NEW SOUTH AMERICA SCHOOL
INFORMATICS
8
Ñaëng Höõu Hoaøng
LESSON 6
CÂU LÊÊNH ĐIỀU KIÊÊN
Thời gian 2 tiết
HOẠT ĐÔÊ NG PHỤ THUÔÊ C VÀO ĐIỀU KIÊÊN
Sách giáo khoa trang 46_phần 1, em
hãy đọc các ví dụ và cho biết “Những
hoạt đô ông chỉ được thực hiê ôn khi nào?
• Những hoạt đôÊng chỉ được thực hiêÊn khi môÊt
điều kiêÊn cụ thể được xảy ra.
• Điều kiêÊn thường là môÊt sự kiêÊn được mô tả sau
từ “nếu”
TÍNH ĐÚNG HOĂÊC SAI CỦA CÁC ĐIỀU KIÊÊN
Điều kiêÊn
Kiểm tra
Kết quả
Hoạt đôÊng tiếp theo
Trời mưa?
Long nhìn ra ngoài
trời và thấy trời mưa
Đúng
Long ở nhà (không
đi đá bóng)
Em bị ốm?
Buổi sáng thức dâÊy,
em thấy mình hoàn
toàn khoẻ mạnh
Sai
Em tâÊp thể dục
buổi sáng như
thường lêÊ
•Khi kết quả kiểm tra là đúng, ta nói điều kiêÊn được thoả mãn,
còn khi kết quả kiểm tra sai, ta nói điều kiêÊn không thoả mãn
ĐIỀU KIÊÊN VÀ PHÉP SO SÁNH
Phép so sánh thường được sử dụng
như thế nào?
* Dùng để biểu diễn các điều kiêÊn
Phép so sánh cho kết quả như thế nào?
•Kết quả Đúng khi điều kiêÊn được thoả mãn
• Ngược lại, điều kiêÊn không được thoả mãn
Ví dụ 1: Chương trình in ra màn hình
có giá trị lớn hơn trong số hai giá trị
của các biến a và b. Khi đó giá trị của
biến a hoă ôc b được in ra phụ thuô ôc
vào phép so sánh a > b là đúng hay
sai.
Nếu a>b, in giá trị của biến a ra màn hình;
ngược lại, in giá trị của biến b ra màn hình
CẤU TRÚC RẼ NHÁNH
Trong ngôn ngữ lâ ôp trình, cấu trúc rẽ
nhánh được thể hiê ôn bằng bao nhiêu
dạngg? Kể ra?
Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
SƠ ĐỒ KHỐI CẤU TRÚC RẼ NHÁNH DẠNG THIẾU
Đúng
Điều kiện
Câu lệnh
Sai
Lưu ý: sau then chỉ có 1 lệnh chương trình.
Ví dụ 2: Mô ôt hiê ôu sách thực hiê ôn đợt
khuyến mãi lớn với nô ôi dung như sau:
nếu mua sách với tổng số tiền ít nhất
là 100.000 đồng, khách hàng sẽ được
giảm 30% tổng số tiền phải thanh
toán. Hãy mô tả hoạt đô ông tính tiền
cho khách.
thuâÊt toán
• Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã
mua sách.
• Bước 2: nếu T>100000, số tiền phải thanh
toán là 70% x T.
• Bước 3: in hoá đơn
SƠ ĐỒ KHỐI CẤU TRÚC RẼ NHÁNH DẠNG ĐỦ
Sai
Điều kiện
Đúng
Câu lệnh 1
Câu lệnh 2
Lưu ý: sau then và sau else chỉ có 1 lệnh chương trình.
Ví dụ 3: Mô ôt hiê ôu sách thực hiê ôn đợt
khuyến mãi lớn với nô ôi dung như sau:
nếu mua sách với tổng số tiền ít nhất
là 100.000 đồng, khách hàng sẽ được
giảm 30% tổng số tiền phải thanh
toán. Nếu mua sách với tổng số tiền
không đến 100.000 đồng. , khách
hàng sẽ được giảm 10% tổng số tiền
phải thanh toán. Hãy mô tả hoạt đô ông
tính tiền cho khách.
thuâÊt toán
• Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã
mua sách.
• Bước 2: nếu T>100000, số tiền phải thanh
toán là 70% x T; Ngược lại, số tiền phải thanh
toán là 30% x T.
• Bước 3: in hoá đơn
CÂU LÊÊNH ĐIỀU KIÊÊN
Trong ngôn ngữ lâ ôp trình, các cấu trúc
rẽ nhánh được thể hiê ôn bằng câu lê ônh
gì?
Câu lêÊnh điều kiêÊn
CÂU LỆNH IF – THEN (DẠNG THIẾU)
Hãy nêu dạng câu lê ônh của cấu trúc rẽ nhánh
dạng thiếu?
If <điều kiện> then <câu lệnh>;
Điều kiện: là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức logic.
Câu lệnh: là một lệnh nào đó của Pascal
Hãy trình bày ý nghĩa các câu lệnh của cấu
trúc dạng thiếu?
• Khi găÊp câu lêênh điều kiêên này, chương trình sẽ kiểm tra điều
kiêên. Nếu điều kiêên được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiêÊn
câu lêênh sau từ khoá then. Ngược lại, câu lêênh đó bị bỏ qua
Ví dụ 4: giả sử cần in số a ra màn hình
nếu a > b
If a > b then write (a);
Ví dụ 5: Chương trình yêu cầu người
dùng nhâ ôp mô ôt số hợp lê ô, chẳng hạn
không lớn hơn 5, từ bàn phím.
Chương trình đọc số, kiểm tra tính hợp
lê ô và thông báo nếu không hợp lê ô.
thuâÊt toán
• Bước 1: NhâÊp số a;
• Bước 2: nếu a > 5 thì thông báo lỗi
readln(a);
If a > 5 then write(‘So da nhap khong hop le.’);
CÂU LỆNH IF – THEN – ELSE (DẠNG ĐỦ)
Hãy nêu dạng câu lê ônh của cấu trúc rẽ nhánh
dạng đủ?
If <điều kiện> then <câu lệnh 1> else <câu lệnh 2>;
điều kiện: là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức logic.
câu lệnh 1, câu lệnh 2 : là một lệnh nào đó của Pascal
Hãy trình bày ý nghĩa các câu lệnh của cấu
trúc dạng đủ?
• Khi găÊp câu lêênh điều kiêên này, chương trình sẽ kiểm tra điều
kiêên. Nếu điều kiêên được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiêÊn
câu lêênh 1 sau từ khoá then.
• Trong trường hợp ngược lại, câu lêênh 2 sẽ thực hiêÊn
Ví dụ 6: Chương trình viết kết quả của
a chia cho b, với a và b là hai số bất
kì. Phép tính chỉ thực hiê ôn được khi b
≠ 0. Chương trình cần kiểm tra giá trị
của b. Nếu b ≠ 0 thì thực hiê ôn phép
chia. Nếu b = 0 sẽ thông báo lỗi.
thuâÊt toán
Nếu b ≠ 0 thì tính kết quả
ngược lại thì thông báo lỗi
If b<>0 then x:=a/b
else write(‘mau so bang 0, khong chia duoc’);
MEMORIZE(Ghi nho)
1. Cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ thị cho máy
tính thực hiêÊn các hoạt đôÊng khác nhau tuỳ theo môÊt
điều kiêÊn cụ thể có được thoả mãn hay không.
2. Cấu trúc rẽ nhánh có hai dạng: dạng thiếu và dạng đủ.
3. Trong lâÊp trình, điều kiêÊn trong cấu trúc rẽ nhánh
thường được biểu diễn bằng các phép so sánh.
4. Mọi ngôn ngữ lâÊp trình đều có câu lêÊnh điều kiêÊn để
thể hiêÊn các cấu trúc rẽ nhánh.
DẶN DÒ
1. Trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5, 6 _ trang 51
_ sách giáo khoa .
Thực hiện tháng 11 năm 2009
E_mail: