Kỹ năng thuyết trình
Một bài thuyết trình bao giờ cũng có ba phần: phần chào hỏi – giới thiệu, phần nội dung chính và phần tóm tắt – kết luận. Mỗi phần
lại có những cấu trúc và từ vựng riêng, bạn nên lưu ý sử dụng đúng những cụm từ này để thu hút sự chú ý của người nghe và điều
đó cũng thể hiện kỹ năng thuyết trình chuyên nghiệp của bạn.
I. Phần mở đầu (Chào hỏi – Giới thiệu)
Trong phần mở đầu, sau khi chào hỏi, bạn nên giới thiệu qua bài thuyết trình: những đầu mục chính trong bài thuyết trình, thời gian
thuyết trình và bạn sẽ xử lý với các câu hỏi như thế nào (sẽ trả lời ngay trong khi thuyết trình hay để tất cả các câu hỏi tới cuối buổi
thuyết trình mới trả lời). Phần mở đầu này khá quan trọng, bạn phải làm sao để thu hút được sự chú ý của khán giả ngay trong
những phút đầu tiên thì mới có thể hy vọng họ chú ý lắng nghe bạn được. Có một vài cách để bạn cuốn hút người nghe ngay trong
phần đầu tiên này ví dụ như bạn có thể bắt đầu bằng những chủ đề nóng, được nhiều người quan tâm và mang tính thời sự. Chẳng
hạn như:
• Inflation is hot topic today, so I will talk about it in my presentation today. (Lạm phát là chủ đề nóng bỏng hiện nay vì vậy bài thuyết
trình của tôi ngày hôm nay sẽ nói về vấn đề này).
Hay bạn cũng có thể lôi cuốn sự chú ý của khán giả bằng cách bắt đầu bài thuyết trình bằng những con số gây ấn tượng. Ví dụ:
• As you all know, this company is losing its market share. But we are being asked to increase sales by 20 – 25%. How can we
possibly increase sales in shrinking market? You will know after listening my presentation. (Như các bạn đã biết công ty này đang mất
dần thị phần, thế mà chúng tôi lại bị buộc phải tăng doanh số bán hàng thêm 20 – 25% cơ đấy. Làm sao chúng tôi có thể làm được
điều này trong khi thị trường đang xuống dốc? Bạn sẽ biết điều đó ngay sau khi nghe bài thuyết trình của tôi).
Ngoài ra còn rất nhiều cách khác để bắt đầu một bài thuyết trình, sau đây là một vài cụm từ và câu thường dùng trong phần mở đầu
của bài thuyết trình, chúng sẽ giúp bạn bắt đầu dễ dàng hơn.
• Welcome! (Chào mừng các bạn!)
• Hello everyone! (Xin chào mọi người!)
• Ladies and gentlemen! (Kính chào quý vị đại biểu!)
• My presentation is in three parts. (Bài thuyết trình của tôi gồm ba phần).
• My presentation is divided into three main sections. (Bài thuyết trình của tôi gồm ba phần).
• Firstly…… Secondly……….Thirdly………Finally……
(Đầu tiên là…….Phần thứ hai là…….Thứ ba là…….Cuối cùng là………)
• I’m going to talk about…… (Tôi sẽ nói về………)
• I will take a look at…… (Tôi sẽ nói qua về…….)
• I will tell you something about the background of …… (Tôi sẽ nói cho các bạn vài điều căn bản về……)
• I will fill you in on the history of…….. (Tôi sẽ cho các bạn nghe lịch sử của……)
• I want to concentrate on ……….. (Tôi muốn tập trung nói về ……)
• During my presentation, please fell free to interrupt me if you have any questions. (Trong khi tôi thuyết trình, các bạn có thể đặt câu
hỏi bất kỳ lúc nào).
• There will be time for questions and answer at the end of the presentation. (Tôi sẽ giành thời gian cuối buổi thuyết trình để cho phần
giải đáp thắc mắc).
• I’d be grateful if you could ask your questions after the presentation. (Sau khi tôi thuyết trình các bạn có thể đưa ra câu hỏi của
mình).
II. Phần nội dung chính
• Nội dung thuyết trình
Phần tiếp theo là phần nội dung chính của bài thuyết trình. Đó chính là nội dung của bài nói hay còn gọi là phần thân bài. Trong suốt
quá trình nói bạn nên nhắc cho khán giả biết rằng bạn đang nói đến đâu và phần mà bạn sẽ nói có liên quan gì đến những phần
trước đó hoặc nó sẽ giúp cho khán giả có được những thông tin hoặc lợi ích gì. Bạn có thể nói:
• As I said at the beginning of my presentation… (Như tôi đã nói ở phần đầu bài thuyết trình…)
• This, of course, will help you to achieve the 20% increase. (Tất nhiên phần này sẽ giúp bạn biết được làm thế nào để đạt được mức
tăng trưởng 20%).
• As you remember, we are concerned with…. (Chắc bạn vẫn còn nhớ chúng ta đang lưu tâm đến…)
• This ties in with my original statement…. (Phần này có quan hệ chặt chẽ với lập luận ban đầu…)
• This relates directly to the question I put to you before. (Phần này có liên hệ trực tiếp tới câu hỏi mà tôi đã đặt ra cho các bạn trước
đó).
Hãy luôn nhớ rằng những thông tin mà bạn đang nói đều mới đối với khán giả. Chỉ có bạn mới biết rõ cấu trúc bài nói nhưng bạn nên
cho khán giả biết khi bạn chuyển sang một ý mới, có như vậy khán giả mới tiện theo dõi và sẵn sàng nghe những điều tiếp theo bạn
đang nói. Không nên chuyển ý một cách đột ngột vì như vậy người nghe sẽ rất bất ngờ. Hơn nữa việc dùng các từ nối còn giúp cho
người nghe tập trung và không bị bỏ sót một ý nào hết. Bạn có thể nối các ý bằng các từ như “OK” hoặc “right”, nhưng ngoài các từ
này ra thì bạn cũng có thế sử dụng một vài cách nói hữu ích khác như:
• I’d now like to move on….. (Tôi muốn chuyển sang nói về…)
• I’d like to turn to….. (Tôi muốn chuyển sang…)
• That’s all I have to say about….. (Đó là tất cả những gì tôi muốn nói về…)
• Now I’d like to look at….. (Bây giờ tôi muốn xem xét tới vấn đề…)
• This leads me to my next point….. (Điều này dẫn tới ý tiếp theo …)
Nếu trong khi thuyết trình bạn sử dụng những tờ giấy nhỏ (memory card) để ghi những ý chính của bài thì bạn nên để những mũi tên
hay gạch nối (link) trên những tấm card này, điều này sẽ nhắc nhở bạn phải dùng những từ nối để giữ sự chú ý của khán giả. Thêm
vào đó, việc bạn liếc nhìn những tấm card khiến bạn phải dừng lại một chút. Điều này sẽ giúp khán giả biết được rằng bạn đang sắp
chuyển sang một ý mới.
• Sử dụng hình ảnh minh họa
Trong khi thuyết trình, nhiều khi bạn phải sử dụng đến hình ảnh minh họa (visual aids). Vậy thì khi dùng visual aids bạn phải giới
thiệu chúng như thể nào đây? Bạn có thể dùng những cụm từ sau:
• This graph shows you….. (Biểu đồ này cho thấy…)
• Take a look at this chart…… (Nhìn vào đồ thị này…)
• If you look at this, you will see…. (Nhìn vào đây, các bạn sẽ thấy…)
• I’d like you to look at this….. (Tôi muốn các bạn hãy nhìn vào đây…)
• This chart illustrates the figures…. (Biểu đồ này minh họa số liệu……)
• This graph gives you a break down of…. (Biểu đồ này cho thấy sự sụt giảm của của…)
Trong khi sử dụng visual aids hãy nhớ để khán giả có thời gian để hiểu thông tin của hình ảnh minh họa. Vì vậy, hãy tạm ngừng nói
trong giây lát để khán giả có thời gian nhìn visual aids và sau đó, hãy giải thích tại sao visual aids đó lại quan trọng. Bạn có thể
dùng những câu đại loại như:
• As you can see….(Như bạn thấy…)
• This clearly shows…. (Rõ ràng là…)
• From this, we can understand why/ how… (Từ đây, chúng ta có thể hiểu tại sao/ bằng cách nào…)
• This area of the chart is interesting…. (Phần này của biểu đồ khá thú vị…)
III. Phần kết bài (Tóm tắt – Kết luận)
Tiếp theo phần thân bài là phần tóm tắt lại bài thuyết trình. Ở cuối mỗi bài thuyết trình, diễn giả thường tóm tắt lại những gì vừa nói
để nhắc lại một lần nữa cho khán giả những ý chính được nói đến trong bài. Trong phần này, bạn có thể sử dụng những câu như:
• That brings me to the end of my presentation. I’ve talked about…. (Tôi xin dừng bài nói hôm nay tại đây. Tôi vừa nói về…)
• Well, that’s about it for now. We’ve covered…. (Trên đây là tất cả nội dung bài thuyết trình hôm nay. Chúng ta vừa bàn tới…)
• So, that was our marketing strategy. In brief, we…. (Vâng, đó là chiến lược marketing của chúng tôi. Nói tóm lại, chúng tôi…)
• To summarize, I …. (Tóm lại, tôi …)
Nhưng bạn nên ghi nhớ là phải có sự liên kết giữa phần kết thúc này với những gì bạn đã nói trong phần mở đầu. Bạn có thể tham
khảo một vài câu dưới đây:
• So I hope that you’re a little clearer on how we can achieve sales growth of 20%. (Do đó, tôi hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn những biện
pháp chúng tôi áp dụng để có thể đạt được mức tăng trưởng 20%).
• To return to the original question, we can achieve….(Trở lại với câu hỏi ban đầu, chúng tôi có thể đạt được…)
• So just to round the talk off, I want to go back to the beginning when I asked you…. (Tôi muốn quay trở lại với câu hỏi tôi đã nêu ra
với các bạn lúc đầu…)
• I hope that my presentation today will help you with what I said at the beginning… (Tôi hy vọng bài thuyết trình của tôi hôm nay sẽ
giúp bạn hiểu rõ hơn những nội dung tôi đề cập trong phần đầu…)
Thế còn trong trường hợp bạn nhỡ miệng nói sai thì sao? Tốt nhất là bạn hãy diễn đạt lại những điều bạn vừa nói theo một cách
khác. Bạn có thể nói:
• Let me just say that in another way. (Để tôi nói lại điều đó theo một cách khác).
• Perhaps I can rephrase that. (Tôi có thể nói lại điều này theo một cách khác).
• Put I mean to say is…. (Điều tôi vừa nói có nghĩa là…)
• What I mean to say is…. (Ý của tôi là…)
Trên đây là một vài kiến thức và kinh nghiệm trong kỹ năng thuyết trình bạn cần ghi nhớ. Hy vọng những điều này sẽ giúp bạn có
những buổi thuyết trình thành công!
Đạo đức của Hướng dẫn viên
Ngoài kiến thức, kỹ năng, trình độ, đạo đức nghề nghiệp của hướng dẫn viên là một điều kiện không thể thiếu. Hướng
dẫn viên không chỉ là người cung cấp thông tin, tổ chức làm cho chuyến tham quan thành công tốt đẹp mà còn là người
đồng hành, người bạn, người bảo vệ khi cần thiết, người truyền niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, tạo ấn tượng tốt
đẹp cho khách du lịch về đất nước con người Việt Nam.
Hướng dẫn viên cần phải góp phần bảo vệ các di tích, không nên “ ngó lơ” để khách dẫm đạp lên di tích, có vị còn đứng
ngồi lên bệ đá có chạm hình hoa sen để chụp hình! Hướng dẫn viên nên khéo léo nhắc nhở khách không nên chụp những
bức hình “ ngộ nghĩnh” nhưng kém tôn trọng tín ngưỡng mà nhiều vị khách hay làm tại Mỹ Sơn như kê đầu mình lên cổ
thần Siva, lại còn trợn mắt, thè lưỡi rất khó coi.
Có lần tôi hóm hỉnh nói nhỏ với một ông khách đang đứng trên một bục đá trong tháp D1 Mỹ Sơn, say sưa nghe hướng
dẫn viên thuyết minh ” Oh, you look like a statue!” . Ông khách giật mình, xin lỗi và bước ngay khỏi bục đá.
Tại các điểm tham quan, thường nghe câu hỏi ” có mua cùi vé thanh toán không?” có khi còn nghe hướng dẫn viên
( thường là đoàn lớn) kỳ kèo bớt vé tham quan cho một vài khách trong đoàn rồi sau đó tìm mua cùi vé thanh toán! Lại có
người tìm cách cắt bớt chương trình, bớt điểm tham quan những vẫn tìm mua cùi vé. Đây là việc không nên làm, vì
vừa làm ảnh hưởng chất lượng chương trình tham quan, vừa làm thất thu ngân sách cần có để bảo tồn các di tích.
Hướng dẫn viên biết sống khoan hoà với người dân địa phương là một điều rất tốt. Bạn sẽ dễ dàng tiếp cận với họ tạo
điều kiện cho du khách gánh thử một gánh lúa trên đồng hoặc góp tay kéo thử một mẽ cá bên sông, hoặc chụp hình cảnh
em bé chăn trâu và rũ các em cùng hát “ai bảo chăn trâu là khổ”. Du khách sẽ rất vui khi cảm thấy mình có thêm nhiều
người bạn trong chuyến tham quan.
Sát cánh với hướng dẫn viên là anh em lái xe. Hướng dẫn viên và lái xe cần phối hợp nhịp nhàng cho hành trình thành
công tốt đẹp. Lái xe và hướng dẫn viên chính là các ví dụ rất điển hình, gần gủi nhất, cả hai phải cố gắng xây dựng ấn
tượng tốt với khách du lịch về cuộc sống và con người Việt Nam. Có anh Mười lái xe tốt bụng , đặt biệt quan tâm chăm
sóc bà du khách lớn tuổi người Đan Mạch hoàn cảnh khó khăn, phải dành dụm cả mười năm trời mới có tiền đi tham
quan Việt Nam một chuyến, lại còn gọi điện bảo vợ nấu cơm mời bà. Thật là đáng quý.
Có lần, sau khi đã thăm Huế, Đà Nẵng, Hội An, Mỹ Sơn, có ngày tự do, khách yêu cầu đi thăm Sơn Mỹ ở Quảng Ngãi.
Tôi báo ngay về Công ty Nam Á và thực hiện chương trình bổ sung theo lệnh của Giám đốc. Tour kết thúc vô cùng tốt
đẹp, tôi nhận được “good comment” và ” tip” của khách lại được Công ty thưởng hậu.
Đã đi Huế, thì phải đi Đường Đèo, về Đường Hầm Hải Vân. Rứa mới chiêm ngưỡng được vẽ đẹp của Đệ Nhất Hùng
Quan, mới cảm thụ hết nỗi niềm của Huyền Trân công Chúa khi nhìn Hải Vân mây phủ. Trên Đỉnh Đèo cảnh mua bán có
hơi hải hùng một tí, Hướng dẫn viên phải kiêm luôn vai trò bảo vệ, sẳn sàng nói chuyện thiệt hơn nếu có người mua bán
gian lận với khách. Tự trong tiềm thức, ai cũng có lòng tự hào dân tộc, cứ khơi gợi điều đó thì có thể giải quyết công việc
một cách nhẹ nhàng, cần thiết lắm mới mời đến công an.
Rứa còn “shopping”? Tuyệt đối không được nài ép khách mua sắm, không được yêu cầu người bán nâng giá để lấy tiền
chênh lệch. Cũng không được nói xấu, ngăn cản khách mua sắm ở những cửa hàng không quen. Hưởng được lộc rơi, lộc
vãi nếu khách mua sắm nhiều nên biết dành dụm chia sẻ cho người kém may mắn. Mình dành dụm, phấn đấu mỗi năm
đóng góp xây dựng một cái nhà tình thương nho nhỏ, năm 2007 cho một gia đình nghèo có con khuyết tật bị trôi nhà ở
Duy Xuyên, năm 2008 đóng góp xây được một cái khác cho một cặp vợ chồng mù ở Thăng Bình. Lạy Trời năm 2009 sắp
đến, dù cho khủng hoảng kinh tế toàn cầu có ảnh hưởng thì mình cững có tours mà đi, kiếm lộc rơi, lộc vãi để dành hì hì,
vận động thêm một ít, đóng góp xây tiếp một cái nhà nho nhỏ nữa ( tổng kinh phí khoảng hai chục triệu). Tuy nhỏ bé như
vậy, nhưng đây cũng chính là niềm mơ ước của những người khuyết tật nghèo. Mời các bạn tham gia cho vui nghe:) Cứ
để dành sẵn tiền, khoảng tháng hai, tháng ba trời nắng đẹp đóng góp làm một cái.
Chúc ACE Hướng dẫn sức khoẻ và gặp nhiều may mắn, NGÔI NHÀ CHUNG của mình ngày càng vui đẹp, khang trang.
Nguyễn Thị Lân, HDV Tiếng Anh.
Góp ý về vấn đề vệ sinh ở khu vực vệ sinh dành cho khách tham quan tại
Chùa thiên Mụ
Bên cạnh việc thưởng thức vẽ đẹp của Sông Hương Núi Ngự, viếng cảnh chùa tháp trang nghiêm, du khách và hướng dẫn
viên cũng có nhu cầu “giải toả bầu tâm sự” của người trần tục. Thấy tình trạng mất vệ sinh trầm trọng của khu nhà vệ sinh
ở Chùa Thiên Mụ mà thấy buồn.
Tình trạng mất vệ sinh ở khu nhà vệ sinh rõ ràng là ảnh hưởng đến không gian trang nghiêm, cần tinh tấn của ngôi chùa.