Tự do và tầm nhìn

Tự do và tầm nhìn
By Khoa Phạm February 13, 2014
8
218

Tôi dừng lại ở trạm xăng để “nạp năng lượng” cho con chiến mã của mình.
Trong lúc chờ bình xăng được đổ đầy, tôi bất giác nhận ra mình đang chăm
chú – một cách vô thức – xem một đoạn quảng cáo từ một cái màn hình
nhỏ gắn ở cây xăng. Và tôi chợt phát hiện là dù đang sống ở một đất nước
được mệnh danh là tự do*, thì mình cũng không được tự do như mình nghĩ.
Tầm nhìn, thói quen và suy nghĩ của mình đều bị chi phối một cách khéo
léo bởi những nhà tiếp thị tài năng và tinh quái ở xứ sở này.
Trong thời buổi cạnh tranh khốc liệt trên thị trường, các công ty cố tìm
cách để đưa thông điệp sản phẩm của mình tới khách hàng.Trên các


phương tiện truyền thống như TV hay radio, người tiêu dùng đã chán các
mẩu quảng cáo và có xu hướng bật đi các kênh khác khi tiết mục quảng
cáo vừa xuất hiện. Trên mạng internet, người dùng thường làm lơ, không
thèm click để xem các bảng quảng cáo. Các nhà tiếp thị bắt đầu đi dạo
vòng quanh để khám phá lúc nào người ta sẽ rảnh dăm ba phút để nhồi
nhét các thông điệp vào đầu khách hàng, vì những lúc đó, người ta thường
ít “phòng bị” nhất. Những màn hình nhỏ ở cây xăng là ví dụ mới nhất. Các
màn hình ở nơi mọi người đứng chờ thang máy, trong các siêu thị và sân
bay là các ví dụ khác. Những giây phút ít ỏi đó cũng được các nhà tiếp thị
tận dụng tối đa cho những thông điệp quảng cáo.
Tuy nhiên, vì thời gian tiếp nhận những thông điệp quảng cáo kiểu như vậy
là rất ngắn, các nhà tiếp thị cần tối ưu hóa các thông điệp để thu lại kết
quả cao nhất. Vào khoảng 5h chiều hàng ngày, nếu bạn vô tình phải ghé
đổ xăng, bạn sẽ được “giới thiệu” một loạt các hình ảnh quyến rũ về các
món ăn của các nhà hàng gần đó. Các hình ảnh này được các chuyên gia

thiết kế (có vẻ) ngon miệng đến nỗi bạn chỉ ao ước được chạy ngay đến
các nhà hàng đó để thỏa mãn cơn đói của mình. Còn vào một thời điểm
ngẫu nhiên trong ngày, các màn hình sẽ cố “nhắc nhở” và “động viên” bạn
kiểu như: đã mua sữa chưa, vì cửa hàng nơi bạn đổ xăng đang bán sữa với
giá rẻ chưa từng có…
Khi tôi đã đổ xăng xong và đang chuẩn bị về nhà, cái màn hình tiếp tục lải
nhải hỏi tôi có cần mua đồ gia dụng gì không, vì có một cái cửa hàng tiện
nghi ở ngay góc đường. Tôi chợt nghĩ, không biết ở đó có bán búa không,
vì rõ ràng là tôi đang rất có nhu cầu cần đập một cái màn hình lắm
chuyện…
* Tác giả đang sống ở Mỹ.