Tiết 20: Đời sống kinh tế văn hóa

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu1: Nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh
sản xuất nơng nghiệp?
Câu2: Nêu tình hình thủ cơng nghiệp
và thương nghiệp thời Lý? Mối quan
hệ giữa nông nghiệp, thủ công nghiệp
và thương nghiệp.



1. Những đổi thay về mặt xã hội:
Trong xã hội thời Lý có những tầng
lớp nào?
Vua, quan,
địa chủ

Nơng dân
tự do.

Tá
điền.
Nơ tì.

Thợ thủ
cơng.

Thương
nhân.

Đời sống của các tầng lớp trong
xã hội thời Lý như thế nào?
- Vua quan: Bộ phận chính trong giai cấp thống trị,
được hưởng nhiều đặc quyền đặc lợi.
- Địa chủ: Có nhiều ruộng đất, có thế lực ở
địa phương.
-Nơng dân: Lực lượng sản xuất chủ yếu, bị bóc
lột.
- Thợ thủ công, thương nhân: Nộp thuế và làm
nghĩa vụ với nhà vua.
- Nơ tì: Phục vụ ở cung điện và các nhà quan.


Vẽ sơ đồ về sự hình thành các tầng lớp chính
trong xã hội thời Lý và rút ra nhận xét?
Được cấp ruộng
và có ruộng.
Địa chủ.

Quan lại,
hồng tử, cơng chúa,
một số nông dân giàu. Được nhận
đất công
Nông dân
(từ 18 tuổi trở lên). của làng xã.
Nơng dân khơng
có ruộng.

Nơng dân
thường.

Nhận ruộng của
địa chủ cày
Nông dân
cấy nộp tô,
thuế.

tá điền.


* Xã hội thời Lý đã có sự phân biệt đẳng
cấp sâu sắc. Địa chủ nhiều hơn, số nông dân tá
điền bị bóc lột càng tăng thêm.

2. Giáo dục và văn hoá.
a. Giáo dục:

Những biểu hiện nào cho thấy nền giáo dục
thời Lý đã phát triển?
- Năm 1070: xây dựng Văn Miếu, đặt nền
móng cho nền giáo dục Việt Nam.
- Năm 1075: mở khoa thi đầu tiên.
- Năm 1076: thành lập Quốc Tử Giám


Văn Miếu

Văn Miếu chính thức
được xây dưng vào
tháng 9-1070. Miếu

thờ tổ đạo Nho
(Khổng Tử) và là nơi
dạy học cho các con
vua.Văn Miếu dài
350m, ngang 75m.
Năm 1075, khoa thi
đầu tiên được mở tại
đây…


Quốc Tử Giám

Năm 1076, nhà Quốc
Tử Giám được xây
dựng trong khu Văn
Miếu, được xem là
trường đại học đầu tiên
của Đại Việt. Lúc đầu
ở đây chỉ dành cho các
con vua, sau đó nhà Lý
mở rộng cho các con
em quan lại và những
người giỏi vào học.


Nội dung chủ yếu của nền giáo dục
thời Lý là gì?
Nội dung giáo dục chủ yếu là chữ Hán
và đạo Nho.

Giáo dục, thi cử thời Lý cịn hạn
chế gì?
Chưa có nề nếp, quy củ. Khi nhà nước
có nhu cầu mới mở khoa thi.
Con nhà giàu và con quan mới có điều
kiện đi học.


b. Văn hoá :
Sự phát triển của giáo dục tác động như
thế nào đến nền văn học thời Lý?
Sự phát triển của giáo dục tạo cơ sở thuận
lợi cho sự phát triển của văn học.

Văn học
chữ Hán
bước đầu
phát triển.


Ý nghĩa của bài thơ ?

Lý Thường Kiệt khẳng định nền độc lập tự chủ của dân tộc.


Em hãy nêu vị trí của đạo Phật ở thời
Lý trong xã hội?
Thời Lý đạo Phật rất được coi trọng.
Vì sao đạo Phật thời Lý được coi
trọng và phát triển?

- Tiếp tục sự phát triển của thời đại trước.
- Lý Công Uẩn lên ngôi được sự ủng hộ của
các nhà sư.
- Nhà sư có học vấn un bác,có cơng với nước.


Hãy kể tên một số cơng trình kiến trúc, điêu
khắc thời Lý?

Chùa Một Cột.

Có tên chữ là chùa
Diên Hựu, được xây
dựng năm 1049 thời
vua Lý Thái Tông.
Ngôi chùa làm bằng
gỗ, mái lợp ngói,
trong điện thờ
tượng Phật bà
Quan Âm. Tồn bộ
ngơi chùa dựng trên
một cột đá.


Tượng Phật A-di-đà
(Chùa Phật Tích-Bắc Ninh)

Tượng này được vua
Lý Thánh Tông cho
đúc bằng vàng năm

1057, tượng cao
1,87m, kể cả bệ cao
2,77m .Phật A-di-đà
ngồi kiểu thuyết pháp,
những quý tướng nổi
rõ trên đỉnh đầu ,tóc
xoắn hình ốc, dái tai
rất dài,cổ cao ba ngấn.
(hoạ sĩ Nguyễn Tiến
Cảnh).


Hình rồng thời Lý (ở chùa Phật Tích).

Em có nhận xét gì về hình rồng thời Lý?
Rồng là một con vật tưởng tượng của người thời
xưa, mình trơn, tồn thân uốn khúc, uyển chuyển
như một ngọn lửa. Thể hiện trình
độ điêu khắc tinh
vi, thanh thoát của nghệ thuật điêu khắc thời Lý.

Kiến trúc, điêu khắc phát triển rực rỡ.


Em hãy trình bày những hình thức vui chơi,
ca hát của nhân dân ở thời Lý?
- Ca hát, hát chèo,múa rối nước.
- Đá cầu,vật, đua thuyền.
- Lễ hội mùa xuân.

Múa rối nước rất được ưa
chuộng ở thời Lý. Để rối
có thể cử động linh hoạt
các phần cơ thể được làm
rời ra và nối với nhau bởi
các khớp.


Vài cảnh múa rối


Đấu vật.

Đàn nhị

Em có nhận xét gì về nền văn hoá thời Lý ?
- Đa dạng, độc đáo, linh hoạt.
- Đánh dấu sự ra đời nền văn hoá riêng của dân tộc.
Văn hoá Thăng Long.


Vì sao gọi văn hố thời Lý là văn hố
Thăng Long?
- Thăng Long là kinh đô của nhà Lý – Trung tâm
của đất nước.
- Thăng Long là nơi tập trung những thành tựu
văn hoá,giáo dục tiêu biểu của thời Lý. Phản ánh
trình độ phát triển chung của cả nước.

Cho học sinh chơi trị chơi ơ chữ.


3. Việcdungdựngtập chủchùacủa thời xưa? của
Để được xem nhiều đô từchứng tỏdục thời Lý?
7. Nộivật nền móngtrường Đại giáo thànhLý coiViệt
xây Lý đã dời nền đâu
9.2. NơiƠngNhàđóng đơ của lànayhọcchữnhà Nam La?
1. Đâyđặttưởng tượngNho ngườicó vềgì?(3gì?Đại nhà
Con nhàtổhọc đạochodụngai? chữ đầucái) (5chữ cái)
6. Lýnhà là sử yếu giáo dục Việtchữ cái)
4. đã xây dựng cơng trình này là (7 tên làtiên
8. Chữ được của Lý ngày
5.
Lý Nam? Được xây dựng năm vào năm1070. cái)
(6 chữ (5 chữ cái)
cái)
(4trọng……?(7 chữ cái).
chữ cái)
1076. (10 chữ
(7 chữ cái)

Q
Đ

K

U
Ạ

H
H

R

Ố C
O N
V
H À
Ổ N
O A
Đ Ạ
H Á
Ồ
N

T
T
H
Ă
N
N
G
G
L
O
N
G

Ử G

O
N M
Ộ I
T Ử
Ư
P H

I

Á M

I

Ế

Ậ

T

U


Bài tập về nhà:
Hãy so sánh đời sống văn hoá xã hội thời Lý với thời
Nhà Đinh -Tiền Lê theo yêu cầu sau:
Nội
dung

Nhà Lý

- Bộ máy thống trị:
Xã - Những người bị trị:
hội. - Lực lượng lao động
chủ yếu:
- Giáo dục:
Văn - Nho giáo:
hoá. - Phật giáo:

Nhà Đinh- Tiền Lê.

- Bộ máy thống trị:
- Những người bị trị:
- Lực lượng lao động
chủ yếu:
- Giáo duc:
- Nho giáo:
- Phật giáo:


Hãy sưu tầm tên 9 đời vua Lý và cho biết ai làm
vua lâu nhất và ai làm vua ngắn nhất?
TT

1
2
3
4
5
6
7

8
9

Lý
Lý
Lý
Lý
Lý
Lý
Lý
Lý
Lý

Đời Vua
Thái Tổ (Lý Công Uẩn)
Thái Tông ( Lý Phật Mã)
Thánh Tông (Lý Nhật Tôn)
Nhân Tông ( Lý Càn Đức)
Thần Tơng ( Lý Dương Hốn)
Anh Tơng ( Lý Thiên Tộ)
Cao Tơng (Lý Long Càn)
Huệ Tơng (Lý Hạo Sâm)
Chiêu Hồng (Phật Kim)

Thời gian
1010-1028
1028-1054
1054-1072
1072-1127
1128-1138

1138-1175
1176-1210
1211-1224
1224-1225