SKKN một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học

Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Tên đề tài :
"Một số giải pháp nâng cao chất lượng
công tác chủ nhiệm lớp ở Tiểu học”.
A. MỞ ĐẦU
I- ĐẶT VẤN ĐỀ:
1. Thực trạng của vấn đề đòi hỏi phải có giải pháp mới :
1.1 Về học sinh:
Ông cha ta thường dạy “ Tiên học lễ , hậu học văn “ và theo nhận định của
Bác Hồ: "Hiền dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên". Giáo dục
nói chung và giáo dục phẩm chất năng lực cho học sinh nói riêng hiện nay được
đặt lên hàng đầu. Bỡi sự phát triển của kinh tế - xã hội đang đòi hỏi nền giáo dục
phải đào tạo ra những con người “phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể lực,
phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức”. Thế nhưng chính mặt trái sự phát
triển của kinh tế - xã hội đã làm cho nhiều vấn đề nảy sinh mà một trong những vấn
đề đáng lo ngại hiện nay, đó là đạo đức học đường của một bộ phận học sinh, sinh
viên đang bị xuống cấp. Điều này không những gây hoang mang cho dư luận xã hội
mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về lối sống đạo đức, nhân cách của giới trẻ
ngày nay.
1.2 Về giáo viên:

Trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan
trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp
giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba
môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu
học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ

1

Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.
Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên suốt
5 buổi/ tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt
động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,…và cả hoạt động
học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở
Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng phức tạp.
Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng
học tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất
lượng học tập và năng lực phẩm chất của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với
các lớp khác; sĩ số của lớp này duy trì 100% nhưng ở những lớp khác lại có tới 1,2
học sinh bỏ học, thậm chí có em đang ở nhà nhưng vẫn không thể vận động đi học
trở lại được. Tất cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra.
Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của
mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm
cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “mỗi ngày đến
trường là một niềm vui”.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày
công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi
tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu
sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà
trường.
Mỗi bậc học, vấn đề phẩm chất năng lực và môn đạo đức có nội dung phù hợp
với lứa tuổi. Là giáo viên dạy tiểu học - bậc nền tảng trong hình thành nhân cách
con người, tôi luôn coi trọng việc giáo dục phẩm chất năng lực cho học sinh. Ở nhà
trường tiểu học, các em chưa có những hành vi phạm đạo đức nghiêm trọng.
Nhưng chính những lệch lạc nhỏ trong biểu hiện đạo đức không được uốn nắn, sửa

2


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

chữa kịp thời sẽ là mầm móng nguy hại trong hình thành tính cách các em sau này.
Bậc học này, độ tuổi các em còn rất nhỏ, các em dễ dàng học được điều tốt và cũng
dễ dàng nhiễm điều xấu từ môi trường cuộc sống nên rất cần sự quan tâm, uốn nắn
của những người xung quanh. Vì ở lứa tuổi này, ngoài giờ đến trường là về nhà nên
phạm vi giao tiếp chủ yếu của học sinh là gia đình và nhà trường. Thực tế đó khiến
tôi suy nghĩ: Làm thế nào để phối hợp tốt giữa nhà trường và gia đình trong giáo
dục phẩm chất năng lực cho các em , giúp các em học tập và rèn luyện tốt hơn?
Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có thể dạy được tất cả các
lớp từ lớp 1 đến lớp 5 nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học
sinh của mình để chủ nhiệm hết cả cấp học. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại
được học với một thầy cô mới. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ nhiệm,
xây dựng nề nếp lớp học tốt, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học và nhiều
kĩ năng sống cơ bản khác nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp không duy
trì, không phát huy nề nếp đó thì liệu rằng hiệu quả có được như chúng ta mong
muốn không? Do vậy, công tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ lớp
Một đến lớp Năm. Nề nếp lớp học, phương pháp học tập, đạo đức, nhân cách và
các kĩ năng sống của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm chú ý xây dựng, rèn
rủa ngay từ lớp 1 và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.
Bản thân tôi là một giáo viên chủ nhiệm lớp với trách nhiệm của người làm
công tác giáo dục, nhiều năm trăn trở với sự nghiệp: “Trồng người” ,tôi luôn suy
nghĩ rất nhiều để làm thế nào giáo dục các em thành những trẻ em có nhân cách,
những con người sau này có ích cho xã hội.Vì thế trong những năm học gần đây tôi
đã đi sâu vào nghiên cứu đề tài :"Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác
chủ nhiệm lớp ở Tiểu học”.
2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới:

Đề tài là những giải pháp góp phần giúp giáo viên thành công trong việc giáo
dục phẩm chất năng lực cho học sinh tiểu học. Một khi các em có phẩm chất năng

3


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

lực tốt, biết sống có trách nhiệm, biết yêu quý cha mẹ, muốn làm cho người thân
vui, vâng lời thầy cô giáo, … thì các em sẽ cố gắng, chăm chỉ học tập , có thói quen
tốt ,có hành vi đúng đắn và chất lượng giáo dục sẽ được nâng cao.
Thực hiện tốt, đúng hướng đề tài: :"Một số giải pháp nâng cao chất lượng
công tác chủ nhiệm lớp ở Tiểu học” có ý nghĩa vô cùng quan trọng là giúp chúng
ta hoàn thành mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh tiểu học theo Luật giáo dục.
Hình thành ở học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài
về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học
trung học cơ sở.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
*Nội dung:
Những giải pháp phối hợp giữa nhà trường (mà chủ yếu là giáo viên chủ
nhiệm lớp) với gia đình (phụ huynh học sinh) trong việc giáo dục phẩm chất năng
lực cho học sinh tiểu học.
* Tài liệu: vở bài tập đạo đức, truyện tranh, những mẩu chuyện giáo dục
đạo đức.
* Đối tượng:
Năm

Lớp

Sĩ số

Nữ

Năm học: 2014-2015
Năm học: 2015-2016

5A2
5E

28
9

12
5

Ghi chú

II. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH:
1. Cơ sở lý luận và thực tiễn có tính định hướng cho việc nghiên cứu ,
tìm tòi giải pháp của đề tài :
a/ Cơ sở lí luận:
Về đặc điểm lứa tuổi của trẻ em ngày nay được các nhà sinh học, giáo dục
học, tâm lý học…quan tâm nghiên cứu, họ cho rằng tuổi thơ là một giai đoạn của

4


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

cuộc đời, sự phát triển tâm sinh lý của nó đầy biến động và rất nhanh chóng ,tháng

này khác tháng trước. Nhiều công trình nghiên cứu đã khẳng định từ sơ sinh đến
năm tuổi trẻ em đã đặt xong nền móng cho tính tình: hiền hay dữ, ích kỷ hay vị tha,
chăm chỉ hay lười biếng, tích cực hay thụ động, … phần lớn đều bắt đầu từ giai
đoạn tuổi thơ. Mà trẻ em hiện đại là sản phẩm của xã hội hiện đại. Cho nên muốn
giáo dục trẻ em thì phải hiểu nó, ngược lại muốn hiểu nó phải tiến hành giáo dục
nó.
Để đào tạo một thế hệ học sinh thành những chủ nhân tương lai của một đất
nước đòi hỏi người giáo viên nhất là giáo viên chủ nhiệm cấp Tiểu học không chỉ
quan tâm đến vấn đề học tập văn hóa của học sinh mà còn chú trọng đến các hoạt
động giáo dục phẩm chất năng lực của học sinh. Vì các hoạt động này ngoài việc
giúp học sinh rèn luyện thể chất, tạo thói quen sinh hoạt lành mạnh còn giúp học
sinh hoàn thiện thêm nhân cách.Vì vậy việc giáo dục để học sinh tiểu học tích cực
tham gia các hoạt động là rất quan trọng.
Như chúng ta biết, quá trình giáo dục phẩm chất năng lực ở tiểu học là một
bộ phận của quá trình giáo dục tổng thể. Nó có nhiệm vụ bồi dưỡng cho học sinh
những tri thức sơ đẳng về các chuẩn mực hành vi đạo đức, tạo ra ở các em niềm tin
đạo đức, hình thành ở các em xúc cảm và tình cảm đạo đức và tổ chức cho các em
rèn luyện những hành vi và thói quen hành vi đạo đức. Nhân cách gốc của trẻ em
được hình thành từ những năm đầu tiên của cuộc sống.Rèn cho học sinh những kĩ
năng sống tốt . Song, trong thực tế việc giáo dục trẻ em không phải dễ dàng, đơn
giản. Đồng thời với sự phát triển trí tuệ lại cần có trái tim nồng hậu, những tình
cảm đạo đức nhân bản, một đời sống tinh thần phong phú lành mạnh. Trẻ em tin
những lời người lớn nói khi điều đó phải được thống nhất ở mọi lúc, mọi nơi. Mà
muốn thực hiện được điều này thì giữa nhà trường và phụ huynh học sinh phải
cùng phối hợp thực hiện, phải dành nhiều thời gian để giúp trẻ khắc sâu ý thức
hành vi.

5

Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Trong quá trình giáo dục, vai trò của gia đình là hết sức quan trọng. Nhà
trường giữ vai trò định hướng, uốn nắn những hành vi của học sinh theo chuẩn
mực giá trị chung của xã hội; gia đình đóng vai trò quan trọng và quyết định đến
việc hình thành phẩm chất năng lực, lối sống cho các em. Cần sớm khắc phục tình
trạng giáo dục phẩm chất năng lực cho học sinh hiện nay hầu như được giao phó
chủ yếu cho nhà trường. Tấm gương của cha mẹ, người thân trong gia đình cũng
như thầy cô giáo luôn có tác dụng giáo dục vô cùng to lớn, hiệu quả hơn ngàn vạn
cuốn sách về đạo đức. Gia đình chính là môi trường không cần nhiều lời nói
nhưng tác động mạnh mẽ đến cá nhân. Giáo dục phẩm chất năng lực chỉ khả thi
ngay trong cuộc sống của gia đình, trong học đường và phải bằng hành động
ngoài xã hội. Vì vậy, tôi nghĩ để giáo dục một đứa trẻ nên người là việc làm của tất
cả mọi người xung quanh trẻ. Nên sự phối hợp chặt chẽ giữa Giáo viên chủ nhiệm
lớp – gia đình và xã hội để giáo dục phẩm chất năng lực cho trẻ là vô cùng cần
thiết. Đặc biệt nhà trường và gia đình là nơi mà trẻ thường xuyên giao tiếp và học
tập. Trong đó, giáo viên là nhân vật trung tâm trong việc giáo dục nhân cách cho
học sinh.
b/Cơ sở thực tiễn:
Là giáo viên trực tiếp đứng lớp và đã trải qua chủ nhiệm hầu hết các lớp ở
bậc tiểu học, nhiệt tình trong công tác và có nhiều tâm huyết với nghề. Bản thân
được công tác trong một tập thể sư phạm đoàn kết, giàu kinh nghiệm và có năng
lực giáo dục phẩm chất năng lực cho học sinh. Điều kiện để giảng dạy môn đạo đức
tốt, đồ dùng dạy học tương đối đầy đủ và phong phú: vở bài tập đạo đức, truyện
tranh, những mẩu chuyện giáo dục đạo đức gần gũi với thực tế trong cuộc sống học
sinh,… Nhưng trước sức ép về thời lượng dạy học, thời khóa biểu, thực hiện phân
phối chương trình, đầu tư vào giảng dạy, cung cấp kiến thức cho học sinh, người
dạy vẫn “nặng về dạy chữ, nhẹ về dạy người”, chỉ lo truyền giảng kiến thức chuyên
môn, không có thì giờ để uốn nắn chỉnh sửa những sai trái của học sinh, lượng hóa

6


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

các phẩm chất đạo đức một cách máy móc, không có điều kiện đi sâu vào ý nghĩa
thực tế từng hành vi của học sinh.
Thực tế lớp học nào cũng đều có học sinh chưa ngoan, có nhiều cá tính, khó
bảo. Phần lớn phụ huynh luôn quan tâm đến việc giáo dục con em. Bên cạnh đó,
cũng còn một bộ phận không ít phụ huynh vì mải lo việc cơm, áo, gạo, tiền mà
“khoán trắng” con em mình cho nhà trường, ít quan tâm, gần gũi, uốn nắn kịp thời
cho các em những hành vi sai trái. Nhiều phụ huynh khác do nhận thức chưa đúng
về việc giáo dục phẩm chất năng lực cho con trẻ nên nuông chiều hay cho rằng
chúng còn nhỏ chưa cần dạy bảo vội, … để những thói hư tật xấu ăn sâu vào tiềm
thức của các em. Nhiều phụ huynh ngại gặp giáo viên để trao đổi về cá tính của con
mình. Hàng tháng mối liên hệ - kết hợp giáo dục phổ biến giữa các gia đình và nhà
trường chủ yếu thông qua “sổ liên lạc” – quá ít so với biểu hiện của học sinh.
Trong khi đó, nhận thức của học sinh tiểu học về một chuẩn mực đạo đức
chưa hoàn thiện. Không những thế, phương tiện nghe nhìn ngày càng phát triển làm
cho trẻ dễ dàng tiếp cận và từ đó làm cho các em dễ dàng tiếp nhận những điều xấu.
Bên cạnh đó, ở gia đình và xã hội có rất nhiều điều trái ngược với các nội dung đạo
đức được dạy học trong nhà trường. Những điều trái ngược này do người lớn thực
hiện một cách thường xuyên trực tiếp trước mắt các em. Đó là các ý thức như: giữ
gìn vệ sinh chung nơi công cộng, chấp hành luật lệ giao thông, giúp đỡ người già
neo đơn, giúp người có hoàn cảnh khó khăn, nói lời hay, lịch sự khi giao tiếp, v.v.
không được cha mẹ, anh chị, những người xung quanh làm đúng như nhà trường,
thầy cô chỉ dạy. Những điều trái ngược này ảnh hưởng rất lớn đối với trẻ. Các em
có hoàn toàn tin vào những điều thầy cô dạy bảo? Hay là các em phải làm theo cha
mẹ và những người chung quanh?
Chính những khó khăn trên làm cho việc giáo phẩm chất năng lực cho học

sinh trong nhà trường tiểu học gặp nhiều trở ngại. Mà trường tôi cũng không nằm
ngoại lệ.

7


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

2. Biện pháp tiến hành, thời gian tạo ra giải pháp:
* Để thực hiện đề tài này , tôi đã thực hiện các biện pháp sau :
- Điều tra, tìm hiểu
- Nghiên cứu, tìm tòi
- Thực nghiệm, kiểm tra
- Đúc kết, rút kinh nghiệm
- Nêu gương, tác động, thuyết phục, khích lệ
- Kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, lời nói đi đôi với việc làm
- Thông tin, liên lạc, trao đổi thường xuyên với phụ huynh.
* Thời gian tạo ra giải pháp :
Đề tài này tôi đã tiến hành khảo sát và áp dụng thực hiện giáo dục học sinh
trong năm học : 2014 – 2015 và 2015 – 2016.

B-NỘI DUNG
I. MỤC TIÊU :
- Hình thành cho học sinh những thói quen tích cực ,cảm xúc, tình cảm đạo
đức , năng lực tích cực qua kinh nghiệm sống của bản thân, qua thí nghiệm trong
cuộc sống với các mối quan hệ hàng ngày.
- Giúp giáo viên nhẹ nhàng hơn trong công tác giáo dục học sinh .
-Giúp phụ huynh học sinh nắm được năng lực phẩm chất của con em mình ,
tích cực phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp , với nhà trường trong công tác giáo
dục. Tạo sự thân thiện giữa nhà trường với phụ huynh học sinh .

-Góp phần giáo duc kĩ năng sống cho học sinh, nhằm hình thành nhân cách
của một người công dân Việt Nam phát triển toàn diện.

8


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI:
1. Thuyết minh tính mới:
Để làm tốt, nâng cao giáo dục phẩm chất năng lực của học sinh trong nhà
trường tiểu học, ngoài các phương pháp, biện pháp mang tính sư phạm đang được
nhà trường, giáo viên vận dụng; thực tế cuộc sống phong phú, đa dạng xung quanh
đang từng ngày, từng giờ ảnh hưởng đến tâm hồn vốn còn rất non nớt của các em
đã khiến tôi nghĩ đến những giải pháp phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia
đình- hai môi trường căn bản giúp các em hình thành những giá trị phẩm chất năng
lực đầu đời.
1.1/ Giáo viên cần hiểu học sinh một cách toàn diện và sâu sắc:
Để giáo dục học sinh tốt, người giáo viên cần phải hiểu sâu sắc, toàn diện
từng em một, càng hiểu học sinh bao nhiêu thì càng giáo dục các em tốt bấy nhiêu.
Vì ở lứa tuổi các em việc tự ý thức hành vi chưa rõ nét, các em có thể có những suy
nghĩ lệch lạc mà không hề biết. Việc tìm hiểu học sinh còn có một ý nghĩa khác
không kém phần quan trọng đó là làm cho người thầy giáo gần gũi, thương mến các
em hơn và thực sự trở thành người bạn lớn, là một người mẹ hiện , là một giáo viên
mẫu mực , là một vị thẩm phán công minh, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho các
em .Và cũng chính từ tình yêu thương đó sẽ giúp cho giáo viên có trách nhiệm và
sáng tạo ra những hình thức giáo dục có hiệu quả hơn. Tôi thường tìm hiểu học
sinh bằng cách xem qua lí lịch, học bạ; qua bạn bè, người thân, giáo viên đã dạy
các em ở những năm trước;qua việc thăm gia đình học sinh, qua lời hỏi thăm học
sinh trong lớp, qua hoạt động học, hoạt động vui chơi, sinh hoạt Đội, các buổi lao

động .Hằng ngày trong giờ ra chơi tôi thường ngồi lại nói chuyện với học sinh để
tạo sự gần gũi giữa thầy và trò , nắm được phần nào gia đình, học lực, tính cách, sở
trường của học sinh.

9


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

THÔNG TIN VỀ HỌC SINH
1. Họ và tên:…….....………………………………………………...........
2. Là con thứ……trong gia đình.
3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo, đông con)............................
4. Môn học yêu thích:..................................................................................
5. Môn học cảm thấy khó:............................................................................
6. Góc học tập ở nhà: (Có, không)...............................................................
7. Những người bạn thân nhất trong lớp:.....................................................
8. Sở thích: ..................................................................................................
9. Họ tên cha:..........................................Nghề nghiệp: ..............................
10. Họ tên mẹ:..........................................Nghề nghiệp: .............................
11. Quê quán:...............................................................................................
12. Địa chỉ gia đình:.....................................................................................
13. Số điện thoại của gia đình:....................................................................
Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng
học sinh để ghi vào Sổ chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về
học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong việc xây dựng kế hoạch chủ
nhiệm, giảng dạy và giáo dục học sinh.
Sau khi tìm hiểu đặc điểm , hoàn cảnh cụ thể của từng em học sinh, tôi tiến
hành phân nhóm từng đối tượng học sinh theo 3 nhóm: Ngoan – chưa ngoan – cần
theo dõi.Từ đó, tôi quan tâm hơn, theo dõi sát hơn những học sinh thuộc nhóm

chưa ngoan và nhóm cần theo dõi và đề ra những biện pháp giáo dục phù hợp.
Trước hết, bằng những biện pháp mang tính sư phạm, tôi tiếp tục theo dõi, uốn nắn
giúp các em phát huy điều tốt, sửa dần cá tính, hành vi sai trái. Nếu thấy học sinh
vẫn chậm sửa sai tôi thay đổi biện pháp mà một trong những biện pháp ấy là phối
hợp với gia đình.

10


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

1.2/ Phối hợp với phụ huynh trong giáo dục học sinh:
a) Hiểu biết, thông cảm lẫn nhau phụ huynh với giáo viên và giáo viên với
phụ huynh :
Giáo viên chủ động gặp gỡ phụ huynh. Tùy từng trường hợp, từng điều kiện,
có khi tôi mời tới trường để gặp, có khi tôi tới nhà, gọi điện thoại…Cùng với phụ
huynh trao đổi để hiểu và thông cảm lẫn nhau.
Phụ huynh phải biết được, do yêu cầu "Ngày một nâng cao chất lượng giáo
dục văn hóa và đạo đức", mỗi một thầy cô giáo phải không ngừng học tập để nâng
cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và rèn luyện đạo đức để thật sự là tấm gương
sáng cho học sinh noi theo.
Giáo viên phải hiểu được, chỉ một phần, còn phần nhiều phụ huynh học sinh,
do sinh kế khó khăn, không có điều kiện và thời gian để chăm lo việc giáo dục con
cái. Vì hoàn cảnh, nhiều phụ huynh không có cơ hội học tập cao để có thể theo dõi,
hướng dẫn, quản lý việc học tập và sinh hoạt của con cái; nhiều phụ huynh chưa có
những hiểu biết cần thiết về tâm lý, về phương pháp giáo dục con cái. Trong các
phiên họp phụ huynh, tôi đã từng nghe phụ huynh chia sẻ chân thành, như sau: "Vợ
chồng tôi làm lụng cực khổ, hy sinh tất cả để con có điều kiện học hành thành
người hữu dụng cho gia đình, cho xã hội", hoặc "Tôi chỉ học đến lớp 4- chương
trình ngày trước, con tôi đứa học lớp 2, đứa học lớp 5- chương trình bây giờ khác

hoắc. Làm sao có thể hướng dẫn, kiểm tra việc học của con tôi được ?", hoặc "Bố
cháu nóng nảy quá, nên khó để khuyên dạy cháu, cháu có sai sót gì tôi cũng giấu
không dám nói, cháu hư cũng tại tôi nuông chiều một phần ! ” hoặc : “ Vợ chồng
tôi làm ăn xa phải gửi cháu cho ông bà nên ít gần gũi và quản lí con cái
được”....Phụ huynh nào cũng mong muốn con em mình, hôm nay là học sinh chăm,
ngoan, ngày mai là công dân tốt, là người con hiếu thảo. Nhưng như nói trên, do
trình độ văn hóa, do hiểu biết về tâm lý và phương pháp giáo dục,do hoàn cảnh gia
đình , do điều kiện kinh tế ,… họ đành chấp nhận "lực bất tòng tâm".

11


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Thầy cô hiểu hoàn cảnh của phụ huynh, ngược lại, phụ huynh hiểu công việc
của thầy cô. Cả 2 phía hiểu biết, thông cảm lẫn nhau, điều cần có của sự phối hợp
giữa thầy cô và phụ huynh.
b) Giáo dục học sinh là bổn phận và trách nhiệm của cả thầy cô và phụ
huynh.
Nếu không có sự hiểu biết, thông cảm lẫn nhau, thầy cô và phụ huynh sẽ chỉ
nhìn ra bổn phận, trách nhiệm của phần mình. Phụ huynh nghĩ rằng bổn phận, trách
nhiệm của mình là sinh thành và nuôi dưỡng thôi, thầy cô thì cho rằng phụ huynh
không chỉ có bổn phận, trách nhiệm sinh thành, mà còn dưỡng dục nữa. Sự hiểu
biết, thông cảm lẫn nhau, giúp chúng ta dễ nhận ra: Sinh thành, nuôi dưỡng và giáo
dục con em mình là bổn phận, trách nhiệm của các bậc phụ huynh, và rõ ràng bổn
phận, trách nhiệm chính trong việc giáo dục - bao gồm giáo dục văn hóa, giáo dục
đạo đức cho học sinh thuộc về các thầy cô, phụ huynh giữ vai trò cộng tác, hổ trợ.
Nói đúng là: Giáo dục học sinh, con em chúng ta, là bổn phận và trách
nhiệm của thầy cô và phụ huynh.
c) Tìm hiểu cách giáo dục con em ở mỗi gia đình:

Kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Đây là điều không mới nhưng nếu sự
gắn kết này thiếu chặt chẽ, không đồng bộ thì việc giáo dục thế hệ trẻ rất khó khăn.
Gia đình giáo dục các em phải tôn trọng các thầy, cô giáo, hòa nhập, giúp đỡ bạn
bè, ra đường tôn trọng người cao tuổi... Nhà trường giáo dục các em kính trên,
nhường dưới, yêu thương ông bà, cha mẹ, tôn trọng nơi sinh hoạt cộng đồng... Sự
giáo dục ấy đan xen nhau sẽ có tác động tích cực trong hình thành nhân cách của
trẻ. Muốn vậy, việc đầu tiên giáo viên thực hiện là phải tìm hiểu cách giáo dục trẻ ở
mỗi gia đình. Để tìm hiểu rõ hơn về hoàn cảnh gia đình học sinh, tôi thường gần
gũi, hỏi han các em thông qua nhiều câu hỏi như:
+ Ngoài làm nông, bố mẹ em còn có làm việc gì khác?
+ Khi em bị điểm kém, bố mẹ nói gì?

12


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

+ Khi đi học về em có chào hỏi ai không?
+ Bố mẹ có hỏi han gì về việc học ở trường của em không? Vào lúc nào
trong ngày?
+ Tình cảm của các thành viên trong gia đình ?
+…
Từ đó tôi biết được có phụ huynh thường đi làm ăn xa nhà gửi con cho ông
bà trông hộ; có phụ huynh đi làm từ sáng sớm đến tối mịt mới về nhà, chẳng mấy
khi hỏi han đến việc học hành của con; … Có gia đình rất chiều con, chăm sóc kĩ
cái ăn cái mặc nhưng để con cái ăn nói tùy tiện, muốn gì được nấy; có gia đình lại
quá khắt khe, thường đánh mắng khi các em bị điểm yếu; …
Từng câu trả lời của các em sẽ là lời đáp cho cách dạy con mà bậc phụ huynh
đang thực hiện. Đối với những gia đình có cách giáo dục con chưa phù hợp, tôi
mạnh dạn trao đổi với phụ huynh, thống nhất quan điểm giáo dục học sinh:

* Phụ huynh cần biết những chuẩn mực đạo đức đã học và sẽ học trong thời
gian tới để cùng Nhà trường giáo dục học sinh.
* Phụ huynh phải hiểu công tác giáo dục phải bắt đầu từ gia đình, bởi tính
cách các em bắt đầu hình thành từ gia đình. Hiện có hai chiều hướng: có những gia
đình quá "nghiêm khắc", có gia đình quá "buông thả" con cái. Thực tế cho thấy cả
hai xu hướng trên đều bất ổn. Ông, bà, bố, mẹ, anh, chị trong gia đình cần gần gũi,
chia sẻ với con cháu. Các em ở tuổi còn nhỏ, người lớn phải là những người bạn
thân thiết của các em, uốn nắn rèn luyện cho các em lối sống thanh lịch, văn minh
từ những hành vi nhỏ nhất như ăn, ở, mặc, giao tiếp, quan tâm đến mọi người, …
Ví dụ:
- Tình huống: Năm học vừa qua, lớp tôi chủ nhiệm có em Huỳnh Văn An rất
vô kỷ luật và vô lễ với thầy cô giáo. Em học sinh đó thường mất trật tự trong giờ
học thỉnh thoảng hay ngủ gật, khi trả lời câu hỏi của giáo viên thường nói theo cảm
tính. Giáo viên hỏi vì sao em trả lời như vậy thì em nói ngay:

13


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

- Vì em thích nói thế.
Tôi tìm hiểu và được biết ở nhà em cũng nói năng như thế nhưng bố mẹ cũng
chẳng la rầy gì, lâu rồi quen.
- Biện pháp: Sau mỗi hành vi không đúng của em, tôi đều chỉ cho em thấy
cái sai và em đã hứa sửa sai nhưng rồi chứng nào tật nấy.
Tôi viết giấy mời gặp phụ huynh của em. Lúc đầu phụ huynh cho rằng con
mình còn nhỏ chưa ý thức được về lời nói của mình. Sau khi được tôi phân tích cụ
thể về hành vi không đúng của em An thì phụ huynh cam kết sẽ nhắc nhở, sửa sai
cho con mình lúc ở nhà ở nhà, từ đó phụ huynh thường xuyên liên hệ để trao đổi
với tôi về việc học tập và đạo đức của con mình.

- Kết quả: Về sau em An đã có tiến bộ rõ rệt: trong giờ học em chú ý nghe
giảng, phát biểu xây dựng bài sôi nổi và có những câu trả lời rất thông minh, lễ
phép.
Ví dụ:
-Tình huống: Trong giờ học khi cả lớp đang tập trung chú ý nghe giảng, tôi
thấy Tuấn đang hí hoáy vẽ mà không đề ý gì đến bài giảng thỉnh thoảng em lại cầm
bức vẽ lên ngắm nghía rồi tự mình xuýt xoa một cách tự nhiên. Tôi bước lại gần và
hỏi.
- Tuấn em đang làm gì?
- Thưa cô em vẽ Bác Hồ ạ.
Cả lớp cười ồ lên. Tôi nói với giọng nhẹ nhàng nhưng nghiêm nghị:
- Em vẽ đẹp đấy! Nhưng bây giờ là tiết tập đọc em nên cất bài vẽ đi và lấy
vở ra để ghi bài.
- Trong giờ ra chơi hôm đó, qua tâm sự với em, tôi biết được là: em đã hết
vở ghi hôm đó, không chỉ vi phạm một lần mà liên tiếp mấy hôm sau em cũng
không ghi bài hay nói chuyện riêng trong giờ học, không học bài và làm bài ở nhà
(làm ảnh hưởng các bạn ngồi bên cạnh).

14


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

- Biện pháp: Tôi trực tiếp đến gặp phụ huynh tìm hiểu nguyên nhân vì sao
(bởi năm ngoái em là một học sinh khá trong lớp). Khi trao đổi với phụ huynh thì
được biết bố mẹ em thường đi làm xa nhà, giao cho con ở nhà tự học .Vì thế em
hay quên mang vở ghi bài .Đến lớp, em nói dối với cô giáo là hết vở. Khi bố mẹ
kiểm tra thì bảo cô không cho ghi bài.
Tôi đã phân tích cho em thấy như vậy là nói dối, mà nói dối là không tốt còn
phụ huynh thì hứa sẽ quản lý con mình tốt hơn. Mặt khác tôi phân công cho em

Cao (bên cạnh nhà em Tuấn) sang nhà Tuấn cùng học bài .
- Kết quả: Từ đó em Tuấn không còn vi phạm nữa. Phụ huynh của em
thường xuyên gặp tôi để trao đổi nắm bắt về tình hình học tập của con mình ở
trường và ngược lại.
d) Đồng nhất trong tư cách và hành vi đạo đức:
Giáo dục học sinh là công việc khó khăn, diễn ra liên tục trong một khoảng
thời gian nhất định tùy đối tượng và mục đích, dưới tác động của nhiều nhân tố,
trong đó thầy cô và phụ huynh là nhân tố chính. Điều đó đòi hỏi sự phối hợp tinh
tế, thống nhất giữa thầy cô và phụ huynh ở nhiều góc độ, lĩnh vực khác nhau. Đặc
biệt, không thể có sự đối nghịch trong tư cách, hành vi đạo đức của người thầy và
người làm cha, người làm mẹ. Những điều tốt đẹp học sinh học trong nhà trường
phải được các em nhìn thấy thể hiện trong nhà trường, trong gia đình, và ngoài xã
hội. Muốn vậy:
+ Thầy cô và phụ huynh cùng rèn luyện theo những chuẩn mực nhất định để
trở thành những tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
+ Thầy cô và phụ huynh cùng nỗ lực xây dựng và gìn giữ nhà trường, gia
đình, xã hội luôn là môi trường giáo dục tốt đẹp và đồng nhất.
Ví dụ:
- Năm học trước, lớp tôi dạy có em học sinh nam thường xuyên nói tục. Nhất
là khi em chơi đùa với bạn bè, mở miệng ra là văng tục.

15


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Tôi nhiều lần nhắc nhở em, em hứa sửa sai nhưng rồi các bạn mách cô bạn
ấy vẫn còn nói tục nhiều. Tôi đã trao đổi với mẹ em thì được biết em nhiễm tật xấu
ấy từ bạn nhậu của bố. Gia đình hứa sẽ quan tâm, nhắc nhở em.
Sau một thời gian dài phối hợp với cha mẹ em, tôi đã giúp em bỏ được tật

xấu thiếu văn minh ấy.
e) Thống nhất kế hoạch giáo dục học sinh:
Phụ huynh cần tham dự đầy đủ các phiên họp phụ huynh do nhà trường tổ
chức. Trong những phiên họp này, thầy cô chuẩn bị để trao đổi đầy đủ đến chi tiết
về kế hoạch giáo dục học sinh với phụ huynh, và phụ huynh góp ý với các thầy cô
về kế hoạch giáo dục con em mình.
g) Đảm bảo” thông tin hai chiều”:
Thầy cô và phụ huynh cùng có trách nhiệm đảm bảo "thông tin hai chiều"
giữa thầy cô với phụ huynh. Những biến đổi tích cực (tiến bộ) hay tiêu cực (xấu đi)
của học sinh, đối tượng giáo dục, cần được thầy cô và phụ huynh thông báo cho
nhau kịp thời, bằng nhiều cách (Sổ liên lạc, Thư báo, Gặp gỡ, điện thoại...) để điều
chỉnh hay thay đổi phương pháp, biện pháp giáo dục...Thuận lợi là, ngày nay điện
thoại di động được sử dụng rộng rãi trong dân chúng, việc quan trọng đảm bảo
"thông tin hai chiều" lại càng dễ thực hiện, vấn đề là hai bên có xóa được cái e
ngại, có nhiệt tình không mà thôi.
Ví dụ:
Để thực hiện tốt “thông tin hai chiều” tôi đã sử dụng các biện pháp:
-Họp phụ huynh theo định kì của nhà trường: 3 lần/năm.
-Họp phụ huynh qua thư mời khi cần thiết.
-Trao đổi qua sổ liên lạc: 4 lần/năm.
-Điện thoại khi cần.
-Thẻ màu: Đầu năm tôi hướng dẫn các em cắt mỗi em ba thẻ màu nộp cho
cô. Tôi quy định và thông báo cho phụ huynh biết: thẻ màu xanh - biểu hiện đạo

16


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

đức ngoan; thẻ màu vàng – biểu hện đạo đức chưa ngoan; thẻ màu đỏ- biểu hiện

đạo đức cần theo dõi. Cuối tuần, mỗi em sẽ nhận được thẻ màu tùy theo tình hình
rèn luyện đạo đức của mình về trình cho phụ huynh biết. Em nào chưa ngoan hay
cần theo dõi thì giáo viên đính kèm phiếu ghi rõ hành vi đạo đức lệch lạc để thông
báo cho phụ huynh.
h) Sự phối hợp cần có tâm, có tình:
Nhiều người đã nói đến những biện pháp để thực hiện sự phối hợp giữa thầy
cô và phụ huynh trong việc giáo dục học sinh. Theo tôi, cái quan trọng nhất là cái
tâm, cái tình của sự phối hợp. Trong quá trình giáo dục, mọi nơi, mọi lúc thầy cô
luôn cần đến sự hỗ trợ và hợp tác tích cực của phụ huynh. Có thể có sai lầm từ phía
thầy cô, xin thẳng thắn, nhẹ nhàng trao đổi, góp ý để các thầy cô sửa sai, tránh vì
nôn nóng, bức xúc... (hoặc vì thương con) tạo nên những suy nghĩ lệch lạc, ấn
tượng không tốt đẹp về thầy cô nơi học sinh. Có thể có sự lạnh nhạt nào đó từ phía
phụ huynh, xin hãy kiên nhẫn, thông cảm với phụ huynh .Tránh vì vậy mà bỏ mặc
con em họ, học sinh của các thầy cô.
i) Phối hợp với gia đình học sinh trong việc nâng cao nhận thức về vị trí,
vai trò của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
Nhằm nâng cao nhận thức và tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực
các phong trào cũng như để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ nhiệm trong
phiên họp phụ huynh đầu năm nên phổ biến cho phụ huynh nội dung các phong
trào, nêu rõ tình hình lớp chủ nhiệm, những nội dung cần sự phối hợp giữa nhà
trường và phụ huynh. Tổ chức cho toàn thể phụ huynh kí cam kết thực hiện tốt
cuộc vận động “ Hai không” và phong trào "xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực”; cam kêt "Cấm dạy thêm, học thêm ở Tiểu học"; "Đưa đón học sinh
đến trường bằng xe máy phải đội mũ bảo hiểm". Trao đổi thêm tình hình một số
đối tượng cần được quan tâm. Để tiện việc trao đổi thông tin, tránh đi lại nhiều,
giáo viên chủ nhiệm đề nghị phụ huynh cung cấp số điện thoại liên lạc và lập thành

17

Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

danh bạ điện thoại cho lớp, cung cấp số điện thoại của giáo viên chủ nhiệm, của
trường để phụ huynh tiện liên hệ khi cần thiết.
k) Phối hợp với PHHS trong việc lập thời gian biểu, hướng dẫn học sinh tự
học ở nhà và duy trì sĩ số :
-Để giúp các em dần có thói quen làm việc một cách khoa học, biết sắp xếp
thời gian một cách hợp lí, giáo viên cần phối hợp với phụ huynh học sinh lập thời
gian biểu hằng ngày cho các em như:
Thời gian

Nội dung công việc

Từ 5 giờ 30phút đến 6 giờ 30 Tập thể dục, làm vệ sinh cá nhân, ăn sáng, xem lại
phút.
Từ 6 giờ 30 đến 10 giờ 30
Từ 10 giờ 30 đến 13 giờ 30
Từ 13 giờ 30 đến 16 giờ 30
Từ 16 giờ 30 đến 19 giờ 30.
Từ 19 giờ 30 đến 21 giờ.

bài.
Đến lớp học
Ăn cơm, tắm rửa, nghỉ ngơi.
Đến lớp học
Tắm rửa, nghỉ ngơi, ăn cơm, giải trí.
Học bài, làm bài. Từ 21 giờ đi ngủ.

Những việc làm trên giúp các em dần có thói quen làm việc một cách khoa
học, biết sắp xếp thời gian một cách hợp lý. Để thực hiện được điều này tốt nhất thì

cần nhờ phụ huynh kiểm tra và thông báo lại cho giáo viên qua các lần họp hoặc
giáo viên tới thăm gia đình học sinh.
- Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngoài việc tiếp thu những kiến
thức ở trên lớp thôi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng vô
cùng quan trọng. Trong khi đó, tôi thấy điều kiện gia đình, không gian sống của
học sinh cũng như nhận thức của cả phụ huynh lẫn học sinh chỉ dừng lại ở nhận
thức học tại lớp là đủ.Và điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của
các em. Muốn học sinh tự học ở nhà có kết quả thì các em phải có góc học tập và
mỗi em phải có phương pháp tự học ở nhà. Về phương pháp học tập, tôi có thể
hướng dẫn cho từng em. Nhưng còn góc học tập thì gia đình phải làm cho con em
của mình.
Để biết được số học sinh có góc học tập hay không, tôi tiến hành điều tra qua
học sinh, qua phụ huynh, qua bạn bè gần nhà của học sinh. Nhưng để biết chính

18


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

xác, tôi phải đến từng nhà học sinh để tìm hiểu. Qua tìm hiểu, tôi biết được lớp tôi
có 17 em có góc học tập phù hợp, 6 em có góc học tập nhưng chưa đạt yêu cầu
( chỗ đặt chưa phù hợp; độ rộng, chiều cao của bàn ghế chưa phù hợp với tầm vóc
của các em) ; 4 em không có góc học tập, khi học các em phải nằm sấp trên giường
hoặc trên sàn nhà, còn sách vở thì các em để lên giường hoặc trên nóc tủ ti vi.
Đối với những em có góc học tập nhưng chỗ đặt chưa phù hợp, tôi trao đổi với
phụ huynh sắp xếp lại vị trí sao cho sáng sủa và thoáng mát về ban ngày, đầy đủ
ánh sáng về ban đêm. Tôi hướng dẫn học sinh cách sắp xếp tập vở, đồ dùng học tập
ngăn nắp, tiện lợi và trang trí góc học tập bằng cách cắt gấp những bông hoa, lọ hoa
bằng giấy để trưng bày và những cái hộp xinh xinh để đựng đồ dùng.
Đối với những em chưa có góc học tập, tôi giải thích, động viên để gia đình

hiểu rằng góc học tập là nơi để các em học bài, nghiên cứu bài và làm bài tập ở
nhà. Có góc học tập sẽ giúp các em hứng thú và có ý thức cao hơn trong việc học ở
nhà. Ngoài ra, góc học tập còn là nơi để các em rèn luyện tính cẩn thận, ngăn nắp
và phát triển óc thẩm mĩ của bản thân. Phụ huynh chỉ cần mua cho con em của
mình một cái bàn và một cái nghế nhựa (như kiểu bàn ghế ở các quán nước nhỏ)
hoặc mua một cái bàn nhỏ theo kiểu để trong mùng học cho khỏi bị muỗi đốt.
Sau một khoảng thời gian nhất định, tôi lên kế hoạch kiểm tra cụ thể để nắm
chính xác tình hình. Chỉ trong 1 buổi tôi đã đi hết tất cả các gia đình những em
chưa có góc học tập hoặc có góc học tập nhưng chưa đáp ứng yêu cầu. Lúc đầu, có
phụ huynh còn e ngại, thậm chí còn bảo tôi bày vẽ. Nhưng thấy tôi quan tâm và hết
lòng vì học sinh nên dần dần phụ huynh cũng hiểu ra và nhiệt tình hưởng ứng.
Hoàn cảnh của một số gia đình học sinh còn rất nghèo nhưng phụ huynh cũng đã cố
gắng tạo cho con em mình một góc học tập ở nhà. Tuy chưa đáp ứng được đầy đủ
các yêu cầu song quan trọng là các em đã có chỗ để học, không phải nằm sấp trên
sàn, trên giường nữa. Và phụ huynh cũng thấy được tầm quan trọng của việc tự học

19


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

ở nhà của con em mình, phối hợp với tôi trong việc dạy dỗ và giáo dục các em nên
người.
Căn cứ và thời gian học bài ở nhà của từng em, tôi đi kiểm tra, hướng dẫn các
em tự học ở nhà. Việc kiểm tra các em học bài ở nhà được tôi thực hiện đều đặn và
duy trì thường xuyên. Lúc đầu, tôi trực tiếp kiểm tra và hướng dẫn tỉ mỉ phương
pháp học tập cho những em học chậm và những em học tốt của lớp.
Khi việc học bài ở nhà của học sinh đã đi vào nề nếp, tôi phân chia lớp thành
các nhóm theo khu vực dân cư và phân công mỗi nhóm một nhóm trưởng. Em
nhóm trưởng sẽ kiểm tra và báo cáo với tôi tình hình tự học ở nhà của các thành

viên trong nhóm và đặc biệt lưu ý đến những bạn học chậm hoặc chưa có ý thức tự
học ở nhà. Thỉnh thoảng, tôi vẫn đến kiểm tra đột xuất một số em để nắm tình hình.
Nếu phát hiện thấy em nào lơ là, tôi phải tăng cường kiểm tra ngay. Thấy tôi quan
tâm đến việc học ở nhà của con em mình nên phụ huynh cũng nhiệt tình phối hợp
với tôi: nhắc nhở, kiểm tra và tạo điều kiện cho con em mình học tập ở nhà. Sự tiến
bộ của học sinh “cá biệt” được tôi thường xuyên thông báo cho gia đình biết qua
điện thoại. Vì vậy, phụ huynh rất vui và càng quan tâm đến việc học của các em.
- Duy trì sĩ số lớp: Liên tục trong nhiều năm tôi duy trì sĩ số lớp 100%. Để
đảm bảo duy trì được sĩ số lớp thì người giáo viên phải có lòng nhiệt tình, không
ngại khó khăn, gian khổ, thường xuyên tới gia đình làm công tác tư tưởng và động
viên học sinh ra lớp học . Đây là một việc làm đòi hỏi giáo viên phải kiên trì, đồng
thời kết hợp với các ban ngành trong nhà trường như Công đoàn, Ban giám hiệu,
chi đoàn và chính quyền địa phương vận động học sinh bỏ học ra lớp. Đồng thời
giáo viên chủ nhiệm cũng tạo mọi điều kiện giúp đỡ học sinh bỏ học sau khi ra lớp
học.
Ví dụ: Đầu năm học có em An, Tuấn thường xuyên nghỉ học. Qua tìm hiểu
về hoàn cảnh gia đình và cá tính của từng em, tôi đã thường xuyên xuống gia đình
tuyên truyền về công tác giáo dục và động viên gia đình. Đồng thời tôi đề xuất với

20


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

lãnh đạo nhà trường và Tổng phụ trách Đội, Đoàn thanh niên và được cô giáo cùng
tập thể lớp gần gũi, quyên góp ủng hộ quần áo, sách vở và đồ dùng học tập đến nay
các em đã đi học chuyên cần, có ý thức học tập tốt và giao tiếp với bạn bè tự tin
hơn.
l) Tuyên dương, khen thưởng kịp thời để động viên học sinh:
Khi học sinh có những biểu hiện tiến bộ trong rèn luyện phẩm chất năng lực,

nhất là đối với các em chưa ngoan và cần theo dõi, thì giáo viên và phụ huynh
thông tin cho nhau để tuyên dương, khen thưởng kịp thời nhằm động viên, khuyến
khích các em.
1.3/ Xây dựng lớp học tự quản:
Ngay tử đầu năm tôi cùng tập thể lớp xây dựng nội quy lớp học và tổ chức
bình bầu hội đồng tự quản để xây dựng nề nếp lớp học.
Qua việc ứng dụng tôi đã thấy rất hiệu quả về việc phát huy Hội đồng tự
quản ở các lớp học. Với vai trò của HĐTQ thì các em thấy mình được thầy cô tin
tưởng, tự chủ trong việc điều hành lớp, dân chủ trong bình bầu; đoàn kết, hợp tác
và thân thiện trong học tập; phát huy tốt tính sáng tạo và rèn các kĩ năng cần thiết
trong học tập cũng như trong cuộc sống.
Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất
quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận
lớp mới. Tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và
ý thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em bầu "Hội đồng tự
quản" theo mô hình trường học mới. Tiến trình bầu chọn được diễn ra như sau:
- Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của
từng thành viên trong HĐTQ.
- Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn học sinh tiêu
biểu để cả lớp bầu chọn.
Nhiệm vụ của Hội đồng tự quản:

21


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

1. Chủ tịch HĐTQ: Có nhiệm vụ điều hành chung các hoạt động của lớp
(1em)
2. Phó chủ tịch HĐTQ: Có nhiệm vụ điều hành hoạt động của các ban cùng

trợ giúp với chủ tịch HĐTQ chỉ đạo hoạt động của lớp (2 em)
3. Các ban: - Ban văn nghệ: Điều hành lớp sinh hoạt văn nghệ.
Ban học tập: Kết hợp cùng GV điều hành lớp về hoạt động học tập.
Ban nề nếp: Kiểm tra lớp thực hiện nề nếp học tập, sinh hoạt
Ban thư viện: Quản lí thư viện của lớp, đọc truyện 15 phút đầu giờ.
Ban cơ sở vật chất: Kiểm tra, báo cáo về cơ sở vật chất và ĐDHT.
Ban sức khỏe: Kiểm tra, báo cáo về tình hình đau ốm, vắng học,...
Ban đối ngoại: Giao lưu, tham gia các hoạt động và phong trào thi đua với
các bạn lớp khác, ....

CHỦ TỊCH HĐTQ

Phó Chủ tịch HĐTQ

Ban
học
tập

Ban
văn
nghệ

Phó Chủ tịch HĐTQ

Ban
nề
nếp

Ban thư
viện

Ban sức
khỏe

Ban cơ
sở vật
chất

Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho
các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể,
rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, chủ tịch HĐTQ và
2 phó chủ tịch HĐTQ phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc
chung.
22


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu HĐTQ và 2 phó chủ tịch
HĐTQ báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi
nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp
Hội đồng tự quản 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi
những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các
em cách khắc phục.Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp bầu lại Hội đồng tự quản
1 lần .
1.4/ Kết hợp chặt chẽ với tổ chức Đội và các đoàn thể khác trong nhà
trường để nâng cao chất lượng các phong trào lớp:
- Giáo viên chủ nhiệm cần chủ động tiếp xúc với gia đình học sinh đặc biệt là
những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn.Nếu học sinh rơi vào diện nghèo,
thiếu sách vở đề nghị nhà trường,Đội thiếu niên quan tâm giúp đỡ thêm.

Qua đó tạo sự gần gũi, thân thiện, giúp học sinh tự tin và yên tâm hơn trong
học tập và rèn luyện.
- Trong sinh hoạt sao nhi đồng hàng tuần , giáo viên nhắc nhở phụ trách sao
nhận xét sự tiến bộ của học sinh chưa hoàn thành và động viên khuyến khích các
em tiếp tục cố gắng.
- Kết hợp với giáo viên bộ môn, Tổng phụ trách Đội, các đoàn thể trong nhà
trường để nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của các em để có hướng xử lí và
giúp đỡ những học sinh khó khăn, tạo điều kiện để các em hòa nhập với tập thể và
phát huy năng lực của mình.
- Ngoài ra còn động viên khuyến khích các em tạo quỹ lớp thông qua hình
thức nuôi heo đất, thu gom giấy vụn,...để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn, ,
thăm hỏi những bạn hay đau ốm trong lớp.Động viên đúng mức kịp thời để các em
phấn khởi tự giác trong học tập và tích cực tham gia các hoạt động khác.

23


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Lớp trưởng đại diện tặng áo trắng cho bạn
Hoàng là học sinh nghèo vượt khó

Lớp phó đại diện

tặng vở cho bạn
Sáng giúp bạn học tập có tiến bộ

Ngoài khâu tổ chức lớp tốt và vận dụng nhiều phương pháp để nâng cao chất
lượng , tôi còn giáo dục các em biết tuân theo luật lệ an toàn giao thông. Đồng thời
giáo dục cho các em đức tính “ Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm” như lời Bác Hồ dạy.

24


Đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học”

Ví dụ: Các em nhặt được bút, vở, thậm chí cả tiền, ... các em đều đưa cho
thầy, cô chủ nhiệm hoặc thầy tổng phụ trách để trả lại cho bạn mất.
1.5/ Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Những năm qua toàn ngành tích cực tham gia hưởng ứng cuộc vận động
"Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” Bộ giáo dục và Đào tạo phát
động phong trào nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt là giáo dục
đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học sinh. Qua nhiều năm thực hiện, phong
trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết
thực cho ngành giáo dục và cho xã hội. Ngay từ năm đầu tiên Bộ phát động phong
trào, tôi đã tích cực hưởng ứng. Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” ở mỗi trường đạt hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích
cực “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện,
học sinh tích cực” thì mới có “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an
toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một
niềm vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Xây
dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh
lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến
hành từng bước như sau:
* Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì
phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong
việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi

và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc- học trò làm; tôi hướng dẫnhọc trò thực hiện.

25