MỘT số vấn đề về hợp ĐỒNG TRỌN gói

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HỢP ĐỒNG TRỌN GÓI
Theo Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 (có hiệu lực từ 01/7/2014) và Nghị định số
63/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn
nhà thầu (có hiệu lực từ 15/8/2014) thì hình thức hợp đồng cơ bản là hợp đồng trọn
gói. Khi quyết định áp dụng loại hợp đồng đơn giá cố định hoặc đơn giá điều chỉnh thì
người phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải bảo đảm loại hợp đồng này phù hợp
hơn so với hợp đồng trọn gói. Đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư
vấn đơn giản; gói thầu mua sắm hàng hóa(không quá 10 tỷ đồng); xây lắp, hỗn hợp
(không quá 20 tỷ đồng) có quy mô nhỏ phải áp dụng hợp đồng trọn gói;
Hợp đồng trọn gói là hợp đồng có giá cố định trong suốt thời gian thực hiện đối với
toàn bộ nội dung công việc trong hợp đồng. Việc thanh toán đối với hợp đồng trọn gói
được thực hiện nhiều lần trong quá trình thực hiện hoặc thanh toán một lần khi hoàn
thành hợp đồng. Tổng số tiền mà nhà thầu được thanh toán cho đến khi hoàn thành
các nghĩa vụ theo hợp đồng bằng đúng giá ghi trong hợp đồng.
Đối với gói thầu xây lắp, trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng, các bên
liên quan cần rà soát lại bảng khối lượng công việc theo thiết kế được duyệt; nếu nhà
thầu hoặc bên mời thầu phát hiện bảng số lượng, khối lượng công việc chưa chính xác
so với thiết kế, bên mời thầu báo cáo chủ đầu tư xem xét, quyết định việc điều chỉnh
khối lượng công việc để bảo đảm phù hợp với thiết kế;
Khi áp dụng hợp đồng trọn gói, chủ đầu tư đối với dự án, bên mời thầu đối với mua
sắm thường xuyên, đơn vị mua sắm tập trung hoặc đơn vị có nhu cầu mua sắm đối với
mua sắm tập trung chịu trách nhiệm về tính chính xác của số lượng, khối lượng công
việc. Trường hợp sử dụng nhà thầu tư vấn để lập hồ sơ thiết kế, hồ sơ mời thầu, hồ sơ
yêu cầu thì trong hợp đồng giữa chủ đầu tư, bên mời thầu, đơn vị mua sắm tập trung
hoặc đơn vị có nhu cầu mua sắm với nhà thầu tư vấn phải có quy định về trách nhiệm
của các bên trong việc xử lý, đền bù đối với việc tính toán sai số lượng, khối lượng
công việc.
Trong khi chờ các thông tư hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu số 43/2013/QH, để hiểu
rõ hơn về hình thức hợp đồng này, chúng ta xem nội dung bài viết “Những điều cần
lưu ý khi thực hiện hợp đồng trọn gói” của tác giả Lê Vinh -Bài đăng trên tờ Kinh tế
xây dựng- số 2/2011 của Viện KTXD

“Theo Luật đấu thầu 2003 và nghị định 85/2009 về hướng dẫn đấu thầu và lựa chọn
nhà thầu theo luật xây dựng thì “Hình thức trọn gói được áp dụng cho những phần
công việc được xác định rõ về số lượng, khối lượng. Giá hợp đồng không thay đổi
trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng. Chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu bằng
đúng giá ghi trong hợp đồng khi nhà thầu hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng”.
Theo Nghị định 48/2010 hướng dẫn về Hợp đồng xây dựng “Giá hợp đồng trọn gói là
giá hợp đồng không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng đối với khối
lượng các công việc thuộc phạm vi hợp đồng đã ký kết”.


Như vậy ta thấy Luật và các nghị định của Chính phủ quy định rõ ràng: Hợp đồng trọn
gói là trọn gói về cả khối lượng và giá trị. Vậy khi thực hiện loại hình hợp đồng này
có thể có nhiều vướng mắc xảy ra gây lúng túng cho cả Chủ đầu tư và nhà thầu, chúng
ta cần điểm qua một số điểm cần lưu ý khi áp dụng hình thức hợp đồng này.
Luật và các nghị định của Chính phủ quy định rõ: Hợp đồng trọn gói là trọn gói về cả
khối lượng và giá trị. Vậy khi thực hiện loại hình hợp đồng này có thể có nhiều vướng
mắc xảy ra gây lúng túng cho cả Chủ đầu tư và nhà thầu, chúng ta cần điểm qua một
số điểm cần lưu ý khi áp dụng hình thức hợp đồng này.
Khối lượng cần được tính toán chính xác trước khi ký hợp đồng
Theo quy định tại Mục 2 Điều 48- Nghị định 85/2009 “Đối với công việc xây lắp,
trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng, các bên liên quan cần rà soát lại
bảng khối lượng công việc theo thiết kế được duyệt, nếu nhà thầu (bao gồm cả nhà
thầu được chỉ định thầu) hoặc bên mời thầu phát hiện bảng khối lượng công việc bóc
tách từ thiết kế chưa chính xác, bên mời thầu báo cáo chủ đầu tư xem xét, quyết định
việc bổ sung khối lượng công việc để bảo đảm phù hợp với thiết kế. Đối với công việc
xây lắp này, sau khi hợp đồng theo hình thức trọn gói được ký kết, khối lượng công
việc thực tế nhà thầu đã thực hiện để hoàn thành theo thiết kế (nhiều hơn hay ít hơn
khối lượng công việc nêu trong hợp đồng) không ảnh hưởng tới số tiền thanh toán cho
nhà thầu”, “Chủ đầu tư chịu trách nhiệm về tính chính xác của số lượng, khối lượng
công việc. Trường hợp có thất thoát xảy ra (do tính toán sai số lượng, khối lượng công

việc) thì cá nhân, tổ chức thuộc chủ đầu tư làm sai có trách nhiệm đền bù và xử lý
theo quy định của pháp luật. Trường hợp trong hợp đồng giữa chủ đầu tư và nhà thầu
tư vấn lập hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, lập dự toán có quy định về việc xử lý đối
với việc tính toán sai số lượng, khối lượng công việc thì chủ đầu tư được đền bù theo
thỏa
thuận
trong
hợp
đồng
với
nhà
thầu
tư
vấn
này”
Như vậy hình thức hợp đồng trọn gói chỉ nên áp dụng cho các gói thầu có khối lượng
công việc có thể xác định chính xác ngay trước khi thực hiện, đặc biệt với các gói thầu
xây lắp, vì sau này khối lượng đó được làm căn cứ thanh toán cho nhà thầu mà không
cần phải tính toán lại trừ khi có phát sinh thêm khối lượng ngoài thiết kế. Hiện nay có
một số trường hợp nhà thầu vẫn bị đơn vị thanh tra kiểm toán cắt các khối lượng mà
khi thi công xong tính toán lại được coi là thấp hơn so với khối lượng trong hợp đồng,
thiết nghĩ điều này là sai với quy định đã được trích dẫn ở trên. Việc thất thoát khối
lượng hoàn toàn thuộc về trách nhiệm của Chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn.
Điều chỉnh khối lượng và đơn giá khi nào?
Mặc dù được coi là trọn gói và cố định nhưng trong trường hợp bất khả kháng thì hợp
đồng sẽ cần có thỏa thuận cụ thể, tức là những tình huống thực tiễn xảy ra nằm ngoài
tầm kiểm soát và khả năng lường trước của chủ đầu tư, nhà thầu, không liên quan đến
sai phạm hoặc sơ xuất của chủ đầu tư, nhà thầu, như: chiến tranh, bạo loạn, đình công,
hỏa hoạn, thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh, cách ly do kiểm dịch, cấm vận..
Ngoài ra với tường hợp khối lượng phát sinh ngoài thiết kế thì được quy định rõ trong

Điều 35- Nghị định 48/2010: “Trường hợp có phát sinh hợp lý những công việc ngoài


phạm vi hợp đồng đã ký (đối với hợp đồng thi công xây dựng là khối lượng nằm
ngoài phạm vi công việc phải thực hiện theo thiết kế; đối với hợp đồng tư vấn là khối
lượng nằm ngoài nhiệm vụ tư vấn phải thực hiện). Trường hợp này, khi điều chỉnh
khối lượng mà không làm thay đổi mục tiêu đầu tư hoặc không vượt tổng mức đầu tư
được phê duyệt thì chủ đầu tư và nhà thầu tính toán, thỏa thuận và ký kết phụ lục bổ
sung hợp đồng; trường hợp làm vượt tổng mức đầu tư được phê duyệt thì phải được
Người có thẩm quyền quyết định đầu tư xem xét, quyết định; trường hợp thỏa thuận
không được thì khối lượng các công việc phát sinh đó sẽ hình thành gói thầu mới, việc
lựa chọn nhà thầu để thực hiện gói thầu này theo quy định hiện hành”.
Hồ sơ thanh toán hợp đồng trọn gói
Tại điều 48 nghị định 85/2009 quy định: việc thanh toán hợp đồng trọn gói được thực
hiện nhiều lần hoặc thanh toán một lần khi hoàn thành hợp đồng. Tổng số tiền mà chủ
đầu tư thanh toán cho nhà thầu cho đến khi nhà thầu hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp
đồng bằng đúng giá ghi trong hợp đồng. Nếu trường hợp bất khả kháng quy định
trong hợp đồng xảy ra thì thanh toán theo thỏa thuận trong hợp đồng.
Hoặc tại điều 18 Nghị định 48/2010 “Thanh toán theo tỷ lệ phần trăm giá hợp đồng
hoặc giá công trình, hạng mục công trình, khối lượng công việc tương ứng với các
giai đoạn thanh toán mà các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng, khi thanh toán không
đòi hỏi có xác nhận khối lượng hoàn thành chi tiết”. Tại điều 19 của Nghị định
48/2010 cũng quy định rất rõ về thành phần hồ sơ thanh toán hợp đồng trọn gói.
Tương tự tại khoản 2 Điều 58 Nghị định 85/2009 cũng quy định việc không cần xác
nhận khối lượng hoàn thành chi tiết trong biên bản nghiệm thu khối lượng công
việc hoàn thành.
Một điều đáng chú ý và gây nhiều thắc mắc cho nhà thầu đó chính là việc kiểm tra
hóa đơn chứng từ khi thanh quyết toán hợp đồng trọn gói, theo đó liệu nhà thầu có bị
đối trừ phần giá trị do giá hóa đơn mua vật tư thấp hơn so với giá vật tư được chiết
tính kèm hợp đồng, hoặc trường hợp định mức đơn giá trong hợp đồng trọn gói khác

với định mức nhà nước công bố thì khi quyết toán hay kiểm toán có phải điều chỉnh
lại?
Điều này cũng được Nghị định 85/2009 quy định rõ “Đối với nhà thầu được lựa chọn
thông qua các hình thức lựa chọn nhà thầu trừ hình thức chỉ định thầu, việc thanh toán
phải căn cứ vào giá hợp đồng và các điều khoản thanh toán nêu trong hợp đồng,
không căn cứ theo dự toán cũng như các quy định, hướng dẫn hiện hành của Nhà
nước về định mức, đơn giá; không căn cứ vào đơn giá trong hóa đơn tài chính đối với
các yếu tố đầu vào của nhà thầu như vật tư, máy móc, thiết bị và các yếu tố đầu vào
khác”
Qua một số quy định trên về hợp đồng trọn gói, chúng ta có thể thấy với khối lượng
công việc xây lắp nếu thực hiện theo hình thức này thì đòi hỏi việc tính toán khối
lượng ban đầu phải hết sức cẩn thận, chính xác đến từng chi tiết. Ngoài ra, với sự biến
động giá nguyên nhiên liệu, vật liệu hết sức khó lường như trong giai đoạn hiện nay


thì việc áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói cũng là một rủi ro đối với nhà thầu và
chính Chủ đầu tư. Do vậy cần có sự cân nhắc kỹ càng trước khi phê duyệt hình thức
hợp đồng trong kế hoạch đấu thầu của Chủ đầu tư các dự án.”
In trang