Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném bóng rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT ninh giang hải dương

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

TRẦN VĂN THÀNH

LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KỸ THUẬT NÉM RỔ BẰNG
MỘT TAY TRÊN CAO CHO HỌC SINH
NAM KHỐI 11 TRƢỜNG THPT
NINH GIANG – HẢI DƢƠNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hà Nội, 5 – 2016


TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

TRẦN VĂN THÀNH

LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KỸ THUẬT NÉM RỔ BẰNG
MỘT TAY TRÊN CAO CHO HỌC SINH
NAM KHỐI 11 TRƢỜNG THPT
NINH GIANG – HẢI DƢƠNG
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Sƣ phạm Giáo dục thể chất

Hƣớng dẫn khoa học

ThS. Nguyễn Xuân Đoàn

Hà Nội, 5 – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là: Trần Văn Thành
Sinh viên lớp: K38B - GDTC
Tôi xin cam đoan đề tài “Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật
ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trƣờng THPT
Ninh Giang – Hải Dƣơng” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, đề tài
không trùng với kết quả nghiên cứu của tác giả khác. Toàn bộ những vấn đề
nêu ra trong đề tài là những vẫn đề mang tính cấp thiết và đúng thực tế khách
quan của trường THPT Ninh Giang - Hải Dương.
Hà Nội, ngày 7 tháng 5 năm 2016
Tác giả khóa luận

Trần Văn Thành


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BGD & ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

CLB

Câu lạc bộ

ĐC

Đối chứng

GDTC

Giáo dục thể chất

HLV

Huấn luyện viên

NXB

Nhà xuất bản

STT

Số thứ tự

TDTT

Thể dục thể thao

THPT

Trung học phổ thông

TN

Thực nghiệm

TTCB

Tư thế chuẩn bị

VĐV

Vận động viên

ĐƠN VỊ ĐO LƢỜNG

m

mét

s

giây


MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................................ 1
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CƢ́U
1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nước về công tác GDTC trường học ................... 4
1.2. Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi THPT ..................................................................... 5
1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT ......................................................................... 5
1.2.2. Đặc điểm sinh lý của học sinh THPT ............................................................... 6
1.3. Khái niệm kỹ thuật thể thao, kỹ thuật bóng rổ ..................................................... 7
1.4. Vai trò tác dụng của các bài tập trong giảng dạy nâng cao trình độ tập luyện

kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao. ...................................................................... 10
1.5. Khuynh hướng phát triển bóng rổ thế giới. ........................................................ 10
1.6. Những yếu tố chi phối hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao......... 12
1.6.1. Yếu tố kỹ thuật .................................................................................................... 13
1.6.2. Yếu tố thể lực ...................................................................................................... 13
1.6.3. Các yếu tố tâm lý ............................................................................................... 13
1.7. Những sai lầm thường mắc trong thực hiện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên
cao .................................................................................................................................. 13
CHƢƠNG 2
PHƢƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................... 15
2.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 15
2.2.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu................................................... 15
2.2.2. Phương pháp phỏng vấn, tọa đàm ................................................................... 16
2.2.3. Phương pháp quan sát sư phạm....................................................................... 16
2.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ................................................................ 16


2.2.5. Phương pháp kiểm tra sư phạm ....................................................................... 17
2.2.6. Phương pháp toán thống kê.............................................................................. 17
2.3. Tổ chức nghiên cứu .............................................................................................. 18
2.3.1. Thời gian nghiên cứu ........................................................................................ 18
2.3.2.Đối tượng nghiên cứu......................................................................................... 18
2.3.3. Địa điểm nghiên cứu ......................................................................................... 18
CHƢƠNG 3
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Thực trạng công tác GDTC và sử dụng bài tập kỹ thuật ném rổ bằng một tay
trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. ........ 19
3.1.1. Thực trạng công tác GDTC của trường THPT Ninh Giang – Hải Dương. 19
3.1.1.1. Thực trạng dạy học môn học GDTC trong giờ chính khóa. ...................... 19

3.1.1.2. Thực trạng hoạt động thể thao ngoại khóa.................................................. 19
3.1.1.3. Thực trạng cơ sở vật chất trong giảng dạy môn học GDTC...................... 20
3.1.2. Thực trạng sử dụng bài tập nâng cao hiệu quả ném rổ bằng 1 tay trên cao.20
3.2. Lựa chọn và đánh giá hiệu quả bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ
bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải
Dương............................................................................................................................ 22
3.2.1. Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật bằng một tay trên cao cho sinh
nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. ............................................. 22
3.2.1.1. Cơ sở lựa chọn bài tập. .................................................................................. 22
3.2.1.2. Phỏng vấn lựa chọn bài tập........................................................................... 23
3.2.1.4. Phỏng vấn lựa chọn test đánh giá bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném
rổ bằng một tay trên cao.............................................................................................. 30
3.2.2. Ứng dụng và đánh giá hiệu quả các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném
rổ bằng 1 tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải
Dương............................................................................................................................ 32
3.2.2.2. Kết quả kiểm tra trước thực nghiệm ............................................................. 36


3.2.2.3. Kết quả kiểm tra sau khi thực nghiệm. ......................................................... 37
3.2.2.4. So sánh kết quả các kết quả kiểm tra trước thực nghiệm và sau thực
nghiệm của hai nhóm TN và ĐC bằng phương pháp tự đối chiếu.......................... 38
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................... 41
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG - BIỂU - HÌNH VẼ
Nội dung

STT

Bảng 3.1

Bảng 3.1. Thực trạng sử dụng bài tập nâng cao hiệu quả
ném rổ bằng một tay trên cao

Trang
21

Bảng 3.2. Kết quả phỏng vấn xác định mức độ ưu tiên
Bảng 3.2

các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một
tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT

23

Ninh Giang - Hải Dương (n=20)
Hình 3.1

Hình 3.2

Hình 3.3

Hình 3.4

Hình 3.5
Bảng 3.3

Bài tập 6: Ném rổ bằng một tay trên cao tựa bảng cự ly
gần 1m (quả)

Bài tập 7: Ném rổ bằng một tay trên cao ở góc 90o cự ly
gần 3m (quả)
Bài tập 8: Hai người đứng đối diện nhau thực hiện kỹ
thuật ném rổ bằng một tay trên cao (theo nhịp còi)
Bài tập 9: Ném rổ bằng một tay trên cao ở góc 90o và 45o cự
ly trung bình 4m (quả)
Bài tập 10: Ném rổ bằng một tay trên cao tại điểm ném
phạt (quả)
Bảng 3.3. Phỏng vấn mức độ ưu tiên thời gian mỗi buổi
(n=20)

26

27

28

28

29

30

Bảng 3.4: Kết quả phỏng vấn lựa chọn các test đánh giá
hiệu quả bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ
Bảng 3.4

bằng 1 tay trên cao cho nam học sinh khối 11 trường

31

THPT Ninh Giang - Hải Dương (n = 20)
Bảng 3.5

Kế hoạch tổ chức thực nghiệm(8 tuần)

34


Bảng 3.6
Bảng 3.7
Bảng 3.8
Bảng 3.9

Kết quả test kiểm tra trước thực nghiệm của hai nhóm
đối chứng và thực nghiệm(n=80)
Kết quả kiểm tra thành tích sau thực nghiệm của 2
nhóm thực nghiệm và đối chứng
Kết quả test kiểm tra trước và sau thực nghiệm của
nhóm đối chứng
Kết quả test kiểm tra trước và sau thực nghiệm của
nhóm thực nghiệm

36

37

38

39

Kết quả bài tập kỹ thuật tại chỗ ném rổ bằng 1 tay trên
Biểu đồ 3.1 cao ở vị trí ném phạt (quả) trước thực nghiệm và sau

40

thực nghiệm của 2 nhóm
Biểu đồ 3.2

Kết quả bài tập kỹ thuật ném rổ ở 3 vị trí trước
và sau thực nghiệm

40


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới trên tất cả các lĩnh vực kinh tế chính trị - xã hội - văn hóa - ngoại giao... Đặc biệt, Việt Nam đã trở thành
thành viên chính thức của Tổ chức thương mại thế giới, đây là cơ hội để học
hỏi tiếp cận nền khoa học hiện đại của nhân loại ở tất cả các lĩnh vực, trong
đó có TDTT.
Để thực hiện được mục tiêu đó thì yếu tố con người luôn được Đảng và
Nhà nước ta quan tâm. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ "Muốn có xã hội chủ
nghĩa thì phải có con người xã hội chủ nghĩa". Xuất phát từ tinh thần đó mà
ngày nay trong sự nghiệp đổi mới và hội nhập của đất nước, TDTT là bộ phận
không thể thiếu của nền giáo dục Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc.
Ngày nay, nền kinh tế - chính trị, văn hóa, xã hội của Việt Nam đang hội
nhập và phát triển nhanh chóng cùng với các nước trong khu vực và thế giới.

Song hành cùng với sự lớn mạnh của nền kinh tế, chính trị, xã hội, ngành
TDTT cũng đang có những bước tiến vượt bậc. Thể thao Việt Nam đã chứng
tỏ và khẳng định mình trên đấu trường khu vực và trên thế giới.
Đứng trước xu thế đổi mới giáo dục, trường THPT Ninh Giang – Hải
Dương đang ngày càng củng cố, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo
nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới của đổi mới giáo dục phổ thông. Mục tiêu đổi
mới giáo dục là giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện, hài hoà
đức, trí, thể, mỹ và phát huy tối đa tiềm năng của mỗi người. Do vậy hoạt
động giảng dạy và giáo dục trong nhà trường ngoài các môn học văn hóa, thì
hoạt động giáo dục thể chất cũng được nhà trường quan tâm.


2

Giáo dục thể chất trong nhà trường gồm 2 hình thức đó là giờ học chính
khóa và giờ học ngoại khóa. Trong giờ học chính khóa học sinh được học các
môn thể thao như: Điền kinh, đá cầu, cầu lông, bóng bàn, bóng rổ và một số
môn thể thao khác.
Trong các môn thể thao, bóng rổ là môn thể thao tuy còn mới mẻ với học
sinh, nhưng nó đã được học sinh đón nhận rất sôi nổi. Do tính chất hưng phấn
vốn có của mình, ngoài ra nó cũng là một môn thể thao có hình thức tổ chức tập
luyện rất đa dạng và phong phú, điều kiện tập luyện lại tương đối đơn giản.
Bóng rổ ra đời năm 1891 ở Mỹ. Do G.Naysmit, một giáo viên GDTC
của trường Huấn luyện Springphild tại bang Massachuset, trong khi tìm cách
làm cho các giờ học thể dục của mình thêm sinh động dựa trên các trò chơi
với bóng. Ông đã sáng tạo ra môn Bóng rổ và cải tiến thành môn Bngs rổ hiện
đại như ngày nay. Bóng rổ là một môn thể thao phong phú hấp dẫn và có sức
lôi cuốn mạnh mẽ, nhất là đối với thanh thiếu niên lứa tuổi học sinh, sinh
viên. Đây là môn thể thao đối kháng trực tiếp và được phát triển rộng rãi ở
hầu hết các quốc gia trên thế giới và là một nội dung thi đấu chính thức trong

các Đại hội thể thao Olympic, Châu lục và Khu vực [5].
Ngày nay trước sự phát triển của kỹ thuật và chiến thuật, bóng rổ ngày
càng phát triển, đã đưa trình độ thi đấu và kỹ thuật của vận động viên lên một
tầm cao mới.
Ngoài các kỹ thuật tiên tiến, các kỹ thuật cơ bản như ném rổ, dẫn bóng,
chuyền bóng cũng được các vận động viên sử dụng rất đa dạng và linh hoạt
trong thực tế tập luyện và thi đấu.
Theo chương trình của nhà trường, ngoài kỹ thuật di chuyển và chuyền
bắt bóng, học sinh được học hai kỹ thuật cơ bản là kỹ thuật dẫn bóng thực
hiện hai bước ném rổ một tay trên cao và kỹ thuật tại chỗ ném rổ một tay trên
cao.


3

Tại chỗ ném rổ một tay trên cao là kỹ thuật cơ bản và phổ biến, được sử
dụng để ném rổ ở cự ly gần, xa, trung bình và khi ném phạt đền, là kỹ thuật cơ
bản cho những người mới tập môn bóng rổ như những học sinh, sinh viên. Kỹ
thuật này đòi hỏi người thực hiện sự phối hợp nhịp nhàng của chân, tay, thân
người, nhưng tốc độ ném bóng cũng như thời điểm ném bóng không đúng
cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kỹ thuật động tác. Chính vì vậy việc nghiên
cứu các bài tập bổ trợ cho kỹ thuật ném rổ một tay trên vai là rất quan trọng
và cần thiết. Thông qua quá trình lên lớp nội dung môn bóng rổ tại trường
THPT Ninh Giang trong quá trình thực tập sư phạm chúng tôi thấy, đa số học
sinh thực hiện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao còn chưa tốt nên hiệu
quả ném bóng vào rổ còn chưa cao. Vì vậy chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề
tài: “Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên
cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang – Hải Dương”.
*MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Tìm hiểu thực trạng các bài tập trong quá trình giảng dạy kỹ thuật ném

rổ bằng một tay trên cao, từ đó lựa chọn bài tập bổ trợ nâng cao hiệu quả kỹ
thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT
Ninh Giang - Hải Dương.
* GIẢ THIẾT KHOA HỌC
Nếu lựa chọn bài tập có tác dụng nâng cao kỹ thuật ném rổ bằng một tay
trên cao thì hiệu quả tập luyện kỹ thuật ném rổ sẽ tốt hơn, từ đó nâng cao
được thành tích tập luyện và thi đấu bóng rổ của học sinh nam khối 11 trường
THPT Ninh Giang - Hải Dương.


4

CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CƢ́U
1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nƣớc về công tác GDTC trƣờng học
Giáo dục thể chất là một trong các mặt của giáo dục toàn diện và là
phương tiện để hoàn thành mục tiêu xây dựng con người trong thời đại mới.
Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng công tác
TDTT nói chung và GDTC trường học nói riêng. GDTC là nội dung bắt buộc
trong các bậc học, ngành học, từ mầm non cho tới đại học.
Chỉ thị 36/CT-TW ngày 24/03/1994 của Ban Bí thư TW Đảng giao
trách nhiệm cho Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng cục TDTT thường xuyên phối
hợp chỉ đạo công tác GDTC bắt buộc ở tất cả các trường học, để việc tập
luyện TDTT trở thành nếp sống hàng ngày của hầu hết học sinh, sinh viên.
Chỉ thị 36/CT - TW đã được Đại hội Đảng lần thứ IX xác định phương
hướng và nhiệm vụ “Đẩy mạnh hoạt động TDTT, nâng cao thể trạng và tầm
vóc của người Việt Nam. Phát triển phong trào TDTT quần chúng với mạng
lưới cơ sở rộng khắp, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ VĐV thể thao thành tích cao,
đưa Việt Nam lên trình độ chung trong khu vực Đông Nam Á và có vị trí cao
trong nhiều bộ môn. Đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích nhân dân và các tổ

chức tham gia thiết thực, có hiệu quả cao trong các hoạt động văn hóa thể
thao” [1].
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII cũng khẳng định: “Công
tác TDTT cần được coi trọng và nâng cao chất lượng GDTC trong các
trường học. Tổ chức hướng dẫn và vận động nhân dân tham gia rèn luyện
hàng ngày” [15].
Với mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ tương lai của đất nước phát triển toàn
diện: Đức, trí, thể, mĩ, lao động. Tại Hội nghị TW IV khóa VIII về đổi mới


5

công tác Giáo dục - Đào tạo, trong Văn kiện có ghi: Con người trong thời đại
mới là “Phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh
thần, trong sáng về đạo đức,là động lực của sự nghiệp xây dựng xã hội mới,
đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội” đã khẳng định mục tiêu giáo dục
nhằm giáo dục về nhân cách tăng cường thể lực cho học sinh, sinh viên. Ngày
07/08/1995 Thủ Tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị 113/TT nêu rõ yêu cầu đối với
tổng cục TDTT: “Ngành TDTT phải xây dựng định hướng phát triển có tính
chiến lược, trong đó quy định rõ các hình thức hoạt động mang tính phổ cập
đối với mọi đối tượng lứa tuổi tạo thành phong trào tập luyện rộng rãi của
quần chúng hướng đến mục tiêu khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [2].
GDTC trong nhà trường phổ thông nhằm từng bước nâng cao trình độ
văn hóa thể thao cho học sinh góp phần vào sự nghiệp TDTT của đất nước và
đặc biệt Nghị quyết TW II khoá VIII về công tác Giáo dục và Đào tạo đã
khẳng định rõ GDTC trong trường học là rất quan trọng.
Công tác TDTT phải góp phần tích cực thực hiện các nhiệm vụ kinh tế xã hội, Quốc phòng - An ninh và mở rộng quan hệ đối ngoại của đất nước, trước
hết là góp phần nâng cao sức khỏe, rèn luyện ý chí, giáo dục đạo đức, nâng cao
đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân,
nâng cao lòng tự hào dân tộc và đẩy lùi tệ nạn xã hội ở từng địa phương.

1.2. Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi THPT
1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT
Đây là lứa tuổi mộng mơ , khao khát sáng tạo , thích cái mới lạ , chuộng
cái đẹp hình thức nên dễ bị cái đẹp bề ngoài làm lung lay ý chí, có mới nới cũ.
Các em đang trong độ tuổi phát triển về tài năng , tiếp thu cái mới nhanh, rất
thông minh sáng tạo nhưng cũng dễ sinh ra chủ quan, nông nổi, kiêu ngạo ít
chịu học hỏi đến nơi đến chốn để nâng cao trình độ. Các em thích hướng đến
tương lai, ít chú ý đến hiện tại và dễ quên quá khứ. Chính vì vậy, sự thành


6

công sẽ tạo cho các em sự kiêu kỳ và khi thất bại các em trở nên tự ti, rụt rè, sự
đánh giá cao sẽ gây tác động không tốt trong luyện tập, do vậy quá trình huấn
luyện cần kèm theo khen thưởng đúng mức. Từ đó các em tỏ ra không chán nản,
có định hướng rõ ràng, khi đó hiệu quả bài tập sẽ được nâng lên.
1.2.2. Đặc điểm sinh lý của học sinh THPT
Ở lứa tuổi này các em đã phát triển mạnh mẽ về các cơ quan cũng như
yếu tố thể lực để tiến tới sự hoàn thiện chức năng nên có những biểu hiện về
sinh lý như sau:
- Hệ xƣơng
Vẫn phát triển cho tới 24 – 25 tuổi bộ xương mới hoàn thiện, các cơ
tăng khối lượng và đạt 43 – 44% trọng lượng toàn thân. Sự cốt hóa bộ xương
điều đó có ý nghĩa chấm dứt sự phát triển chiều dài. Quá trình đó xảy ra do
các màng xương được phát triển dày lên bao bọc xung quanh sụn.
- Hệ cơ
Thành phần quan trọng của bộ máy vận động là cơ. Sự phát triển của cơ
phụ thuộc rất nhiều vào sự phát triển của xương. Khối lượng của cơ cũng tăng
dần theo độ tuổi. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này xảy ra không đều, (cơ chân
phát triển nhanh hơn cơ tay). Riêng các bắp cơ lớn phát triển nhanh (cơ đùi,

cơ cánh tay), các cơ co phát triển nhanh hơn cơ duỗi. Trên cơ sở nắm vững
các đặc điểm phát triển của hệ xương, hệ cơ chúng ta cần phải lựa chọn, áp
dụng và dựa vào các bài tập chuyên môn phù hợp với sự phát triển của chúng.
Có như vậy mới đem lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy và huấn luyện.
Nếu không chú trọng những đặc điểm này không những kìm hãm sự
phát triển mà còn ảnh hưởng đến cơ thể người tập.
- Hệ tuần hoàn
Phát triển hoàn thiện, nam khoảng 70 - 75 lần/phút, nữ 75 - 80 lần/phút.
Sau vận động huyết áp và mạch đập tương đối nhanh cho nên phù hợp với


7

những bài tập chạy dai sức và những bài tập có khối lượng, cường độ tương
đối lớn.
- Hệ hô hấp
Ở lứa tuổi này có sự thay đổi rõ nét về độ dài của chu kỳ hô hấp. Tỷ lệ
thở ra hít vào thay đổi tần số hô hấp, dung tích sống và thông khí phổi tăng,
khả năng hấp thụ oxy tối đa lớn.
Tuy nhiên, các cơ hô hấp vẫn còn yếu nên sự co giãn của lồng ngực nhỏ,
chủ yếu là co giãn cơ hoành. Trong tập luyện cần thở sâu và tập trung chú ý
thở bằng ngực: Các bài tập bơi, chạy cự ly trung bình, chạy việt dã có tác
dụng tốt đến sự phát triển của hệ hô hấp [10].
- Hệ thần kinh
Được phát triển một cách hoàn thiện khả năng tư duy, phân tích tổng hợp
và trừu tượng hóa được phát triển thuận lợi tạo điều kiện tốt cho việc hình
thành phản xạ có điều kiện. Ngoài ra, do hoạt động mạnh của hệ thần kinh
chiếm ưu thế. Giữa hưng phấn và ức chế không cân bằng đã có ảnh hưởng
đến hoạt động có thể lực, cho nên phải sử dụng các bài tập sao cho phù hợp.
1.3. Khái niệm kỹ thuật thể thao, kỹ thuật bóng rổ

* Kỹ thuật thể thao
Trong bất kỳ môn thể thao nào muốn đạt được hiệu quả và thành tích
tốt nhất thì người chơi phải có kỹ thuật thực hiện động tác hợp lý và phù hợp
với đặc điểm cá nhân của từng người.
Kỹ thuật bài tập là cách thức sắp xếp, tổ chức và thực hiện hệ thống các
động tác để giải quyết nhiệm vụ vận động, hoặc nói ngắn gọn, đó là cách thức
để giải quyết nhiệm vụ vận động một cách hợp lý và hiệu quả.
Kỹ thuật thể thao luôn được đổi mới và hoàn thiện. Sự tìm tòi, khám
phá khoa học về các quy luật vận động của cơ thể sự tiến bộ về trình độ thể


8

lực của vận động viên, sự hoàn thiện về phương pháp giảng dạy, huấn luyện,
sự đổi mới các thiết bị dụng cụ, sân bãi thể thao là những nhân tố chủ yếu
thúc đẩy sự ra đời các kỹ thuật thể thao mới trong hầu hết các môn thể thao.
Kỹ thuật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong cấu trúc thành tích hầu
hết các môn thể thao.
Đối với các môn thể thao sức bền, kỹ thuật đảm bảo cho việc thực hiện
các bài tập thi đấu thu được một hiệu quả cao và tiết kiệm năng lượng.
Đối với các môn thể thao mang tính chất sức mạnh tối đa và sức mạnh
nhanh, kỹ thuật là cơ sở để vận động viên có thể phát huy sức mạnh một cách
nhanh nhất và hiệu quả lớn nhất.
Đối với các môn thể thao kỹ thuật phức tạp thì kỹ thuật là yếu tố quyết
định trực tiếp tới thành tích thi đấu.
Từ những ý nghĩa trên, huấn luyện kỹ thuật có thể được coi là một
trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của huấn luyện thể thao.
Có nhiều phương pháp huấn luyện kỹ thuật khác nhau do mỗi môn thể
thao có một đặc thù riêng về cấu trúc kỹ thuật động tác. Để đạt được
thành tích tốt nhất trong Bóng rổ phải có kỹ thuật thực hiện động tác hợp lý

và hiệu quả nhất. Kỹ thuật phải phù hợp với đặc điểm cá nhân cũng như cấu
tạo giải phẫu của từng vận động viên.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng trong quá trình giảng dạy và
huấn luyện kỹ thuật là phải biết vận dụng những động tác nhằm đơn giản hóa
kỹ thuật, thực hiện bằng cách phân chia nhỏ và sử dụng các bài tập bổ trợ kỹ
thuật. Học sinh phải hiểu rõ từng động tác, định hình được cách thực hiện
động tác, phải tích cực suy luận để hiểu rõ vì sao kỹ thuật mình áp dụng là
thực sự hợp lý. Cần nâng cao tính tích cực của học sinh.


9

Trong khi trình độ thành tích thể thao đang ở mức cao, nếu không
nghiên cứu sâu để ngày càng hoàn thiện kỹ thuật thì không thể đạt được thành
tích cao, nhất là những môn có kỹ thuật phức tạp, việc hoàn thiện kỹ thuật
phải được tiến hành trong suốt quá trình huấn luyện. HLV không được bỏ qua
việc giảng dạy các thành phần riêng lẻ khắc phục các sai lầm trong kỹ thuật.
Vốn dự trữ kỹ năng vận động được tạo nên thông qua áp dụng các bài tập
huấn luyện chung và huấn luyện chuyên môn khác nhau. Điều quan trọng là
phải tính đến mối quan hệ hữu cơ giữa các việc phát triển các tố chất thể lực
với việc tiếp tục hoàn thiện kỹ thuật.
Kỹ thuật hoàn thiện đó là tập hợp các cách thức thực hiện động tác thể
thao có hiệu quả nhằm mục đích đạt được thành tích tốt nhất trong quá trình
giảng dạy. Mức độ nắm vững kỹ thuật được thay đổi từ kỹ thuật sơ đẳng của
người mới tập đến kỹ thuật hoàn thiện được hình thành trên cơ sở các quy luật
sinh cơ và sinh hóa sẽ cho phép VĐV thực hiện và hoàn thiện các động tác.
Từ đó các hoạt động tiết kiệm hơn và có hiệu quả hơn [9].
Trong các môn thể thao phức tạp về kỹ thuật thì việc hình thành kỹ
thuật là nhiệm vụ hàng đầu. Và do đó, thời gian dành cho kỹ thuật ở các buổi
tập sẽ nhiều hơn để nắm vững được các động tác và các yếu tố kỹ thuật.

* Kỹ thuật bóng rổ
Kỹ thuật Bóng rổ là tổ hợp các động tác giúp cho vận động viên giải
quyết hiệu quả nhất các nhiệm vụ khi tập luyện và thi đấu.
Trong quá trình phát triển ở mỗi giai đoạn phát triển của Bóng rổ có sự
khác nhau về số lượng các động tác, các phương pháp thực hiện động tác cũng
thay đổi và hoàn thiện. Thường thì phương pháp thực hiện động tác được xác
định bởi 3 yếu tố chủ yếu: Cấu trúc động hình học, cấu trúc động học và cấu trúc


10

nhịp điệu. Những thay đổi này xảy ra trước hết là do sự khác nhau trong quá
trình tấn công và phòng thủ [5].
1.4. Vai trò tác dụng của các bài tập trong giảng dạy nâng cao trình độ
tập luyện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao.
Kỹ thuật tại chỗ ném rổ một tay trên cao là kỹ thuật tương đối phổ biến,
được sử dụng để ném rổ ở cự ly xa, trung bình, gần và khi ném phạt. Là động
tác tương đối khó đòi hỏi độ chính xác cao. Đồng thời phụ thuộc vào việc
nắm bắt chính xác yếu lĩnh động tác và thực hiện kỹ thuật với độ chuẩn xác
cao.
Do vậy chúng ta có thể lựa chọn sử dụng các bài tập tác động một cách
có hiệu quả và hợp lý vào các thành phần chi phối trình độ tập luyện của
người được tiếp thu kỹ thuật và thể lực. Từ đó có tác động bổ trợ nâng cao
hiệu quả kỹ thuật tại chỗ ném rổ một tay trên cao.
Song song với việc sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn người ta
cũng chú trọng đưa vào quá trình giảng dạy, huấn luyện các bài tập để tăng
cường một số tố chất thể lực chuyên môn cần thiết. Có thể nói bài tập bổ trợ
vừa là biện pháp để nắm vững kỹ thuật, vừa là khâu quan trọng để hoàn thiện
và nâng cao kỹ thuật. Đồng thời cũng là khâu quan trọng để thúc đẩy nhanh
quá trình hình thành kỹ năng kỹ xảo vận động.

1.5. Khuynh hƣớng phát triển bóng rổ thế giới.
Quan sát các giải đấu quốc tế những năm gần đây, cho ta khả năng dự báo
về các khía cạnh phát triển chất lượng và số lượng của môn thể thao Bóng rổ.
- Phân tích, quan sát các giải thi đấu quốc tế những năm gần đây, cho ta
khả năng với mức độ đáng tin cậy để dự báo về các khía cạnh phát triển chất
lượng và số ượng của môn thể thao này.
- Thường xuyên tăng số lượng các đội trình độ cao và dĩ nhiên các đội
đó sẽ giành vị trí cao trong các đại hội Olimpic, Vô địch thế giới và Châu âu;


11

các chỉ số về kỹ - chiến thuật, tính tích cực, tính hiệu quả, tính vững chắc
trong các hành động tấn công và phòng thủ của các đội nói trên đều xích lại
gần nhau, sự ganh đua giữa các đội đó tăng lên gay gắt.
- Sự tiến bộ không ngừng về trình độ kỹ - chiến thuật cả các VĐV trong
những đội mạnh nhất thế giới, được thể hiện ở sự ổn định trong các trận đấu
quan trọng luôn thể hiện tính tích cực trong tấn công cũng như trong phòng
thủ, ở sự kết hợp hài hòa giữa tấn công và phòng thủ, sự tăng cường thể lực,
trình độ điêu luyện, độ chính xác, tính ổn định.
- Mức độ phát triển nhanh trình độ cá nhân trong tấn công được phản
ánh ở quá trình thực hiện động tác kỹ thuật và động tác giả một cách nhẹ
nhàng, tự nhiên, liên tục, ở tốc độ và sức nhanh trong di động, sự mở rộng
phạm vi biến đổi và điều khiển các kỹ năng vận động, ở sự đa dạng của kỹ
thuật dẫn qua người, chuyền bóng nhanh qua hàng phòng thủ chặt, ném bóng
chính xác từ cự li xa vào rổ và chuyền bóng mạnh để đột phá.
- Đội phòng thủ kèm người chặt, tích cực tranh bóng và chiếm vị trí
trên từng điểm của sân, giành quyền chủ động trận đấu, không cho đối
phương tự do nhận và khống chế bóng và thi đấu theo sự chuẩn bị phối hợp
được tính từ trước.

- Hoàn thiện hơn nữa khả năng đua tranh sức mạnh tốc độ của hậu vệ
với tiền đạo, làm phong phú các kỹ thuật động tác yểm hộ, kết hợp phòng thủ
khu vực và kèm chặt tiền đạo ở sân đối phương và ở rổ của đội mình;
- Nâng cao tính linh hoạt, năng động của tất cả 5 vận động viên bóng rổ
trên cơ sở rút ngắn quá trình chuẩn bị, sử dụng hợp lý các hành động phối hợp
cực nhanh của tiền đạo khi chơi với tốc độ lớn.
- Kết hợp một cách thông minh lối chơi phối hợp đã được chuẩn bị kỹ
bằng cách chơi toàn sân và hướng toàn đội vào phản công nhanh (đặc biệt là
sau khi đối phương ném rổ thành công).


12

- Sử dụng toàn diện và hiệu quả những khả năng cá nhân và tố chất thể lực
của các vận động viên ngoại hạng, độ ổn định, niềm tin của họ vào lợi ích của đội.
- Ưu tiên đưa vào đội những VĐV trẻ có chiều cao, được chuẩn bị thể
lực, kỹ - chiến thuật và tâm lý tốt để thực hiện một cách hiệu quả và vai trò
người dẫn đầu của đội, người dẫn đầu trong tấn công, phòng thủ và trong các
tình huống đột xuất, do đó có khả năng tự đưa ra các quyết định quan trọng
trong các tình huống thi đấu căng thẳng.
Cần chú ý những thời điểm có nhiều thuận lợi trong tấn công và phòng
thủ sau đây:
- Sự điêu luyện khi dẫn bóng qua người, chuyền bóng trong di động tốc
độ lớn và trong điều kiện bị kèm chặt
- Nhảy ném rổ chính xác ở cự ly xa và rất xa.
- Khéo giả vờ thay đổi hướng, nội dung và đặc điểm các kỹ thuật động
tác tấn công bằng cách thực hiện các động tác giả khác nhau.
- Sử dụng đột phá có hiệu quả, tấn công rổ khôn khéo, gây lỗi cho đối
phương.
- Kèm chặt đối phương không có bóng (mặt đối mặt) trong phòng thủ

toàn sân khi tạm thời mất quyền khống chế bóng (thời điểm tranh cướp bóng
này cần phải hỗ trợ chặt cho đồng đội).
- Tấn công nhanh với tốc độ lớn bằng cách chuyền bóng mạnh, xa qua
toàn sân bằng một tay.
- Mở rộng khả năng phối hợp thi đấu của trung phong bằng cách tăng
cường các động tác tấn công, dứt điểm được thực hiện khi mặt quay về hướng rổ.
1.6. Những yếu tố chi phối hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao.
Bóng rổ là môn thể thao đối kháng trực tiếp, lượng vận động cao, VĐV
luôn phải thực hiện kỹ thuật trong tình huống bị đối phương phòng thủ do vậy
việc tìm điều kiện thuận lợi để thực hiện kỹ thuật không bị đối phương phòng


13

thủ và thực hiện chính xác có ý nghĩa rất quan trọng trong thành công của
chiến thuật thi đấu.
1.6.1. Yếu tố kỹ thuật
Yếu tố kỹ thuật có tầm quan trọng đối với hiệu quả ném rổ bằng một
tay trên cao. Nếu kỹ thuật còn chưa đạt tới mức kỹ xảo thì biểu hiện trong kỹ
thuật còn có nhiều sai lầm. Khi kỹ thuật còn chưa hoàn thiện sẽ dẫn đến hiệu
quả ném rổ không cao, làm ảnh hưởng tới thành tích thi đấu của toàn đội.
Việc học hoàn thiện động tác đòi hỏi VĐV hiểu được tính chất cơ bản của
động tác, học động tác hình thành theo ba giai đoạn: giai đoạn hình thành khái
niệm ban đầu, giai đoạn học sâu từng phần, giai đoạn củng cố và hoàn thiện,
từ đơn gian đền phức tạp, biết sửa động tác thừa và sai.
1.6.2. Yếu tố thể lực
Đảm bảo sự phát triển toàn diện của VĐV bóng rổ và tạo những tiền đề
để biểu hiện những tố chất thể lực chuyên môn có hiệu quả nhất trong môn
thể thao đã chọn. Nó cần có tính định hướng đặc thù cụ thể là: củng cố các cơ
quan và hệ thống của cơ thể VĐV đáp ứng với những đòi hỏi của môn bóng

rổ, tạo khả năng mang lại hiệu quả tập luyện từ những bài tập chuẩn bị để
thực hiện những phối hợp cơ bản.
1.6.3. Các yếu tố tâm lý
Đối với học sinh quá trình hưng phấn của hệ thần kinh cao do vậy
những tác động do điều kiện của thi đấu, điều kiện tác động của môi trường
bên ngoài cũng ảnh hưởng đến tinh thần tập luyện.
1.7. Những sai lầm thƣờng mắc trong thực hiện kỹ thuật ném rổ bằng
một tay trên cao
Kỹ thuật này sử dụng một tay kết hợp với lực toàn thân kết thúc rổ ở cự
ly trung bình nếu không có sự cản phá tích cực của người phòng thủ cũng như
các pha ném phạt. Phương pháp này được tiếp thu nhanh bởi cấu trúc động tác


14

của nó tương đối đơn giản. Tuy nhiên, qua quan sát quá trình dạy học tôi thấy
nhiều học sinh thực hiện rất khó khăn, kỹ thuật ném thiếu chính xác do các
em còn mắc phải những sai lầm khi thực hiện kỹ thuật này đó là:
- Đường bóng đi thấp, không nâng được khuỷu tay khi ném rổ.
- Do không nắm được nguyên lý kỹ thuật.
- Cầm bóng không đúng, đặt bóng không đúng vị trí, tư thế chuẩn bị
không đúng.
- Góc độ ra tay quá nhỏ không phù hợp.
- Phối hợp động tác không nhịp nhàng, không phối hợp được lực của
toàn thân để đẩy bóng đi xa.
- Do duỗi cẳng tay quá sớm.


15

CHƢƠNG 2
PHƢƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
Căn cứ vào mục đích nghiên cứu của đề tài, đề tài giải quyết 2 nhiệm
vụ sau:
Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng sử dụng các bài tập kỹ thuật ném rổ
bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang Hải Dương.
Nhiệm vụ 2: Lựa chọn và đánh giá hiệu quả bài tập nâng cao hiệu quả
kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường
THPT Ninh Giang - Hải Dương.
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để giải quyết hai nhiệm vụ nghiên cứu trên đề tài đã sử dụng các
phương pháp nghiên cứu sau:
2.2.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
Phương pháp này sử dụng trong quá trình nghiên cứu với mục đích thu
thập các thông tin bằng cách đọc và phân tích các bài báo, tạp trí, nghiên cứu
lý luận, phát hiện ra những “khoảng trống” khoa học để xác định hướng đề tài
nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cứu chúng tôi đã đọc, tham khảo tài liệu,
phân tích tổng hợp các tài liệu có liên quan đến đề tài. Nhằm mục đích
phục vụ cho việc tổng quan và tìm hiểu cơ sở khoa học của bài tập nâng
cao hiểu quả ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11
trường THPT Ninh Giang - Hải Dương.


16

2.2.2. Phương pháp phỏng vấn, tọa đàm
Phương pháp này nhằm thu thập và xử lý những thông tin ban đầu từ
những ý kiến của các giáo viên và các chuyên gia và các HLV. Là một

phương pháp nghiên cứu được sử dụng rộng rãi trong các công trình nghiên
cứu khoa học. Thông qua việc trao đổi, phỏng vấn, tham khảo những ý kiến
của các chuyên gia, các HLV, cũng như các giáo viên Bóng rổ lâu năm có
kinh nghiệm từ đó chắc chắn hơn nữa việc lựa chọn bài tập ném rổ bằng một
tay trên cao nhằm nâng cao hiệu quả bài tập ném rổ bằng một tay trên cao cho
học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương.
2.2.3. Phương pháp quan sát sư phạm
Sử dụng phương pháp quan sát sư phạm trong quá trì nh ngiênứu
c nhằm:
* Thu thập thông tin về : Hình thức , nội dung , phương pháp tổ chức
giảng dạy kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao.
* Theo dõi đối tượng nghiên cứu trong khoảng thời gian một cách liên
tục và chặt chẽ.
2.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Phương pháp này nhằm ứng dụng các bài tập đã được lựa chọn vào quá
trình thực nghiệm từ đó đánh giá được hiệu quả sử dụng các bài tập. Trong đề
tài này chúng tôi sử dụng phương pháp thực nghiệm song song. Sau khi tiến
hành kiểm tra ban đầu tôi chia nhóm đối tượng nghiên cứu thành hai nhóm
đối tượng học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang – Hải Dương.
- Nhóm thực nghiệm: Gồm 40 học sinh nam.
- Nhóm đối chứng: Gồm 40 học sinh nam.
Cả hai nhóm có trình độ như nhau,thời gian thực nghiệm từ 10/2/2016
đến 10/4/2016.