Bài giảng kinh tế vi mô giảng viên nguyễn ngọc hà trần chương 5 TIỀN, HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG và CHÍNH SÁCH TIỀN tệ

Chửụng 5
TIEN, HOT NG NGAN HAỉNG
VAỉ CHNH SACH TIEN TE

GV: ThS NGUYN NGC H TRN
Email:
1


Các chức năng của tiền
Trung gian trao đổi (Phương tiện

thanh toán)
Đơn vò hạch toán
Dự trữ giá trò

2


Các hình thái của tiền
Tiền bằng hàng hoá
Tiền giấy có thể chuyển đổi
Tiền được bảo đảm bằng sắc lệnh
Tiền dưới hình thức nợ tư

3


Hệ thống Ngân hàng
Ngân hàng Trung ương
Ngân hàng Trung gian

4


Chức năng của NHTW
 Phát hành tiền
 Điều hành chính sách tiền tệ
 Làm ngân hàng cho chính phủ
 Duy trì dự trữ ngoại hối và quản lý cán cân

thanh toán quốc tế
 Quản lý hệ thống ngân hàng (ngân hàng của

các ngân hàng)

5


Caực coõng cuù cuỷa NHTW
D tr bt buc

Lói sut chit khu
iu hnh hot ng trờn th trng m (Open

market operation)
Chớnh sỏch tớn dng
Chớnh sỏch ngoi hi
Cụng c m bo an ton cho HTTC

6


Cơ sở của tiền (Lượng tiền mạnh – Money Base
(MB)– High powered Money (H))

MB = H = CM+RM

7


Cung tiền tệ (money supply)

M1 = C +D
M

M

8


Cung tiền tệ (money supply)

M2 = M1 + SD

9


TRƯỜNG HỢP 1

KHÔNG CÓ NGÂN HÀNG

Tiền gởi ngân hàng D= 0

Tiền trong lưu thông CM = $1000

→Cung tiền MS = $1000

10


Trường hợp 2: NGÂN HÀNG ĐỂ DỰ TRỮ 100%
• Ban đầu CM = $1000, DM = $0, MS =$1000.
• Hộ gia đình quyết định gởi $1000 vào Ngân hàng 1

NGÂN HÀNG 1
balance sheet
Assets (Có)
Liabilities (nợ)
Dự trữ $1000

Tiền gởi $1000

 Sau khi gởi,

CM = $0,
DM = $1000,
Ms = $1000.
 Ngân hàng để dự trữ

100%
→ không tác động đến
cung tiền
11


Trng hp 3: NGN HNG D TR MT PHN

Cụ cheỏ taùo ra tien baống vieọc cho vay
Cỏc gi nh:
D tr bt buc l 10% trờn cỏc khon gi
Cỏc NHTM u cho vay ht 90%.
Mi khon vay sau chi tiờu u c gi li v
h thng NHTM. Khụng cú tỡnh trng s dng
tin mt trong lu thụng.
Kho sỏt mt khon tin 1.000 gi vo h thng
NHTM.
12


TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰ TRỮ MỘT PHẦN (tt)

• Giả sử ngân hàng để lại dự trữ 10%, và cho vay
hết phần còn lại
• Ngân hàng 1 sẽ cho vay $900
NGÂN HÀNG 1
balance sheet
Cung tiền = $1900:
Assets (Có)
Liabilities (nợ) + Tiền gởi trong ngân

Dự trữ
Dự
trữ $1000
$100
Cho vay $900

Tiền gởi $1000

hàng $1000
+ và người đi vay
đang giữ tiền mặt
$900
13


TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰ TRỮ MỘT PHẦN (tt)

Người đi vay gởi $900 vào NH 2
 Sau đó, NH2 cho vay 90% tiền gởi.
 Tài khỏan của NH2 mới:
NGÂN HÀNG 2

balance sheet
Assets (Có)
Liabilities (nợ)
reserves
Dự trữ
loans
Cho vay

$900
$90
$0
$810

Tiền gởi $900

14


TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰ TRỮ MỘT PHẦN (tt)

• Nếu $810 gởi vào ngân hàng 3,

• Sau đó, NH 3 để lại dự trữ 10% và cho vay hết phần
còn lại:
NGÂN HÀNG 3

balance sheet
Assets (Có)
Liabilities (nợ)
Tiền gởi $810
reserves
$810
Dự trữ $81
loans
$0
Cho
vay $729
15

TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰ TRỮ MỘT PHẦN (tt)
Ngân hàng 1
Ngân hàng 2
Có
Ngân hàng 3
Có

Nợ

RM: 81

DM: 810

R : 90
M

Nợ

Có

Nợ

R : 100

DM: 1000

M

L: 900

DM: 900

L: 810

L: 729
Ngân hàng 4
Có

Nợ

RM: 72,9

DM: 729

L: 656,1

16


TRƯỜNG HỢP 3: NGÂN HÀNG DỰ TRỮ MỘT PHẦN (tt)

Thay đổi của cung tiền trong nền kinh tế
∆MS = 1000 + 900 + 810 + 729 + 656,1 + … + 0
= 1000 + 1000(90%) + 1000(90%)(90%) + 1000(90%)(90%)(90%)
+1000(90%)(90%)(90%)(90%)+…+0
∆MS = 1000[1 + (90%) + (90%)2+ (90%)3+ (90%)4+…+0].

1

1
∆M = 1000 ×
= 1000 ×
= 10.000
1−90%
10%
S

1
1
→ ∆M = ΔMB × M M = 1000 ×
= 10.000
R /D
10%
S

17


Quan hệ giữa M và MB
S

Ms = CM+DM →Ms=DM. (CM/DM+1)
MB = H = CM+RM →MB=DM. (CM/DM+RM/DM)

(c+1)
MS = MB X (CM/DM+RM/DM) = MB X (c+d)
(c+1)
: số nhân tiền tệ:
mm=kM=

(c+d)

(CM/DM+1)

→ phản ánh số lượng tiền cung ứng (MS) được sinh
ra từ 1 đơn vị tiền phát hành
18


Cung tiền
 Cung tiền danh nghĩa (Norminal money

supply)

MS = CM+DM

 Cung tiền thực (Real money Supply):

r

SM = MS/P

SM

Lượng tiền

19


Cung tieàn

→ NHTW tác động đến cung tiền thông qua các
công cụ của NHTW gồm:


Tỉ lệ dự trữ bắt buộc



Lãi suất chiết khấu



Điều hành hoạt động trên thị trường mở
(Open market operation)
20


Tỉ lệ dự trữ bắt buộc (dbb)
Khi tỉ lệ dự trữ bắt buộc ↑ → thiếu hụt dự
trữ trong hệ thống NHTM → giảm tổng số
tiền cho vay của các NHTM → SM↓

21


Lãi suất chiết khấu
NH trung ương

Cho vay
lãi suất chiết khấu

NH thương mại

Lãi suất chiết khấu↑→ vay tiền từ NHTW để dự
trữ của NHTM tốn kém → NHTM giảm cho
vay để không thiếu hụt dự trữ
→H↓ → SM↓
22


Điều hành hoạt động trên thị trường mở
(open market operation)
OMOS (bán)→H↓→ SM↓
NHTW

OMO (trái phiếu)
OMOP (mua) →H↑→SM↑

23


3 công cụ cơ bản của NHTW
 Lãi suất chiết khấu
↑ Lãi suất chiết khấu → ↓Vay bởi các ngân → ↓Cơ sở → ↓Cung tiền
hàng thương mại
tiền
↓ Lãi suất chiết khấu → ↑Vay bởi các ngân→ ↑ Cơ sở → ↑ Cung tiền
hàng thương mại
tiền
• Yêu cầu dự trữ

↑ Yêu cầu dự trữ

→ ↑Rò rỉ

→ ↓Số nhân tiền → ↓Cung tiền

↓ Yêu cầu dự trữ

→ ↓Rò rỉ

→ ↑Số nhân tiền → ↑Cung tiền

• Điều hành hoạt động thị trường mở
Mua trên thị trường mở → Bơm vào
thanh khoản

→ ↑Cơ sở → ↑Cung tiền
tiền

→ Rút bớt
thanh khoản

→ ↓Cơ sở → ↓Cung tiền
24
tiền

Bán trên thị trường mở


Caàu Tieàn Teä (Money demand)

Cầu tiền=

Cầu tiền giao dịch
và dự phòng

+

Cầu tiền đầu cơ