GIÁO dục sử DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM vµ HIỆU QUẢ TRONG môn THỦ CÔNG, kỹ THUẬT TIỂU học

GIÁO DỤC SỬ DỤNG
NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM vµ
HIỆU QUẢ

TRONG MÔN
Thñ c«ng, kü thuËt tiÓu häc
Người báo cáo: Đỗ Thị Hương
Đơn vị: Trường TH Đỗ Văn Quả
1


Mc tiờu cn t sau t tp hun

1. Ngời học cần biết và hiểu:
- Mục tiêu, nội dung giáo dục sử dụng
NLTKHQ của môn học/hoạt động
- Phơng pháp và hình thức dạy học tích hợp
giáo dục sử dụng NLTKHQ của môn
học/HĐ.
- Cách khai thác nội dung và soạn bài/tcHĐ để
dạy học tích hợp giáo dục sử dụng
NLTKHQ của môn học/HĐ.
2


2. Ngời học có khả năng:
- Phân tích nội dung, chơng trình môn học, từ đó
xác định đợc các bài có khả năng lồng ghép, tích
hợp giáo dục sử dụng NLTKHQ của môn học.
- Soạn bài và dạy học (môn học) theo hớng lồng
ghép, tích hợp giáo dục sử dụng NLTKHQ .

- Tích cực thực hiện dạy học lồng ghép, tích hợp giáo
dục sử dụng NLTKHQ vào môn học.

3


I. Mục tiêu giáo dục sử dụng năng lợng
tiết kiệm hiệu quả (NLTKHQ) trong môn
Thủ công, Kỹ thuật ở tiểu học:

H: Xác định mục tiêu giáo dục sử dụng
năng lợng tiết kiệm hiệu quả
(NLTKHQ) trong môn Thủ công, Kỹ
thuật ở tiểu học?

4


I. Mục tiêu tích hợp giáo dục sử dụng
NLTK và HQ vào môn Thủ công, kỹ thuật
tiểu học:
1. Về kiến thức: Giúp cho học sinh bớc đầu biết đợc:
- Thế nào là năng lợng, sử dụng năng lợng tiết kiệm và
hiệu quả.
- Mối quan hệ giữa con ngời và năng lợng. Lợi ích của
việc sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả với cuộc
sống con ngời.
- Cách sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả thông
qua các hoạt động dạy học môn Thủ công, Kỹ thuật và
các hoạt động ngoại khoá từ các chủ đề môn học.

- Biết quan tâm tới môi trờng xung quanh, sống hoà hợp,
thân thiện với thiên nhiên.
5


2. Về kỹ năng - hành vi :
- Tham gia hoạt động sử dụng năng lợng tiết kiệm
và hiệu quả.
- Thuyết phục ngời thân, bạn bè có ý thức, hành vi
sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả.
- Sống tiết kiệm, chia sẻ và hợp tác với mọi ngời.
- Tích cực tham gia các hoạt động giáo dục sử dụng
NLTKHQ ở trờng và địa phơng phù hợp với lứa tuổi.

6


3. Về thái độ- tình cảm:
- Biết quí trọng, sử dụng năng lợng tiết kiệm cho
bản thân, gia đình, quê hơng, đất nớc.
- Có thái độ tích cực sử dụng năng lợng tiết kiệm
và hiệu quả, phê phán các hành vi lãng phí năng l
ợng; thân thiện với môi trờng sống.
- Có ý thức sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu
quả.

7


II. Phơng thức tích hợp

1. Tích hợp giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm
và hiệu quả vào môn Thủ công, Kỹ thuật tiểu
học nh thế nào?
2. Nêu một số phơng pháp tích hợp giáo dục sử
dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả vào môn
Thủ công, Kỹ thuật tiểu học?

8


1. Tích hợp giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả
vào môn Thủ công, Kỹ thuật tiểu học
Nội dung chơng trình môn Thủ công, Kỹ thuật có các chủ đề :

Lớp 1:+ Xé, dán giấy.
+ Gấp hình.
+ Cắt, dán giấy.
Lớp 3: + Làm đồ chơi đơn giản.
+ Cắt, dán chữ đơn giản.
+ Đan nan.

Lớp 2: + Gấp hình.
+ Phối hợp gấp, cắt, dán hình.
Lớp 4: + K thut ct, khõu, thờu
+ K thut trng rau, hoa.
+ Lp ghộp mụ hỡnh k thut.

Lớp 5: + K thut t phc v..
+ K thut nuụi g.
+ Lắp ghép mô hình kỹ thuật

9


1. Tích hợp giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả
vào môn Thủ công, Kỹ thuật tiểu học

1.1. Tích hợp vào các bài học trên lớp:
Căn cứ vào nội dung các bài học môn Thủ công, môn Kĩ
thuật để tích hợp giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và
hiệu quả vào các bài học có liên quan, gần gũi.
Có 2 mức độ tích hợp nh sau:
- Mức độ bộ phận: Là mức độ tích hợp cho các bài học có
nội dung giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả
- Mức độ liên hệ: Là mức độ tích hợp cho bài học có nội
dung gần gũi để liên hệ giáo dục sử dụng năng lợng tiết
kiệm và hiệu quả
10


Lu ý:
- Lựa chọn các bài học có khả năng tích hợp giáo dục sử
dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả.
- Xác định mức độ, nội dung tránh áp đặt gò bó và quá tải
đối với học sinh.
- Đảm bảo mục tiêu bài học của môn Thủ công, Kĩ thuật
đồng thời đảm bảo mục tiêu giáo dục sử dụng năng lợng tiết
kiệm và hiệu quả.
- Khi chuẩn bị bài dạy giáo viên cần chuẩn bị những vấn đề
gợi mở liên hệ nhằm giáo dục cho học sinh về sử dụng năng
lợng tiết kiệm và hiệu quả có ý thức và kĩ năng sống, học

tập tiết kiệm trong môi trờng phát triển bền vững
- Tổ chức hớng dẫn học sinh liên hệ tự nhiên hài hoà tránh
lan man, sa đà, gợng ép, không phù hợp với đặc trng bộ
môn.

11


Ví dụ:
Bài Cắt, dán và trang trí ngôi nhà (Môn thủ công lớp
1)
Để đạt mục tiêu trên, giáo viên tổ chức 3 hoạt động chủ yếu:
+ Hoạt động 1: Hớng dẫn học sinh quan sát và nhận xét
mẫu ngôi nhà đã cắt, dán và trang trí
Trong hoạt động này, học sinh phải quan sát và nhận biết đ
ợc ngôi nhà có những bộ phận nào? Hình dáng và màu
sắc các bộ phận của ngôi nhà ra sao?
+ Hoạt động 2: Hớng dẫn thao tác mẫu
ở hoạt động này, giáo viên hớng dẫn học sinh cách cắt, dán
và trang trí để làm đợc ngôi nhà.
+ Hoạt động 3: Hớng dẫn học sinh thực hành cắt, dán, trang
trí ngôi nhà.

12


- Đây là hoạt động học sinh thực hành để làm ra ngôi nhà.
Học sinh sẽ phải t duy từ những biểu tợng thu nhận đợc,
những hiểu biết từ hoạt động 1 và 2 để cắt, dán, trang trí đợc
ngôi nhà.

- Từ các hoạt động của bài học Thủ công, giáo viên có thể lồng
ghép giáo dục tiết kiệm năng lợng trong hoạt động 1. Học
sinh biết rằng, một ngôi nhà có những cửa sổ, cửa ra vào
không những làm cho nhà có đủ ánh, không khí trong nhà
thoáng mát mà còn tiết kiệm đợc năng lợng điện sử dụng
chiếu sáng nh đèn điện, quạt điện, máy điều hoà không khí.
- Khi tổ chức hoạt ộng 2 và 3, giáo viên có thể lồng ghép giáo
dục tiết kiệm năng lợng khi hớng dẫn học sinh trang trí ngôi
nhà. Giáo viên hớng dẫn học sinh trang trí thêm mặt trời và
gắn thiết bị thu năng lợng mặt trời thay thế cho việc sử dụng
điện nng trong sinh hoạt.

13




Nh vậy, với 3 hoạt động dạy học chủ yếu của
bài học Thủ công trên, chúng ta đã tích hợp vào
bài học để giáo dục tiết kiệm năng lợng điện và có
thể khai thác năng lợng mặt trời phục vụ cuộc sống
con ngời.
- Bài Gấp cái quạt, sau khi học sinh đã làm đợc
cái quạt bằng giấy, giáo viên cho học sinh sử dụng
quạt để tạo gió. Từ đó, từ đó giáo viên liên hệ với
việc dùng sức gió để tiết kiệm năng lợng điện.
- Các bài học gấp cắt, dán biển báo giao thông (lớp
2) , có thể tích hợp giáo dục học sinh ý thức tiết
kiệm nhiên liệu khi chạy xe; chấp hành luật lệ giao
thông, chống ùn tắc là tiết kiệm năng lợng xăng

dầu của các phơng tiện giao thông trên đờng phố.

14


- Các bài lắp ghép mô hình xe (lớp 4, 5), có thể
tích hợp giáo dục học sinh việc tiết kiệm xăng,
dầu, ga bằng việc gắn thêm phía trên đầu xe
tấm pin mặt trời để sử dụng nguồn năng lợng
mặt trời. Trên thực tế, nớc ta và các nớc khác
trên thế giới đang cố gắng khai thác nguồn
năng lợng mặt trời để phục vụ cuộc sống của
con ngời
- Các bài học lắp ghép mô hình tự chọn, có thể
hớng dẫn học sinh chọn lắp cối xay gió và giáo
dục cho học sinh biết rằng: sử dụng sức gió sẽ
tiết kiệm điện năng.
- Các bài học của chủ đề nấu ăn, có thể tích hợp
giáo dục cho học sinh biết: khi cơm đã cạn, cần
nhỏ lửa để cơm không bị cháy mà còn tiét kiệm
củi, ga trong quá trình nấu ăn.
15


1.2. Tích hợp bằng cách tổ chức các hoạt động khác theo chủ
đề môn học gắn với giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và
hiệu quả

Mỗi chủ đề có thể tổ chức một số hoạt động. Những hoạt động này có thể
tổ chức vào các buổi học thứ hai đối với học sinh các trờng học 2

buổi/ngày hoặc các buổi học ngoại khoá.
Ví dụ:
- Hoạt động : Tái sử dụng rác thải để làm đồ chơi
ở trờng học, rác thải chủ yếu là giấy, hộp giấy, lá cây và chai lọ nhựa
do các em thải ra.
Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh lao động: nhặt rác bỏ vào thùng
rác; phân loại và tái sử dụng rác thải có thể dùng đợc ở trờng, lớp. Học
sinh có thể dùng những tờ giấy đã sử dụng một mặt để làm giấy nháp,
làm thủ công tạo ra đồ chơi; sử dụng những chai, hộp bằng giấy, nhựa,
lá cây để làm các đồ chơi theo ý thích. Cũng có thể tổ chức thành trò
chơi Tái sử dụng rác thải bằng giấy để giáo dục cho học sinh hành vi tiết
kiệm năng lợng, tiết kiệm công năng, một dạng năng lợng của con ngời
khi sản xuất giấy và điện năng cần thiết để làm giấy phục vụ việc học
tập, sinh hoạt của con ngời.

16


- Hoạt động: Tiết kiệm chất đốt trong nấu ăn
Khi dạy học chủ đề nấu ăn, có thể tổ chức chuyên đề Tiết kiệm
chất đốt trong nấu ăn

Tổ chức hoạt động này thông qua buổi thực hành nấu ăn. buổi
học vừa giúp học sinh có đựợc thực hành nấu ăn (ở trong giờ học
không thể thực hiện đợc), vừa giúp học sinh biết đợc ý nghĩa, cách
tiết kiệm củi, ga, điện. Đây là việc làm cần thiết để giáo dục cho
học sinh ý thức tiết kiệm chát đốt ngay từ nhỏ. Tiết kiệm chất đốt
chính là tiết kiệm năng lợng.
- Hoạt động: Trò chơi Xe tiết kiệm nhiên liệu
Khi dạy học cácc bài học về lắp ghép mô hình kĩ thuật, có thể tổ

chức cho học sinh chơi trò chơi chọn loại xe tiét kiệm năng l
ợng hoặc chơi trò chơi An toàn giao thông đờng bộ để qua đó
giáo dục học sinh về tiết kiệm năng lợng xăng, dầu khi tham gia
giao thông.

17


Hoạt động : Trò chơi đóng vai tuyên truyền viên
nhỏ về các đề tài
+ Tiết kiệm giấy (sau khi học các bài thủ công)
+ Tiết kiệm vải (sau các bài khâu thêu)
+ Tiết kiẹm củi, ga (sau khi học các bài học nấu
ăn)
+ Tiết kiệm xăng , dầu chạy xe (sau khi học các
bài học lắp ghép mô hình xe)
Có thể tổ chức cho học sinh viết những bài văn nêu
cảm nghĩ hoặc vẽ về tài tiết kiệm năng lợng nêu
trên. Những bài viết hay, có thể đọc tại buổi lễ
chào cờ, tại giờ phát thanh của trờng

18


2. Một số phơng pháp dạy học tích hợp sử
dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả.
Khi dạy học tích hợp giáo dục sử dụng năng l
ợng tiết kiệm và hiệu quả vào môn Thủ công, Kĩ
thuật, giáo viên sử dụng các phơng pháp dạy học
của bộ môn, nhng lu ý một số vấn đề sau:

19


2.1. Phơng pháp thảo luận:


Đây là phơng pháp dạy học giúp học sinh bày tỏ quan
điểm, ý kiến, thái độ của mình và lắng nghe ý kiến của ngời
khác về các vấn đề sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả
có liên quan đến nội dung bài học. Qua phơng pháp dạy
học này, giáo viên giúp học sinh nhận thức và có hành vi,
thái độ đúng đắn về sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu
quả. Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh thảo luận cả lớp
hoặc thảo luận nhóm.
Thảo luận cả lớp:
Giáo viên căn cứ vào nội dung bài học môn Thủ công và nội
dung giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả để
xác định nội dung cần thảo luận. Giáo viên cho học sinh
thảo luận phải là những vấn đề cần thiết, phù hợp với nội
dung lồng ghép giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và
hiệu quả vào bài học.

20


Ví dụ: Khi dạy bài cắt dán và trang trí ngôi nhà( lớp 1), giáo viên có
thể cho học sinh cả lớp thảo luận những vấn đề sau:
+ Ngôi nhà có những bộ phận nào ?
+ Ngôi nhà có nhiều cửa có lợi ích gì?

Thảo luận nhóm

Khi tổ chức cho học sinh thảo luận theo nhóm nội dung bài học môn
Thủ công, môn Kĩ thuật hay tích hợp giáo dục sử dụng năng lợng tiết
kiệm và hiệu quả, giáo viên cần chuẩn bị nội dung câu hỏi thảo luận,
phiếu học tập và các đồ dùng cần thiết cho các nhóm; vận dụng ph
ơng pháp hoạt động nhóm (chia nhóm, giao nhiệm vụ cho các nhóm
qua hệ thống câu hỏi, bài tập ; các nhóm thảo luận; báo các kết quả
thảo luận của nhóm qua hệ thống câu hỏi, bài tập bằng phiếu học tập;
các nhóm thảo luận; báo các kết quả thảo luận của nhóm; tổng kết của
giáo viên).

Căn cứ vào các bài học Thủ công, Kĩ thuật có nội dung tích hợp giáo
dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và hiệu quả, giáo viên thiết kế các câu
hỏi phù hợp để giáo dục năng lợng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh
thảo luận theo nhóm.

21


Ví dụ:
Dạy bài: Một só dụng cụ nấu ăn và ăn uống trong gia
đình (môn Kĩ thuật lớp 5), giáo viên có thể tổ chức cho
học sinh thảo luận nhóm các câu hỏi sau:
+ Hãy kể tên các loại bếp đun trong gia đình
+ Loại bếp nào tiết kiệm nằng lợng ?
- Dạy bài: Nấu cơm (môn Kĩ thuật lớp 5), giáo viên có
thể tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm câu hỏi:
+ Gia đình em thờng nấu cơm bằng cách nào ? Theo em,
cách nấu cơm nh vậy đã tiết kiệm năng lợng cha? Vì

sao?
+ Cần tiết kiệm năng lợng nh thế nào khi nấu ăn ?
22


2.2.Phơng pháp quan sát
Đây là phơng pháp dạy học đặc trng của môn thủ
Công và môn Kĩ thuật và cũng là phơng pháp quan
trọng trong giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và
hiệu quả cho học sinh tiểu học. Qua quan sát tranh
ảnh vật mẫu, thực tế môi trờng xung quanh dới sự h
ớng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ lĩnh hội những tri
thức cần thiết về giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm
và hiệu quả. Khi hớng dẫn học sinh quan sát, giáo viên
lu ý thực hiện theo quy trình (xác định mục đích quan
sát; lựa chọn đối tợng quan sát; tổ chức và hớng dẫn
học sinh quan sát; trình bày kết quả quan sát)

23


Dạy các bài học thực hành với 3 hoạt động dạy
học chủ yếu (đã nêu ở phần trên), hoạt động 1 là
hoạt động hớng dẫn học sinh quan sát và nhận xét
mẫu, giáo viên sử dụng phơng pháp quan sát để
lồng ghép những nội dung cần quan sát phải phù
hợp, đúng nơi, đúng chỗ, không gò bó áp đặt một
cách khiên cỡng cho việc giáo dục sử dụng năng l
ợng tiết kiệm và hiệu quả.

24


2.3.Phơng pháp trò chơi
Trò chơi có ý nghĩa rất quan trọng đối với học
sinh tiểu học. Trò chơi gây hứng thú học tập cho
học sinh giúp các em lĩnh hội kiến thức về môn
học và giáo dục sử dụng năng lợng tiết kiệm và
hiệu quả nhẹ nhàng, tự nhiên, hiệu quả. Khi sử
dụng phơng pháp trò chơi, giáo viên lu ý tổ chức
thực hiện theo trình tự sau: chuẩn bị trò chơi; giới
thiệu tên trò chơi; hớng dẫn cách chơi, thời gian
chơi và luật chơi; nhận xét kết quả của trò chơi;
rút ra bài học qua trò chơi.
25