Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học xã kim thái, huyện vụ bản, tỉnh nam định theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ MINH ĐỨC

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI, HUYỆN VỤ BẢN,
TỈNH NAM ĐỊNH THEO HƢỚNG TIẾP CẬN
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Bùi Minh Hiền

HÀ NỘI – 2016


LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian học tập và nghiên cứu tại trƣờng Đại học Giáo dục,
đƣợc các thầy, cô giáo tận tình giúp đỡ, tơi đã hồn thành luận văn thạc sỹ
quản lý giáo dục “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường
Tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo hướng tiếp cận
phát triển năng lực học sinh”
Tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới ban giám hiệu, các thầy, cô giáo, cán
bộ, nhân viên Trƣờng Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội đã chỉ
bảo, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tơi trong suốt q trình học tập và hoàn
thành luận văn.
Với sự trân trọng và lịng biết ơn sâu sắc, tơi xin cảm ơn PGS.TS Bùi
Minh Hiền, ngƣời cô đầy tâm huyết và trách nhiệm đã tận tình hƣớng dẫn,

giúp đỡ tơi nhìn ra những điểm còn hạn chế, những kiến thức cần bổ sung,
những nội dung cần thay đổi để tơi hồn thiện luận văn này.
Xin cảm ơn các thầy cô giáo trƣờng Tiểu học xã Kim Thái cùng bạn bè,
đồng nghiệp, ngƣời thân trong gia đình đã giúp tơi hồn thành luận văn khóa học.
Do điều kiện đầu tƣ và những hạn chế của bản thân, chắc chắn rằng
luận văn không tránh khỏi sơ xuất, thiếu sót. Rất mong sự đóng góp ý kiến
của các thầy, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 8 năm 2016
Tác giả

Lê Minh Đức

i


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CB

: Cán bộ

CSVC

: Cơ sở vật chất

CBQL

: Cán bộ quản lý

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GV

: Giáo viên

GVBM

: Giáo viên bộ môn

GVCN

: Giáo viên chủ nhiệm

HĐGD

: Hoạt động giáo dục

HS

: Học sinh

HT

: Hiệu trƣởng

HP

: Hiệu phó

NGLL

: Ngồi giờ lên lớp

PHHS

: Phụ huynh học sinh

PTNL

: Phát triển năng lực

TH

: Tiểu học

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

TPT

: Tổng phụ trách

ii

MỤC LỤC
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Danh mục viết tắt .............................................................................................. ii
Mục lục............................................................................................................. iii
Danh mục bảng ............................................................................................... vii
Danh mục biểu đồ .......................................................................................... viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC NGỒI GIỜ LÊN LỚP THEO HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC ...................... 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 8
1.1.1. Trên thế giới ........................................................................................ 8
1.1.2. Trong nƣớc .......................................................................................... 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản .......................................................................... 11
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục ................................................................. 11
1.2.2. Nhà trƣờng và quản lý nhà trƣờng .................................................... 13
1.2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ............................................... 14
1.2.4. Tiếp cận phát triển năng lực học sinh ............................................... 15
1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp
cận phát triển năng lực học sinh.................................................................. 17
1.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trƣờng Tiểu học ........................ 17
1.3.1. Đặc điểm học sinh Tiểu học.............................................................. 17
1.3.2. Vị trí, vai trị của hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp đối với sự
phát triển của học sinh tiểu học ................................................................... 22
1.3.3. Các lực lƣợng tham gia vào hoạt động giáo dục ở trƣờng tiểu học .. 23
1.3.4. Nội dung/ Chƣơng trình hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp ở
trƣờng tiểu học ............................................................................................ 24
1.3.5. Phƣơng pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên

lớp ở trƣờng tiểu học ................................................................................... 26

iii


1.3.6. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trƣờng
tiểu học ........................................................................................................ 28
1.4. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học ......................... 29
1.5. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận
phát triển năng lực học sinh của hiệu trƣởng trƣờng tiểu học ........................ 30
1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận
phát triển năng lực học sinh ........................................................................ 30
1.5.2. Tổ chức bộ máy tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
theo tiếp cận phát triển năng lực học sinh ................................................... 31
1.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp
cận phát triển năng lực học sinh.................................................................. 32
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp
cận phát triển năng lực học sinh.................................................................. 33
1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp theo tiếp cận phát triển năng lực học sinh ................................................ 33
1.6.1. Yếu tố chủ quan ................................................................................ 33
1.6.2. Yếu tố khách quan............................................................................. 34
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 36
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI....... 37
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái và
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định........................................................................ 37
2.1.1. Vài nét về tình hình kinh tế - xã hội huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ... 37
2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục và đào tạo huyện Vụ Bản, tỉnh

Nam Định .................................................................................................... 37
2.1.3. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.................................................................... 38
2.2. Giới thiệu về trƣờng Tiểu học xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định ... 39
2.3. Giới thiệu việc tổ chức khảo sát thực trạng ............................................. 40
iv


2.4. Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận
phát triển năng lực học sinh ở trƣờng tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ
Bản, tỉnh Nam Định ........................................................................................ 41
2.4.1. Nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trị của hoạt động giáo
dục NGLL theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ..................... 41
2.4.2. Thực trạng nội dung/ chƣơng trình hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ........................... 44
2.4.3. Phƣơng pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh .................... 48
2.5. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh ............................................................... 50
2.5.1 Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh........................................................... 50
2.5.2 Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận
phát triển năng lực học sinh ........................................................................ 52
2.5.3 Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo
hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh .............................................. 53
2.5.4 Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ................................ 54
2.6. Đánh giá thực trạng .................................................................................. 55
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 59
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC

NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI,
HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH ........................................................ 60
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp............................................................ 60
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo
hƣớng tiếp cận phát triển năng lực ngƣời học ở trƣờng tiểu học xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định .............................................................. 62

v


3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh
học sinh, nhân viên về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực ngƣời học .................. 62
3.2.2. Đổi mới lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo
hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ............................................... 68
3.2.3. Xây dựng và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý trong tổ
chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát
triển năng lực học sinh ................................................................................ 72
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp, đa dạng hóa hình thức tổ chức
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng phát triển năng lực
học sinh ....................................................................................................... 74
3.2.5. Tăng cƣờng điều kiện phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ........................... 77
3.2.6. Phối hợp chặt chẽ các lực lƣơng giáo dục trong quản lý các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp .................................................................. 78
3.2.7. Thực hiện kiểm tra - đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp theo hƣớng phát triển năng lực học sinh ............................................... 80
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 83
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp

đề xuất ............................................................................................................. 84
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm...................................................................... 84
3.4.2. Đối tƣợng và phƣơng pháp khảo nghiệm ........................................... 84
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ...................................................................... 85
3.4.4. Các bƣớc khảo nghiệm...................................................................... 85
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm: Qua tổng hợp và xử lý số liệu cho thấy kết
quả nhƣ sau.................................................................................................. 86
Tiểu kết chƣơng 3 .......................................................................................... 91
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 95
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 99
vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:
Bảng 2.2:
Bảng 2.3:
Bảng 2.4:
Bảng 2.5:
Bảng 2.6:
Bảng 2.7:
Bảng 2.8:
Bảng 2.9:
Bảng 2.10:
Bảng 2.11:
Bảng 2.12:
Bảng 2.13:
Bảng 3.1:
Bảng 3.2:

Bảng 3.3:

Sĩ số HS các năm học từ năm 2014 đến 2016 ......................... 39
Thực trạng đội ngũ CB, GV, NV các năm học từ 2014
đến 2016 .................................................................................. 40
Nhận thức của CB quản lý, CB các đồn thể về vị trí, vai
trị HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ................... 42
Nhận thức của đội ngũ GV về vị trí, vai trị HĐGD NGLL
theo hƣớng tiếp cận PTNL HS................................................. 43
Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ cần thiết của
các nội dung HĐGD NGLL ..................................................... 45
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ kết quả thực hiện
các nội dung HĐGD NGLL ..................................................... 46
Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ phù hợp của
chƣơng trình HĐGD NGLL..................................................... 47
Đánh giá của CB quản lý và GV về kết quả thực hiện các
phƣơng pháp HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS .. 48
Đánh giá của CB quản lý và GV về sự phù hợp của hình
thức HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ................ 49
Bảng đánh giá thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL theo
hƣớng tiếp cận PTNL HS ........................................................ 50
Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng tổ chức
HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ........................ 52
Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng chỉ đạo thực
hiện HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ................ 53
Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng kiểm tra,
đánh giá HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ......... 55
Tổng hợp tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD
NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ..................................... 86
Tổng hợp mức độ khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD

NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ..................................... 88
Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý đã đề xuất ........................................................... 90

vii


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................................ii
MỤC LỤC ............................................................................................................................iii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................................... 4
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................................... 4
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................... 4
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu............................................................................................. 4
6. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................................ 5
7. Giả thuyết khoa học ........................................................................................................... 5
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................................................... 5
9. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................................... 6
10. Cấu trúc của luận văn....................................................................................................... 6
Chương 1 ............................................................................................................................... 8
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC .............................................. 8
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC
SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC ............................................................................................. 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ......................................................................................... 8
1.1.1. Trên thế giới ................................................................................................................. 8
1.1.2. Trong nƣớc................................................................................................................... 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................................... 11

1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục .......................................................................................... 11
* Quản lý.............................................................................................................................. 11
* Quản lý giáo dục ............................................................................................................... 12
1.2.2. Nhà trƣờng và quản lý nhà trƣờng ............................................................................. 13
* Nhà trƣờng ........................................................................................................................ 13
* Quản lý nhà trƣờng ........................................................................................................... 14
1.2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ........................................................................ 14
1.2.4. Tiếp cận phát triển năng lực học sinh ........................................................................ 15
1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực
học sinh ................................................................................................................................ 17
1.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trƣờng Tiểu học ............................................. 17
1.3.1. Đặc điểm học sinh Tiểu học ...................................................................................... 17
- Đặc điểm về mặt cơ thể: Sự phát triển thể chất của HS TH (từ 6 đến 14 tuổi) có những
đặc điểm sau: ....................................................................................................................... 17
- Hoạt động của HS TH ....................................................................................................... 18
- Sự phát triển của q trình nhận thức ................................................................................ 18
- Ngơn ngữ và sự phát triển nhận thức của HS TH ............................................................ 19
- Chú ý và sự phát triển nhận thức của HS TH: ................................................................... 20
- Trí nhớ và sự phát triển nhận thức của HS TH: ................................................................ 20
- Ý chí và sự phát triển nhận thức của HS TH: .................................................................... 21
- Sự phát triển tình cảm của HS TH..................................................................................... 21
- Sự phát triển nhân cách của HS TH: ................................................................................. 21
1.3.2. Vị trí, vai trị của hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp đối với sự phát triển của học
sinh tiểu học ......................................................................................................................... 22
1.3.3. Các lực lƣợng tham gia vào hoạt động giáo dục ở trƣờng tiểu học ........................... 23
1.3.4. Nội dung/ Chƣơng trình hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp ở trƣờng tiểu học .... 24
viii


1.3.5. Phƣơng pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trƣờng tiểu

học........................................................................................................................................ 26
1.3.6. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trƣờng tiểu học ..... 28
1.4. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học .............................................. 29
1.5. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng
lực học sinh của hiệu trƣởng trƣờng tiểu học ...................................................................... 30
1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực
học sinh ................................................................................................................................ 30
1.5.2. Tổ chức bộ máy tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển
năng lực học sinh ................................................................................................................. 31
1.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng
lực học sinh .......................................................................................................................... 32
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận phát triển năng
lực học sinh .......................................................................................................................... 33
1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo tiếp cận
phát triển năng lực học sinh ................................................................................................. 33
1.6.1. Yếu tố chủ quan ......................................................................................................... 33
1.6.2. Yếu tố khách quan ..................................................................................................... 34
Tiểu kết chƣơng 1 ................................................................................................................ 36
Chương 2 ............................................................................................................................. 37
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO
HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ............................................................. 37
HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI ....................................................... 37
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái và huyện Vụ Bản,
tỉnh Nam Định ..................................................................................................................... 37
2.1.1. Vài nét về tình hình kinh tế - xã hội huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ........................ 37
2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục và đào tạo huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ................. 37
2.1.3. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh
Nam Định ............................................................................................................................. 38
2.2. Giới thiệu về trƣờng Tiểu học xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định ..................... 39
Bảng 2.1: Sĩ số HS các năm học từ năm 2014 đến 2016 ..................................................... 39

Bảng 2.2: Thực trạng đội ngũ CB, GV, NV các năm học từ 2014 đến 2016 ...................... 40
2.3. Giới thiệu việc tổ chức khảo sát thực trạng .................................................................. 40
2.4. Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng
lực học sinh ở trƣờng tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định .................... 41
2.4.1. Nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trị của hoạt động giáo dục NGLL theo
hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ........................................................................ 41
* Nhận thức của CB quản lý (HT, HP, Tổ trƣởng chun mơn) và CB các đồn thể (Ban chấp hành Cơng Đồn,
Ban chấp hành Chi Đồn Thanh niên, Tổng phụ trách). ...................................................................... 41
Bảng 2.3: Nhận thức của CB quản lý, CB các đồn thể về vị trí,........................................ 42
vai trò HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ......................................................... 42
* Nhận thức của GV ............................................................................................................ 43
Bảng 2.4: Nhận thức của đội ngũ GV về vị trí, ................................................................... 43
vai trò HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ......................................................... 43
* Nhận thức của PHHS và HS ............................................................................................. 44
2.4.2. Thực trạng nội dung/ chƣơng trình hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp theo hƣớng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh ................................................................................... 44
* Nội dung HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ................................................. 45
+ Mức độ cần thiết ............................................................................................................... 45
Bảng 2.5: Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ cần thiết ........................................ 45
của các nội dung HĐGD NGLL .......................................................................................... 45
Bảng 2.6: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ kết quả thực hiện .................................. 46
ix


các nội dung HĐGD NGLL ................................................................................................. 46
* Chƣơng trình HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS. .......................................... 47
+ Mức độ phù hợp................................................................................................................ 47
Bảng 2.7: Đánh giá của CB quản lý và GV về mức độ phù hợp ......................................... 47
của chƣơng trình HĐGD NGLL .......................................................................................... 47
2.4.3. Phƣơng pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo

hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ....................................................................... 48
* Về kết quả thực hiện các phƣơng pháp ............................................................................. 48
Bảng 2.8: Đánh giá của CB quản lý và GV về kết quả thực hiện ........................................ 48
các phƣơng pháp HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ........................................ 48
* Sự phù hợp của hình thức tổ chức HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS .......... 49
Bảng 2.9: Đánh giá của CB quản lý và GV về sự phù hợp của hình thức HĐGD NGLL
theo hƣớng tiếp cận PTNL HS............................................................................................. 49
2.5. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh ................................................................................................................. 50
2.5.1 Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển
năng lực học sinh ................................................................................................................. 50
Bảng 2.10: Bảng đánh giá thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL ..................................... 50
theo hƣớng tiếp cận PTNL HS............................................................................................. 50
2.5.2 Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng
lực học sinh .......................................................................................................................... 52
Bảng 2.11: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng tổ chức .................................... 52
HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS .................................................................... 52
2.5.3 Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát
triển năng lực học sinh ......................................................................................................... 53
Bảng 2.12: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL
theo hƣớng tiếp cận PTNL HS............................................................................................. 53
2.5.4 Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp
cận phát triển năng lực học sinh ......................................................................................... 54
Bảng 2.13: Đánh giá của CB quản lý và GV về thực trạng kiểm tra, .................................. 55
đánh giá HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ...................................................... 55
2.6. Đánh giá thực trạng....................................................................................................... 55
- Điểm mạnh ........................................................................................................................ 55
- Điểm yếu ........................................................................................................................... 56
- Nguyên nhân ...................................................................................................................... 58
Tiểu kết chƣơng 2 ................................................................................................................ 59

Chương 3 ............................................................................................................................. 60
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ ................................... 60
LÊN LỚP THEO HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ................................. 60
NGƢỜI HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC XÃ KIM THÁI, .................................................. 60
HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH .............................................................................. 60
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ................................................................................ 60
- Đảm bảo tính mục đích, định hƣớng ................................................................................. 60
- Đảm bảo sự phù hợp với lứa tuổi HS TH .......................................................................... 60
- Đảm bảo tính hệ thống/ đồng bộ ....................................................................................... 61
- Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................................................................... 61
- Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ..................................................................................... 61
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát
triển năng lực ngƣời học ở trƣờng tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định . 62
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh, nhân viên
về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển
năng lực ngƣời học .............................................................................................................. 62
x


- Mục tiêu:............................................................................................................................ 62
- Nội dung ............................................................................................................................ 63
* Đối với CBQL................................................................................................................... 63
* Đối với GV ....................................................................................................................... 64
* Đối với Liên đội, Đoàn Thanh niên .................................................................................. 64
* Đối với PHHS ................................................................................................................... 64
* Đối với HS ........................................................................................................................ 65
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 65
* Đối với CBQL................................................................................................................... 65
* Đối với GV ....................................................................................................................... 65
* Đối với Liên đội, Chi đoàn Thanh niên ............................................................................ 66

* Đối với PHHS ................................................................................................................... 66
* Đối với HS ........................................................................................................................ 67
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 67
3.2.2. Đổi mới lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát
triển năng lực học sinh ......................................................................................................... 68
- Mục tiêu ............................................................................................................................. 68
- Nội dung ............................................................................................................................ 68
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 69
* Khi xây dựng kế hoạch HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS cần thực hiện theo
7 bƣớc sau: ........................................................................................................................... 69
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS của nhà trƣờng ........................ 69
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS của Liên đội, Đoàn Thanh niên
............................................................................................................................................. 70
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS của tổ trƣởng chuyên môn ...... 70
* Kế hoạch HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS của GVCN lớp ........................ 71
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 71
3.2.3. Xây dựng và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý trong tổ chức hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ............................. 72
- Mục tiêu ............................................................................................................................. 72
- Nội dung ............................................................................................................................ 72
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 73
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 73
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp, đa dạng hóa hình thức tổ chức hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp theo hƣớng phát triển năng lực học sinh.................................................. 74
- Mục tiêu ............................................................................................................................. 74
- Nội dung ............................................................................................................................ 75
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 76
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 77
3.2.5. Tăng cƣờng điều kiện phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng
tiếp cận phát triển năng lực học sinh ................................................................................... 77

- Mục tiêu ............................................................................................................................. 77
- Nội dung ............................................................................................................................ 77
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 78
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 78
3.2.6. Phối hợp chặt chẽ các lực lƣơng giáo dục trong quản lý các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp ............................................................................................................................ 78
- Mục tiêu ............................................................................................................................. 78
- Nội dung ............................................................................................................................ 79
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 79
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 80
xi


3.2.7. Thực hiện kiểm tra - đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hƣớng phát
triển năng lực học sinh ......................................................................................................... 80
- Mục tiêu ............................................................................................................................. 80
- Nội dung ............................................................................................................................ 81
- Cách thức thực hiện ........................................................................................................... 81
* Kiểm tra, đánh giá đối với GV chủ nhiệm lớp.................................................................. 81
* Kiểm tra, đánh giá HS....................................................................................................... 82
* Kiểm tra, đánh giá kết quả tổ chức, tham gia của tổ chuyên môn, GV bộ môn ............... 82
- Điều kiện thực hiện ........................................................................................................... 83
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................................... 83
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý đã đề xuất .......................................... 83
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất .............. 84
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm .............................................................................................. 84
3.4.2. Đối tƣợng và phƣơng pháp khảo nghiệm .................................................................... 84
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................................... 85
3.4.4. Các bƣớc khảo nghiệm .............................................................................................. 85
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm: Qua tổng hợp và xử lý số liệu cho thấy kết quả nhƣ sau ....... 86

Bảng 3.1: Tổng hợp tính cần thiết của các biện pháp quản lý ............................................. 86
HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS .................................................................... 86
Biểu đồ 3.1: Tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất ....................................... 87
Bảng 3.2: Tổng hợp mức độ khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL theo hƣớng
tiếp cận PTNL HS ................................................................................................................ 88
Biểu đồ 3.2: Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất .................................... 89
Bảng 3.3: Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi ................................................... 90
của các biện pháp quản lý đã đề xuất................................................................................... 90
Biểu đồ 3.3: Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi ............................................... 90
của các biện pháp quản lý đã đề xuất................................................................................... 90
Tiểu kết chƣơng 3 ................................................................................................................ 91
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................................... 92
1. Kết luận ............................................................................................................................ 92
2. Khuyến nghị ..................................................................................................................... 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 95
PHỤ LỤC ............................................................................................................................ 99
Phụ lục 1 .............................................................................................................................. 99
Dành cho CBQL, TTCM, CB Đoàn, TPT, GVCN, GVBM ................................................ 99
1. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS .............................. 99
2. Mức độ cần thiết của các nội dung của HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL ........ 99
3. Kết quả thực hiện các nội dung HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣởng
TH Kim Thái thế nào? ....................................................................................................... 100
4. Mức độ phù hợp của chƣơng trình HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS phù
hợp với mục tiêu và nội dung HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS thế nào? .... 100
5. Kết quả thực hiện các phƣơng pháp sử dụng trong HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận
PTNL HS?.......................................................................................................................... 101
6. Sự phù hợp của hình thức HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS với mục tiêu,
nội dung, chƣơng trình, phƣơng pháp? .............................................................................. 101
7. Thực trạng lập kế hoạch HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣờng TH xã
Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ......................................................................... 102

8. Thực trạng tổ chức HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣờng TH xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ................................................................................. 102
9. Thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣờng
TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định? ............................................................ 103
10. Thực trạng kiểm tra và đánh giá .................................................................................. 103
xii


11. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã đƣợc đề xuất .................. 103
12. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã đƣợc đề xuất ..................... 104
13. Đồng chí đề xuất những biện pháp gì để có thể nâng cao chất lƣợng và hiệu quả
các HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣờng TH xã Kim Thái :
………………………………………………………… ................................................... 104
Phụ lục 2: Dành cho PHHS................................................................................................ 105
1. HĐGD NGLL là gì? ...................................................................................................... 105
2. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ........................ 105
3. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã đƣợc đề xuất .................... 106
4. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã đƣợc đề xuất ....................... 106
Phụ lục 3: Dành cho HS ..................................................................................................... 107
1. HĐGD NGLL là gì? ...................................................................................................... 107
2. Mức độ quan trọng của HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ........................ 107
Phụ lục 4: ........................................................................................................................... 108
1. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã đƣợc đề xuất .................... 108
2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐGD NGLL đã đƣợc đề xuất ....................... 108

xiii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục là cách thức cơ bản để con ngƣời và xã hội loài ngƣời phát
triển. Phƣơng thức tồn tại cơ bản của con ngƣời trong thế giới khách quan là
hoạt động. Hoạt động là con đƣờng hình thành và phát triển nhân cách. HS khi
tham gia vào đời sống học đƣờng, các em đồng thời thực hiện nhiều hoạt
động khác nhau gắn liền với đời sống học đƣờng.
Bƣớc sang thế kỷ XXI, trong bối cảnh tồn cầu hóa với tốc độ phát
triển kinh tế - xã hội hết sức nhanh chóng, với những biến đổi liên tục đặt ra
những yêu cầu mới đối với ngƣời lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu
mới cho sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực. Định hƣớng
quan trọng trong đổi mới phƣơng pháp giáo dục là phát huy tính tích cực,
sáng tạo, phát triển năng lực hành động và năng lực làm việc của HS.
HĐGD NGLL là một chƣơng trình có mục tiêu, có nội dung góp phần
thực hiện mục tiêu giáo dục con ngƣời Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc và hội nhập quốc tế. Hoạt động này có vai
trị quan trọng trong việc giáo dục, hình thành và phát triển nhân cách của HS
nhất là HS TH. HĐGD NGLL là con đƣờng gắn lý thuyết với thực hành, gắn
giáo dục của nhà trƣờng với thực tiễn xã hội, HĐGD NGLL là các “giờ học
thực hành”, các giờ học đặc biệt này địi hỏi HS khơng chỉ có kiến thức lý
luận học trong sách vở mà phải có vốn hiểu biết thực tế sống động, biết vận
dụng vào giải quyết các tình huống cụ thể.
Tâm lý lứa tuổi TH rất hiếu động, thích khám phá, do vậy các em rất
quan tâm và mong muốn đƣợc tham gia vào những hoạt động nhẹ nhàng, sinh
động, vui tƣơi, phù hợp với sở thích. Việc tham gia vào nhiều dạng HĐGD
NGLL phong phú sẽ tác động tích cực đến nhận thức, tình cảm, niềm tin và
hành vi của HS; tạo cơ hội cho các em đƣợc thể hiện, bộc lộ, tự khẳng định
bản thân; đƣợc giao lƣu, học hỏi bạn bè. Từ đó các em đƣợc phát triển kĩ năng
sống, những phẩm chất tích cực nhƣ tinh thần đồng đội, khả năng hợp tác,
1

tính kỉ luật, tinh thần trách nhiệm, tình cảm nhân ái, sự cảm thơng, tính mạnh
dạn, tự tin, kiên định, tƣ duy phê phán, tƣ duy sáng tạo…
Nghị quyết số 29-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 8 ban chấp hành Trung
ƣơng Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, tồn diện GD&ĐT, đáp ứng u cầu
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng
xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ
phƣơng pháp dạy và học theo hƣớng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của HS; khắc phục lối truyền
thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ,
khuyến khích tự học, tạo cơ sở để HS tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng,
PTNL. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa
dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy
mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học.”
Thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị
quyết số 29-NQ/TW, giáo dục phổ thông nƣớc ta đang thực hiện bƣớc chuyển
từ chƣơng trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của HS,
nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc HS học đƣơc cái gì đến chỗ quan tâm HS
vận dụng đƣợc cái gì qua việc học. Để đạt đƣợc điều đó, cần phải thực hiện
thành công việc chuyển từ phƣơng pháp dạy học theo lối “truyền thụ một
chiều” sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình
thành năng lực và phẩm chất.
Cùng với đó, việc đổi mới đánh giá HS TH theo thông tƣ 30 đã giảm áp
lực về điểm số đối với HS, thay vào đó việc đánh giá là vì sự tiến bộ của HS,
coi trọng việc động viên, khuyến khích tính tích cực và vƣợt khó trong học
tập, rèn luyện của HS; giúp HS phát huy đƣợc hết khả năng của mình; bảo
đảm kịp thời, cơng bằng, khách quan. Đánh giá tồn diện HS thông qua đánh
giá mức độ đạt chuẩn kiến kiến thức, kĩ năng và một số biểu hiện năng lực,
phẩm chất của HS theo mục tiêu giáo dục TH; kết hợp đánh giá của GV, HS,
HS, trong đó đánh giá GV là quan trọng nhất; đánh giá sự tiến bộ của HS,
2

không so sánh HS này với HS khác, không tạo áp lực cho HS, GV và PHHS.
Coi trọng đánh giá năng lực và phẩm chất HS.
Mặt khác, với các trƣờng TH hiện nay thì học 2 buổi/ngày là xu thế phát
triển tất yếu của các nhà trƣờng. Đối với các trƣờng TH đang học 2 buổi/ngày,
thời lƣợng dành cho các HĐGD NGLL khá nhiều song thực tiễn cho thấy có
một bộ phận không nhỏ CB, GV, PHHS và HS nhận thức chƣa đúng về tầm
quan trọng của HĐGD NGLL trong quá trình giáo dục HS. Cùng với nhiều
nguyên nhân khác dẫn đến công tác quản lý HĐGD NGLL ở trƣờng TH tuy đã
có nhiều cố gắng nhƣng vẫn cịn gặp rất nhiều những khó khăn. Việc nghiên cứu
để đƣa ra các biện pháp quản lý phù hợp để tháo gỡ những khó khăn và nâng cao
hiệu quả của HĐGD NGLL là rất cần thiết và cấp bách.
Trên địa bàn huyện Vụ Bản nói chung và xã Kim Thái nói riêng, việc
tổ chức, triển khai chƣơng trình HĐGD NGLL cho HS ở một số nhà trƣờng
nhất là trƣờng TH vẫn chƣa đƣợc chú trọng đúng mức, chƣa đƣợc quan tâm
đầy đủ, khiến cho hiệu quả của HĐGD NGLL còn mờ nhạt. Vấn đề quản lý
HĐGD NGLL gặp nhiều khó khăn, lúng túng; hình thức tổ chức cịn đơn
điệu, quy trình và cách thức tổ chức còn hạn chế, chƣa phát huy hết vai trị tác
dụng của HĐGD NGLL trong việc hình thành những phẩm chất nhân cách
toàn diện của HS.
Thực tế vấn đề quản lý HĐGD NGLL ở huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định
nói chung và ở trƣờng TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản nói riêng đặt ra câu
hỏi: Cần quản lý, tổ chức các hoạt động này nhƣ thế nào? Nội dung hoạt động
là gì? Hình thức tổ chức hoạt động ra sao?… để đảm bảo vừa thực hiện đƣợc
mục tiêu giáo dục TH và mục tiêu của HĐGD NGLL ở trƣờng TH vừa phù
hợp với điều kiện thực tế tại trƣờng TH xã Kim Thái.
Xuất phát từ những yêu cầu cả về mặt lý luận và thực tiễn trên, với tƣ
cách là GV và là Tổ trƣởng tổ chun mơn, Bí thƣ chi đồn, Tổng phụ trách,
tơi băn khoăn về chất lƣợng hoạt động HĐGD NGLL trong nhà trƣờng theo

hƣớng tiếp cận PTNL HS và mối quan hệ với công tác quản lý HĐGD NGLL
3


theo hƣớng tiếp cận PTNL HS.
Để đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi trên, tác giả chọn đề tài nghiên cứu
luận văn thạc sĩ của mình với tiêu đề : “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp ở trường Tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định
theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý HĐGD NGLL ở
trƣờng TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định đề xuất một số biện
pháp quản lý HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS nhằm nâng cao
hiệu quả thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho HS TH.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu đề ra nhƣ trên, đề tài sẽ tập trung vào
các nhiệm vụ sau:
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp theo tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trƣờng tiểu học.
3.2. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở
trƣờng tiểu học ở tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trƣờng tiểu học xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định và khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã đề xuất.
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu: HĐGD NGLL ở trƣờng TH xã Kim Thái,
huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
4.2. Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý HĐGD NGLL của Hiệu trƣởng
trƣờng TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo hƣớng tiếp cận

PTNL học sinh.
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý
4


luận, thực trạng để đề cuất biện pháp về quản lý hoạt hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trƣờng
tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
5.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu đƣợc thực hiện ở trƣờng
tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
5.3. Giới hạn khách thể điều tra: điều tra, khảo sát các đối tƣợng trong
Ban giám hiệu, Giáo viên, Phụ huynh học sinh trƣờng tiểu học xã Kim Thái.
5.4. Chủ thể thực hiện biện pháp quản lý đề xuất: Hiệu trƣởng trƣờng
tiểu học xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định theo hƣớng tiếp cận
phát triển năng lực học sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện
giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
6. Câu hỏi nghiên cứu
- Quản lý HĐGD NGLL ở trƣờng TH theo tiếp cận PTNL HS bao gồm
những nội dung gì?
- Thực trạng quản lý HĐGD NGLL theo tiếp cận PTNL HS ở trƣờng
TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định thời gian qua nhƣ thế nào?
Điểm mạnh, điểm yếu và ngun nhân của nó là gì?
- Cần có những biện pháp quản lý HĐGD NGLL nhƣ thế nào để đảm
bảo PTNL HS ở trƣờng TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định.
7. Giả thuyết khoa học
Nếu nghiên cứu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý HĐGD NGLL
theo tiếp cận các chức năng quản lý cơ bản (Lập kế hoạch; Tổ chức; Chỉ đạo;
Kiểm tra/ Đánh giá) hƣớng vào việc PTNL cho HS và phù hợp với đặc điểm lứa
tuổi HS TH, phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trƣờng sẽ đảm bảo chất

lƣợng và hiệu quả các HĐGD NGLL, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục
tồn diện cho HS ở trƣờng TH xã Kim Thái huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Ý nghĩa lý luận: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý HĐGD NGLL
theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣờng TH.
Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể đƣợc áp dụng cho cơng
5


tác quản lý hoạt động HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL HS ở trƣờng
TH xã Kim Thái nói riêng cũng nhƣ ở các trƣờng TH trong huyện Vụ Bản và
ở tỉnh Nam Định có cùng điều kiện.
9. Phƣơng pháp nghiên cứu
9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận:
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng nhằm phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa
và khái quát hóa các vấn đề về lý luận quản lý giáo dục từ các văn bản, tài liệu
khoa học, Nghị quyết của đảng, chính phủ, Bộ GD&ĐT, sở GD&ĐT về quản lý
HĐGD và HĐGD NGLL.
9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp quan sát: Quan sát HĐGD, HĐGD NGLL của GV và
HS trƣờng TH thuộc địa bàn nghiên cứu.
- Phƣơng pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp Hiệu trƣởng, CBQL,
GV nhà trƣờng nhằm tìm hiểu kỹ thực trạng HĐGD NGLL, quản lý HĐGD
NGLL và đánh giá kết quả đạt đƣợc, xác định nguyên nhân của vấn đề.
- Phƣơng pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Phiếu trƣng cầu gồm các câu hỏi
đóng/mở để đánh giá thực trạng HĐGD NGLL và quản lý HĐGD NGLL theo
hƣớng tiếp cận PTNL HS tại trƣờng TH xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam
Định. Đối tƣợng khảo sát sẽ là GV, PHHS, CBQL nhà trƣờng. Mục đích chủ
yếu là thu thập các số liệu nhằm xác định thực trạng quản lý HĐGD và HĐGD
NGLL, phân tích các nguyên nhân thành công, hạn chế thực trạng này.

- Phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: sản phẩm HĐGD
NGLL của GV, HS.
- Dùng thống kê toán học để xử lý các kết quả nghiên cứu.
9.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu bổ trợ
10. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn dự kiến đƣợc trình bày theo 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh ở trƣờng tiểu học.
6


Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh tại trƣờng tiểu học xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
theo hƣớng tiếp cận phát triển năng lực học sinh tại trƣờng tiểu học xã Kim
Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

7


Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƢỚNG TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (Educational activities outside
class) trong những năm gần đây đƣợc nhiều nhà nghiên cứu về giáo dục nhấn

mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng trong phát triển giáo dục toàn diện nhân cách
cho HS.
Theo WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) kỹ năng sống (Life skills) là khả
năng thể hiện và thực hiện năng lực tâm lý xã hội hay nói rõ hơn: “Năng lực
tâm lý xã hội là khả năng ứng phó một cách có hiệu quả với những yêu cầu và
thách thức của cuộc sống. Đó cũng là khả năng của một cá nhân để duy trì
một trạng thái khỏe mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua các hành vi phù hợp
và tích cực trong tƣơng tác với ngƣời khác, với nền văn hóa và môi trƣờng
xung quanh. Năng lực tâm lý xã hội có vai trị quan trọng trong việc phát huy
sức khỏe theo nghĩa rộng về thể chất, tinh thần và xã hội. Kỹ năng sống là khả
năng thể hiện, thực thi năng lực tâm lý xã hội này. Đó là năng lực tâm lý xã
hội để đáp ứng và đối phó với những yêu cầu và thách thức của cuộc sống
hàng ngày”.
Theo quan niệm của Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên
Hiệp Quốc (UNESCO): Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy
đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày.
Nhiều học giả, nhà nghiên cứu trên thế giới có quan điểm tƣơng đồng
với quan niệm của WHO cho rằng kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý xã
hội liên quan đến những tri thức, những giá trị và thái độ, đƣợc thể hiện bằng
những hành vi giúp cá nhân giải quyết có hiệu quả các yêu cầu, các thách
thức đặt ra trong cuộc sống và thích nghi với cuộc sống.
8


Tại nhiều nƣớc phƣơng Tây, thanh thiếu niên đã đƣợc học những kỹ
năng sống về những tình huống sẽ xảy ra trong cuộc sống, cách đối diện và
đƣơng đầu với những khó khăn, và cách vƣợt qua những khó khăn đó cũng
nhƣ cách tránh những mâu thuẫn, xung đột, bạo lực giữa ngƣời và ngƣời.
Tại Hàn Quốc, HS TH đƣợc học cách đối phó thích ứng với các tai nạn nhƣ
cháy, động đất, thiên tai... tại Trung tâm điều hành tình trạng khẩn cấp Seoul.

Tiếp cận năng lực trong giáo dục (CBE – Competency based education)
xuất hiện tại Hoa Kỳ trong những năm 1970 gắn với một trào lƣu giáo dục
chủ trƣơng xác định mục tiêu giáo dục bằng cách mơ tả cụ thể để có thể đo
lƣờng đƣợc những kiến thức, kỹ năng và thái độ mà HS cần phải đạt đƣợc sau
khi kết thúc khóa học.
Tiếp cận năng lực trong giáo dục tập trung vào năng lực hành động,
nhắm tới những gì ngƣời học dự kiến phải làm đƣợc hơn là nhắm tới những gì
họ cần phải học đƣợc. Hay là một chiến lƣợc giảng dạy, trong đó quá trình
học tập dựa trên năng lực thực hiện (performance based learning). Ngƣời học
chứng minh mức độ nắm kiến thức của mình thơng qua khả năng thực hiện
những hành động cụ thể.
Theo Văn phòng Giáo dục Hoa Kỳ (U.S Office of Education), “Giáo
dục ngƣời học dựa trên năng lực thực hiện dẫn họ đến việc làm chủ đƣợc
những kỹ năng cơ bản và kỹ năng sống cần thiếu của cá nhân và hịa nhập tốt
vào hoạt động lao động ngồi xã hội” (xem Savage, 1993).
1.1.2. Trong nước
Thực hiện các chủ trƣơng của Đảng và Nhà nƣớc về cải cách giáo dục,
nhiều chính sách, chỉ thị, nghị quyết đƣợc ban hành, cụ thể hóa bằng các văn
bản hƣớng dẫn, quy định, quy chế của Bộ GD&ĐT, nhiều nghiên cứu đã tập
trung xoay quanh việc làm rõ khái niệm HĐGD NGLL và cách thức tổ chức
nhằm thực hiện tốt hoạt động này.
Hiện nay trong nhiều lĩnh vực giáo dục, các nhà nghiên cứu đang quan
tâm tới vấn đề phát triển giáo dục theo hƣớng tiếp cận năng lực. Với xu
9


hƣớng này, các nhà nghiên cứ đã hƣớng chƣơng trình giáo dục tập trung vào
năng lực của ngƣời học phù hợp với xu thế phát triển của giáo dục trên thế
giới. Việc giáo dục theo hƣớng PTNL là xuất phát từ ngƣời học chứ không
phải từ ngƣời dạy. Mọi nhu cầu, hứng thú, lợi ích, khả năng của ngƣời học

đều đƣợc tính đến trong q trình giáo dục nhất là giáo dục NGLL.
Nhiều nhà khoa học nhƣ Nguyễn Hữu Hợp và Nguyễn Dục Quang,
trong nghiên cứu “Công tác giáo dục NGLL ở trƣờng TH”; Đặng Vũ Hoạt
trong “HĐGD NGLL ở trƣờng TH” đã góp phần chỉ rõ mục tiêu, cấu trúc
thiết kế, phƣơng pháp và hình thức tổ chức cũng nhƣ cách đánh giá kết quả
HĐGD NGLL.
Bộ GD&ĐT cũng ấn hành nhiều tài liệu về HĐGD NGLL nhƣ “Tài
liệu bồi dƣỡng cho GV TH chu kỳ III từ 2003 – 2007; NXB Giáo dục, 2005”;
“Thực hành tổ chức các HĐGD NGLL; Dự án Phát triển GV TH, 2005”...
Tác giả Hà Nhật Thăng, Đỗ Trọng Văn, Lê Thanh Sử... cũng đã có nhiều
nghiên cứu về HĐGD NGLL ở các trƣờng phổ thông. Nhiều luận văn chuyên
ngành Quản lý giáo dục đã nghiên cứu về đề tài quản lý HĐGD NGLL.
Tại Hội thảo khoa học về “Quản lý dạy học chuyển từ tiếp cận nội dung
sang tiếp cận năng lực, vấn đề và giải pháp” diễn ra vào tháng 2 năm 2016 tại
Hà Nội, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý giáo dục cho rằng, cần
phải chú trọng PTNL của ngƣời học, nhất là tƣ duy sáng tạo, vận dụng giải
quyết những vấn đề trong cuộc sống.
Việc dạy học theo hƣớng tiếp cận năng lực nói chung hay giáo dục các
hoạt động NGLL cho HS đƣợc xem là một chìa khóa để đổi mới giáo dục. Và
để thực hiện, đổi mới HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL cần phải xác
định chính xác ngƣỡng nhận thức năng lực phù hợp của HS. Việc nghiên cứu
thực trạng quản lý HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL và đề xuất các
biện pháp quản lý HĐGD NGLL theo hƣớng tiếp cận PTNL đang là vấn đề
cấp thiết của nhà trƣờng, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay.
10


1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
* Quản lý

Quản lý là hoạt động mang tính xã hội, khoa học, nghệ thuật của chủ
thể quản lý tác động lên đối tƣợng quản lý, khách thể quản lý một cách hợp
quy luật, qua thực hiện các chức năng quản lý (lập kế hoạch, tổ chức, điều
khiển, kiểm tra). Sự phát triển của xã hội loài ngƣời khơng thể tách rời hoạt
động quản lý. Có tổ chức, có tập thể thì tất yếu phải có quản lý. Trong tất cả
các lĩnh vực của đời sống xã hội con ngƣời muốn tồn tại và phát triển đều cần
có sự nỗ lực của cá nhân, của một tổ chức với nhiều mối quan hệ đan xen và
đều phải thừa nhận và chấp nhận một sự quản lý nào đó.
C. Mác nói: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung
nào tiến hành trên quy mô tƣơng đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến sự chỉ đạo
để điều hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện chức năng chung phát sinh
từ sự vận động của toàn bộ cơ chế sản xuất khác với sự vận động của các khí
quan độc lập của nó. Một ngƣời độc tấu vĩ cầm thì tự mình điều khiển lấy
mình, cịn dàn nhạc thì cần phải có nhạc trƣởng” [13-tr480].
Harold Koontz cho rằng: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu; nó bảo
đảm phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt đƣợc những mục đích của
nhóm (tổ chức). Mục tiêu của quản lý là hình thành một mơi trƣờng mà trong
đó con ngƣời có thể đạt đƣợc các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc,
vật chất ít nhất”[22-tr33].
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc, “Quản lý là quá
trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức
năng) của kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra” [15-tr9].
Theo các tác giả Bùi Minh Hiền – Nguyễn Vũ Bích Hiền: “Quản lý là
sự tác động có tổ chức, có hƣớng đích của chủ thể quản lý đến đối tƣợng quản
lý nhằm đạt mục tiêu đề ra” [23-tr46].
Các quan điểm tuy khơng hồn tồn giống nhau nhƣng có thể khái quát
lại “Quản lý chính là tổ hợp sự tác động có chủ đích của chủ thể quản lý lên
11