Giáo dục sự hình thành và phát triển nhân cách con người.

PHẦN I LỜI MỞ ĐẦU
Mỗi chúng ta khi được sinh ra ai cũng được cha mẹ hay người thân giáo dục và chỉ
dạy những lời hay, ý đẹp để hình thành những thói quen tốt cho chúng ta. Những lời
hay ý đẹp đầu tiên mà chúng ta được học đó là gọi “ bố”, “ba”, “mẹ”….từ những câu
gọi đó mà chúng ta phát triển nhân cách của mình.
Khi chúng ta lớn hơn thì chúng ta lại dược giáo dục một cách bài bản hơn đó là nền
giáo dục ở nhà trường, ở đây chúng ta được giáo dục một cách toàn diện về các mặt
sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản,
nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành
và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực công dân đáp ứng yêu cầu xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc.
Cùng với sự phát triển, con người cũng dang tự mình hướng tới sự hoan thiện nhân
cách của mình. Các mối quan hệ như hoạt động, giáo dục, gia đình, nhà trường, xã hội
là một vấn đề quuan trọng cần thiết, để giáo dục cho con người ta lĩnh hội những tri
thức khoa học, để ngày càng phát triển nhân cách của con người đến sự hoàn mĩ. Hiện
nay giáo dục là một vấn đề quan trọng cấp bách của quốc gia trên thế giới.
Ở nước ta hiện nay giáo dục là vấn đề cấp bách đặt lên hàng đầu và được xem là vấn
đề quốc sách. Tốc độ công nghiệp phát triển cao về kinh tế, văn hóa, xã hội đang có sự
thay đổi rõ rệt. Bên cạnh đó còn tồn tại những tệ nạn xã hội, như các tệ nạn tham
nhũng gây ảnh hướng rất lớn đến chủ nhân tương lại của đấtt nước đó là trẻ em.
Trong giáo dục cấp trung học phổ thông vấn đề giáo dục và phát triển nhânn cách là
một vấn dề rất quan trọng , ở lứa tuổi này các em có nhiều thay đổi về mặt tâm lý và
sinh lý nên nhu cầu hoàn thện nhân cách để thích nghi với xã hội và cí thái độ tích cực
hơn trong cuộc sống là cực kỳ quan trọng.
Giáo dục để tạo điều kiện và hướng cho thế hệ trẻ dần dần tự hoàn thiện nhân cách
Giáo dục không chỉ là vấn đề quan trọng đối với thế hệ trẻ và ngay cả đối với người đã
trưởng thành, những người lớn tuổi cũng rất cấp bách và cần thiết để hình thành và
phát triển nhân cách
Chính vì vậy em chọn đề tái “ giáo dục sự hình thành và phát triển nhân cách con
người”
Vậy, nhân cách là gì, nhân cách có những đặc điểm nào, nhân cách được cấu trúc như

thế nào, những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách?

1


PHẦN II NỘI DUNG
I.

Khái niệm về giáo dục, nhân cách, con người
1/. Khái niệm giáo dục
a. Giáo dục ( nghĩa rộng )

Là sự hình thành có mục đích và có tổ chức những sức mạnh thể chất và tinh thần của
con người, hình thành thế giới quan, bộ mặt đạo đức và thị hiếu thẩm mĩ cho con
người; với hàm nghĩa rộng nhất, khái niệm này bao hàm cả giáo dưỡng, dạy học, và tất
cả những yếu tố tạo nên những nét tính cách và phẩm hạnh của con người, đáp ứng các
yêu cầu của kinh tế xã hội.
b. Giáo dục ( nghĩa hẹp )
Bao gồm các quá trình hoạt động nhằm tạo ra cơ sở khoa học của thế giới quan, lý
tưởng đạo dức, thái độ thẩm mỹ đối với hiện thực của con người, kể cả việc phát triển
nâng cao thể lực. Quá trình này được xem là một bộ phận của cả quá trình giáo dục
tổng thể, kết quả không chỉ được xem xét về ý thức mà căn cứ trên các hành vi, thói
quen biểu hiện trình độ phát triển ( cao hay thấp ) của trình độ “ có giáo dục “ của mỗi
người
Giáo dục là quá trình được tổ chức có ý thức, hướng tới mục đích khơi gợi & biến đổi
nhận thức, năng lực, tình cảm, thái độ của cả người dạy & người học theo hướng tích
cực. Nghĩa là góp phần hoàn thiện nhân cách cả thầy và trò bằng những tác động có ý
thức từ bên ngoài, đáp ứng các yêu cầu tồn tại & phát triển trong xã hội loài người
đương đại".
Giáo dục có thể phát huy tối đa các mặt mạnh của các yếu tố khác chi phối sự hình

thành nhân cách, như các yếu tố thể chất, bẩm sinh di truyền không thể mang lại. Giáo
dục có tầm quan trọng, với yếu tố hoàn cảnh sống, yếu tố xã hội đồng thời bù đắp cho
những thiếu hụt hạn chế do yêu tố bẩm sinh, như người bị khuyết tật, do bị bệnh hoặc
do hoàn cảnh không thuận lợi. Giáo dục có thể uấn nắn những phẩm chất tâm lý xấu,
những hành vi lệch chuẩn về một mặt nào đó do xã hội. So với các chuẩn mực do tác
động tự phát của môi trường sống gây ra và làm cho nó phát triển theo hướng mong
muốn của xã hội. Với các nhân tố khác giáo dục không chỉ thích ứng mà còn có thể đi
trước và thúc đẩy giáo dục phát triển, điều đó có giá trị xây dựng nhân cách con người
Việt Nam với tư cách là mục tiêu tác động của sự phát triển kinh tế xã hội. Trong thực

2


tiễn giáo dục cũng chứng minh rằng sự phát triển tâm lý của trẻ em chỉ có thể diễn ra
một cách tốt đẹp trong những điều kiện giáo dục như gia đình, nhà trường và xã hội
nhất là phẩm.
Như vậy giáo dục có vai trò chủ đạo tổ chức quyết định sự hình thành và phát
triển nhân cách hướng dẫn giáo dục cho trẻ sự hình thành và phát triển nhân cách, giáo
dục chính là làm cho con người được ý thức được yêu cầu của tập thể làm cho họ biết
đề ra cho mình những mục tiêu cần phấn đấu trong cuộc sống, tự bồi dưỡng phẩm chất
và năng lực mới cho bản thân, chinh hoạt động của bản thân con người là đương quyết
định trực tiếp đối với sự hình thành và phát triển nhân cách con người.
2/. Khái niệm nhân cách
Nhân cách là tổ hợp các thuộc tính tâm sinh lý của cá nhân thể hiện bản sắc và giá trị
xã hội của cá nhân.
Nhân cách là tổ hợp, là hệ thống các thuộc tính tâm sinh lý chứ không phải là
một vài thuộc tính. Hệ thống các đặc điểm tâm-sinh lý của một cá nhân được thể hiện
qua hành vi của cá nhân khi hoạt động và giao tiếp với người khác. Những hành vi đó
được xã hội nhận xét, đánh giá so với chuẩn mực giá trị của xã hội trong từng giai
đoạn lịch sử.

Nhân cách của một người là “độc nhất vô nhị”. Không thể có trường hợp nhân
cách của hai người hoàn toàn giống nhau ngay cả là hai anh/chị em sinh đôi. Tính chủ
thể thể hiện ở chỗ con người có khả năng tiếp nhận và chọn lọc những gì phù hợp với
mình. Cá nhân sống trong xã hội nào thì lĩnh hội nền văn hóa xã hội của xã hội ấy.
Con người sinh sống trong những hoàn cảnh, môi trường gia đình và môi trường xã
hội khác nhau nên có những bản sắc độc đáo, riêng biệt.
Hệ thống các đặc điểm tâm-sinh lý của cá nhân phù hợp với ở mức độ nào so với
chuẩn mực xã hội sẽ quy định mức độ giá trị xã hội của cá nhân đó. Vì vậy, nhân cách
là những gì tinh túy nhất mà cá nhân đó đã lĩnh hội, tích lũy được thông qua quá trình
sống. Những thuộc tính tâm sinh lý của nhân cách thường biểu hiện qua 3 cấp độ: cá
nhân, liên cá nhân và siêu cá nhân.
Với cấp độ cá nhân, nhân cách được xem xét trong một con người cụ thể, thể
hiện bản sắc đặc trưng, cái riêng so với những người khác. Nhân cách ở cấp độ cá
nhân chủ yếu phản ánh cái tôi của cá nhân đó.

3


Nhân cách cũng tồn tại ở cấp độ liên cá nhân khi chúng ta đóng vai trò là chủ thể
tác động đến các khách thể thông qua hoạt động giao tiếp. Trong quá trình giao tiếp,
nhân cách của cá nhân ảnh hưởng đến những người khác, đồng thời cá nhân cũng điều
chỉnh nhân cách của bản thân khi lĩnh hội được những cái mới từ người khác. Nhân
cách của một người sẽ được xem xét, đánh giá trong mối liên hệ với các cá nhân khác.
Nhân cách tồn tại ở cấp độ siêu cá nhân khi những tư tưởng, quan điểm của cá
nhân ấy ảnh hưởng rất lớn đến rất nhiều thế hệ mặc dầu cá nhân đó không còn tồn tại.
Những đặc điểm cơ bản của nhân cách
Tính thống nhất
Nhân cách là tổ hợp các thuộc tính tâm sinh lý, các thuộc tính này được sắp xếp có hệ
thống, có mối quan hệ chặt chẽ và thống nhất với nhau khi thể hiện qua hành vi.
Tính ổn định

Nhân cách là tổ hợp các thuộc tính tâm sinh lý. Thuộc tính tâm sinh lý mang tính
ổn định, bền vững, khó hình thành và khó mất đi. Trong thực tế, để hình thành một
thuộc tính không phải là hình thành được ngay mà phải cần có một khoảng thời gian
nhất định và ngược lại muốn loại bỏ thuộc tính đã xác lập cũng phải thế. Vì thế, nhân
cách mang tính ổn định.
Tính tích cực
Nhân cách của cá nhân thể hiện tính tích cực khi: chủ động xác định mục đích,
thực hiện các hoạt động và giao tiếp; khả năng tự điều chỉnh và chịu sự điều chỉnh của
xã hội; vươn tới những giá trị cao đẹp hơn trong quá trình sống và làm việc trong xã
hội.
Tính giao tiếp
Nhân cách được hình thành và phát triển trong hoạt động và giao tiếp với các
nhân cách khác. Giao tiếp giúp con người tham gia vào các quan hệ xã hội, lĩnh hội
nền văn hóa, kinh nghiệm, tri thức, chuẩn mực đạo đức của xã hội đồng thời tác động
đến các nhân cách khác.
3/. Khái niệm con người
Từ trước đến nay có rất nhiều ngành khoa học nghiên cứu con người chứa đựng những
nội dung khác nhau dựa trênmục đích và phương diện nghiên cứu,có khái niệm cho

4


răng. “ Con người là thành viên của một cộng đồng một xã hội,và vừa là thực thể tự
nhiên,và thực thể xã hội”.
Ở định nghĩa về con người được thừa nhận rộng rãi,”con người là thực thể sinh vật- xã
hội và văn hoá”, cần nghiên cứu con người theo cả ba mặt. Con người bản năng,coi
con người là tồn tại sinh vật, con từ khi hinh thành là tồn tại sinh vật.Trên thực tế con
người có bản năng sinh tồn, nhưng bản năng của con người khác hẳn bản năng con
vật. Các nhà nghiên cứu cho rằng sự phát triển xã hội loài người” con người bản năng
con người kỹ thuật con người chính tri và con người xã hội”, đều nói lên tiêu trí tâm lý

cực kỳ quan trọng của con người. Khác với quan điểm trên,Mác đưa ra một quan điểm
khoa học về con người”… Bản chất của con người không phải là cái gì trìu tượng, vốn
có của mỗi cá nhân riêng biệt, trong hiên thực của nó bản chất con người là tổng hoà
các mối quan hệ xã hội”
Như vậy con người là một sản phẩm của lịch sử xã hội mang những phẩm chất thuộc
tính có ý nghĩa xã hội được hinh thanh trong qúa trình tác động qua lại giữa người với
người, trong xã hội con người cũng là chủ thể các hoạt động, là lực lượng sáng tạo ra
các giá trị vật chất và tinh thần cho xã hội.
Có thể nói con người là nấc thang tiến hoá cao nhất của tự nhiên và là một thực thể
mang bản chất tự nhiên sinh học, mang trong mình sức sống tự nhiên. Mác cúng đã chỉ
ra rằng” con người là thực thể tự nhiên”. Đảng và nhà nước ta từ quan điểm coi mục
tiêu là động lực chính của sự phát triển vìcon người do con người.Từ khái niệm trên
cho thấy nhân cách bao gồm nhiều phẩm chất tâm lý của con người.
II.

Sự hình thành và phát triển nhân cách

Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng khi sinh ra con người chưa có nhân cách.” nhân
cách cũng không có sẵn, phải bằng cách bộc lộ dần dần các bản năng nguyên thuỷ,mà
một lúc nào đó đã bị kiềm chế chèn ép” (Phạm Minh Hạc Sách đã dẫn trang 23),chính
trong quá trình sống học tập, lao động, giao lưu, giải trí…Con người đã tự hình thành
và phát triển nhân cách của mình theo quy luật lĩnh hội tri thức và các di sản văn hoá
vật chất và tinh thần, của các thế hệ trước để lại trong công cụ lao động thông qua các
hoạt động.
Vậy con người vốn sinh ra chưa có nhân cách mà nhân cách là cấu tạo mới do mỗi
người tự hình thành nên và phát triển trong quá trình sống. Giao tiếp, học tập, lao

5

động,vui chơi…Nhân cách không có sẵn mà bằng cách hoạt động xã hội con người
ngay từ khi còn nhỏ đã dần dần lĩnh hội nội dung chứa đựng trong các mối quan hệ xã
hội có liên quan tới hoạt động của trẻ.
Phương pháp giáo dục có hiệu quả là tổ chức cho trẻ hoạt động lĩnh hội các cái đó để
hình thành nhân cách.LêNin nói”cùng với dòng sữa mẹ con người hấp thụ tâm lý của
xã hội mà nó là thành viên” nhân cách của con ngươi hình thành và phát triển theo con
đường từ bên ngoài vào nội tâm, từ các quan hệ với thế giới tự nhiên và thế giới đồ vật
do các thế hệ trước và bản thân tạo ra qua các mỗi quan hệ xã hội mà nó gắn bó từ đó
nhân cách của con người đã được hinh thành và phát triển.
Sự phát triển nhân cách bao gồm : Sự phát triển về mặt thể chất, điều này thấy
rõ ở sự phát triển về chiều cao, cân nặng,cơ bắp và sự hoàn thiên của các giác quan.v.v
đó là điều dễ thấy ở mỗi con người. Sự phát triển về mặt tâm lý, được biểu hiên ở
những biến đổi cơ ban,trong các quá trình nhận thức, tình cảm,ý chí,nhu cầu, nếp
sống.v.v nhất là ở sự hình thành các thuộc tính tâm lý mới của nhân cách con người.
Sự phát triển về mặt xã hội điều này thể hiện rõ ở việc tích cực,tự giác tham gia vào
các mặt khác nhau của đời sống xã hội cũng như có sự thay đổi rõ nét về ứng sử với
những người xung quanh. Chúng ta đang phấn đấu xây dựng và phát triển nhân cách
con người Việt Nam trong quá trình đổi mới, đó là nhân cách của con người sáng tạo,
năng động, có kỷ luật kỹ năng, tay nghề cao cũng như phẩm chất tốt đẹp của nền văn
hoá giàu bản sắc dân tộc được đúc kết lại qua nhiều thế hệ, để có được điều đó, thế hệ
trẻ Việt Nam trong đó có học sinh, sinh viên cần trở thành các chủ thể có ý thức đối
với các hoạt động như học tập, lao động, giao lưu, vui chơi giải chí …Cần tự giác
thích ứng và chủ động tu dưỡng, rèn luyện bản thân mình ngay từ khi ngồi ở trên ghế
nhà trường để trở thành nhân cách làm chủ nhân của đất nước .
Sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Con người chịu sự tác động
của nhiều nhân tố khác nhau trong đó có nhân tố sinh học và xã hội, các nhân tố này
tác động tới con người không phải là song song với nhau có giá như nhau. Chính vì
vậy cần phải xem xét đúng đắn nhìn nhận một cách khách quan khoa học các tác động
của di truyền và môi trường tự nhiên, Môi trường xã hội trong các công tác giáo dục
Những yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách

6


Nhân cách không phải là cái bẩm sinh, có sẵn. Nhân cách được hình thành và
phát triển thông qua quá trình sống, hoạt động và giao tiếp của chủ thể. Quá trình phát
triển nhân cách của một người không những biến đổi về lượng mà còn biến đổi cả về
chất. Di truyền, giao tiếp, môi trường, giáo dục và hoạt động của cá nhân là những yếu
tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách của cá nhân.
III. Mối quan hệ giữa giáo dục và phát triển nhân cách con người

Việt Nam nói chung và các bậc phụ huynh nói riêng cho rằng việc giáo dục con cái
trong gia đình và nhà trường là để đào tạo thế hệ trẻ thành những con người có nhân
cách phát triển toàn diện. Chính vì vậy để thực hiện được nhiệm vụ đó thì vấn đề giáo
dục có vai trò chủ đạo đến sự phát triển nhân cách con người. Nhìn chung giáo dục
nhằm mục đích xây dựng định hướng mô hình nhân cách cho con người phát triển toàn
diện về mặt đạo đức nhân cách cũng như nghề nghiệp sau này của các em học sinh,
sinh viên.
Sự nghiệp giáo dục ngày càng được nhà nước quan tâm xây dựng và đầu tư ngày càng
được nâng cao tri thức khoa học, việc sử dụng các phương pháp tiếp cận chi thức
khoa học, trong quá trình xác định mục đích giáo dục sẽ giúp cho chúng ta đo đạc,
lượng giá được những đặc trưng về phẩm chất nhân cách con người.
Mỗi liên hệ giữa giáo dục và phát triển nhân cách con người. Nhân cách được hình
dựa trên nhiều yếutố khác nhau, nhưng trong đó giáo dục đóng vai trò chủ đạo, định
hướng cho quá trình hình và phát triển nhân cách con người, giáo dục là một phương
thức tốt nhất để con người lĩnh hội những tri thức khoa học và phương pháp làm việc.
ngoài ra giáo dục còn hướng con người tới những chuẩn mực đạo đức nhân cách cho
trẻ với mong muốn giúp thế hệ trẻ không đi lệch những tiêu chuẩn đạo đức, lỗi sống,
văn hoá xã hội của quê hương đất nước. Như vậy vấn đề giáo dục khong chỉ mỗi nhà
trường mà cả trong gia đình xã hội, để giáo dục nhân cách trẻ uấn nắn cho trẻ ngay từ

lúc còn nhỏ để trẻ chở thành những công dân tốt trong xã hội. Có thể nói nhân cách
bao gồm cả ý trí, đạo đức,phẩm chất con người.Tất cả những yếu tố trên là rất cần thiết
7


cho nhân cách con người nhất là nhân cách của trẻ nhằm phục vụ cho trẻ cuộc sống
sau này, những yếu tố đó đã tạo thành nhân cách lớn cho con người và có vai trò quan
trọng đối với sự phát triển và tiến bộ của đất nước.
Vấn đề giáo dục và phát triển nhân cách của trẻ tại gia đình nhà trường và xã hội tác
động tới sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, như đài, báo chí, sách vở, qua
bạn bè, qua hoạt động giao lưu, giao tiếp…Điều này có thể cho thấy việc giáo dục con
trẻ không chỉ về mặt tri thức mà cả mặt đạo đức nhân cách và phải có cả sự quan tâm
đến phương pháp giáo dục, cũng như các yếu tố có thể tác tới sự giáo dục và sự hình
thành phát triển nhân cách con người nhất là đối với nhân cách trẻ.
Chúng ta thấy nhân cách là một yếu tố không thể thiếu đối với bất kỳ con người nào,
khi con người được giáo dục và kết hợp với yếu tố có sắn di truyền, qua hoạt động,
giao tiếp, giao lưu… để nhân cách con người được hình thành và phát triển ngày càng
hoàn thiện hơn.
Trong đó vấn đề giáo dục luôn đóng vai trò chủ đạo cho sự hình thành và phát triển
nhân cách, trong thời đại ngày nay, khi chúng ta đang tiến lên chủ nghĩa xã hội trong
công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước, xây dựng đất nước giàu đẹp văn minh lịch
sự dân chủ tiến bộ. thì vấn đề giáo dục được coi là mặt trận hàng đầu là vấn đè được
ưa tiên số một và có vai trò đặc biệt đối với sự phát triển của đất nước
Hiện nay, khi mà trong xã hội tồn tại nhiều hiện tượng tiêu cực với nhiều tệ nạn xã
hội, với lan tràn văn hóa phẩm đồi trụy, bạo lực….một mặt giáo dục còn giúp con
người được giáo dục, trước hết là thế hệ trẻ có sức đề kháng để tự bảo vệ chống lại ảnh
hưởng xấu xa đó. Song mặt khác, giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình, giáo dục xã
hội phối hợp với nhau thực hiện cuộc vận động ngăn ngừa , hạn chế và khắc phục
những tình trạng làm mất vệ sinh, vi phạm luật lệ giao thông, chiếu các băng Video
đen…..

Trong đó mối quan hệ thầy – thầy, thầy – trò, trò – trò là những mối quan hệ tốt đẹp;
các hoạt động có nề nếp, kể cương; môi trường tự nhiên đã được thayyf trò cải tạo
sạch và đẹp……chính môi trường sư phạm lành mạnh được giáo dục tạo ra cũng chính
nó đã hỗ trợ trở lại giáo dục, góp phần quan trọng vào quá trình hình thành và phát
triển nhân cách thế hệ trẻ theo hướng đã xác định..

8


Nếu chúng ta được sống và làm việc trong một môi trường giáo dục tốt thì sự
hình thành và phát triển nhân cách của chúng ta sẽ tốt, nhưng không phải giáo dục là
vạn năng mà sự hình thành và phát triển nhân cách nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố
như tôi đã nêu trên; giáo dục chỉ là một trong những nhân tố đó và đây là nhân tố chủ
đạo mà thôi

9


KẾT LUẬN
Từ những vấn đề tôi đã nêu ở trên thì tôi nhận thấy rằng giáo dục có vai trò rất quan
trong trong việc hình thành và phát triển nhân cách của con người một cách toàn diện
về có đạo đức, tri thức, sưc khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp. Sự hình thành và phát triển
nhân cách hiện là một vấn đề cấp bách trong quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa
đất nước, nó giúp cho xã hội sẽ phát triển và văn minh
Vai trò chủ đạo của giáo dục với sự hình thành và phát triển nhân cách của thế hệ trẻ
thể hiện ở:
-Giáo dục vạch chiều hướng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của
học sinh và dẫn dắt sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh
theo chiều hướng đó.
-Giáo dục mang lại mà những cái mà yếu tố bẩm sinh – di truyền hay môi

trường tự nhiên không đem lại được.
-Giáo dục bù đắp những thiếu hụt do bệnh tật đem lại cho con người.
Bên cạnh những việc đã làm được của thì giáo dục còn gặp nhiều hạn chế và khó khăn
như sự thờ ơ của một số phụ huynh về việc giáo dục con cái họ phó thác hết vấn đề đó
cho nhà trường, hay những vấn đề tham nhũng trong nhà trường, sự suy thoái đạo đức
nhà giáo; hay những xã hội đang trong giai đoạn phát triển cũng kéo theo những tệ nạn
xã hội nhiều hơn nó ảnh hướng lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách của thế
hệ trẻ......
Để việc giáo dục con người hình thành và phát triển nhân cách một cách toàn diện cần
có sự chung tay kết hợp của gia đình, nhà trường và xã hội như vậy sẽ đặt được hiệu
quả tốt hơn.

10


PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Đề cương giáo dục học
Trang web:doc.edu.vn
Bộ Giáo dục và Đào tạo (1995), Tâm lý đại cương (Dùng cho các trường Đại học
và Cao đẳng Sư phạm), Hà Nội.
TS. Đinh Phương Duy (2007), Tâm lý học, NXB Giáo dục

11


12


13