Những biện pháp quản lý công tác tài chính của trường cao đẳng nghề cơ điện hà nội trong giai đoạn hiện nay

Đại học Quốc gia Hà Nội
Khoa Sư phạm

Những biện pháp quản lý công tác tài chính của
Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội trong giai
đoạn hiện nay

Nguyễn Thị Lan Phương

Luận văn ThS. Giáo dục học

Hà Nội 2008


LỜI CẢM ƠN
Trước hết tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Khoa Sư phạm Đại học
Quốc gia Hà Nội, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn và truyển thụ
những kiến thức quí báu cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại
Khoa, giúp tôi có cơ sở để hoàn thành luận văn.
Đặc biệt xin được trân trọng cảm ơn sâu sắc đối với thầy PGS-TS Đặng
Quốc Bảo, người đã nhiệt tình, tận tuỵ và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực
hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới lãnh đạo, Ban giám hiệu, phòng Tài chính –
Kế toán, tập thể các Thầy - Cô giáo Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà nội đã
khuyến khích động viên và tạo điều kiện, giúp đỡ, hợp tác giúp tôi hoàn thành
Luận văn Thạc sỹ này .
Hà nội, ngày 25 tháng 4 năm 2008
Tác giả

Nguyễn Thị Lan Phương

BẢNG NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT

STT

Viết tắt

Viết đầy đủ

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

BGH
CBCNVC
CĐN
CNH – HĐH
CNKT
GV
GD - ĐT
HS - SV
HC- TC
KH - KT
NĐ
PTNT
QĐ
TCDN
QĐ
NĐ
TT
TTLB
TCCB
TBXH

Ban giám hiệu
Cán bộ công nhân viên chức
Cao đẳng nghề
Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá
Công nhân kỹ thuật
Giáo viên
Giáo dục - Đào tạo
Học sinh – sinh viên
Hành chính – Tổ chức

Khoa học - Kỹ thuật
Nghị định
Phát triển nông thôn
Quyết định
Tổng cục dạy nghề
Quyết định
Nghị định
Thông tư
Thông tư liên bộ
Tổ chức cán bộ
Thương binh xã hội


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn
Bảng những cụm từ viết tắt
Mục lục
Mở đầu

1

Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu

5

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

5

1.1.1. Quá trình đổi mới và cải cách giáo dục ở Việt nam trong thời

5

gian qua
1.1.2. Những đổi mới quản lý tài chính trong tổng thể đổi mới của

9

ngành Giáo dục - đào tạo và hệ thống văn bản pháp qui về quản lý tài
chính trong các trường đại học, cao đẳng.
1.1.3. Vai trò của quản lý tài chính trong nhà trường

11

1.1.4. Hoạt động tài chính của nhà trường

12

1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài

12

1.2.1. Quản lý

12

1.2.2. Quản lý giáo dục

15

1.2.3. Quản lý nhà trường

18

1.3. Bản chất vấn đề tài chính trong giáo dục

19

1.3.1. Một số khái niệm về tài chính

19

1.3.2. Tài chính trong giáo dục.

20

1.3.2. Quản lý tài chính trong nhà trường

20

1.4. Nội dung quản lý tài chính của trường đại học, cao đẳng

24


1.4.1. Quản lý kinh phí hoạt động thường xuyên

24

1.4.2. Quản lý kinh phí chương trình mục tiêu trong giáo dục đào tạo

25

1.4.3. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản

25

1.4.4. Quản lý thu chi các hoạt động khác của nhà trường

25

1.4.5. Quản lý tài sản

26

1.5. Yêu cầu quản lý tài chính trong nhà trường
Tiểu kết chương 1

26
28

Chương 2: Thực trạng công tác quản lý tài chính ở trường Cao đẳng
nghề Cơ điện Hà nội

30

2.1. Quá trình phát triển của trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà nội

30

2.1.1. Vai trò của ngành Dạy nghề đối với sự phát triển kinh tế xã hội

30

2.1.2. Sơ lược quá trình phát triển và chức năng nhiệm vụ của nhà

31

trường
2.1.3. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý của trường CĐ nghề CĐ

33

2.1.4. Qui mô đào tạo và cơ sở vật chất kỹ thuật của nhà trường

36

2.2. Thực trạng cơ chế quản lý tài chính của trường Cao đẳng nghề Cơ

37

HN

điện hà nội hiện nay
2.2.1. Cơ sở lập dự toán

39

2.2.2. Thực trạng về quản lý và sử dụng nguồn kinh phíNSNN

41

2.2.3. Tình hình huy động, sử dụng nguồn thu sự nghiệp và kinh phí

51

từ các nguồn thu khác
2.3. Đánh giá cơ chế quản lý tài chính ở trường Cao đẳng nghề Cơ điện

54

Hà nội trong những năm qua
2.3.1. Một số ưu điểm và thuận lợi

54

2.3.2. Một số khó khăn và hạn chế trong trong quản lý tài chính

56


2.3.3. Nguyên nhân của các hạn chế

57

2.3.4. Những hạn chế trong huy động các nguồn thu

58

2.3.5. Những hạn chế trong phân bổ kinh phí

59

Tiểu kết chương 2

60

Chương 3: Những biện pháp quản lý công tác tài chính của trường

62

Cao đẳng nghề Cơ điện Hà nội trong giai đoạn hiện nay
3.1. Một số phương hướng phát triển cơ bản của trường Cao đẳng nghề

62

Cơ điện trong bối cảnh đổi mới hiện nay
3.2. Nguyên tắc lựa chọn các biện pháp quản lý công tác tài chính của

62

trường
3.2.1. Nguyên tắc kế thừa

63

3.2.2. Nguyên tắc thực tiễn

65

3.2.3. Nguyên tắc hiệu quả

66

3.3. Một số biện pháp quản lý công tác tài chính ở trường Cao đẳng nghề

70

Cơ điện Hà Nội
3.3.1. Nâng cao nhận thức về nội dung và nhiệm vụ của công tác

68

quản lý tài chính cho CBCNVC và giáo viên trong trường
3.3.2. Tăng cường công tác kế hoạch hoá các nguồn thu

71

3.3.3. Xây dựng và thực hiện Qui chế chi tiêu nội bộ đảm bảo qui

75

định của Nhà nước và phục vụ thiết thực cho mực tiêu đào tạo
3.3.4. Thực hiện công tác kiểm tra nội bộ, chấp hành nghiêm chỉnh

76

chế độ kiểm toán Nhà nước định kỳ
3.3.5. Nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm cho cán

78

bộ chuyên trách công tác tài chính
3.4. Mối quan hệ biện chứng giữa các biện pháp

79

3.5. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý

81


công tác tài chính của trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội.
Tiểu kết chương 3

83

Kết luận và khuyến nghị

84

Danh mục Tài liệu tham khảo

89

Phụ lục

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Nghị quyết Hội nghị lần thứ II khoá VIII của Ban chấp hành Trung ương
Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: “…Thực sự coi giáo dục - đào tạo là
quốc sách hàng đầu. Nhận thức sâu sắc giáo dục - đào tạo cùng với khoa học và
công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, đầu tư cho
giáo dục - đào tạo là đầu tư phát triển. Thực hiện các chính sách ưu tiên ưu đãi đối
với giáo dục - đào tạo, đặc biệt là chính sách đầu tư và chính sách tiền lương là
những giải pháp mạnh mẽ để phát triển giáo dục”.
Nhiệm vụ và mục tiêu của giáo dục là đào tạo con người đáp ứng yêu cầu
xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Con người là nguồn nhân lực, là nhân tố quyết định sự
phát triển đất nước trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Để thực hiện chiến


lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2001 – 2015 mà mục tiêu của chiến lược
phát triển giáo dục thời kì này là: Tạo bước chuyển biến cơ bản về chất lượng giáo
dục, ưu tiên nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, đổi mới mục tiêu, nội dung,
phương pháp, chương trình giáo dục, phát triển đội ngũ nhà giáo vừa tăng quy mô
vừa nâng cao chất lượng hiệu quả, đổi mới phương pháp dạy – học, đổi mới quản lí
giáo dục tạo cơ sở pháp lí và phát huy nội lực phát triển giáo dục. Để đạt được mục
tiêu đó thì chúng ta phải tăng cường nguồn tài chính, cơ sở vật chất cho giáo dục.
Đi đôi với việc tăng cường nguồn tài chính là phải đổi mới cơ chế quản lý tài
chính vì nếu chúng ta có nguồn tài chính mà việc sử dụng và quản lý không tốt thì
gây thát thoát và lãng phí đồng thời ảnh hưởng ngay tới chất lượng đào tạo.
Đáp ứng yêu cầu đổi mới về cơ chế quản lý tài chính trong giáo dục, Chính
phủ đã ban hành Nghị định số 10/2002/NĐ-CP ngày 16/01/2002 trao quyền tự chủ
về tài chính, cho các đơn vị sự nghiệp có thu, được các đơn vị trường học, cơ sở
đào tạo công lập triển khai thực hiện từ năm 2003. Đến năm 2006 Nghị định
43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 được ban hành thay thế Nghị định số 10/2002 là
một bước đổi mới mạnh mẽ về quản lý và cải cách hành chính. Nghị định này qui
định quyển tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy,
biên chế và tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập.

Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn được nâng cấp từ trường Trung học Cơ điện Nông nghiệp và PTNT theo
Quyết định số 1190/QĐ-BLĐTBXH ngày 29/12/2006 của Bộ Lao động Thương
binh và Xã hội. Là một trong những đơn vị sự nghiệp đầu tiện được Bộ Nông
nhgiệp và PTNT giao cho thực hiện Nghị định 10/2002/NĐ-CP, được trao quyền
tự chủ về tài chính. Trường đã xây dựng Qui chế chi tiêu nội bộ làm căn cứ để điều
hành và quản lý mọi hoạt động tài chính theo các qui định của Nghị định
số10/2002/NĐ-CP. Nhà trường đã chủ động trong việc lập kế hoạch và thực hiện
chi tiêu, mua sắm vật tư, trang thiết bị để kịp thời phục vụ cho công tác giảng dạy


và học tập – nhiệm vụ chính của trường, đồng thời chủ động tiết kiệm chi phí về
quản lý hành chính tạo cơ sở để cải thiện thu nhập cho giáo viên và cán bộ công
nhân viên chức, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và hiệu quả công tác.
Tuy nhiên, việc thực hiện tự chủ quản lý tài chính trong những năm qua đã
bộc lộ một số nhược điểm như nhận thức của cán bộ, giáo viên chưa đầy đủ, chưa
chuẩn mực về công tác tài chính của nhà trường. Kế hoạch thu chi chưa thật sự chủ
động, chưa phát huy hết hiệu lực, hiệu quả của công tác tài chính đối với các hoạt
động của nhà trường. Tiền lương và thu nhập chưa thực sự khích thích và động
viên được đội ngũ cán bộ, viên chức và giáo viên của trường, các định mức khoán
chi chưa được điều chỉnh kịp thời theo sự thay đổi của giá cả trên thị trường.
Để tăng cường và hoàn thiện công tác quản lý tài chính trong Nhà trường
góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính, trên cương vị công tác
của mình và kiến thức đã được trang bị trong quá trình học tập và nghiên cứu tại
Khoa Sư phạm Đại học Quốc gia Hà nội, tôi đã chọn đề tài “ Những biện pháp
quản lý công tác tài chính của trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội trong giai
đoạn hiện nay” để nghiên cứu trong luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Quản lý
giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Thông qua nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng công tác quản lý tài

chính của trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội, luận văn sẽ đề xuất những biện
pháp quản lý tài chính nhằm đáp ứng sự phát triển của trường trong giai đoạn hiện
nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích đề ra, trong luận văn sẽ đề cập một số nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hoá những lý luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
- Điều tra, khảo sát đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính ở trường Cao
đẳng nghề Cơ điện Hà Nội.


- Đề xuất các biện pháp quản lý tài chính ở trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội
nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của đào tạo.
- Khảo nghiệm các biện pháp đã đề xuất.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý tài chính trong nhà trường.
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Hoạt động quản lý tài chính ở trường Cao đẳng
nghề Cơ điện Hà Nội.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, khảo sát, tổng hợp, so sánh, lấy ý
kiến chuyên gia …
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa lý luận: Tổng kết thực tiễn công tác quản lý tài chính của trường Cao
đẳng nghề Cơ điện Hà Nội, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế, cung cấp cơ sở khoa
học để đưa ra những biện pháp quản lý công tác tài chính trong các trường và các
cơ sở đào tạo công lập.
- Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho trường Cao đẳng
nghề Cơ điện và các cơ sở đang thực hiện đào tạo nghề, ngoài ra còn có giá trị cho
các nhà quản lý trong các cơ sở giáo dục đào tạo nói chung.
7. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn được trình bầy trong 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu.
- Chương 2: Thực trạng công tác quản lý tài chính ở trường Cao đẳng nghề
Cơ điện Hà Nội
- Chương 3: Những biện pháp quản lý công tác tài chính ở trường Cao đẳng
nghề Cơ điện Hà Nội trong giai đoạn hiện nay.


Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Quá trình đổi mới và cải cách giáo dục ở Việt Nam trong thời gian qua
Cùng với quá trình đổi mới đất nước, cải cách giáo dục ngày càng rõ nét và
được thể hiện trong các văn kiện Đại hội Đảng, các văn bản pháp luật của Nhà nước.
Đặc biệt, từ khi Quốc hội ban hành Luật Giáo dục và Chính phủ thông qua Chiến
lược phát triển giáo dục giai đoạn 2001-2010, công cuộc cải cách giáo dục mới


thực sự đi vào cuộc sống với nhiều giải pháp đồng bộ và cụ thể. Quá trình cải cách
giáo dục ở Việt Nam bắt nguồn từ yêu cầu của quá trình đổi mới kinh tế - xã hội
của đất nước trong bối cảnh hội nhập mở cửa, phát triển kinh tế tri thức.
Hội nhập kinh tế của Việt Nam ngày càng phát triển cả chiều rộng và chiều
sâu, trong khi năng lực cạnh tranh của quốc gia, của doanh nghiệp còn ở mức rất
thấp. Đó là những khó khăn, thách thức lớn nhất của Việt Nam. Hội nhập sẽ tạo
điều kiện để Việt Nam thâm nhập vào thị trường quốc tế, ngược lại Việt Nam cũng
sẽ mở cửa thị trường cho các nhà đầu tư và hàng hóa nước ngoài. Tác động này
cùng với việc xóa bỏ các chính sách chế độ phân biệt đối xử buộc nền kinh tế của
Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp Việt Nam phải đứng trước một áp lực
cạnh tranh lớn. Việc vượt qua được áp lực cạnh tranh đó, tuỳ thuộc phần lớn vào
khả năng đổi mới công nghệ, đổi mới cơ chế quản lý và chất lượng nguồn lao động

của quốc gia. Nếu những khả năng này không được chú ý và biến chúng thành hiện
thực thì trong cuộc cạnh tranh Việt Nam không những bị yếu thế trên thị trường
quốc tế mà ngay trên thị trường nội địa khi nền kinh tế hội nhập mở cửa. Trong xu
thế hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, với một nền kinh tế tri thức đã và đang tác
động nhiều đến toàn bộ quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, đó là hai
yếu tố chính đặt ra những yêu cầu mới cho công cuộc cải cách nền giáo dục ở Việt
Nam.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đặng Danh Ánh . Cách mạng khoa học - công nghệ đối với đào tạo nguồn
nhân lực, Kỷ yếu Khoa tâm lý, ĐHSP Hà Nội, 2000.
2. Đặng Quốc Bảo – Nguyễn Đắc Hưng. Giáo dục Việt Nam hướng tới tương
lai vấn đề và giải pháp. Nhà xuất bản chính trị Quốc gia, 2004.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các văn Bản pháp luật hiện hành về Giáo dục và
Đào tạo, 2002.


4. Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đề án đổi mới giáo dục đại học Việt nam giai đoạn
2006 – 2010, Hà nội 2005.
5. Bộ Tài chính. Thông tư số 25/2002/TT-BTC ngày 21-3, Hướng dẫn thực
hiện Nghị định số 10/2002/NĐ-CP ngày 16-1-2002 của Chính phủ về chế độ
tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu, Hà Nội 2002.
6. Bộ Tài chính. Quyết định số 67/2004/QĐ-BTC ngày 13-8 của Bộ trưởng Bộ
Tài chính về việc ban hành quy chế về tự kiểm tra tài chính, kế toán tại các
cơ quan, đơn vị có sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước, Hà Nội 2004.
7. Chính phủ. Nghị định số 10/2002/NĐ-CP ngày 16-1- 2002, Về chế độ tài
chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu, Hà Nội 2002.
8. Chính phủ. Quyết định số 192/2004/QĐ-TTg ngày 16-11 của Thủ tướng
Chính phủ ban hành quy chế công khai tài chính đối với các cấp ngân sách
nhà nước, các đơn vị dự toán ngân sách, các tổ chức được ngân sách nhà
nước hỗ trợ các dự án đầu tư xây dựng cơ bản có sử dụng vốn ngân sách

nhà nước các doanh nghiệp nhà nước, các quỹ có nguồn từ ngân sách nhà
nước và các quỹ có nguồn từ các khoản đóng góp của nhân dân, Hà Nội
2004.
9. Chính phủ. Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25-4, Quy định quyền tự
chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy biên chế và
tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập, Hà Nội 2006.
10. Các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật ngân sách nhà nước 2002 (có hiệu
lực từ 01-01-2004) Nxb Tài chính, Hà Nội 2003.
11. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc “Cơ sở khoa học quản lý”, Tập
bài giảng dành cho Cao học Quản lý giáo dục, Khoa Sư phạm, 2004.
12. Nguyễn Quốc Chí. Tập bài giảng “Những cơ sở lý luận quản lý giáo dục”,
2004.


13. Vũ Cao Đàm. Phương pháp luận nghiên cứa khoa học. Nhà xuất bản khoa
học và kỹ thuật, 2005.
14. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1996.
15. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2001.
16. Đảng Cộng sản Việt nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2006.
17. Nguyễn Minh Đường, Kiến nghị về một số biện pháp để nâng cao chất
lượng trung học chuyên nghiệp và dạy nghề ở Thủ đô Hà Nội 1998.
18. Nguyễn Minh Đường, Modul kỹ năng hành nghề, NXBKH và KT,1993.
19.Trần Khánh Đức. Học phần Quản lý nhà nước về giáo dục, 2005.
20. Đặng Xuân Hải. Vai trò của cộng đồng xã hội trong Giáo dục và Quản lý
giáo dục. Hà nội 2004.
21. Đặng Bá Lãm (chủ biên). Quản lý nhà nước về giáo dục, lý luận và thực
tiến. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, 2005.

22. Nguyễn Thị Mỹ Lộc cùng các tác giả. Cẩm nang quản lý nhà trường. Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia.2004.
23. Luật Giáo dục 2005, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia 2005.
24.Trường Cán bộ Quản lý giáo dục và đào tạo (Chương trình giành cho CBQL
trờng ĐH và CĐ). Quản lý Nhà nước về giáo dục và đào tạo, 2005.
25. Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội. Qui chế quản lý tài chính nội bộ
của trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội 2008.