Tiểu luận về vai trò của người thầy.

MỤC LỤC

1
2
1
2
3
4

MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
NỘI DUNG
Vài nét về “Tôn sư trọng đạo”
Vị trí, ý nghĩa của người thầy
Thực trạng
Kiến nghị, đề xuất
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

2
2
2
3
3
4
7
11
13
15

1


PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
Người xưa có câu nói “ Không thầy đố mày làm nên”, quả đúng như vậy, sự
dạy dỗ từ những người thầy luôn mang nghĩa cử cao đẹp, luôn hết lòng tận tụy với
học trò của mình. Ân tình ân nghĩa, thủy chung một lòng là nét đẹp mang tính truyền
thống của đạo lí dân tộc, thể hiện lối ứng xử mang vẻ đẹp nhân văn của con người
Việt Nam qua hàng nghìn năm lịch sử. Từ thưở ấu thơ khi còn cắp sách đến trường,
chúng ta đã được thầy cô dạy dỗ những điều đó, những bài học đạo đức đầu tiên đã
giúp ta có được như ngày hôm nay. Ông cha ta ngày xưa luôn hằng nhắc nhở con
cháu phải biết yêu quí và kính trọng người thầy. Khi nào cuộc sống còn kiến thức,
con người còn văn mình thì người thầy vẫn luôn được tôn trọng.
Nhân dân ta từng có những câu nói vô cùng giản dị mà chứa đựng những ý
nghĩa rất sâu sắc về vấn đề Đạo và Thầy. Những câu nói ấy vừa tôn vinh người Thầy,
vừa nhắc nhở con người phải biết sống cho phải đạo làm người. Thầy là người vạch
đường chỉ lối cho mỗi người “Không thầy đố mày làm nên”. Người làm thầy trong
bất cứ xã hội nào luôn được xã hội tôn trọng “nhất tự vi sư, bán tự vi sư”. Bởi vậy,
“tôn sư trọng đạo” không còn là một vấn đề quan niệm sống hay quan niệm về cách
cư xử mà đã trở thành một phạm trù đạo đức.
II. Mục đích nghiên cứu đề tài
Bài viết tập trung nghiên cứu về quan niệm “tôn sư trọng đạo” được biểu hiện
từ ngày xưa đến thế hệ hôm nay. Qua đó, giúp cho mọi người thấy rõ hơn tầm quan
trọng của việc ứng xử với người thầy ngày nay, đồng thời thể hiện lòng tri ân đến các
thầy cô đã tận tụy dạy dỗ mình bao năm qua.

2

PHẦN NỘI DUNG
I.Vài nét về “Tôn sư trọng đạo”
“Tôn sư trọng đạo” là gì? Có thể hiểu rằng, “tôn sư” là lòng tôn kính, thương
mến của người học trò đối với thầy. Không chỉ biết “tôn sư”, người học còn phải biết
“trọng đạo”. Một trong những biểu hiện của tinh thần “trọng đạo” là xem trọng , biết
ơn người thầy.Tinh thần “Tôn sư trọng đạo” có từ rất lâu, đã trở thành truyền thống
tốt đẹp của dân tộc ta.Thời phong kiến, trong bậc thang giá trị, vua là trên hết, và
người thầy xếp sau vua nhưng trước cha mẹ. Chúng ta thường nghe nói “Quân - Sư Phụ” là thế. Dù ở phương Đông hay phương Tây, dù mối quan hệ thầy trò có bình
đẳng đến đâu, gần gũi đến đâu vị trí đáng kính của người thầy vẫn không hề bị mai
một. Có nhiều người băn khoăn: Vì sao người học cần phải biết “tôn sư”? Bởi vì
người thầy là người biết thương mến, lo lắng cho học trò mình, biết cách dạy dỗ,
hướng dẫn cho học trò mình phát triển, tiến bộ, trở nên người tốt ở trên đời.
Từ xưa, lịch sử giáo dục của dân tộc ta có những người thầy tiêu biểu, được
nhân dân mãi mãi tôn vinh, gương sáng còn lan tỏa đến ngày nay như thầy Đỗ Năng
Tế (thầy dạy cả văn lẫn võ cho hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị), thầy Chu Văn
An, thầy Nguyễn Bỉnh Khiêm, thầy Nguyễn Đình Chiểu và gần đây, có thầy Nguyễn
Tất Thành (tức Bác Hồ kính yêu của chúng ta). Những người thầy đó đã để lại những
tấm gương sáng về đạo làm thầy, không màng danh lợi, không chuộng hư vinh, hết
lòng đào tạo bao thế hệ học trò, con em nhân dân giúp nước, làm rạng rỡ những trang
sử vẻ vang của dân tộc.
Dù ở các quốc gia có chế độ chính trị, kinh tế - xã hội, phong tục tập quán
khác nhau, nhưng trong hoàn cảnh nào thì người thầy giáo và ngành giáo dục luôn
được xã hội đánh giá cao, tôn vinh, coi trọng và dành cho nhiều sự quan tâm ưu đãi.
Người thầy luôn được đặt vào trung tâm của các chiến lược phát triển và chấn hưng
nền giáo dục. Cụ thể: ở Pháp, người thầy được xem là "Sứ giả trí tuệ của nhân loại".
Ở Mỹ, năm 1971 thượng và hạ nghị viện đã quyết định lấy ngày 28-9 hàng năm là
ngày Hiến chương các Nhà giáo và tổ chức tưng bừng, trọng thể, tuyên dương thành
3

tích của ngành giáo dục. Ở Trung Hoa, việc kính thầy, trọng đạo đã trở thành “khuôn
vàng thước ngọc” trong ứng xử, quan hệ thầy trò, người thầy giáo luôn được coi
trọng trong hàng nghìn năm phát triển của nền Nho học. Củng cố và khẳng định vai
trò, vị trí của người thầy đối với mỗi quốc gia và toàn nhân loại, tháng 7-1946 tại
Paris (thủ đô Cộng hoà Pháp), Tổ chức các nhà giáo tiến bộ trên thế giới được thành
lập lấy tên là "Liên hiệp Quốc tế các Công đoàn Giáo dục" (Federation International
Syndicale des Enseignats, viết tắt là FISE). Ba năm sau, vào năm 1949, tại Vacsava
(thủ đô Ba Lan), tổ chức FISE họp hội nghị thông qua một bản Hiến chương gồm 15
chương với nội dung chủ yếu là xây dựng nền giáo dục tiến bộ, bảo vệ những quyền
lợi vật chất và tinh thần chính đáng của nghề dạy học, tôn vinh vai trò, địa vị cao quý
của nhà giáo.
II.Vị trí, ý nghĩa của người thầy
Nếu trẻ em là tờ giấy trắng thì người cầm cây bút viết lên những tờ giấy trắng
ấy những trang thẳng hàng, rõ nét, rõ chữ nhất chính là thầy cô giáo. Vì vậy, ta còn
có thể hiểu sâu xa hơn: "Tôn sư" không chỉ là vấn đề tôn trọng, kính yêu người làm
nghề dạy học mà còn là biểu hiện của tình yêu tri thức, khát vọng văn minh, tiến bộ;
"Đạo" cũng không chỉ dừng lại ở đạo làm trò, ở những hình thức, thái độ ứng xử với
người thầy mà còn là vấn đề đạo đức xã hội. Ngày nay nhà giáo được vinh danh là kĩ
sư tâm hồn, nghề giáo được đánh giá là “ Nghề cao quí nhất trong tất cả các nghề cao
quí.” Lớp lớp nhà giáo đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp “Vì lợi ích trăm năm
trồng người” (Bác Hồ), họ đã giảng dạy những học sinh từ mẫu giáo đến việc đào tạo
ra không chỉ những công nhân, viên chức bình thường mà cả rất nhiều kĩ sư, bác sĩ,
tiến sĩ, giáo sư nổi tiếng. Và không giống những nghề cho ra đời những sản phẩm vật
chất, nghề giáo đã tạo ra những con người tri thức, có đạo đức. Mà muốn tạo ra
những sản phẩm con người vừa có đạo đức, vừa có tri thức trong thời buổi hội nhập,
trong sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ hiện nay, chắc chắn làm một
thầy giáo, cô giáo cũng chẳng dễ dàng gì. Để có một bài giảng tốt, một lời khuyên
hay, người thầy trước tiên phải là tấm gương sáng, và đã phải trăn trở, nghĩ suy biết
bao đêm ngày, lo lắng tất cả mọi thứ từ việc dặn dò học sinh học bài cũ, soạn bài mới
4

cho đến việc thiết kế , soạn giáo án lên lớp. Đó là chưa kể đến những thầy cô nhà ở
rất xa trường, phải đi rất nhiều cây số mới đến được lớp học, rồi lại có những thầy cô
có hoàn cảnh rất khó khăn, cha mẹ già yếu, con cái đau ốm,.... Viên phấn trên tay
thầy cô càng ngắn dần, tóc thầy cô càng điểm nhiều sợi bạc thì học sinh càng được
mở rộng thêm về kiến thức, về sự hiểu biết. Trong miền kí ức của học sinh, thầy cô là
người cha, người mẹ thứ hai, là ngọn gió mơn man mùa hạ, là bếp lửa hồng sưởi ấm
mùa đông giá rét. Nhưng vượt lên tất cả sự vất vả, người thầy luôn dành những gì tốt
nhất mà mình chuẩn bị, dành hết cái tâm của mình để học sinh có thể hiểu bài, với
một hi vọng giản đơn là mỗi học sinh sẽ trở thành một người có ích cho xã hội trong
hiện tại và tương lai. Chính vì vậy, mà hình ảnh người thầy đã khắc sâu vào tâm hồn
của những ai từng là học sinh. Chắc chắn không ai có thể quên được “ngày đầu tiên
đi học mắt ướt nhạt nhòa”, được cô giáo “vỗ về an ủi thật thiết tha”. Rồi trong một
khoảng thời gian dài làm học sinh, biết bao người đã được thầy cô uốn nắn từng chữ
viết, dạy cho cách làm người, cung cấp bao nhiêu kiến thức.
Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, truyền thống "tôn sư trọng đạo" càng được củng
cố và phát triển. Người thầy được vinh danh là người anh hùng trên lĩnh vực văn hoá
xã hội, là người "gieo mầm xanh cách mạng" cho chế độ xã hội chủ nghĩa. Người
thầy luôn là hình ảnh tiêu biểu cho phẩm giá cao quý, trong sáng của đạo đức, nhân
cách con người. Cũng trong thời kỳ này đất nước ta đã xuất hiện nhiều người thầy
mẫu mực về nhân cách và năng lực được xã hội kính trọng như: Hồ Chí Minh, Phạm
Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Dương Quảng Hàm, Đặng Thai Mai, Nguyễn Lân, Tạ
Quang Bửu, Tôn Thất Tùng. Kế tục phát huy truyền thống tốt đẹp đó, sau ngày cách
mạng Tháng 8 - 1945 đến nay, sự nghiệp giáo dục và đào tạo được quan tâm đặc biệt
của Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu nên công tác dạy và học
ngày càng phát triển, nâng cao. Vị trí người thầy luôn được tôn vinh trong xã hội,
trong nhân dân ta, Đảng và Nhà nước ta đã thường xuyên tạo điều kiện vật chất và
tinh thần đối với các nhà giáo, luôn đề cao công lao to lớn trong "sự nghiệp trồng
người". Những ngày tháng đầu mới thành lập chính quyền cách mạng, dù bận trăm

công nghìn việc để đối phó với thù trong, giặc ngoài nhưng Người vẫn dành thì giờ
5


viết thư gửi cho các thầy, cô giáo và học sinh nhân ngày khai giảng đầu tiên của các
trường dưới sự quản lý của chính quyền cách mạng, trong thư Bác nêu rõ: "Non sông
có trở nên tươi đẹp hay không? Dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai cùng
các nước cường quốc hay không? Phần lớn nhờ vào công học tập của các cháu,
công lao ấy thuộc về các thầy, cô giáo". Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng khẳng
định: "Nghề dạy học là nghề cao quý vào bậc nhất trong các nghề sáng tạo, vì nó
sáng tạo ra những người sáng tạo". Thấm nhuần tư tưởng của các bậc tiền nhân và
góp phần khẳng định, củng cố giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc qua mấy nghìn
năm lịch sử, ngày 28-9-1982, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ra Quyết
định số 167-HĐBT, lấy ngày 20-11 hàng năm làm ngày Nhà giáo Việt Nam. Đây là
quyết định thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với giới chức làm trong
ngành giáo dục, đánh giá cao vị trí, vai trò của lớp lớp các thế hệ những người làm
công tác giáo dục nước ta. Ngày 2-12-1998, tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội nước Cộng
hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá X đã thông qua Luật Giáo dục (1998). Điều 66
luật này quy định: "Ngày 20-11 hằng năm là Ngày Nhà giáo Việt Nam". Ngày 14-62005 tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XI
đã thông qua Luật Giáo dục 2005. Điều 76 luật này quy định: "Ngày 20 tháng 11
hằng năm là ngày Nhà giáo Việt Nam". Điều luật trên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng,
thể hiện sự tôn vinh của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đối với vị trí, vai trò của nhà
giáo trong sự nghiệp giáo dục đào tạo thế hệ trẻ góp phần vào công cuộc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, quán triệt quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển
nền giáo dục Việt Nam, truyền thống tôn sư trọng đạo vẫn đang được nhân dân ta và
bao thế hệ học trò tiếp tục gìn giữ và phát huy. Hàng năm, bên cạnh phong tục "mồng
ba tết thầy", vào dịp 20-11, nhân dân ta và các thế hệ học trò lại tổ chức thăm hỏi,
quan tâm hoặc trao đổi với các thầy giáo và những người làm công tác giáo dục về
sự nghiệp bồi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ. Đây cũng là thời điểm để tất cả các lực
lượng trong xã hội thể hiện sự trân trọng, lòng biết ơn và động viên, cổ vũ các nhà

giáo vượt mọi khó khăn, nêu cao ý thức trách nhiệm, làm tròn sứ mệnh "trồng người"
vẻ vang của mình.
6


Ngày nay, người thầy cũng được hiểu theo nghĩa rộng hơn – những người dạy
nghề. Bởi lẽ đâu nhất thiết sự thành đạt làm nên của người học trò đều phải là mảnh
bằng là học vị mà mỗi người học sinh phải tự hướng đời mình bằng một nghề nghiệp
thích hợp và ổn định. Và nghề nghiệp đó cũng cần phải có người hướng dẫn, chỉ dạy
mới làm nên được. Như vậy, dù ở lĩnh vực nào vai trò và vị trí của người thầy vẫn
còn quan trọng trong việc dìu dắt hướng dẫn người học trò đi đến kết quả tốt đẹp. Và
kết quả ấy là vinh quang hay không là phải do nổ lực bản thân của người trò. Bên
cạnh đó, gia đình bạn bè, sách vở và xã hội cũng là những yếu tố không kém phần
quan trong để góp phần vào việc làm ấy.
III.Thực trạng
Đối với Việt Nam "tôn sư trọng đạo" là một giá trị truyền thống lâu đời, quý
báu của dân tộc ta. Đây là giá trị văn hoá phản ánh triết lý nhân văn cao đẹp trong
phương châm xây dựng, phát triển nền giáo dục của dân tộc ta. Truyền thống này đã
được nhân dân ta xây dựng, bảo tồn, gìn giữ và thể hiện trong mọi hoạt động sinh
hoạt hàng ngày. Tôn kính thầy là một phong tục đã ăn sâu vào tập quán của mọi
vùng quê, mọi tầng lớp xã hội có giá trị nhân văn cao cả và sâu sắc, đạo thầy trò luôn
luôn được giữ gìn lưu truyền: "Mười năm, rèn luyện sách đèn. Công danh gặp bước,
chớ quên ơn thầy". Từ ngàn xưa, đã xuất hiện nhiều thầy giáo mẫu mực về nhân
cách và phẩm giá, cống hiến năng lực và đóng góp tâm, trí, tài lực và những học trò
ưu tú cho quốc gia, dân tộc. Đời nhà Trần, có thầy Chu Văn An đã được triều đình
mời ra làm tế tửu (chức danh hiệu trưởng) của Quốc Tử Giám - trường đại học đầu
tiên của nước Đại Việt. Lê Quát, Phạm Sư Mạnh những học trò thành danh của thầy
Chu Văn An, khi đã thành danh nắm giữ các chức vụ cao trong triều đình, mỗi lần về
quê vẫn an thầy phải đứng ngoài khi thầy cho phép mới được vào.
Đất nước bước sang thời kỳ đổi mới, chiến lược phát triển kinh tế xã hội mà

Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo đã thu được nhiều thành tựu to
lớn, kinh tế có bước phát triển mạnh mẽ. Đời sống nhà giáo đã được cải thiện, sinh
viên theo học ngành sư phạm được Nhà nước quan tâm với nhiều chế độ ưu đãi, các
trường sư phạm đã được đầu tư xây dựng do đó đã thu hút được nhiều sinh viên tài
7


năng vào học, chất lượng đội ngũ giáo viên vì vậy ngày càng được nâng cao. Với
danh hiệu "Người kỹ sư tâm hồn", có biết bao nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú và
hàng triệu giáo viên khác - những người đang mang tâm huyết, trí tuệ. Nhiều thầy
giáo không quản gian lao, vất vả đi đến mọi miền của Tổ quốc, đem khát vọng, niềm
tin của khối óc và con tim thắp sáng tâm hồn, vun trồng những ước mơ xanh của biết
bao trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Cùng với lớp lớp thế hệ các nhà giáo cách mạng,
những người thầy giáo - người chiến sỹ - cũng đang hoà mình vào sự nghiệp vun
trồng ước mơ, hoài bão của biết bao các em học sinh trên những miền biên cương,
vùng đồng bào dân tộc khó khăn...,đem cái chữ đến với bản làng, mang ánh sáng văn
hoá, đường lối quan điểm của Đảng đến với đồng bào các dân tộc thiểu số.
Thế nhưng, hiện nay trong xã hội ta còn biết bao “ kẻ ăn cháo đá bát”, quên đi
công ơn thầy cô giáo, những người đã từng dạy dỗ học nên người. Tấm lòng của thầy
cô bao la như trời biển, vậy mà trong môi trường học đường, vẫn còn đâu đó một số
học sinh còn có biểu hiện xem thường kỉ cương học tập và thái độ tôn sư trọng đạo.
Ở lớp, họ không chú ý nghe thầy, đua bạn. Ở nhà, họ không chịu học bài, làm bài, ý
thức tự giác của họ chưa cao, thậm chí họ còn có thái độ vô lễ, xem thường thầy cô.
Đó là chưa kể đến một số học sinh đã rời trường, bất chợt gặp thầy cô trên đường thì
nhìn đi chỗ khác hoặc cứ giương mắt rồi đi mà chẳng hề chào hỏi. Những học sinh
đó thật là đáng trách. Họ quên đi rằng, đâu đó vẫn có những ánh mắt, những suy
nghĩa của các thầy cô khi dõi theo lớp học sinh ra trường. Cứ nghĩ rằng, giáo viên chỉ
là người đứng lớp dạy dỗ một thời gian nên chính những người học đó không mấy
quan tâm và chẳng xem trọng đến giáo viên của mình. Với những suy nghĩa như vậy,
lớp học sinh ngày nay càng có những biểu hiện lệch lạc đối với những giáo viên dạy

mình.
Rồi đến cả những biểu hiện tiêu cực những cái xấu vẫn còn len lỏi và tồn tại
trong trường học làm hư hại đến truyền thống “tôn sư trọng đạo”, hiện tượng đào tạo
không đảm bảo chất lượng, cần phải được nhìn nhận lại một cách nghiêm túc. Trong
quá trình dạy học có nơi có lúc bị cắt xén chương trình, hiện tượng mua bằng, bán
điểm, bạo lực học đường… còn gây ra tổn hại đến uy tín của người thầy, làm lu mờ
8


giá trị của học vấn thì đâu còn là tính chất thiêng liêng với ý nghĩa “tôn sư trọng đạo”
truyền thống mà ông cha ta để lại. Một bộ phận giáo viên - nhà giáo dục trong các
nhà trường thiếu kinh nghiệm giáo dục, không được trang bị đầy đủ về kiến thức, kĩ
năng sư phạm nên dễ giải quyết các tình huống giáo dục theo cảm tính dẫn đến
những hậu quả sai lầm. Kinh nghiêm cá nhân, sự non kém về sư phạm, các sai lầm
về nghệ thuật giáo dục, thái độ ban ơn, trịnh thượng, áp đặt, sự trách phạt quá
nghiêm khắc hay tình thương không đúng.
Dưới tác động của mặt trái cơ chế thị trường và những tiêu cực của đời sống
xã hội, một bộ phận nhà giáo đã thiếu tâm huyết với nghề, đánh mất lòng tự trọng
nghề nghiệp, xu hướng thương mại hoá giáo dục đã tạo ra vòng xoáy cuốn một bộ
phận giáo viên rời xa truyền thống và tôn chỉ của nghề sư phạm. Một số thầy cô giáo
đã vi phạm đạo đức nghề nghiệp, thậm chí vi phạm pháp luật trong ứng xử học
đường. Vì thế, một số học sinh, cha mẹ học sinh nhìn nhà giáo với con mắt khác,
truyền thống "tôn sư trọng đạo" bị tổn thương. “Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng
là thầy”- câu ca dao, tục ngữ ấy đã được ông cha ta đúc kết nhằm tôn vinh vị trí của
người thầy trong xã hội đồng thời còn thể hiện tình cảm, đạo lý của người học trò đất
Việt đối với thầy giáo của mình. Và phải chăng truyền thống quý báu đó của dân tộc
ngày nay đang bị mai một như một số người quan niệm? Nói như trên, bởi dựa vào
những vụ việc lộn xộn gần đây xảy ra ở một số nơi: trò hỗn láo với thầy khi còn ngồi
trên ghế nhà trường, phụ huynh có thái độ thô bạo đối với thầy ở một số địa phương;
việc học thêm, dạy thêm tràn lan; đồng tiền làm phai nhạt tình cảm thầy trò; thêm

vào đó một số người vô ý thức khi trò chuyện với nhau “quen miệng” gọi giáo viên
là “con này, thằng kia,…”. Những chuyện trên là có thực và đáng phê phán. Song
không vì vậy mà xã hội ta đã đánh mất truyền thống “tôn sư trọng đạo” tốt đẹp của
mình. Có điều là truyền thống ấy không còn nguyên vẹn như thời phong kiến, bởi
chế độ ta đã thay đổi, có thể không còn “rườm rà” như xưa, vì học sinh bây giờ
không phải chỉ có học một thầy mà học rất nhiều thầy, cách tổ chức học cũng thay
đổi; người thầy bây giờ cũng đã có lương bổng của Nhà nước, làm nhiệm vụ theo sự
phân công xã hội… Tuy vậy truyền thống này vẫn tồn tại, không mất đi mà chỉ thay
9


đổi cho phù hợp với xã hội, được chính người thầy và xã hội công nhận. Trước
những yêu cầu của xã hội đổi mới, đòi hỏi bản lĩnh của mỗi nhà giáo chúng ta vừa
giữ được phẩm chất truyền thống tốt đẹp của nghề nghiệp cao quý này, lại vẫn đáp
ứng nhu cầu ngày càng cao về tri thức, về kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ sư
phạm. Thật vậy, với tầm cao của nền kinh tế tri thức thì mọi hành vi, thái độ, lời nói
việc làm của nhà giáo đều là tấm gương phản chiếu nhiều chiều - nhưng không ai
khác hơn chính nhà giáo phải tự soi mình. Trong thời hội nhập, trong sự phát triển
như vũ bão của khoa học công nghệ hiện nay, chắc chắn công việc của một thầy giáo,
cô giáo chẳng dễ dàng gì. Người thầy trước tiên phải là tấm gương sáng về tinh thần
tự học và sáng tạo... Viên phấn trên tay thầy cô rồi sẽ ngắn dần, mái tóc thầy cô càng
nhiều sợi bạc thì học sinh càng được mở rộng thêm về kiến thức, hiểu biết. Cũng từ
đó mà hình ảnh người thầy càng in đậm vào tâm hồn của học sinh, nghề dạy học trở
thành một nghề cao quí. Nhưng cũng cần thẳng thắn mà nói rằng không phải ai làm
nghề dạy học cũng là người cao quý. Muốn trở thành người cao quí, mỗi một người
thầy phải tự khẳng định mình bằng thực tiễn dạy học và rèn luyện phẩm chất đạo đức
của bản thân, phải trăn trở suy nghĩ cải tiến phương pháp dạy học, phải giúp các em
học giỏi, chăm ngoan. Quảng đời học sinh tuy được qua tay chăm sóc của nhiều thầy
cô giáo. Nhưng trong ký ức của các em thường chỉ lưu lại hình ảnh những người thầy
giáo mà chúng yêu mến nhất. Chắc chắn đó là những người thầy giáo giỏi, dạy các

em hiểu bài, biết gần gũi, cảm thông và chia sẽ cùng các em những niềm vui, nỗi
buồn trong cuộc sống thường nhật, biết động viên khích lệ các em vượt lên những
khó khăn, giúp các em gặt hái được những thành công trong cuộc đời. Làm được như
vậy đó mới thực sự là những thầy giáo hạnh phúc, mới xứng đáng với niềm tôn vinh
đó. Và vị thế thiêng liêng đó hoàn toàn phụ thuộc vào cái tâm và cái tài của bản thân
người thầy giáo.
Ngày nay, để phù hợp với thời đại khoa học, việc học tập có nhiều thay đổi.
Người học trò có nhiều môn học và có nhiều thầy giảng dạy, hướng dẫn hơn. Giờ
đây, người thầy đóng vai trò chủ đạo, nghĩa là truyền kiến thức, hướng dẫn cho
người học trò học tập, nghiên cứu và kiến thức ấy được tiếp thu và áp dụng thực
10


hành thực hành tốt hay không là do ở người học trò. Như vậy , người trò phải chủ
động. Hay nói cách khác, người trò phải tự thân vận động và đây mới là yếu tố quan
trọng quyết định sự thành đạt ở người trò. Vì lẽ đó nên người trò phải biết chắt lọc
kiến thức, sáng tạo mà người thầy đã dạy và biến nó thành “ vốn liếng” cho bản thân
mình. Thầy dạy tốt, trò học tốt chắc chắn sẽ đạt được những thành quả tốt đẹp. Vì
vậy bổn phận của người học trò phải biết ơn thầy cô giáo. Đó là đạo lí làm người và
hành vi của người có nhân cách. Đây cũng là nền tảng xây dựng một xã hội tốt đẹp.
IV.Kiến nghị, đề xuất
Đối với nghề dạy học, vị trí người thầy được dần dần nâng lên, những chủ
trương đổi mới, cải tổ hệ thống giáo dục của đất nước mà Đảng, Nhà nước đã đề ra
định hướng và động lực thúc đẩy sự nghiệp giáo dục ngày càng đi lên cùng với sự
phát triển của đất nước. Khi nói đến “tôn sư trọng đạo” cũng không thể không đề cập
đến những chính sách đối với nhà giáo, những chủ trương đối với sự nghiệp giáo
dục. Tuy đất nước ta còn khó khăn, nhưng chính sách đối với nhà giáo ngày càng
được hoàn thiện với Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) và Luật giáo dục quy
định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn
vinh. Ai xâm phạm nhân phẩm, thân thể nhà giáo phải bị xử lý nghiêm khắc”. Bên

cạnh đó là những vấn đề bồi dưỡng thầy giáo về các mặt, chính sách, khen thưởng,
chính sách lương bổng phải được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành
chính sự nghiệp và có thêm chế độ phụ cấp nghề nghiệp, đang đề nghị phục hồi phụ
cấp thâm niên, phụ cấp theo vùng…. Chính vì vậy, ngoài kiến thức chuyên môn, tu
dưỡng về đạo đức, người giáo viên còn phải là người có khả năng truyền đạt tri thức
đến học sinh theo phương pháp dạy học tiên tiến, phù hợp với yêu cầu đề ra. Và giải
thưởng “Ngọn nến sáng tạo” do Báo Giáo Dục TP.HCM đề xướng và phối hợp với
Sở GD-ĐT vừa được tổng kết và trao giải cũng không nằm ngoài mục đích là phát
huy khả năng sáng tạo của đội ngũ thầy cô giáo trong quá trình dạy và học. Sự sáng
tạo là kết quả của cả một quá trình lao động miệt mài, đầy trách nhiệm của đội ngũ
thầy cô giáo.

11


Thiết nghĩ, để làm được điều đó những người thầy phải luôn tìm tòi, sáng tạo
không ngừng để tiếp nối một cách xứng đáng thế hệ những người đi trước, không
ngừng rèn luyện, hoàn thành tốt vai trò thiêng liêng đối với xã hội. Đồng thời đổi
mới nội dung, phương pháp giảng dạy, phải năng động, sáng tạo, linh hoạt, có
phương pháp làm việc khoa học, có ý chí vượt khó và đặc biệt phải có tâm huyết với
nghề nghiệp mà mình đã lựa chọn. Người thầy không nên tự bằng lòng với những
kiến thức đã có mà phải nâng cao, vươn xa hơn về nhận thức, tiếp cận tốt hơn với
phương pháp giảng dạy tích cực nhằm tạo ra những “sản phẩm” tốt đáp ứng có hiệu
quả nhu cầu của xã hội, của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bên cạnh sự biết
ơn và lòng tôn kính đối với người thầy, còn là sự yêu cầu, đòi hỏi cao của học trò và
xã hội đối với những Nhà giáo, hay nói cách khác, chính là nghĩa vụ, là bổn phận của
người thầy đối với học trò và xã hội.Bình đẳng giữa thầy và trò trong xã hội ngày
nay là một tất yếu, cần phải nhân rộng và phát huy. Ngày nay, với phương pháp dạy
học, lấy người học làm trung tâm và biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo, giáo
viên vừa là người thầy, vừa là “người bạn” của học trò trong quá trình dạy học. Có

như vậy, thì khoảng cách thầy trò sẽ tạo được mối quan hệ gần gũi hơn.

12


PHẦN KẾT
Sự nghiệp “Trồng người” trong giai đoạn hiện nay còn biết bao điều băn
khoăn trăn trở trong truyền thống “tôn sư trọng đạo” ; làm thế nào để học trò kính
yêu, bạn bè đồng nghiệp quý trọng. Điều đó có nghĩa là bản thân người thầy trước
khi truyền đạt kiến thức cho học sinh phải biết tự bồi đắp cho mình khối lượng kiến
thức dồi dào, phải có tấm lòng trung thực, nhân ái, có trách nhiệm đối với xã hội và
con người, phải biết yêu thương say mê nghề dạy học, xứng đáng là người đứng
trong hàng ngũ: " Không có thầy giáo thì không có giáo dục” mà Hồ Chí Minh nhấn
mạnh đã căn dặn chúng ta. Là người học sinh phải trọng đạo tức là phải chăm học,
nắm vững kiến thức đồng thời tu dưỡng đạo đức để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân
dân. Phải biết vâng lời dạy dỗ, tôn trọng thầy ở trong lớp cũng như ở ngoài nhà
trường, biết ơn và cách đền ơn tốt nhất là trở thành người có tài có đức. Mặt khác,
người học phải biết thương yêu quí trọng bố mẹ, ông bà anh chị em, thân ái với bạn
bè có ý thức về Tổ quốc giữ được truyền thống “ tôn sư trọng đạo”. Các thầy cô giáo
càng cảm thấy thật tự hào, hạnh phúc khi được các thế hệ học sinh tưởng nhớ qua
những vần thơ, bài hát, hay những bó hoa tươi thắm. Nhưng niềm mong muốn hạnh
phúc nhất của các thầy cô giáo là sự nỗ lực của các em trong học tập, là sự cần mẫn,
chăm chỉ, tìm tòi, sáng tạo, và thái độ nghiêm túc, trung thực trong học tập của các
em, là sự tôn trọng, lễ phép của các em với mọi người. Các thầy cô giáo luôn luôn
mong mỏi tất cả các em học tập tiến bộ, sớm trở thành những con người thực sự có
ích cho đất nước và luôn luôn coi đó là món quà lớn nhất mà các em dành tặng cho
thầy cô. Cũng với ý nghĩa ấy, mỗi học sinh chúng ta hãy trân trọng kính dâng các
thầy, các cô những đóa hoa thành tích tươi thắm cùng lời chúc thầy cô dồi dào sức
khỏe, hạnh phúc, hoàn thành tốt công tác, mãi mãi thương yêu và dìu dắt các thế hệ
học sinh nước nhà từng bước trưởng thành.

“ Khi thầy viết bảng
Bụi phấn rơi rơi
Có hạt bụi nào
13


Rơi trên bục giảng
Có hạt bụi nào
Vương trên tóc thầy”.
Câu hát ngân nga, vang vọng và truyền mãi như tiếp thêm lửa nghề nghiệp
trong trái tim của thầy cô và cũng như nhắc nhớ đến học trò , bóng dáng hình ảnh
của chính thầy cô mình. Kính trọng người thầy đã đem ánh sáng văn hoá, mở mang
trí tuệ cho chúng ta. Khi hàn vi cũng như đến lúc công thành danh toại, cũng như
không được phép quên ơn người thầy dạy bảo mình.
"Mười năm rèn luyện sách đèn
Công danh gặp hội chớ quên ơn thầy”

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO
- />- />
15