MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN TRẺ MẪU GIÁO 3 ĐÊN 4 TUỔI HỌC VẼ TẠI TRƯỜNG MẦM NON NGA ĐIỀN

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN TRẺ MẪU GIÁO
3 - 4 TUỔI HỌC VẼ TẠI TRƯỜNG MẦM NON NGA ĐIỀN

Người thực hiện: Phạm Thị Thu
Chức vụ:
Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Điền
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA, NĂM 2015
1


A/ĐẶT VẤN ĐỀ
Như chúng ta đã biết, trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương
lai của dân tộc. Việc chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của mọi
gia đình, nhà trường và của toàn xã hội. Chính vì thế trong chương trình chăm sóc
giáo dục mầm non đã đưa ra rất nhiều lĩnh vực hoạt động. Một trong những hoạt
động tại trường mầm non thì hoạt động tạo hình có một ý nghĩa vô cùng to lớn
đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Đó là một hoạt động mang tính sáng tạo
nghệ thuật nó tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tri giác các đồ vật về hình
dáng, màu sắc, cấu trúc hình thành và phát triển ở trẻ khả năng tư duy, trí tưởng
tượng, khả năng sáng tạo.
Với trẻ 3 tuổi hoạt động tạo hình bao gồm vẽ cắt, nặn, xé, dán…thông qua
hoạt động này giúp trẻ tìm hiểu khám phá, tái tạo lại những sự vật hiện tượng
của thế giới xung quanh từ đó hình thành cho trẻ xúc cảm, tình cảm, trẻ nhận

thức được cái đẹp, biết yêu quý sáng tạo ra cái đẹp, biết trân trọng những sản
phẩm của mình làm ra, từ đó trẻ biết yêu lao động, biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi.
Từ đó hoạt động tạo hình đã hình thành và phát triển cho trẻ những đức tính tốt
đẹp như hành vi ứng xử tốt với môi trường, với các sự vật hiện tượng trong thế
giới xung quanh, giúp trẻ có cảm xúc ban đầu về cái đẹp trong tâm hồn trẻ thơ
và thị hiếu thẩm mỹ khi được học tạo hình được tạo ra cái đẹp.
Dạy cho trẻ vẽ bước đầu để trẻ làm quen với các phương tiện ngôn ngữ
tạo hình như: phát triển kỹ năng tri giác đồ vật về hình dáng, đường nét, cấu
trúc, màu sắc, hình thành cho trẻ các thao tác tư duy nhằm phát triển kỹ năng
sáng tạo ở trẻ.
Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình, để nâng cao chất
lượng vẽ cho trẻ 3 tuổi trong hoạt động tạo hình là một giáo viên tôi thiết nghĩ
cần phải làm gì? Làm như thế nào để nâng cao chất lượng môn tạo hình, đặc biệt
là thông qua thể loại vẽ và tìm ra các biện pháp, các thủ thuật sinh động hấp dẫn
để kích thích tính tò mò ham hiểu biết lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động tạo hình
một cách tích cực chủ động, tự tin, sáng tạo sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
Chính vì thế tôi chọn đề tài “Một số biện pháp hướng dẫn trẻ mẫu giáo
3 - 4 tuổi học vẽ tại trường mầm non Nga Điền” làm đề tài nghiên cứu. Với
mong muốn khơi gợi và phát huy năng khiếu thẩm mỹ vốn có trong tâm hồn trẻ
thơ, cũng như góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng
chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học
2014 - 2015.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3 tuổi, đây là giai đoạn đầu tuổi
mẫu giáo, vận động của trẻ còn ở mức độ thấp (Kỹ năng cầm bút, thao tác vẽ,
cắt… còn vụng về). Một mặt do trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô với bạn, lúc
này môi trường sống, sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng xung
quanh trẻ còn rất mới lạ, trẻ chưa có khái niệm về cái gì cụ thể. Mặt khác vốn

2


ngôn ngữ của trẻ còn quá ít. Trẻ chưa thể diễn đạt nguyện vọng của mình bằng
ngôn ngữ mạnh lạc. Vì vậy hoạt động tạo hình chính là một thứ ngôn ngữ riêng
để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh. Để tạo ra
một sản phẩm đẹp trước hết trẻ phải hiểu về cái đó, có tình cảm với nó và có kỹ
năng tạo ra nó, thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được. Chính từ các hoạt
động đó sẽ nâng cao chất lượng vẽ và làm phát triển tình cảm thẩm mỹ cho trẻ.
Trẻ mầm non rất thích đựơc hoạt động tạo hình nhất là việc sử dụng bút
sáp để vẽ theo ý thích của trẻ, bút sáp màu dùng vẽ theo ý của trẻ để tạo ra sản
phẩm mà trẻ thích, dùng để vẽ các con vật, đồ vật mà trẻ yêu thích… chính từ
các sản phẩm trẻ tạo ra, trẻ nhận xét đánh giá sản phẩm, đặt tên sản phẩm tạo
hình và tưởng tượng ra những gì trẻ thích, từ đó những kiến thức mà trẻ đã có
được thông qua hoạt động thực tế vào trong sản phẩm. Môn học tạo hình không
những góp phần giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mà nó còn liên quan mật thiết đến các
môn học khác góp phần thúc đẩy trẻ phát triển một cách toàn diên. Ví như khi
học vẽ trẻ vẫn có thể vận dụng kiến thức của các môn học khác vào hoạt động
như nhờ kiến thức của toán học mà trẻ biết vẽ cái gì to, cái gì nhỏ, cái gì cao
hơn, cái gì thấp hơn, thế nào là nét thẳng, nét xiên…từ đó mà kiến thức về môn
toán càng được củng cố và khắc sâu thêm. Cùng với việc khắc sâu vận dụng các
biểu tượng đã có vào việc tạo ra sản phẩm thì nhờ có trí tưởng tượng phong phú
được phát triển mà các biểu tượng thực tế có thêm màu sắc mới sinh động hấp
dẫn hơn hay nói cách khác đó chính là màu sắc của tạo hình.
Hoạt động tạo hình cũng là con đường để giáo dục tình cảm – xã hội cho
trẻ mầm non. Trẻ được tiếp thu cái đẹp qua hoạt động tạo hình, trẻ trực tiếp trải
nghiệm các xúc cảm, các trạng thái tình cảm trong giao tiếp, học hỏi về các kỹ
năng xã hội và trẻ biết cách đánh giá các hành vi xã hội. Qua hoạt động tạo hình
giúp trẻ có thói quen tự giác làm việc.
Hoạt động tạo hình giúp phát triển thể chất cho trẻ mầm non. Hoạt động tạo

hình giúp cho đôi bàn tay của trẻ linh hoạt, phát triển khả năng kết hợp khéo léo
của đôi tay và đôi mắt. Hoạt động tạo hình giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trẻ tạo
ra sản phẩm tạo hình muốn giới thiệu về hoạt động đó, qua đó làm tăng thêm vốn
từ và ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, từ đó làm nảy sinh tình cảm yêu cái đẹp, hướng
tới cái đẹp đây là yếu tố cần thiết góp phần phát triển toàn diện cho trẻ.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Thuận lợi:
Được sự quan tâm của các cấp, các ban ngành, đoàn thể địa phương, các
bậc phụ huynh luôn chăm đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng trường đạt chuẩn quốc
gia với đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác chăm
sóc giáo dục trẻ.
Đặc biệt trong năm học 2014 - 2015 cơ sở vật chất của nhà trường đáp ứng
với công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ theo yêu cầu trường đạt chuẩn
quốc gia mức độ 1.

3


Bản thân là giáo viên trẻ luôn nhiệt tình trong mọi hoạt động của nhà
trường, bản thân nhiều năm liền được phân công phụ trách lớp 3 – 4 tuổi nên
cũng có nhiều kinh nghiệm trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
Các cháu đi học chuyên cần, ngoan ngoãn biết vâng lời. Hứng thú trong
mọi hoạt động.
Đa số phụ huynh nhiệt tình ủng hộ và luôn sát cánh phối kết hợp trong công
tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tại lớp, nên nề nếp chất lượng của lớp
luôn được đánh giá cao.
2. Khó khăn.
Các trang thiết bị phục vụ cho môn học vẽ còn thiếu như: phòng năng khiếu
cho trẻ vẽ, giá vẽ, màu nước, bút lông,... nên ảnh hưởng nhiều đến quá trình giáo
dục trẻ và các hoạt động khác cũng như hoạt động tạo hình.

Chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc hướng dẫn trẻ học vẽ nên những
năm trước kết quả trên trẻ chưa cao.
Do mới từ nhà trẻ lên mẫu giáo và 1/2 số trẻ trong lớp chưa qua nhà trẻ
nên kỹ năng cầm bút, tô vẽ chưa có nên khả năng vẽ không đồng đều, tư thế
ngồi ngay ngắn, cách cầm bút, khả năng tô vẽ, phối hợp các đường nét khác
nhau chưa có, nhiều trẻ chưa biết bố cục bức tranh, sử dụng màu không hợp lý,
nhiều trẻ còn nhút nhát, rụt rè không tích cực hoạt động.
Ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế, trẻ phát âm còn chưa rõ, chưa diễn tả được
ý hiểu của mình đối với người khác.
Đa số trẻ là con em trong gia đình có bố mẹ làm nông nghiệp nên nhận thức
còn hạn chế, ít quan tâm đến các cháu và chưa hiểu hết được tầm quan trọng của
việc đưa trẻ đến trường, đặc biệt là hướng dẫn trẻ hoạt động với tạo hình.
3. Kết quả của thực trạng.
Từ thực trạng trên tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng ban đầu của trẻ
(Tháng 9 năm 2014 )

TT

Nội dung khảo sát

Tổng
số trẻ
được
khảo
sát

Trẻ đạt

Tốt

Tỉ lệ
%

Khá

Tỉ lệ
%

Chưa đạt

TB

Tỉ lệ
%

Số
cháu

Tỉ lệ
%

1

Trẻ nhận biết được màu cơ bản

30

7

23

9

30

8

27

6

20

2

Trẻ có kiến thức vẽ

30

3

10

5

17

12

40

10

33

3

Trẻ có kỹ năng vẽ

30

3

10

7

23

7

23

13

44

4

Trẻ có năng khiếu sáng tạo

30

3

10

6

20

7

23

14

47

5

Nhận xét sản phẩm

30

5

17

8

27

11

36

6

20

Thông qua kết quả của thực trạng trên với tổng số cháu có kiến thức về
thể loại vẽ, có kỹ năng vẽ và trẻ có năng khiếu sáng tạo chưa cao chính vì vậy
tôi đã mạnh dạn đưa ra những giải pháp và tổ chức thực hiện đã đem lại kết quả
khá khả thi như sau:
4


III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN.

1. Nâng cao trình độ năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho bản thân về
tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ thông qua thể loại vẽ.
Là một giáo viên trẻ, tôi luôn nhận thức bản thân phải không ngừng nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bằng việc tự bồi dưỡng năng lực chuyên
môn qua bạn bè đồng nghiệp, qua nghiên cứu các tập san, các tạp chí của ngành,
qua các tài liệu của chương trình bồi dưỡng thường xuyên. Đăng ký xây dựng
lớp điểm và các tiết dạy mẫu, trong đó có các tiết hướng dẫn trẻ học vẽ theo
mẫu, theo đề tài và theo ý thích, để đồng nghiệp dự góp ý để cùng rút kinh
nghiệm … Mặt khác tôi đã hoàn thành chương trình học đại học đạt trình độ trên
chuẩn, cập nhật các kiến thức mới, không ngừng đổi mới phương pháp dạy học

đáp ứng với yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của nền giáo dục hiện đại. Qua đó
khẳng định được tay nghề, chuyên môn nghiệp vụ ngày một vững vàng hơn.
Để nắm đựơc các phương pháp và thủ thuật hay khi dạy trẻ học vẽ tôi đã
thường xuyên tham gia học các lớp chuyên đề do trường, huyện mở. Đồng thời
bản thân còn tích cực học tập kinh nghiệm qua các trường điểm của huyện như:
tôi đã đến trường mầm non Thị Trấn xin dự một tiết tạo hình ở lớp cô Mai Thúy.
Sau đó tôi đã tự soạn bài và dạy mẫu để ban giám hiệu nhận xét đánh giá chuyên
môn. Đến trường mầm non Nga Liên, Nga Giáp học tập chuyên đề xây dựng
môi trường giáo dục….Trên cơ sở đó để áp dụng dạy trẻ học vẽ ở nhóm lớp
mình.
Từ đó tôi đã rút ra kết luận: Muốn tổ chức tốt hoạt động tạo hình thông
qua thể loại vẽ thì trước hết phải nắm chắc các bước cơ bản, phải tạo được hứng
thú, chuẩn bị và dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ bài soạn để nắm chắc nội
dung, yêu cầu trọng tâm của bài. Tìm ra những phương pháp hay, phù hợp tình
hình của lớp. Chuẩn bị kỹ về đồ dùng để đảm bảo yêu cầu đẹp và hấp dẫn, tuỳ
theo yêu cầu của từng bài, trước mỗi giờ vẽ tôi tạo điều kiện cho trẻ đi thăm
quan, dạo chơi, hoặc trao đổi với phụ huynh cho các cháu quan sát ở nhà. Qua
đó giúp trẻ tri giác một cách tốt nhất, cụ thể nhất. Chính từ việc đi dạo, thăm
quan, tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên giúp trẻ ghi nhớ những cảnh vật hiện
tượng, màu sắc, hình ảnh để khi trẻ vẽ, trẻ sẽ vận dụng được tốt hơn, sáng tạo
hơn.
Ví dụ: Khi dạy trẻ vẽ “ Con gà trống” vì ở trường không có vật thật
chính vì thế tôi đã trao đổi với phụ huynh về cho trẻ quan sát gà ở nhà về đặc
điểm, hình dáng, màu sắc… sau đó khi vào bài học tôi cho trẻ quan sát tranh
mẫu và sau đó lại được học vẽ con gà trẻ rất say mê, tập trung chú ý để vẽ và tô
màu.
Trước khi tổ chức các giờ vẽ tôi đã phân loại và nắm được những cháu có
năng khiếu tạo hình khi vẽ và những cháu chưa vẽ đẹp vì thế tôi tận dụng những
lúc đón trả trẻ, giờ chơi tôi gần gũi với cháu dạy cháu vẽ với những hình vẽ đơn
giản như: vẽ mưa, vẽ đường đi là những nét xiên... dần dần các cháu đã rất thích

vẽ. Đối với những cháu vẽ kém tôi đã trao đổi với phụ huynh tạo điều kiện để
luyện tập thêm cho các cháu ở nhà.
5


Khi hưỡng dẫn trẻ vẽ tôi đã chú ý đến phân bố thời gian hợp lý: Phần giới
thiệu bài cần ngắn gọn, xúc tích nhưng vẫn gây được sự tập trung chú ý của trẻ.
Trong mỗi hoạt động tổ chức cho trẻ vẽ tôi cố gắng lồng một số trò chơi
để thay đổi trạng thái hoạt động chống mệt mỏi, giúp trẻ có tinh thần sảng khoái
trong mỗi giờ học.
Ví dụ: Trò chơi đôi tay bé đẹp, đồng hồ quả lắc…
Khi tổ chức cho trẻ vẽ xong thì việc đánh giá, nhận xét trưng bầy sản
phẩm làm sao cho trẻ nắm được khái quát nội dung đề tài cũng vô cùng quan
trọng chính vì vậy tôi đã chú ý thay đổi nhiều hình thức khác nhau: Có lúc tôi
cho trẻ tự đặt tên tranh, có khi tôi hỏi: Trong những bức tranh này con thích bức
tranh nào nhất? Vì sao con thích bức tranh này hay bài của bạn Phương Anh con
thấy bài của con như thế nào so với bài của bạn? Các bạn thấy thế nào...Qua đó
giúp trẻ so sánh được bài của mình, bài của bạn, động viên khích lệ để bài sau
trẻ vẽ tốt hơn.
*Kết quả: Bản thân tôi đã nắm chắc được các nội dung cơ bản để tổ chức
cho trẻ hoạt động tạo hình. 100% trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động.
2. Thay đổi hình thức tổ chức hoạt động và gây hứng thú cho trẻ khi
tham gia hoạt động.
2.1. Thay đổi hình thức tổ chức hoạt động.
Để đạt hiệu quả cao trong hoạt động tạo hình, bất kỳ một tiết dạy nào tôi
cũng luôn xác định rõ mục tiêu, nội dung của bài từ đó lựa chọn hình thức tổ
chức mới lạ, hấp dẫn. Tôi nghĩ hình thức tổ chức không nên bó buộc, rập khuôn.
Phải tạo cơ hội cho trẻ được thoả mãn sự tò mò từ đó làm phong phú trí tưởng
tượng, nhận thức và xúc cảm, tình cảm của trẻ qua những bài vẽ như: Tổ chức
dưới hình thức hội thi, chương trình, trò chơi, áp dụng truyện kể...

Ví dụ: Với chủ đề “Nghề nghiệp”
Đề tài: " Vẽ quà tặng chú bộ đội"
Tôi tổ chức giờ học dưới hình thức Hội thi: "Bé tập làm hoạ sĩ " để vẽ
những bức tranh đẹp tặng chú bộ đội nhân ngày 22-12. Hội thi gồm có 3 phần:
+ Phần 1: Bé tinh mắt (Tôi cho trẻ khám phá những quà tặng mà ban tổ
chức đã chuẩn bị trong 3 ô cửa bí mật, ẩn chứa trong đó là 3 bức tranh)
+ Phần 2: Bé khéo tay (Tôi tổ chức cho trẻ thực hiện trên nền nhạc bài
hát" Cháu thương chú bộ đội").
+ Phần 3: Trao giải thưởng (Tôi cho trẻ trưng bày sản phẩm và bình chọn
những bài đẹp, sau đó trẻ giới thiệu bài của mình, cùng nhau nhận xét và trao
giải)
Trong quá trình tổ chức tôi còn lồng ghép vào cho trẻ hát, chơi trò chơi
mô phỏng việc làm hoặc hành động của chú bộ đội để xen kẽ động tĩnh cho trẻ
không bị nhàm chán và tạo sự liên kết nhẹ nhàng chặt chẽ giữa các phần với
nhau.
- Kết thúc : Cho trẻ được cùng nhau gói quà gửi tặng chú bộ đội.
Hoặc với chủ đề “Thế giới động vật” Đề tài: “ Vẽ con gà”
6


Tôi tổ chức cho trẻ đi tham quan trang trại chăn nuôi, cho trẻ quan sát mô
hình trang trại chăn nuôi nhà Bạn búp bê. Trẻ sẽ được quan sát, nhận xét về các
con vật đặc biệt nhấn mạnh về con gà, từ đó tôi khơi gợi cho trẻ ý thích vẽ con
gà. Sau khi tổ chức hoạt động này tôi thấy trẻ rất hứng thú và tự tin, chủ động
khi tạo sản phẩm.
+ Hình thức tổ chức hoạt động cần kết hợp hài hoà giữa động và tĩnh như
vậy sẽ giúp giờ học không bị gò bó, trẻ không mệt mỏi. Từ đó trẻ hoạt động tích
cực hơn, linh hoạt hơn và kích thích trẻ say mê trong suốt hoạt động tạo hình.
+ Khi hướng dẫn tổ chức tôi luôn cố gắng bố cục các phần cân đối và
lôgic với nhau từ phần mở đầu cho đến kết thúc và luôn chú ý đến việc phân bố

thời gian một cách hợp lí ( Phần giới thiệu vừa sôi nổi, vừa ngắn gọn, súc tích
nhưng vẫn gây được sự tập trung chú ý của trẻ). Sử dụng đồ dùng đúng lúc,
đúng chỗ và tạo sự bất ngờ. Bên cạnh đó, tôi dành nhiều thời gian cho trẻ được
thực hành và đưa ra hình thức thi đua giữa bạn này với bạn kia, giữa đội này với
đội kia để tạo sự hứng thú tích cực làm việc.
+ Tôi luôn chú trọng và đề cao phương pháp nhận xét sản phẩm, với tạo
hình việc làm này là vô cùng quan trọng. Sau khi trẻ hoàn thành xong sản phẩm
tôi cho trẻ được trưng bày sản phẩm để trẻ thấy được thành tích của mình, cho
trẻ được nhận xét lẫn nhau, kịp thời tuyên dương những sản phẩm đẹp nhưng
không chê bai những sản phẩm chưa đạt vì sẽ gây tâm lí nhàm chán cho trẻ
trong những lần sau. Lưu giữ lại những sản phẩm của trẻ dù đó là sản phẩm
vụng về nhất để lần sau trẻ so sánh và tiến bộ hơn.
+ Với trẻ mầm non vui chơi là hoạt động chủ đạo nên việc đưa yếu tố vui
chơi vào hoạt động học giúp trẻ chống mệt mỏi và có tinh thần sảng khoái sau
mỗi tiết học.
+ Trong việc tổ chức hoạt động tôi không chỉ chú trọng trong hoạt động
có chủ định mà còn tạo điều kiện cho trẻ được thực hành thông qua các hoạt
động khác như: Giờ hoạt động vui chơi (trong góc nghệ thuật trẻ được tự do
sáng tạo), giờ hoạt động ngoài trời (Vẽ bằng phấn trên sân...). Hoặc trẻ được
tham gia cùng cô làm đồ dùng, trang trí mảng chủ đề...
+ Tuy nhiên việc lựa chọn hình thức tổ chức cũng cần phù hợp vào tâm lí
lứa tuổi, tâm trạng hứng thú - không hứng thú, vui - buồn... của trẻ.
2.2. Thay đổi hình thức vào bài gây hứng thú cho trẻ.
Trước mỗi hoạt động dạy tôi dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ bài soạn
để nắm chắc nội dung, yêu cầu trọng tâm của từng loại tiết. Tìm ra những cách
thức vào bài hay phù hợp đặc điểm, tình hình của lớp. Chuẩn bị kỹ về đồ dùng
để đảm bảo yêu cầu đẹp và hấp dẫn đối với trẻ. Do đặc điểm chú ý của trẻ chưa
bền vững, trẻ dễ bị phân tán khi có những yếu tố khác tác động. Phần gây hứng
thú tuy chiếm rất ít thời gian nhưng chiếm 1 vị trí rất quan trọng. Để thu hút
được sự chú ý của trẻ, trong thời gian qua tôi đã tìm ra một số thủ thuật, hình thức

vào bài sinh động hấp dẫn thu hút sự chú ý của trẻ: Sử dụng các trò chơi, câu đố, bài
hát, bài thơ, câu chuyện, các hình ảnh sinh động kết hợp những âm thanh, tạo tình
7


huống bất ngờ hay kết hợp những lời nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi để thu hút sự
chú ý của trẻ vào hoạt động. Do đó, ngay từ đầu tôi đã lôi cuốn sự chú ý của trẻ, không
khí giờ học trở nên hào hứng, không gò bó mà vẫn đạt kết quả cao.
Ví dụ: Chủ đề: “Thế giới thực vật”
Đề tài: “Vẽ nhiều hoa đẹp” ( Đề tài)
Tôi gây hứng thú cho trẻ bằng cách: Cho trẻ chơi trò chơi “Gieo hạt” sau
đó đi tham dự “Lễ hội các loài hoa” vừa đi vừa đọc bài thơ tôi tự sáng tác:
“Mùa xuân đã đến
Với bầy trẻ thơ
Muôn hoa đua nở
Cây cỏ tốt tươi
Chúng như vui cười
Đón chào các bạn”
Khi được tham gia trò chơi vui nhộn và được đội những chiếc mũ rực rỡ
sắc màu của các loài hoa đi dự hội, tôi thấy trẻ rất vui tươi, hào hứng. Hơn thế
nữa trẻ lại được tận mắt chứng kiến những hình ảnh động về hoa cúc, hoa
hồng, hoa đồng tiền do tôi chuẩn bị. Với lời nói nhẹ nhàng âu yếm, với
ánh mắt trìu mến: “Các bé đã gieo được rất nhiều hạt rồi, hạt đã nảy mầm
thành cây và ra nhiều hoa, chúng mình cùng xem có những loài hoa gì
nhé”. Tôi cho trẻ quan sát trao đổi với trẻ về một số loài hoa, trẻ rất thích
thú chăm chú lắng nghe và trả lời câu hỏi của cô. Qua đó trẻ nắm được đặc
điểm, màu sắc, hình dạng của các loài hoa.

( Hình ảnh: Cho trẻ quan sát các loài hoa )
Như vậy, tôi không chỉ gây được hứng thú cho trẻ để chuẩn bị tốt tâm thế

vào hoạt động vẽ mà còn tích hợp môi trường xung quanh bằng việc cho trẻ làm
quen, trò chuyện về đặc điểm, màu sắc, hương thơm…làm tăng thêm vốn hiểu biết
của trẻ.
Hay ở Chủ đề: “Thế giới thực vật”
Đề tài: “Vẽ hoa đào” ( Tiết mẫu)

8


Bằng thủ thuật khác tôi đã chuẩn bị đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ với
phông ảnh của chương trình “Tết mùa xuân”. Ngay từ phần đầu gây hứng thú
“Các con ơi! Mùa xuân tươi đẹp đã về rồi cô cháu mình hãy múa hát thật hay
để chào đón một mùa xuân mới nhé”. Trẻ bị cuốn hút bởi tiếng pháo, tiếng trống
và màn trình diễn sôi nổi, 1 tốp trẻ cầm đầu sư tử, mâm ngũ quả, cành đào, câu
đối, bánh chưng hòa theo nền nhạc vui nhộn của bài “Tết đến”. Trẻ được hòa
mình vào không khí đón tết, được đi chúc tết mọi người theo nền nhạc bài “Bé
mở hội mừng xuân”, được tận mắt chứng kiến những hình ảnh đặc trưng của
ngày tết đặc biệt là hình ảnh hoa đào qua đoạn videoclip, đã kích thích trẻ hứng
thú tham gia vào hoạt động hơn.
Ở chủ đề: “Gia đình” Đề tài: “Vẽ theo ý thích”.
Tôi cho trẻ chơi trò chơi “Bé là ai” dẫn dắt trẻ đến bài hát “Ba ngọn nến
lung linh”. Tôi thắp 3 ngọn nến trên chiếc bánh sinh nhật, trẻ ngồi quây quần
bên cô đung đưa theo nhịp bài hát. Không khí thật ấm áp, trẻ như được tham dự
vào buổi tiệc sinh nhật của ai đó và trẻ thật bất ngờ khi lời bài hát “Mừng sinh
nhật” được cô hát lên “Các con ơi! Hôm nay là ngày sinh nhật của Gấu mẹ
đấy. Cô cháu mình cùng thổi nến để chúc mừng sinh nhật Gấu mẹ nào, các bé
sẽ tặng quà gì cho Gấu mẹ…?’’. Trong ánh mắt của trẻ lúc đó đầy những tình
cảm nồng ấm muốn dành tặng mẹ. Cô trò chuyện với trẻ sẽ vẽ gì tặng gấu mẹ,
trẻ vui vẻ kể về những gì trẻ thích và sẽ vẽ tặng gấu mẹ.
Cách gây hứng thú trên tôi sử dụng hết sức tự nhiên, kích thích vào tình

cảm ngây thơ của trẻ, trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động.
Với cách thay đổi hình thức vào bài qua các tiết học vẽ, tôi thấy trẻ rất tập
trung chú ý, thể hiện sự phấn khởi, sảng khoái hứng thú và bài học đạt kết quả
cao.
* Kết quả: Với cách thay đổi hình thức tổ chức hoạt động và cách vào bài
gây hứng thú tôi thấy 100% trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động, thích được trả
lời các câu hỏi, thích được vẽ được những hình ảnh mà mình được tận mắt
chứng kiếntham gia vào, thích làm ra cái đẹp và tạo ra cái đẹp.
3. Tổ chức cho trẻ vẽ trong các hoạt động có chủ định:
Có thể nói đây là phương pháp hữu hiệu nhất vì thông qua hoạt động học
có chủ định trẻ lĩnh hội được các kiến thức, kỹ năng một cách chính xác nhất, cụ
thể nhất. Do đó cần phải hướng dẫn trẻ vẽ theo đúng yêu cầu kiến thức, kỹ năng
của mỗi tiết học nên tôi đã phân loại cụ thể như sau:
3.1 Đối với thể loại vẽ theo mẫu :
Giờ mẫu là hoạt động hướng dẫn kỹ năng mới, cô cần phải nắm kỹ yêu
cầu của từng bài vẽ mẫu và giới thiệu mẫu rõ ràng. Hướng dẫn trẻ quan sát cụ
thể về màu sắc, hình dáng, đặc điểm cấu tạo của từng loại mẫu. Khi vẽ mẫu tôi
lựa chọn tư thế thích hợp sao cho cả lớp được quan sát cô vẽ, vừa vẽ cô vừa giải
9


thích cách vẽ cho trẻ (lời giải thích phải ngắn gọn dễ hiểu). Đồng thời qua đó rèn
luyện kỹ năng cầm bút, tư thế ngồi vẽ cho trẻ.
Ví dụ: Với đề tài “Vẽ chú gà con” ( Giờ mẫu).
+ Để vẽ được chú gà con hoàn chỉnh trước tiên cô phải vẽ gì ?
+ Thân chú gà con giống hình gì… ?
+ Chân chú gà con có những nét gì ?
+ Cô vẽ hoàn chỉnh chú gà con chưa ? Còn thiếu những gì ?...
Cứ như vậy sẽ giúp trẻ hình dung và phát hiện những điểm còn thiếu so
với tranh mẫu. Đồng thời khắc sâu kiến thức cho trẻ, giúp trẻ vẽ đúng hình và vẽ

đầy đủ các chi tiết giống tranh mẫu. Khi vẽ xong đầy đủ các chi tiết mới tiến
hành tô màu, tô màu cũng thực hiện tương tự như vẽ, khi tô màu cũng phải để
trẻ được nhìn thấy cách tô màu của cô. Để tô màu cho hình vẽ phải tiến hành
dạy trẻ tô màu từ trái sang phải từ trên xuống dưới di màu từ từ, tô mịn, tô
không loe ra ngoài.
3.2. Đối với thể loại vẽ theo đề tài
Tôi sử dụng tranh mẫu có từ ba tranh trở lên, những tranh này tuy thể hiện
cùng một nội dung nhưng cách vẽ và sự thể hiện có sự sáng tạo dần, mỗi tranh
thêm một chi tiết khác, để khi trẻ được quan sát tranh trẻ tìm ra những chi tiết
khác biệt và từ đó hình thành ở trẻ sự tư duy, khả năng sáng tạo
Khi giới thiệu tranh mẫu, tôi cho trẻ quan sát và đàm thoại về tranh theo
trình tự tranh đơn giản trước. Sau đó mới quan sát về tranh hai và ba có chiều
hướng tăng dần tiếp theo cho trẻ nói lên sự khác nhau giữa ba bức tranh
Ví dụ: Khi cho trẻ vẽ đề tài: “Vẽ ngôi nhà của bé” Chủ đề: “Gia đình”
Tôi cho trẻ quan sát 3 tranh trẻ phát hiện có sự khác nhau,
- Tranh 1: Vẽ ngôi nhà mái ngói có hoa, cây, ông mặt trời, hàng rào, cổng.
- Tranh 2: Vẽ ngôi nhà mái bằng, có hoa, cây xanh,hàng rào, cổng.
- Tranh 3: Vẽ ngôi nhà 2 tầng, cây xanh, tường rào, ông mặt trời, mây.
Sau đó cô cất tranh mẫu để trẻ vẽ theo ý tưởng và sự sáng tạo của trẻ.

(Hình ảnh: Tranh mẫu của cô vẽ ngôi nhà của bé )
10


Trước khi cho trẻ vẽ tôi lần lượt đàm thoại về nội dung trong từng tranh để
trẻ nắm chắc được đặc điểm của từng tranh và trẻ vẽ theo ý tưởng của trẻ.

( Hình ảnh: Trẻ đang quan sát tranh mẫu của cô)
Khi trẻ vẽ tôi bao quát lớp, hỏi trẻ cách cầm bút, tư thế ngồi, gợi mở để trẻ
vẽ sáng tạo.

4.3. Đối với thể loại vẽ theo ý thích.
Đây là thể loại mà trẻ tự do lựa chọn đề tài của mình, tôi cho trẻ quan sát,
đàm thoại về đề tài cần vẽ bằng tranh, vật thật nhưng đa dạng về chủng loại và
màu sắc sau đó tôi cho trẻ suy nghĩ và lựa chọn để nêu ý định của mình ra trước
lớp. không áp đặt và bắt buộc trẻ vẽ theo ý của cô mà để trẻ vẽ theo ý thích của
mình nên tranh của trẻ thể hiện rất ngộ nghĩnh và hồn nhiên.
Ví dụ: khi cho trẻ vẽ theo ý thích “Vẽ quà tặng chú bộ đội” tôi trò
chuyện và đàm thoại tạo hứng thú cho trẻ về chú bộ đội, sau đó cho trẻ quan sát
các đồ dùng của chú bồ đội như: mũ, súng, quần áo ...vv từ đó giúp trẻ hình
dung lựa chọn ý tưởng vẽ theo ý thích của mình, hỏi trẻ thích vẽ gì để tặng chú,
trẻ sẽ nêu ra được ý tưởng của trẻ muốn vẽ gì để tặng chú. Tạo cho trẻ tự do
thoải mái suy nghĩ để lựa chọn nội dung mình thích vẽ.
4.4. Khi trẻ thực hành kỹ năng vẽ.
Trong suốt quá trình trẻ thực hành tôi luôn động viên khích lệ để trẻ tham
gia hoạt động một cách tự tin thoải mái. Bằng việc mở những bài hát, những bản
nhạc có nội dung phù hợp với đề tài trẻ đang vẽ. Tạo không khí vui tươi, không
gò bó áp đặt trẻ.
Nhắc nhở trẻ ngồi đúng tư thế, cách cầm bút, bố cục tranh cân đối hợp lý.
Tôi bao quát cả lớp để phát hiện những trẻ đang gặp khó khăn, lúng túng như:
Bút bị gãy, hoặc chưa biết cách thể hiện bài vẽ. Tôi quan sát đến kịp thời động
viên gợi ý từng trẻ và nhẹ nhàng góp ý kiến để trẻ nhanh chóng hoàn thành
nhiệm vụ, tạo ra sản phẩm.
11


Tuy nhiên mỗi thể loại vẽ có đặc điểm và yêu cầu riêng biệt, do vậy khi
hướng dẫn trẻ vẽ tôi căn cứ vào yêu cầu của từng thể loại vẽ như sau:
- Đối với thể loại vẽ theo mẫu: Tôi để mẫu trong suốt quá trình trẻ học
vẽ, để trẻ được quan sát mẫu, khắc sâu kiến thức về mẫu. Nhờ đó mà trẻ vẽ
chính xác mẫu.

- Đối với thể loại vẽ theo đề tài và vẽ theo ý thích: Tôi chuẩn bị từ 3 tranh
trở lên, cho trẻ quan sát và đàm thoại từng tranh, nội dung ở từng tranh không
giống nhau hoàn toàn mà luôn có sự phát triển mở rộng. Sau đó cất tranh mẫu để
phát triển trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ. Vì vậy kết quả thể hiện
trên trẻ rất khả quan, trẻ thích thú đưa ra những ý tưởng sáng tạo của mình khi
vẽ. Mỗi ý tưởng của trẻ thể hiện tính độc lập sáng tạo cao. Đây là biện pháp giúp
tôi sàng lọc, đánh giá khả năng vẽ của từng trẻ một cách nhanh và chính xác
nhất. Qua các bài vẽ tôi đã lựa chọn được 12 cháu có khả năng vẽ tốt để tiếp tục
bồi dưỡng nâng cao hơn, những cháu còn lại vẽ chưa tốt tôi cũng nắm bắt được
và có biện pháp rèn luyện với yêu cầu thấp hơn để khuyến khích trẻ học vẽ đạt
hiệu quả hơn.
4.5. Đánh giá sản phẩm.
Phần này cực kỳ quan trọng. Vì vậy cô cần có nhiều hình thức khác nhau
để nhận xét, đánh giá sản phẩm của trẻ. Cũng có bức tranh cô để trẻ tự lựa chọn
và đánh giá theo sự cảm nhận của mình đối với những bức tranh đẹp, cô gợi ý để
trẻ nhận xét.
Ví dụ: Các con thấy bức tranh nào đẹp nhất? Con thích bức tranh nào
nhất ? Vì sao con lại thích bài này ? Bài đẹp ở những điểm nào ?
Nhưng cũng có những bức tranh (sản phẩm của trẻ ) tôi lại mời trẻ mang
bài lên để các bạn đặt tên cho bức tranh sau đó cùng thống nhất đặt tên cho bức
tranh rồi nhận xét.
* Đối với những tranh chưa đẹp, làm chưa xong:
Cô cũng phải thật khéo léo, tế nhị khi nhận xét, nhắc nhở trẻ một cách nhẹ
nhàng để trẻ không chán nản. Cô có thể nhắc nhở bằng cách:
Ví dụ: Khi trẻ tô màu còn loe ra ngoài tôi sẽ góp ý nhẹ nhàng. “lần sau
con phải tô màu trùng khít vào hình, không tô loe ra ngoài như vậy bức trang sẽ
đẹp hơn và sẽ được cô gửi vào phòng triển lãm tranh để dự thi nữa đấy “
Hoặc đối với những bài có bố cục chưa hợp lý, làm chưa xong tôi cũng
nhắc nhở nhẹ nhàng để lần sau trẻ cố gắng nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ
được cô và bạn khen.

Sau đó tôi nhận xét tổng hợp sản phẩm của trẻ và động viên khuyến khích
trẻ bằng những tràng pháo tay, cho điểm bằng những bông hoa hoặc quả.
Sau khi nhận xét xong cô cho trẻ mang sản phẩm của mình trưng bày ở
góc nghệ thuật tạo hình để mọi người cùng quan sát. Với những bài được nhận
xét tôt trẻ thường rất thích thú và giới thiệu cho bố mẹ cùng xem tranh của mình
mới vẽ.

12


(Hình ảnh: Trưng bầy và nhận xét sản phẩm sau khi vẽ )
Như vậy với tất cả các thể loại vẽ trên để trẻ vẽ tốt tôi thuờng quan tâm
tới những trẻ có năng khiếu tạo hình để gợi mở cho trẻ sáng tạo. Đây cũng là
cách để tôi nắm bắt được khả năng tạo hình của từng trẻ và có biện pháp bồi
dưỡng phù hợp. Với những trẻ vẽ còn hạn chế tôi luôn động viên khích lệ thật
đẹp để được cô chọn đi thi nhé.
Hoặc Cô thấy con vẽ cũng đẹp rồi, nhưng tô màu vẫn còn bị loe ra ngoài,
chỉ cần cố gắng một chút nữa là tranh của con sẽ được triển lãm tại hội thi “Bé
khỏe - Bé khéo tay” cho các cô bác trong trường thăm quan.
Hay cũng có thể biến những sản phẩm của trẻ thành những món quà nhỏ
để gửi tặng những người thân, cô giáo, chú bộ đội, các bạn nhỏ bị khuyết tật hay
trại trẻ mồ côi nhân dịp các ngày lễ, tết. Làm như vậy sẽ khợi dậy lòng say mê,
sự ham muốn tái tạo ra nhiều sản phẩm đẹp.
* Kết quả: Thông qua việc hướng dẫn trẻ vẽ trong hoạt động học có chủ
định đã giúp 100% trẻ trong lớp nắm chắc được kiến thức, bố cục, màu sắc, các
nét cơ bản mà đề tài yêu cầu. Phát phát hiện được năng khiếu thẩm mỹ của trẻ.
5. Rèn kỹ năng vẽ cho trẻ.
Đối với trẻ 3 tuổi tri giác sự vật hiện tượng bằng tư duy trực quan hành
động nên rất cần sự hỗ trợ của cô giáo nên dẫn tới kỹ năng tạo hình của trẻ còn
yếu như: Kỹ năng cầm bút còn ngượng, nét vẽ tô còn vụng, sử dụng đường nét

vụng về. Trẻ chưa vẽ được nét gấp khúc mà chỉ mới sử dụng nét thẳng, nét xiên
để vẽ và tô màu. Chính vì vậy tôi đã tiến hành dạy trẻ 1 số kỹ năng tạo hình cơ
bản sau:
Tôi dành nhiều thời gian cho trẻ vẽ bằng việc đưa ra hình thức thi đua giữa
bạn này với bạn kia như vậy trẻ sẽ hứng thú và vẽ đẹp. Trong quá trình dạy trẻ vẽ
tôi không nôn nóng trước kết quả học tập của trẻ, không cầm tay hộ quá nhiều mà
tôi dùng hình thức khuyến khích, động viên kịp thời để tạo hứng thú cho trẻ. Khi
13


bao quát trẻ tôi chú ý nhẹ nhàng, gợi ý cho những cháu vẽ chưa được, không nói to
để tránh sự phân tán của trẻ và tôi đặc biệt chú ý rèn cho trẻ một số kỹ năng vẽ cơ
bản sau:
- Kỹ năng cầm bút để tạo ra các đường nét nghệ thuật: Đây là thao tác
tương đối khó khăn với trẻ 3 tuổi vì vậy khi tiến hành tôi dạy trẻ các thao tác từ
dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Đầu tiên tôi dạy trẻ ngồi đúng tư thế lưng
thẳng, đầu hơi cúi, ngực không tì vào bàn, cầm bút bằng 3 đầu ngón tay và tôi
bắt đầu cho trẻ di màu theo ý thích sau đó di mầu các hình ảnh to, rõ nét, ít chi
tiết. Tiếp đó tôi cho trẻ tập vẽ một nét cơ bản như: Nét thẳng, nét xiên, nét
ngang, nét cong tròn… Khi trẻ đã cầm bút thành thạo tôi hướng dẫn cho trẻ tập
vẽ các bức tranh sáng tạo theo ý thích nhưng tôi không yêu cầu trẻ tạo thành bức
tranh hoàn chỉnh sản phẩm trong tiết học mà hoàn thành mọi lúc mọi nơi để tạo
ý tưởng theo yêu cầu và đặt tên bức tranh là được.

(Hình ảnh: Tôi đang rèn kỹ năng vẽ cho trẻ 3 – 4 tuổi lớp tôi)
- Cho trẻ làm quen với bút lông, màu nước: Khi trẻ cầm bút vẽ thành thạo
bằng bút sáp màu tôi cho trẻ thực hiện mức độ cao như cho trẻ làm quen với bút
lông, mầu nước. Trẻ 3 tuổi việc sử dụng mầu nước là rất khó xong thực tế tiếp
xúc với trẻ tôi thấy việc cho trẻ sử dụng màu nước trẻ rất hứng thú, khi làm tôi
tổ chức như sau:

+ Bước 1: Chọn và sử dụng mầu không có keo, chỉ sử dụng mầu bột pha
nước (đặc tính của mầu này là mầu sắc đẹp nhưng dễ rửa không mất vệ sinh).
Để gây hứng thú cho trẻ hoạt động tôi cho trẻ in bàn tay (ở chủ đề bản thân), từ
những bàn tay nhỏ nhắn của bé được in bằng các mầu khác nhau đem trang trí ở
góc tạo hình hoặc dùng làm tranh dán để tạo thành sách truyện khiến bé rất
thích, luôn luôn đòi cô cho tập làm hoạ sỹ.
+ Bước 2: Tôi cho trẻ dùng bút lông vẩy mầu hoặc phết mầu: Cầm bút
chấm vào mầu, gạt nhẹ vào mép hộp để mầu không nhem ra ngoài sau đó để
cách mặt tờ giấy một khoảng 25-30 cm vẩy nhẹ theo ý thích của trẻ, có thể đan
14


xen các mầu bằng cách vẩy mầu khác nhau, ở kỹ năng này tôi rèn cho trẻ có thói
quen dùng bút nào mầu ấy để tạo thành bức tranh có mầu sắc đẹp. Từ việc làm tỉ
mỉ thường xuyên như vậy nên kỹ năng tạo hình ở trẻ lớp tôi đã tăng lên rõ rệt.

(Hình ảnh: Rèn kỹ năng vẽ cho trẻ bằng màu nước)
Bên cạnh những yếu tố đó thì việc làm thoả mãn nhu cầu hứng thú của trẻ
trong hoạt động vẽ trên lớp là 1 việc làm quả là rất khó, song để trẻ hào hứng
say sưa quan sát khi cô vẽ mẫu trong tiết mẫu hoặc chỉ dẫn trong tiết đề tài là vô
cùng quan trọng. Bởi lẽ giúp trẻ khắc sâu được biểu tượng của vật mẫu, nắm
được cách vẽ: Vẽ cái nào trước, cái nào sau, sử dụng các nét cơ bản nào cho phù
hợp với mẫu để trẻ ham mê hoạt động tích cực đạt hiệu quả cao. Vì thế tôi đã cố
gắng nỗ lực trong hoạt động vẽ trên lớp hướng dẫn giảng giải sao cho ngắn gọn,
dễ hiểu mà vẫn kích thích được khả năng hứng thú của trẻ thông qua đó để rèn
kỹ năng vẽ cho trẻ.
Ví dụ: Bài vẽ “Con cá” (Giờ mẫu).
Khi hướng dẫn trẻ quan sát tranh mẫu. Tôi dùng lời nói âu yếm, nhẹ
nhàng, rõ ràng để hỏi trẻ ai biết gì về con cá, trẻ tự khám phá nói về con cá, phân
tích các bộ phận của con cá gồm: Đầu cá, mình cá, đuôi cá, vây cá ... Khi phân

tích cô cho trẻ đọc từ, đồng thời tôi đã chỉ vào tranh giúp trẻ có biểu tượng ban
đầu về hình dáng con cá.
Khi vẽ mẫu tôi vừa vẽ vừa hỏi trẻ. Vẽ đầu cá bằng nét gì? Mình cá là hình
gì?. Tiếp tục tôi hỏi trẻ: Cá có vây chưa? Vẽ vây bằng nét gì? Cá bơi được là
nhờ đâu? Tôi tiếp tục hỏi trẻ để bổ sung những chi tiết nhỏ còn thiếu (Mắt cá,
vẩy cá, đuôi cá ... ) sau đó tôi vẽ thêm bong bóng cho bức tranh thêm sinh động
làm trẻ rất thích. Tôi nhẹ nhàng cảm ơn các “hoạ sỹ” nhí đã “giúp cô”. Với ý
tưởng tặng cho trẻ danh hiệu được làm “hoạ sỹ” và thi đua “giúp cô” vì thế đã
làm cho không khí ở những phút tôi vẽ tranh mẫu sôi nổi hẳn lên, không còn
buồn tẻ như trước nữa đã giúp ích cho hoạt động của trẻ rất nhiều.
15


Ví dụ : Trước khi trẻ vẽ tôi cho trẻ chơi trò chơi để vận động đôi tay qua
bài hát do tôi tự sáng tác: “Tay xinh vẽ hoa”.

Trẻ vừa hát vừa làm động tác minh họa: Hai tay mở rộng lòng bàn tay đưa
ra phía trước. Tay phải đưa ra cuộn cổ tay, tay trái đưa ra cuộn cổ tay. Hai tay
đưa ra ngang vai lắc nhẹ. Vòng hai tay trước mặt tạo thành hình bông hoa. Hai
tay vòng xuống dưới đưa lên ngang đầu.
Không những thế trong hoạt động vẽ tôi cố gắng lồng ghép một số trò chơi
để thay đổi trạng thái hoạt động chống mệt mỏi cho trẻ, giúp trẻ có tinh thần sảng
khoái trong mỗi giờ học và kỹ năng vẽ của trẻ được nâng cao.
Ví dụ: Khi trẻ vẽ xong tôi cho trẻ đọc bài thơ “Đôi tay của bé” do tôi tự sáng
tác:
“Đôi tay của bé
Đưa 2 ta ra trước
Sao khoẻ khoẻ là
Nắm tay lại và co duỗi khuỷu tay
Tay bé giơ thấp

Hai tay hạ xuống
Tay bé giơ cao
Hai tay giơ cao lên đầu
Tay bé múa giỏi
Cuộn cổ tay hai lần
Cho hết mệt mỏi
Vòng hai tay qua đầu
Để bé học bài
Vòng hai tay qua đầu
Ngoan ơi là ngoan
Hai tay bé giơ cao vẫy vẫy.
Trẻ rất thận trọng sản phẩm của mình, vì vậy trẻ rất vui khi sản phẩm của
mình được nhiều người thích thú, khen ngợi. Chính vì vậy, việc nhận xét sản
phẩm của trẻ sao cho thật khách quan mà không làm mất hứng thú của trẻ là rất
quan trọng. Trong khi nhận xét tranh tôi cũng chú ý thay đổi nhiều hình thức
16


khác nhau: Có bức tôi cho trẻ đặt tên tranh, có khi tôi hỏi: Trong những bức
tranh trên đây con thích bức tranh nào nhất? Vì sao con thích? Khi thì tôi tạo
tình huống có nhân vật khác xuất hiện…Trong khi nhận xét tranh vẽ của trẻ tôi
chú ý động viên là chính, khen tặng những cái độc đáo trong sản phẩm trẻ tạo
được, biết khơi gợi cảm xúc, ý tưởng của trẻ không nên chê bai, trách phạt hoặc
phê bình đối với trẻ vì thế giúp trẻ mạnh dạn tự tin khi đứng lên trả lời và trong
những bài vẽ sau trẻ biết tân dụng những kỹ năng tốt để bài vẽ đẹp hơn.
Ví dụ: Bài vẽ phương tiện giao thông của cháu Quang Anh chỉ vẽ được
một cái ô tô trên một đường thẳng ngang, không có các chi tiết phụ, nhiều bạn
cười và chê bài chưa đẹp. Tôi nhẹ nhàng hỏi: “Quang Anh ơi con vẽ phương
tiện gì đấy? Thế ô tô đang chở gì ? Chỉ có một ô tô đang chạy à? Thật bất ngờ
cháu Quang Anh đã trả lời: “Đường này làm chưa xong nên chưa có cây cô ạ, ô

tô này chở hàng lúc rất sớm nên đường vắng lắm…” Tôi nói với cả lớp: Các
con ạ, bạn Quang Anh vẽ ô tô đang chở hàng. Nhưng tới đây khi con đường này
làm xong sẽ được trồng rất nhiều hoa và cây xanh, nhà cửa ở 2 bên đường sẽ
được xây dựng… lúc đó bức tranh khác của bạn sẽ vẽ khác với bức tranh này,
đúng không nào?
* Kết quả:
- 100% trẻ biết vẽ đúng đối tượng theo yêu cầu đặt ra.
- Trẻ biết phối hợp các nét cơ bản trong sản phẩm của mình
- 70% số trẻ biết vẽ sáng tạo và biết đặt tên cho sản phẩm của mình.
- Mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi tham gia hoạt động. Biết nhận xét
đánh giá bài của mình, bài của bạn.
6. Hướng dẫn trẻ vẽ ở mọi lúc, mọi nơi, tích hợp vào các hoạt động
khác.
Bên cạnh việc rèn kỹ năng vẽ cho trẻ trong tiết học tôi còn phát triển khả
năng vẽ của trẻ mọi lúc mọi nơi bởi vì chính những hoạt động thường xuyên đó
sẽ giúp trẻ được rèn luyện, được vẽ những gì trẻ thích, được bộc lộ khả năng
sáng tạo phong phú của mình. Tận dụng mọi lúc mọi nơi như: Trong giờ đón trả
trẻ, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc và hoạt động chiều như sau:
* Dạy trẻ vẽ trong giờ đón trả trẻ :
Tôi có thể trao đổi với phụ huynh về khả năng, năng khiếu vẽ của từng
trẻ. Giúp phụ huynh nắm bắt được năng khiếu vốn có của con mình để cùng bồi
dưỡng phối hợp với nhà trường.
Dạy trẻ vẽ trong hoạt động trước giờ đón, trả trẻ: Trong lúc chờ bố mẹ
đến đón trẻ về. Tôi chuẩn bị đồ dùng để trẻ vẽ theo ý thích (chủ yếu là vẽ các bài
trong vở tạo hình). Những lúc này tôi chỉ cần đến gần và gợi hỏi trẻ con đang
làm gì, bằng nguyên liệu gì? Vì sao? Hoặc con vẽ về cái gì? vẽ như thế nào? Có
thể giợi ý, động viên và khuyến khích để trẻ vẽ như : “Con hãy vẽ cho thật đẹp,
cô sẽ cho con mang tranh về nhà tặng bố mẹ anh chị đấy”
Từ đó khích thích trẻ hoạt động tích cực, ham muốn được vẽ. Cũng vào
giờ này tôi thường hướng cho trẻ xem tranh mẫu để tích luỹ cho trẻ những kiến

thức tạo hình nhất định.
17


* Dạy trẻ vẽ trong hoạt động ngoài trời:
Trong hoạt động ngoài trời tôi phát cho trẻ những tờ giấy, bút màu, phấn,
bảng cho trẻ vẽ theo ý thích. Tôi động viên trẻ với nhiều hình thức “Thi đua
xem ai vẽ được đường đến nhà bạn búp bê” Hoặc sau giờ “Vẽ cây”. Đến thời
gian hoạt động ngoài trời tôi sẽ cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân trường nhiều loại
cây ăn quả mà trẻ thích và tôi không quên động viên khen trẻ kịp thời từ đó đã
kích thích trẻ hoạt động tích cực và ham muốn được vẽ. Không những thế trong
hoạt động này tôi sẽ dành thời gian để cho trẻ vẽ theo ý thích trên sân trường, vẽ
bằng phấn. Qua đó trẻ sẽ được củng cố các kiến thức tạo hình mới được học.
* Dạy trẻ vẽ trong hoạt động góc:
Đây là khoảng thời gian trẻ được tạo ra những sản phẩm mà trẻ đã được
thực hành trên tiết học cũng như ở mọi lúc mọi nơi. Tôi chuẩn bị các đồ dùng ở
góc tạo hình để trẻ thoải mái được lựa chọn nội dung mang tính sáng tạo, tạo ra
nhiều sản phẩm đẹp. Tôi luôn tạo điều kiện để trẻ có năng khiếu say mê tạo hình
nhất là đối với môn vẽ cũng như những trẻ còn lúng túng. Có như vậy mới góp
phần củng cố kiến thức tạo hình cho những trẻ yếu kém và phát triển những trẻ
có năng khiếu tốt.
Ví dụ: Nếu hoạt động chung tôi cho trẻ vẽ quả cam thì đến giờ hoạt động
góc tôi cho trẻ vẽ lại đề tài này bằng cách cho trẻ vẽ tô màu quả cam để củng cố
khắc sâu kiến thức cho trẻ, góp phần khích lệ và rèn kỹ năng vẽ nhiều hơn cho
những trẻ yếu kém.

(Hình ảnh: Trẻ đang vẽ trong góc tạo hình)
* Dạy trẻ vẽ trong hoạt động chiều.
Không những thế trong hoạt động chiều tôi cho trẻ luyện tập vở “Bé làm
quen với hoạt động tạo hình hoặc nét vẽ cơ bản của bé” để giúp trẻ củng cố thêm

bài học ở trên lớp. Tôi tận dụng những giờ chơi tôi gần gũi với trẻ dạy cho trẻ
những hình vẽ đơn giản như vẽ nét thẳng nét xiên để miêu tả mưa rơi, cỏ cây,
dây diều, mái tóc...Vẽ nét xoay tròn để tạo thành bong bóng xà phòng, cuộn len,
18


mặt trời, quả bóng, cái bánh, cái vòng, tổ chim…Vẽ nét ngang thành con đường
đi, cái bút, con giun…Vẽ phối hợp các đường nét khác nhau để tạo ra các sự vật,
con vật, đồ dùng có cấu trúc đơn giản với màu đỏ, vàng, xanh như: Ông mặt trời
toả những tia nắng vàng lấp lánh, con đường ngoằn nghèo bé vẽ sao đáng yêu
đến thế…dần dần các cháu rất thích.
* Tích hợp vào các môn học và các hoạt động khác có nội dung phù
hợp.
Để phát huy hơn nữa khả năng vẽ của trẻ tôi đã tích hợp cho trẻ vẽ những
hoạt động khác như: Trong hoạt động làm quen với toán tôi cho trẻ vẽ tranh hoa
quả hay đồ vật có chứa chữ số theo yêu cầu, hoặc tô mầu xanh vào khoảng trống
có ô số 1, mầu đỏ vào khoảng trống có số 2, màu xanh vào khoảng trống số 3,
sau khi tô màu nền xong sẽ có bức tranh phối màu nền sinh động rõ nét về hoa
quả hay đồ vật…Hay tích hợp vào môn văn học, kết thúc tiết học tôi cho trẻ vẽ
hoặc tô mầu theo ý thích các nhân vật trong truyện…Về hoạt động âm nhạc tôi
cho trẻ hát bài ‘‘Cô giáo em” thì cuối buổi chiều tôi sẽ cho trẻ vẽ về chân dung
cô giáo hay tôi cho trẻ đọc thơ bài “Ông mặt trời óng ánh” thì cuối tiết học tôi
cho trẻ vẽ về hình ảnh Ông mặt trời. Tích hợp trẻ học vẽ trong hoạt động bé
khám phá khoa học: Đây là hoạt động cung cấp cho trẻ rất nhiều kiến thức về tự
nhiên và xã hội, về cỏ cây hoa, lá các con vật, các hiện tượng thiên nhiên, đồ
dùng, đồ vật, về con người và các mối quan hệ khác nhau. Khi trẻ được khám
phá để thoả mãn nhu cầu thích tìm tòi khám phá và trải nghiệm về những điều
mới lạ đầy hấp dẫn xung quanh cuộc sống của trẻ. Tôi hướng dẫn trẻ vẽ về các
loại cỏ cây hoa lá, các con vật đồ vật, các hiện tượng tự nhiên..., không chỉ để
khắc sâu kiến thức mà còn phát triển năng khiếu vẽ cho trẻ.

* Kết quả: Kiến thức, kỹ năng vẽ của trẻ được củng cố trong các hoạt
động và mọi lúc mọi nơi. Trẻ yêu thích môn tạo hình.
7. Phối kết hợp với các bậc phụ huynh hướng dẫn trẻ học vẽ tại gia
đình.
Đầu năm tôi đã lên kế hoạch thống nhất với phụ huynh về nội dung và
hoạt động vẽ của trẻ trong cả năm. Tôi thống nhất với phụ huynh về cách hướng
dẫn trẻ từ cách cầm bút, tư thế ngồi đến nội dung, kiến thức và kỹ năng. thống
nhất với phụ huynh rèn cách cầm bút bằng ba đầu ngón tay, ngồi đúng tư thế
không vẹo đầu, vẹo cổ, tránh ảnh hưởng đến tầm mắt của trẻ, dạy trẻ vẽ theo
đúng qui trình từ trên xuống dưới từ trái qua phải. Trong đó phải chú ý đến sự
sáng tạo. Sau hàng tháng tôi sẽ tập hợp những bài của các cháu thực hiện rồi
gửi bài về cho gia đình có sự nhận xét đánh giá của giáo viên chủ nhiệm, để phụ
huynh quan sát rồi có sự nhận và góp ý của phụ huynh cho giáo viên chủ nhiệm
Tham mưu với các bậc phụ huynh mua sắm đầy đủ các trang thiết bị
phục vụ cho trẻ vẽ ở nhà
Ví dụ: Với đề tài vẽ theo ý thích tôi thống nhất với phụ huynh vẽ về chủ
đề “Thế giới thực vật”
* Với đề tài vẽ theo mẫu tôi thống nhất với phụ huynh vẽ về chủ đề “Thế
giới động vật”
19


Phụ huynh cần chú ý nhiều hơn đến hoạt động tạo hình của trẻ ở nhà. Để
làm tốt được điều này tôi đã trao đổi và hướng dẫn phụ huynh mua thêm đồ
dùng cho trẻ như: Vở tạo hình, bút dạ, bút chì, giấy vẽ, sáp màu... Để trẻ được
vẽ, được củng cố các kiến thức kỹ năng đã học ở trên lớp. Sau mỗi ngày học vẽ
ở lớp, cô khơi gợi để trẻ về nhà vẫn thích được vẽ bằng cách nói với trẻ: “Hôm
nay về nhà các con vẽ lại được bức tranh mà cô vừa cho các con vẽ ở lớp để
cho bố mẹ ông bà xem, chắc là ông bà bố mẹ rất vui và khen là chúng mình giỏi
đấy” Hoặc trao đổi với phụ huynh nếu trẻ thích vẽ nên tạo điều kiện cho trẻ

được vẽ và động viên trẻ kịp thời. Đặc biệt là bồi dưỡng những trẻ có năng
khiếu tạo hình để dự hội thi.
Như vậy mới khơi gợi được ở trẻ lòng ham mê trong hoạt động tạo hình ở
mọi lúc, mọi nơi. Tôi thường gợi mở, cung cấp cho trẻ tìm hiểu khám phá, tiếp
xúc với nhiều biểu tượng để khi dạy trẻ vẽ trẻ sẽ tri thức lại các vấn đề có liên
quan một cách dễ dàng từ đó thể hiện sáng tạo trong sản phẩm của mình.
Nhờ có sự tổ chức, hướng dẫn, tác động tổng hợp các biện pháp một cách
thường xuyên liên tục của giáo viên. Tạo mọi điều kiện cho trẻ hoạt động một
cách tích cực chủ động và sáng tạo. Nên tôi đã đạt được kết quả đáng khích lệ
khi thực hiện đề tài này.
IV. KIỂM NGHIỆM:
Có thể nói rằng sau khi áp dụng một số giải pháp “Một số biện pháp nâng
cao chất lượng hướng dẫn trẻ 3 - 4 tuổi học vẽ” vào tổ chức thực hiện tại
trường mầm non Nga Điền đã đem lại những kết quả rất khả quan đó là:
(Tháng 4 năm 2015)

TT

1
2
3
4
5

Tổng
số trẻ
được
khảo
sát

Nội dung khảo sát

Trẻ nhận biết được màu cơ
bản
Trẻ có kiến thức vẽ
Trẻ có kỹ năng vẽ
Trẻ có năng khiếu sáng
tạo
Nhận xét sản phẩm

Trẻ đạt

Tốt

Tỉ lệ
%

Khá

Tỉ lệ
%

30

12

40

10

33

30
30

12
9

40
30

10
15

30

7

23

30

9

30

Chưa đạt

TB

Tỉ lệ
%

Số
cháu

Tỉ lệ
%

8

27

0

0

33
50

7
5

23
16

1
1

4

4

9

30

13

43

1

4

12

40

8

27

1

4

C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I. KẾT LUẬN:

Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, một trong những nội dung

quan trọng của chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Bởi thông qua việc dạy trẻ
vẽ sẽ góp phần hình thành và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, cảm xúc thẩm mỹ,
khả năng sáng tạo và các năng lực kỹ năng cơ bản giúp trẻ có thể thể hiện được
những ý tưởng, cảm xúc của mình qua tranh vẽ mang đậm tâm hồn trẻ thơ. Để
20


làm được điều đó cô giáo không những chỉ nắm chắc phương pháp dạy hoạt
động tạo hình nói chung và thể loại vẽ nói riêng. Mà còn phải thường xuyên tìm
tòi các biện pháp, thủ thuật và phong cách lên lớp. Không chỉ áp dụng một thủ
thuật trong khoảng thời gian dài, mà phải áp dụng từng bước, nếu không trẻ sẽ
chóng chán. Cần phải ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động dạy học
cho phù hợp. Do đó cần tận dụng biện pháp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi vì đó là
khoảng thời gian mà trẻ được tự do hoạt động một cách thoải mái. Để trẻ học vẽ
đạt hiệu quả cao giáo viên cần cho trẻ làm quen với các sự vật hiện tượng trong
thế giới xung quanh trước khi cho trẻ vẽ.
- Cần chuẩn bị đủ mọi điều kiện cần thiết để cho trẻ hoạt động tạo hình
như: Giá vẽ, giấy vẽ, bút màu, sáp màu, bút lông các đồ dùng trực quan sinh
động.
- Một yếu tố không kém phần quan trọng tạo ra sự thành công của đề tài là
có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, thực hiện tốt lượng
thông tin hai chiều, để dạy trẻ vẽ thêm ở nhà.
- Nâng cao hiệu quả giờ học tạo hình bằng việc thực hiện các hoạt động dạy
mẫu, thao giảng có sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường.
- Phong cách của cô giáo phải đảm bảo tính sư phạm, yêu nghề mến trẻ.
Nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng
những trẻ yếu kém, đặc biệt là chú ý phát triển những trẻ có năng khiếu vẽ bẩm
sinh.
II. Ý KIẾN ĐỀ XUẤT

- Đối với nhà trường Ban giám hiệu cần tham mưu với lãnh đạo địa phương
cũng như tuyên truyền vận động sự ủng hộ của phụ huynh để bổ sung thêm cơ
sở vật chất và các trang thiết bị phục vụ cho việc học vẽ của các cháu. Mỗi
nhóm / lớp có ít nhất từ 10 - 15 bộ giá vẽ.
- Phòng giáo dục tổ chức các hoạt động dạy mẫu của hoạt động học tạo
hình để cho giáo viên có điều kiện học hỏi, rút kinh nghiệm.
Trên đây, là bài viết sáng kiến kinh nghiệm của tôi về việc hướng dẫn trẻ
mẫu giáọ 3 - 4 tuổi học vẽ. Rất mong được sự góp ý của Hội đồng khoa học
ngành cũng như của các bạn đồng nghiệp để tôi tổ chức được tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Mai Thị Cam

Nga Sơn, ngày 10 tháng 4 năm 2015
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết SKKN

Phạm Thị Thu
21


22