Tiểu luận Thanh niên ngày nay với việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống dân tộc.

A. LỜI MỞ ĐẦU
Bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa Việt Nam là việc mà mọi
người trong chúng ta cần phải làm. Nhưng với thế hệ trẻ, những chủ
nhân tương lai của đất nước chúng ta cần phải làm gì để có thể bảo tồn
và phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của ông cha ta để lại từ hàng
nghìn năm dựng nước và giữ nước?
Trong thời kì đổi mới, thời kì của công nghiệp hóa- hiện đại hóa,
thời kì của việc hội nhập thì việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền
thống của dân tộc ngày càng gặp nhiều khó khăn, sinh ra những tiêu
cực, thiếu lành mạnh. Bây giờ, người ta tổ chức một buổi biểu diễn
nghệ thuật không chỉ đơn giản là để mọi người được thưởng thức cái
hay cái đẹp của con người và truyền thống dân tộc nữa mà càng ngày
càng có xu hướng của việc thương mại hóa nghệ thuật dân tộc trên
khắp các sân khấu biểu diễn. Các loại hình nghệ thuật truyền thống như
tuồng, chèo, quan họ, dân ca ngày càng bị mai mọt, không có hoặc có
rất ít người xem, nhất là các bạn trẻ. Có thể nói rằng thế hệ trẻ ngày nay
khá "thờ ơ" đối với những di sản văn hóa dân tộc. Vì sao lại như vậy?
Việc hội nhập và mở rộng kinh tế thị trường đã tạo điều kiện cho các
loại nhạc bên ngoài ồ ạt du nhập vào trong nước. Khi du nhập vào các
loại hình này trở thành các cái mới, cái lạ, cái sức sống để thu hút giới
trẻ. Chính vì vậy, giới trẻ bây giờ chỉ mở rộng tay đón các loại nhạc đó
mà quên mất âm nhạc truyền thống Việt Nam.
Vì vậy chúng ta cần chú trọng đến việc bảo tồn và phát huy truyền
thống văn hóa của dân tộc để có thể phát triển chúng theo đúng hướng
không bị sai lệch nhưng cũng không bị lỗi thời, lạc hậu, không phù hợp
với hiện thực khách quan.


B.Nội dung
1. Một số khái niệm.
 Bảo tồn văn hóa: có những đối tượng cụ thể như: bảo tồn văn

hóa truyền thống, bảo tồn văn hóa vật thể, bảo tông văn hóa phi
vật thể, bảo tồn di sản văn hóa Phật giáo, bảo tồn di sản văn hóa
nông thôn... Hiểu chung nhất thì bảo tồn văn hóa là giữ gìn, lưu
lại những giá trị văn hóa.
 Phát trển văn hóa: là một tất yếu khách quan của sự vận động
của lĩnh vực văn hóa nhằm đem tới sự biến đổi giá trị và hệ giá
trị nhằm vươn tới cái đẹp hơn cho cuộc sống con người..
 Bảo tồn văn hóa không phải là hoạt động cản trở sự phát triển
văn hóa, mà trong chừng mực nào đó còn là cơ sở cho việc phát
triển văn hóa theo đúng hướng. Trong quá trình phát triển văn
hóa sẽ có sự đào thải những cái lỗi thời, lạc hậu không phù hợp
với hiện thực khách quan. Sẽ là sai lầm khi ai đó trong chúng ta
nhận định rằng bảo tồn văn hóa sẽ triệt tiêu phát triển văn hóa và
ngược lại phát triển văn hóa triệt tiêu bảo tồn văn hóa. Bảo tồn
và phát triển văn hóa luôn đi song song và thúc đẩy cho nhau.
2. Quan niệm về mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển văn hóa
truyền thống Việt Nam và tiếp thu văn hóa nhân loại.
Việc tồn tại và phát triển của dân tộc Việt Nam luôn luôn gắn
liền với quá trình bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống dân
tộc. Trong lịch sử bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống dân
tộc, Việt Nam luôn luôn thể hiện bản lĩnh vững vàng trước sự du
nhập của trào lưu văn hóa ngoại lai.
Hiện nay, xu hướng mở cửa, giao lưu, hội nhập văn hóa ngày
càng trở nên sâu rộng, văn hóa Việt Nam phải đối mặt với những
thách thức lớn liên quan đến sự sống còn của văn hóa dân tộc. Việc
xử lý mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền
thống dân tộc với tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại trong bối cảnh
toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế có ý nghĩa rất lớn. Không có gì có
thể bảo đảm rằng Việt Nam sẽ không đánh mất bản sắc của mình
trước toàn cầu hóa hiện nay, nếu như mỗi người, mỗi cơ quan, tổ

chức không có những hành động cần thiết. Tuy nhiên không vì


những thách thức đó mà chúng ta đóng cửa, từ bỏ con đường hội
nhập với thế giới. Trong thời đại ngày nay, nếu nước nào đóng cửa
thì tất nhiên sẽ bị cô lập và bật ra khỏi quỹ đạo phát triển của thế
giới, mà ngược lại phải chủ động và tích cực hội nhập quốc tế và xử
lí tốt các mối quan hệ giữa bảo tồn bà phát triển giá trị văn hóa
truyền thống dân tộc và tiếp thu văn hóa thế giới.
Muốn xử lí tốt mối quan hệ đó, chúng ta phải tạo ra được một
bản lĩnh vững vàng của một nền văn hóa bao gồm tổng hợp những
nhân tố thể hiện cốt cách, khí phách, tư chất và sức mạnh khẳng
định bản sắc dân tộc trước tác động của các nền văn hóa khác khi
giao lưu, hội nhập.
Vậy tại sao chúng ta phải xử lí tốt mối quan hệ bảo tồn và phát
triển hệ giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam với tiếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại? Xử lí tốt mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển
hệ giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam với tiếp thu tinh hoa văn
hóa nhân loại là nhằm mục đích xây dựng văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc, bởi vì việc bảo tồn và phát triền giá trị văn hóa
truyền thống chính là để làm cho văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc,
còn tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại chính là xây dựng văn hóa
Việt Nam tiên tiến, hiện đại và cũng góp phần trở thành tinh hoa
văn hóa nhân loại.
Trong lịch sử dân tộc, Việt Nam chưa bao giờ có cơ hội tiếp thu
những giá trị từ nhiều nền văn hóa như bây giờ, nhưng cũng chưa
bao giờ chứa đựng nhiều nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa như
hiện nay. Do vậy, khi xử lý mối quan hệ bảo tồn và phát triển văn
hóa truyền thống dân tộc với tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại
phải kết hợp được giữa tính nguyên tắc với tính linh hoạt, nghĩa là

việc bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền thống dân tộc phải
trên cơ sở chủ động tiếp thu có chọn lọc những cái hay, cái tiến bộ,
tinh hoa văn hóa của các dân tộc khác trên thế giới. Muốn phát triển
vững chắc, ngoài yếu tố mang tính quyết định là dựa vào nội lực là
bảo tồn và phát triển hệ giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, thì
đồng thời phải quan tâm chú trọng đến ngoại lực, tức là tiếp thu tinh
hoa văn hóa nhân loại. Thông qua giao lưu và hợp tác văn hóa mà
Việt Nam tiếp thu, nắm bắt được những thành tựu văn minh, những
tinh hoa văn hóa của nhân loại. Mở rộng giao lưu văn hóa, hợp tác
quốc tế, Việt Nam có điều kiện để phát huy lợi thế so sánh của mình


và nhận thức được thế giới xung quanh để tiếp thu tinh hoa văn hóa
nhân loại, những tiến bộ của thế giới nhằm mục tiêu phát triển văn
hóa Việt Nam.
Trong văn hóa tiên tiến, đậm dà bản sắc dân tộc, bên cạnh những
yếu tố vốn kế thừa từ truyền thống văn hóa dân tộc, cũng có những
yếu tố tinh hoa văn hóa nhân loại. Chính nhờ sự giao lưu văn hóa
giữa các dân tộc làm cho nhiều giá trị của bản sắc dân tộc được
khẳng định, đồng thời qua đó chúng ta học hỏi, tiếp thu, bổ xung
thêm nhiều giá trị mới, làm cho bản sắc dân tộc phong phú đa dạng
hơn.
3. Nguyên nhân dẫn đến việc thế hệ trẻ xa rời văn hóa truyền
thống.
 Do tác động của nền kinh tế và những yêu cầu về chất lượng
cuộc sống của người dân ngày càng tăng cao. Điều kiện vật chất
quá đầy đủ dẫn đến sự ỷ lại, luôn chạy theo những thứ xa hoa,
đồi trụy của một bộ phận thanh niên. Những tư tưởng lệch lạc
làm cho các thanh niên ấy mù quán, mê muội luôn đòi hỏi, chạy
theo những thứ xa hoa xa vời mà quên mất cái bình dị, quý giá

mà ông cha ta đã mất rất nhiều công sức để sáng tạo ra và duy trì
đến ngày hôm nay.
 Do xu thế mở cửa, toàn cầu hóa, hội nhập. Một bộ phận thanh
niên đã tiếp thu những văn hóa của thế giới mà không biết sàng
lọc nên dẫn đến việc xa rời văn hóa truyền thống để chạy theo
những cái mới, cái lạ.
 Do Đảng và nhà nước chú trọng đến việc phát triển kinh tế chưa
tập trung cho việc phát triển văn hóa truyền thống.
 Nền giáo dục còn nhiều bất cấp, nhà trường chưa tổ chức được
các buổi hoạt động ngoại khóa, các buổi trao đổi với học sinhsinh viên nhận thức về các giá trị của văn hóa truyền thống.
4. Trách nhiệm của chúng ta trong việc bảo tồn và phát huy văn
hóa truyền thống dân tộc.
Việc giữ gìn di sản văn hóa không phải là trách nhiệm của riêng
ai, mà đó là trách nhiệm của tất cả chúng ta vì:
Thứ nhất, chúng ta là người Việt Nam, nếu như chúng ta không


hiểu, không coi trọng những giá trị văn hóa mà dân tộc ta đã tích
lũy từ ngàn đời nay, thì chúng ta thật sự có lỗi với lịch sử, có lỗi với
những người đi trước, có lỗi với đất nước.
Thứ hai, khi đã là một người dân của nước Việt Nam, cho dù
bạn là người như thế nào, làm ở lĩnh vực nào, ngành nghề nào thì
bạn cũng mang trong mình sứ mệnh là chiến đấu bảo vệ Tổ Quốc và
bảo vệ những giá trị tinh hoa mà ông cha ta đã xây dựng nên. Chúng
ta đã được thừa hưởng những di sản vô cùng quý báu mà ông cha ta
để lại thì chúng ta phải biết bảo vệ, giữ gìn và phát huy nó bằng
những việc làm thiết thực.
5. Tôn trọng, giữ gìn và phát huy các di sản văn hóa.
Trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước và nhân dân ta hết sức
quan tâm đến việc giữ gìn các di sản văn hóa dân tộc, từ đó tạo tiền

đề cần thiết để làm sống dậy một tiền năng văn hóa, coi như là
nguồn lực bên trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội.
Nghị quyết Trung Ương 5 (khóa VIII) đã ghi rõ: " Di sản văn hóa là
tài sản vô giá, gắn kết cộng đồng dân tộc, là cốt lõi của bản sắc dân
tộc, cơ sở để sáng tạo những giá trị mới và giao lưu văn hóa". "Coi
trọng bảo tồn, kế thừa, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống,
văn hóa cách mạng, bao gồm cả văn hóa vật thể và phi vật thể".
Có lẽ thông qua giáo dục là giải pháp mang tính lâu dài và bền
vững. Giáo dục là phương pháp truyền thống và có tính hiệu quả
cao nhất, đặc biệt là giáo dục đại học. Thông qua những hoạt động
ngoại khóa, những chương trình lồng ghép trong các môn học, dần
dần đưa những giá trị cốt lõi, hồn dân tộc của những di sản văn hóa
đến từng sinh viên để các em có nhận thức đầy đủ, sâu sắc và từ đó
có những hành đọng cụ thể để góp phần giữ gìn và phát huy văn hóa
truyền thống của dân tộc.
6. Duy trì và bảo vệ văn hóa.
Trong suốt mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước, chúng ta có
thể tự hào mà nói rằng văn hóa là tài sản vô giá của dân tộc cần phải
được giữ gìn, phát huy trên cơ sở sàng lọc, loại bỏ những gì phi văn
hóa, để duy trì và làm phong phú thêm những nét đẹp văn hóa vốn
có. Bên cạnh lũy tre, cây đa, bến nước thì những làn điệu dân ca,
điệu múa, câu hò, ca dao tục ngữ... luôn tồn tại và phát triển cùng


những thăng trầm của lịch sử dân tộc. Một trong những truyền
thống tốt đẹp khác của dân ta đó là lòng thành kính, tôn thờ ông bà,
tổ tiên, hiếu thảo với cha mẹ, thể hiện lòng biết ơn những người đã
sinh thành dưỡng dục mình. Truyền thống hiếu học, tôn sư trọng
đạo, kính trọng, lễ phép với người lớn tuổi,... cũng là những nét văn
hóa truyền thống của dân tộc ta. Thực chất những nét văn hóa,

truyền thống đó mang trong bản thân nó ý nghĩa nhân văn hết sức
sâu sắc, có sức nêu gương trong mỗi gia đình làng xã. Tất cả những
đức tính trên vô cùng cao quý và luôn được người Việt Nam giáo
dục và dạy dỗ cho con cháu từ tuổi nhỏ đến khi trưởng thành.
7. Ý thức của thế hệ trẻ trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa
truyền thống Việt Nam.
Ngoài việc giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống qua gia
đình, nhà trường, xã hội thì mỗi cá nhân phải đều có ý thức về việc
đó, đặc biệt là thế hệ trẻ. Thế hệ trẻ hiện nay cũng đang tự giáo dục
bản thân theo cách thức riêng. Vì thế giá trị văn hóa cũng được các
bạn trẻ nhận thức và cảm thụ một cách phức tạp hơn.
Thế hệ trẻ là những con người năng động, đầy nhiệt huyết, họ có
những lợi thế để bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc.
Thế hệ có lòng nồng nàn yêu nước, có niềm tự hào dân tộc, có ý
thức giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc. Các bạn có tinh thần
vượt khó, vươn lên trong học tập để trở thành những công dân có
ích cho xã hội và giúp cho đất nước ngày càng phát triển hơn.
Những đức tính tốt đẹp đã được các bạn giữ gìn và phát huy như
tinh thần đoàn kết, tình yêu thương con người, đùm bọc lẫn nhau...
Các đức tính tốt đẹp ấy đã được thể hiện qua các việc làm cụ thể
như hoạt động tiếp sức mùa thi, các chương trình từ thiện.
Bên cạnh những mặt tích cực, tốt đẹp của thế hệ trẻ cũng còn
những hạn chế, những mặt tiêu cực trong việc bảo tồn và phát huy
truyền thống văn hóa dân tộc. Trong thời kì đổi mới kinh tế- xã hội
của đất nước, có phần lớn những thanh niên thiếu ý thức, thờ ơ với
những sự kiện của đất nước. Không quan tâm đến những giá trị văn
hóa mà những thế hệ đi trước đã truyền lại cho chúng ta. Nhiều bạn
còn có suy nghĩ rằng những văn hóa đó đã lỗi thời, không tốt, không
hay nên thay bằng những cái mới, cái hiện đại hơn của quốc tế.
Chúng ta không thể vì thế mà cho rằng những bạn ấy không yêu

nước hay bán nước nhưng thực tế là các bạn ấy chưa hiểu rõ được
những gì mình làm và mình cần phải làm gì. Họ chưa hiểu được
việc bảo tồn hay phát huy là như thế nào? Tình trạng này nếu kéo
dài thì khi dân tộc ta gặp những biến cố, những vấn đề bất ngờ thì
các bạn sẽ không kịp chuẩn bị tinh thần để nhận thức và đối diện, sẽ
ứng phó một cách thụ động vì tư tưởng của các bạn thông.
Còn một số bộ phận học sinh- sinh viên ngày nay khôn lo học,
chỉ coi việc học là phụ chỉ lo ăn chơi, đua đòi. Dẫn dến khả năng tư
duy, sáng tạo ngày càng giảm. Các bạn còn thơ ơ với những nét đẹp
văn hóa truyền thống. Đa số các thanh niên ngày nay gặp vấn đề
nghiêm trọng về đạo đức, lối sống, cách cư xử. Một số bạn tre ngày
nay luôn chạy theo nhu cầu, thị hiếu thay đổi cách ăn mặc, quan hệ
trong tình bạn, tình yêu mất đi cái "chất" của con người Việt Nam.
8. Những hạn chế trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền
thống.
Một số bộ phận sinh viên xa rời truyền thống, lịch sử, văn hóa
của dân tộc. Không ít người có cách ứng xử, cách thể hiện tình cảm
một cách thái quá trong các hoạt động giải trí, văn hóa, nghệ thuật.
Lãng quên, thờ ơ đối với các dòng nhạc dân ca, nhạc cách mạng,
truyền thống. Bên cạnh đó, hiện tượng đáng báo động của giới trẻ
nói chung và sinh viên nói riêng trong việc hội nhập, tiếp thu văn
hóa thế giới, du nhập những hoạt động văn hóa tiêu cực không phù
hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Không ít sinh viên đang bị
cuốn vào các trò chơi điện tử, online mang tính bạo lực ảnh hưởng
đến suy nghĩ, sức khỏe, thời gian học tập. Có những người bị say
mê, nhiễm các trò chơi, văn hóa phẩm không lành mạnh, đọc hại,
dẫn đến những hành động suy đồi đạo đức, vi phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, những biểu hiện sai lệch của những người mà giới

trẻ xem là thần tượng như ca sĩ, diễn viên... cũng ảnh hưởng không
nhỏ đến một bộ phận thanh niên ngày nay. Ngoài ra, những ngôn
ngữ dùng trong các cuộc trò chuyện trên mạng xã hội hay tin nhắn
cũng bị một bộ phận thanh niên "biến tấu" thành những từ ngữ khó
hiểu thậm chí dung tục nhưng được sử dụng một cách tràn lan, phổ
biến, không còn giữ được sựu trong sáng của Tiếng Việt.
Những hạn chế trên cần được nhìn nhận và điều chỉnh kịp thời.


Quyết tâm giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc.
Trước những thách thức và khó khăn mà đất nước đang phải đối
mặt, sinh viên phải tự đặt cho bản thân mình câu hỏi: Là những tri
thức tương lai của đất nước, mình đã, đang và sẽ làm gì để góp phần
đưa đất nước phát triển, giữ gìn và phát huy bản săc văn hóa dân
tộc?
Để trả lời được câu hỏi trên, mỗi học sinh- sinh viên phải tự
mình phấn đấu, rèn luyện, tự trau dồi cho bản thân những kĩ năng
cần thiết, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ,
nỗ lực rèn luyệnvì lợi ích chung của cộng đồng và chính vì sự phát
triển của cá nhân. Quan trọng hơn, các bạn trẻ cần xây dựng bản
lĩnh văn hóa, sẵn sàng đấu tranh với những hoạt động, sản phẩm
văn hóa không lành mạnh.
Với trách nhiệm của mình, Hội Sinh Viên Việt Nam cầ tiếp tục
đẩy mạnh việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, tác phong trong sinh
viên và coi đây là nhiệm vụ quan trọng cấp bách, cần thường xuyên
thực hiện tốt. Đẩy mạnh tổ chức các cuộc thi tìm hiểu liên quan đến
lịch sử hào hùng, truyền thống văn hóa của đất nước của quê hương.
Hơn nữa phải chủ động, sáng tạo và linh hoạt trong tổ chức các hoạt
động định hướng cho học sinh- sinh viên tiếp thu những mặt tích
cực, tiên tiến của văn hóa Việt Nam. Đồng thời khơi dậy tinh thần

tự hào đân tộc, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống của dân
tộc. Kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện vô cảm, khơi dậy tinh
thần tương thân, tương ái trong tuổi trẻ.
Hội Sinh Viên Việt Nam các cấp cần trở thành mái nhà chung
ấm áp để sinh viên đóng góp, cống hiến trong các phong trào, hoạt
động Hội.
Hội cần tạo nhiều hơn nữa các sân chơi lành mạnh để đáp ứng
nhu cầu học tập, vui chơi và giải trí của hội viên, sinh viên. Khuyến
khích tạo mọi điều kiện để sinh viên đăng kí và tham gia nghiên
cứu, thực hiện các đề tài khoa học, trong đó chú trọng các đề tài liên
quan bảo vệ, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Những Hội viên và quan trọng hơn là những cán bộ nòng cốt
của Hội phải là những người tiên phong đi đầu, làm gương trong
công tác này, chủ động xây dựng phong tác lối sống đẹp, sống có


ích...và động viên, khuyến khích các bạn trẻ hưởng ứng. Được như
vậy, việc giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc sẽ không
còn là bài toán khó, là vấn đề nhức nhối cho toàn xã hôi.


C. LỜI KẾT
Cùng song hành với giữ gìn tổ quốc, tổ tiên ta và kể cả thế hệ trẻ
chúng ta ngày hôm nay luôn phải bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc
của văn hóa dân tộc. Dù bây giờ hay sau này thì văn hóa dân tộc
phải chấp nhận đương đầu với những mưu mô không dễ dàng từ bỏ
của các thế lực thù địch. Cuộc cạnh tranh nơi biển lớn hội nhập
ngày càng trở nên gây gắt, thương trường thời kinh tế cũng nóng
bỏng, dữ dội sống còn như chiến trường thời đánh giặc. Văn hóa
độc hại, tệ nạn xã hội, lối sống thực dụng, suy thoái đạo đức...vẫn là

những vật cản không dễ gì vượt qua. Đó là những vấn đề mà tuổi trẻ
hôm nay phải rèn luyện, nâng cao trí tuệ để vượt qua thách thức góp
phần làm cho văn hóa dân tộc tiếp tục sống, nở hoa kết trái và phát
triển không ngừng.

 Tài liệu tham khảo:
Báo Nhân Dân( www.nhandan.com)
www.facebook.com/...học...việc-gìn -giữ...văn hóa...
www.daihoclongan.edu.vn.


Đề tài: Thanh niên ngày nay với việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền
thống dân tộc.