Bài 13 liên kết cộng hoá trị

I. Sự TạO THàNH LIÊN KếT CộNG HóA TRị
1. Liên kết cộng hóa trị hình thành giữa các
nguyên tử giống nhau. Sự hình thành đơn
chất.

a) Sự tạo thành phân tử hiđro (H2)

Điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Cấu hình e của H:.. 1s1
Cấu hình e của khí hiếm gần H nhất : 1s2
Cấu hình e của Cl:. 1s22s22p63s23p5
Cấu hình e của khí hiếm gần Cl nhất.. 1s22s22p63s23p6
..
Biểu diễn liên kết trong phân tử HCl: H :Cl:

..


I. Sù T¹O THµNH LI£N KÕT CéNG HãA TRÞ
1. Liªn kÕt céng hãa trÞ h×nh thµnh gi÷a c¸c
nguyªn tö gièng nhau. Sù h×nh thµnh ®¬n
chÊt.

a) Sù t¹o thµnh ph©n tö hi®ro (H2)

H

H2

H

Sù h×nh thµnh ph©n tö hi®ro (H2)
.
H. + H → H : H
H-H
H:H

C«ng thøc electron

C«ng thøc cÊu t¹o

- Trong ph©n tö H2: Hai nguyªn tö H liªn kÕt
víi nhau b»ng mét cÆp e (liªn kÕt ®¬n)
- Lk H-H: Lµ liªn kÕt CHT kh«ng ph©n cùc →
ptö H2 kh«ng ph©n cùc


b) Sự tạo thành phân tử hiđro (N2)
Điền vào chỗ trống trong các câu sau:
1s22s22p3
Cấu hình e của nguyên tử N ( Z=7): ..
1s22s22p6
Cấu hình e của nguyên tử khí hiếm gần N nhất:
Để đạt đợc cấu hình bền vững của khí hiếm gần nhất, mỗi
3e
nguyên tử N phải góp chung bao nhiêu e:.

:::

:N N :
Biểu diễn liên kết trong phân tử N2:


b) Sù t¹o thµnh ph©n tö hi®ro (N2)

N

:::

N + N
:N N :

C«ng thøc electron

N

hay N-N

C«ng thøc cÊu t¹o

KÕt luËn:
- Hai ngtö N lk víi nhau b»ng lk ba → phtö N2 bÒn ë
nhiÖt ®é thêng.
- Liªn kÕt trong ptö N2 lµ lk CHT kh«ng ph©n cùc →
ptö N2 kh«ng ph©n cùc


2. Liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö kh¸c nhau. Sù
h×nh hµnh hîp chÊt

a. Sù h×nh thµnh ph©n tö hi®ro clorua (HCl)

..
→ H
. .Cl:
..
H +
..
H :Cl:
..

..

: Cl :
..

hay

H – Cl
CTCT

CT e

- Liªn kÕt H-Cl: lk CHT ph©n cùcph©n tö HCl ph©n
δ+

cùc.

δ-

H Cl


§iÒn vµo chç trèng trong c¸c c©u sau:
C©u 3:
CÊu h×nh e cña C:. 1s22s22p2
CÊu h×nh e cña O: 1s22s22p4

..
..
ViÕt CT e cña CO2:. O:: C ::O
ViÕt CTCT cña CO2: .O=C=O
Liªn kÕt gi÷a C vµ O trong ph©n tö CO2 lµ liªn kÕt CHT
ph©n cùc
Ph©n tö CO2 cã cÊu t¹o th¼ng nªn CO2 lµ ph©n tö…..
kh«ng ph©n cùc., v×. ®é ph©n cùc cña 2 lk C=O triÖt tiªu nhau


b. Sù h×nh thµnh ph©n tö khÝ cacbon ®ioxit (CO2)

.

.

..
..
.
.
:O: + :C: + :O: → O :: C :: O .

. .
.
..
..
O:: C ::O
hay O=C=O
CTCT

CT e
KÕt luËn:
- Liªn kÕt C=O lµ lk CHT cã cùc

- Ph©n tö CO2 kh«ng ph©n cùc (do ptö cã cÊu t¹o th¼ng)


C©u hái cñng cè.
H·y viÕt c«ng thøc e vµ c«ng thøc cÊu t¹o cña
c¸c ph©n tö sau: F2; HBr; H2O; NH3; CH4?


Nit¬ và Hydro (Amoniac)

H

H

N

NH3

H


Hydro và Oxy

O
H2O
H

H


Ta xÐt sù t¹o thµnh ph©n tö SO2:
••
•
• •
•
:O
••

S

••

:O:
••

S
O

O


Câu hỏi củng cố.
Chọn định nghĩa đúng nhất về liên kết cộng
hóa trị. Liên kết cộng hóa trị là liên kết
A. giữa các phi kim với nhau
B. trong đó cặp e chung bị lệch về phía 1
nguyên tử
C. đợc hình thành do sự dùng chung e của 2
nguyên tử khác nhau
D. đợc hình thành giữa 2 nguyên tử bằng 1
hay nhiều cặp e chung


B¶n chÊt liªn kÕt céng hãa trÞ?
B¶n chÊt cña liªn kÕt céng hãa trÞ chÝnh lµ sù
gãp chung electron ®Ó ®¹t cÊu h×nh bÒn 2
electron(He) hoÆc 8 electron ( khÝ hiÕm cßn l¹i)


3) Tính chất của các chất có liên kết cộng
hóa trị

Các chất chỉ có liên kết cộng hóa trị không cực
không dẫn điện ở mọi trạng thái
Các chất chỉ có liên kết cộng hóa trị có thể tồn tại ở
trạng thái rắn, lỏng, khí.
Các chất có cực tan nhiều trong dung môi có cực nh
nớc.

Phần lớn các chất không cực tan trong dung môi
không cực nh benzen, cacbon tetraclorua


C©u 1: GhÐp cét A víi cét B thµnh mét ph¸t biÕu hoµn
chØnh.
Cột A

Cột B

A. Liên kết đôi
B. LK trong phân tử N2

1. có các cặp e dùng
chung
C. Các nguyên tử lk với 2. Phân cực kém hơn
lk đơn
nhau để
D. LK CHT hình thành 3. rất bền
4. có trong CO2
do
5. đạt cấu hình bền
vững của khí hiếm


C©u 2: Trong ph©n tö CS2 tæng sè cÆp e tù do
cha tham gia liªn kÕt lµ:
A. 2

D. 5

B. 3

E. KÕt qu¶ kh¸c

C. 4
..
..
:S :: C :: S:


C©u 3: Trong c¸c chÊt sau: CO2, Cl2, H2, HCl,
chÊt cã ptö ph©n cùc lµ
A. CO2

D. HCl

B. Cl2

E. Kh«ng cã ph©n tö nµo

C. H2


II. §é ©m ®iÖn vµ liªn kÕt ho¸
häc

1. Quan hÖ gi÷a liªn kÕt céng ho¸
trÞ kh«ng cùc, liªn kÕt céng ho¸ trÞ
cã cùc vµ liªn kÕt ion (sgk)

2. HiÖu ®é ©m ®iÖn vµ liªn kÕt ho¸
häc
HiÖu ®é ©m ®iÖn
tõ 0,0 ®Õn < 0,4
tõ 0,4 ®Õn < 1,7
≥ 1,7

Lo¹i liªn kÕt
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng cùc
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc
Liªn kÕt ion