Tiểu luận Tài chính tiền tệ Đầu tư công ở việt nam giai đoạn 2010 2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
Khoa Tài chính Ngân hàng
----------

TIỂU LUẬN
TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
THỰC TRẠNG CƠ CẤU ĐẦU TƯ CÔNG CỦA VIỆT NAM
TRONG THỜI GIAN QUA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ,
HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN

Nhóm số 25:
STT Họ và tên

MSV

07

Nguyễn Phương Anh

1415510015

08

Nguyễn Phương Anh

1411510008

47

Ngô Huyền My

1415510108

Lớp tín chỉ

:

TCH301(1-1516).1

GV hướng dẫn

:

Ph.D Nguyễn Thị Lan

Hà Nội, tháng 12 năm 2015


MỤC LỤC


LỜI MỞ ĐẦU
Đầu tư công là một trong các hình thức chi tiêu của chính phủ, nhằm
cung ứng cơ sở vật chất, hàng hóa công cộng phục vụ cho cuộc sống của
người dân. Đầu tư công có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế trong mọi
thời kỳ, đây cũng là bộ phận quyết định hiệu quả đầu tư chung của cả nền
kinh tế. Bên cạnh hệ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư ICOR, cơ cấu đầu tư
công cũng là yếu tố được dùng để đánh giá hiệu của của hoạt động đầu tư
công. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và tìm ra cơ cấu đầu tư công hợp lý đới
với Việt Nam nói riêng và các nước khác trên thế giới nói chung, là vô cùng
cần thiết.

Đã có khá nhiều công trình nghiên cứu vấn đề này, cơ sở lý luận đã
tương đối hoàn thiện nhưng số liệu đã cũ và chưa cập nhật, các giải pháp
không còn phù hợp với tình hình hiện nay. Tiểu luận nghiên cứu dựa trên số
liệu trong năm năm từ 2010 đến 2015 và mong muốn tìm ra các biện pháp
tái cơ cấu đầu tư công hiệu quả cho Việt Nam.
Mục đích của tiểu luận là xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cơ cấu
đầu tư công ở Việt Nam hiện nay và tìm ra các biện pháp tái cơ cấu đầu tư
công phù hợp cho nước ta. Để làm được điều đó, nhiệm vụ chính của tiểu
luận là tìm hiểu và đánh giá về thực trang đầu tư công ở Việt Nam gần đây
dựa trên lý thuyết về cơ cấu đầu tư công, sau đó là đề xuất các giải pháp.
Phương pháp nghiên cứu của nhóm thực hiện tiểu luận chủ yếu là
phương pháp nghiên cứu cơ bản: thống kê, tổng hợp, so sánh và phân tích dữ
liệu. Tiểu luận ngoài phần Mở đầu, Kết Luận và Tài liệu tham khảo thì gồm
3 phần: Cơ sở lý luận về đầu tư công và cơ cấu đầu tư công, Thực trạng đầu
tư công của Việt Nam từ 2010 đến 2015 và Giải pháp cho cơ cấu đầu tư
công.


CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ CÔNG
VÀ CƠ CẤU ĐẦU TƯ CÔNG
1.1.

Đầu tư công

1.1.1. Khái niệm

Đầu tư công là hoạt động đầu tư của nhà nước vào các chương trình, dự án
xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự
án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
1.1.2.

-

Đặc điểm

Là khoản chi tích lũy; quy mô và cơ cấu chi đầu tư công của ngân sách nhà
nước không cố định và phụ thuộc vào chiến lược phát triển kinh tế xã hội
của đất nước trong từng thời kỳ và mức độ phát triển của khu vực kinh tế tư
nhân. Chi đầu tư công phải gắn chặt chi thường xuyên nhằm nâng cao hiệu
quả đầu tư.
Hoạt động đầu tư công bao gồm lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu
tư; lập, thẩm định, phê duyệt chương trình, dự án sử dụng vốn đầu tư công;
lập, thẩm định, phê duyệt, giao, triển khai thực hiện, theo dõi và đánh giá,
kiểm tra, thanh tra, thực hiện kế hoạch đầu tư công.

-

Vốn đầu tư công bao gồm: vốn ngân sách nhà nước, vốn công trái quốc gia,
vốn trái phiếu Chính phủ, vốn trái phiếu chính quyền địa phương, vốn hỗ trợ
phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước
ngoài, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước, vốn đầu tư từ nguồn thu
để lại cho đầu tư nhưng chưa đưa vào cân đối ngân sách nhà nước, các
khoản vốn vay của ngân sách địa phương để đầu tư.


1.1.3. Vai trò
-

Xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, phát triển nguồn nhân lực:
•

Cơ sở hạ tầng phát triển mở ra khả năng thu hút các luồng vốn đầu tư
đa dạng cho phát triển kinh tế-xã hội.

•

Là điều kiện để phát triển các vùng kinh tế động lực, các vùng trọng
điểm và từ đó tạo ra các tác động lan toả lôi kéo các vùng liền kề phát
triển.

•

Trực tiếp tác động đến các vùng nghèo, hộ nghèo thông qua việc cải
thiện hạ tầng và nâng cao điều kiện sống của hộ.

-

Phát triển mới doanh nghiệp Nhà nước trong một số lĩnh vực then chốt mà
các thành phần kinh tế khác không có khả năng hoặc không muốn đầu tư.

-

Tạo sức hút các nguồn vốn khác cùng tham gia đầu tư vào mục tiêu công
cộng.
1.1.4. Tiêu chí xác định hiệu quả đầu tư công

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để đánh giá hiệu quả đầu tư công
chủ yếu thông qua các phương pháp như hệ số ICOR, mô hình phân tích mối
tương quan giữa vốn đầu tư và tăng trưởng kinh tế (VECM) và phương pháp
hàm sản xuất (hệ số MP).
Phương pháp hàm sản xuấtđã được sử dụng phổ biến tại nhiều nước để đánh

giá hiệu quả đầu tư công. Nội dung cơ bản của phương pháp này như sau:
Để đánh giá hiệu quả đầu tư của khu vực nhà nước đối với sự tăng
trưởng của nền kinh tế ta sử dụng hàm sản xuất Cobb-Douglas có dạng:
Trong đó:

A: Công nghệ
Y: GDP của toàn nền kinh tế
K1: Tích lũy vốn của khu vực khác (tổng tích lũy vốn trừ
tích lũy vốn khu vực nhà nước).


K2: Tích lũy vốn khu vực nhà nước
L: Lao động
Lấy vi phân hàm sản xuất theo lợi tức của khu vực nhà nước ta có:
Với MP là sản phẩm cận biên của
khu vực nhà nước)
Ở đây, chỉ số MP là lợi tức một ngành sản xuất hay của một khu vực. Về một
khía cạnh nào đó có thể được coi như chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tư của
khu vực hay ngành đó. Trong trường hợp này là hiệu quả đầu tư của khu
vực nhà nước.
Cơ cấu đầu tư công

1.2.

Đầu tư công

Theo nguồn vốn

Vốn trong nước

Theo ngành

Vốn nước ngoài

Theo cách truyền thống

Theo nhóm ngành

Theo khối ngành

1.2.1.

Cơ cấu đầu tư công theo nguồn vốn:

Theo vùng


Cơ cấu đầu tư công theo nguồn vốn hay cơ cấu nguồn vốn đầu tư công
thể hiện quan hệ tỷ lệ của từng loại nguồn vốn trong tổng vốn đầu tư công
hay nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp và dự án.
•

Nguồn vốn trong nước:
Vốn ngân sách nhà nước: Nguồn vốn từ ngân sách nhà nước được hình
thành từ nhiều nguồn thu khác nhau như thuế, phí tài nguyên, bán hay cho
thuê các tài sản thuộc sở hữu của nhà nước... Thông qua hoạt động chi Ngân
sách, Nhà nước sẽ cung phí đầu tư cho cơ sở kết cấu hạ tầng, hình thành các
doanh nghiệp thuộc các nghành then chốt trên cơ sở đó tạo môi trường và
điều kiện thuận lợi cho sự ra đời và phát triển các doanh nghiệp thuộc mọi

•

thành phần kinh tế.
Vốn tín dụng đầu tư phát triển nhà nước: Vốn tín dụng đầu tư phát triển của
nhà nước là một hình thức quá độ chuyển từ phương thức cấp phát vốn ngân
sách sang phương thức tín dụng đối với các dự án có khả năng thu hồi vốn

•

trực tiếp.
Vốn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước: Nguồn vốn đầu tư của các
doanh nghiệp nhà nước chủ yếu bao gồm từ khấu hao tài sản cố định và thu
nhập giữ lại tại doanh nghiệp nhà nước. Vai trò chủ yếu của nguồn vốn đầu
tư của các doanh nghiệp nhà nước là đầu tư chiều sâu, mở rộng sản xuất, đổi

•

mới thiết bị, hiện đại hóa dây chuyền công nghệ của doanh nghiệp.
Vốn đầu tư của tư nhân và dân cư: Nguồn vốn của khu vực tư nhân bao gồm
phần tiết kiệm của dân cư, phần tích lũy của các doanh nghiệp dân doanh,
các hợp tác xã. Chúng đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát
triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn, mở mang ngành nghề, phát triển
công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ và vận tải trên các
địa phương.

-

Nguồn vốn nước ngoài:

•

Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): Đầu tư trực tiếp nước ngoài là
hình thức đầu tư quốc tế mà chủ đầu tư của quốc gia này (thường là một
công ty hay một cá nhân cụ thể) mang các nguồn lực cần thiết sang một
quốc gia khác để thực hiện đầu tư. Nguồn vốn FDI có đặc điểm cơ bản khác
với các nguồn vốn đầu tư nước ngoài khác là việc tiếp nhận nguồn vốn này

•

không phát sinh nợ cho các nước tiếp nhận.
Nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA): Theo uỷ ban viện trợ và phát
triển: ODA là nguồn vốn hỗ trợ chính thức từ nước ngoài bao gồm các
khoản viện trợ cho vay với các điều kiện hết sức ưu đãi. Nguồn vốn viện trợ
phát triển chính thức được dành cho các nước đang và kém phát triển được
các cơ quan chính thức và các cơ quan thừa hành của chính phủ, các tổ chức

•

liên chính phủ và phi chính phủ tài trợ.
Nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng thương mại quốc tế: Đây là nguồn
vốn mà các nước nhận vốn vay từ các ngân hàng thương mại quốc tế với
một mức lãi suất nhất định. Sau một thời gian, các nước này phải hoàn trả cả
vốn và lãi, các ngân hàng thương mại quốc tế sẽ thu được lợi nhuận từ lãi

•

suất của khoản vay.
Nguồn vốn huy động qua thị trường vốn quốc tế: Là nguồn vốn huy động từ
thị trường chứng khoán trên thế giới, bằng việc bán trái phiếu, cổ phiếu của

chính phủ, các công ty trong nước ra nước ngoài mà không bị ràng buộc bởi
các điều kiện về tín dụng quan hệ cho vay để gây sức ép với nước huy động
vốn trong các quan hệ khác.
1.2.2.

Cơ cấu đầu tư công phát triển theo ngành

Cơ cấu đầu tư phát triển theo ngành là cơ cấu thực hiện đầu tư cho từng
nghành kinh tế quốc dân cũng như trong từng tiểu ngành, thể hiện việc thực
hiện chính sách ưu tiên phát triển, chính sách đầu tư đối với từng ngành
trong một thời kỳ nhất định.


-

Phân chia theo cách truyền thống
Nông - lâm - ngư nghiệp, công nghiệp - xây dựng, dịch vụ: Mục đích là đánh
giá, phân tích tình hình đầu tư. Nước ta hiện nay đang ưu tiên phát triển
công nghiệp và dịch vụ để đạt được mục tiêu CNH - HĐH của Đảng đề ra.

-

Phân chia theo nhóm ngành kết cấu hạ tầng và sản xuất sản phẩm xã hội
Nghiên cứu tính hợp lý của đầu tư cho từng nhóm ngành. Đầu tư cho kết cấu
hạ tầng phải đi trước một bước với một tỷ lệ hợp lý để đạt được tăng trưởng.

-

Phân chia theo khối ngành
Khối ngành chủ đạo và khối ngành còn lại. Đầu tư phải đảm bảo tương quan

hợp lý giữa hai khối ngành này để duy trì thế cân bằng giữa những sản phẩm
chủ đạo và những sản phẩm của các ngành khác.
1.2.3.

Cơ cấu đầu tư công phát triển theo địa phương, vùng lãnh thổ

Cơ cấu đầu tư theo địa phương và vùng lãnh thổ là cơ cấu đầu tư theo
không gian, phản ánh tình hình sử dụng nguồn lực địa phương và phát huy
lợi thế cạnh tranh của từng vùng. Cơ cấu đầu tư theo vùng, lãnh thổ được
hình thành gắn liền với cơ cấu đầu tư theo ngành và thống nhất trong mỗi
vùng kinh tế. Trong mỗi vùng, lãnh thổ lại có một số ngành được ưu tiên đầu
tư, tạo ra một cơ cấu đầu tư theo ngành riêng.
Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu đầu tư công
Những nhân tố của nền kinh tế
Yếu tố thị trường, nhu cầu tiêu dùng của xã hội: Trong nền kinh tế, nhu cầu
1.3.
1.3.1.
-

là yếu tố mang tính chủ quan nhưng khi được phản ánh thông qua thị trường
thì nó trở thành những đòi hỏi khách quan, giúp các nhà kinh tế trả lời ba
câu hỏi cơ bản của một nền kinh tế đó là: sản xuất cái gì? sản xuất bao
nhiêu? và sản xuất như thế nào? Nhu cầu của thị trường qua đó cũng ảnh


hưởng đến cơ cấu đầu tư công, nhà nước cũng dựa vào nhu cầu thị trường để
quyết định phân phối nguồn vốn cho đầu tư vào các ngành, vào từng vùng
như thế nào. Trong quá trình xây dựng cơ cấu đầu tư hợp lý, các yếu tố thị
trường vì thế luôn được coi trọng, tránh trường hợp mất cân đối cung cầu
-

ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư và sản xuất.
Trình độ phát triển đã đạt được của lực lượng sản xuất cũng là nhân tố ảnh
hưởng rất mạnh tới sự hình thành cơ cấu đầu tư.
Sự phát triển toàn diện của lực lượng sản xuất (bao gồm tư liệu sản xuất,
khoa học công nghệ và người lao động) sẽ ảnh hưởng đến quy mô đầu tư,
còn sự phát triển của từng yếu tố trong lực lượng sản xuất sẽ quyết định cơ
cấu đầu tư. Trong ba yếu tố trên thì yếu tố con người là yếu tố mang tính
quyết định nên nguồn vốn dành cho phát triển nguồn nhân lực phải được đề
cao. Bên cạnh đó, khoa học và công nghệ là thành tựu của văn minh nhân
loại nhưng hiệu quả sử dụng công nghệ lại tùy thuộc vào điều kiện của từng
nước. Nếu biết lựa chọn những công nghệ phù hợp với tiềm năng nguồn lực
của đất nước, trình độ vận dụng quản lý … thì sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ
cho sự hình thành một cơ cấu đầu tư công hợp lý.

-

Trong các giai đoạn phát triển nhất định, quan điểm chiến lược, mục tiêu,
định hướng phát triển kinh tế- xã hội của đất nước phản ánh tính kế hoạch
khách quan của nền kinh tế. Một trong những tác dụng của công tác kế
hoạch hóa là góp phần điều chỉnh và hạn chế những xu hướng đầu tư bất hợp
lý, điều chỉnh cơ cấu đầu tư theo hướng ngày càng hợp lý hơn. Ví dụ: Mục
tiêu xây dựng phát triển nền kinh tế trọng điểm đặc biệt tác động mạnh tới
cơ cấu đầu tư công theo vùng lãnh thổ. Mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại
hóa lại ảnh hưởng đến cơ cấu đầu tư công theo ngành …
1.3.2. Những nhân tố bên ngoài nền kinh tế


Đó là xu thế chính trị, xã hội của khu vực và thế giới; là điều kiện địa
lý tự nhiên và sự bùng nổ của sự phát triển khoa học công nghệ.

-

Điều kiện chính trị- xã hội: Trong thời đại mở cửa giao lưu hợp tác đa
phương đối với các quốc gia có nền chính trị ổn định, việc tạo quan hệ với
nhiều quốc gia trên thế giới sẽ giúp thu hút nguồn vồn dồi dào từ nước
ngoài, hay cơ hội nhân viện trợ từ các tổ chức thế giới cũng góp phần làm
thay đổi cơ cấu đầu tư công theo nguồn vốn, trong đó vốn nước ngoài chiếm
tỷ trọng lớn hơn, tuy nhiên nguồn vốn đầu tư trong nước vẫn phải chiếm đa

-

số.
Điều kiện tự nhiên, thiên tai … cũng ảnh hưởng đến cơ cấu đầu tư công
theo vùng. Những nơi thường xuyên xảy ra lũ lụt, hạn hán, bão … nên được
đầu tư hơn để phục hồi, duy trì và phát triển nền kinh tế, đảm bảo chất lượng
cuộc sống của con người.


CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ CƠ CẤU ĐẦU TƯ CÔNG
CỦA NƯỚC TA TRONG THỜI GIAN 2010 – 2015
Khái quát đầu tư công ở VN
Đầu tư công có vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, tuy nhiên việc
2.1.
-

đánh giá hiệu quả đầu tư công qua các chỉ tiêu vĩ mô mới được thực hiện
-

trong những nghiên cứu riêng rẽ.
Vốn đầu tư công Việt Nam liên tục tăng cao, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng

đầu tư xã hội nhưng tốc độ đang trong xu hướng giảm. Trong đó, vốn đầu tư
công được cấu thành chủ yếu từ nguồn vốn ngân sách nhà nước và có đóng

-

góp ít hơn so với đầu tư chung vào tăng trưởng nền kinh tế.
Đầu tư công còn quá chú trọng đối với lĩnh vực kinh tế, cơ cấu đầu tư công
theo ngành cũng còn nhiều bất cập. Ngành nghề chưa được quan tâm đầu tư
đúng mức (NLTS), những ngành khác mang tính xã hội và dịch vụ công
cộng như y tế, giáo dục cũng chiếm tỷ trọng đầu tư khá khiêm tốn và gần
như không thay đổi trong suốt thời gian qua. Phần lớn vốn đầu tư công được
đầu tư cho điện nước, vận tải kho bãi, thông tin viễn thông, là những ngành
nghề có thể huy động được vốn đầu tư từ các nguồn khác.


Lí do chính dẫn đến sự khác biệt trên là vì tại Việt Nam các doanh nghiệp
nhà nước đóng vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện các chính sách
kinh tế của đất nước cũng như đóng vai trò chủ chốt trong nền kinh tế khi
các thành phần kinh tế khác vẫn chưa thực sự phát triển. Nguồn vốn mà các
doanh nghiệp nhà nước sử dụng phần lớn là thuộc về nhà nước (vốn nhà
nước chiếm tỉ trọng trên 50% trên tổng vốn pháp định) vì vậy yêu cầu đặt
việc sử dụng và quản lí các nguồn vốn này nằm trong sự điều chỉnh của luật
đầu tư công là rất cần thiết để tránh thất thoát, lãng phí, thiếu hiệu quả.
Cơ cấu đầu tư công của Việt Nam
2.2.1. Theo nguồn vốn
2.2.

Cơ cấu vốn đầu tư công bao gồm vốn từ Ngân sách nhà nước, vốn vay
và vốn đầu tư của Doanh nghiệp nhà nước.
Vốn DNNN chiếm khoảng 20%, có xu hướng giảm trong giai đoạn

2001 – 2005, tăng lên trong 2 năm 2006 – 2007, nhưng giảm trong giai đoạn
2008 - 2012 do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính.
Cơ cấu nguồn vốn đầu tư công ở Việt Nam giai đoạn 2010 – 2014
(Đơn vị: %)*

2010
2011
2012
2013
Sơ bộ 2014

Vốn ngân sách Nhà Vốn vay

Vốn

nước
44,8
52,1
50,4
46,9
42,7

và nguồn vốn khác
18,6
14,5
12,8
16,3
16,6

36,6

33,4
36,8
36,8
40,7

của

các

DNNN

Tổng số
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0

(*Nguồn: Tổng cục thống kê)
-

Nguồn vốn trong nước
• Từ NSNN


Căn cứ vào mục đích của các khoản chi thì nội dung chi đầu tư phát
triển của NSNN bao gồm chi đầu tư xây dựng cơ bản và các khoản chi
không có tính chất đầu tư xây dựng cơ bản. Chi đầu tư xây dựng cơ bản là
khoản chi lớn của NSNN, là yêu cầu tất yếu nhằm bảo đảm cho sự phát triển
kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Ngoài việc tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật,

năng lực sản xuất phục vụ và vật tư hàng hoá dự trữ cần thiết của nền kinh
tế. Chi đầu tư phát triển từ NSNN còn có ý nghĩa là vốn mồi để thu hút các
nguồn vốn trong nước và ngoài nước vào đầu tư phát triển theo định hướng
của Nhà nước trong từng thời kỳ. Quy mô và tỷ trọng chi NSNN cho đầu tư
phát triển trong từng thời kỳ phụ thuộc vào chủ trương, đường lối phát triển
kinh tế - xã hội của Nhà nước và khả năng nguồn vốn NSNN. Nhìn chung
các quốc gia luôn có sự ưu tiên NSNN cho chi đầu tư phát triển, nhất là các
quốc gia đang phát triển, cơ sở hạ tầng còn thấp kém. Thứ tự và tỷ trọng ưu
tiên chi đầu tư phát triển của NSNN từng lĩnh vực kinh tế - xã hội thường có
sự thay đổi giữa các thời kỳ.
Từ năm 2005 đến năm 2011, tỷ trọng vốn ngân sách tăng liên tục, thể
hiện đúng thực trạng những năm nàythực tế gia tăng chi tiêu công của Nhà
nước cho phát triển kinh tế - xã hội. Từ năm 2010 đến năm 2011, tỷ lệ vốn
từ NSNN trên tổng vốn đầu tư công tăng đến 7,3%.
Nhưng từ năm 2012 đến năm 2015 có xu hướng giảm do chính sách thắt
chặt tín dụng và cắt giảm dần đầu tư công từ 2010 đến nay. Tính sơ bộ đến
năm 2014 vốn từ NSNN chỉ còn chiếm khoảng 43% trong nguồn vốn đầu tư
công. Trong hiện tại và thời gian sắp tới, dự kiến tỷ lệ này còn tiếp tục giảm.
 Khối lượng thực hiện và giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản của một số

ngành và địa phương đạt kết quả khá cao. Các địa phương đã chủ động giảm


bớt các dự án mới để tập trung vốn cho các dự án chuyển tiếp, các dự án
hoàn thành.
 Một ưu điểm nữa trong việc sử dụng vốn Ngân sách đó là về việc thanh toán

nợ đọng xây dựng co bản, đi đôi với việc tập trung vốn cho các công trình
hoàn thành đưa vào sử dụng, nhiều tỉnh thành phố đã chủ động bố trí kế
hoạch vốn để xử lý nợ xây dựng cơ bản từ năm trước. Đồng thời, việc chấp

hành các thủ tục đầu tư và xây dựng được thực hiện tốt hơn so với các năm
trước đây, nhìn chung các dự án được bố trí trong năm 2014 – 2015 đều đảm
bảo các thủ tục đầu tư và xây dựng, cũng như các quy định về phân bổ kế
hoạch vốn đầu tư công.
Một số vấn đề tồn tại khi sử dụng vốn ngân sách nhà nước:
 Hiệu quả sử dụng vốn chưa cao: chủ trương đầu tư còn thiếu rõ ràng, thể

hiện ở số lượng dự án nhóm B, C hàng năm vẫn lớn, dự án nhóm A chậm trễ
kéo dài; Việc bố trí vốn cho nhiều dự án ở các địa phương còn phụ thuộc
nhiều vào ý muốn chủ quan của cấp ra quyết định, chưa thực sự cân nhắc kỹ
chi phí, lợi ích, tính hiệu quả của dự án
 Sử dụng vốn ngân sách cho đầu tư công còn dàn trải, phân tán, các dự án

còn chậm tiến độ. Theo Bộ KHĐT, năm 2010, tình trạng chậm tiến độ chưa
được cải thiện so với mọi năm, nhiều dự án đầu tư công thuộc lĩnh vực cơ sở
hạ tầng quan trọng... Nguyên nhân chính là do công tác đền bù, giải phóng
mặt bằng khó khăn, tư vấn yếu kém,... Kết quả là có tới 6.478 dự án đầu tư
đang thực hiện phải điều chỉnh, khiến hiệu quả giảm sút.

•

Từ Trái phiếu Chính phủ:


Năm 2010, nguồn vốn từ vốn vay chiếm đến 36,6% trong tổng vốn đầu
tư công cả nước. Đến năm 2011 tỷ trọng lại giảm đi 3,2% còn 33,4% trong
tổng vốn, điều này là do giai đoạn năm 2010 – 2011 có sự tăng mạnh tỷ trọng
vốn NSNN.
Từ năm 2012 đến nay, tỳ trọng vốn vay có sự tăng đáng kể, sợ bộ đến năm
2014 đã lên đến 40,7%, gần ngang với vốn từ NSNN cùng thời điểm là

42,7%. Đây là sự đột phá mạnh mẽ trong cơ cấu đầu tư công theo nguồn vốn
của Việt Nam.
Vốn vay từ nguồn Trái phiếu Chính phủ để thực hiện đầu tư các dự
án/công trình.Trái phiếu chính phủ (TPCP) được phát hành cho mục đích đầu
tư phát triển kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách Trung ương
theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Trong giai đoạn vừa qua, Quốc
hội đã ban hành một số Nghị quyết về việc sử dụng nguồn vốn TPCP đầu tư
các công trình giao thông, thủy lợi, di dân tái định cư các dự án thủy điện lớn,
y tế, giáo dục cấp bách. Đây là nguồn vốn bổ sung, hỗ trợ đầu tư phát triển cơ
sở hạ tầng hàng năm của nhà nước bên cạnh các nguồn vốn đầu tư từ ngân
sách nhà nước, có tính chất tập trung cao nhằm hỗ trợ phát triển kết cấu hạ
tầng kinh tế - xã hội theo mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội ở
từng giai đoạn, từng thời kỳ. Toàn bộ số tiền thu được từ phát hành trái phiếu
chính phủ đều được tập trung vào ngân sách Trung ương để sử dụng theo
đúng mục đích phát hành theo quy định của pháp luật.
•

Từ vốn tín dụng đầu tư phát triển

Nguồn tín dụng ngân hàng là một kênh huy động vốn quan trọng cho đầu tư
công. Nhưng do đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội cần một nguồn vốn
lớn nhưng thu hồi vốn chậm hoặc không có khả năng thu hồi vốn, nên rất ít
các ngân hàng thương mại đầu tư vốn trực tiếp để xây dựng kết cấu hạ tầng


kinh tế - xã hội, mà nguồn vốn này tập trung chủ yếu ở Ngân hàng Phát triển
Việt Nam, tổ chức tài chính thuộc sở hữu 100% của Chính phủ và hoạt động
không vì mục tiêu lợi nhuận.
Đây là nguồn vốn đóng vai trò đáng kể trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Nguồn vốn này làm tăng khả năng điều tiết nền kinh tế nhà nước khi
các khoản vay được trả kèm lãi suất thay cho việc cấp phát không.

•

Vốn đầu tư từ doanh nghiệp nhà nước
Đây cũng là một nguồn vốn đầu tư phát triển vô cùng quan trọng do

tiềm lực kinh tế của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước rất lớn,
đóng vai trò quan trọng để nhà nước trực tiếp tác động đến các quá trình
kinh tế xã hội, điều tiết vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đổi mới cơ
cấu kinh tế theo hướng CNH – HĐH.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, tốc độ tăng trưởng của các
DNNN tuy chậm lại nhưng vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong GDP của toàn bộ
nền kinh tế, nộp ngân sách chiếm 40% tổng thu NSNN.
Từ năm 2010 – 2015, vốn từ các DNNN chiếm khoảng 12 – 19% tổng
vốn đầu tư công cả nước. Giai đoạn 2008 – 2012, tỷ trọng này có xu hướng
giảm do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính đến các doanh nghiệp. Tuy
nhiên từ năm 2012 – 2015, tỷ trọng vốn đầu tư từ các DNNN đang tăng dần
từ 12,8% lên 16,6% . Điều này cho thấy các doanh nghiệp ngày càng đầu tư
nhiều cho các dự án đầu tư công, cùng với sự giảm tỷ trọng vốn từ ngân sách
nhà nước, làm hiệu quả đầu tư công đã tăng lên rõ rệt so với những năm
2005 – 2010.


-

Nguồn vốn từ nước ngoài
• Nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài FDI
Do nguồn vốn có hạn, nên ngân sách nhà nước chỉ có thể đầu tư cho các lĩnh
vực, công trình trọng điểm, các vùng nông thôn, miền núi, vùng khó khăn,
còn lại Nhà nước khuyến khích mạnh mẽ xã hội hóa, thông qua các cơ chế,
chính sách động viên các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài

nước tham gia đầu tư xây dựng, quy hoạch, phát triển kết cấu hạ tầng là mục
tiêu hàng đầu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.
Nguồn vốn FDI và các nguồn vốn của doanh nghiệp tư nhân đầu tư phát
triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chủ yếu dưới các hình thức đầu tư sử
dụng các nguồn vốn tư nhân, nguồn vốn hỗn hợp nhà nước - tư nhân cho các
công trình, dự án BOT, BT, BTO v.v… nhằm mở rộng huy động đầu tư toàn
xã hội để phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
•

Nguồn vốn hỗ trợ ODA : Là nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (gọi
tắt là ODA) được hình thành từ hoạt động hợp tác phát triển giữa Chính
phủ Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam với nhà tài trợ là Chính
phủ nước ngoài, các tổ chức tài trợ song phương và các tổ chức liên quốc
gia hoặc liên Chính phủ. Đây là một trong những nguồn vốn quan trọng
của Nhà nước, sử dụng cho những mục tiêu ưu tiên trong phát triển kinh
tế - xã hội. Năm lĩnh vực ưu tiên thu hút và sử dụng ODA bao gồm: phát
triển nông nghiệp và nông thôn (bao gồm nông nghiệp, thuỷ lợi, lâm
nghiệp, thuỷ sản kết hợp xóa đói, giảm nghèo); xây dựng hạ tầng kinh tế
theo hướng hiện đại; xây dựng kết cấu hạ tầng xã hội (y tế, giáo dục và
đào tạo, dân số và phát triển và một số lĩnh vực khác); bảo vệ môi truờng
và các nguồn tài nguyên thiên nhiên và; tăng cường năng lực thể chế và
phát triển nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực


nghiên cứu và triển khai.ODA gồm có: Cho vay không hoàn lại, vay ưu
đãi và hỗn hợp.
•

ODA cho vay không hoàn lại: Là hình thức cung cấp ODA không phải

hoàn trả lại cho nhà tài trợ.
• ODA vay ưu đãi (hay còn gọi là tín dụng ưu đãi): Là khoản vay với các
điều kiện ưu đãi về lãi suất, thời gian ân hạn và thời gian trả nợ, bảo đảm
“yếu tố không hoàn lại” (còn gọi là “thành tố hỗ trợ”) đạt ít nhất 35% đối
với các khoản vay có ràng buộc và 25% đối với các khoản vay không
ràng buộc;
• ODA vay hỗn hợp: Là các khoản viện trợ không hoàn lại hoặc các khoản
vay ưu đãi được cung cấp đồng thời với các khoản tín dụng thương mại,
nhưng tính chung lại có “yếu tố không hoàn lại” đạt ít nhất 35 % đối với
các khoản vay có ràng buộc và 25% đối với các khoản vay không ràng
buộc.
• ODA trong nguồn tín dụng đầu tư phát triển là khoản phải hoàn lại theo
các điều kiện ưu đãi nêu trên.
2.2.2. Theo ngành
Tổng vốn đầu tư phát triển công nhìn chung tăng theo các năm, riêng
từ 2011 đến 2013 tăng chậm do tác động của khủng hoảng kinh tế và chính
sách kiềm chế lạm phát của nhà nước.
Vốn đầu tư thực hiện của khu vực kinh tế Nhà nước theo giá hiện hành phân
theo ngành
giai đoạn 2010- 2014 (Đơn vị: tỷ đồng)*
Ngành

2010

2011

2012

2013

Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản

18.534

19.127

21.789

29.654

Sơ

bộ

2014
33.248


Khai khoáng
20.59
Công nghiệp chế biến, chế tạo
30.11
Sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước

21.484
33.404

24.31
48.985

26.738
46.846

31.983
45.759

nóng, hơi nước và điều hoà không khí
47.462
Cung cấp nước; hoạt động quản lý và xử lý

49.583

55.383

56.811

58.027

rác thải, nước thải
12.209
Xây dựng
16.257
Bán buôn và bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xe

12.808
18.273

12.627
23.659

15.468
36.151

16.113
43.861

máy và xe có động cơ khác
Vận tải, kho bãi
Dịch vụ lưu trú và ăn uống
Thông tin và truyền thông
Hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm
Hoạt động kinh doanh bất động sản
Hoạt động chuyên môn, khoa học và công

8.641
59.114
4.748
18.546
5.636
8.368

13.007
63.463
6.423
21.383
7.846
11.605

11.402
71.109

6.541
17.899
6.806
13.656

12.949
84.46
6.961
21.224
7.886
13.241

6.934
5.738

8.415
5.651

7.38
5.126

10.807
5.452

25.157
12.493
8.54
7.654
7.876
316.28

28.844
13.833
10.008
8.71
7.756

30.606
21.708
11.566
8.374
9.716
406.51

31.731
24.93
15.114
7.734
10.828

32.567
25.898
18.985
8.864
8.519

5

341.555

4

441.924 486.804

7.559
57.216
3.859
17.712
4.713
6.863

nghệ
6.009
Hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ
5.472
Hoạt động của Đảng Cộng sản, tổ chức
chính trị - xã hội; quản lý Nhà nước, an
ninh quốc phòng; đảm bảo xã hội bắt buộc
Giáo dục và đào tạo
Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội
Nghệ thuật, vui chơi và giải trí
Hoạt động khác
Tổng số

(* Nguồn: Tổng cục thống kê)

-

Nông, lâm, ngư nghiệp
Nông nghiệp, nông dân, nông thôn đóng vai trò quan trọng trong đời

sống kinh tế - xã hội Việt Nam. Trong những năm gần đây, vấn đề nông
nghiệp, nông dân, nông thôn được coi là nền tảng trong việc thực hiện mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Nghị quyết
số 26/NQ- TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng năm 2008 "Về nông
nghiệp, nông dân, nông thôn” đã nêu rõ nhiệm vụ:“Đổi mới mạnh mẽ cơ


chế, chính sách để huy động cao các nguồn lực, phát triển nhanh kinh tế
nông thôn […] Có cơ chế, chính sách đủ mạnh khuyến khích các doanh
nghiệp thuộc các thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.
Cơ cấu vốn đầu tư công theo ngành giai đoạn 2010- 2014 (Đơn vị: %)
Ngành

2010

2011

2012

2013

2014

Nông lâm thủy

5.86

5.60

5.36

6.71

6.83

Công nghiệp và xây dựng

40.04

39.69

40.58

41.19

40.21

Dịch vụ

54.10

54.71

54.06

52.10

52.96

Tổng

100.00

100.00

100.00

100.00

100.00

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một khoảng cách giữa chính sách và thực
tế. Phần trăm trong vốn đầu tư phát triển của Nhà nước cho nông lâm ngư
nhiệp có tăng qua các năm, song tăng chậm dần và luôn nhở hơn tỷ trọng
vốn dành cho công nghiệp và dịch vụ. Năm 2013tỷ trọng vốn đầu tư công
cho nông lâm ngư nhiệp là 6.71%, tăng 1.35% so với 2012; năm 2014 là
6,38%, chỉ tăng có 0,12%.
Mặc dù trong 3 năm từ 2010 đến 2012, Chính phủ đã chi đến 52%
tổng vốn đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách và trái phiếu Chính phủ cho
lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân (riêng năm 2011, đã chi cho
nông nghiệp, nông thôn cao gấp 2,21 lần so với năm 2008), góp phần giải
quyết được nhiều vấn đề cho tam nông nhưng so với nhu cầu thực tế vẫn chỉ
đáp ứng được một phần.
Dù số doanh nghiệp hoạt động trong khu vực nông nghiệp, nông thôn lên tới
60.000, nhưng chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ nên nguồn lực đầu tư khá thấp,
trong khi vốn FDI dường như cũng “lãng quên” khu vực này. Theo Tổng cục
Thống kê, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản mới chiếm 4% tổng số dự


án và 2% tổn soố vốn FDI đăng ký. Quy mô dự án FDI vào nông nghiệp chỉ

xấp xỉ bằng nửa quy mô bình quân cho các ngành khác.
-

Công nghiệp và xây dựng
Qua số liệu ta thấy tỷ trọng vốn Nhà nước dành cho Công nghiệp và
xây dựng khá ổn định quá các năm, nhằm đáp ứng mục tiêu công nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Tỷ trọng vốn đầu tư công dành cho công nghiệp- xây
dựng cao nhất là năm 2013 với 41.19%, tăng 1,5% so với năm 2011.
Chính vì vậy, sản xuất công nghiệp năm 2013 có dấu hiệu phục hồi,
nhất là ngành công nghiệp chế biến chế tạo với tỷ trọng lớn trong toàn ngành
công nghiệp đã có sự chuyển biến rõ nét qua các quý. Chỉ số tồn kho, chỉ số
tiêu thụ diễn biến theo xu hướng tích cực. Chỉ số sản xuất toàn ngành công
nghiệp (IIP) tháng 12 ước tính tăng 7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó
ngành khai khoáng tăng 0,7%; công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 8,8%; sản
xuất và phân phối điện tăng 8,7%; cusng cấp nước, xử lý rác thải, nước thải
tăng 10,1%.

-

Dịch vụ
Cơ cấu vốn đầu tư công cho các ngành dịch vụ giai đoạn 2010- 2014
(Đơn vị: %)
Các ngành dịch vụ

2010

2011

2012

2013

2014

4.42

4.62

5.92

4.95

5.02

Vận tải, kho bãi

33.44

31.63

28.88

30.88

32.76

Dịch vụ lưu trú và ăn uống

2.26

2.54

2.92

2.84

2.70

9.92
3.02

9.73
3.57

7.77
2.96

8.23
3.06

Bán buôn và bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô,
xe máy và xe có động cơ khác

Thông tin và truyền thông
10.35
Hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo 2.75


hiểm
Hoạt động kinh doanh bất động sản

4.01
Hoạt động chuyên môn, khoa học và công
3.51
nghệ
Hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ
3.20
Hoạt động của Đảng Cộng sản, tổ chức
chính trị - xã hội; quản lý Nhà nước, an
ninh quốc phòng; đảm bảo xã hội bắt
buộc
Giáo dục và đào tạo
Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội
Nghệ thuật, vui chơi và giải trí
Hoạt động khác
Tổng

4.48

5.28

5.93

5.14

3.71

3.83

3.21

4.19

3.07

2.57

2.23

2.11

14.70

15.43

13.93

13.78

12.63

7.30
4.99
4.47
4.60
100.00

7.40
5.36
4.66
4.15

100.00

9.88
5.26
3.81
4.42
100.00

10.83
6.56
3.36
4.70
100.00

10.05
7.36
3.44
3.30
100.00

Trong những năm gần đây, tỷ trọng vốn đầu tư công dành cho dịch vụ
luôn cao nhất trong ba ngành. Năm 2011 đạt mức cao nhất là 54.71%, năm
2013 giảm thấp nhất 52.10% và năm 2014 lại đạt 52.96%, tăng nhẹ 0.81%
so với năm 2013.
Trong ngành dịch vụ, thì nguồn vốn công chi cho dịch vụ vận tải, kho
bãi chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tất cả các năm, giảm từ 2010 đến 2012 và
tăng trở lại đến năm 2014 là 32.76%. Đầu tư cho hoạt động khoa học, công
nghệ tăng mạnh, năm 2014 đạt 4.19%, dành cho giáo dục và đào tạo có xu
hướng tăng dần theo các năm, thể hiện sự nhận thức ngày cảng tăng về tầm
quan trọng của nhân tố con người.

2.2.3. Theo vùng
Việc hình thành những vùng kinh tế trọng điểm là xuất phát từ những lợi thế
về điều kiện tự nhiên, hạ tầng cơ sở kinh tế, nguồn nhân lực có chất lượng
cao. Ví dụ như với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, chỉ riêng tại TP.HCM,
nguồn tài nguyên lớn nhất là chất xám đã vượt trội so với cả nước khi đội
ngũ các nhà khoa học chiếm tới 1/3 tổng số các nhà khoa học của VN, có


trên 100 viện nghiên cứu và trường đại học... Cùng với chất xám là sự tập
trung khá cao về nguồn vốn, kể cả nguồn vốn từ đất, về cơ sở hạ tầng.
Nhưng công bằng mà nói, những tiềm lực này vẫn chưa được khai thác tối
đa, tốc độ phát triển tuy cao nhưng cũng chưa tương xứng với những tiềm
lực sẵn có.

a)

2.2.3.1. Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ
Giới thiệu chung.
Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ là trung tâm đầu não về kinh tế, chính trị,
khoa học công nghệ, giữ vị trí vai trò quan trọng của cả nước. Vùng hạt nhân
phát triển của đồng bằng sông Hồng, là một trong những vùng dẫn đầu về
phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của cả nước. Vùng kinh tế
trọng điểm Bắc bộ gồm 7 tỉnh và thành phố: Bắc Ninh, Hà Nội (hạt nhân của
vùng), Hải Dương, Hải Phòng, Hưng Yên, Quảng Ninh, và Vĩnh Phúc. Đây
là trung tâm kinh tế năng động và là một đầu tàu kinh tế quan trọng của miền
Bắc và của cả nước Việt Nam. Ưu thế lớn nhất của vùng kinh tế này là nhân
lực có đào tạo tốt.
Giao thông vận tải: Các đầu mối giao thông của vùng kinh tế:
Hàng không: có sân bay Nội Bài, sân bay Cát Bi (quốc tế dự bị cho Nội Bài)
và tương lai là sân bay ở Quảng Ninh có công suất 3,5 triệu khách/năm.

Đường bộ: Quốc lộ 1A, quốc lộ 5, đường cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình,
đường cao tốc Láng - Hòa Lạc, đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài và
tương lai gần là đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đường cao tốc Hà Nội Quảng Ninh.
Cảng: Cảng Hải Phòng và cảng Cái Lân là một trong những cụm cảng nước
sâu hàng đầu cả nước. Trong tương lai gàn, một dự án lớn với tổng vốn đầu
tư lên đến 15 tỷ USD phát triển đô thị và cảng Container hàng đầu khu vực
và châu Á tại Quảng Ninh do các tổng công ty và tập đoàn trong nước (ban
đầu là Tổng công ty Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Than Khoáng sản Việt
Nam, Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Vinashin) với năng lực lên đến 100
triệu tấn/năm, có thể đón tàu có tải trọng trên 100.000 tấn cập cảng.
Khu công nghiệp: Tại khu vực này tập trung các khu công nghiệp lớn
tàm cỡ, thu hút nhiều dự án lớn như: khu công nghiệp Thăng Long, khu
công nghiệp Sài Đồng, khu công nghiệp Quế Võ, khu công nghiệp Nomura,
khu công nghiệp Đình Vũ... Các ngành công nghiệp chủ chốt: sản xuất xi
măng, đóng tàu (Hải Phòng và Quảng Ninh), ô tô, xe máy (Vĩnh Phúc, Hải
Dương), luyện cán thép (Thái Nguyên).


Năng lượng: Vùng kinh tế này là một trong những trung tâm năng
lượng hàng đầu của cả nước, là nơi sản xuất và xuất khẩu than đá (Quảng
Ninh), nhiệt điện (Uông Bí và Phả Lại tại Quảng Ninh).
Phát triển du lịch: Khu vực này tập trung nhiều di tích lịch sử và danh
lam thắng cảnh vào bậc nhất cả nước với Hà Nội là trung tâm. Các dự án sân
gôn, khu nghỉ mát đẳng cấp quốc tế đã và đang được đầu tư xây dựng, đặc
biệt là tại khu vực xung quanh di sản thế giới Vịnh Hạ Long.
b)

-

-

Thực trạng đầu tư công của Vùng kinh tế Bắc bộ
Đầu tư công xây dựng kết cấu hạ tầng chiếm tỷ trọng lớn (trong thời
kỳ 1995 - 2002 chiếm khoảng 43,5% tổng vốn đầu tư toàn xã hội) đã tập
trung vào một số công trình then chốt, tạo ra những điều kiện thuận lợi khai
thác tiềm năng của vùng. Thời kỳ 1996 - 2002, đầu tư toàn xã hội của vùng
kinh tế trọng điểm Bắc bộ ước đạt khoảng 120 nghìn tỷ đồng (theo giá hiện
hành), bằng khoảng 20% đầu tư toàn xã hội của cả nước; trong đó vốn Nhà
nước chiếm khoảng 63%, vốn FDI chiếm khoảng 22% và vốn của dân chiếm
khoảng 15%.
Đầu tư bước đầu tạo được tiềm lực cho phát triển lâu dài và đang hình thành
được các khâu đột phá.
Về hệ thống đường bộ: quốc lộ 1A là tuyến chiến lược quan trọng đã hoàn
thành việc khôi phục, cải tạo nâng cấp từ Lạng Sơn về Hà Nội đi Ninh Bình
đến Thanh Hoá, đạt tiêu chuẩn cấp III; quốc lộ 18, từ Bắc Ninh đi Bãi Cháy
đã hoàn thành cơ bản việc nâng cấp đạt tiêu chuẩn cấp III. Đoạn Bãi Cháy Mông Dương - Móng Cái đang triển khai nâng cấp đạt tiêu chuẩn cấp IV;
việc nâng cấp quốc lộ 10 hoàn thành; đường Láng - Hoà Lạc hoàn thành giai
đoạn I đạt tiêu chuẩn cấp I. Đã xây dựng mới các cầu như cầu Bình, Triều
Dương, Tân Đệ, Tiên Cựu; đang xây dựng cầu Yên Lệnh, Thanh Trì, Bãi
Cháy...; Các quốc lộ khác như 2B, 38, 39, 183, 12B, 21, 21B và 23 cũng
được cải tạo.
Giao thông nông thôn được phát triển khá mạnh (cải tạo khoảng 300 km,
làm mới khoảng 150 km).
Về hệ thống các sân bay: trong vùng có 3 sân bay hiện đang khai thác là sân
bay quốc tế Nội Bài, sân bay Cát Bi và sân bay Gia Lâm.
Sân bay Nội Bài đã được đầu tư đạt công suất 4 triệu hành khách/năm, có
điều kiện mở rộng để đạt 6 triệu hành khách/năm.