Viêm tai giữa tiết dịch

Viêm tai giữa tiết dịch
Viêm tai giữa tiết dịch (VTGTD) là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh không
có triệu chứng rõ ràng gây khó khăn trong chẩn đoán,
Viêm tai giữa tiết dịch (VTGTD) là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh không
có triệu chứng rõ ràng gây khó khăn trong chẩn đoán, là nguyên nhân thường
gặp nhất làm giảm sức nghe, ảnh hưởng sự phát triển ngôn ngữ và nhận thức
cũng như thay đổi hành vi giao tiếp xã hội của trẻ.
Diễn biến âm thầm
VTGTD diễn biến âm thầm nên các bậc cha mẹ khó nhận biết bệnh của trẻ nên
bệnh thường phát hiện ở giai đoạn muộn hoặc xảy ra biến chứng, khi đưa trẻ
đến cơ sở y tế thăm khám một hoặc nhiều bệnh lý khác liên quan. Việc chẩn
đoán VTGTD không những khó khăn đối với bệnh nhân người lớn, mà càng
khó đối với bệnh nhi vì khó khai thác các triệu chứng đầy đủ do trẻ em không
thể hợp tác trọn vẹn trong quá trình thăm khám.

/>

Nguyên nhân chủ yếu của VTGTD là các viêm nhiễm vùng mũi họng như: viêm
VA mạn tính, viêm VA - amidan quá phát, viêm mũi họng cấp... Vì vậy những
trẻ bị VTGTD thường có các biểu hiện ở mũi họng. Ngược lại, triệu chứng ở tai
thường rất mờ nhạt và không đặc hiệu. Chính vì vậy, đây cũng là lý do khiến
cho bệnh lý VTGTD thường không được chẩn đoán và dễ dàng bị bỏ qua.
Một số biểu hiện thường gặp
Ở trẻ bị VTGTD, triệu chứng vùng mũi họng xảy ra trước (sốt, chảy mũi, bú
kém, ho,...), sau đó là các triệu chứng ở tai (đau tai, chảy tai, sốt và hiện tượng
bé hay đưa tay lên gãi tai…). Nếu VTGTD kéo dài không điều trị hoặc điều trị
không đúng cách sẽ dẫn đến tình trạng trẻ có biểu hiện: nghễnh ngãng, mất tập
trung, nghe kém và ù tai, kém linh hoạt, không phản ứng hoặc phản ứng chậm
khi bố mẹ gọi, xem ti vi với âm lượng lớn... Ở các trẻ lớn hơn (tuổi đi học)
thường có các biểu hiện: thay đổi tính tình, kém tập trung, kém linh hoạt, kết
quả học tập kém đi. VTGTD nếu không điều trị sẽ diễn tiến theo 2 hướng:

Đối với cấp tính: Từ VTGTD sẽ bị bội nhiễm vi khuẩn gây viêm xương chũm
cấp rồi gây các biến chứng như: xuất ngoại sau tai hoặc vào nội sọ gây viêm
màng não, áp xe não, áp xe tiểu não… hoặc độc tố vi khuẩn ngấm vào tai trong,
gây điếc vĩnh viễn hoặc một số trường hợp gây liệt mặt cho trẻ.
Đối với mạn tính: Quá trình viêm mạn tính tái phát nhiều đợt làm cho dịch trong
hòm tai lúc đầu là thanh dịch sau đó trở thành dịch quánh nhày. Khi đó, viêm tai
thanh dịch trở thành viêm tai keo hay viêm tai nhày. Áp lực âm trong hòm nhĩ
hút màng nhĩ vào trong hòm tai, làm tiêu lớp sợi màng nhĩ, làm màng nhĩ bị suy
yếu. Khi đó, viêm tai keo trở thành túi co kéo màng nhĩ hoặc xẹp nhĩ, tiêu hủy
các cấu trúc xương của hòm tai như: xương con, tường thượng nhĩ… dẫn tới

/>

suy giảm sức nghe trầm trọng và cuối cùng hình thành viêm tai giữa nguy hiểm
cholesteatoma.
Bệnh có thể phòng
Bệnh VTGTD chủ yếu xảy ra ở trẻ em và nếu không điều trị kịp thời hoặc điều
trị không đúng cách sẽ làm trẻ giảm sức nghe, ảnh hưởng sự phát triển ngôn ngữ
và nhận thức cũng như thay đổi hành vi giao tiếp xã hội của trẻ. Vì vậy, tất cả
trường hợp VTGTD phải được theo dõi và chăm sóc chu đáo, nh m ph c hồi
sức nghe cho trẻ, giúp trẻ phát triển trí tuệ bình thường và ngăn ngừa biến
chứng, di chứng gây điếc không hồi ph c, góp phần làm giảm gánh nặng cho xã
hội. Hiện nay, tại các cơ sở y tế chuyên khoa tai mũi họng, VTGTD ở trẻ được
điều trị b ng cách đặt ống thông khí qua màng nhĩ, đồng thời, giải quyết nguyên
nhân bệnh b ng cách phẫu thuật nạo VA dưới nội soi b ng Micro Debrider
(Hammer) hoặc cắt amidan.
Các bậc ph huynh có con trong độ tuổi dễ mắc VTGTD cần chủ động phòng
bệnh b ng cách như: giữ ấm trẻ vào mùa đông; điều trị triệt để các viêm nhiễm
vùng tai mũi họng, nhất là viêm hô hấp trên; bú sữa mẹ sớm; không cho đi nhà
trẻ sớm (dưới 12 tháng tuổi); không cho trẻ bơi khi bị viêm hô hấp trên. Ngoài

ra, ph huynh không nên hút thuốc lá trong nhà để giữ không khí trong lành,
tránh ô nhiễm. VTGTD có tần suất mắc bệnh rất cao và là nguyên nhân thường
nhất gây điếc mắc phải ở trẻ em. Do đó, khi trẻ bị chảy mũi, ngạt mũi, ho, sốt,
tiêu chảy; hoặc phát hiện trẻ nghễnh ngãng, không chú ý, mất tập trung hoặc trẻ
ù tai, đau nặng tai, ph huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa tai mũi
họng để khám và phát hiện sớm, điều trị hiệu quả, góp phần đảm bảo trẻ phát
triển tốt thể chất và tinh thần.
BS. Nguyễn Minh Hằng

/>