò rất quan trọng trong giáo dục các con.
Cuối cùng, giáo viên phải là người có kiến thức chuyên môn vững vàng.
Có sáng tạo trong lời dẫn dắt bài dạy để gây hứng thú cho trẻ, thường xuyên
nghiên cứu sưu tầm các bài thơ, câu truyện, trò chơi phù hợp để lồng ghép tích
hợp vào bài dạy.
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 12


GVHD: Trần Thị Hà

Chương II: THỰC TRẠNG HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG HÌNH DẠNG
CHO TRẺ 4-5 TUỔI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG GÓC TẠI TRƯỜNG
MẪU GIÁO SAO BIỂN
2.1. Vài nét về trường Mẫu giáo Sao Biển xã Tam Hải huyện Núi
Thành tỉnh Quảng Nam.
Trường Mẫu giáo Sao Biển thuộc xã Tam Hải, huyện Núi Thành, tỉnh
Quảng Nam. Tiền thân của trường mẫu giáo Sao Biển là trường mẫu giáo Tam
Hải, được thành lập năm 1977 theo QĐ số 345 ngày 13/2/1997 của SGD–ĐT
tỉnh Quảng Nam. Đến ngày 28/7/2010 Chủ tịch Uỷ Ban Nhân Dân huyện ký
quyết định 3927/QĐ -UBND đổi tên trường là Trường Mẫu giáo công lập Sao
Biển. Trường nằm trong hệ thống giáo dục bậc học mầm non trực thuộc Phòng
Giáo Dục và đào tạo Núi Thành, với nhiệm vụ chăm sóc, dạy dỗ các cháu ở lứa
tuổi mẫu giáo theo chương trình giáo dục mầm non mới của Bộ Giáo dục và đào
tạo quy định.Điều kiện kinh tế, xã hội của xã Tam Hải còn nhiều khó khăn, hầu
hết nhân dân trên địa bàn là ngư nghiệp nhưng Đảng bộ, chính quyền, các đoàn
thể và phụ huynh luôn ưu tiên chăm lo cho giáo dục, tạo điều kiện thuận lợi cho
công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ của nhà trường đạt kết quả cao. Bên
cạnh đó, với nhiệm vụ chính trị quan trọng là xây dựng xã nông thôn mới, Đảng
bộ, chính quyền xã Tam Hải đã tập trung xây dựng Trường Mẫu giáo Sao Biển
đạt chuẩn Quốc gia.
2.1.1. Cơ sở vật chất
Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện trang bị đầy
đủ về cơ sở vật chất:
Trường gồm có: 9 phòng học, không gian được thiết kế mở với các phòng
học gắn lềnh như thông với nhau thư viện máy tính …đầy đủ các đồ dùng đồ

chơi phục vụ cho công tác giảng dạy.
Phòng học rộng rãi, thoáng mát, yên tĩnh đúng tiêu chuẩn, có nhà vệ sinh
riêng cho từng phòng học.
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 13


GVHD: Trần Thị Hà

Ngoài ra, trường còn có phòng năng khiếu học nhạc và múa, giúp cho trẻ
phát triển đầy đủ những kỹ năng về âm nhạc và khơi nguồn tiềm năng sẵn có
của mỗi trẻ
Sân chơi ngoài trời dành cho trẻ vừa thoáng mát vừa đảm bảo an toàn với
nhiều trò chơi phong phú.
Khu vực bếp được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất thuận lợi trong quá trình chế
biến món ăn cho trẻ.
2.1.2. Tình hình đội ngủ giáo viên
• Trường có 1 Hiệu trưởng (Trình độ đại học);
• 2 hiệu phó (Trình độ đại học);
• 17 giáo viên (Trình độ cao đẳng và đại học);
• 2 nhân viên lao công;
• 7 nhân viên nấu bếp trong đó có 2 nhân viên có trình độ trung cấp, 5 nhân
viên có giấy chứng nhận.
Đội ngũ giáo viên đã có nhiều năm công tác trong nghề và có thành tích
nhiều năm luôn yêu nghề, mến trẻ.
2.1.3. Về số lượng trẻ các độ tuổi
Trường có 210 học sinh trong đó có 85 học sinh là nữ, gồm 9 lớp trong đó
có 2 lớp bé, 3 lớp nhỡ, 3 lớp lớn.
Trẻ mẫu giáo bé: 48 cháu.

Trẻ mẫu giáo nhỡ: 67 cháu.
Trẻ mẫu giáo lớn: 95 cháu.
2.2. Thực trạng tổ chức hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ 4
-5 thông qua hoạt động góc
2.2.1. Thực trạng về nội dung chương trình hình thành biểu tượng về
hình dạng cho trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non
Qua kết quả điều tra về việc tổ chức hình thành biểu tượng toán cho trẻ 4 –
5 tuổi thông qua hoạt động góc tại trường nhận thấy trường cũng có sự đầu tư
trong việc giúp trẻ hình thành biểu tượng toán, hằng ngày ở lớp các giáo viên
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 14


GVHD: Trần Thị Hà

đều tổ chức các hoạt động để giúp trẻ nhận biết về toán, và việc giúp trẻ hình
thành biểu tượng hình dạng ở các góc cũng điều được các giáo viên tổ chức, các
giáo viên cũng chuẩn bị các vật dụng có các hình dạng khác nhau để trẻ khám
phá, cũng tạo ra những tình huống để trẻ giải quyết.
Ví dụ: Ở góc đóng vai cô giáo đưa ra cách dẫn dắt để trẻ có những biểu
tượng về hình dạng “ Các con thấy chiếc đồng hồ nhà của bạn Trinh có đẹp
không, thế chiếc đồng hồ có dạng hình gì?”. Trẻ ở đây cũng đã nắm được và
thực hiện đúng theo sự định hướng của giáo viên, qua hoạt động ở các góc trẻ đã
biết nhận dạng được các hình, so sánh được các hình khác nhau, trẻ cũng tham
gia tích cực vào hoạt động của mình. Tuy nhiên bên cạnh đó trường cũng chưa
có chú trọng đến việc lên kế hoạch cụ thể để tiến hành cho trẻ hình thành biểu
tượng thông qua hoạt động góc, khi tổ chức cho trẻ hoạt động giáo viên cũng
chưa chuẩn bị giáo án, kế hoạch cụ thể, không bao quát hết các nhóm, chỉ dẫn
dắt cho trẻ lúc đầu sau cô thường để trẻ tự chơi, cô chưa đưa nhiều yêu cầu để

trẻ có khả năng nhận biết về các hình dạng. Cách dẫn dắt của giáo viên khi vào
nội dung cũng chưa hấp dẫn, chỉ có 60 % tập trung khi tham gia hoạt động ở các
góc. Các vật dụng dành cho trẻ chơi ở các góc vẫn chưa phong phú, chưa phù
hợp với chủ đề, chưa giúp trẻ có thể nhận biết rõ về hình dạng của hết tất cả các
loại hình mà trẻ đã học, chưa liên hệ được với những đồ dùng ở lớp học cũng
như ở nhà. Khi tiến hành hoạt động ở các góc giáo viên cũng chưa giúp trẻ có
thể nên lên nhận xét của mình về các sản phẩm được tạo nên từ các hình dạng
khác nhau.
2.2.2. Thực trạng nhận thức của giáo viên trong việc hình thành biểu
tượng về hình dạng cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua hoạt động góc
Trong việc tổ chức hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ luôn được
các giáo viên quan tâm, luôn coi hoạt động này là hoạt động trọng tâm. Trong
việc hình thành thông qua hoạt động góc vẫn được các cô tổ chức thường xuyên.
Một phần nhỏ trong các giáo viên tại trường coi việc hình thành biểu tượng về
hình dạng thông qua các góc tại lớp là một hoạt động cần thiết, luôn tổ chức cho
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 15


GVHD: Trần Thị Hà

trẻ chơi thường xuyên ở các góc, đồng thời lồng ghép việc hình thành biểu
tượng về hình dạng vào. Bên cạnh đó thì vẫn có một số giáo viên cho rằng hoạt
động đó chỉ là chơi không đem lại hiệu quả gì, nên không chú trọng tới việc hình
thành biểu tượng thông qua các góc. Khi cho trẻ chơi ở các góc thì giáo viên ít
đưa biểu tượng hình dạng vào, chỉ giới thiệu qua loa rồi cho trẻ tự chơi., không
coi trọng việc soạn giáo án, không tự tìm hiểu đổi mới phương pháp để giúp trẻ
nắm rõ các biểu tượng về hình dạng.
2.2.3. Nguyên nhân

- Do trường thuộc khu vực xã Đảo, điều kiện kinh tế còn khó khăn nên
chưa có sự đầu tư về hoạt động góc của trẻ, trường cũng chưa tạo ra được môi
trường hình dạng xung quanh để trẻ có thể quan sát và dễ dàng nắm rõ các đặc
điểm của các hình sau tiết học.
- Do một số giáo viên trẻ mới vào nghề nên chưa có nhiều kinh nghiệm chăm
sóc và giáo dục trẻ,trình độ chuyên môn còn non kém, đồng thời cũng chưa có
sự hiểu biết rõ về tầm quan trọng của hoạt động góc trong việc giúp trẻ hình
thành về biểu tượng về hình dạng, nên chưa có sự đầu tư về giáo án cũng như
phương tiện để tổ chức cho trẻ chơi ở các góc.
- Do địa bàn nơi trường Sao Biển thành lập đa số phụ huynh đều mưu sinh
bằng nghề đánh bắt cá nên đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, bấp bênh.
Thường chỉ đến tuổi mẫu giáo cha mẹ mới cho con đến lớp nên kiến thức về
hình dạng của trẻ còn yếu nên thông qua hoạt động góc trẻ chỉ chơi, không chú ý
và nhận biết được các hình.
- Do không gian lớp học còn chật chội và chưa được trang trí bắt mắt, ít các
hình dạng và đồ chơi nhiều hình nên khả năng tư duy về hình dạng của trẻ còn
kém.
- Do kỹ năng tổ chức hoạt động của giáo viên còn yếu, chưa biết cách thu
hút và tạo nên các tình huống để hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ.

SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 16


GVHD: Trần Thị Hà

Qua chương 2 tôi đã làm rõ được phần nào thực trạng trong việc tổ chức
hình thành biểu tượng hình dạng thông qua hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo, qua
thực trạng cho thấy cách tổ chức hướng dẫn trẻ tham gia hoạt động góc hiện nay

còn sơ sài, chưa chuyên sâu, chưa bao quát được trẻ. Tôi nhận thấy rằng cần có
nhiều biện pháp tốt hơn nữa để giáo viên sử dụng linh hoạt trong việc lồng ghép
hình thành biểu tượng hình dạng trong hoạt động góc, tạo môi trường thuận lợi
để trẻ phát triển một cách toàn diện nói chung cũng như việc hình thành và phát
triển biểu tượng hình dạng cho trẻ nói riêng. Do đó tôi đã suy nghĩ tìm ra một số
biện pháp tổ chức hoạt động góc nhằm hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ
4-5 tuổi ở trường mầm non.

SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 17


GVHD: Trần Thị Hà

Chương III: BIỆN PHÁP HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG HÌNH DẠNG
CHO TRẺ 4-5 TUỔI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG GÓC TẠI
TRƯỜNG MẪU GIÁO SAO BIỂN
3.1. Nguyên tắc tổ chức hoạt động góc nhằm hình thành biểu tượng hình
dạng cho trẻ 4-5 tuổi
Hoạt động góc là một trong những hoạt động có sức hấp dẫn và có tác động
mạnh đến sự phát triển toàn diện của trẻ mẫu giáo nói chung và hình thành biểu
tượng hình dạng nói riêng. Để tổ chức tốt hoạt động góc phát huy được tính tích
cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Đòi hỏi khi xây dựng một số biện pháp tổ chức
hoạt động góc, giáo viên cần căn cứ vào một số nguyên tắc dạy học nói chung và
những nguyên tắc trong tổ chức hoạt động góc nói riêng. Bên cạnh đó người giáo
viên cần phải cụ thể hóa và vận dụng chúng linh hoạt hơn trong quá trình dạy trẻ.
Hoạt động góc là hoạt động vô cùng phong phú về nội dung và đa dạng về
hình thức tổ chức. Tùy vào đặc điểm phát triển tâm lý của từng độ tuổi mà trẻ có
khả năng lĩnh hội kiến thức riêng. Vì thế để họat động góc đạt được kết quả như

mong muốn đòi hỏi người giáo viên cần nắm vững đặc điểm phát triển tâm lý
của từng độ tuổi từ đó có những nội dung và phương pháp phù hợp. Để quá trình
học và chơi của trẻ được kéo dài và đạt được kết quả như mong tốt nhất.
3.1.1.Nguyên tắc tổ chức hoạt động góc đảm bảo thực hiện mục tiêu giáo
dục nói chung và mục đích hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ 4-5
tuổi nói riêng
Hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ là một trong những nội dung của
chương trình chăm sóc - giáo dục trẻ mầm non. Với đặc điểm, vị trí và sự phối
hợp với các nội dung giáo dục khác đã góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục
mầm non, hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách con người, tạo nền
tảng và chuẩn bị cho trẻ bước vào học ở các bậc phổ thông sau này.
Việc tổ chức hoạt động góc cho trẻ nhằm hình thành biểu tượng hình dạng
cho trè cần phải góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non và mục tiêu
phát triển nhận thức cho trẻ. Có thể nói mục tiêu chương trình chăm sóc- giáo
dục trẻ mầm non đưa ra khá toàn diện và phù hợp với yêu cầu của thời đại.
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 18


GVHD: Trần Thị Hà

Nội dung hình thành biểu tượng hình dạng là một trong những nội dung
của chương trình chăm sóc – giáo dục trẻ mầm non được phối hợp và lồng ghép
với các nội dung giáo dục khác như giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thể chất,…
nhằm hoàn thiện và thực hiện các mục tiêu đã đề ra.
Vì vậy, có thể nói hoạt động góc là một phương tiện, hình thức khá hữu
hiệu để trẻ có thể vừa học vừa chơi, “ học mà chơi, chơi mà học”, tạo cho trẻ
một trạng thái vô cùng thoải mái, vui tươi khi học. Việc sử dụng hoạt động góc
nhằm hình thành biểu tượng toán cho trẻ 4-5 tuổi là một việc sáng tạo và cần

thiết.Vì vậy, giáo viên mầm non phải thường xuyên sử dụng và tổ chức hoạt
động góc nhằm hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ giúp trẻ dễ dàng nắm
bắt được kiến thức và tri giác tốt hơn. Để trẻ hứng thú với với hoạt động giáo
viên cần phải chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi phù hợp và đa dạng về hình khối. Trong
quá trình tham gia hoạt động góc trẻ được tri giác với đồ vật sẽ tạo điều kiện cho
trẻ nhớ lâu hơn về hình dạng, hình khối từ đó trẻ sẽ biết vận dụng những hình
dạng, hình khối vào “công trình” của mình.
Ví dụ: - Trẻ biết dùng khối chữ nhật để làm gạch, khối trụ làm cột, các
hình tròn làm tường rào hay làm ao cá,… hay hình tam giác làm mái nhà, hình
chữ nhật làm của chính và hinh vuông làm cửa sổ.
3.1.2. Tổ chức hoạt động góc phải phù hợp với đặc điểm nhận thức của
trẻ 4-5 tuổi.
Những biểu tượng hình dạng của trẻ 4-5 tuổi ngày càng phát triển, càng lớn
quá trình tri giác của trẻ càng hoàn thiện. Nhờ vậy mà trẻ nhận biết hình dạng
cùng những chi tiết của nó ngày càng chính xác hơn. Hơn nữa nội dung nhận
biết càng phức tạp thì trí tuệ của trẻ càng hoạt động tích cực. Do đó, óc suy luận
của trẻ càng phát triển.
Ví dụ: trẻ biết chắp ghép từ các hình đã biết thành nhiều ngôi nhà khác
nhau.
Vì vậy, khi tiến hành tổ chức trò chơi nhằm hình thành biểu tượng hình
dạng cho trẻ cần lựa chọn nội dung phù hợp với nhận thức của trẻ. Nội dung
chơi cần được mở rộng thường xuyên, các yêu cầu mà gióa viên đặt ra cho trẻ
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 19


GVHD: Trần Thị Hà

phải đa dạng và phức tạp dần. Tránh việc sử dụng trùng lặp nội dung hay sử

dụng những nội dung mà trẻ đã biết, đã làm như vậy trẻ sẽ nhàm chán sẽ không
phát huy được tính sáng tạo, tư duy của trẻ, đồng thời trẻ không lĩnh hội được
kiến thức mới nào từ trò chơi.
Trong quá trình quan sát trẻ hoạt động giáo viên cần mở rộng, khơi gợi
sáng tạo của trẻ như:
- Có thể thay thế hình tròn bằng hình vuông để làm đồng hồ không?
- Vì sao lại chọn hình tròn làm đồng hồ mà không chọn hình vuông.
Qua đó trẻ có thể tưởng tượng, sáng tạo ra cách làm khác nhau hay trẻ có
thể so sánh sự khác nhau giữa hình vuông và hình tròn.
3.1.3. Tổ chức hoạt động góc nhằm hình thành biểu tượng về hình dạng
cho trẻ 4-5 tuổi phải phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường.
Việc sử dụng và tổ chức trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng về
hình dạng cho trẻ là vô cùng quan trọng. Thế nhưng không phải ở trường nào
việc tổ chức hoạt động góc cũng gặp những thuận lợi về vật chất và đạt được kết
quả cao. Quá trình tổ chức hoạt động phụ thuộc rất nhiều về cở sở vật chất của
trường và tình hình phát triển tại địa phương. Trong khi tổ chức giáo viên cần
lựa chọn những nội dung và đồ dùng phù hợp với điều kiện vật chất của trường.
Với các trường có quy mô nhỏ hoặc các trường ở nông thôn không có điều kiện
về cơ sở vật chất có thể vận dụng những phế thải như vỏ hộp sữa, vỏ hộp bánh
hay các mảnh gỗ...Còn với những cơ sở lớn có điều kiện về vật chất có thể
chuẩn bị đồ dùng phong phú bắt mắt hơn. Nhưng dù trong điều kiện nào thì giáo
viên cũng cần phải lựa chọn và chuẩn bị đồ dùng đa dạng, phong phú, bắt mắt
tạo hứng thú cho trẻ và quá trình tham gia hoạt động đạt kết quả cao hơn.
3.2. Biện pháp hình thành biểu tượng hình dạng cho trẻ 4-5 tuổi thông
qua hoạt động góc

SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 20

GVHD: Trần Thị Hà

3.2.1. Tổ chức các cuộc thi trao đổi kinh nghiệm giữa các giáo viên khi
tiến hành hình thành biểu tượng về hình dạng thông qua hoạt động góc cho
trẻ
Việc tổ chức các cuộc thi cho giáo viên khi tiến hành hình thành biểu tượng
về hình dạng thông qua hoạt động góc sẽ giúp các giáo viên thấy rõ được tầm
quan trọng của hoạt động góc trong việc giúp trẻ học tốt môn toán. Từ đó ý thức
hơn trong việc tìm hiểu và nâng cao kỹ năng hơn trong việc tạo ra môi trường
góc có đủ các yếu tố để trẻ dễ dàng hình thành các biểu tượng về hình dạng.
Việc tổ chức các cuộc thi sẽ giúp giáo viên nhận thấy được những gì đã làm
được và chưa làm được khi tiến hành giúp trẻ hình thành biểu tượng hình dạng
từ đó sẽ tự điều chỉnh cách tổ chức ở các góc để trẻ nắm bắt các kiến thức về
hình dạng dễ dàng thoải mái, trẻ tập trung hơn trong quá trình hoạt động.
3.2.2. Tạo môi trường hình dạng phong phú trong lớp cho trẻ
Một môi trường hoạt động hiệu quả là môi trường gây hứng thú cho trẻ,
phát huy được trí tượng, sáng tạo vì vậy cần tạo ra nhiều đồ dụng vật dụng có
các hình dạng khác nhau với màu sắc đẹp, nỗi bật để thu hút sự chú ý trẻ.
Ví dụ: Ở góc xây dựng thông qua trò chơi lắp ghép ô tô để xây dựng “bến
xe”. Giáo viên hướng dẫn cho trẻ sử dụng các hình dạng, màu sắc và kiểu dáng
khác nhau, như ôtô màu vàng, ô tô màu xanh có bánh hình tròn màu đỏ, trước
đầu xe có thể tạo nên những cái đèn hình mắt ngộ nghĩnh, hoặc tạo thêm những
đèn chớp nháy để thu hút trẻ.
Xung quanh lớp học nên trang trí thêm nhiều đồ vật gần gũi với trẻ như đồng
hồ, ngôi nhà, những vật dụng thân thuộc với trẻ với nhiều hình dạng khác nhau.
Trẻ ở lứa tuổi này rất thích những điều mới lạ vì vậy việc tạo môi trường
nhiều màu sắc với những hình dạng ngộ nghĩnh sẽ làm cho trẻ thích thú khám
phá các hình dạng ở các góc và lưu giữ nó lâu hơn. Việc tạo ra môi trường hình
dạng quanh trẻ sẽ giúp trẻ quen với các hình dạng biết phân biệt dễ dàng các

hình dạng. Trẻ sẽ tự tin mạnh dạng hơn xem các góc hoạt động ở trường như
nhà của mình.
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 21


GVHD: Trần Thị Hà

Tại các góc giáo viên khuyến khích trẻ tự cắt dán các hình dạng khác nhau
để làm phong phú và tăng sự phấn khích cho trẻ, có thể cho trẻ tạo thêm các yếu
tố đơn giản để làm cho các hình ở các góc sinh động hơn.
Ví dụ: Tại góc tạo hình có thể cho trẻ cắt dáng hình ngôi nhà với thân nhà
hình vuông, mái nhà hình tam giác và cửa chính hình chữ nhật.
Giáo viên cũng có thể cùng trẻ tạo nên các sản phẩm từ các hình dạng để
trang trí tại các góc để trẻ nhớ rõ và nắm được đặc điểm của hình đó.
Ví Dụ: Tại góc nghệ thuật giáo viên có thể hướng dẫn trẻ tạo nên những
abum ảnh có hình các khối được trang trí thành người, con vật ngộ nghĩnh.
3.2.3. Tạo ra nhiều đồ chơi đẹp với các chất liệu màu sắc và có nhiều
hình dạng khác nhau
Trẻ ở lứa tuổi này thường thích những đồ vật có nhiều màu sắc, mới lạ nên
khi cho trẻ hoạt động ở các góc thì cần tạo ra nhiều đồ chơi, vật dụng nhiều màu
sắc, hình dạng khác nhau để thu hút trẻ.
Ví dụ: Ở góc xây dựng thay vì chất liệu bằng gỗ thì giáo viên có thể tạo ra
những hình bằng hộp giấy nhiều màu, với nhiều hình khác nhau để trẻ dễ so
sánh và nhận biết các hình đó.
Việc tạo nên những sản phẩm đó sẽ giúp trẻ thu hút trẻ tham gia tích cực
hơn vào hoạt động, trẻ sẽ sự khám phá các hình, dưới sự hướng dẫn của giáo
viên trẻ sẽ dễ dàng phân biệt các hình, sự khác nhau cơ bản giữa các hình mà trẻ
đã được học, từ đó dần dần trẻ sẽ nắm được các nguyên tắc cơ bản trong việc

nhận biết hình dạng.
3.2.4. Tổ chức cho trẻ tạo nên sản phẩm có các hình dạng mà trẻ đã
học ở các góc
Tổ chức cho trẻ tạo nên các sản phẩm có các hình dạng mà trẻ đã học sẽ
giúp trẻ biết rõ hơn về đặc điểm của hình, biết được rõ tên gọi của hình đó, từ đó
trẻ sẽ nhận ra sự khác nhau giữa các hình.
Ví dụ: Ở góc đóng vai cho trẻ chơi trò chơi đóng vai theo chủ đề “Cửa
hàng đồ dùng” khi tiến hành hoạt động giáo viên khuyến khích trẻ tạo ra những
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 22


GVHD: Trần Thị Hà

sản phẩm có các hình dạng mà trẻ đã học “Các con hãy làm cho cô chiếc đồng
hồ có dạng hình tròng, đồng hồ có dạng hình vuông, làm chiếc gương hay những
vật dụng trong lớp có những hình mà các con đã học và cho cô biết đó là hình gì
nhé?” .
Khi tiến hành tạo nên các sản phẩm như thế thì tư duy của trẻ sẽ phát triển
hơn, trẻ sẽ thể hiện được sự sáng tạo của mình, từ đó sẽ khiến trẻ say mê hơn
trong hoạt động và những kiến thức mà giáo viên dạy về các hình dạng sẽ thấm
nhuần trong trí nhớ của trẻ.
3.2.5. Thiết kế một số giáo án tích hợp hình thành biểu tượng hình
dạng cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua hoạt động góc
Việc thiết kế một số giáo án tích hợp hình thành biểu tượng hình dạng cho
trẻ 4 – 5 tuổi thông qua hoạt động sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hơn về cách thức tổ
chức cũng như dẫn dắt vào bài, nội dung hướng dẫn tích hợp ở các góc từ đó sẽ
giúp cho việc hình thành biểu tượng về hình dạng thông qua hoạt động góc sẽ
được tiến hành một cách có hiệu quả.

Giáo án 1:
Chủ đề: Trường mầm non
Hoạt động trọng tâm: Vui chơi ở các góc
- Góc xây dựng: “ Xây dựng trường mầm non”
- Góc đóng vai: “ Cửa hàng vật liệu xây dựng trường mầm non”
- Góc nghệ thuật: “ Trang trí trường mầm non”
- Góc nấu ăn: “ Bé tập làm nội trợ”
Độ tuổi: 4 – 5 tuổi
Thời gian: 45 – 60 phút
I. Mục đích yêu cầu
1. Kiến thức
-Trẻ biết lựa chọn góc chơi
-Bước đầu biết lựa chọn phối hợp các góc chơi trong lớp
-Trẻ có kiến thức về chủ đề trường mầm non
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 23


GVHD: Trần Thị Hà

-Trẻ biết nhận biết, và phân biệt một số biểu tượng về hình dạng
2. Kỹ năng
-

Thực hiện được các hoạt động ở các góc.

-

Biết cách tạo nên các sản phẩm liên quan đến chủ đề.

-

Biết nhận biết các hình thông qua các đồ vật ở các góc.

3. Thái độ
-Chơi tích cực, hứng thú sáng tạo.
-Chơi đoàn kết, biết hợp tác với bạn trong khi chơi.
II. Chuẩn bị
1.Cho giáo viên
- Giáo án.
- Tranh để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động.
- Vật liệu để hướng dẫn trẻ tham gia chơi.
2. Cho trẻ
- Góc xây dựng: Hàng rào hình chữ nhật, viên gạch, cây xanh, cây ăn quả,
cây hoa, cầu trượt, xích đu.
- Góc nghệ thuật: Bút sáp màu, keo dán, khăn laau, họa tiết, tranh ảnh về
trường, các hình để trẻ tạo nên trường mầm non
- Góc đóng vai: Cửa hàng vật liệu xây dựng và thiết bị trường mầm non.
- Góc nấu ăn: Bộ chế biến thức ăn, bàn ghế có các hình dạng ….
III. Tiến trình hoạt động
Hoạt động của cô
Hoạt động 1: Ổn định tổ chức – Thỏa thuận chơi

Hoạt động của trẻ

- Cô cho trẻ hát bài “ Trường cháu đây là trường mầm non” -Trẻ thực hiện
- Cô đàm thoại với trẻ về nội dung bài hát:
- Các con vừa hát bài hát gì?

-Trẻ trả lời

- Thế hôm nay các con có muốn tìm hiểu về trường mầm -Trẻ trả lời
non của chúng ta không?
- Vậy hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về ngôi trường

SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 24


GVHD: Trần Thị Hà

của chúng ta nhé! Cô đã chuẩn bị nhiều đồ chơi ở các góc.

-Trẻ trả lời

-Thế bây giờ bạn nào chơi ở góc xây dựng nào? Các con sẽ
xây dựng gì nhỉ? (Chúng mình nhất trí xây dựng trường -Trẻ trả lời
mầm non nhé)
-Ở góc nấu ăn cô cũng đã rất nhiều vật dụng để các con chế
biến những món ăn cho tất cả mọi người ở trường, thế bạn -Trẻ trả lời
nào thích chơi ở góc này?

-Trẻ trả lời

-Để có nguyên vật liệu để xây dựng thì chúng ta sẽ tới đâu -Trẻ trả lời
mua các con? Thế thì chúng ta sẽ gặp ai?
-Thế có bạn nào thích ở góc đóng vai nào?
- Thế các bạn ở góc đóng vai đã biết làm thế nào chưa?

-Thế cuối cùng còn một góc nghệ thuật thế có bạn nào
muốn tạo nên những sản phẩm đẹp ở đây không?

-Trẻ trả lời

( các con nhất trí trang trí trường mầm non của chúng ta
thật đẹp nhé)
-Thế khi chơi chúng ta phải như thế nào các con?
-Giáo viên nhắc nhở trở các yếu tố và nguyên tắc khi chơi.
Hoạt động 2: Quá trình chơi
-Cô đi từng góc quan sát và hướng dẫn trẻ
-Cô kết hợp hình thành biểu tượng về hình dạng cho trẻ
thông qua các hình dạng, các đồ vật và sản phẩm của trẻ.

-Trẻ trả lời

-Cô tạo tình huống để trẻ chơi tốt vai chơi, đồng thời khơi
dạy những hình dạng, kiến thức mà trẻ đã học liên quan tới -Trẻ trả lời
hình dạng.
Hướng dẫn và hình thành biểu tượng hình dạng ở góc xây
dựng:
-Xin chào các chú kiến trúc sư tí hon. Các bác đang xây gì -Trẻ trả lời
vậy?
- Thế ngôi trường có dạng hình gì vậy chú, cửa sổ hình gì
SVTH: Trần Thị Thanh Vân

Trang 25