ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
ĐINH THỊ BÍCH THỦY
`
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở HUYỆN THANH SƠNTỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2016
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
ĐINH THỊ BÍCH THỦY
`
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở HUYỆN THANH SƠNTỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. ĐẶNG XUÂN HẢI
HÀ NỘI – 2016
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng biết ơn sâu
sắc đến Ban lãnh đạo và các thầy cô giáo trường Đại học giáo dục - Đại học
Quốc gia Hà Nội, lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo Thanh Sơn, cán bộ và
giáo viên trường THCS Tân Minh, THCS Võ Miếu, THCS Văn Miếu huyện
Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện cho tác giả trong
quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Luận văn là sự thể hiện kết quả học tập nghiên cứu của tác giả và sự tận
tâm giảng dạy, giúp đỡ động viên của quý Thầy Cô giáo trường Đại học Giáo
dục- Đại học Quốc gia Hà Nội, sự giúp đỡ nhiệt tình của Lãnh đạo Phòng
Giáo dục và Đào tạo Thanh Sơn, cán bộ và giáo viên trường THCS Tân Minh,
THCS Võ Miếu, THCS Văn Miếu huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ đã cung
cấp thông tin và tham gia nhiều ý kiến quý báu.
Tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Đặng
Xuân Hải đã tận tâm hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong quá trình hoàn thành
luận văn.
Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn công tác là vô cùng
phong phú, sinh động và có nhiều vấn đề cần giải quyết, chắc chắn luận văn
không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Tác giả rất mong sự đóng
góp chân thành của các thầy giáo, cô giáo, các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng
nghiệp và bạn đọc để luận văn này có giá trị thực tiễn và hoàn thiện hơn.
Hà Nội, ngày 05 tháng 5 năm 2016
Tác giả luận văn
Đinh Thị Bích Thủy
i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
BGH
: Ban giám hiệu
CBQL
: Cán bộ quản lý
CNTT
: Công nghệ thông tin
CMHS
: Cha mẹ học sinh
GD
: Giáo dục
GD-ĐT
: Giáo dục và Đào tạo
GDTHCS
: Giáo dục trung học cơ sở
GV
: Giáo viên
HS
: Học sinh
HSG
: Học sinh giỏi
HSNK
: Học sinh năng khiếu
KTĐG
: Kiểm tra đánh giá
KTXH
: Kinh tế- xã hội
NLSP
: Năng lực sư phạm
PPDH
: Phương pháp dạy học
QLGD
: Quản lý giáo dục
TCM
: Tổ chuyên môn
TBDH
: Thiết bị dạy học
THCS
: Trung học cơ sở
THPT
: Trung học phổ thông
XH
: Xã hội
ii
MỤC LỤC
Trang
Lợi cảm ơn .................................................................................................. i
Danh mục viết tắt ........................................................................................
ii
Mục lục ........................................................................................................
iii
Danh mục các bảng .....................................................................................
vi
Danh mục các sơ đồ .................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ........................................................ Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ
SỞ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP.............. Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .............. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Trên thế giới .................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Ở Việt Nam ................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm cơ bản ...................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Quản lý giáo dục ........................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Bồi dưỡng ...................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Năng lực dạy học .......................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Bồi dưỡng năng lực dạy học ......... Error! Bookmark not defined.
1.3. Chuẩn và chuẩn nghề nghiệp giáo viên Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Chuẩn và chuẩn nghề nghiệp ........ Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên ........ Error! Bookmark not defined.
1.4. Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên theo quy định của Bộ Giáo dục và
Đào tạo ........................................................ Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Mục đích ban hành quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung
học ........................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Quy định về chuẩn hoá.................. Error! Bookmark not defined.
iii
1.5. Hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục hiện nay ........................... Error! Bookmark not defined.
1.5.1. Tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học giáo
viên trung học cơ sở ................................ Error! Bookmark not defined.
1.5.2. Trách nhiệm của Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào
tạo, nhà trường, tổ chuyên môn và giáo viên trong thực hiện đổi mới đồng
bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục học sinh
................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.6. Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.............. Error! Bookmark not defined.
1.6.1. Quản lý mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy họcError!
Bookmark
not defined.
1.6.2. Quản lí nội dung, phương pháp và hình thức bồi dưỡng năng lực
dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .... Error! Bookmark not defined.
1.6.3. Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên đáp
ứng chuẩn nghề nghiệp theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay .... Error!
Bookmark not defined.
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở
HUYỆN THANH SƠN, TỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ
NGHIỆP ......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát về đặc điểm kinh tế - xã hội và Giáo dục của huyện Thanh
Sơn, tỉnh Phú Thọ........................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hộiError! Bookmark
not defined.
2.1.2. Tình hình phát triển Giáo dục và Đào tạo ở huyện Thanh Sơn, tỉnh
Phú Thọ ................................................... Error! Bookmark not defined.
iv
2.2. Thực trạng về đội ngũ giáo viên và năng lực dạy học của giáo viên
trung học cơ sở huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú ThọError!
Bookmark
not
defined.
2.2.1. Mô tả cách thức khảo sát ............... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Về số lượng, trình độ đào tạo và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Về cơ cấu đội ngũ giáo viên trung học cơ sởError!
Bookmark
not defined.
2.2.4. Thực trạng về năng lực dạy học của giáo viên trung học cơ sở huyện
Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ so với yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên
....................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên
trung học cơ sở huyện Thanh Sơn theo chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo
............................................................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của
hoạt động bồi dưỡng giáo viên ................ Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Thực trạng về lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học .... Error!
Bookmark not defined.
2.3.3. Nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viênError! Bookmark not
defined.
2.4. Thực trạng xây dựng đội ngũ cốt cán .. Error! Bookmark not defined.
2.5. Thực trạng về các điều kiện cho công tác bồi dưỡng năng lực dạy học
giáo viên ...................................................... Error! Bookmark not defined.
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt đông bồi dưỡng năng lực
dạy học cho đội ngũ giáo viên tại huyện Thanh SơnError! Bookmark not
defined.
2.6.1. Những điểm mạnh ......................... Error! Bookmark not defined.
2.6.2. Hạn chế.......................................... Error! Bookmark not defined.
v
2.6.3. Nguyên nhân ................................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG
LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở HUYỆN
THANH SƠN,TỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP . Error!
Bookmark not defined.
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .............. Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Tính cần thiết................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Tính khả thi ................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Tính kế thừa .................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.4. Tính hiệu quả................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.5. Tính đồng bộ ................................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Biện pháp cụ thể ................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về bồi dưỡng
năng lực dạy học theo chuẩn nghề nghiệpError!
Bookmark
not
defined.
3.2.2. Đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học GV
theo chuẩn nghề nghiệp ........................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cốt cán Error!
Bookmark not defined.
3.2.4. Bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí về việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học .............................. Error! Bookmark not defined.
3.2.6.Tăng cường công tác tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên. ...... Error!
Bookmark not defined.
3.2.7. Kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực
dạy học của giáo viên .............................. Error! Bookmark not defined.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......... Error! Bookmark not defined.
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
..................................................................... Error! Bookmark not defined.
vi
3.4.1. Các bước khảo nghiệm:................. Error! Bookmark not defined.
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm .................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 9
PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined.
vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô phát triển GD&ĐT huyện Thanh Sơn - Phú Thọ. ..................... 40
Bảng 2.2.Tổng hợp kết quả thi học sinh giỏi THCS các cấp .................................. 41
Bảng 2.3.Thống kê về số lượng GVTHCS của huyện Thanh Sơn ................. 44
Bảng 2.4: Thống kê về số lượng CBQL, GV các trường THCS của huyện
Thanh Sơn năm học 2015-2016 ...................................................................... 45
Bảng 2.5 : Sự phân bố đội ngũ GV các trường THCS của huyện Thanh Sơn ...45
Bảng 2.6 : Thống kê về trình độ đào tạo của đội ngũ GV các trường THCS
của huyện Thanh Sơn năm học 2015 – 2016. ................................................. 46
Bảng 2.7 : Thống kê cơ cấu đội ngũ GVTHCS theo bộ môn giảng dạy .... ... 49
Bảng 2.8: Thống kê tuổi đời, tuổi nghề của đội ngũ GVTHCS................. ... 50
Bảng 2.9: Thống kê tuổi đời, tuổi nghề của đội ngũ GV các trường THCS
huyện Thanh Sơn năm học 2015-2016 .......................................................... 51
Bảng 2.10. Kết quả do Giáo viên tự đánh giá năm học 2015-2016 ............... 53
Bảng 2.11: Kết quả do Tổ chuyên môn và Hiệu trưởng đánh giá ................. 53
Bảng 2.12. Kết quả điều tra khảo sát về tầm quan trọng của hoạt động bồi
dưỡng NLSP cho GV THCS ........................................................................... 59
Bảng 2.13. Thống kê ý kiến đánh giá về thực trạng việc lập kế hoạch bồi
dưỡng năng lực dạy học giáo viên trường THCS huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú
Thọ theo chuẩn nghề nghiệp ........................................................................... 60
Bảng 2.14. Thống kê ý kiến đánh giá về thực trạng nội dung bồi dưỡng cho
đội ngũ giáo viên trường THCS huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ theo chuẩn
nghề nghiệp. .................................................................................................... 61
Bảng 2.15. Thống kê ý kiến đánh giá về thực trạng phương pháp bồi dưỡng
cho đội ngũ giáo viên trường THCS huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ theo
chuẩn nghề nghiệp........................................................................................... 62
viii
Bảng 2.16. Thống kê ý kiến đánh giá về thực trạng hình thức bồi dưỡng cho
đội ngũ giáo viên trường THCS huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ theo chuẩn
nghề nghiệp. .................................................................................................... 63
Bảng 2.17. Thống kê ý kiến đánh giá về việc xây dựng đội ngũ cốt cán ... ... 63
Bảng 2.18. Thống kê ý kiến về các điều kiện cho công tác bồi dưỡng năng lực
dạy học giáo viên......................................................................................... ... 65
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề xuất .................................................................................................... 90
DANH MỤC BIỂU VÀ SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Kết quả thi học sinh giỏi THCS các cấp……………………... ......... 42
Biểu đồ 2.2 : Trình độ đào tạo của đội ngũ GV các trường THCS của huyện
Thanh Sơn năm học 2015 – 2016 ................................................................... 47
Biểu đồ 2.3 : Độ tuổi GV các trường THCS của huyện Thanh Sơn .............. 52
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng
lực dạy học GVTHCS ở huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề
nghiệp. ............................................................................................................. 88
Biểu đồ 3.1. Sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của 7 biện pháp
đề xuất ............................................................................................................. 92
ix
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày
4/11/2013 của Hội nghị lần thứ 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục.
2. Đặng Quốc Bảo (2009), Quản lý nhà trường. NXB ĐHQG Hà Nội,
3. Đặng Quốc Bảo. Phát triển nguồn nhân lưc-phát triển con người. Tài liệu
giảng dạy lớp cao học QLGD, Đại học giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội.
4. Đặng Quốc Bảo. Kinh tế học giáo dục. Bài giảng lớp cao học QLGD, Đại
học Quốc gia Hà Nội.
5. Bộ Giáo dục và Đào Tạo. Công văn số 3408/BGDĐT-GDTrH ngày 15/6/2010
về việc Bồi dưỡng về giảng dạy cho giáo viên cấp THCS ,THPT.
6. Bộ giáo dục và Đào tạo (2008). Quy định chuẩn đánh giá chất lượng giáo
dục trường trung học phổ thông.
7. Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009
Ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên
trung học phổ thông.
8. Bộ giáo dục và Đào tạo (2009), Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên
trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông.
9. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ
năng. NXB Giáo Dục Việt Nam.
10. Báo cáo tổng kết năm học, Các trường THCS huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú
Thọ.
11. Chiến lƣợc phát triển giáo dục trong thế kỉ XXI (2003), Kinh nghiệm của
các quốc gia, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
12. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012). Đại cương khoa học quản
lý. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội,.
10
13. Nguyễn Đức Chính (2011), Chất lượng và quản lý chất lượng giáo dục
đào tạo. Tài liệu giảng dạy lớp cao học quản lý giáo dục, Hà Nội,
14. Nguyễn Đức Chính (2008), Thiết kế và đánh giá chương trình giáo dục.
Bài giảng lớp cao học QLGD, ĐHGD-ĐHQG Hà Nội.
15. Nguyễn Kế Hào (2007), Giáo dục Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và xu
hướng phát triển, Giáo trình lớp Cao học quản lý giáo dục.
16. Nguyễn Minh Thu (2013), Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
cho đọi ngũ giáo viên trường THPT Việt Bắc tỉnh Lạng Sơn, LVThs, Hà
Nội.
17. Nguyễn Tiến Đạt (2007), Kinh nghiệm và thành tựu phát triển giáo dục và
dào tạo trên thế giới, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội.
18. Raja Roy Singh (1994), Nền giáo dục cho thế kỉ 21- Những triển vọng cho
Châu Á- Thái Bình Dương, Hà Nội.
19. Vũ Văn Huy (2011), Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học của
giáo viên trường THPT Hải An thành phố Hải Phòng đáp ứng chuẩn nghề
nghiệp, LVThs, Hà Nội.
20. Vũ Cao Đàm, Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. NXB giáo dục.
21. Điều lệ trƣờng THCS, THPT và trƣờng PT có nhiều cấp học (ban hành
kèm theo quyết định số12/2011/QĐ-BGD&ĐT-ngày 28/3/2011).
22. Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế
kỷ XXI. NXB Giáo Dục Việt Nam,.
23. Phạm Minh Hạc (1996), Phát triển giáo dục, phát triển con người phục vụ
phát triển xã hội - kinh tế. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.
24. Phạm Minh Hạc (1997), Giáo dục nhân cách, đào tạo nhân lực. Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
25. Phạm Minh Hạc (1999), Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng cửa thế kỷ XXI.
NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
11
26. Phạm Kim Thành (2013), Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên trường THPT Tam Đảo- Vĩnh Phúc, LVThs, Hà Nội.
27. Đặng Xuân Hải (2015). Quản lý sự thay đổi trong GD-Giáo trình. NXB
Đại học Quốc gia Hà Nội,
28. Đặng Xuân Hải; Nguyễn Sĩ Thƣ (2012), Quản lý GD/NT trong bối cảnh
thay đổi. NXB GD;
29.Đặng Xuân Hải - Đào Phú Quảng (2008), Cơ cấu tổ chức và quản lý hệ
thống giáo dục quốc dân. Bài giảng lớp cao học quản lý giáo dục, Đại học
Quốc gia Hà Nội,
30.Nguyễn Trọng Hậu. Đại cương khoa học quản lý giáo dục. Tài liệu giảng
dạy lớp cao học quản lý.
31. Hồ Chí Minh (1968), Thư gửi các cán bộ, cô giáo , thầy giáo, công nhân
viên, học sinh, sinh viên nhân dịp bắt đầu năm học mới.
32. Đặng Thị Thanh Huyền (chủ biên) (2013), Tài liệu Đổi mới công tác chỉ
đạo chuyên môn. Viện nghiên cứu KHQLGD.
33. Trần Kiểm (2002), Khoa học quản lý nhà trường phổ thông. Nxb Đại học
Quốc gia, Hà Nội.
34. Trần Kiểm, Bùi Minh Hiền (2006), Quản lý và lãnh đạo nhà trường, Giáo
trình khoa Quản lý Giáo dục - Đại học Sư phạm Hà Nội.
35. Đặng Bá Lãm - Phạm Thành Nghị (1999), Chính sách và kế hoạch trong
quản lý giáo dục. Nxb Giáo dục
36. Lê Trần Lâm (1992), Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, Đại học Sư phạm
Hà Nội.
37. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (chủ biên) (2012), Quản lý giáo dục-một số vấn đề lý
luận và thực tiễn. NXB ĐHQG Hà Nội.
38. Hồ Chí Minh (1990), Vấn đề giáo dục. Nxb Giáo dục.
39. Từ điển bách khoa Việt Nam (2002), Nxb Từ điển Bách điển, Hà Nội.
12
40. Phạm Viết Vƣợng (2000), Giáo dục học. Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội.
13