Suy dinh dưỡng trẻ em

Suy dinh dưỡng trẻ em
I.Định nghĩa và nguyên nhân của SDD
1 Định nghĩa:
-SDD là 1 bệnh lý thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi do cơ thể thiếu proteinnăng lượng và các vi chất dinh dưỡng.
2. nguyên nhân gây SDD:
* Sai lầm về phuơng pháp nuôi dưỡng:
- Mẹ mất sữa hoặc thiếu sữa.
- nuôi ăn nhân tạo không đúng phương pháp.
- Ăn sam quá sớm hoặc quá muộn.
- thức ăn không cân đối trong ô vuông thức ăn.
- Cai sữa quá sớm cho trẻ.
* Nhiễm trùng và KST:
- Bệnh cấp tính : viêm phổi, lỵ, ho gà….
- Bệnh mạn tính : ỉa chảy, lao, giun sán…
- Trẻ được nuôi dưỡng trong môi trường vệ sinh kém
- Giữa SDD và nhiễm khuẩn có mối liên quan chặt chẽ tạo thành 1 vòng
xoắn bệnh lý.
* Yếu tố thuận lợi :
- Trẻ đẻ thấp cân :SDD bào thai , trẻ đẻ non, đa thai.
- Dị tật bẩm sinh.
- Gia đình: kinh tế khó khăn, đông con.
- dịch vụ chăm sóc y tế kém.
II.triệu chứng SDD:
1.phân loại SDD:
* Theo mức độ (WHO) :SDD độ I (nhẹ), SDD độ II (vừa), SDD độ III
(nặng).
* Theo các thể SDD nặng :+ thể teo đét (Marasmus).
+ Thể phù ( Kwashiorkor)
+ Thể trung gian.
* Theo mức độ (WHO) : dựa vào cân nặng theo tuổi:
- SDD độ 1 : cân nặng còn 70-80% so với P chuẩn.

- SDD độ 2: cân nặng còn 60-70% so với P chuẩn.
- SDD độ 3: cân nặng còn dưới 60% so với P chuẩn.


Trẻ từ 1-9 tuổi: (cân nặng) P= 9+ 1.5 (n-1)
* Các triệu chứng phát hiện SDD sớm :
-Theo dõi biểu đồ tăng trưởng:thấy đường biểu diễn cân nặng nằm
ngang hoặc đi xuống.
- Chán ăn, nôn trớ, tiêu chảy.
- Mệt mỏi hay quấy khóc.
- Cơ thể gầy.
- Trẻ dễ mắc bệnh nhiễm khuẩn.
* Theo các thể SDD nặng:
- SDD thể teo đét (Marasmus): trẻ SDD do đói thật sự, trẻ thiếu tất cả
các chất đạm, glucid, chất béo… ở mức độ trầm trọng:
+ trẻ gầy đét, da bọc xương, vẻ mặt như cụ già, mất lớp mỡ dưới da
bụng, mông, má ,chi.
+ Tinh thần mệt mỏi hay quấy khóc, ít phản ứng với ngoại cảnh.
+ Cân nặng còn dưới 60% P chuẩn.
+ Cơ teo nhão, tứ chi khẳng khiu
+ Trẻ có thể thèm ăn hoặc kém ăn, thường xuyên RLTH, ỉa chảy, phân
sống.
+ Gan bình thường hoặc to ít.
- SDD thể phù (Kwashiorkor): trẻ bị SDD vì ăn quá nhiều bột, “no giả
tạo”. chế độ ăn có khối lượng thức ăn tuy nhiều nhưng mất cân bằng về
các chất, thừa đường nhưng thiếu béo, đạm nghiêm trọng:
+ Phù từ chân đến mặt rồi phù toàn thân: phù trắng , mềm, ấn lõm.
+ Cơ nhão đôi lúc bị che lấp do phù.
+ Lớp mỡ dưới da còn được giữ lại nhưng không chắc
+ Cân nặng còn 60-80%.

+ Trẻ hay quấy khóc, kém vận động
+ Rối loạn hấp thu.
+ Gan to và chắc do thoái hóa mỡ, nếu nặng có thể gây tử vong do suy
gan.
- SDD thể phối hợp
- Đây là thể phù đã được điều trị khi trẻ hết phù trở thành teo đét nhưng
gan vẫn còn to do thoái hóa mỡ, chưa phục hồi hoàn toàn.
- Hoặc trẻ teo đét, da bọc xương nhưng lại kèm rối loạn sắc tố da
III.Phác đồ điều trị SDD:


SDD nhẹ và trung bình :điều trị ở nhà:
- Dinh dưỡng :
+ Vẫn cho trẻ bú mẹ đến 18-24 tháng.
+ Sau khi cai sữa có thể cho trẻ uống thêm sữa bò hoặc sữa đậu nành.
+ Ăn sam đầy đủ các thành phần dinh dưỡng trong ô vuông thức ăn
- Theo dõi các bệnh nhiễm khuẫn và điều trị kịp thời.
- Theo dõi cân nặng thường xuyên cho trẻ.
2 SDD nặng ( hoặc SDD thể vừa có biến chứng)
Cần cho trẻ nhập viện ngay.
IV. Phòng bệnh SDD:
1 Dinh dưỡng hợp lý:
- Chăm sóc trẻ ngay từ khi trong bụng mẹ, chống SDD bào thai, đẻ non.
- Bú sữa mẹ đầy đủ: Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, sau đó cho bú
đến 18-24 tháng.
- Nếu mẹ không có sữa cần cho ăn nhân tạo đúng cách:ăn theo ô vuông
thức ăn, đảm bảo vệ sinh.
- Ăn bổ sung đúng nguyên tắc :cho trẻ ăn từ lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều
,ăn nhiều lần trong ngày.
2. Phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn:

- Cho trẻ tiêm chủng đầy đủ , đúng lịch.
- Phát hiện và điều trị sớm các bệnh nhiễm khuẩn.
- Vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống.
3. Theo dõi cân nặng cho trẻ thường xuyên để phát hiện sớm SDD.
4. Kế hoạch hóa gia đình: sinh đẻ có kế hoạch, mỗi gia đình chỉ nên có 1
hoặc 2 con. Dành thời gian phát triển kinh tế, đảm bảo chăm sóc cho trẻ
tốt hơn, áp dụng tố các biện pháp tránh thai
1.