TIỂU LUẬN GIÁO dục NÂNG CAO đạo đức CÁCH MẠNG CHO đội NGŨ cán bộ ĐẢNG VIÊN TRONG sự NGHIỆP đổi mới ở nước TA HIỆN NAY

1

GIÁO DỤC NÂNG CAO ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG CHO CÁN BỘ
ĐẢNG VIÊN TRONG SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI Ở NƯỚC TA HIỆN NAY
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là hệ thống những nguyên tắc, quy
tắc, chuẩn mực xã hội để điều chỉnh hành vi ứng xử giữa người với người, giữa cá
nhân với cộng đồng cho phù hợp với lợi ích, hạnh phúc của con người và tiến bộ xã
hội. Đạo đức được thực hiện do sức mạnh của phong tục, tập quán, dư luận xã hội
và bằng niềm tin lương tâm của chính mỗi con người. Đạo đức có vai trò to lớn
trong đời sống xã hội, trong mọi hoạt động và là nhân tố cơ bản, nền tảng trong
nhân cách con người, tạo nên bộ mặt giá trị xã hội của nhân cách, là động lực bên
trong định hướng, điều chỉnh thái độ nhận thức hành vi của con người theo hướng
tích cực khi giải quyết các mâu thuẫn nảy sinh trong quan hệ thường ngày của con
người. Đạo đức thuộc lĩnh vực đời sống tinh thần xã hội góp phần tích cực và tác
động mạnh mẽ đến việc phát triển trí tuệ, tài năng, óc thẩm mỹ của nhân cách. Đạo
đức trở thành tiêu chuẩn quan trọng để tuyển chọn, sắp xếp, bố trí, đề bạt, sử dụng
con người và là một trong những nội dung cơ bản giáo dục, rèn luyện nhân cách
người cán bộ.
Với tính cách là một nền tảng của tinh thần xã hội, đạo đức luôn có một vị trí
và vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của xã hội ở mọi thời kỳ lịch sử. Trong
thời kỳ đổi mới, nền kinh tế ở nước ta có nhiều biến đổi sâu rộng, công cuộc đổi
mới đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Bên cạnh đó, sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là một sự nghiệp khó khăn, lâu dài và quyết
liệt. Nhưng yếu tố quyết định cho sự thành công đó là nhân tố con người, trong đó
vai trò quan trọng không thể thiếu là trình độ, phẩm chất, năng lực và đạo đức của
người cán bộ, đảng viên. Sự nghiệp đổi mới cơ chế kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa với mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, dân giàu nước


2

mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh là một sự nghiệp cách mạng lớn lao
của đất nước. Để giành được thắng lợi hoàn toàn sự nghiệp cách mạng đó đòi hỏi
phải có những con người có đạo đức cách mạng. Như Bác Hồ đã dạy: “Đạo đức
cách mạng là phải có tinh thần tận tụy hy sinh vì dân, vì nước và quyết tâm một đời
đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng. Đạo đức cách mạng là tuyệt đối trung thành
với Đảng, với nhân dân …đạo đức cách mạng còn phải là hết sức phấn đấu để thực
hiện mục tiêu của Đảng, hết sức trung thành phục vụ giai cấp công nhân và nhân
dân lao động”1.
Tuy nhiên, trong giai đoạn cách mạng hiện nay trước sự tác động, ảnh hưởng
của mặt trái cơ chế thị trường, của sự toàn cầu hoá đã và đang tác động không nhỏ
đến việc xây dựng đạo đức, phẩm chất lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Mặt
khác, sự chống phá của các thế lực thù địch trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã
hội, làm cho một số cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng chiến đấu, vi phạm đạo
đức nhân cách dẫn đến thoái hoá biến chất làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng.
Trong Văn kiện Đại hội lần thứ X của Đảng khẳng định: “Tình trạng suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan
liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận cán bộ, công chức diễn ra nghiêm
trọng”2. Từ thực tiễn đó đã đặt ra yêu cầu khách quan phải giáo dục, rèn luyện nâng
cao đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên là nhiệm vụ cấp thiết và có vai trò
quan trọng hơn bao giờ hết. Đồng thời, đây còn là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực
tiễn trong công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay.
Đạo đức thuộc lĩnh vực đời sống tinh thần, là một bộ phận của kiến trúc
thượng tầng xã hội, có vai trò điều chỉnh hành vi của con người đem lại lợi ích cho
cá nhân và xã hội. Như vậy, đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, bao gồm những
hệ thống nguyên tắc, quy tắc và chuẩn mực nhất định, điều chỉnh hành vi của con
1
2

Hồ Chí Minh, Tập 9, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 285
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H. 2006, tr. 65.

3

người trong mối quan hệ giữa con người với con người, giữa cá nhân với cộng
đồng, giữa con người với môi trường sinh thái đáp ứng với lợi ích của con người và
nhu cầu của sự phát triển, tiến bộ xã hội, gắn với một giai cấp, một chế độ xã hội và
thời đại lịch sử nhất định. Trong bất kỳ xã hội nào cũng cần hình thành những
nguyên tắc sống để con người tuân theo, nhằm ổn định trật tự xã hội, đảm bảo cho
sự phát triển của mỗi người và toàn xã hội. Trong đời sống có những nguyên tắc,
chuẩn mực đạo đức chung cho mọi thời đại, song vẫn có những nguyên tắc, chuẩn
mực phù hợp với từng giai đoạn lịch sử nhất định, vì thế bản chất và nội dung của
đạo đức trong các chế độ xã hội khác nhau, và mỗi giai đoạn lịch sử nhất định đạo
đức cũng có những biểu hiện khác nhau phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của thời
kỳ lịch sử đó.
Như vậy, đạo đức hình thành và phát triển rất sớm trong đời sống xã hội loài
người. Song chỉ đến C.Mác và Ph.Ăng ghen thì mới có quan niệm đầy đủ, đúng
đắn về nguồn gốc cũng như bản chất, vai trò của đạo đức. Trên cơ sở lập trường
duy vật biện chứng và khắc phục hạn chế của những quan điểm đạo đức trước đó,
kế thừa và phát triển những quan điểm tiến bộ đã có trong lịch sử, hai ông đã đưa ra
những quan điểm cách mạng, khoa học về đạo đức và giáo dục đạo đức. Các ông
đã chỉ rõ: đạo đức không thể tách rời hiện thực cuộc sống của con người. Chính con
người bằng hành động thực tế, quan hệ xã hội và kinh nghiệm của mình để xây
dựng nên những tiêu chuẩn, những giá trị về đạo đức.
Đóng góp to lớn của C.Mác và Ph.Ăng ghen đối với đạo đức là các ông đã
phân tích sâu sắc tính giai cấp của đạo đức và vạch trần bản chất phản động của đạo
đức tư sản. Hai ông đã phân tích làm sáng tỏ nguồn gốc, bản chất của đạo đức vô
sản- đạo đức tiến bộ nhất của lịch sử loài người. Các ông đã chỉ ra tiêu chuẩn của
đạo đức vô sản là đấu tranh chống áp bức bóc lột, là xoá bỏ chế độ người bóc lột
người, thiết lập xã hội công bằng, tự giác lao động, tất cả vì lợi ích chung của nhân

4

dân lao động. Các ông cũng đã làm rõ các phạm trù cơ bản của đạo đức như cái
thiện, hạnh phúc, lương tâm, lẽ sống…
Kế thừa và phát triển những tư tưởng đạo đức của Mác-Ăng ghen, Lê-nin đã
làm sâu sắc hơn vai trò của đạo đức, mối quan hệ của đạo đức đối với phát triển
kinh tế - xã hội, với chính trị, với pháp quyền…Lênin nhấn mạnh giá trị của đạo
đức là ở chỗ nó phục vụ cho tiến bộ xã hội, vì hạnh phúc của con người; vai trò của
đạo đức là ở tính giai cấp, tính chiến đấu và coi đạo đức là công cụ quan trọng
trong phá hoại xã hội cũ của kẻ bóc lột, đoàn kết toàn thể nhân dân lao động, xây
dựng xã hội mới. Lênin cũng khẳng định: Phải giáo dục, rèn luyện đạo đức cho
quần chúng trong sự nghiệp cách mạng, trong chiến đấu, trong lao động sản xuất.
Giáo dục đạo đức cộng sản trước hết là giáo dục tính kỷ luật trong lao động, trong
hoạt động tập thể, trong đấu tranh cách mạng. Đồng thời Lê-nin cũng chỉ rõ: muốn
trở thành người có đạo đức cộng sản không có con đường nào khác là tự giác, tích
cực tham gia vào cuộc đấu tranh để giải phóng nhân loại cần lao và tham gia xây
dựng chủ nghĩa xã hội.
Trên cơ sở phát triển sáng tạo những tư tưởng, giá trị đạo đức truyền thống dân
tộc, tinh thần đạo đức của phương Đông và phương Tây, đặc biệt là quan điểm đạo
đức của chủ nghĩa Mác - Lênin. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xem xét những vấn đề
của đạo đức cách mạng một cách toàn diện, cụ thể và sâu sắc với mỗi đối tượng
trên mọi lĩnh vực hoạt động, mọi phạm vi trong các mối quan hệ của con người.
Người đã khái quát những giá trị, chuẩn mực chung nhất, cơ bản nhất mang tính
phổ quát của nền đạo đức mới - đạo đức cách mạng Việt Nam. Những vấn đề đạo
đức cách mạng mà Hồ Chí Minh đặt ra đối với cán bộ đảng viên là nhằm phát huy
vai trò lãnh đạo của Đảng, đồng thời để ngăn chặn, khắc phục những hiện tượng tha
hoá như quan liêu, tham ô, lãng phí, hủ hoá ở cả trong ba mối quan hệ: đối với bản
thân, đối với người và đối với công việc.

5

Theo Hồ Chí Minh, để có đạo đức cách mạng thì phải tiến hành giáo dục, rèn
luyện và đỏi hỏi mỗi người trên cương vị công tác của mình phải thể hiện trong
thực tiễn phong trào cách mạng bằng nhận thức và những việc làm cụ thể. Nếu xa
rời thực tiễn, tách mình khỏi phong trào đấu tranh cách mạng của đất nước, dân tộc
thì không thể có đạo đức cách mạng. Hồ Chí Minh cũng xác định những giá trị
chuẩn mực của đạo đức cách mạng và yêu cầu mỗi cán bộ đảng viên phải có và
không ngừng rèn luyện các phẩm chất cách mạng. Đây là một bước phát triển mới,
một cống hiến đắc sắc vào sự phát triển của đạo đức học Mác - Lênin và nền đạo
đức xã hội chủ nghĩa. Những giá trị tư tưởng đạo đức của Người vẫn giữ nguyên
tính thời sự, tiếp tục soi sáng cho chúng ta giải quyết vấn đề đạo đức xã hội nói
chung, đạo đức đội ngũ cán bộ, đảng viên nói riêng.
Sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa là một sự nghiệp vĩ đại, yếu tố cơ bản
quyết định sự thành công của sự nghiệp ấy là con người phát triển toàn diện cả đức,
trí, thể, mỹ và kỹ năng hành động. Hơn 75 năm qua Đảng ta luôn xác định rõ mục
tiêu xây dựng và phát triển con người trong các thời kỳ cách mạng. Trong chiến
lược phát triển con người và nguồn lực con người, Đảng ta luôn đặc biệt quan tâm
đến Tâm lực (đạo đức, tư tưởng chính trị, cuộc sống tâm hồn, tâm lý). Trong đó
tâm lực có vai trò đặc biệt quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển trí lực, thể
lực của nhân cách. Sau 20 năm đổi mới, Đảng và Nhà nước ta tiếp tục quan tâm
đến quá trình đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, chú trọng giáo dục, bồi dưỡng
những phẩm chất đạo đức, trí lực, thể chất và tâm hồn. Nghị quyết lần thứ 4
BCHTW Đảng (khoá VII) xác định: Mục tiêu xây dựng con người Việt Nam có trí
tuệ phát triển cao, thể lực cường tráng, tinh thần phong phú, đạo đức trong sáng.
Đặc biệt trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH, chủ động hội nhập quốc tế, Đảng ta
càng chú trọng xây dựng những đức tính lành mạnh của con người Việt Nam.

6

Trong nghị quyết lần thứ 5 BCHTW Đảng (khoá VIII) đã xác định rõ những đức
tính cơ bản của con người Việt Nam như sau:
“Một là, có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên đưa đất nước thoát nghèo nàn lạc hậu, đoàn
kết với nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc,
dân chủ và tiến bộ xã hội.
Hai là, có ý thức tập thể, đoàn kết phấn đấu vì mục đích chung.
Ba là, có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân
nghĩa, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng, có ý thức bảo vệ và
cải tạo môi trường sinh thái.
Bốn là, lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật sáng tạo,
năng suất cao, vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
Năm là, thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết trình độ chuyên môn, thẩm
mỹ và thể lực”3.
Như vậy, trong mọi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta luôn thể
hiện rõ chủ trương gắn kết kế hoạch xây dựng, phát triển kinh tế với kế hoạch đầu
tư cho giáo dục và đào tạo, phát triển con người toàn diện, kết hợp phát triển kinh
tế với công bằng xã hội, tăng cường giáo dục những phẩm chất chính trị, đạo đức
đáp ứng nhu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ đẩy
mạnh CNH-HĐH đất nước.
Trong thời kỳ quá độ xây dựng chủ nghĩa xã hội, những quan niệm, quan hệ,
nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức chính là sự kế thừa những giá trị đạo đức tốt đẹp
của truyền thống đạo đức dân tộc và tinh hoa đạo đức nhân loại, đồng thời làm
phong phú thêm, phát triển thêm những giá trị đạo đức mới - đó chính là đạo đức
cách mạng. Đạo đức cách mạng là sự hiện thân trực tiếp, là biểu hiện sinh động của
3

Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện nghị quyết lần thứ 5 BCHTW (khoá VIII),Nxb CTQG, H.1998, tr.58.


7

thế giới quan mới mà cốt lõi là nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa. Đạo đức cách
mạng là cơ sở chỉ đạo, định hướng tư duy và hành động con người phù hợp với
điều kiện mới. Bởi vậy, người có đạo đức cách mạng phải là người sẵn sàng hy
sinh vì sự nghiệp cách mạng, vì hạnh phúc nhân dân, vì sự công bằng lẽ phải, sống
hạnh phúc lành mạnh. Ngược lại, suy thoái về đạo đức tất yếu dẫn đến sự suy thoái
về tư tưởng và hành động, đưa con người tới chỗ mất phẩm chất, nhân cách của
người cách mạng.
Đạo đức cách mạng trong giai đoạn hiện nay vẫn là đạo đức mà Đảng và Bác
Hồ đã dày công xây dựng gần một thế kỷ qua. Tuy nhiên, đạo đức cách mạng đó
phải được phát triển lên một trình độ mới, đó là nền đạo đức được đổi mới theo
hướng những nhân tố xã hội chủ nghĩa sẽ ngày càng mở rộng trong các chuẩn mực
đạo đức của xã hội, các chuẩn mực đạo đức hình thành từ thời cơ chế tập trung
quan liêu bao cấp cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với việc chuyển sang thời
kỳ cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tất nhiên một nền kinh
tế thị trường nhiều thành phần tất yếu sẽ nảy sinh một nền đạo đức không thuần
nhất. Đạo đức xã hội Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là một
nền đạo đức thống nhất nhưng lại chứa đựng những quan niệm, những môi trường
đạo đức khác nhau, thậm chí đối lập nhau, tác động ảnh hưởng và đấu tranh lẫn
nhau, tranh giành địa vị chủ đạo trong đời sống tinh thần, đạo đức xã hội.
Đạo đức cách mạng có vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần của xã
hội xã hội chủ nghĩa, vai trò của nó ngày càng quan trọng hơn bao giờ hết trong nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay. Đạo đức cách
mạng được biểu hiện ở thế giới quan, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa, lập
trường giai cấp công nhân trong mỗi cán bộ, đảng viên, trong mỗi con người và
cộng đồng xã hội. Thế giới quan, nhân sinh quan, lập trường giai cấp công nhân đó

chỉ đạo mọi tư duy và hành động của con người vươn lên đấu tranh vì mục tiêu dân


8

giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đạo đức cách mạng còn là
phương thức điều chỉnh thái độ hành vi con người trong mọi lĩnh vực của đời sống
xã hội, nó có sức mạnh to lớn trong xây dựng và cải tạo con người và xã hội.
Tuy nhiên, trong điều kiện nền kinh tế – xã hội nước ta còn nhiều biến động
sâu sắc và đa dạng thì nhiệm vụ xây dựng và phát triển đạo đức, lối sống của cán
bộ đảng viên càng trở nên quan trọng, cần thiết hơn bao giờ hết. Nhiệm vụ này đã
được khẳng định trong nghị quyết BCHTW Đảng lần thứ 3 và lần thứ 6 khoá VIII,
nghị quyết BCHTW Đảng lần thứ 5 và lần thứ 7 khoá IX. Để tiến hành giáo dục
đạo đức có hiệu quả cần phải xác định rõ những nhân tố tác động, chi phối đến đạo
đức và dự báo chính xác xu hướng biến động của đạo đức. Những nhân tố cơ bản
tác động đến hình thành đạo đức và giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên hiện
nay như sau:
Thứ nhất, do tác động của mặt trái cơ chế thị trường, đây là nhân tố cơ bản,
bao trùm và chủ yếu tác động đến tình trạng suy thoái đạo đức của một bộ phận cán
bộ đảng viên hiện nay. Kinh tế thị trường với bản chất vốn có của nó là luôn lấy
cạnh tranh làm phương thức tồn tại chủ yếu, lấy việc thu lợi nhuận trong quá trình
sản xuất kinh doanh làm mục đích tối thượng. Vì vậy, bên cạnh mặt tích cực là làm
cho sự phát triển kinh tế năng động sáng tạo, song kinh tế thị trường còn chứa đựng
những mặt tiêu cực và đối lập với bản chất của chủ nghĩa xã hội. Mặt trái của kinh
tế thị trường ở nước ta hiện nay thể hiện trên hai phương diện cơ bản: Sự phân hoá
giàu nghèo quá mức và tâm lý sùng bái đồng tiền. Đây cũng là hai phương thức tác
động, ảnh hưởng chủ yếu của mặt trái kinh tế thị trường đến đời sống đạo đức của
xã hội, từ đó tác động đến ý thức, tình cảm và hành vi đạo đức của cán bộ, đảng
viên của Đảng. Sự phân hoá giàu nghèo quá mức trong xã hội đã tạo ra sự chênh
lệch đáng kể về mức sống, qua đó tác động đến nếp sống, lối sống, hình thành chủ

nghĩa cá nhân, tham vọng quyền lực, bệnh quan liêu, bệnh hình thức trỗi dậy ở một


9

bộ phận cán bộ đảng viên. Mặt khác, tâm lý sùng bái đồng tiền, chủ nghĩa cá nhân
cực đoan cũng len lỏi vào các mối quan hệ gây tổn hại đến uy tín, bản chất truyền
thống tốt đẹp của người cán bộ đảng viên của Đảng.
Thứ hai, sự tấn công của các thế lực thù địch lợi dụng mặt trái của kinh tế thị
trường, mở cửa, hội nhập quốc tế để chống phá chúng ta về đạo đức. Đây là một
thách thức rất nghiêm trọng đối với quá trình lành mạnh hoá đời sống đạo đức cán
bộ, đảng viên ở nước ta hiện nay. Tính chất nghiêm trọng của sự phá hoại chúng ta
về đạo đức của các thế lực thù địch không những ở cả trong mục đích chính trị của
chúng, mà còn ở cả trong những thủ đoạn phá hoại hết sức thâm độc và xảo quyệt
và tinh vi. Cái đích mà kẻ thù nhằm tiến tới trong việc phá hoại chúng ta về đạo
đức là làm băng hoại các giá trị truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc, bản chất
truyền thống tốt đẹp của Đảng, lý tưởng cách mạng, niềm tin vào Đảng, vào chế độ
xã hội chủ nghĩa của cán bộ, đảng viên. Bằng các thủ đoạn mua chuộc, lôi kéo, lợi
dụng các diễn đàn, hội nghị, các hoạt động giao lưu văn hoá, mở rộng quan hệ hợp
tác, đầu tư, các thế lực thù địch ra sức tuyên truyền, tiêm nhiễm lối sống thực dụng,
đề cao chủ nghĩa cá nhân cực đoan, vì đồng tiền bất chấp đạo lý, pháp luật vào
trong một bộ phận dân cư, nhất là thế hệ trẻ, một số cán bộ có chức, có quyền trong
bộ máy Đảng, Nhà nước, các đoàn thể xã hội và kể cả trong quân đội.
Thứ ba, do tình trạng mất dân chủ, buông lỏng việc quản lý, rèn luyện cán bộ,
đảng viên ở nhiều đơn vị cơ sở và sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng
viên ở nước ta hiện nay. Đây không những là nhân tố tác động trực tiếp đến tình
trạng suy thoái đạo đức ở một bộ phận cán bộ, đảng viên, mà còn là điều kiện để
những tác động tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường xâm nhập vào đời sống
đạo đức của cán bộ, đảng viên của toàn xã hội và là kẻ hở để các thế lực thù địch
lợi dụng khai thác nhằm chống phá chúng ta về đạo đức. Thực tế cho thấy, những

năm vừa qua tỷ lệ cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật phải xử lý có liên quan đến


10

đạo đức, lối sông như tham ô, lãng phí, làm thất thoát nghiêm trọng tài sản của nhà
nước thường rơi vào các đơn vị mất dân chủ kéo dài. Thông thường ở những đơn vị
đó, việc thực hiện dân chủ mang nặng tính hình thức, công tác quản lý cán bộ, đảng
viên của cấp uỷ đảng luôn bị buông lỏng, ý kiến của các cá nhân có chức có quyền
trở thành nghị quyết của tập thể. Hiện tượng mất đoàn kết nội bộ xẩy ra thường
xuyên, các biểu hiện tiêu cực của cán bộ, đảng viên không được đấu tranh, phê bình
thẳng thắn, trung thực, điều đó đã góp phần tạo ra những tác nhân làm suy thoái,
biến chất một bộ phận cán bộ, đảng viên.
Mặt khác, trong điều kiện đổi mới đất nước, cùng với quá trình phát triển đời
sống kinh tế - xã hội, đời sống vật chất tinh thần của đội ngũ cán bộ, đảng viên
cũng được cải thiện, nâng cao rõ rệt, điều đó cũng làm nảy sinh tâm lý hưởng thụ,
đề cao nhu cầu lợi ích cá nhân, buông lỏng sự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của một
bộ phận cán bộ, đảng viên. Sự thiếu thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức đã
làm mất dần khả năng miễn dịch của đội ngũ cán bộ trước những tác động ảnh
hưởng của mặt trái cơ chế thị trường, sự tấn công phá hoại của các thế lực thù địch,
kéo theo đó là sự trượt dài của họ vào xu thế suy thoái đạo đức. Đảng ta đã nhận
thấy rõ vấn đề này: “Tình trạng tham nhũng với sự suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đang cản trở việc
thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, gây bất bình và làm giảm
lòng tin trong nhân dân”4. Đây cũng là một trong bốn nguy cơ đê doạ sự sống còn
của chế độ xã hội chủ nghĩa mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn.
Như vậy, nâng cao đạo đức cách mạng, đặc biệt là đạo đức cách mạng cho
cán bộ, đảng viên trong sự nghiệp đổi mới là một công việc không hề đơn giản. Về
thực chất đây là một cuộc đấu tranh phức tạp và lâu dài trong mỗi con người, trong
từng tổ chức và cả hệ thống chính trị, nhằm mục đích xây dựng chủ thể đạo đức của

4

ĐCSVN, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, H. 2001, tr.67.


11

xã hội ta trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Đây cũng là nhân tố có vai trò
quyết định trực tiếp đến thắng lợi của sự nghiệp cách mạng nước ta trong giai đoạn
đổi mới hiện nay.
Thực trạng sau hơn 20 năm đổi mới, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội,
trên lĩnh vực văn hoá và đạo đức chúng ta đã xây dựng và tạo được bước ngoặt căn
bản trong sự phát triển đạo đức xã hội tương ứng với bước ngoặt trong kinh tế.
Song bên cạnh đó, thực tiễn đất nước cũng đang đặt ra hàng loạt vấn đề về xây
dựng đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nghị quyết Trung ương
lần thứ 6 khoá VIII đã chỉ ra: Bước vào thời kỳ đổi mới chúng ta đã có phần lúng
túng và buông lỏng mặt trận tư tưởng, văn hoá, theo đó cũng buông lỏng mặt trận
đạo đức bộ phận cốt lõi của văn hoá; diễn ra sự xuống cấp không đáng có về mặt
văn hoá và đạo đức, đặc biệt là đạo đức người cán bộ, đảng viên.
Vì vậy, ngày nay sự nghiệp đổi mới vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội đang đòi hỏi chúng ta phải ra sức củng cố nền đạo đức cách mạng, phát triển
nó lên trình độ mới đáp ứng với những yêu cầu của nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa. Đây cũng chính là cuộc đấu tranh không đơn giản, mà là
cuộc đấu tranh lâu dài, kiên trì và bền bỉ, vừa kiên quyết nhưng không nóng vội.
Tuy nhiên, cuộc đấu tranh đố nhất định sẽ giành được thắng lợi, bởi vì không
những cách mạng đỏi hỏi phải thắng lợi mà chúng ta có những điều kiện cho phép
cuộc đấu tranh đó giành thắng lợi. Vấn đề là toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta có
quyết tâm xây dựng đạo đức cách mạng, giương cao ngọn cờ “Sống chiến đấu, lao
động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ra sức tấn công vào mọi thói hư tật
xấu, phi đạo đức, những hành vi xa rời, trái ngược với những chuẩn mực đạo đức

truyền thống dân tộc, nhân văn xã hội chủ nghĩa; ra sức chống chủ nghĩa cá nhân
dưới tất cả mọi màu sắc thì nhất định chúng ta sẽ giành được thắng lợi.


12

Để khắc phục một cách có hiệu quả những tác động ảnh hưởng tiêu cực, đồng
thời nâng cao đạo đức cách mạng cho người cán bộ, đảng viên trong sự nghiệp đổi
mới ở nước ta hiện nay, trước mắt cần thực hiện một số nội dung giải pháp cơ bản
sau:
Một là, tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên.
Trong bối cảnh chủ nghĩa xã hội trên thế giới đang lân vào khủng hoảng, nền
kinh tế đất nước phát triển theo cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa thì vấn đề xây dựng mục tiêu lý tưởng chính trị làm cơ sở cho đạo đức cách
mạng là yêu cầu hàng đầu của vấn đề giáo dục đạo đức cách mạng.
Trước hết phải coi trọng công tác giáo dục nâng cao trình độ lý luận về thế giới
quan, nhân sinh quan của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là cơ
sở lý luận để người cán bộ, đảng viên xem xét đánh giá các mối quan hệ xã hội;
giải quyết hài hoà các lợi ích, định hướng đúng đắn cho nhận thức và hành động.
Từ sự giác ngộ về mục tiêu, lý tưởng làm cho người cán bộ, đảng viên có niềm tin
tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, nhận thức sâu sắc bổn phận và trách nhiệm đối
với Đảng, với nhân dân và đồng chí, trên cơ sở đó ý thức được phẩm chất đạo đức,
lối sống mà họ phải có và phải thường xuyên tu dưỡng rèn luyện.
Giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên trước hết phải mở rộng và
nâng cao chất lượng giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Phải tiến
hành giáo dục một cách thường xuyên và có hệ thống, từ đó giúp cho cán bộ, đảng
viên tự giác đấu tranh, phê bình và tự phê bình, kiên quyết khắc phục mọi ảnh
hưởng tiêu cực của xã hội cũng như các tàn dư đạo đức cũ. Song song với quá trình
đó là phải thường xuyên giáo dục đạo đức cộng sản chủ nghĩa, đặc biệt là phẩn

chất, nhân cách, đạo đức Hồ Chí Minh. Nêu cao tấm gương sáng tinh thần yêu
nước, tinh thần quốc tế vô sản, suốt đời tận tuỵ chiến đấu cho sự nghiệp giải phóng


13

dân tộc, giải phóng nhân dân, giải phóng nhân loại của Hồ Chí Minh cho cán bộ,
đảng viên noi theo.
Tiến hành giáo dục đạo đức mới cộng sản chủ nghĩa, đây là một nền đạo đức
tiến bộ nhất trong lịch sử, nền đạo đức lấy chủ nghĩa tập thể làm nòng cốt, đề cao
lối sống mới mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người, giúp cho cán bộ,
đảng viên nhận thức đầy đủ về đạo đức cách mạng, từ đó có hành vi đạo đức cách
mạng đúng đắn. Nêu cao tính tiền phong gương mẫu, có tinh thần trách nhiệm cao
trước mọi công việc, khiêm tốn, giản dị, cuộc sống trong sạch lành mạnh, được
nhân dân quý mến. Không ngừng giáo dục phát huy những phẩm chất tốt đẹp của
đạo đức truyền thống dân tộc và tiếp thu những giá trị, chuẩn mực đạo đức tiến bộ
của nhân loại nhằm xây dựng phẩm chất nhân cách cho cán bộ, đảng viên. Đảm bảo
cho mỗi cán bộ, đảng viên là tấm gương sáng về phẩm chất đạo đức cách mang để
quần chúng noi theo.
Hai là, đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ đi đôi với đẩy mạnh phong trào
chống quan liêu tham nhũng, vi phạm đạo đức nhân cách của cán bộ, đảng viên.
Hồ Chí Minh đã dạy, cán bộ là “gốc” của mọi công việc, muôn việc thành
công hay thất bại là do cán bộ tốt hay kém. Thực trạng đất nước ta hiện nay, Đảng
Cộng sản Việt Nam là đảng duy nhất cầm quyền, đồng thời là đảng có vai trò toàn
quyền đối với công tác cán bộ. Do đó, sự suy thoái về đạo đức cách mạng, sự xuất
hiện chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên hiện nay có nguyên nhân cơ bản từ
công tác cán bộ. Nói cách khác, giải pháp Nhà nước nâng cao đạo đức cách mạng,
chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên cần bắt đầu từ công tác cán bộ.
Do đó, sự suy thoái về đạo đức cách mạng, sự xuất hiện chủ nghĩa cá nhân trong
cán bộ, đảng viên hiện nay có nguyên nhân từ công tác cán bộ. Như vậy, giải pháp

Nhà nước tiến hành giáo dục nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá
nhân trong cán bộ, đảng viên phải bắt đầu từ công tác cán bộ. Thực tế cho thấy


14

công tác cán bộ của Đảng vẫn còn nhiều bất cập, việc kiểm tra thi hành, xử lý kỷ
luật, thưởng phạt còn có lúc chưa nghiêm minh.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã chỉ ra những yếu kém, bất
cập của công tác cán bộ đó là: Chưa làm tốt việc quản lý và giám sát cán bộ, đảng
viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chưa khắc phục những biểu hiện tiêu cực trong công
tác cán bộ. Văn kiện đại hội X của Đảng khẳng định: “Một bộ phận khộng nhỏ cán
bộ, đảng viên, kể cả một số cán bộ chủ chốt các cấp, yếu kém cả về phẩm chất và
năng lực; thiếu tính chiến đấu và tinh thần bảo vệ quan điểm, đường lối quan điểm
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giảm sút lòng tin, phai nhạt lý
tưởng; một số ít có biểu hiện bất mãn, mất lòng tin, nói và làm trái với quan điểm,
đường lối, quan điểm của Đảng, vi phạm nguyên tắc tổ chức và hoạt động của
Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước. Bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân trong một
bộ phận cán bộ, đảng viên có chiều hướng gia tăng; vẫn còn tình trạng “chạy
chức”, “chạy quyền”, “chạy tội”, “chạy bằng cấp”. Thoái hoá, biến chất về chính
trị, tư tưởng, về đạo đức, lối sống; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, sách nhiễu
dân trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên diễn ra nghiêm trọng, kéo dài
chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, nhất là trong cơ quan công quyền, các lĩnh vực xây
dựng cơ bản, quản lý đất đai, quản lý doanh nghiệp nhà nước và quản lý tài chính,
làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Đó là một nguy cơ lớn liên quan đến
sự sống còn của Đảng, của chế độ”5.
Như vậy, sự yếu kém bất cập trong công tác cán bộ là nguyên nhân hàng đầu
dẫn đến suy thoái đạo đức cách mạng của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng
viên. Vì vậy, để giáo dục nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên thì
biện pháp cơ bản hàng đầu là phải tiến hành đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ.

Phải mở rộng và phát huy dân chủ, thực hiện công khai minh bạch trong công tác
5

ĐCSVN, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H. 2006, tr.263-264.


15

cán bộ; đổi mới và hoàn thiện chế độ bầu cử, mở rộng quyền tiến cử và tự ứng cử;
đổi mới mạnh mẽ và triển khai đồng bộ các khâu đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng, xây dựng và thực hiện chính sách cán bộ; xây
dựng và thực hiện chính sách phát triển và trọng dụng nhân tài.
Đi đôi với đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ, phải đẩy mạnh phong trào chống
quan liêu, tham nhũng, vi phạm đạo đức nhân cách của người cán bộ, đảng viên.
Cần nhấn mạnh rằng hiệu quả của công tác chống quan liêu, tham nhũng có liên
quan đến phẩm chất đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Đây là vấn đề hệ
trọng của Đảng và Nhà nước. Sự tồn vong của Đảng, Nhà nước và chế độ, việc thể
hiện Đảng cầm quyền, hiệu quả quản lý của Nhà nước là khâu đột phá để nâng cao
đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên phụ thuộc rất lớn vào phong trào đấu
tranh chống quan liêu, tham nhũng. Đại hội lần thứ X của Đảng khẳng định: “Đấu
tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác
xây dựng Đảng, nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên của cả hệ thống chính trị và toàn
xã hội”6. Thực tế cho thấy Đảng và Nhà nước ta vẫn còn nhẹ tay với quốc nạn này.
Để chống quan liêu, tham nhũng có hiệu quả cần phải tăng cường quyền hạn hơn
nữa cho uỷ ban kiểm tra đảng các cấp, ban hành các quy định nhằm khuyến khích,
biểu dương, bảo vệ những người có tinh thần đấu tranh, tố cáo cán bộ, đảng viên
quan liêu, tham nhũng. Tiến hành trừng trị nghiêm khắc những hành vi, việc làm
với mục đích trả thù người đấu tranh, tố cáo tham nhũng. Đồng thời xử lý nghiêm
những người lợi dụng dân chủ, lợi dụng đấu tranh chống tham nhũng mà vụ lợi cá
nhân.

Ba là, phát huy tốt vai trò các tổ chức đảng trong quản lý, giáo dục, rèn luyện
đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên.

6

ĐCSVN, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H. 2006, tr.286-287.


16

Người cán bộ, đảng viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh thì họ vừa là người lãnh
đạo, vừa là người đầy tớ của nhân dân. Đối với họ vừa là thành viên, vừa là chủ thể
trong xây dựng tổ chức. Do đó Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh vai trò quan trọng
của tổ chức đảng với quản lý, giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên. Trong giai
đoạn hiện nay phải đổi mới và tiến hành tốt hơn nữa công tác quản lý cán bộ, đảng
viên, chú trọng đến các mối quan hệ xã hội của đảng viên. Kết hợp chặt chẽ giữa
quản lý của tổ chức đảng nơi đảng viên sinh hoạt với tổ chức đảng nơi đảng viên cư
trú. Một mặt tổ chức đảng phải có quy định chặt chẽ những việc đảng viên không
được làm. Mặt khác, đảng viên phải trung thực, thẳng thắn, thật thà và chủ động
báo cáo mọi vấn đề về bản thân và gia đình khi tổ chức yêu cầu. Trong thời gian
qua, không ít nơi cán bộ, đảng viên có những biểu hiện trái với đạo lý truyền thống
tốt đẹp của dân tộc, trái với chuẩn mực đạo đức cách mạng, họ có mức sống quá
cách biệt, lối sống xa lạ bị dư luận xã hội lên án, nhân dân không đồng tình nhưng
trong tổ chức đảng không nắm chắc, không nghiêm túc đấu tranh, thậm chí bao che,
dung túng.
Chính vì vậy mà trong những thời gian tới những người có dấu hiệu giàu lên
bất thường, mức sống quá cách biệt với nhân dân phải có sự kiểm tra của tổ chức
đảng có thẩm quyền. Những biểu hiện sai trái với đạo lý của dân tộc thì trong tổ
chức đảng phải là nơi đầu tiên tạo dư luận để lên án. Những hành vi thiếu văn hoá
không đúng chuẩn mực đạo đức mới, lối sống mới của mọi cán bộ, đảng viên đều

phải được xem xét, phân tích đầy đủ và xử lý kịp thời. Muốn vậy phải thường
xuyên nâng cao chất lượng sinh hoạt của các tổ chức đảng, thực hiện tốt nguyên tắc
tập trung dân chủ, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình. Trong học tập, sinh hoạt và
công tác phải tôn trọng điều lệ, nguyên tắc, chế độ, đồng thời phải luôn luôn có tình
đồng chí, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Tự phê bình và phê
bình “cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp tiến bộ. Cốt để sửa đổi cách làm việc cho tốt


17

hơn. Cốt để đoàn kết thống nhất nội bộ”7. Phê và tự phê phải hướng tới xây dựng
những chuẩn mực “nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm”, đồng thời trong phê binh và tự phê
bình phải có lòng yêu thương chân thành, bao dung độ lượng, trung thực nhân
nghĩa, sáng suốt vô tư thì tự phê bình và phê bình mới đạt được kết quả đích thực.
Phân tích chất lượng và sàng lọc đảng viên phải được tiến hành thường xuyên, làm
tốt công tác kiểm tra đảng, kịp thời phát hiện và đấu tranh với những biểu hiện sai
trái nhằm làm lành mạnh các quan hệ công tác. Theo Hồ Chí Minh: “Sửa chữa sai
lầm, cố nhiên cần dùng cách giải thích, thuyết phục, cảm hoá, dạy bảo. Song không
phải tuyệt nhiên không dùng xử phạt”8. Đối với người đã thoái hoá biến chất, bị
quần chúng oán ghét thì kiên quyết xử lý để làm trong sạch nội bộ, lấy lại niềm tin
của quần chúng nhân dân.
Bốn là, đẩy mạnh các cuộc vận động đổi mới chỉnh đốn Đảng và cải cách bộ
máy hành chính để nâng cao hiệu lực của tổ chức và hiệu quả hoạt động của đội
ngũ cán bộ, đảng viên.
Hai cuộc vận động này tuy ở hai lĩnh vực khác nhau nhưng đều nhằm mục
đích nâng cao hiệu lực của tổ chức và hiệu quả hoạt động của cán bộ, đảng viên. Vì
vậy, cần phải tiến hành kiên quyết, đồng bộ làm cho bộ máy tổ chức Đảng, Nhà
nước và mỗi cán bộ, đảng viên nâng cao được đạo đức cách mạng, hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao. Hai cuộc vận động này có thể sử dụng nhiều biện pháp khác
nhau, nhưng hai vấn đề lớn cần quan tâm là giáo dục và xây dựng con người có

phẩm chất đạo đức cách mạng, có trí tuệ, có bản lĩnh và năng lực để hoàn thành
nhiệm vụ, đồng thời loại bỏ những phần tử thoái hoá biến chất ra khỏi bộ máy
Đảng, Nhà nước làm cho bộ máy trong sạch, vững mạnh, đội ngũ cán bộ, đảng viên
nâng cao được phẩm chất, đạo đức cách mạng, hết lòng phục vụ Tổ quốc, phục vụ
nhân dân.
7
8

Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG, H. 1995, tr.232
Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG, H. 1995, tr.284.


18

Đại hội lần thứ X của Đảng nhận định: “Sự suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên diễn ra nghiêm
trọng; tệ quan liêu, tham nhũng, lảng phí chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, làm giảm
lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân”9. Điều đó chứng tỏ rằng mặc dù Đảng,
Nhà nước đã có nhiều cố gắng, quyết tâm đấu tranh chống tham nhũng, chống tiêu
cực, loại bỏ những cán bộ, đảng viên thoái hoá biến chất ra khỏi bộ máy Đảng và
Nhà nước. Song chúng ta vẫn chưa thực hiện một cách đồng bộ, thiếu kiên quyết
kịp thời. Vì vậy giáo dục nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên đỏi
hỏi Đảng, Nhà nước cần nêu cao tinh thần quyết tâm, kiên quyết và triệt để hơn nữa
trong đổi mới chỉnh đốn Đảng và cải tạo bộ máy Nhà nước, thực hiên tốt lời dạy
của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu là: “Chỉnh đốn Đảng, làm cho mỗi đảng viên,
mỗi đoàn viên, mỗi cán bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao cho mình, toàn
tâm, toàn ý phục vụ nhân dân”10.
Năm là, kết hợp chặt chẽ việc bồi dưỡng, rèn luyện, giáo dục của tổ chức với
việc đề cao trách nhiệm tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của từng cán
bộ, đảng viên.

Mỗi cán bộ, đảng viên là một thực thể xã hội, là tổng hoà các mối quan hệ xã
hội. Vì vậy, việc bồi dưỡng và rèn luyện của mỗi cán bộ, đảng viên có cả yếu tố
chủ quan và khách quan. Đối với sự tiến bộ của mỗi cán bộ, đảng viên thì yếu tố
chủ quan là trực tiếp quyết định, nếu thiếu nỗ lực chủ quan, không thực sự tự giác,
quyết tâm nghị lực không cao thì dù điều kiện khách quan có thuận lợi đến mấy
cũng không tiếp thu được đầy đủ sự giáo dục giúp đỡ của tổ chức. Khi bàn về vấn
đề này Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đạo đức cách mạng không phải từ trên

9

ĐCSVN, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H. 2006, tr.274.
Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb CTQG, H. 2002, tr.503

10


19

trời sa xuống, nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng
cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”11.
Để nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng “trung với nước, hiếu với dân’
mỗi cán bộ, đảng viên phải phát huy trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, trước
quần chúng, thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện khắc phục mọi khó khăn, mọi sự
cám dỗ của tiền tài, vật chất, danh vọng. Tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc
và nhân dân, kiên định với mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trong giai
đoạn cách mạng hiện nay, việc rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng của mỗi
cán bộ, đảng viên chính là nêu cao tính đảng, chấp hành nghiêm túc quy định của
Đảng về những điều cấm đảng viên không được làm, thực hành tiết kiệm chống
lãng phí và chấp hành nghiêm kỷ luật của đảng. Mặt khác, mỗi cán bộ, đảng viên
phải hết sức coi trọng và tiếp thu sự giáo dục, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát của tổ

chức. Phải chấp hành và chịu sự quản lý, giáo dục của tập thể, coi đây là điều kiện
để rèn luyện và góp phần xây dựng tổ chức vững mạnh.
Rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên là nội dung
hành động cụ thể, thiết thực và là nhiệm vụ cơ bản thường xuyên, lâu dài. Đây còn
là trách nhiệm tự tu dưỡng, tự rèn luyện của mỗi cán bộ, đảng viên trước yêu cầu
của Đảng và của nhân dân. Rèn luyện đạo đức cách mạng là cơ sở để đáp ứng yêu
cầu mới của tình hình cách mạng trong giai đoạn hiện nay.
Tóm lại: Giáo dục nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên trong
sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay là một tất yếu khách quan, là cuộc đấu tranh
phức tạp lâu dài trong mỗi con người, trong từng tổ chức và trong toàn xã hội.
Ngày nay, những biểu hiện của đạo đức cách mạng trong sự nghiệp đổi mới đã có
những biến đổi, phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó cuộc đấu
tranh giữa đạo đức cách mạng xã hội chủ nghĩa với đạo đức cũ, đạo đức tư sản là
11

Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 9, Nxb CTQG, H. 2002, tr.29


20

một thực tế của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực văn hoá, đạo đức và ý thức hệ.
Hơn nữa, trong giai đoạn cách mạng hiện nay, trước sự tác động của mặt trái kinh
tế thị trường, sự chống phá điên cuồng của các thế lực thù địch dẫn tới một số cán
bộ, đảng viên sa sút, thoái hoá, biến chất về phẩm chất đạo đức cách mạng. Trước
thực tế đó đòi hỏi chúng ta phải có chiến lược, giải pháp thích hợp để giáo dục
nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Để tổ chức thực hiện tốt điều
đó trước hết phải tiến hành đồng bộ trên tất cả các giải pháp, trong đó vấn đề tăng
cường giáo dục nâng cao đạo đức cách mạng, rèn luyện phẩm chất cho cán bộ,
đảng viên là vấn đề cấp thiết và có tính thời sự trong tình hình hiện nay. Đồng thời
phải tăng cường hơn nữa phong trào đấu tranh chống tham ô, lãng phí, chống quan

liêu, tham nhũng, sách nhiễu nhân dân của cán bộ, đảng viên. Tiến hành đổi mới
công tác cán bộ, phát huy tốt vai trò quản lý của các tổ chức trong giáo dục, rèn
luyện cán bộ, đảng viên. Tổ chức thực hiện nghiêm túc cuộc vận động đổi mới
chỉnh đốn Đảng và cải cách bộ máy hành chính của Nhà nước với việc tạo dư luận
xã hội tác động đến việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức người cán bộ, đảng viên đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay.