Phòng giáo dục và đào tạo quận cầu giấy
Trờng mầm non quan hoa
đề TàI:
MộT Số HìNH THứC RèN Kỹ NĂNG
PHáT TRIểN NGÔN NGữ MạCH LạC
CHO TRẻ Từ 4 5 TUổI
Họ và tên: Nguyễn Thị Huế
Chức vụ: Giáo viên lớp MG
nhỡ B1
Trờng mầm non
Quan Hoa
Năm học 2007 - 2008
Phần I: Đặt vấn đề
Giáo dục mầm non là một bộ phận trong hệ thống
giáo dục quốc dân. Đó là một bậc học đầu tiên đặt nên
móng đầu tiên cho sự hình thành và phát triển nhân cách
của trẻ.
Mục đích của giáo viên mầm non là chăm sóc giáo
dục để nhằm phát triển tất cả những khả năng của trẻ,
hình thành những co sở ban đầu của nhân cách con ngời,
tạo điều kiện cho trẻ có khả năng tiếp thu những kiến thức
trong học tập cũng nh trong cuộc sống sau này.
Đặc điểm nhận thức của trẻ mầm non là: Trẻ nhớ
nhanh những lại nhanh quên. Khả năng ghi nhớ không chủ
định chủ yếu, khả năng ghi nhớ có chủ định đang hình
thành và phát triển. Chính vì vậy phơng pháp dạy trẻ ngay
từ buổi đầu tiên là rất quan trọng, mỗi giáo viên chúng ta
cần chọn cho minh một phơng pháp dạy học phù hợp với đối
tợng trẻ, phù hợp với điều kiện thực tế của trờng của lớp
mình. Từ đó giúp trẻ lĩnh hội đợc kiến thức một cách nhanh
nhất, chính xác nhất. Để giúp trẻ phát triển đợc ngôn ngữ
một cách tốt nhất thì trớc hết ngời giáo viên cần nắm vững
đợc vai trò của việc phát triển ngôn ngữ.
Ngôn ngữ có vai trò rất to lớn trong cuộc sống con
ngời. Nhờ có ngôn ngữ mà con ngời có thể trao đổi với
nhau những hiểu biết, truyền cho nhau những kinh
nghiệm, tâm sự với nhau những điều kiện cần thiết nh Bác
Hồ đã dạy: Tiếng nói là thứ tình cảm lâu đời và vô cùng
quý báu của dân tộc, chúng ta phải giữ gìn và tôn trọng
nó.
Trong công tác giáo dục mầm non, chúng ta càng
thấy rõ vai trò của ngôn ngữ đối với giáo dục trẻ, ngôn ngữ
đã góp phần tạo cho trẻ trở thành những con ngời phát triển
toàn diện.
Ngôn ngữ có vai trò quan trọng trong đời sống con
ngời, ngôn ngữ giúp ta nhận thức đợc thế giới xung quanh.
Nhờ có ngôn ngữ phong phú mà trẻ đợc nói theo ý tởng của
mình. Ngôn ngữ chính là cơ sở của sự suy nghĩ và là công
cụ t duy. Để đáp ứng nhận thức đó của trẻ không có cách
nào khác là thông qua lời kể của ngời lớn và thông qua các
tác phẩm văn học có kết hợp hình ảnh trực quan. Từ đó
giúp trẻ có thể dùng lời nói để diễn đạt những cảm xúc của
mình. Trẻ còn sự dụng ngôn ngữ sâu sắc hơn, tạo cho trẻ
đợc sống trong môi trờng giao tiếp, trên cơ sở đó nảy sinh
ra nhiều suy nghĩ, sáng tạo mới.
Tóm lại, trong quá trình hình thành ngôn ngữ cho
trẻ ở lứa tuổi mầm non. Giáo viên có thể dùng nhiều hình
thức khác nhau. Nhng quan trọng nhất vẫn là hình thức sử
dụng hình ảnh trực quan và lời nói, từ đó kích thích trẻ
phát trỉên ngôn ngữ và diễn đạt hiểu biết của mình trên
cơ sở lĩnh hội đợc.
Vì vậy là giáo viên mầm non mới ra trờng, cha có
nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy, tôi không khỏi băn
khoăn làm thế nào để dạy cho trẻ có hiệu quả cao nhất. Tôi
đã học hỏi kinh nghiệm của các đồng nghiệp đi trớc, tham
khảo ý kiến đóng góp của lãnh đạo trờng, cộng với việc tìm
tòi, su tầm, sáng tác những câu truyện, bài thơ, câu đố,
những bài ca dao, đồng dao... Để trẻ phát triển ngôn ngữ,
mạnh dạn trong giao tiếp, giúp trẻ đón nhận một cách thoải
mái và hào hứng hơn. Do vậy, ngày từ đầu năm học 2007
2008 tôi đã su tầm, sáng tác và vận dụng các bài ca dao,
đồng dao có nội dung giáo dục để dạy trẻ một cách có hệ
thống và tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: Một số hình thức
rèn luyện kỹ năng phát triển ngôn ngôn ngữ mạch lạc
cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi. Để nghiên cứu và nhắm góp
phần bé nhỏ của mình trong công việc nâng cao chất lợng
giáo dục trẻ nói chung và nói riêng ở lớp, ở trờng của tôi.
Trớc khi bớc vào nghiên cứu thực hiện để tài này tôi
đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau đây:
Phần II: Nội dung nghiên cứu
Đặc điểm trong thời đại hiện nay, thời đại công
nghiệp hóa hiện đại hóa, ngôn ngữ và chữ viết ngày càng
đóng một vai trò rất quan trọng. Nó không những phục vụ
con ngời mà nó còn xâm nhập tạo điều kiện cho cuộc cách
mạng khóa học phát triển.
Vai trò của ngôn ngữ đối v ới con ngời nó quan trọng
nh vậy, còn đối với trẻ em thì ra sao? Nó có tác dụng gì
đối với trẻ?
Vì vậy để đáp ứng đợc nhu cầu cần phải dạy cô giáo
phải nắm vững vai trò của việc phát triền ngôn ngữ và
nắm vững tâm sinh lý của trẻ để dạy trẻ đạt kết quả cao.
Với bản thân tôi trực tiếp dạy lớp mẫu giáo 4 5 tuổi, thuộc
lớp mẫu giáo nhỡ Trờng mầm non Quan Hoa. Qua đó tôi đã
rút ra một số thuận lợi và khó khăn nh sau:
II/ đặc điểm tình hình
1/ Thuận lợi:
- Đợc sự quan tâm của các cấp lãnh đạo xây dựng cho
lớp mẫu giáo nhỡ Trờng Quan Hoa một cơ sở sạch sẽ, lớp học
thoáng mát thu hút đợc học sinh vào lớp đông.
- Ban giám hiệu luôn kiểm tra, đôn đốc đầu t cơ sở
vật chất.
- Bản thân giáo viên đã đợc đào tạo có trình độ
chuyện môn Cao Đẳng S Phạm Mầm Non, nhiệt tình, yêu
nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao, không nói
ngọng, luôn học hỏi cũng nh trao đổi kinh nghiệm với các
bạn bè đồng nghiệp.
2/ Khó khăn:
- Lớp học hơi chật so với số trẻ hiện có, đồ chơi ngoài
trời ít, khung cảnh s phạm còn hạn chế.
- 30% số học sinh mới ra lớp, không thông qua lớp nhà trẻ
và lớp mẫu giáo bé. Vì vậy nhận thức của trẻ còn hạn chế
nhiều, trẻ nhút nhát, cha manh dạn.
- Nhiều trẻ còn nói ngọng, nói tiếng địa phơng (ngọng
dấu ngã, dấu nặng), phát âm thiếu chính xác.
- Phụ huynh học sinh cha thực sự quan tâm đến việc
cho con em mình đi học đúng tuổi
- Phụ huynh học sinh cũng còn đang nói ngọng, nói
tiếng địa phơng nhiều.
III/ Một số hình thức:
Trớc khi bớc vào thực hiện tôi đã tiến hành khảo sát
chất lợng đầu năm học với tổng số trẻ là 63 cháu. Trong đó:
Loại tốt có:
5 cháu đạt 8%
Loại khá có: 8 cháu đạt 12,7%
Loại đạt có: 12 cháu đạt 19%
Loại cha đạt có: 38 cháu đạt 60,3%
Với kết quả nh vậy tôi đã áp dụng một số hình thức rèn
kỹ năng phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4 5 tuổi sau
đây:
1/ Hình thức phát triển ngôn ngữ trong các giờ học:
Phát triển ngôn ngữ trong các giờ học là hớng cho trẻ
quan sát một sự vật hiện tợng quen thuộc đối với trẻ, qua đó
giúp trẻ hình thành những khái niệm ban đầu về sự vật
hiện tợng nhăm mục đích phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Ngoài ra phát triển ngôn ngữ trong các giờ học còn tạo điều
kiện rèn kỹ năng phát âm, rèn cho trẻ nói đúng câu theo cấu
trúc ngữ pháp và đặc biệt tăng vốn từ vựng cho trẻ.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong các tiết học là rất
quan trọng, nó góp phần lớn trong việc cung cấp vốn kiến
thức cho trẻ một cách chính xác, đầy đủ nhất. Khi dạy trẻ,
ngoài những yêu cầu chung của tiết học, giáo viên cần phải
khai thác sâu một số nội dung có liên quan đến vốn từ cho
trẻ, để từ đó kích thích trẻ đợc nói. Qua lời nói của trẻ giáo
viên có thể uốn nắn cho trẻ.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ các môn nh học: Môn tạo
hình, âm nhạc, làm quen với mội trờng xung quanh, thể
dục và đặc biệt là môn làm quen với văn học.
Ví dụ: Phát triển ngôn ngữ qua môn làm quen với môi
trờng xung quanh với các bài: Một số loại hoa, một số loại
quả, một số loại rau, một số con vật. Trẻ đợc nói đúng về
màu sắc, hình dáng, một số đặc điểm nổi bật của đối tợng, công dụng của chúng.
Ngoài ra, trẻ còn đợc t duy, so sánh những đặc điểm
giống nhau và khác nhau của các đối tợng, qua đó trẻ còn
đợc liên tởng đến thế giới xung quanh để củng cố những
kiến thức cho trẻ.
Ví dụ: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua môn làm quen
với văn học. ở giờ học này có tác dụng làm giàu vốn từ cho
trẻ, trẻ đợc phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trẻ đợc nói dới hình
thức nh đọc thơ diễn cảm, kể chuyện theo tranh, đóng
kịch qua các tác phẩm, kể truyện sáng tạo
2/ Hình thức phát triển ngôn ngữ cho trẻ ngoài tiết
học:
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ không những chỉ phát
triển trong giờ học mà còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ ở
mọi lúc, mọi nơi nh giờ đi chơi, đi dạo, đi hoạt động lao
động và các hoạt động khác
a/ Phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua các hoạt động
ngoài trời:
- Hoạt động ngoài trời là hoạt động giúp trẻ trực tiếp,
tiếp xúc với thiên nhiên và xã hội xung quanh nhằm mở rộng
vốn hiểu biết của trẻ và làm tăng vốn từ cho trẻ. Khi cho trẻ
ra họat động ngoài trời trẻ đợc quan sát cây cối, tiếp xúc với
các con vật nuôi, đợc nhìn ngắm thiên nhiên Từ đó trẻ đợc nói về những hiểu biết của mình, trẻ yêu thiên nhiên,
muốn đợc đóng góp sức mình vào việc làm đẹp cho thiên
nhiên.
- Phần hoạt động có mục đích:
Ví dụ: Cho trẻ quan sát bồn hoa:
Tôi đã tổ chức cho trẻ đứng xung quanh bồn hoa, để
trẻ đợc nêu ra những hiểu biết và nhận xét của trẻ về các
loại hoa, sau đó tôi đặt câu hỏi và gợi ý trả lời:
+ Chúng mình thấy bồn hoa nh thế nào?
+ Trong bồn hoa có những loại hoa gì?
+ Ai biết gì về các loại hoa này?
+ Tại sao lại gọi là hoa Trạng Nguyên?...
Với quan sát các đối tợng khác tôi cũng hỏi những câu
hỏi để kích thích t duy của trẻ, để trẻ suy nghĩ và tự so
sánh đặc điểm giống và khác nhau của các đối tợng quan
sát, đây là phơng pháp mà trẻ hào hứng, thích thú nhất
để đợc nói ý kiến của trẻ và qua đó ngôn ngữ có đợc cơ
hội phát triển manh mẽ.
-> Giáo dục trẻ muốn có nhiều bông hoa đẹp thì
chúng mình phải làm gì?... Tôi tổ chức cho trẻ nhổ cỏ, tới
bồn hoa, nhặt lá vàng vào các buổi chiều mát mẻ, để trẻ đợc lao động, góp phần cho môi trờng Xanh - Sạch - Đẹp. Khi
trẻ vừa lao động tôi vừa cho trẻ hát Hoa trờng em, Em yêu
cây xanh
- Phần chơi vận động
Ví dụ: Khi chơi trò chơi Lộn cầu vồng tôi cho trẻ vừa
chơi vừa đọc bài đồng giao Lộn cầu vồng
Khi chơi trò chơi Mèo đuổi chuột tôi cho trẻ
vừa chơi vừa đọc bài đồng giao Mèo đuổi chuột
- Phần chơi tự do: Chơi với phấn
Cô hỏi về ý định của trẻ: Khi trẻ chơi cô đến từng
nhóm gợi ý, hỏi trẻ để trẻ đợc nói về sản phẩm của mình
b/ Phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua họat động vui
chơi
Vui chơi là họat động chủ đạo của trẻ ở lứa tuổi mầm
non, vì lứa tuổi này học mà chơi, chơi mà học, trẻ lĩnh hội
kinh nghiệm, trí thức, thông qua hoạt động vui chơi. Chơi
đối với trẻ không chỉ đơn thuần là giải trí, thứ giãn mà nó
còn liên quan đến việc phát triển ngôn ngữ và trí tuệ cho
trẻ. Đặc biệt nó mang tính giáo dục cao và qua trò chơi trẻ
thể hiện đợc kỹ năng chơi. Trẻ đợc phát triển ngôn ngữ và
thể hiện đợc ngữ điệu. Thông qua việc tự thỏa thuận vai
trò trong nhóm, trẻ tự suy nghĩ, nghĩ ra cái mới trong vai
chơi của mình. Khi trẻ nhập vai trẻ đợc sử dụng vốn từ ngữ
đã biết của mình để thể hiện tâm trạng, cảm xúc, thái
độ một cách tự nhiên nhất. Qua đó cô luôn theo dõi hành
động của trẻ, quan tâm kịp thời để chỉnh sửa, bổ xung
kiến thức về vốn từ cho trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ đợc
mạch lạc, chính xác và rõ ràng.
Ví dụ: Nhóm chơi Lớp học, Cô giáo với chủ điểm gia
đình. Cô đến nhóm gợi cho trẻ hát, đọc thơ, kể truyện
có nội dung về gia đình
Với nhóm chơi nấu ăn của gia đình, tôi gợi hỏi
trẻ:
+ Bác đang nấu gì đấy? (Tôi nấu bột cho em)
+ Em bé nhà bác đợc mấy tháng rồi?
+ Bác nấu bột bằng những thứ gì?
+ Bác cho em bé ăn mấy bữa một ngày?
Tơng tự các nhóm khác tôi cũng đã đặt ra câu hỏi gợi
ý cho trẻ trả lời theo ý nghĩ của mình. Từ đó làm giàu vốn
từ cho trẻ
c/ Phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua việc rèn nếp
vệ sinh
Giữ vệ sinh cho trẻ là một việc làm rất cần thiết đối
với trẻ, vì nó góp phần vào việc làm tăng cờng sức khỏe cho
trẻ và đợc duy trì một cách đều đặn. Hiểu đợc ý nghĩ
đó, nên ngay từ đầu năm học tôi đã dạy cho trẻ các bài thơ,
bài hát có nội dung giáo dục vệ sinh để dạy trẻ. Không
những chỉ giúp trẻ có thói quen vệ sinh mà nó còn đóng
góp một phần không nhỏ vào việc phát triển ngôn ngữ
mạch lạc cho trẻ:
Ví dụ:
+ Dạy trẻ hát bài:
Nào đa bàn tay
Trực nhật khám ngay
Tay ai xinh xinh trắng tinh hát mừng
Còn tay ai bẩn thì múc nớc rửa ngay
..
Tôi sử dụng bài hát vào cuối giờ tập thể dục, trớc khi
vào học cho trẻ đi rửa tay
+ Dạy trẻ hát bài
Tay em rửa sạch
Móng tay không đen
Cô giáo em khen
Bàn tay sạch nhất
Tôi sử dụng bài hát vào giờ đón và trả trẻ
Ngoài ra tôi còn giáo dục trẻ có những hành vi văn minh
nh: Không vứt rác bừa bãi ra nơi công cộng và dạy trẻ đi đại
tiện, tiểu tiện đúng nơi quy định. Tôi đã sáng tác và su
tầm một số bài thơ, bài hát về giáo dục văn minh cho trẻ
đọc nh bài thơ: Vứt rác ở đâu?
d/Phát triển ngôn ngữ qua giờ đón và trả trẻ:
- Giờ đón trẻ: Tôi rèn cho trẻ có thói quen đến lớp biết
khoanh tay nói: Con chào cô, Con chào bố (mẹ) Sau
đó cô nhẹ nhàng gợi hỏi trẻ để trẻ trả lời.
Ví dụ: Vào sáng thứ hai tôi hỏi trẻ (trò truyện với trẻ):
+ Hôm qua chủ nhật bố mẹ cho con đi chơi đâu?
(Bố mẹ cho con đi chới công viên à)
+ Con thấy công viên nh thế nào?
+ Trong công viên con nhìn thấy những gì?
+ Khi đi chơi bố mẹ cho con ăn những món gì?
Qua đó trẻ sẽ hứng thú kể lại rõ ràng cho cô và các bạn
cùng nghe. Mặt khác cô giáo có điều kiện tiếp cận, gần gũi
với trẻ hơn nên dễ dàng chỉnh sửa đợc ngôn ngữ cho trẻ.
- Giờ trả trẻ: Tôi cũng rèn cho trẻ có thói quen chào cô,
chào các bạn khi ra về, giúp trẻ kiểm tra lại tất cả các đồ
dùng cá nhân của trẻ xem đã đầy đủ cha? Trong lúc chờ bố
(mẹ) đến đón, tôi cho trẻ ôn lại các bài thơ, câu truyện,
bài hát đã học giúp trẻ đọc chính xác, rõ ràng hơn.
e/ Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ qua việc
phối kết hợp với các bậc phụ huynh:
Để thực hiện tốt đề tài, ngày từ đầu năm học trong
các buổi họp phụ huynh tôi đã trao đổi và tuyên truyền với
các phụ huynh về tầm quan trọng của bộ môn làm quen với
văn học đối với sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Vì vậy tôi
vận động phụ huynh su tầm sách báo, tranh, ảnh, thơ,
truyện có liên quan đến các chủ đề chủ điểm từ đó giúp
trẻ làm quen với văn học một cách dễ dàng, từ đó cung cấp
vốn từ, rèn kỹ năng phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ.
Ngoài việc rèn luyện trẻ vào các hoạt động ở lớp, giáo
viên còn có thể trực tiếp trao đổi với từng phụ huynh về
tình hình nhận thức của con em mình để từ đó phụ
huynh cùng cô giáo đề ra biện pháp giúp trẻ phát triển ngôn
ngữ ở nhà.
Ví dụ: Về nhà bố (mẹ) hỏi trẻ:
- Hôm nay đến lớp cô dạy con đọc bài thơ gì? Con
đọc cho bố (mẹ) nghe nào.
Nhìn chung kết hợp với phụ huynh là một vấn đề rất
cần thiết và không thể thiếu đợc. Nó giúp trẻ củng cố
những kiến thức đã học ở trên lớp một cách sâu sắc hơn.
g/ Hình thức phát triển ngôn ngữ qua việc xây
dựng góc văn học:
Góc văn học là môi trờng vừa là nơi cung cấp kiến thức
mới và in sâu những kiến thức đã học. ở đây trẻ vừa đợc
nhìn vừa đợc thao tác các hình ảnh có nội dung về các
câu truyện, bài thơ mà trên các bức tranh đó có nội dung
hình ảnh để trẻ có thể nhìn vào và đọc lại, kể lại một
cách dễ dàng hơn.
Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ bài thơ Hoa kết trái tôi viết bài
thơ bằng chữ to và trong câu thơ đều có hình ảnh minh
họa. Tôi dạy trẻ cách chỉ từng chữ từ trên xuống dới, từ trái
qua phải để đến giờ chơi, trẻ có thể tự chỉ và đọc theo
hình ảnh đó giúp trẻ nhớ bài thơ lâu hơn
h/ Hình thức phát triển ngôn ngữ qua việc sáng
tác bài thơ, câu truyện, ca dao, đồng dao có nội
dung giáo dục để dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
Qua quá trình thực hiện chuyên đề làm quen với văn
học và chữ viết cho trẻ một trong những hình thức mà tôi
thấy đạt kết quả cao nhất là hình thức sáng tác những bài
thơ, câu truyện, những bài ca dao, đồng dao có nội
dung giáo dục để dạy trẻ.
Nh chúng ta đã biết ngay từ khi mới lọt lòng trẻ đã đợc
nghe những câu hát của bà, của mẹ đợc nghe những câu
truyện, bài thơ mà ông bà, cha mẹ mang đến cho trẻ. Vì
vậy thơ ca là món ăn tinh thần không thể thiếu đợc đối với
trẻ thơ. Với những bài thơ, câu truyện mới lạ trẻ rất hứng thú
và yêu thích bởi từ bài thơ, câu truyện đã mang đến cho
trẻ sự thoải mái, nhẹ nhàng không gây cảm giác căng
thẳng. Chính vì vây, mà trẻ đón nhận một cách hào hứng
nhất.
Trong thực tế ở lớp tôi có rất nhiều trẻ mới ra lớp cha qua
độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo bé. Vì vậy ngôn ngữ của trẻ còn
nghèo nàn, nhiều bé phát âm cha chính xác, rất nhiều trẻ
nói ngọng, nói tiếng địa phơng, nhút nhát trong mọi hoạt
động, không để ý tới việ học tập. Chính vì vậy, nó đã
thúc đẩy tôi phải giúp trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, hăng hái
hứng thú trong học tập. Và tôi đã sáng tác ra một số bài thơ,
câu truyên, bài đồng dao để dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi
Nội dung một số bài thơ, câu truyện, ca dao, đồng
dao:
* Bài thơ: Đi chơi không xin phép
Trong một khu rừng nọ
Có một đôi bạn nhỏ
Đó là gấu và thỏ
Hai bạn ở cạnh nhà
Rủ nhau đi hái quả
Mãi tận trong rừng sâu
Mẹ về chẳng thấy đâu
Mẹ lo Hổ bắt mất
Vội kêu toáng cả lên
Mọi ngời kéo đến xem
Vội chia nhau đi tìm
Thấy hai con tíu tít
Đang ăn quả dâu da
Mọi ngời liền về nhà
Hai bạn quỳ xin lỗi
Chúng con đều có tội
Đi chơi không xin phép
Làm mẹ phải đi tìm
Con xin hứa từ nay
Không bao giờ thế nữa
- Câu hỏi đàm thoại:
+ Hai bạn Gấu và Thỏ rủ nhau đi đâu?
+ Khi mẹ về không thấy các bạn mẹ đẫ làm gì?
+ Khi biết lỗi Gấu và Thỏ đã làm gì?
+ Hai bạn đã hứa nh thế nào?
- > Giáo dục trẻ phải biết xin phép bố, mẹ khi muốn
đi chơi.
* Đồng dao: Các loại rau
- Mục đích yêu cầu: Trẻ biết phát âm đúng tên gọi
và biết lợi ích của các loại rau.
Rềnh rềnh ràng ràng
Đi chợ mua hàng
Có các loại rau
Nhờ có vị ngọt
Là canh rau Ngót
Nấu thêm tí bọt
Là bác rau Đay
Đi chợ cho hay là anh rau Muống
Nấu với tôm cá
Là bác Cải Xanh
Nấu canh rất lành
Là lá Mùng Tơi
Rềnh rềnh ràng ràng
- Với bài ca dao này tôi dạy trẻ vào mọi lúc, mọi nơi, giờ
đi dạo, đi thăm quan môi trờng xung quanh hoặc đọc vào
đầu giờ làm quen với môi trờng xung quanh: Tìm hiểu về
các loại rau
* Truyện: Hai chị em Thỏ
- Mục đích - yêu cầu: Qua câu truyện trẻ biết nghe lời
ông bà, bố mẹ và cô giáo
- Nội dung:
Ông mặt trời vừa lên cao, Thỏ mẹ đã gọi hai chị em
Thỏ dậy và bảo: Các con ơi! Hôm nay mẹ làm đợc nhiều
bánh ngon, các con thay mẹ mang sang biếu bà. Trớc khi đi
thỏ mẹ dặn đi dặn lại : Nhà bà ngoại ở rất xa, các con
phải đi thật nhanh, không đợc rẽ ngang, rẽ dọc nếu không sẽ
bị lạc đờng đấy. Hai chị em vâng lời mẹ, Thỏ chị xách
làn bánh đi trớc, Thỏ em tung tăng chạy theo sau. Bỗng nhiên
Thỏ em trông thấy một chú bớm rất đẹp, Thỏ em vội vàng
quây lại định bắt con Bớm, nhng càng đuổi chú Bớm càng
bay xa, đến khi Thỏ em nghoảnh lại chẳng thấy chị đâu
cả. Thỏ em sợ quá ôm mặt oà lên khóc. Thỏ chị đang đi
quay lại không thấy em đâu cả, Thỏ chị vội vàng chạy đi
tìm thỏ em, tìm mãi, tìm mãi khi nghe thấy tiếng khóc ở
gần đấy, Thỏ chị chạy tới thấy thỏ em đang khóc, thỏ chị
dắt tay thỏ em và nói: Em quên lời mẹ dặn lúc sáng rồi ?.
Thỏ em biết mình sai khoanh tay nói: Em xin lỗi chị ạ!.
Thỏ chị dỗ dành em: Thôi nín đi chị em mình còn phải
mang bánh sang biếu bà kẻo muộn. Hai chị em đi tiếp,
bỗng có tiếng sáo véo von ở gần đấy, hai chị em ngẩng lên
thấy một con sóc đang ngồi thổi sáo trên cành cây, thấy
hai chị em thỏ đi tới Sóc bèn vẫy gọi:
Hai chị em thỏ ơi
Lại đây chơi với tôi
Tôi thổi bài năm mới
Các bạn cùng múa vui
Thấy vậy Thỏ em liền nói với thỏ chị:
Ta đi thôi chị ơi
Đến nhà bà kẻo muộn
Hai chị em Thỏ đi ngay, đến nhà bà hai chị em Thỏ
khoanh tay lễ phép: Cháu chào bà ạ. Bà ngoại mừng quá
nói: Các cháu của bà ngoan quá.
Hai chị em Thỏ tíu tít khoe với bà: Bà ơi mẹ chúng
cháu cho chúng cháu mang bánh sang biếu bà. Bà cảm
ơn hai cháu.
Hai chị em chơi với bà rồi xin phép bà ra về. Về đến
nhà nghe hai con kể chuyện, Thỏ mẹ quay sáng Thỏ chị và
nói: Ôi con của mẹ thật ngoan, biết tìm em và nhắc nhở
em. Rồi quay sang Thỏ em và nói: Thỏ em mắc lỗi và biết
sửa sai, lần sau con nhớ nghe lời mẹ dặn. Thỏ em cúi đầu
xin lỗi mẹ. Thỏ mẹ ôm hai chị em vào lòng và nói khẽ:
Các con của mẹ đừng quên
Cha xong công việc chớ nên la cà
- Câu hỏi đàm thoại:
+ Thỏ mẹ đã dặn gì hai chị em Thỏ?
+ Trên đờng đi Thỏ em đã làm gì?
+ Thỏ chị đã làm gì khi không thấy em?
+ Khi tìm thấy em Thỏ chị đã nói gì?
+ Khi về đến nhà Thỏ mẹ đã nói gì với hai chị em?
Trên đây là một số bài thơ, đồng dao và câu truyện
mà tôi đã tự sáng tác để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch
lạc thông qua việc cho trẻ đọc và kể lại truyện.
* Tóm lại: Việc đa thơ ca, truyện, đồng dao có nội dung
giáo dục vào dạy trẻ nhằm mục đích mở rộng kiến thức cho
trẻ, mở rộng sự quan tâm của trẻ đối với nhiều mối quan hệ
trong xã hội, trong thiên nhiên và trong cuộc sống sinh hoạt
hàng ngày. Qua đó, rèn luyện và củng cố kiến thức văn học
cũng nh lời nói, đặc biệt về ngôn ngữ của trẻ đợc phát
triển mạch lạc hơn.
IV/ Kết quả đánh giá
Qua việc cho trẻ làm quen với năm học và chữ viết bằng
các hình thức dạy trẻ trong và ngoài tiết học, hình thức
phối kết hợp với các phụ huynh, hình thức xây dựng góc văn
họcTrẻ đợc học các bài thơ, câu truyệnTrẻ rất hứng thú
đợc chơi các trò chơi để thể hiện ngôn ngữ của mình
bằng các vai diễn trẻ sẽ nhớ lâu hơn, dần dần giúp trẻ học
tập những tính cách tốt của các nhân vật trong truyện để
áp dụng vào trong cuộc sống hàng ngày của trẻ.
Sau khi áp dụng đề tài Một số hình thức rèn kỹ năng
phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4 5 tuổi này, tôi đã
tiến hành khảo sát trẻ và đã đạt đợc kết quả đáng kể, thể
hiện cụ thể nh sau:
Tổng số trẻ trong lớp là: 63 trẻ
Giai đoạn I
Giai đoạn II
Giai đoạn III
Từ tháng
Từ tháng
Từ tháng
9/2007 đến
12/2007
2/2008 đến
tháng
đến tháng
tháng 4/2008
Xếp loại
Tốt
12/2007
5 cháu = 8%
cháu
2/2008
18 cháu = 25
cháu
=
28,5%
= 22 cháu
39,7%
= 28 cháu
=
Khá
8
Đạt
12,7%
12 cháu
35%
= 11 cháu
44,4%
= 8
cháu
=
Cha đạt
19%
38 cháu
17,5%
= 12 cháu
12,7%
= 2
cháu
=
60,3%
19%
PHầN III:
3,2%
Nguyên nhân thành công và bài
học kinh nghiệm:
Chúng ta đang sống trong những năm của thế kỷ mở
đầu cho nền văn minh, khoa học, công nghệ đang phát
triển rực rỡ. Do đó, nền giáo dục Việt Nam phải hớng vào
mục tiêu giáo dục, đào tạo những con ngời mới phát triển
toàn diện.
Để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho trẻ về tất
cả các mặt: Đức Trí Thể Mỹ Lao động vì đây là
khâu đầu tiên, là nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc
dân. Nó là cơ sở ban đầu làm tiền đề để hình thành
nhân cách con ngời mới xã hội chủ nghĩa. Trong đó bộ phận
làm quen với văn học và chữ viết đóng góp một phần quan
trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Do vậy, là một giáo viên mầm non mới bớc vào nghành
còn nhiều bỡ ngỡ, và cũng là lần đầu tiên đóng góp những
sáng kiến của mình để thực hiện chuyên đề này, tôi
không tự bằng lòng với những gì mà mình đã biết, đã và
đang làm đợc. Tôi tự biết mình phải nâng cao tinh thần
học hỏi, luôn phấn đấu, tìm tòi để trau dồi kiến thức và
kinh nghiệm để nuôi dỡng thế hệ mầm non cho đất nớc
nhằm đáp ứng với sự vận động và phát triển của xã hội.
Qua nghiên cứu tôi đã rút ra đợc những bài hoc kinh
nghiệm nhằm phát triển ngông ngữ mạch lạc cho trẻ từ 4 5
tuổi sau:
- Giáo viên phải nhận thức đợc tầm quan trọng của việc
rèn kỹ năng phát triển ngôn ngữ mạch lạc, phát triển tính
tích cực giao tiếp, tạo cơ sở cho sự hoàn thiện nhân cách
của trẻ.
- Giáo viên cùng phụ huynh cùng su tầm, sáng tác các bài
đồng dao, ca dao, các câu truyện có nội dung giáo dục, dễ
hiểu, dễ nhớ, dễ thuộc để cung cấp từ ngữ mới cho trẻ
- Cung cấp tri thức bằng việc cho trẻ nghe, xem, thăm
quanrèn luyện kỹ năng, tăng cờng trò chuyện nhằm tạo
vốn và kinh nghiệm giao tiếp cho trẻ.
- Tạo môi trờng vui chơi kích thích hứng thú và hoạt
động của trẻ: Đồ dùng, đồ chơi đa dạng, phong phú, bổ
xung một số sản phẩm thật (trong điều kiên cho phép), đồ
dùng đồ chơi ở trạng thái mở để kích thích trí tò mò,
ham hỏi của trẻtừ đó giáo viên có nhiều tình huống để
giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc.
- Gia đình và nhà trờng cần có sự liên kết chặt chẽ
để cùng có một phơng hớng giáo dục đồng nhất và hiệu
quả, cần phải giúp trẻ phát triển ngông ngữ mạch lạc ở mọi
lúc mọi nơi, mọi tìmh huống, hoàn cảnh, mọi hoạt động.
Trên đây là một số sáng kiến kinh nghiệm mà tôi đã
thực hiện tại trờng lớp nơi tôi đang công tác. Trong quá
trình thực hiện không tránh khỏi những thiếu sót, kính
mong các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp đóng góp,
giúp đỡ, bổ xung để bài sáng kiến đạt kết quả tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Hà Nội, ngày 05 tháng 04 năm 2008
Ngời viết
Nguyễn Thị Huế