Luận văn: Biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI

HUỲNH THỊ TỈNH

BIỆN PHÁP HÌNH THÀNH BIỂU TƢỢNG
KÍCH THƢỚC CHO TRẺ 4-5 TUỔI THÔNG
QUA HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI
Chuyên ngành: Giáo dục học (Giáo dục mầm non )
Mã số:

60.14.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đỗ Thị Minh Liên

Hà Nội, 2015


LỜI CẢM ƠN
Bằng lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin chân thành cảm ơn
giảng viên PGS.TS. Đỗ Thị Minh Liên – Người đã tận tình hướng dẫn, giúp
đỡ em trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Em xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, phòng quản lí sau đại học
cùng toàn thể các thầy cô giáo trong hội đồng bảo vệ luận văn thạc sĩ đã chỉ
dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện cho em trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu
và bảo vệ luận văn của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của các Trường mầm non trên địa
bàn thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đã tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi
tiến hành nghiên cứu và thực nghiệm để hoàn thành luận văn.

Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã đồng hành,
khích lệ, động viên giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và vững bước trên
con đường khoa học.
Hà Nội, tháng 10 năm 2015
Tác giả
Huỳnh Thị Tỉnh


BẢNG VIẾT TẮT
BT

Biểu tượng

KT

Kích thước

BTKT

Biểu tượng kích thước

GV

Giáo viên

MN

Mầm non

HĐ

Hoạt động

HĐNT

Hoạt động ngoài trời

GVMN

Giáo viên mầm non

ĐC

Đối chứng

TN

Thực nghiệm

TBC

Trung bình cộng


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1. Lý do nghiên cứu đề tài ................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .............................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 4
8. Những đóng góp mới của đề tài .................................................................... 5
9. Cấu trúc của luận văn .................................................................................... 5
PHẦN NỘI DUNG .......................................................................................... 6
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA BIỆN PHÁP
HÌNH THÀNH BIỂU TƢỢNG KÍCH THƢỚC CHO TRẺ 4-5 TUỔI
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI .............................................. 6
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................... 6
1.1.1. Các công trình nghiên cứu sự hình thành BTKT cho trẻ mẫu giáo của
các nhà Tâm lí – Giáo dục nước ngoài ............................................................. 6
1.2. Cơ sở lí luận của việc hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5 tuổi
thông qua hoạt động ngoài trời ....................................................................... 12
1.2.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 12
1.2.1.1. Khái niệm biểu tượng kích thước ....................................................... 12
1.2.1.2. Khái niệm hoạt động ngoài trời ......................................................... 14
1.2.1.3. Khái niệm biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời ............................................................... 15
1.2.2. Đặc điểm phát triển biểu tượng kích thước của trẻ mẫu giáo nói chung
và trẻ 4-5 tuổi nói riêng ................................................................................... 16


1.2.3. Quá trình dạy học nhằm hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi ở trường mầm non .................................................................................... 18
1.2.4. Hoạt động ngoài trời với việc hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ
4-5 tuổi ở trường mầm non ............................................................................. 20
1.2.4.1. Nội dung và cấu trúc của hoạt động ngoài trời ở trường mầm non .. 20
1.2.4.2. Hoạt động ngoài trời với sự hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ
4-5 tuổi ............................................................................................................ 21

1.3. Cơ sở thực tiễn của việc hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời ................................................................ 25
1.3.1. Khách thể điều tra ............................................................................... 25
1.3.2. Nội dung điều tra .................................................................................. 26
1.3.3. Kết quả điều tra ..................................................................................... 26
1.3.3. Thực trạng mức độ hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi ......................... 35
1.3.3.1. Mục đích điều tra ............................................................................... 35
1.3.3.2. Đối tượng điều tra .............................................................................. 35
1.3.3.3. Tiêu chí đánh giá mức độ hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi ............ 36
1.3.3.4. Cách tiến hành khảo sát mức độ hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi . 36
1.3.3.5. Kết quả khảo sát và phân tích kết quả khảo sát ................................. 37
Tiểu kết chương 1........................................................................................... 39
CHƢƠNG 2: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP HÌNH THÀNH BIỂU
TƢỢNG KÍCH THƢỚC CHO TRẺ 4-5 TUỔI THÔNG QUA HOẠT
ĐỘNG NGOÀI TRỜI ................................................................................... 40
2.1. Nguyên tắc xây dựng một số biện pháp hình thành biểu tượng kích thước
cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời .............................................. 40
2.1.1. Nguyên tắc 1: Dựa vào nội dung chương trình hình thành biểu tượng
kích thước cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non ............................................... 40


2.1.2. Nguyên tắc 2: Dựa vào đặc điểm phát triển nhận thức, đặc điểm phát
triển BTKT của trẻ 4-5 tuổi ............................................................................. 41
2.1.3. Nguyên tắc 3: Dựa vào mục tiêu phát huy tính tích cực, độc lập của trẻ
trong quá trình tham gia các hoạt động nhận thức ........................................ 42
2.1.4. Nguyên tắc 4: Dựa vào lợi thế của HĐNT để xây dựng biện pháp hình
thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua HĐNT .............................................. 43
2.2. Xây dựng một số biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời ................................................................ 44
2.2.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường và cho trẻ tiếp xúc trực tiếp, khảo sát xác

định kích thước của các đối tượng ở ngoài trời .............................................. 44
2.2.2. Biện pháp 2: Luyện tập khả năng xác định kích thước và mối quan hệ
KT giữa các vật bằng các giác quan qua hoạt động quan sát, dạo chơi ngoài
trời ................................................................................................................... 48
2.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường sử dụng các trò chơi vận động ngoài trời
nhằm hình thành BTKT cho trẻ ...................................................................... 53
2.2.4. Biện pháp 4: Lồng ghép nội dung hình thành BTKT vào các trò chơi tự
chọn của trẻ ...................................................................................................... 58
2.2.5. Biện pháp 5: Giáo viên tạo tình huống có vấn đề nảy sinh trong HĐNT
nhằm hình thành BTKT cho trẻ ...................................................................... 62
2.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ
4-5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời .......................................................... 66
2.4. Những điều kiện sử dụng các biện pháp hình thành biểu tượng kích thước
cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời .............................................. 70
Tiểu kết chương 2........................................................................................... 72


CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP HÌNH THÀNH
BIỂU TƢỢNG KÍCH THƢỚC CHO TRẺ 4-5 TUỔI THÔNG QUA
HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI ...................................................................... 73
3.1. Mục đích thực nghiệm ............................................................................. 73
3.2. Nội dung thực nghiệm .............................................................................. 73
3.3. Thời gian tổ chức thực nghiệm ................................................................ 73
3.4. Mẫu thực nghiệm ..................................................................................... 73
3.5. Điều kiện để tiến hành thực nghiệm ........................................................ 74
3.4. Các tiêu chí và thang đánh giá kết quả thực nghiệm ............................... 74
3.5. Cách tiến hành thực nghiệm..................................................................... 75
3.6. Chuẩn bị cho thực nghiệm ....................................................................... 75
3.6.1. Hướng dẫn GV thực nghiệm ............................................................................. 75
3.6.2. Cách lấy số liệu và kĩ thuật đo ......................................................................... 76

3.7. Phân tích kết quả thực nghiệm ................................................................. 78
3.7.1. Kết quả đo trước thực nghiệm tác động ................................................ 78
3.7.2. Kết quả đo sau thực nghiệm tác động ................................................... 82
3.7.2.1. So sánh kết quả kiểm tra mức độ hình thành BTKT của nhóm ĐC và
nhóm TN sau TN tác động ............................................................................... 82
3.7.2.2. So sánh kết quả kiểm tra mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm TN
và ĐC trước và sau TN .................................................................................. 88
Tiểu kết chương 3........................................................................................... 93
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 97
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1. Nhận thức của giáo viên và CBQL về tầm quan trọng của việc hình
thành BTKT cho trẻ 4 - 5 tuổi qua HĐNT ......................................... 26
Bảng 1.2. Nhận thức của giáo viên về nhiệm vụ hình thành BTKT cho trẻ 4 5 tuổi ................................................................................................... 27
Bảng 1.3. Nhận thức về ưu thế của HĐNT đối với việc hình thành BTKT cho
trẻ 4-5 tuổi .......................................................................................... 28
Bảng 1.4. Mức độ sử dụng các biện pháp nhằm hình thành BTKT cho trẻ 4-5
tuổi thông qua HĐNT ......................................................................... 30
Bảng 1.5. Những khó khăn thường gặp khi tổ chức HĐNT nhằm hình thành
BTKT cho trẻ 4 - 5 tuổi. ..................................................................... 34
Bảng 1.6. Mức độ hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi ..................................... 37
Bảng 3.1. Mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm ĐC và nhóm TN trước TN
tác động .............................................................................................. 78
Bảng 3.2: Mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm ĐC và nhóm TN sau TN
tác động .............................................................................................. 82
Bảng 3.3: Kiểm định kết quả TN của trẻ nhóm TN và nhóm ĐC sau TN
tác động ..................................................................................... 88

Bảng 3.4: Mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm TN trước và sau TN
tác động ..................................................................................... 89
Bảng 3.5: Mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm ĐC trước và sau TN
tác động ..................................................................................... 90
Bảng 3.6: Bảng kiểm định hiệu quả TN của nhóm TN và nhóm ĐC trước và
sau TN tác động.................................................................................. 92


DANH MỤC BIỂU DỒ
Sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp hình thành BTKT cho
trẻ 4-5 tuổi thông qua HĐNT ............................................................. 69
Biểu đồ 3.1. Biểu đồ thể hiện mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm ĐC và
nhóm TN trước TN tác động (tính theo %) ........................................ 79
Biểu đồ 3.2: Biểu đồ thể hiện mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm TN và
nhóm ĐC sau TN tác động (tính theo %)........................................... 84
Biểu đồ 3.4: Biểu đồ thể hiện mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm TN
trước và sau TN tác động ................................................................... 89
Biểu đồ 3.5: Biểu đồ thể hiện mức độ hình thành BTKT của trẻ nhóm ĐC
trước và sau TN tác động ................................................................... 91


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do nghiên cứu đề tài
Trong Đại hội VIII của Đảng đã chỉ rõ: “Cùng với khoa học công nghệ,
giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”. Cùng với xu thế hội nhập, nước ta đang trên
con đường xây dựng Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa, gắn với những cơ hội
và thách thức to lớn. Nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước đặt ra là phải đào tạo
được nguồn nhân lực có chất lượng cao, đòi hỏi những con người năng động,
sáng tạo và khả năng thích ứng nhanh. Trong mọi hoàn cảnh xã hội thì giáo

dục luôn đứng vị trí quan trọng, quyết định đến sự phát triển vững mạnh của
một quốc gia.
Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân
với mục tiêu: “Giúp trẻ phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ, hình
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1”.
Nhiệm vụ mà giáo dục mầm non đặt ra là phải phát triển toàn diện cho trẻ.
Trong đó, phát triển nhận thức là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình
giáo dục hiện nay.
Ở trường mầm non, hoạt động cho trẻ làm quen với toán, đặc biệt là việc
hình thành biểu tượng kích thước giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển
nhận thức và có ý nghĩa to lớn trong cuộc sống của trẻ. Với trẻ 4-5 tuổi, việc
hình thành biểu tượng kích thước giúp trẻ nhận biết rõ ràng các các chiều đo
kích thước và phản ánh mối quan hệ kích thước giữa các đối tượng với nhau,
từ đó phát triển khả năng ước lượng kích thước bằng các giác quan cho trẻ.
Thông qua đó trẻ có khả năng vận dụng kiến thức vào những tình huống thực
tế nhằm giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, và là cơ sở cho việc hình thành
biểu tượng kích thước ở giai đoạn tiếp theo.

1


Trẻ mầm non rất thích được hoạt động ngoài trời. Khi tham gia hoạt
động này thì trẻ được trải nghiệm rất nhiều với môi trường xung quanh, với
các hoạt động mà trẻ yêu thích: Làm thí nghiệm, chơi các trò chơi, chơi với
các đồ chơi ngoài trời… Sử dụng hoạt động ngoài trời để nâng cao hiệu quả
trong việc hình thành các biểu tượng toán học nói chung và hình thành biểu
tượng về kích thước cho trẻ mầm non nói riêng là một trong những biện pháp
giáo dục tích hợp hiệu quả. Thông qua hoạt động ngoài trời thì trẻ được chơi
hết mình theo nhu cầu và hứng thú, và qua đây, việc hình thành cũng như phát
triển biểu tượng về kích thước trở nên nhẹ nhàng và rất hiệu quả.

Hoạt động hình thành biểu tượng về kích thước cho trẻ 4-5 tuổi ở trường
mầm non sẽ đạt hiệu quả cao hơn nếu người giáo viên biết kết hợp với các
hoạt động khác nhằm làm cho tiết học trở nên hấp dẫn và thú vị hơn. Với
những phân tích ở trên thì hoạt động ngoài trời là một hoạt động thích hợp
trong việc hình thành cũng như phát triển biểu tượng kích thước cho trẻ mẫu
giáo 4-5 tuổi.
Cho đến nay thì giáo viên mầm non cũng đã quan tâm đến việc sử dụng
hoạt động ngoài trời nhằm củng cố và phát triển biểu tượng kích thước cho trẻ
4-5 tuổi, nhưng trên thực tế thì hiệu quả chưa cao, giáo viên chưa biết tận
dụng hết thế mạnh của các hoạt động ngoài trời trong việc hình thành và phát
triển biểu tượng kích thước cho trẻ.
Chính những lí do trên, chúng tôi quyết định chọn đề tài “Biện pháp
hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động
ngoài trời” để nghiên cứu những vấn đề lí luận, thực trạng và đề xuất một số
biện pháp, hình thức nâng cao hiệu quả trong việc hình thành biểu tượng kích
thước cho trẻ 4-5 tuổi.
2. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng một số biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời, qua đó, phát triển nhận thức cho trẻ, góp
phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ.

2


3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình phát triển biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5 tuổi.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5 tuổi thông qua
hoạt động ngoài trời.

4. Giả thuyết khoa học
Mức độ hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi sẽ được nâng cao nếu ta nghiên
cứu, xây dựng được một số biện pháp hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông
qua HĐNT phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ và phát huy được lợi thế
của HĐNT, như: Tạo môi trường cho trẻ tiếp xúc với các đối tượng ở ngoài
trời, luyện tập khả năng đánh giá kích thước bằng các giác quan qua hoạt động
ngoài trời, tăng cường sử dụng các trò chơi, tình huống có vấn đề nhằm hình
thành BTKT cho trẻ trong HĐNT.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của biện pháp hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi
thông qua HĐNT.
5.2. Điều tra thực trạng của việc hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua
HĐNT.
5.3. Đề xuất một số biện pháp hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua
HĐNT.
5.4. Tiến hành thực nghiệm sư phạm các biện pháp hình thành BTKT cho trẻ
4-5 tuổi thông qua HĐNT.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Do thời gian có hạn nên chúng tôi nghiên cứu một số biện pháp hình
thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua các HĐNT do giáo viên tổ chức ở
trường mầm non.

3


7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Thu thập tài liệu, nghiên cứu, phân tích tổng hợp, khái quát hóa, hệ
thống hóa những nguồn tài liệu có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lí luận
cho đề tài.

7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra
Sử dụng phiếu điều tra với giáo viên và cán bộ quản lí nhằm nghiên cứu thực
trạng hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua HĐNT.
7.2.2. Phương pháp quan sát
Quan sát hoạt động của giáo viên và trẻ trong giờ HĐNT nhằm hình
thành BTKT cho trẻ.
7.2.3. Phương pháp đàm thoại
Trao đổi, trò chuyện với cán bộ quản lí, GVMN và với trẻ nhằm điều tra
thực trạng quá trình hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi.
7.2.4. Phương pháp khảo sát
Sử dụng bài tập để khảo sát mức độ hình thành BTKT của trẻ 4-5 tuổi.
7.2.5. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động của trẻ
Dựa vào sản phẩm hoạt động ngoài trời của trẻ để tìm hiểu thực trạng
hình thành BTKT và hỗ trợ cho các phương pháp khác trong quá trình đánh
giá tính khả thi của các biện pháp đưa ra.
7.2.6. Phương pháp thực nghiệm
Tiến hành TNSP nhằm kiểm nghiệm tính khả thi và tính hiệu quả của các
biện pháp hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua HĐNT.
7.2.7. Phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng toán thống kê để xử lí các số liệu thu được từ việc khảo sát thực
trạng và thực nghiệm trong quá trình nghiên cứu.

4


8. Những đóng góp mới của đề tài
Góp phần làm phong phú thêm lí luận và thực tiễn về biện pháp hình
thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua HĐNT ở trường mầm non.
9. Cấu trúc của luận văn

* Phần mở đầu
* Phần nội dung: Gồm 3 chương
- Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của biện pháp hình thành biểu
tượng kích thước cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời.
- Chương 2: Đề xuất một số biện pháp hình thành biểu tượng kích thước
cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời.
- Chương 3: Thực nghiệm một số biện pháp hình thành biểu tượng kích
thước cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời.
* Kết luận và kiến nghị sư phạm
* Tài liệu tham khảo
* Phụ lục

5


PHẦN NỘI DUNG
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA BIỆN PHÁP
HÌNH THÀNH BIỂU TƢỢNG KÍCH THƢỚC CHO TRẺ 4-5 TUỔI
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các công trình nghiên cứu sự hình thành BTKT cho trẻ mẫu giáo
của các nhà Tâm lí – Giáo dục nước ngoài
Các công trình nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của A.V.Gapôrôdest và
A.P.Usôva đã khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của việc rèn luyện cho
trẻ những phương thức khảo sát khái quát về hình thức của đồ vật như màu
sắc, kích thước… điều này có ý nghĩa to lớn đối với việc mở rộng các quá
trình tư duy của trẻ. Việc khảo sát những thuộc tính bên ngoài của đối tượng
là cần thiết để rèn luyện những thao tác so sánh và khái quát hóa. Từ đó giúp
trẻ dễ dàng nhận ra và nói lên bằng lời sự giống và khác nhau về kích thước
giữa hai hay vài đối tượng [31].

Nội dung giáo dục trí tuệ trong khoa học sư phạm mẫu giáo được hiểu là sự
hình thành ở trẻ khối lượng tri thức nhất định về các đối tượng, các hiện tượng
và những phương thức hoạt động tư duy nhất định như: kĩ năng quan sát, so
sánh, phân tích, khái quát hóa đơn giản. Nhà giáo dục A.P.Usôva nhận định
rằng khi đem lại cho trẻ em những thông tin về các đối tượng và hiện tượng
khác nhau về cuộc sống hiện thực cần phải làm cho chúng hiểu các mối liên hệ
(trong đó có mối liên hệ về kích thước) và những quy luật đơn giản (quy luật
sắp xếp các nhóm vật theo trình tự kích thước tăng dần hoặc giảm dần).
Vào thế kỉ XVII – XIX, các nhà giáo dục J.A.Komensky, J.H. Pestalozzi,
K.Đ.Usinxki, L.N.Tolxtoi… trong công trình nghiên cứu của mình đã đề cập
đến vấn đề nội dung, phương pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ.
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn mà các nhà giáo dục này đều cho rằng nhất

6


thiết phải chuẩn bị cho trẻ lĩnh hội toán học trong tương lai. Họ đưa ra các ý
kiến riêng về nội dung và phương pháp dạy toán cho trẻ trong gia đình.
Cuối thế kỉ XIX, với việc hình thành và phát triển khoa học “Phương pháp
hình thành những biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non”, nhà giáo
dục Grube (người Đức) và Pestalosư (Thụy Điển) đã đưa ra phương pháp mô
phỏng đánh dấu bước ngoặc quan trọng trong việc dạy toán cho trẻ nhỏ. Hai
ông đã nhấn mạnh đến vai trò của trực quan và coi nó là cơ sở đầu tiên cho sự
phát triển nhận thức lí tính ở trẻ em. Sau này, nhiều nghiên cứu sư phạm và
tâm lí học dưới sự hướng dẫn của L.M.Jurova và T.V.Taruntaeva nhằm soạn
thảo một hệ thống phương pháp mới hiệu quả hơn cho việc dạy các yếu tố
toán học và dạy chữ ở vườn trẻ.
Các nhà tâm lí học D.B.Elkonin, P.Ia.Galperin, V.V.Davưdôv… coi trọng
việc dạy trẻ nắm được bản chất và nguồn gốc của những ý niệm sơ đẳng về
đại lượng, kích thước. Họ đánh giá cao việc sử dụng rộng rãi các trò chơi học

tập cũng như việc mô hình hóa, trực quan hóa các mối quan hệ kích thước
khác nhau trong DH với trẻ mầm non. Theo họ thì các phương pháp ấy kích
thích trẻ có những hành động thực tiễn khác nhau như: hành động so sánh, đo
lường đơn giản, thiết lập những chuỗi xếp dãy và các quan hệ chuyển đổi.
Các nhà giáo dục như L.M.Jurova, T.V.Taruntaeva, L.A.Venger cho rằng
các trò chơi học tập và các bài luyện tập giúp trẻ mẫu giáo thật sự thích thú
hành động với những đồ vật, đồ chơi, trẻ so sánh và thiết lập mối liên hệ và
quan hệ kích thước giữa chúng với nhau, trẻ học cách sử dụng những mối
quan hệ kích thước (không bằng nhau, to hơn, nhỏ hơn…) và lập những bài
toán đơn giản.
Tác giả A.M.Lêusina trong cuốn sách “Phương pháp hình thành biểu
tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non” và tác giả V.V Đanhilôva trong
cuốn sách “Chuẩn bị cho trẻ học toán ở trường mầm non” đã đi sâu nghiên

7


cứu đặc điểm phát triển các biểu tượng về kích thước của trẻ mầm non các lứa
tuổi khác nhau. Họ cho rằng các biểu tượng kích thước xuất hiện ở trẻ rất sớm
và sự hình thành, phát triển của nó có sự tham gia của tất cả các cơ quan phân
tích khác nhau như xúc giác, thị giác và họ khẳng định vai trò hoạt động của
trẻ với các đồ vật, đồ chơi có kích thước khác nhau trong việc tích lũy kinh
nghiệm cảm nhận kích thước của trẻ. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu đặc điểm
phát triển nhận thức của trẻ mẫu giáo về kích thước, về mối quan hệ kích
thước giữa các vật, các tác giả đã đề xuất nội dung, phương pháp và biện pháp
hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ từng lứa tuổi.
Nhìn chung, việc hình thành các biểu tượng kích thước cho trẻ mẫu giáo đã
được các nhà khoa học trên thế giới đề cập đến trong các công trình nghiên
cứu của mình, những thành tựu mà họ để lại được xem như là “kim chỉ nam”
định hướng cho các nhà nghiên cứu sau này cũng như những nhà giáo dục

nghiên cứu nội dung và phương pháp tổ chức hoạt động hình thành BTKT cho
trẻ ở trường mầm non.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về sự hình thành biểu tượng kích thước
cho trẻ mẫu giáo của các nhà Tâm lí – giáo dục trong nước
Vấn đề hình thành những biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non
nói chung và hình thành BTKT cho trẻ mẫu giáo nói riêng được nhiều nhà
giáo dục quan tâm nghiên cứu, kết quả các nghiên cứu này được thể hiện
trong các chương trình “Chăm sóc – giáo dục trẻ mầm non”. Trong chương
trình “Mẫu giáo cải tiến” (1978 – 1984) có bộ môn “Cho trẻ làm quen với
toán”, chương trình đã đề ra nội dung dạy trẻ những kiến thức ban đầu về
kích thước. Tuy nhiên, phương pháp tổ chức hình thành biểu tượng kích
thước cho trẻ của chương trình này vẫn mang tính phổ thông nặng nề, tức là
cô giảng, trò nghe rồi ghi nhớ và nhắc lại. Vì vậy, trẻ học một cách thụ động
và mất dần khả năng sáng tạo.

8


Giai đoạn 1985 – 1989: Chương trình “Cải cách Mẫu giáo” (Giai đoạn
1985 – 1989) đã đem lại sự đột phá về phương pháp DH nhằm hình thành
biểu tượng kích thước cho trẻ MG, tuy nội dung dạy học này còn nghèo nàn
và còn tồn tại độc lập, thiếu sự lồng ghép tích hợp với những nội dung giáo
dục khác, nhưng chúng được đưa đến trẻ theo hướng tổ chức HĐ thực tiễn
đa dạng cho trẻ. Chương trình “Mẫu giáo cải cách” hướng vào việc thực
hiện nội dung hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ trên các tiết học
toán ở trường MN mà chưa có sự chú ý tới việc dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Hơn thế, chương trình chưa chú ý tới việc dạy trẻ vận dụng các biểu tượng
kích thước vào cuộc sống thực tiễn của trẻ. Mặt khác, khi dạy trẻ đa số GV
phụ thuộc vào tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình, vì vậy phương
pháp tổ chức các tiết học được GV tiến hành gần giống nhau mà thiếu sự

sáng tạo, linh hoạt để phù hợp với điều kiện thực tế của lớp và địa phương.
DH vẫn theo kiểu đồng loạt, áp đặt, giáo viên chưa thực sự là người tổ
chức, điều khiển, hướng dẫn trẻ HĐ. Trẻ chưa thực sự là chủ thể của HĐ
học tập để tự chiếm lĩnh kiến thức. GV thường không chú ý đến đặc điểm
và khả năng phát triển của từng cá nhân, chưa tận dụng kinh nghiệm đã có
của trẻ vào bài dạy. Do đó, hạn chế tính tích cực, độc lập, sáng tạo của trẻ.
Giai đoạn 1998 - 2009, chương trình “Đổi mới hình thức tổ chức hoạt
động GD ở trường MN” ra đời và từ năm 2009 đến nay là chương trình
“Giáo dục mầm non mới”. Trong các chương trình này, nội dung hình thành
BTKT được cấu trúc lại theo từng chủ đề, chủ điểm thích hợp và được lồng
ghép tích hợp với các nội dung GD khác. Phương pháp hình thành BTKT cho
trẻ MG theo các chương trình này cũng được xây dựng dựa trên các phương
pháp dạy học tích cực nhằm hướng tới kích thích trẻ tự tìm tòi, khám phá và
trải nghiệm với sự tham gia tích cực của các giác quan, trẻ tự phản ảnh bằng
lời nói những điều mình nhận biết được, tích cực, độc lập áp dụng những kiến

9


thức, kinh nghiệm thu được vào thực tiễn. Do đó, trẻ được chủ động hơn,
ngôn ngữ tư duy có nhiều cơ hội phát triển hơn, kiến thức trẻ thu được sẽ
vững chắc hơn, từ đó hiệu quả DH sẽ cao hơn. Còn GV sẽ là người tổ chức,
hướng dẫn, tạo điều kiện cho trẻ phát huy tính tích cực, nhu cầu, hứng thú,
kinh nghiệm trong quá trình HĐ. Tuy nhiên, DH theo phương pháp mới này
không có nghĩa là gạt bỏ các phương pháp truyền thống mà là phát triển các
phương pháp trực quan, thực hành theo kiểu tìm tòi, khám phá, phát hiện, giải
quyết vấn đề.
Vấn đề hình thành những biểu tượng kích thước cho trẻ mầm non cho trẻ
mẫu giáo còn được nhiều nhà giáo dục quan tâm nghiên cứu, như: Nguyễn
Thanh Sơn, Đào Như Trang, Trịnh Minh Loan với giáo trình “Toán học và

phương pháp hình thành các biểu tượng toán học ban đầu cho trẻ mầm non”;
Trương Xuân Huệ “Phương pháp hình thành các biểu tượng toán ban đầu
của trẻ mẫu giáo”; Nguyễn Duy Thịnh và Trịnh Minh Loan “Toán và phương
pháp cho trẻ làm quen với biểu tượng toán”; Đinh Thị Nhung “Toán và
phương pháp hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mẫu giáo”; Đỗ Thị
Minh Liên “Lý luận và phương pháp hình thành biểu tượng toán học sơ đẳng
cho trẻ mầm non”; Lê Thị Thanh Nga “Phương pháp hướng dẫn trẻ mầm non
làm quen với biểu tượng toán ban đầu”. Các công trình này đã nghiên cứu đặc
điểm phát triển BTKT của trẻ em lứa tuổi mầm non, trên cơ sở đó các tác giả
nghiên cứu nhiệm vụ, nội dung và phương pháp, hình thức, phương tiện hình
thành BTKT cho trẻ mầm non theo từng lứa tuổi trẻ. Nhìn chung, các tác giả
đều chú trọng đến việc phối hợp sử dụng các phương pháp dạy học trực quan,
dùng lời nói và thực hành luyện tập với các bài tập và trò chơi đa dạng…
nhằm hình thành và phát triển các BTKT cho trẻ phù hợp với khả năng của trẻ
và điều kiện thực tiễn của trường, lớp. Các nghiên cứu cho thấy rằng hình
thức tổ chức dạy học toán cho trẻ mầm non rất đa dạng và phong phú. Tuy

10


nhiên, nhìn chung thì hình thức truyền thống vẫn đang được áp dụng rộng rãi
trong các trường mầm non chủ yếu là tổ chức dạy BTKT cho trẻ trong hoạt
động làm quen với toán và được củng cố mọi lúc, mọi nơi. Tuy nhiên phương
pháp tổ chức các hoạt động hình thành BTKT mới chỉ được đề cập một cách
chung nhất, khái quát nhất cho trẻ mầm non, vì vậy cần có nghiên cứu cụ thể,
sâu hơn nữa trong lĩnh vực hình thành BTKT cho trẻ sao cho phù hợp với khả
năng nhận thức của lứa tuổi trẻ, với đặc điểm từng hoạt động của trẻ ở trường
mầm non (HĐ vui chơi, HĐ ngoài trời, HĐ với đồ vật…) và điều kiện thực
tiễn của vùng, miền trẻ sinh sống..
Gần đây, trong một số khóa luận và luận văn của các tác giả cũng đã

nghiên cứu về việc hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ mẫu giáo.
Tác giả Bạch Thị Thu Trang trong khóa luận tốt nghiệp với đề tài “Một
số biện pháp hình thành kĩ năng đo lường cho trẻ 5-6 tuổi” đã chỉ ra một số
biện pháp hình thành kỹ năng đo lường cho trẻ như: Lập kế hoạch cho nội
dung đo lường cho trẻ 5-6 tuổi, sử dụng hành động mẫu kết hợp lời giảng giải,
tăng cường sử dụng trò chơi học tập, luyện tập với các bài tập do đa dạng, kết
quả thực nghiệm các biện pháp đã đề xuất của tác giả đã khẳng định hiệu quả
của các biện pháp tác động này trong việc nâng cao hiệu quả dạy học cho trẻ.
Tác giả Phan Thị Thúy Hằng trong luận văn thạc sĩ “Một số biện pháp
hình thành kĩ năng so sánh cho trẻ 4-5 tuổi trong hoạt động làm quen với
toán” có đề cập đến việc hình thành kĩ năng so sánh kích thước các đối tượng
cho trẻ, tác giả đã nghiên cứu khả năng so sánh kích thước của trẻ, trên cơ sở
đó đề xuất các bài tập, trò chơi học tập nhằm phát triển khả năng so sánh kích
thước cho trẻ.
Tác giả Đinh Thị Thu với đề tài luận văn “Một số biện pháp nâng cao
hiệu quả hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi theo hướng tích hợp” đã đưa ra rất
nhiều biện pháp như: Tăng cường sử dụng đồ dùng trực quan, tạo hứng thú

11


hướng trẻ đến BTKT, tạo tình huống có vấn đề, tăng cường sử dụng hệ thống
bài tập, trò chơi, đánh giá mức độ phát triển BTKT của trẻ và cách thức phối
hợp sử dụng các biện pháp này vào việc tổ chức hướng dẫn các hoạt động
hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi theo hướng tích hợp.
Như vậy, việc hình thành BTKT cho trẻ đã được các nhà tâm lí – giáo dục
học trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu. Trong đó, phát triển BTKT cho
trẻ thông qua HĐNT là một hướng nghiên cứu phù hợp với quan điểm giáo dục
tích hợp hiện nay. HĐNT là một HĐ diễn ra trong chế độ sinh hoạt hàng ngày
của trẻ, HĐNT có lợi thế lớn đối với việc chăm sóc, GD trẻ, vì thông qua hoạt

động này thì trẻ không chỉ được rèn luyện sức khỏe, được vui chơi theo ý thích
mà còn được luyện tập củng cố, ứng dụng các kiến thức, kĩ năng đã học một
cách nhẹ nhàng mà đầy thú vị. Tuy nhiên còn thiếu các nghiên cứu cụ thể về
việc hình thành BTKT thông qua HĐNT cho trẻ sao cho phù hợp với đặc thù
của HĐ này và với điều kiện cơ sở vật chất của từng trường, lớp.
Kế thừa những nghiên cứu trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu và xây
dựng biện pháp hình thành BTKT cho trẻ 4-5 tuổi thông qua HĐNT.
1.2. Cơ sở lí luận của việc hình thành biểu tƣợng kích thƣớc cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời
1.2.1. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1.1. Khái niệm biểu tượng kích thước
a. Khái niệm biểu tượng
Có nhiều khái niệm khác nhau về biểu tượng:
Theo quan điểm của Triết học duy vật biện chứng thì Biểu tượng (BT) là
hình ảnh của khách thể đã được tri giác còn lưu lại trong bộ óc con người và
do một tác động nào đó được tái hiện, nhớ lại. [3]
Biểu tượng cũng như cảm giác, tri giác, là “hình ảnh chủ quan của thế
giới khách quan”. Nhưng khác với cảm giác và tri giác, BT phản ánh khách

12


thể một cách gián tiếp, là “hình ảnh của hình ảnh”. Ngoài ra, với những BT
cũ, con người có thể sáng tạo ra những BT mới bằng tưởng tượng của mình.
Theo từ điển Tâm lý học [6], “Biểu tượng là hình ảnh của các vật thể,
cảnh tượng và sự xuất hiện trên cơ sở nhớ lại hay tưởng tượng. Khác với tri
giác, BT có thể mang tính khái quát. Nếu tri giác chỉ liên quan đến hiện tại thì
BT liên quan đến cả quá khứ và tương lai.”
Theo từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê làm chủ biên [28,tr30], “biểu
tượng là hình ảnh tượng trưng, hình ảnh của nhận thức, cao hơn cảm giác, cho

ta hình ảnh của sự vật còn giữ lại trong đầu óc khi tác dụng của sự vật vào các
giác quan đã chấm dứt”.
Như vậy, biểu tượng là những hình ảnh của sự vật hiện tượng trong thế
giới xung quanh, được hình thành trên cơ sở các cảm giác và tri giác đã xảy
ra trước đó, được lưu giữ lại trong ý thức hay là hình ảnh mới được hình
thành trên cơ sở những hình ảnh đã có từ trước.
b. Khái niệm kích thước
KT là khái niệm chung, tổng quát biểu thị độ lớn của các đại lượng, trực
tiếp hơn là các khái niệm cụ thể như: chiều dài, chiều rộng, chiều cao, diện
tích, thể tích… Mỗi loại KT cụ thể liên quan đến phương pháp xác định, cách
so sánh và các tính chất thích ứng của vật… [26]
Theo từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê [28], khái niệm KT được hiểu
như sau: KT là khái niệm chỉ toàn thể nói chung những đại lượng như chiều
dài, chiều rộng, chiều cao, xác định độ lớn của một vật.
c. Khái niệm biểu tượng kích thước
BTKT là hình ảnh chỉ những đại lượng (chiều dài, chiều rộng, chiều cao,
độ lớn…) của đối tượng còn lưu lại và được tái hiện trong trí óc khi các đại
lượng của đối tượng đó không còn được tri giác trực tiếp, không còn tác động
vào các giác quan như trước.

13


1.2.1.2. Khái niệm hoạt động ngoài trời
a. Khái niệm hoạt động
Bất kì sự vật hiện tượng nào cũng luôn vận động. Thông qua vận động và
bằng vận động mà các sự vật hiện tượng tồn tại và thể hiện đặc tính vốn có
của nó. Nếu vận động là phương thức tồn tại của sự vật nói chung thì hoạt
động chính là phương thức tồn tại của con người.
Có rất nhiều khái niệm khác nhau về hoạt động dưới nhiều góc độ:

- Dưới góc độ Triết học, hoạt động là quá trình chuyển hóa trong mối
quan hệ biện chứng giữa chủ thể và khách thể.
- Dưới góc độ Sinh học, hoạt động là sự tiêu hao năng lượng thần kinh và
cơ bắp của con người khi tác động vào hiện thực khách quan nhằm thỏa mãn
nhu cầu vật chất và tinh thần của con người.
- Dưới góc độ Tâm lý học, hoạt động chính là sự tương tác tích cực với
hiện thực xung quanh, trong đó cơ thể sống xuất hiện với tư cách chủ thể, tác
động một cách có mục đích lên đối tượng và bằng cách đó thỏa mãn các nhu
cầu của bản thân. [24]
Tóm lại, có rất nhiều khái niệm về hoạt động, nghiên cứu hoạt động dưới
góc độ tâm lí học thì hoạt động chính là mối quan hệ tác động qua lại giữa
con người và thế giới (khách thể) để tạo ra sản phẩm cả về phía thế giới và cả
về phía con người (chủ thể). [40]
b. Khái niệm hoạt động ngoài trời
Theo cách hiểu thông thường, “ngoài trời” là khoảng không gian không
có gì che chắn ở phía bên trên, đó chính là môi trường không gian tự nhiên.
Từ đó, khái niệm HĐNT được quan niệm là hoạt động của con người được
diễn ra trong môi trường không gian tự nhiên.
Theo định nghĩa của tác giả Đặng Hồng Phương [29], HĐNT là hoạt
động được chủ thể tiến hành một cách có mục đích trong môi trường không

14


gian tự nhiên. Xét trên bình diện tâm lí-giáo dục học, HĐNT trước hết là một
hoạt động và có những đặc trưng cơ bản sau:
- HĐNT là HĐ có tính mục đích được thực hiện bởi chủ thể.
- Đối tượng của HĐNT là tất cả những sự vật hiện tượng diễn ra trong
không gian tự nhiên bên ngoài lớp học mà chủ thể quan tâm nhằm thỏa mãn
nhu cầu nhận thức, khám phá.

Như vậy, có thể hiểu HĐNT là một hoạt động đặc trưng được chủ thể
tiến hành một cách có mục đích trong môi trường không gian tự nhiên. Chính
vì thế, HĐNT có nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức khác với những
hoạt động được tổ chức trong lớp học.
c. Hoạt động ngoài trời ở trường mầm non
HĐNT ở trường mầm non là một HĐ giáo dục được quy định trong chế
độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở trường MN. HĐ này được GV tổ chức một
cách có mục đích, có kế hoạch ở không gian bên ngoài lớp học nhằm giúp trẻ
phát triển một cách toàn diện.
1.2.1.3. Khái niệm biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời
a. Khái niệm biện pháp giáo dục
Theo từ điển Tiếng Việt, biện pháp là “cách thức tiến hành giải quyết một
vấn đề cụ thể”. [28]
Theo lí luận dạy học, biện pháp giáo dục là một bộ phận của phương
pháp giáo dục, được tiến hành nhằm thực hiện các HĐ giáo dục cụ thể.
Biện pháp giáo dục: Là bộ phận của phương pháp giáo dục, biện pháp là
cách làm cụ thể, cách giải quyết một vấn đề cụ thể hay hướng tới giải quyết
đực các nhiệm vụ khác nhau như một phương pháp. [10, tr32]
Biện pháp giáo dục không tồn tại độc lập mà nằm trong mối quan hệ biện
chứng với các thành tố của HĐ giáo dục: mục đích, nội dung, phương tiện,

15


hình thức thực hiện các HĐ giáo dục. Các thành tố này xoay quanh HĐ của cô
và trẻ. Biện pháp giáo dục chính là cầu nối, là sợi dây liên hệ giữa cô và trẻ
trong từng điều kiện cụ thể khi tổ chức các HĐ giáo dục ở trường MN.
b. Khái niệm biện pháp hình thành biểu tượng kích thước cho trẻ 4-5
tuổi thông qua hoạt động ngoài trời

Dựa vào những lí luận về “biện pháp giáo dục”, “BTKT”, “HĐNT” nêu
trên, khái niệm “Biện pháp hình thành BTKT cho trẻ thông qua HĐNT” được
hiểu là những tác động cụ thể của GV nhằm giúp trẻ xác định những đại
lượng và mối quan hệ KT giữa các đối tượng với nhau trên cơ sở khai thác
các lợi thế của HĐNT ở trường MN.
1.2.2. Đặc điểm phát triển biểu tƣợng kích thƣớc của trẻ mẫu giáo nói
chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng
Ngay từ nhỏ ở trẻ đã diễn ra sự tích lũy kinh nghiệm tri giác và xác định
kích thước của các vật thể. Những kinh nghiệm này dần dần được tích lũy
trong quá trình thao tác với đồ vật, đồ chơi có KT khác nhau. Trẻ một tuổi thì
sự tri giác KT dần dần ổn định, trẻ càng lớn thì tính ổn định của sự tri giác
kích thước càng trở nên bền vững. Khi trẻ lên bốn tuổi thì khả năng lựa chọn
các vật theo chiều dài, chiều rộng, chiều cao, độ lớn của chúng đúng hơn nếu
như sự khác biệt giữa các chiều đo đó là rõ rệt. Trẻ cũng thường xuyên phân
biệt đúng các chiều đo cụ thể của vật khi trực tiếp so sánh sự khác biệt về các
chiều đo của vật. Trẻ thường dễ dàng phân tách dấu hiệu cần so sánh khi nó
nổi bật hơn so với các dấu hiệu khác. Phần lớn trẻ, trong số đó có cả trẻ mẫu
giáo lớn thường mắc lỗi khi phân tách chiều rộng của vật, nhiều trẻ vẫn còn
nhầm lẫn giữa chiều rộng với chiều dài của vật. [21]
Trẻ 4 tuổi đã tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm tri giác kích thước các
vật, khả năng cảm nhận, ước lượng KT của trẻ đã tốt hơn. Trong quá trình trẻ
nhận biết, phân biệt KT các vật không chỉ có sự tham gia tích cực của các giác

16